Республика Үкімет Аппаратының жетекшісі
КІРІСПЕ:
Курстық жұмыстың жалпы сипаттамасы:Қазақстан Республикасының Үкімет атқарушы билігін жүзеге асырады, атқарушы органдардың жүйесін басқарады және олардың қызметіне басшылық жасайды (64-бап). Үкімет Қазақстан Республикасының атқарушы билігінің жоғары органы болып табылады.Қазақстан Республикасының Үкіметі мемлекеттік биліктің жеке тармағы болып табылады және мемлекеттің атқарушы билігін бейнелейді. Барлық атқарушы органдарды басқаратын, олардың қызметіне басшылық жасайтын жоғары атқарушы орган ретінде ол елде мемлекеттік басқаруды жүзеге асырады. Конституция Үкіметтің мемлекеттік билік жүйесіндегі орнын анықтайды, биліктің басқа тармақтарымен өзара қарым-қатынасының нормативтік негіздерін белгілейді.
Курстық жұмыстың өзектілігі: Үкімет атқарушы биліктің бірыңғай жүйесіне кіретін министрліктердің, мемлекеттік комитеттер мен басқада ведомстволардың (бірқатар пәрменді" министрліктер мен ведомстволарды қоспағанда) жұмысын бағыттайды. Үкімет атқарушы биліктің жоғары органы ретінде Қазақстан Республикасы Конституциясымен, Президенттің конституциялық заң күші бар Жарлықтарымен, басқа да нормативтік жарлықтарымен оның қарауына жатқызылған мәселелерді жеке шешеді. Үкімет өз құзыретінің шегінде нормативтік және өзге де актілер қабылдайды, заңдардың, Президент Жарлықтарының орындалуын ұйымдастырады, өзге де халықаралық шарттар жасасады, барлық атқарушы билік органдарын басқарады, олардың қызметін бақылайды және заңдардың бұзылуын болдырмау үшін тиісті шаралар қолданады. Мемлекет қызметінің негізгі бөлігін жүзеге асыру Республика Үкіметіне жүктелген. Қазақстан Республикасының Үкіметі мемлекеттік биліктің дербес тармағы болып табылады және мемлекеттің атқарушы билігінің көрінісін байқатады. Ол вертикалдық жүйемен байланысқан тұтастай атқарушы биліктің жоғарғы органы болып табылады. Атқарушы биліктің жоғарғы органы ретінде ол барлық атқарушы органдарды басқарады, олардың қызметіне басшылық етеді, елдің мемлекеттік басқаруын жүзеге асырады. Үкімет табиғатының осындай сипаттары еліміздің Конституциясында бекітіліп, оның мәртебесін анықтады. Конституцияның 64 бабына сәйкес Қазақстан Республикасы Үкіметі - атқару билігін жүзеге асыратын, атқарушы органдардың жүйесін басқаратын және олардың қызметіне басшылық жасайтын алқалы орган болып табылады. Аталған жұмыс тақырыбы қазіргі таңда құқық мамандығында толық зерттелмеген тақырыптар қатарында. Тиісінше, аталған жұмысты зерттеп танып білу өзекті мәселелердің қатарына жатқызуға болады.
Курстық жұмыстың мақсаттары мен міндеттері: Қазақстан Республикасындағы үкіметтің құқықтық-конституциялық құзіреттілігі мен мәртебесін қарастыра отырып, үкіметтің негізгі қызметінің аспектілерін ашу болып табылады.
Жұмыстың мақсатына сүйене отырып, келесідей міндеттерді шешуге бел будық:Қазақстан Республикасы үкіметінің түсінігін ашу және оның құрамын анықтау;Қазақстан Республикасы үкіметінің конституциялық-құқықтық мәртебесіне тоқталу;Қазақстан Республикасы үкіметіндегі қолданылатын нормативтік құқықық актілерге және мемлекеттік органдарына сипаттама беру болып саналады.
Тақырыптың зерттелу деңгейі:Қазақстан Республикасының үкіметі мемлекеттік билік конституциялық құқықтық мәртебесі тақырыбына жазылған курстық жұмыста қазіргі таңда Қазақстан Республикасында Үкіметі қандай конституциялық құқықтық актілерді шығаруға, оның қандай өкілеттілігі бар болуына тоқталып, олардың органдары қарастырылып, олардың жалпылама сипаты қарастырылған
Курстық жұмыстың тақырыбы: Қазақстан Республикасы Үкіметінің конституциялық құқықтық мәртебесі
Курстық жұмыстың мақсаты:Үкімет өкілеттілігін,негізгі нысандарын қарастыру
Курстық жұмыстың құрылымы: Қазақстан Республикасының Парламентінің конституциялық құқықтық мәртебесі тақырыбына жазылған курстық жұмыстың көлемі кіріспеден, екі бөлімнен, қорытынды және пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады.
