Қабатты мұнайдың параметрлері

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 45 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
5
1
Геологиялық бөлім ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
7
1.1
Кен орны туралы жалпы мәліметтер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... .
7
1.2
Литологиялық,стратиграфиялық сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ..
9
1.3
Тектоникасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
11
1.4
Мұнайгаздылығы ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
15
1.4.1
Өнімді горизонттардың геологиялық,өндірістік сипаттамасы ... ... ... ... ...
19
2
Техникалық бөлім ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
22
2.1
Кен орынды игеру жүйесі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ..
22
2.2
Мұнай қабаттарында қабат қысымын ұстау ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ..
23
2.3
Нұсқа ішінен суландыру ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
28
2.4
Суландыру кезінде суды ығыстыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
33
2.5
Қабат қысымын ұстау техникасы мен технологиясы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
35
2.6
Еңбек қауіпсіздігін сақтау шаралары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
39
2.7
Қоршаған ортаны қорғау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
43

Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
49

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
52

Қосымша

Кіріспе
ТМД елдерінде қабатқа әсер етіп мұнай кен орындарын игеру сирек кездеседі, кен орындары суландыру әдістерімен игеруді кеңінен таралмай тұрып-ақ біраз уақыт пайдаланылып келген (50 жыл. кейін); тұтқырлығы жоғары немесе өткізгіштігі төмен сазды коллекторлар құрайтын кен орындар сыртқы сулармен бірге игеріледі. Шет елдерде ТМД-ға қарағанда мұнай қабаттарына әсер етпей мұнай кен орындары игеріледі, әсіресе, ол сыртқы сулардың жоғары қысымдарының әсерінен жарықшақты коллекторлар мен қабаттарда болады.
Қабат қысымын ұстаудың негізгі үш әдісі белгілі: нұсқа сыртынан суландыру, нұсқа ішінен суландыру және нұсқа бойымен суландыру. Соның ішінде біз нұсқа ішінен суландыруды қарастырайық.
Нұсқаның ішінен су айдауда қабатқа әсер ету мұнайлылық нұсқаның ішінде қандай да бір сызба бойынша айдау ұңғымаларының жүйесі арқылы жүргізіледі. Бұл қорды алу мерзімін қысқартуға және мұнай өндірісін тез ұлғайтуға мүмкіндік беретін, мұнай кенішіне әсер етудің қарқынды жүйесі.
Жалпы нұсқаның ішінен су айдау әдісін кенішті айдау ұңғымаларының сызығымен жолаққа және сақиналарға бөлу, бірнеше көлденең қатарымен орталық бөлу қатарын құру және нұсқа ішінен су айдаумен бірлескен сияқты, бірнеше түрге бөлуге болады.
Айдау ұңғымаларының орналасу сызбасын таңдау нақты геологиялық жағдайлармен, қорды алудың экономикалық мақсатты мерзімімен және негізгі, қажетті күрделі салымдар шамасымен анықталады. Ереже бойынша, айдау ұңғымасының сызығын коллекторлық қасиеттері жақсартылған және линзалар мен өткізгіш құмтастардың басымды созылуына перпендикуляр қабатының аймағына орналастырады, бұл айдалатын судың қоршалуын азайтуға немесе жоюға және қабаттың әсермен қамтылуын жоғарылатуға мүмкіндік береді.
Нұсқаның сыртынан су айдау, нұсқаның ішінен су айдау болған кезде мұнайдың нұсқа сыртының аймағына ығысуына жол бермеу керек, сонымен қатар үдерісті қарқындандыру қажет. Энергетикалық көзқараста нұсқаның ішінен су айдау, нұсқаның сыртынан және жанынан су айдауға қарағанда тиімді, өйткені барлық айдалатын су бұл жағдайда мұнайды бөлетін қатарлардың екі жағы бойынша ығыстыруға қолданылады.
Нұсқаның ішінен су айдау кезінде берілетін қатарлардың ұңғымалары ығысу фронтын, яғни қабаттың суға қаныққан бөліктерінің жолағын құру үшін мұнайды біреуден кейін игереді. Суландырудың аталған жүйелері ережеге сай, үлкен нұсқаланған, шектері анықталған және қабат сипаттамалары туралы нақты мәліметтері бар кен орындарында қолданылады.

1 Геологиялық бөлім
1.1 Кен орын туралы жалпы мәліметтер
Қаражанбас кен орны Қазақстан Республикасы Маңғыстау облысы территориясындағы Бозащы түбегінің солтүстік-батыс бөлігінде орналасқан. Бозащы түбегінің солтүстік-батыс бөлігі абсолюттік белгісі минус 19-дан плюс 28 м шектелген жазықтық жер болып табылады. Жергілікті ландшафттың аса танымал белгісі, автотранспорттың өтіп жүруіне кедергі жасайтын көптеген сорлардың болуы. Рельеф пішіндері бархан және байырғы жыныстардан тұрады. Аудан климаты күрт континентальды. Ауа температурасы қыста минус 30о-тан, жазда плюс 45о-қа дейін жетеді. Атмосфералық жауынөшашындар күз және қыс мерзімдеріне сай келеді.
Түбек Каспий маңы ойпатының бөлігіне кіреді де, онымен геоструктуралық палеографиялық қатынас байланысында. Ойпаттың солтүстік бөлігі жол құмдар массиві және сор беткейі бар дефляциялық жағдайларда пайда болған ұсақ арынсыз ойыстары бар толқын тәріздес абразивті-аккумулятивті жазық болып келеді. Оңтүстік бөлігі ірі түйірлі-тізбекті денудайиялы-еңісті, жыралармен қатты тілінген жазықтық ретінде көрсетілген. Құм массивтері дөңестерінің салыстырмалы биіктігі 3-6 м болатын кішкене дөңесті рельеф құрады.
Кен орын Бозащы түбегінің солтүстік-батысында орналасып, ауданы 7777,48 га алқапты алып жатыр. Бұл адам қоныстарынан қашық орналасқан теңіз деңгейіген 22-27 м төмен орналасқан шөл дала. Жұмысшылардың мекенді қонысы кен орынның игеріліп жатқан орталық аймағынан жобалап 15 км қашықтықта орналасқан. Жұмысшылардың тұратын жерінде тұрғын үйлер, әлеуметтік-мәдени комплекстер, қоймалар, жылыту құрылғылары, т.б. көмекші құрылыстар бар. Санитарлы қорғау бақылауы бар зоналар аймағында тұрғылықты мекенді қоныстар, одан басқа да арнайы табиғи қорғау жағдайларын талап ететін түрлі обьектілер де кездеседі. Негізгі өндіріс обьектілерінің орналасуы негізінен өндірістің оңтүстік-шығыс бөлігінде келеді. Аудан климаты күрт қоңыржайлы, жауынсыз, өте құрғақ, ыстық, ұзақ жазымен және салқын, қысқа,қары аз қысымен белгілі.
Шоғырлардың барлығы мұнайлы, тек бір блогында ғана газ-мұнайлы шоғыр орналасқан. Коллекторлар құмтастар мен алевролиттерден құралған, ашық кеуектері 27-29%, өткізгіштігі 0,0136-0,351 мкм2. Қалыңдығы 2-126 м сазды жыныстар жаппа қызметін атқарады. Блоктардағы мұнай шоғырларының биіктіктері 3,9-75,4 м. Коллекторлардың жалпы қалыңдығы 1,5-26,1 м, тиімді қалыңдығы 4-18,6 м,мұнайға қаныққан қалыңдығы 2-14,6 м. Газ-мұнай шоғырындағы коллекторлардың газға қаныққан қалыңдығы 2,4 м. Мұнайға қанығушылық коэффиценті 0,63-0,75. Мұнайдың тығыздығы 0,939-0,944 гсм3, 1,6-2,2% күкірт,0,7-1,4% парафин бар, шайырлығы жоғары. Блоктардағы бастапқы қабаттық қысымдар 3-5,75 МПа аралығында, температура 25оС-тан 37оС-қа дейін өзгереді. Мұнайлардың шығымы 1,2-76,8 м3тәулік. Құрамында ванадий мен никель кездеседі. Қабат сулары химиялық құрамы жағынан хлокальций типті, тығыздығы 1,03 гсм3, минералдары 40-76 гл, бром, бор, йод микроэлементтері мол кездеседі. Кен орны 1980 жылдан бастап игерілуде.