1.ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ҮКІМЕТІНІҢ КОНСТИТУЦИЯЛЫҚ- ҚҰҚЫҚТЫҚ МӘРТЕБЕСІ
1.1 Қазақстан Республикасы үкіметінің құрылу тәртібі
Қазақстан Республикасы Үкіметі мемлекеттік билiктiң ерекше тармағы ретiнде министрлiктерден, агенттiктерден тұратын орталық атқарушы органдар, облыс аудан және қалалық әкiмшiлiктерден тұратын жергiлiктi атқарушы органдар жүйесiн басқарады және олардың қызметiне басшылық жасайды. Оның құқықтық мәртебесiнiң негiздерi Қазақстан Республикасы Конституциясында бекiтiлген (64-бап). Үкiметтiң құзыретi, ұйымдастырылуы мен қызметiнiң тәртiбi Қазақстан Республикасы Конституциясына сәйкес 1995 жылы 18 желтоқсанда қабылданған "Қазақстан Республикасының Үкiметi туралы" (1999 жылы 6 мамырда өзгерiстер мен толықтырулар енгiзiлген) Қазақстан Республикасының конституциялық Заңымен белгiленген. Үкiмет Қазақстан Республикасы Конституциясының, аталған конституциялық заңның, Қазақстан Республикасының заңдары мен өзге де нормативтiк актiлерiнiң негiзiнде және оларды орындау үшiн iс-қимыл жасайды.[1-244]
Конституцияда көзделген тәртіппен Үкіметті Президент құрады. Жоғарыда айтылғандай, Премьер-Министрге кандидатураны Президенттің өзі іріктейді және кандидатураға келісімін алу үшін оны Парламенттің қарауына енгізеді. Парламенттің келісімін алғаннан кейін Президент оны Премьер-Министр қызметіне бекітеді. Президент құрамында Премьер-Министр, оның орынбасарлары, Үкімет Аппаратының басшысы, министрлер, Мемлекеттік комитеттердің төрағалары бар Үкіметті құрады. Үкіметтің құрылымы мен құрамы туралы ұсынысты Премьер-Министр тағайындалғаннан кейінгі он күндік мерзім ішінде Премьер-Министр енгізеді. Үкімет мүшелері халыққа және Республика Президентіне ант береді [1-245]
Қазақстан Республикасының Үкіметі мүшесінің ант беруі:
1. Қазақстан Республикасы Үкіметінің мүшесі Қазақстан халқына және Президентіне мынадай мазмұнда ант береді:"Қазақстан Республикасының халқы мен Президенті алдында өз Отаным - Қазақстан Республикасының экономикалық және рухани даму ісіне барлық күшжігерім мен білімімді жұмсауға, мемлекеттің Конституциясы мен зағдарын қатаң сақтауға, өзімнің барлық іс-әрекетімде заңдылық пен әділеттік, азаматтық және ұлтаралық татулық принциптерін ұстануға, Қазақстан халқына адал қызмет етуге, өз елімнің мемлекеттілігі мен дүниежүзілік қоғамдастықтағы беделін нығайта беруге салтанатты түрде ант беремін. Ант етемін"[1-246]
Үкімет мүшелерінің антын Республика Президенті өзі белгілейтін тәртіппен қабылдайды. Үкiметтi Республика Президентi Қазақстан Республикасының Конституциясында көзделген тәртiппен құрады. Премьер-Министр Үкiмет басшысы болып табылады. Премьер-Министрдi Парламенттiң келiсiмiмен Президент қызметке тағайындайды және қызметтен босатады. Қазақстан Республикасының Премьер-Министрi өзi тағайындалғаннан кейiн он күн мерзiмде үкiметтiң құрылымы мен құрамы туралы Қазақстан Республикасы Президентiне ұсыныс енгiзедi. Президент Премьер-Министрдiң ұсынысы бойынша үкiмет құрылымын анықтайды,оның мүшелерiн қызметке тағайындайды және оларды қызметтен босатады, орталық атқарушы органдарды құрады, таратады, қайта құрады. Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң құрылымын министрлiктер мен өзге де орталық атқарушы органдар құрайды[1-246]
Қазақстан Үкiметi -- алқалы орган. Оның құрамына Үкiмет мүшелерi -- республиканың Премьер-Министрi, оның орынбасарлары, министрлер, өзге де лауазымды адамдар кiредi. Премьер-Министр мен Үкiмет мүшелерi қызметке кiрiсер алдында Қазақстан халқына және елбасына Қазақстан Республикасы Үкiметi туралы конституциялық заңда белгiленген тәртiппен ант бередi. Премьер-Министрге ерекше мәртебе берiлген. Ол Президентке Үкiмет құрамына кiрмейтiн министрлiктердi, орталық атқарушы органдарды құру, қайта құру және тарату туралы, министр қызметiне кандидатуралар жөнiнде, министрдi қызметтен босату туралы ұсыныстар енгiзедi, Үкiметтiң қызметiн ұйымдастырып, оған басшылық жасайды және оның жұмысы үшiн дербес жауап бередi[1-247]
1.2 Қазақстан Республикасы үкіметінің құрамы
Қазақстан Республикасының Үкіметі туралы Конституциялық заң Үкіметтің құрылу тәртібін,құрамын,өкілеттік мерзімін анықтайды және оның Президентпен,Парламентпен жергілікті өкілді,сондай-ақ атқарушы органдармен қарым-қатынасын сипаттайды.Үкіметті Республика Президенті құрады,Президент өкілеттігі шеңберінде қызмет етеді және жаңадан сайланған Республика Президенті алдында өз өкілеттігін доғарады.(Қазақстан Республикасы Конституциясы 70-б,1-т)Дегенмен,Республика Үкіметінің жаңа құрамы бекітілгенге дейін Республика Үкіметі өз міндеттерін атқара береді.