1.1- сурет. Қаражанбас кенорынының шолу картасы

1.2 Литологиялық-стратиграфиялық сипаттамасы
Қаражанбас кен орнында іздеу, барлау және пайдалану ұңғыларымен полеогенді, неогенді және төрттік шөгінділерімен қимасы ашылды. Шөгінділер кешенінің шекараларының арасы үлкен үзілістермен және шұғыл бұрыштық келіспеушілікпен сипатталады.
Төменгі триас шөгіндісі көптеген ұңғылармен толық ашылмаған. Жыныс жасы оленеке ретінде анықталады. Триастың төменгі құмтасты қимасы, шартты түрде индты ярусқа жатады. Кен орынның жинақтауыш бөлігінде триасты жыныстар төменгі бор шөгінділерінің астында шоғырланған.
Бұрғылау кезінде орта юра шөгінділері тек переклинальдарда және қанаттардың жүктелген аймақтарында құрылымның 390 м-ден 500 м-ге дейінгі тереңдігінде кездескен, ал жиналымның үлкен бөлігінде көтерілімдер шайылған. Ашылған шөгінділер байос және батс ярусына жатады және максимальды қалыңдығы 125 м (ұңғыма 105).
Төменгі бор жаппай таралған стратиграфиялық бұрыштық келіспеушілікпен төменгі триас және юраның әртүрлі горизонттарының шайылған беттік жағында шоғырланған. Шоғырлану тереңдігі 20 м-ден 480 м-ге дейін құбыолып тұрады. Ұңғылармен ашылған қимада неокомды жасты шөгінділер бар (берриас-валанжин, готерив, баррем) жалпы қалыңдығы 170-190 м және апта шөгінділері (қалыңдығы 75-90 м) және альба (қалыңдығы 140 м-ге дейін барады).
Қаражанбас кен орнында іздеу, зерттеу және пайдалану ұңғылары көмегімен төменгі триас, орта юра және төменгі мел шөгінділері бар тілімдері алынған. Шөгінділер комплексі арасындағы шекаралар шөгін жинаудағы үлкен үзілістермен және үлкен бұрыштық келіспеушіліктермен сипатталған.
Төменгі триас шөгінділері көп ұңғымен толық қалыңдықта алынбаған. Шөгін жастары оленектік деп алынған. Төменгі триас тілігінің анағұрлым құмды бөлігі шартты түрде инд ярусына жатқызылады. Кен орынның күмбезді бөлігінде триас шөгінділері тікелей төменгі мел шөгінділері арасында орналасқан.
Орта юралық шөгінділер бұрғылау кезінде тек переклинальдарда және 390 м-ден 500 м-ге дейінгі тереңдіктегі структура қанаттарының терең учаскелерінде кездескен, ал күмбез көтерілуінің көп бөлігінде олар дұрыс көрінбеген. Ашылған шөгінділер байос және бат ярустарына жатады. Олардың максималды қалыңдығы 125 м-ге дейін (105 ұңғыма).
Төменгі мел шөгінділері стратиграфиялық және бұрыш келісімсіздіктерімен жергілікті таралады. Олар төменгі триас және юра әр түрлі горизонттарының бұзылған беттерінде жатыр. Жату тереңдігі 20 м-ден 480 м-ге дейін орналасқан. Ұңғылар көмегімен алынған тілім құрамында 170-190 м қалыңдықтағы неоком жасының (берриас-валанжин, готерив, баррем) шөгінділері, сонымен қатар апта (қалыңдығы 75-90 м) және альба (қалыңдығы 140 м) шөгінділері кездеседі.
Алынған нәтижелердің нақты зерттеулері бойынша 1992-1993 жылдары және кейін алынған тереңдіктегі сынақ мұнайлары барлау және сынақ игеру мерзімі кезінде алынған мұнайға қарағанда газ құрамының азаюы және қанығу қысымының төмендеуі байқалды. Игеру процесіндегі қабаттағы мұнайдың газ құрамының азаю себебі, қысымның қанығу қысымынан төмен түскендегі қабат мұнайының газсыздануы немесе ұңғы өнімдерінің жаппай сулану процесі(бұл кезде мұнай газының бір бөлігі жолаушы алынып жатқан суда ериді). Бұл екі процесс те Қаражанбас кен орнының уческелерінде қолданған оның бәрі қарқынды игеріліп жатқан аймақтарда қабат мұнайы күрт өзгерген және бастапқы мұнай қалпымен мүлдем сәйкес келмейді.
Қазіргі кездегі, әсіресе кен орынның шығыс учаскелеріндегі, жаңа учаскелердегі қарқынды бұрғылаулармен және газсызданумен кен орынның аз бөлігі аумақталғандықтан, 1 және 2 обьектілеріндегі қабат мұнайының қасиеттері бастапқы жағдайларға да, пайдалану кезіндегі жағдайларға да орнықты.
Қаражанбас кен орнының мұнай қоры бір рет қана бағаланбаған еді. 1977 жылы қорды есептеу жүргізілген іздеу-барлау жұмыстарының материалдары бойынша жүргізілген. 1993 және 1997 жылдары қор 1500 ұңғыны эксплуатациялық бұрғылау нәтижелерінен алынған.
Шығыс бөлігі үшін 1997 жылмен салыстырғанда 25 жаңа ұңғы бұрғылау материалдары бойынша геологиялық құрылымын нақтылау нәтижесінде өзгерістер пайда болды. Мұнай қоры қайта есептеліп 01.01.2001 жылы жағдайы бойынша жалпы кен орнынынң қоры өзгерген.
Кен орынның игеріліп жатқан бөлігі бойынша мұнай қоры В категориясы бойынша бағаланады, ал барлау ұңғыларының алып жатқан аймағында С1 және С2 категориялары бойынша бағаланады. Сонымен қатар, Б және В қабаттарында бұрғыланбаған бөлігі үшін структураның переклиналінда, қабаттардың өндірістік өнімділігі бекітілмеген жерде, ГКЗ СССР есептеулерінің варианты сақталған, мұнайдың өндірістік ағындары алынатын аймақтарда С1 категориясы бойынша бағаланады, басқа аудандарда С2 категориясы бойынша.

1.3 Тектоникасы
Қаражанбас кен орны, тектоникалық тұрғыдан қарағанда Бозашы көтерілімінің күмбезді бөлігінде орналасқан және суб ендік жатыста тұрған антиклинальдық қатпарына жатқызылады. Тұйық изогипса контурындағы құрылым көлемі минус 330м көтерілу амплитудасы 90 м кезінде 23*4.2 км құрайды. Қатпардың оңтүстік қанаты солтүстіктігіне қарағанда жазықтау және қанаттарындағы жыныстардың құлау бұрышы сәйкесінше 20- 40 құрайды.
Қатпар екі күмбезбен : батыс және шығыс, және түрлі ориентирдегі дизъюнктивті бұзылыс қатарымен: ендіктен меридиандыққа дейін.
1977 жылғы мұнай қорларн есептеу жұмысында көтеру әр түрлі қанығу сипаттамасымен толықтырылған өнімді қабат тілімі бар жеті тектоникалық блокқа бөлінген тектоникалық бұзылулармен көрсетілген. Көп жағдайларда шартты болып саналатын, бұзылулардың негізіне мұнай су жапсарысыныың байланссыздығы болады. 1993 жылы мұнай көтерудің анағұрлым қарапайым түрі қабылданды, ал көршілес ұңғылардағы бір гипсометрлік деңгейдегі аттас қабаттар қанығу сипаттамасының келісімсіздігі, мұнай су жапсарысының еңістігімен тусуіндіріледуі. Бұл екі вариантта да мұнаймен қанығу бағасы бірдей болады деп санағанда, 1997 ж қорлар есебінде ең қарапайым екінші вариант қабылданды.
Қаражанбастағы мұнай көтеруіне қабылданған варианттың құрылымы бойынша, структура тектоникалық жарылыыстармен жеті емес, төрт блокқа бөлінген. I Блок I I, II, III, V блоктарын біріктіреді, 1977 ж. схемасы, блок II IV-қа сәйкес келеді, блок III - VII блогына және блок IV - VI блогына.
Мел комплексінің көтеру құрылыстар блоктарн қарапайымдатумен қатар, юра дәуірінің шөгінділер құрылымына да көзқарас өзгерді, себебі 1977ж әр түрлі шөгінділер комплекстер арасындағы бұрыштық келісімсіздіктер есепке алынбайтын және орта юралық шөгінділер планы төменгі мел шөгінділер планымен сай келді.
Жаңа ұңғылар 5019 және 3175 (шығыс периклиналь) бұрғылау көмегімен алынған коллекторлардың қанығу сипаттамасы туралы ақпараттар, және 120 м жететін өнімді қабат горизонттар тереңдігінің күрт өзгеруі, Қаражанбас кен орнының IV блогын Солтүстік Бозашы кен орнынан бөліп тұрған жарылыс бұзылуының орнын өзгертуге ықпалын тигізді. Одан басқа 5109 скважинасындағы А, Б, В, Г, горизонттарының барлық коллекторлары су қаныққан болып шықты, және тәжірибеде де су алынып шықты. ГИС берген ақпараттар бойынша 3175 ұңғымада өнімді болып А(2,2 м), қабаттың тек үстінгі жағы еді, қалған горизонттар су қаныққан.
Тектоникалық жағынан Қаражанбас кен орны Бұзашы көтерілімнің жинақтауыш бөлігінде орналасқан және суб ауқымды жайылымның антиклинальды қатпарына ұштастырылған. Құрылым мөлшері тұйықталған изогипс контурында минус 330 м және амплитуданың 90 м-ге көтерілген кезде 234,2 км құрайды. Қатпардың оң қанаты солынан қарағанда төмен құлау бұрыштары қанаттарында 2º және 4º.
Қатпар екі күмбезбен күрделенген: батыс және шығыс, жанында әр түрлі дизъюнктивті бұзылымдар ендіктен меридианға дейін.
1977 жылы қорды есептеу кезінде көтерілім өнімді қиманың әр түрлі қанығу сипатты жеті блокқа бөлінгені берілген сумұнайлы байланыстың байланыссыздығы бұзылымдарға әкелген, ол көптеген жағдайда шартты. Болашақта құрылымның переклинальді бөлімдерін бұрғылағаннан кейін үш өлшемді сейсмиканы орындауды жер қойнауын пайдаланушылармен жүргізу 2001-2002 жылдары жоспарланған, ал үзілген бұзылымдардың орналасуы дәлірек жасалады.
Қаражанбас көтерілімнің келісілген нұсқасына сәйкес, құрылым жеті тектоникалық бұзылымдарға емес, төртке бөлінген. I-ші блок I,II, III, V блоктарды біріктіретін сұлба 1977 жыл, II блок IV-ші блокқа сәйкес, III-ші блок VII-ге, IV-блок VI-ға сәйкес.
Бор кешені бойынша блоктық құрылымдар қарапайымдылығынан кейін, юра шөгінділерінің құрылымы туралы көзқарас өзгерді, өйткені 1977 жылы әр түрлі шөгінділер арасында келіспеушіліктер ескерілмеді және құрылымдық жоба орта юра шөгінділермен төменгі борға сәйкес келген.
5019 және 3175 жаңа ұңғымаларды бұрғылаудың берілгендері бойынша алынған коллектордың қанығу сипаты туралы мәліметтер, сонымен қатар өнімді қабаттардың шоғырлану тереңдігінің 120 м-ге дейін шұғыл құлауы, Қаражанбас кен орнының IV блогын солтүстік Бұзашыдан ашыратып тұрған үзілісті бұзылымның орналасу жағдайын өзгертуге мүмкіншілік берді. Құрылымның шығыс переклиналындағы I және IV блоктарды ажыратып тұрған үзілісті бұзылым, 3601, 3607, 3611 ұңғымаларының солтүстігіне қарай жүргізілді. Оның орналасуының өзгеруінің себебі Ю-I және Ю-II қабаттары бойынша қабылданған сумұнай әсерлесуін (ВНК) коллекторлардың қанығу сипатының сәйкестігіне келтіруінің қажеттілігімен туындаған.
1.1 - кесте - Қаражанбас кен орнының геофизикалық сипаттамасы. Г қабаты
Параметрлер
Г қабаты
Орташа жатыс тереңдігі, м
Кеніш түрі
Мұнайлылық ауданы, га
Орташа өткізгіштігі, мкм2
Орташа кеуектілік, %
366
Қабаттық
6
2677
160,1
1.1-кесте жалғасы
Бастапқы мұнайлылық, %
Мұнайдың баланс қорлары, млн.т
Еріген газдың баланс қорлары, млн.м3
Бастапқы қабат қысымы, МПа
Ағымдағы қабат қысымы,МПа
Қабат температурасы, 0С
Қабат жағдайларындағы тығыздық,кгм3
Тұтқырлық, мПа*с
Жер үсті жағдайларындағы тығыздық,кгм3
Тұтқырлық (t=323,2 К), мПа*с
Құрамындағы күкірт, %
Парафин, %
28
67
12818
102
4,5
26
930
272
941
164,7
1,9
0,742