Президент - Үкіметті Парламенттің қатысуымен құрады.Үкіметтің құрылымы мен құрамы туралы ұсыныстарды Премьер-Министр тағайындалғаннан кейін 10 мерзімде Премьер-Министр Республика Президентіне енгізеді.Үкімет мынадай құрамда құрылады:
-Республика Премьер-Министрі;
-Премьер-Министрдің орынбасары;
-Республика Үкімет Аппаратының жетекшісі;
-Министрлер;
-Республиканың мемлекеттік комитеттерінің төрағалары.
Қазақстан Республикасы Президенті Үкіметті Конституцияда көзделген тәртіппен құрады.Республика Премьер-Министрі тағайындалғаннан кейін он күн мерзім ішінде Премьер-Министр Үкіметтің құрылымы мен құрамы туралы Республика Президентіне ұсыныс енгізеді.Үкімет мүшелері Қазақстан халқы мен Президентіне ант береді.Үкімет мүшелері өкілді органның депутаттары болуға,оқытушылық,ғылыми және өзге шығармашылық қызметтерді қоспағанда,өзге де ақы төленетін жұмысты атқаруға,кәсіпкерлік іспен шұғылдануға,заңнамаға сәйкес өздерінің лауазымдық міндеттері болып табылатын жағдайларды қоспағанда,коммерциялық ұйымның басшы органының немесе байқаушы кеңесінің құрамына кіруге құқығы жоқ. Премьер-Министр өзі тағайындалғаннан кейін бір ай мерзім ішінде Парламентке үкімет бағдарламасы туралы баяндама табыс етеді[1-249]
1.3 Қазақстан Республикасы Үкіметінің құзыреттік мерзімдері
1.Республика Үкіметі Президенттің өкілеттік мерзімі біткенше іс-қимыл жасайды және жаңадан сайланған Республика Президенті алдында өзінің өкілеттігін доғарады. Республика Үкіметінің жаңа құрамы бекітілгенге дейін Республика Үкіметі өз міндеттерін атқара береді[2-154]
2. Республиканың жаңадан сайланған Президентінің алдында өкілеттігін доғару Үкіметтің жаңадан сайланған Мемлекет басшысының атына жолданған және Үкімет мүшелері қол қойған жазбаша өтініш беру арқылы жүзеге асырылады.
Өкілеттікті доғару туралы өтініш жаңадан сайланған мемлекет басшысы қызметке ресми кіріскеннен кейін беріледі.Үкіметтің өкілеттігін доғаруы оның мүшелерінің өкілеттігі тоқтатылғанын білдіреді.[2-157]
Үкімет және оның кез келген мүшесі егер өзіне жүктелген қызметті одан әрі жүзеге асыру мүмкін емес деп есептесе, өзінің орнынан түсетінін Президентке мәлімдеуге құқылы. Қандай жағдайда Үкіметтің тұтас немесе оның жекелеген мүшесінің орнынан түсетінін мәлімдей алатындығы заңда көзделмеген. Егер Үкіметтің орнынан түсуін Үкімет мәлімдесе, оған Парламентпен өзара қарым-қатынасына қатысты емес әр түрлі мән-жай негіз болуы мүмкін.Үкіметтің өз ішінде еңсерілмейтін әр түрлі себептер болуы мүмкін. Үкімет мүшелерінің орнынан түсуіне олардың Үкімет Бағдарламасымен, Үкімет басшылығының жұмыс стилімен келіспеуі, сырқаты және тағы басқалары себепші болуы мүмкін. Парламент Үкіметке сенімсіздік вотумын білдірген кезде Конституцияда көзделген жағдайларда:егер Үкімет Бағдарламасын Парламент екінші мәрте қайтарса (53-баптың 6-тармағы)[2-161]
2) егер Парламент Үкімет енгізген заң жобасын қабылдамай тастаса (61-баптың 7-тармағы) Үкімет өзінің орнынан түсетіні туралы Президентке мәлімдейді. Республика Президенті он күн мерзім ішінде орнынан кетуді қабылдау немесе қабылдамау туралы мәселені қарайды.Егер Президент орнынан түсуді қабылдаса, онда ол оның мүшесінің өкілеттігі тоқтатылғанын білдіреді. Егер Премьер-Министр орнынан түсуді мәлімдесе, онда оның орнынан түсуінің қабылдануы бүкіл Үкімет өкілеттігінің тоқтатылғанын білдіреді.Премьер-Министр тағайындалғаннан кейінгі бір айдың ішінде Үкімет қызметінің бағдарламасы туралы мәселені шешеді. Осы мерзімде Премьер-Министр Үкімет қызметінің бағдарламасын әзірлейді және ол туралы Парламентке баяндама ұсынады. Нақ осы мерзім ішінде Үкіметтің жаңа құрамы Парламентке осының алдындағы Үкімет құрамының Бағдарламасын қолдау туралы және өз қызметтерінде соны басшылыққа алғысы келетіндері туралы Парламентке мәлімдей алады[2-163]
Егер Парламент Үкіметтің жаңа Бағдарламасын қабылдамай тастаса Премьер-Министр екі айлық мерзім ішінде Парламентке Бағдарлама туралы екінші баяндама ұсынады. Үкімет Бағдарламасын Парламент әр Палата депутаттарының жалпы санының үштен екісінің көпшілік даусымен тағы қабылдамай тастауына болады. Мұндай көпшілік дауыстың болмағаны Үкімет Бағдарламасының мақұлданғанын білдіреді[3-121]
Республика Үкіметінің құрамында болуға байланысты шектеулер:
Республика Үкіметі мүшелерінің өкілді органның депутатары болуға;оқытушылық, ғылыми немесе өзге шығармашылық қызметтерден басқа ақы төленетін қызметтер атқаруға;кәсіпкерлікпен шұғылдануға;коммерциялық ұйымның басшы органының немесе байқаушы кеңесінің құрамына кіруге хақы жоқ[3-125]
Қорытынды:Осы бірінші тарауымда Қазақстан Республикасы Үкіметінің құзыреттік мерзімі,құрамы және құрылу тәртібіне шолу жасадым.Үкіметтің құрамы 5 бөлік бойынша құрылады.Және де Президент Үкіметті конституцияда көзделген тәртіп бойынша құрады.Президент Үкіметті Парламенттің қатысуымен құрады.Үкіметтің құзыреті,ұйымдастырылуы және қызмет тәртібі конституциялық заңмен белгіленеді.Үкімет мүшелері Қазақстан халқы мен Президентіне ант береді.