I топ. Қабат қалыңдығы 10м жоғары, бір текті құмтасты, өткізгіштігі жоғары [(0,5-0,7)10м ] ұңғымалар бұрғылау. Олар қарапайым әдістермен игеріледі, мысалы мұқият жуылғаннан кеиін, қабаттың түпкі бөлігінде дренажды арнаны тазарту үшін поршенді интенсивтілік кезеңі жүргізіледі.Мұндай ұңғымалар әдетті меншікті қабылдау коэффициенті жоғары болады және жоғарғы тұрақты шығынмен жұмыс жасйды,700-1000мтәул асады.
II топ. Ұңғымалар, сазды қабыршақты, құмтасты қабаттарды ашылады және олардың өткізгіштігі төмен болады.Әдетте кұмтасты қатпарлардың қалыңдығы 6 дан 12 м дейін.Орташа меншікті қабылдау коеффициенті, мұндай ұңғымаларда I топқа қарағанда 2есе аз болады. II топтағы ұңғымалар қиын меңгеріледі және арнайы меңгеру әдісі немесе бүтін кешенді әдіс қолданылады.
III топ . Ұңғымалар, сазды қатпарлы, құмтаспен кезектесіп,аз қалыңдықта және төмен өткізгішті.Меншікті қабылдау коэффициенті 0,1 м(тәулМПа) төмен.
Мұндай ұңғымаларды меңгеру бірнеше айларға созылады және түп аймағына тиімді әсер қолдануды талап етеді,мысалға қабат аралығын сұйықпен жару, тұз қышқылымен өңдеу және үлкен қысыммен айдау.III топта ұңғыманың бітелуі тез және 2-3 айдан соң қалпына келтіру туындайды.Мұндай ұңғымаларда айдалатын суға талап жоғары болады,судың құрамында темір гидроокисі болмауы тиіс. Немесе диференциялды түрде үлкен болған жағдайда қабаттағы қысым аз болғанда, қабатқа мөлшер-мен су айдалады. Бұл қабат қысымын ұстауға керекті энергия шығынын,қосым-ша айдау ұңғымаларын азайтуға әкеледі.

1.4 Мұнайгаздылығы
Мұнайдың газбен қанығу қысымы - негізгі параметрлердің бірі болып саналады. Көп жағдайларда кен орынның игеру түрін сипаттайды, оның дұрыстығынан ұңғылардың пайдалану қасиеттері де байланысты. Ұңғыманың табу мүмкіндіктері кен орнын игеру сипатын анықтайтын және анықтау дұрыстығына байланысты. I және II игеру объектісі қанығу қысымының үлкен диапазонды өзгерістері осы параметрді орташа алуға мүмкіндік бермейді (1,1 4,18 МПа и 1,2 3,9 МПа сәйкесінше). Осы объектілер бойынша қанығу қысымдары газқұрамды мұнаймен кестелі түрде өзара байланыспен анықталған және орташа сәйкестікпен 2,65 же 2,75 МПа құрайды. Қарастырылатын параметрлердің жоғары деңгейдегі корреляциясы (0,92 және 0,89 сәйкесінше) осы ұғымды сенімділікпен қабылдауды қажет етеді. Мұнайдың газбен қанығу қысымы юрлық тынығу жерлерінің батысында орташа 3,2 МПа-ға тең, шығыста - 2,0 МПа.
Қабатты мұнайдың тығыздығы мен жабысқақтығының өзгеру диапазондары үлкен. Корреляциялық байланыстылықты алу үшін барлық зерттеулердің нәтижелері қолданылған. Газ құрамымен тәуелділігін сипаттайтын осы екі параметрдегі корреляцилық теңдеулер I объектінің қабатты мұнайы 8,9 м3т газқұрамымен игеруі орташа 919,5 кгм3 тығыздық пен 240 мПа*с жабысқақтықты құрайды, II объектінің қабатты мұнайы 8,9 м3т газқұрамымен игеруі орташа 918,5 кгм3 тығыздық пен 340мПа*с жабысқақтықты құрайды.

1.2-кесте - Қабатты мұнайдың параметрлері

Атауы
Мағынасы

Қабат

А
Б
Г
Д
Мұнай.газ.қысымы МПа
2,31
1,99
2,68
2,66
Көлемді коэффициент
1,021
1,015
1,025
1,043
Мұнай тығыздығы, кгм3

927

930

919

920

Қысым коэффициенті
9,3

86

5,8
50

Бірақ қабатты мұнайдың төменгі газдықұрамдылығына байланысты мұнайлы газды барлық терең сынамалардан анықтау қиын болды.
Газданбаған мұнайдың құраушы құрамы қабатты мұнайдың бір дүркін газдануынан алынған сынама бойынша жүргізілді. Жалпы алғанда 7 сынау зерттелді, олар оның ауыр құрамын растайды. Метан мен пентан арасындағы көмірқышқыл құрамы 1% мол.
Бір дүркін газдандыру газының құраушы құрамымен, газданбаған мұнайдың құраушы құрамымен және газқұрамдылыққа қабаттың бастапқы жағдайларында қабатты мұнайды игеру қарастырылған (белсенді игеру бөлшектері).
Қабатты мұнайдың құраушы құрамы төменгі газқұрамдылығымен газданбаған мұнайдың құраушы құрамынан аз ғана ерекшеленеді және 85% мол құрайтын С6+высш қалдықтың жоғарғы құрамымен сипатталады.
Газданбаған мұнай қасиеттері.
Газданған мұнай қасиеттері қабатты мұнай сынамаларын газдау сынауларымен бағаланған. Игеру объектілеріндегі орташа диапазондары мен параметрлері берілген.
Кен орнын игеру уақытында газданған мұнай қасиеттерінің өзгерісі болған жоқ. Қаражанбас кен орнының мұнайы ауыр, жоғарыжабысқақты, азбалауызды, жоғарышайырлы. Жеңіл фракцияда төменгі шығысты ( 300°С - 1820% об.), суу үшін төменгі температуралы және күкіртті категориясына ( 15°С төмен) жатады.
Газданған мұнай қасиеттеріне термикалық әдістердің әсер етуін зерттеу мақсатында 2010 ж қарашада қабатқа әсер ететін түрлі термикалық әдістері бар 25 сынамалы жерлерде іріктеу жүргізілді. Қолданылатын технологиға мұнайдың қандай-да бір тәуелді қасиеттері байқалмады. Бұл бүгінге қабатқа әсер етудің бірде бір әдіс қолданбағандықтан болуы мүмкін. Әртүрлі технологиялардың бірінен соң бірі кезектесуі мұнай параметрлерінің кең диапазонда өзгеретіндіктен оларды байланыстыруға мүмкіндік бермейді.
Химиялық құрамы бойынша қабат сулары В.А.Сулин бойынша хлоридті топтың натрийлі топшаның хлоркальцийлі типі түрінде болады. Олар жалпы алғанда аз метаморфизделген болады, rNarCl қатынасы 0,84 - 0,98 аралықта болады, ал сульфаттылық коэффициенті 0,06-1,7 аралығында өзгереді. Су құрамындағы кальций иондарының саны 125 мг-эквл-ден көп болғанына қарамастан, rCarMg қатынасы бірден жоғары.

Атауы
I объект

Өзгеріс диапазоны
Орташа мағынасы
Тығыздық при 20 0С, кгм3
930 - 943,6
937
Жабысқақтық, мПа∙с,
20 [0]С
50 [0]С

825,4 - 987,8
94,9 - 167,7

-
126,7
1.3-кесте - Газданған мұнайдың ағымдағы физико-химиялық қасиеттері

Юра мен неоком суларының аудан бойынша минералдануы белгілі заңдылық бойынша оңтүстіктен солтүстікке қарай 40-тан 70 гл дейін ұлғаяды.
Жүргізілген 8 су анализдері бойынша (3 проба юра және 5 проба неоком) жеке микрокомпоненттердің салыстырмалы көп мөлшері анықталған: бром 75-209 мгл және йод 1,48-5,56 мгл. Бромның мөлшері судың минералдануына тікелей байланысты. Бұл параметр өскен сайын бромның мөлшері елеулі түрде жылдам өсетіні, ал тереңдеген сайын кемитіні анықталған.
Суда еріген газдың құрамы жекелеген анализ бойынша ВНИГРИ және ЦЛ КНГР лабораторияларында анықталған. ВНИГРИ мәліметтері бойынша готеривадан Долгинец аймағынан (7 ұңғыма) 316 м тереңдіктен алынған газ типі бойынша метанды-азотты болып табылады. Оның құрамында (көлемдік үлес бойынша): СН4 - 52,99; N2 - 42,9; CO2 - 3,8; С2Н6 - 0,31. Сирек газдардың мөлшері (Ar+Kr+Xe) 0,2 пайызды құрайды.

1.4-кесте. Юра мен неоком дәуірлерінің өнімді горизонттарының гидрогеологиялық параметрлері

Горизонт
Нұсқаның орташа тереңдігі, м
Су дебиті, м[3]сут
Тқ, [0]С
Рқ, атм
Статистикалық деңгей
Ю-I
385 - 480
105 - 340
28 - 31
45,9 - 56
Перелив

"Д"
"Г"
"В"
"Б"
"А"
338 - 380
300 - 405
265 - 385
307
240 - 312
-
14 - 360
-
9,6
86,4
24 - 34
26 - 33
24 - 28
28 - 30
24 - 39
45 - 46,5
38 - 51
21 - 52
44,5 - 47
29,6 - 52,1

- " -
- " -
- " -
- " -
- " -

132 ұңғыдан алынған еріген газ нұсқасында жоғары азотты көмірсутегі бар екендігі анықталған (көлемдік %): метан - 9,8; пропан - 0,2; CO2 - 4; биогенді азот - 21; ауадан шыққан азот - 52 және оттегі - 13.