2 ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ҮКІМЕТ ҚҰЗЫРЕТІ ЖӘНЕ НЕГІЗГІ НЫСАНЫНЫҢ ҚЫЗМЕТІ
2.1 Қазақстан Республикасы Үкіметінің құзыреті
Үкiметтi Республика Президентi Қазақстан Республикасының Конституциясында көзделген тәртiппен құрады. Премьер-Министр Үкiмет басшысы болып табылады. Премьер-Министрдi Парламенттiң келiсiмiмен Президент қызметке тағайындайды және қызметтен босатады. Қазақстан Республикасының Премьер-Министрi өзi тағайындалғаннан кейiн он күн мерзiмде үкiметтiң құрылымы мен құрамы туралы Қазақстан Республикасы Президентiне ұсыныс енгiзедi. Президент Премьер-Министрдiң ұсынысы бойынша үкiмет құрылымын анықтайды, оның мүшелерiн қызметке тағайындайды және оларды қызметтен босатады, орт. атқарушы органдарды құрады, таратады, қайта құрады. Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң құрылымын министрлiктер мен өзге де орта атқарушы органдар құрайды.Қазақстан Үкiметi-алқалы орган. Оның құрамына Үкiмет мүшелерi-республиканың Премьер-Министрi, оның орынбасарлары, министрлер, өзге де л лауазымды адамдар кiредi. Премьер-Министр мен Үкiмет мүшелерi қызметке кiрiсер алдында Қазақстан халқына және елбасына Қазақстан Республикасы Үкiметi туралы конституциялық заңда белгiленген тәртiппен ант бередi. Премьер-Министрге ерекше мәртебе берiлген. Ол Президентке Үкiмет құрамына кiрмейтiн министрлiктердi, орталық атқарушы органдарды құру, қайта құру және тарату туралы, министр қызметiне кандидатуралар жөнiнде, министрдi қызметтен босату туралы ұсыныстар енгiзедi, Үкiметтiң қызметiн ұйымдастырып, оған басшылық жасайды және оның жұмысы үшiн дербес жауап бередi.Үкiметке мынадай негiзгi конституциялық өкiлеттiктер берiлген:ол мемлекет әлеуметтік экономикалық саясаттың негiзгi бағыттарын, оны жүзеге асыру жөнiндегi стратегиялық және тактикалық шараларды талдап жасау; мемлекеттік бағдарламаларды әзiрлеу;әлеуметтік-экономикалық және ғылыми-техникалық дамудың индикативтiк жоспарларын әзiрлеп, iске асыру; Республика Президентi белгiлеген тәртiппен республика бюджеттi және оған енгiзiлетiн өзгерiстердi әзiрлеуге қатысу, парламентке республика бюджет және оның атқарылуы туралы есеп беру, бюджеттiң атқарылуын қамтамасыз ету;Қазақстан Республикасының қаржы жүйесiн нығайту жөнiндегi шараларды әзiрлеп, жүзеге асыру; Мемлекеттік валюталық, қаржы және материалдық қорларының құралуы мен пайдалануы кезiнде заңдылықтың сақталуына мемл. бақылау жасау; құрылымдық және инвестиц. саясатты жүзеге асыру; баға құралуының мемл. саясатын әзiрлеп, ұйымдастыру; мемлекетті реттейтiн баға қолданылатын өнiмдердiң, тауарлар мен қызмет көрсетулердiң номенклатурасын белгiлеу; мемлекеттік меншiктi басқаруды ұйымдастыру, оны пайдалану шараларын әзiрлеп, жүзеге асыру, мемл. меншiк құқығының қорғалуын қамтамасыз ету; еңбекке ақы төлеу, азаматтардың әлеуметтік қорғалуы, мемлекеттік әлеуметтік қамсыздандыру және әлеуметтік сақтандыру жүйесi мен шарттарын айқындау; мемлекет аймақтық саясаттың негiзгi бағыттарын әзiрлеп, iске асыру;аймақтарды әлеуметтік экономиканы дамытудың аймақаралық мәселелерiн шешудi қамтамасыз етедi; ғылым мен техниканы дамыту, жаңа технологияларды енгiзу, мәдениеттi, ... жалғасы
Курстық жұмыстың жалпы сипаттамасы:Қазақстан Республикасының Үкімет атқарушы билігін жүзеге асырады, атқарушы органдардың жүйесін басқарады және олардың қызметіне басшылық жасайды (64-бап). Үкімет Қазақстан Республикасының атқарушы билігінің жоғары органы болып табылады.Қазақстан Республикасының Үкіметі мемлекеттік биліктің жеке тармағы болып табылады және мемлекеттің атқарушы билігін бейнелейді. Барлық атқарушы органдарды басқаратын, олардың қызметіне басшылық жасайтын жоғары атқарушы орган ретінде ол елде мемлекеттік басқаруды жүзеге асырады. Конституция Үкіметтің мемлекеттік билік жүйесіндегі орнын анықтайды, биліктің басқа тармақтарымен өзара қарым-қатынасының нормативтік негіздерін белгілейді.