1.4.1 Өнімді горизонттардың геологиялық - өндірістік сипаттамасы
Қаражанбас кен орнының газ су мұнай жапсарысы орта юра және төменгі мел шөгінділерімен байланысты.
Төменгі мел шөгінділернің тілігінде келесі қабаттар бөлек қаралды: А1, А2, Б, В, Г, Гп және Д. Төменгі мел шөгінділері бірқалыпсыз орналасқан. Көбінесе, генезисі бойынша теңізді, құмтастардың кішкене қуыстары бар, қабат-қабаттасып жатқан алевролит және сазды жыныстар. Неокома және төменгі апта жыныс коллекторлары орташа ұсақ бұршақты, қатпарсыз құмтастармен; ұсақ бұршақты құмтастармен, ірі және түрлі бұршақты, қатпарсыз немесе сирек сазды қабатшалары және саз ұяшықтары бар алевролиттермен көрсетілген.
Орта юра шөгінділерінде Ю-I және Ю-II өнімді қабаттары есепке алынды. 1993 ж. Пайдалану ұңғыларының тығыз торының бұрғылау материалдары бойынша структураның батыс переклиналь құрамындағы Ю-I горизонтында үш дербес объект бөлініп алынды: үстінгі, төменгі және ортаңғы пласттар; Ю-II горизонтында негізгі қабат және оның астында линза тәріздес қабаттар байқалды.
Орта юралық өнімді қалыңдық континентальды және аллювиальді-көлді генезисі бойынша ұсақсынықты және сазды жыныстармен қосылған. Олардың бірқалыпсыз қатпарлануында сазды топталанулармен бөлінген жыныстар пайда болады. Коллектор-жыныстардың құрылысы ұсақ бұршақты құмтастар, алевролиттер, ұсақ және ірі түйірлі құмтасты алевролиттерден тұрады.
Қабат сипаттамалары 1.7-1.8 кестелерінде көрсетілген.
Бастапқы мұнайлылық (Кбм) 1-Кқм секілді анықталған. Мұндағы Кқм - әктасты битумды ерітіндіде бұрғыланып, 145 ұңғыманың кернінің анықтамалары бойынша алынған қалдық мұнайлылық. Бастапқы мұнайлылық коэффицентінің орташа мәнін есептеу үшін, керн консервациясы методикасын сақтай отырып, тілімнің мұнайлылық бөлігінен жыныс коллекторлары үшін алынған мәліметтер қолданды. Шекті мәндерінен жоғары кеуектілік және өткізгіштігі бар үлгілер қолданды, және де кеуектіліктің анықталуысыз, бірақ өткізгіштігі 0.02мкм2 көп. Керн бойынша мұнайлылық тек Г қабаты және Ю-I, Ю-II горизонттары үшін анықталды және сәйкесінше 0.73, 0.74, 0.79-ды құрайды (кесте 1.7). ГИС бойынша ол игерудің барлық объектілері бойынша анықталған, және I - 0,72, II - 0,74, III - 0,69 тең. Бастапқы мұнайлылықтың максималды айырылысы юра дәуірінің өнімді қабатынан байқалады. Ол керн бойынша ақпараттың жетіспеушілігіне байланысты.
Гидрогеоелогиялық тұрғыдан Қаражанбас кен орны Батыс Қазақстандағы қаралып жатқан бөліктерінің ең түбегейлі зерттелген альб-сеноманды комплексі бойынша орнатылған, салыстырмалы түрде жоғары емес минерализациялы хлоркальцийлі сулар зонасының дамуына жатқызылады. Стратиграфиялық тілімде алты сулы горизонт ашылып сыналған. Барлық өнімді горизонттардың жер асты қабат сулары фонтандалады немесе 9 дан 340 м3тәу дебитімен құйылады. Неком және юра дәуірінің гидродинамикалық жүйесі суарынды болып сипатталады. Ең суы мол болып Ю-I, Г и А өнімді горизонттар саналады.

1.5-кесте - Қабаттар бірқалыпсыздығының сипаттамасы
Параметр
(сорташа мәні
Қабат, горизонт

А
Б
В
Г
Гп
Д
Об. II
Ю-Iорт,
Ю-Iн,
Ю-I, шығ
Ю-IIо, б
Ю-II,
Об. III
Таралу коэффиценті
0,97
0,81
0,86
1,0
0,5
0,88
1,00
1,00
0,83
0,69
0,97
0,86
0,90
Құмтастық коэффиценті
0,81
0,73
0,65
0,77
0,8
0,89
0,59
0,79
0,87
0,80
0,83
0,72
0,62
Бөлшектену коэффиценті
1,39
1,32
1,54
3,05
1,2
1,33
4,24
2,50
1,70
2,20
1,98
2,20
4,71
Қабат өткізгіштігі 1,02*10-15м2 - 6*10-15м2 .
Гидрогеоелогиялық тұрғыдан Қаражанбас кен орны Батыс Қазақстандағы қаралып жатқан бөліктерінің ең түбегейлі зерттелген альб-сеноманды комплексі бойынша орнатылған, салыстырмалы түрде жоғары емес минерализациялы хлоркальцийлі сулар зонасының дамуына жатқызылады.

2 Техникалық бөлім
2.1 Кен орынды игеру жүйесі
Кен орынды игеру үрдісінің тиімділігі көп жағдайда оның геологиялық құрылымының қаншалықты дәрежеде зерттелгеніне байланысты екені белгілі. Сол себепті 2001 жылы кен орынның шығыс және батыс аудандарында 3D сейсмикалық зерттеулері жүргізілді. 2005 жылы 3D сейсмикалық зерттеулері кен орынның солтүстік және орталық бөліктерінде жүргізілді және қазіргі кезде сол зерттеулерді интерпритациялау нәтижелері алынды.
Қазір пайдаланып жүрген Қаражанбас кен орнын игеру жобасын дайындаған кезде(01.01.2001ж.) кен орнында бұрғыланған ұңғылардың саны 1636 еді. Олар негізінен ВВГ және ПТВ аудандарында орналасты.
2003 жылдың сәуіріне дейін кен орнында 100-ден аса жаңа ұңғы бұрғыланды. Оның жартысы жаңа аумақтың шығысында III игеру объектісін пайдалануға арналды. 2002 жылы жаңа ұңғылардың орташа шығымы жобадағыдан 7,6 есе, ал шығыс аумақтағы III объектіден мұнай өндіру жобадағыдан 9 есе артық болды.
01.07.2005 ж. жағдай бойынша кен орнындағы ұңғылар саны 1962-ге жетті, яғни игеру жобасы бекітілгеннен кейін 326 жаңа ұңғы бұрғыланды. Олардың барлығы дерлік жаңа аумақта орналасқан.
Жаңа ұңғыларды бұрғылаудан кейін алынған геологиялық-өндірістік материалдарды, 2001 жылы және 2005 жылы жүргізілген 3D сейсмикалық зерттеулер нәтижелерін жан-жақты талдау нәтижесінде бүкіл кен орынның сейсмикалық моделі жасалды. Алынған нәтижелер Қаражанбас кен орнының құрылымы көптеген тектоникалық бұзылыстарға байланысты бұрын қарастырылып жүргеннен күрделі екенін көрсетті.
2000 жылдан бастап мұнай өндірудің барлық объектілер бойынша артуы байқалады. Ол істеп тұрған ұңғылар санының және айдалатын жұмыс агенттері көлемінің артуына байланысты. Өндірудің ең көп артуы ВВГ ауданында I объектіден және ПТВ ауданында II объектіден байқалған.
Игеру жобасы бойынша 2005 жылы кен орыннан 13120 мың т сұйық, 3015 мың т мұнай, 17,2 млн. м3 газ өндіру көзделген. Ағымдағы мұнай алу коэффициенті 10 пайызды құрайды. Өнімнің сулануы 77 пайыз, айдалатын бу мөлшері 2650 мың м3, су мөлшері 5324 мың м3 болады деп жоспарланған.
Қазіргі таңда кен орынды игеру негізінен 2001 жылы қабылданған Қаражанбас кен орнын игеру жобасын басшылыққа ала отырып жүргізілуде. Оған сәйкес кен орнында үш игеру объектісі бөлінеді: I объект-А, Б, В қабаттары, II объект-Г және Д қабаттары, III объект-Ю-I және Ю-II қабаттары. Кен орын аумағы бұрғыланған және жаңа деп екіге бөлінеді. Бұрғыланған аумақта ВВГ (қабат ішінде ылғалды жану) және ПТВ (бужылулық әсер ету) аудандары, ал жаңа аумақта шығыс және батыс аудандар ерекшеленеді. Бұрғыланған аумақта ұңғылардың қалыптасқан орналасу сұлбасы(ұңғылар мен қатарлар арасындағы қашықтық 150 м болатын үш қатарлы сұлба) сақталған. Жаңа аумақта ұңғылар мен ұңғы қатарлары арасындағы қашықтық 300 м болатын бір қатарлы сұлба бойынша бұрғылау қарастырылған. Бұрғыланған аумақта әсер ету агентітері-бу және су, жаңа аумақ қабат энергиясының табиғи сарқылу режимінде игерілуде.
Игеру жобасын талдау нәтижесінде нақты көрсеткіштердің жобадағылардан айырмашылықтары бар екені анықталды. Соған байланысты 2003-2007 жылдарға арналған кен орынның технологиялық және экономикалық көрсеткіштерінің түзетілген жобасы дайындалды.