Курстық жұмыстың өзектілігі: Үкімет атқарушы биліктің бірыңғай жүйесіне кіретін министрліктердің, мемлекеттік комитеттер мен басқада ведомстволардың (бірқатар пәрменді" министрліктер мен ведомстволарды қоспағанда) жұмысын бағыттайды. Үкімет атқарушы биліктің жоғары органы ретінде Қазақстан Республикасы Конституциясымен, Президенттің конституциялық заң күші бар Жарлықтарымен, басқа да нормативтік жарлықтарымен оның қарауына жатқызылған мәселелерді жеке шешеді. Үкімет өз құзыретінің шегінде нормативтік және өзге де актілер қабылдайды, заңдардың, Президент Жарлықтарының орындалуын ұйымдастырады, өзге де халықаралық шарттар жасасады, барлық атқарушы билік органдарын басқарады, олардың қызметін бақылайды және заңдардың бұзылуын болдырмау үшін тиісті шаралар қолданады. Мемлекет қызметінің негізгі бөлігін жүзеге асыру Республика Үкіметіне жүктелген. Қазақстан Республикасының Үкіметі мемлекеттік биліктің дербес тармағы болып табылады және мемлекеттің атқарушы билігінің көрінісін байқатады. Ол вертикалдық жүйемен байланысқан тұтастай атқарушы биліктің жоғарғы органы болып табылады. Атқарушы биліктің жоғарғы органы ретінде ол барлық атқарушы органдарды басқарады, олардың қызметіне басшылық етеді, елдің мемлекеттік басқаруын жүзеге асырады. Үкімет табиғатының осындай сипаттары еліміздің Конституциясында бекітіліп, оның мәртебесін анықтады. Конституцияның 64 бабына сәйкес Қазақстан Республикасы Үкіметі - атқару билігін жүзеге асыратын, атқарушы органдардың жүйесін басқаратын және олардың қызметіне басшылық жасайтын алқалы орган болып табылады. Аталған жұмыс тақырыбы қазіргі таңда құқық мамандығында толық зерттелмеген тақырыптар қатарында. Тиісінше, аталған жұмысты зерттеп танып білу өзекті мәселелердің қатарына жатқызуға болады.
Курстық жұмыстың мақсаттары мен міндеттері: Қазақстан Республикасындағы үкіметтің құқықтық-конституциялық құзіреттілігі мен мәртебесін қарастыра отырып, үкіметтің негізгі қызметінің аспектілерін ашу болып табылады.
Жұмыстың мақсатына сүйене отырып, келесідей міндеттерді шешуге бел будық:Қазақстан Республикасы үкіметінің түсінігін ашу және оның құрамын анықтау;Қазақстан Республикасы үкіметінің конституциялық-құқықтық мәртебесіне тоқталу;Қазақстан Республикасы үкіметіндегі қолданылатын нормативтік құқықық актілерге және мемлекеттік органдарына сипаттама беру болып саналады.
Тақырыптың зерттелу деңгейі:Қазақстан Республикасының үкіметі мемлекеттік билік конституциялық құқықтық мәртебесі тақырыбына жазылған курстық жұмыста қазіргі таңда Қазақстан Республикасында Үкіметі қандай конституциялық құқықтық актілерді шығаруға, оның қандай өкілеттілігі бар болуына тоқталып, олардың органдары қарастырылып, олардың жалпылама сипаты қарастырылған
Курстық жұмыстың тақырыбы: Қазақстан Республикасы Үкіметінің конституциялық құқықтық мәртебесі
Курстық жұмыстың мақсаты:Үкімет өкілеттілігін,негізгі нысандарын қарастыру
Курстық жұмыстың құрылымы: Қазақстан Республикасының Парламентінің конституциялық құқықтық мәртебесі тақырыбына жазылған курстық жұмыстың көлемі кіріспеден, екі бөлімнен, қорытынды және пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады.
1.ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ҮКІМЕТІНІҢ КОНСТИТУЦИЯЛЫҚ- ҚҰҚЫҚТЫҚ МӘРТЕБЕСІ
1.1 Қазақстан Республикасы үкіметінің құрылу тәртібі
Қазақстан Республикасы Үкіметі мемлекеттік билiктiң ерекше тармағы ретiнде министрлiктерден, агенттiктерден тұратын орталық атқарушы органдар, облыс аудан және қалалық әкiмшiлiктерден тұратын жергiлiктi атқарушы органдар жүйесiн басқарады және олардың қызметiне басшылық жасайды. Оның құқықтық мәртебесiнiң негiздерi Қазақстан Республикасы Конституциясында бекiтiлген (64-бап). Үкiметтiң құзыретi, ұйымдастырылуы мен қызметiнiң тәртiбi Қазақстан Республикасы Конституциясына сәйкес 1995 жылы 18 желтоқсанда қабылданған "Қазақстан Республикасының Үкiметi туралы" (1999 жылы 6 мамырда өзгерiстер мен толықтырулар енгiзiлген) Қазақстан Республикасының конституциялық Заңымен белгiленген. Үкiмет Қазақстан Республикасы Конституциясының, аталған конституциялық заңның, Қазақстан Республикасының заңдары мен өзге де нормативтiк актiлерiнiң негiзiнде және оларды орындау үшiн iс-қимыл жасайды.[1-244]
Конституцияда көзделген тәртіппен Үкіметті Президент құрады. Жоғарыда айтылғандай, Премьер-Министрге кандидатураны Президенттің өзі іріктейді және кандидатураға келісімін алу үшін оны Парламенттің қарауына енгізеді. Парламенттің келісімін алғаннан кейін Президент оны Премьер-Министр қызметіне бекітеді. Президент құрамында Премьер-Министр, оның орынбасарлары, Үкімет Аппаратының басшысы, министрлер, Мемлекеттік комитеттердің төрағалары бар Үкіметті құрады. Үкіметтің құрылымы мен құрамы туралы ұсынысты Премьер-Министр тағайындалғаннан кейінгі он күндік мерзім ішінде Премьер-Министр енгізеді. Үкімет мүшелері халыққа және Республика Президентіне ант береді [1-245]
Қазақстан Республикасының Үкіметі мүшесінің ант беруі:
1. Қазақстан Республикасы Үкіметінің мүшесі Қазақстан халқына және Президентіне мынадай мазмұнда ант береді:"Қазақстан Республикасының халқы мен Президенті алдында өз Отаным - Қазақстан Республикасының экономикалық және рухани даму ісіне барлық күшжігерім мен білімімді жұмсауға, мемлекеттің Конституциясы мен зағдарын қатаң сақтауға, өзімнің барлық іс-әрекетімде заңдылық пен әділеттік, азаматтық және ұлтаралық татулық принциптерін ұстануға, Қазақстан халқына адал қызмет етуге, өз елімнің мемлекеттілігі мен дүниежүзілік қоғамдастықтағы беделін нығайта беруге салтанатты түрде ант беремін. Ант етемін"[1-246]
Үкімет мүшелерінің антын Республика Президенті өзі белгілейтін тәртіппен қабылдайды. Үкiметтi Республика Президентi Қазақстан Республикасының Конституциясында көзделген тәртiппен құрады. Премьер-Министр Үкiмет басшысы болып табылады. Премьер-Министрдi Парламенттiң келiсiмiмен Президент қызметке тағайындайды және қызметтен босатады. Қазақстан Республикасының Премьер-Министрi өзi тағайындалғаннан кейiн он күн мерзiмде үкiметтiң құрылымы мен құрамы туралы Қазақстан Республикасы Президентiне ұсыныс енгiзедi. Президент Премьер-Министрдiң ұсынысы бойынша үкiмет құрылымын анықтайды,оның мүшелерiн қызметке тағайындайды және оларды қызметтен босатады, орталық атқарушы органдарды құрады, таратады, қайта құрады. Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң құрылымын министрлiктер мен өзге де орталық атқарушы органдар құрайды[1-246]
Қазақстан Үкiметi -- алқалы орган. Оның құрамына Үкiмет мүшелерi -- республиканың Премьер-Министрi, оның орынбасарлары, министрлер, өзге де лауазымды адамдар кiредi. Премьер-Министр мен Үкiмет мүшелерi қызметке кiрiсер алдында Қазақстан халқына және елбасына Қазақстан Республикасы Үкiметi туралы конституциялық заңда белгiленген тәртiппен ант бередi. Премьер-Министрге ерекше мәртебе берiлген. Ол Президентке Үкiмет құрамына кiрмейтiн министрлiктердi, орталық атқарушы органдарды құру, қайта құру және тарату туралы, министр қызметiне кандидатуралар жөнiнде, министрдi қызметтен босату туралы ұсыныстар енгiзедi, Үкiметтiң қызметiн ұйымдастырып, оған басшылық жасайды және оның жұмысы үшiн дербес жауап бередi[1-247]
1.2 Қазақстан Республикасы үкіметінің құрамы
Қазақстан Республикасының Үкіметі туралы Конституциялық заң Үкіметтің құрылу тәртібін,құрамын,өкілеттік мерзімін анықтайды және оның Президентпен,Парламентпен жергілікті өкілді,сондай-ақ атқарушы органдармен қарым-қатынасын сипаттайды.Үкіметті Республика Президенті құрады,Президент өкілеттігі шеңберінде қызмет етеді және жаңадан сайланған Республика Президенті алдында өз өкілеттігін доғарады.(Қазақстан Республикасы Конституциясы 70-б,1-т)Дегенмен,Республика Үкіметінің жаңа құрамы бекітілгенге дейін Республика Үкіметі өз міндеттерін атқара береді.