2.2 Мұнай қабаттарында қабат қысымын ұстау
Қабаттық қысымды ұстау - мұнайды қалпына келтіру деңгейін және оны өндірудің анағұрлым жоғары қарқынын арттыру үшін бастапқы немесе болжамды мәні бойынша мұнай кен орындарының өнімді түзілімдеріндегі қысымның табиғи немесе жасанды түрде сақталу процесі. Резервтік қабаттарға суды жақын немесе электр тізбегі бойымен құюдың нәтижесінде және мұнай кен орындарын игеру кезінде нұсқа сыртымен, нұсқа бойымен жіне нұсқа ішімен суландыру нәтижесінде табиғи белсенді судың немесе серпімді суарынды режимінің әсерінен қабаттағы қысым сақталады.
Қабат қысымын ұстау жолдары экономикалық даму көрсеткіштері мен геологиялық жағдайларға байланысты таңдалады. Мұнай кен орындарының үлкен аудандары үшін қабат қысымын ұстап тұрудың тиімдірек және үнемді әдісі - нұсқа ішінен суландыру әдісі. Бұл блокты, барьерлі(мұнай кен орындары үшін), сатылы-осьтік, таңдалмалы немесе ошақты суландыру әдістерінің нәтижесі болып табылады. Мұнай кен орындарының нақты жиынтығы болған жағдайда, қысымды ұстап тұру үшін газ немесе ауа айдалады, нәтижесінде жасанды газ шапкасының қысымы пайда болады.
Нұсқа сыртынан су айдауда әсер ету, мұнайлылық нұсқаның сыртында орналасқан айдау ұңғымаларының жүйесі арқылы жүргізіледі. Айдау ұңғымасының қатары мұнайлық нұсқаға әсер етуі үшін, сулану тілшелерінің түзілуінің және судың игеру ұңғымаларына жарып өтуінің алдын алу үшін мұнайлылық нұсқасынан шамамен 300-800 м-де орналасады.
Нұсқа сыртынан су айдау:
- мұнай қабатының айдау ұңғымаларының орналасу аймағымен жақсы гидродинамикалық байланысуы кезінде;
- мұнай кенішінің салыстырмалы аз көлемі кезінде, яғни кеніш ауданының мұнайлылық нұсқасының периметріне қатынасы 1,5-1,75 км құраған кезде (кен орынды бұл шамалардың басқа да қатынастары кезінде өндіру жағдайлары белгілі);
- қабаттың қалыңдығы және ауданы бойынша коллекторлық қасиеттері жақсы әрі біртекті қабат кезінде мақсатты келеді. Бұл жағдайларда нұсқа сыртынан су айдау жүйесі қорды толығымен өндіруі және мұнайды қабаттың орталық жоғары бөлігіне қарай, яғни өндіру ұңғымалар қатарына немесе бір ұңғымаға қарай ығыстыруға мүмкіншілік береді.
Нұсқа сыртынан су айдауда кемшіліктер де бар. Олардың қатарына:

- мұнайды өндіруге энергияның көп шығындалуын (сорапты қондырғылар қуаттылығының қысымына шығыны, өйткені айдалатын су мұнайлылық нұсқасы және айдау ұңғымалары арасындағы қабат аймағының фильтрациялық кедергісінен өтуі керек);
- айдау қатарының алшақтығынан кенішке баяу әсер етуін;
-судың айдау сызығынан қабатының ішкі аймағына кетуі әсерінен көп шығындалуын жатқызуға болады.
Нұсқа бойымен су айдауда кенішке әсер етуді үдету үшін айдау ұңғымаларын мұнайлылық нұсқасына тікелей жақын немесе мұнайдың ішкі және сыртқы нұсқалары арасында орналастыру арқылы қол жеткізуге болады.
Нұсқа бойымен су айдау:
- қабатттың сыртқы аймақпен гидродинамикалық байланысуы нашар болған кезде;
- кеніштің салыстырмалы аз көлемі кезінде (нұсқаның сыртынан су айдауды қара);
- игеру үдерісін қарқындандыруда (өйткені өндіру және айдау сызықтары арасындағы фильтрациялық кедергі олардың жақындауы есебінен азаяды) қолданылады.
Алайда, сулануда тілшелердің түзілуі және судың игеру қатарының басқа ұңғымаларына жарып өту ықтималдығы көбейеді. Сонымен айдау ұңғымалары арасында кең тіректер түзілу есебінен мұнайдың шығындалуы мүмкін болады. Бұл кең тіректерден мұнай тек өндіру үдерісі өте мұқият реттелгенде және ұңғыларды қосымша бұрғылауды реттегенде ғана ығыстырылуы мүмкін.
Энергетикалық көзқарастардан нұсқаның жанынан су айдау айтарлықтай тиімді, бірақ сыртқы аймақтың жақсы гидроөткізгіштігі кезінде айдалатын су шығындалады.
Нұсқа ішінен су айдауда қабатқа әсер ету мұнайлылық нұсқаның ішінде қандай да бір сызба бойынша айдау ұңғымаларының жүйесі арқылы жүргізіледі. Бұл қорды алу мерзімін қысқартуға және мұнай өндірісін тез ұлғайтуға мүмкіндік беретін, мұнай кенішіне әсер етудің қарқынды жүйесі.
Жалпы нұсқаның ішінен су айдау әдісін кенішті айдау ұңғымаларының сызығымен жолаққа және сақиналарға бөлу, бірнеше көлденең қатарымен орталық бөлу қатарын құру және нұсқа ішінен су айдаумен бірлескен сияқты, бірнеше түрге бөлуге болады.
Айдау ұңғымаларының орналасу сызбасын таңдау нақты геологиялық жағдайлармен, қорды алудың экономикалық мақсатты мерзімімен және негізгі, қажетті күрделі салымдар шамасымен анықталады. Ереже бойынша, айдау ұңғымасының сызығын коллекторлық қасиеттері жақсартылған және линзалар мен өткізгіш құмтастардың басымды созылуына перпендикуляр қабатының аймағына орналастырады, бұл айдалатын судың қоршалуын азайтуға немесе жоюға және қабаттың әсермен қамтылуын жоғарылатуға мүмкіндік береді.
Нұсқа сыртынан су айдау, нұсқаның ішінен су айдау болған кезде мұнайдың нұсқа сыртының аймағына ығысуына жол бермеу керек, сонымен қатар үдерісті қарқындандыру қажет. Энергетикалық көзқараста нұсқаның ішінен су айдау, нұсқаның сыртынан және жанынан су айдауға қарағанда тиімді, өйткені барлық айдалатын су бұл жағдайда мұнайды бөлетін қатарлардың екі жағы бойынша ығыстыруға қолданылады.
Нұсқа ішінен су айдау кезінде берілетін қатарлардың ұңғымалары ығысу фронтын, яғни қабаттың суға қаныққан бөліктерінің жолағын құру үшін мұнайды біреуден кейін игереді.
Суландырудың аталған жүйелері ережеге сай, үлкен нұсқаланған, шектері анықталған және қабат сипаттамалары туралы нақты мәліметтері бар кен орындарында қолданылады.
Блокты су айдауды үлкен нұсқаланбаған кен орындарда барлау ұңғымасының мәліметтері бойынша, оларды орналастыру ауданында өндірістік мұнайлылық бар болған кезде қолдану керек. Бұл жағдайда кен орындары соңғы барлауға және мұнайлылық нұсқасын анықтауға дейін кен орнының айдау ұңғымалар қатарымен игеру ұңғымалар қоры бар жеке блоктарға бөлу арқылы объектіні игеруге жылдам енгізу мүмкін болады. Сонда әрбір блоктың ішінде қатарлар түрінде өндіру ұңғымаларын бұрғылайды. Қатарлардың санын және тығыздығын блок ауданында гидродинамикалық және техника-экономикалық есептеулермен анықтайды. Ошақтап су айдауды қабаттың ығыстыруы мен жақсы қамтылуы, сонымен қатар қорды бөлек линзалардан немесе жақын жердегі қатарлары әсер етпейтін қабат аймақтарынан алу үшін су айдаудың кез келген басқа жүйесімен бірлестіріп қолданады. Ережеге сай, ошақтап су айдау қоршаған өндіру ұңғымаларына қатысты тиімді және өткізгіштігі жоғары қабат аймағында орналасқан өндіру ұңғымаларының біреуін пайдаланады. Бірақ ошақтап су айдау, қабаттың үлкен көлемдегі мұнайлық бөлігін және оны өткізгішті нашар аймақтарды әсермен қамтуды ұлғайту үшін арнайы ұңғыны немесе ұңғылар тобы бұрғылануы мүмкін.
Өндіру объектісінің қажетті бөлшектік геологиялық зерттелуі кезінде ошақтап су айдау кен орынды игерудің және қайта игерудің барлық сатыларында қолданыла алады және белгілі мағынада ығыстыру үдерісін реттейтін құрал болып табылады. Су айдаудың таңдау жүйесін ошақтап су айдау сияқты, қалыңдығы және созылуы бойынша, көп жағдайда біртексіз коллекторлардан мұнай қорын алу кезінде қолданады. Бұл жүйеде, мұнайдың сумен максималды қарқынды ығыстырылуын қамтамасыз ететіндей және қабаттың біртексіздігі линза көрінісін толық өндіруге және мұнай алудың соңғы коэффициентіне әсерін минимумға жеткізетіндей етіп, өнімді қабаттарының таралуының және оның жақын жердегі өндіру мен айдау ұңғымасының бұрғылау нүктелерін, ұңғымалардың түптерімен байланысының иондық шарттарын бөлшекті геологиялық зерттеу есебімен анықтайды. Осының әсерінен айдау ұңғымалары коллектордың табиғи біртексіздігін көрсетіп, ауданда бірқалыпсыз орналасады.
Бұл айдау ұңғымасының сумен жабдықталу жүйесін қиындатады. Игерудің бірінші сатысында, яғни геологиялық ақпараттар шектеулі немесе жеткіліксіз болған кезде бұл жүйе қолданыла алмайды. Ол тек келесі сатыларда, қабаттың құрылымдық бөлшектері және ұңғымаларға негізгі су айдау жүйесінің нәтижелері белгілі болғанда ғана тиімді.
Алаңда су айдау - бұл кен орынды игерудің ең жоғары қарқынын қаматамасыз ететін, қабатқа әсер етудің қарқынды жүйесі. Бұл жүйе кезінде өндіру және айдау ұңғымалары бес, жеті және тоғыз нүктелік тор түріндегі дұрыс геометриялық блоктарымен орналасады, ондағы айдау және өндіру ұңғымалары кезектесіп тұрады.

2.3 Нұсқа ішінен суландыру
Нұсқа ішінен суландыру - мұнай шоғырына және оның контур маңы бөлігіне тікелей су айдау жолымен мұнайлы горизонтгағы қысымды бір қалыпты ұстап тұру әдісі. Осының нәтижесінде мұнай өңдіру қарқыны артады. Құрлысішілік суландыру, егер контурлық облыспен байланыс болмаса немесе қабаттардың шоғыры үлкен мөлшерде болса қолданылады. Нұсқа ішінен суландыру түрі қабаттардың өнімділігін, ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.