Президент - Үкіметті Парламенттің қатысуымен құрады.Үкіметтің құрылымы мен құрамы туралы ұсыныстарды Премьер-Министр тағайындалғаннан кейін 10 мерзімде Премьер-Министр Республика Президентіне енгізеді.Үкімет мынадай құрамда құрылады:
-Республика Премьер-Министрі;
-Премьер-Министрдің орынбасары;
-Республика Үкімет Аппаратының жетекшісі;
-Министрлер;
-Республиканың мемлекеттік комитеттерінің төрағалары.
Қазақстан Республикасы Президенті Үкіметті Конституцияда көзделген тәртіппен құрады.Республика Премьер-Министрі тағайындалғаннан кейін он күн мерзім ішінде Премьер-Министр Үкіметтің құрылымы мен құрамы туралы Республика Президентіне ұсыныс енгізеді.Үкімет мүшелері Қазақстан халқы мен Президентіне ант береді.Үкімет мүшелері өкілді органның депутаттары болуға,оқытушылық,ғылыми және өзге шығармашылық қызметтерді қоспағанда,өзге де ақы төленетін жұмысты атқаруға,кәсіпкерлік іспен шұғылдануға,заңнамаға сәйкес өздерінің лауазымдық міндеттері болып табылатын жағдайларды қоспағанда,коммерциялық ұйымның басшы органының немесе байқаушы кеңесінің құрамына кіруге құқығы жоқ. Премьер-Министр өзі тағайындалғаннан кейін бір ай мерзім ішінде Парламентке үкімет бағдарламасы туралы баяндама табыс етеді[1-249]
1.3 Қазақстан Республикасы Үкіметінің құзыреттік мерзімдері
1.Республика Үкіметі Президенттің өкілеттік мерзімі біткенше іс-қимыл жасайды және жаңадан сайланған Республика Президенті алдында өзінің өкілеттігін доғарады. Республика Үкіметінің жаңа құрамы бекітілгенге дейін Республика Үкіметі өз міндеттерін атқара береді[2-154]
2. Республиканың жаңадан сайланған Президентінің алдында өкілеттігін доғару Үкіметтің жаңадан сайланған Мемлекет басшысының атына жолданған және Үкімет мүшелері қол қойған жазбаша өтініш беру арқылы жүзеге асырылады.
Өкілеттікті доғару туралы өтініш жаңадан сайланған мемлекет басшысы қызметке ресми кіріскеннен кейін беріледі.Үкіметтің өкілеттігін доғаруы оның мүшелерінің өкілеттігі тоқтатылғанын білдіреді.[2-157]
Үкімет және оның кез келген мүшесі егер өзіне жүктелген қызметті одан әрі жүзеге асыру мүмкін емес деп есептесе, өзінің орнынан түсетінін Президентке мәлімдеуге құқылы. Қандай жағдайда Үкіметтің тұтас немесе оның жекелеген мүшесінің орнынан түсетінін мәлімдей алатындығы заңда көзделмеген. Егер Үкіметтің орнынан түсуін Үкімет мәлімдесе, оған Парламентпен өзара қарым-қатынасына қатысты емес әр түрлі мән-жай негіз болуы мүмкін.Үкіметтің өз ішінде еңсерілмейтін әр түрлі себептер болуы мүмкін. Үкімет мүшелерінің орнынан түсуіне олардың Үкімет Бағдарламасымен, Үкімет басшылығының жұмыс стилімен келіспеуі, сырқаты және тағы басқалары себепші болуы мүмкін. Парламент Үкіметке сенімсіздік вотумын білдірген кезде Конституцияда көзделген жағдайларда:егер Үкімет Бағдарламасын Парламент екінші мәрте қайтарса (53-баптың 6-тармағы)[2-161]
2) егер Парламент Үкімет енгізген заң жобасын қабылдамай тастаса (61-баптың 7-тармағы) Үкімет өзінің орнынан түсетіні туралы Президентке мәлімдейді. Республика Президенті он күн мерзім ішінде орнынан кетуді қабылдау немесе қабылдамау туралы мәселені қарайды.Егер Президент орнынан түсуді қабылдаса, онда ол оның мүшесінің өкілеттігі тоқтатылғанын білдіреді. Егер Премьер-Министр орнынан түсуді мәлімдесе, онда оның орнынан түсуінің қабылдануы бүкіл Үкімет өкілеттігінің тоқтатылғанын білдіреді.Премьер-Министр тағайындалғаннан кейінгі бір айдың ішінде Үкімет қызметінің бағдарламасы туралы мәселені шешеді. Осы мерзімде Премьер-Министр Үкімет қызметінің бағдарламасын әзірлейді және ол туралы Парламентке баяндама ұсынады. Нақ осы мерзім ішінде Үкіметтің жаңа құрамы Парламентке осының алдындағы Үкімет құрамының Бағдарламасын қолдау туралы және өз қызметтерінде соны басшылыққа алғысы келетіндері туралы Парламентке мәлімдей алады[2-163]
Егер Парламент Үкіметтің жаңа Бағдарламасын қабылдамай тастаса Премьер-Министр екі айлық мерзім ішінде Парламентке Бағдарлама туралы екінші баяндама ұсынады. Үкімет Бағдарламасын Парламент әр Палата депутаттарының жалпы санының үштен екісінің көпшілік даусымен тағы қабылдамай тастауына болады. Мұндай көпшілік дауыстың болмағаны Үкімет Бағдарламасының мақұлданғанын білдіреді[3-121]
Республика Үкіметінің құрамында болуға байланысты шектеулер:
Республика Үкіметі мүшелерінің өкілді органның депутатары болуға;оқытушылық, ғылыми немесе өзге шығармашылық қызметтерден басқа ақы төленетін қызметтер атқаруға;кәсіпкерлікпен шұғылдануға;коммерциялық ұйымның басшы органының немесе байқаушы кеңесінің құрамына кіруге хақы жоқ[3-125]
Қорытынды:Осы бірінші тарауымда Қазақстан Республикасы Үкіметінің құзыреттік мерзімі,құрамы және құрылу тәртібіне шолу жасадым.Үкіметтің құрамы 5 бөлік бойынша құрылады.Және де Президент Үкіметті конституцияда көзделген тәртіп бойынша құрады.Президент Үкіметті Парламенттің қатысуымен құрады.Үкіметтің құзыреті,ұйымдастырылуы және қызмет тәртібі конституциялық заңмен белгіленеді.Үкімет мүшелері Қазақстан халқы мен Президентіне ант береді.
2 ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ҮКІМЕТ ҚҰЗЫРЕТІ ЖӘНЕ НЕГІЗГІ НЫСАНЫНЫҢ ҚЫЗМЕТІ
2.1 Қазақстан Республикасы Үкіметінің құзыреті
Үкiметтi Республика Президентi Қазақстан Республикасының Конституциясында көзделген тәртiппен құрады. Премьер-Министр Үкiмет басшысы болып табылады. Премьер-Министрдi Парламенттiң келiсiмiмен Президент қызметке тағайындайды және қызметтен босатады. Қазақстан Республикасының Премьер-Министрi өзi тағайындалғаннан кейiн он күн мерзiмде үкiметтiң құрылымы мен құрамы туралы Қазақстан Республикасы Президентiне ұсыныс енгiзедi. Президент Премьер-Министрдiң ұсынысы бойынша үкiмет құрылымын анықтайды, оның мүшелерiн қызметке тағайындайды және оларды қызметтен босатады, орт. атқарушы органдарды құрады, таратады, қайта құрады. Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң құрылымын министрлiктер мен өзге де орта атқарушы органдар құрайды.Қазақстан Үкiметi-алқалы орган. Оның құрамына Үкiмет мүшелерi-республиканың Премьер-Министрi, оның орынбасарлары, министрлер, өзге де л лауазымды адамдар кiредi. Премьер-Министр мен Үкiмет мүшелерi қызметке кiрiсер алдында Қазақстан халқына және елбасына Қазақстан Республикасы Үкiметi туралы конституциялық заңда белгiленген тәртiппен ант бередi. Премьер-Министрге ерекше мәртебе берiлген. Ол Президентке Үкiмет құрамына кiрмейтiн министрлiктердi, орталық атқарушы органдарды құру, қайта құру және тарату туралы, министр қызметiне кандидатуралар жөнiнде, министрдi қызметтен босату туралы ұсыныстар енгiзедi, Үкiметтiң қызметiн ұйымдастырып, оған басшылық жасайды және оның жұмысы үшiн дербес жауап бередi.Үкiметке мынадай негiзгi конституциялық өкiлеттiктер берiлген:ол мемлекет әлеуметтік экономикалық саясаттың негiзгi бағыттарын, оны жүзеге асыру жөнiндегi стратегиялық және тактикалық шараларды талдап жасау; мемлекеттік бағдарламаларды әзiрлеу;әлеуметтік-экономикалық және ғылыми-техникалық дамудың индикативтiк жоспарларын әзiрлеп, iске асыру; Республика Президентi белгiлеген тәртiппен республика бюджеттi және оған енгiзiлетiн өзгерiстердi әзiрлеуге қатысу, парламентке республика бюджет және оның атқарылуы туралы есеп беру, бюджеттiң атқарылуын қамтамасыз ету;Қазақстан Республикасының қаржы жүйесiн нығайту жөнiндегi шараларды әзiрлеп, жүзеге асыру; Мемлекеттік валюталық, қаржы және материалдық қорларының құралуы мен пайдалануы кезiнде заңдылықтың сақталуына мемл. бақылау жасау; құрылымдық және инвестиц. саясатты жүзеге асыру; баға құралуының мемл. саясатын әзiрлеп, ұйымдастыру; мемлекетті реттейтiн баға қолданылатын өнiмдердiң, тауарлар мен қызмет көрсетулердiң номенклатурасын белгiлеу; мемлекеттік меншiктi басқаруды ұйымдастыру, оны пайдалану шараларын әзiрлеп, жүзеге асыру, мемл. меншiк құқығының қорғалуын қамтамасыз ету; еңбекке ақы төлеу, азаматтардың әлеуметтік қорғалуы, мемлекеттік әлеуметтік қамсыздандыру және әлеуметтік сақтандыру жүйесi мен шарттарын айқындау; мемлекет аймақтық саясаттың негiзгi бағыттарын әзiрлеп, iске асыру;аймақтарды әлеуметтік экономиканы дамытудың аймақаралық мәселелерiн шешудi қамтамасыз етедi; ғылым мен техниканы дамыту, жаңа технологияларды енгiзу, мәдениеттi, ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz