Ашық боялған әртүрлі түстердегі құмайты - сазды шөгінділерден тұратын баррем ярусы қабаты назар аударарлық

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 39 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
5
1
Геологиялық бөлім ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
6
1.1
Кен орны туралы жалпы мәліметтер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... .
6
1.2
Литологиялық,стратиграфиялық сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ..
8
1.3
Тектоникасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
9
1.4
Мұнайгаздылығы ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
12
1.5
Өнімді горизонттардың геологиялық,өндірістік сипаттамасы ... ... ... ... ...
15
2
Техникалық бөлім ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
18
2.1
Кен орынды игеру жүйесі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ..
18
2.2
Мұнай қабаттарында қабат қысымын ұстау ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ..
19
2.3
Нұсқа ішінен суландыру ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
24
2.4
Суландыру кезінде суды ығыстыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
29
2.5
Қабат қысымын ұстау техникасы мен технологиясы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
31
2.6
Еңбек қауіпсіздігін сақтау шаралары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
35
2.6.1
Қоршаған ортаны қорғау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
35
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
44
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
45
Қосымша

Кіріспе
Мұнай мен газ өндірісінің дамуының маңызы зор. Өйткені Республиканың халық шаруашылығының дамуы үшін мұнай мен газдың үлкен ролі бар. Табиғи газ бен мұнайдан алынатын ауыр қалдықтар арзан және энергетикалық және жанар жағар май ретінде өте ыңғайлы.
Мұнайдан алынатын барлық жанар жағар майдың түрлері алынады: бензиндер, керосиндер, іштен жанатын қозғалтқыштар үшін майдың реактивті және дизельдік сорттары , жағалғыш материалдарының түрлері, битумдар, синтетикалық майлы қышқылдар және басқалары.
Мұнайға ілеспе газдар , мұнайды өңдеу процесстері кезінде алынатын газдар , ароматты көмірсутектер химиялық өнеркәсіп үшін негізгі шикізат болып есептелінеді.
Мұнайхимиясы өнімдері: полимерлік материалдар және пластикалық заттар, синтетикалық талшықтар, каучуктер, спирттер, жууға арналған заттар, спирттер, альдегиттер және басқада заттар халық шаруашылығының барлық салаларында қолданылады. Полимерлік материалдарды пайдалану автомобильдік, авияциялық, кеме жасауда, электрлі-техникалық және басқада өндіріс салаларында қолдану техникалық прогресті анықтайды. Автомобильдік өндіріс пластмасты, синтетикалық талшықтарды, жаснды каучук және резина, лак және сыр пайдаланатын ірі өндіріск айналды. Пластмассаны пайдалану бірнеше мың тонна темірді үнемдеуге мүмкіндік берді, технологиялық операциялар санын және олардың көлемін азайтты.
Мұнай өндірісі ролі қазіргі уақытта мұнайхимиясы шикізат базасы ретінде жоғарылады. Ілеспе газдарды және табиғи газдарды пайдалану мұнайды өңдеу процесі кезінде пайдаланған қалдықтардан алынатын газдарды пайдаланған тиімді.
Мұнай , газ және олардан алынған өнімдер Республика экономикасының өсуі үшін маңызы зор.

1 Геологиялық бөлім
1.1 Кен орнына жалпы шолу
Кенкияқ мұнай кен орны оңтұстігінде орналасқан Ақтөбе қаласынан 180 км, оңтүстік - батыстағы Емді станциясынан 80 км ара қашықтықта орналасқан. Ол Кенкияқ тұзды күмбезіне бағынады.
Мезазой қабаттарын терең бұрғылау 1959 жылы алымы 45,6 м3күнге Саркөл свитасындағы құмды қабаттан К - 34 құрылым - іздегіш ұңғымысынан және орта юралық қабаттан К-17 ұңғымасы бойынша алынған мұнайдан соң басталды. 1962 жылы оңтүстік ылдида бұрғыланған 47 және 48 ұңғымалардан перм қабатындағы мұнайы алынды. 1969 жылы тұз асты жынысының мұнайлылығын тексеру мақсатында 8-П параметрикалық ұңғымасы бұрғыланып басталды. Бұл бұрғалаудың нәтижесінде артиндік жыныстың мұнайгаздылығы орнатылды.
Кенкияқ кен орны көпқабатты. Онда жоғары пермде, төменгі триаста , төменгі және орта юрада және төменгі борда орналасқан мұнайдың өндірістік кеніштері саз құмайттардан, алевролиттерден, алевриттерден және құмайттардан тұрады.Жоғарғы перм қабатында 13 мұнай және екі газ горизонты бекітілді, төменгі триаста - үш мұнай , төменгі юрада - бір мұнай, иаленде - бір мұнай, байосбатта - екі мұнай және бір газ, готерде, барремда, аптта және альбта - бір - бірден мұнай горизонттары орнатылды. Жоғары пермде және төменгі триастағы мұнай кеніші тектоникалық - экрандалған, төменгі юрада - стратиграфиялық, орта юра мен төменгі бордагы - жалпы мұнайлылық этажы - 1200 м-ден көп қабатты күмбезден тұрады және кеніште серпімді су арынды режим қалыптасқан.
Кенкияқ қанатының оңтүстік бөлігінің казан қалыңдығында бір мұнай және бір газ, татар қалыңдығында бір газ және он екі мұнай горизноты орналасқан. Олар 649 - 2475 м тереңдікте орналасқан. Жіңішке жиекше тәрізді қалыңдығы 400 - 600 м-ге дейінгі мұнай кеніші тұзды сілімге қарай ығысқан және олар СМН - ның өзіндік мөлшерімен, 2,5 м - ден 41 м-ге дейінгі мұнайлылық қуаттымен ерекшелінеді.
Негізінде Саркөл тастопшаға жататын бірінші төменгі триастағы горизонт оңтүстікте 585 - 750 м тереңдікте, ал солтүстікте 430 - 585 м тереңдікте, сәйкесінше мұнайлылық қалыңдығы 9,5 - 16 м. 850 м3 ауданы бар кеніштің биікткгі 110-160 м. Кеніштің солтүстік қанатындағы СМН -388,7 м абсолюттік белгіде, ал оңтүстігінде - 575 м белгіде жүргізіледі.
Ақжар тастопшасы табанындағы екінші төменгі триас 387 - 469 м тереңдікте тек солтүстік қанатта орналасқан. 820 мың. м2 ауданды биіктігі 102 м мұнайлылық сатысы 287,8 м белгіде жүргізіледі.
Төменгі юра горизонтының мұнайлылық қалыңды - 2-8 м, теріңдігі - 320,5-990 м. 2438 мың м2 ауданның мұнайлылық сатысы 32 м - ге тең. СМН солтүстік - шығыстан оңтүстік - батысқа қарай бұрылған, ал оңтүстік қанатта - 161-174 м белгіде, оңтүстікте - 180-185 м белгіде жүргізіледі.
Аалянстық горизонт 280-377 тереңдікте орналасқан, оның мұнайлылық қалыңдығы - 2,7-22 м-ге тең. Солтүстік қанатта 145-151 м және оңтүстікте 180-185 м абсолюттік белгідегі СМН солтүстік - батыстан оңтүстік - батысқа қарай бұрылған.
Бірінші байос-батыс горизонтының мұнайлылық қуаты 3-27 м , тереңдігі 284 - 360 м - де орналасқан. Кеніштің биіктігі 110 м, ауданы 5479,5 мың. м2. СМН еңкіш, солтүстік қанатта 120,5 - 122 м абсолюттік белгіде жүргізіледі, оңтүстікте 148-165 м-ге төмендейді.
Екінші байос - баттық горизонт 234 - 335 м тереңдікте орналасқан, мұнайлылық қалыңдығы 1,5 - 48,5 м . Кеніштің көлемі - 10085,5 мың м2 , биіктігі 68 м. СМН еңкіш, , солтүстік қанатта 75 - 88 м абсолюттік белгіде жүргізіледі, оңтүстікте 88 - 98 м-ге төмендейді.
Үшінші байос - баттық горизонт 200 - 320 м тереңдікте орналасқан, мұнайлылық қалыңдылығы - 6 - 14 м. Кеніштің биіктігі 38 м, СМН 40-63 м белгіде жүргізіледі.
Готериевский горизонты 1 85 - 246 м тереңдікте орналасқан, мұнайлылық қалыңдылығы - 1 - 5,2 м. Кеніштің биіктігі 34 м, ауданы - 7731,5 мың м2. СМН 36 м белгіде жүргізіледі.
Барремский горизонты 159 - 195 м тереңдікте орналасқан, мұнайлылық қалыңдылығы - 1,0 - 16,5 м. Кеніштің биіктігі 31 м, ауданы - 7 426 мың м2. СМН 7 м белгіде жүргізіледі.
Аптский горизонты 77 - 125 м тереңдікте орналасқан, мұнайлылық қалыңдылығы - 0,21 - 2,9 м. Кеніштің биіктігі 10 м, ауданы - 150 мың м2. СМН 90,6 м белгіде жүргізіледі.
Алъбский горизонты 50 - 85 м тереңдікте орналасқан, мұнайлылық қалыңдылығы - 3,7 м. Кеніштің биіктігі 10 м, СМН 110 м белгіде жүргізіледі.

1.2 Тектоника
Кенкияқ тұзасты көтерілімі батыстық бұрылымда бөлінетін борт жаны аймағының батыс бөлігінде орналасқан. Бұл аймақ толықтай сейсмикалық тұрғыдан зерттелінген. ПI шағылысу горизонты, оған сәйкес келетін Vг =5300 мсек бұзылған горизонт бойынша дөңес жабық 3500 м изогипсте кең шайылымды алып жатыр. Оның өлшемі: ұзындығы - 10 км, ені - 8 км , амплитудасы - 300 м. Дөңес күмбезі тереңдігі 3400 м ПI горизонты 3200 м страгипспен шектеліп тұз күмбезінің астында жатыр. Дөңес аздап ассиммеметрикалық , периклиналь және оң қанаты батыс периклиналь және солтүстік қанатқа қарағанда ойпатта орналасқан. Қабаттардың оңтүстік қанатта төмендеуі - 100 - қа дейін, солтүстікте - 60 - қа дейін төмендейді.
П2 шағылғыш горизонты , оған сәйкес келетін Vг =6300 мсек бұзылған горизонт дөңес бөлігінің 4,6 км тереңдікте орналасқан.
Фс Vг =6300 мсек горизонты сәйкес келетін кристалдық фундамент беті 8,7 - 8,9 км тереңдікте орналасқан.
Кенкияқ кен орнындағы тұзды сілім тұз асты палеозой дөңесінде орналасқан, оның пішіні дөңгелек пішіндес келеді. Оның 550 м страгипс бойынша ұзындығы - 8,5 км , ені - 3,2 км - ді құрайды. Дөңестің солтүстік сілімі ойпатты, иілу бұрышы 56 -800 , оңтүстігінің иілу бұрышы 40 - 550 қа дейн өзгереді.
Тұзды сілім ұшы 360 м страгипспен шектелген және жоғары перм жынысын толықтай жырып жіберген. Көрші орналасқан төменгі триас қабаты әркелкі. Сілім бойындағы тұздың орналасу тереңдігі 460 - 837 м. Оңтүстікте ойпаттағы тұз 2572 - 3000 м тереңдікте ұңғымалармен ашылды, ал солотүстікте - 1450 - 2290 м - де ашылды.
Төменгі триас және юра - бор шөгінділеріндегі тұз сілімі дөңгелек пішіндес, құрылысы күрделі келеді. Төменгі триас шөгіндісі бойынша оңтүстік дөңес жаны бөлігінде 100 - 150 м амплитудадасы ба р ұзын грабен бар, ал солтүстікте бөлік тәрізді бұзылулар бар. Төменгі триас жынысының оңтүстік қанатында құлау бұрышы - 15 - 200 - ты, солтүстігінде - 25 - 320 - ты құрайды. Юра - бор шөгіндісі төменгі триасты 18 - 320 бұрышпен және стратиграфиялық келіспеушілікпен жыныстарды бөліп тастаған. Ол аз 10 - 15 м - ге дейін амплитудалы өзгерістермен және 110 - 120 м амплитудасы бар жатық симметриялық құрылысымен, 2 - 30 құлау бұрышымен сипатталады.

1.3 Стратиграфия
Кенкияқ кен орнында бұрғыланған ұңғымалармен кең стратиграфиялық диапазонда палеозойдан бастап кәдімгі қалдықтардан аяқталатын шөгінділер ашылды.
Пермдік жүйе.
Кенкияқ кен орнында ашылған ежелгі жыныстарға перм жүйесінің палеазой тобы жатады. Перм жүйесінің ең ежелгі жыныстарына артинский ярусы жыныстары жатады. Бұл шөгінділер тұз дөңесіне бұрғыланған ұңғымалар арқылы ашылды. П - 88 ұңғымасында олар 3780 - 3918 м тереңдікте орналасқан, олар 40 - қа дейігі құлау бұрышы бар құмайттар мен аргиллиттерден тұрады.
Ариллиттер қою көкшіл , полимиктілі және ізбестілі, орташа және уақ түйіртпекті, қабатты, қатты, аздап жарықтау, ізбастілі цементті келеді.
Кунгур ярусындағы шөгіндіде үш қабат бөлінген: төменгі сульфатты - терригенді, галогенді және жоғарғы сульфатты - терригенді.
Төменгі сульфатты - терригенді қабат құмайтты және ангидритті аргиллиттерден және алевролиттерден ьтұрады, гравелиттердің жалаң қабаттарыда кездесіп қалады.
Аргиллиттер қою көкшіл және қара, алевролитті және ізбестілі, ангидриттелген учаскілері бар, қабатты, қатты, аздап жарықтау ( жарықтары ангидриттермен толтырылған ) келеді.
Алевролиттер пен құмайттар қою көкшіл , сазды және ізбесткалы, полимиктілі, ұсақ түйіртпекті, қабатты және плинчатты.
Ангидриттер көкшіл - көк, сазды учаскілі, ұсақ және орташа кристалды, қабатты, қатты, кейде жарықтау келеді.
Гравилиттер құрамы бойынша алевролиттер пен құмайттарға ұқсас келеді.
Төменгі сульфатты - терригенді жыныстың бұрылу бұрышы 4 -100 - ты құрайды, қалыңдығы бірнеше метрге жетеді.
Галогенді қабат ақ, орташа - ірі кристалды , массивті тұзды тастан құралған. Бұл қабатта әртүрлі қалыңдықтағы бірнеше қабатшалардан тұратын сульфатты - терригенді жыныстар қабаттары кездеседі. Кенкияқ кен орнында галогенді қабаттартар қалыңдығы үш мың метрден ( 3185 м ) асады.
Жоғары сульфатты - терригендік қабат алевролитті қабатшалардан тұратын аргалиттерден , құмайттардан және ізбестілі ангидриттерден тұрады. Оның қалыңдығы 600 м аралықта.
Жоғары пермдік қызыл түсті континентальды шөгінді Кенкияқ кен орны тілігінде уфимский, казанский және татарский ярустарынан тұрады. Бұл шөгінділер тұз ылдиына бұрғыланған ұңғымалар арқылы ашылды. Бұл шөгінділер күмбездер аралық ойпаттарда орналасқан, олардың қалыңдығы екі мың метрден жоғары. Олар құмайтты, алевролитті және Аз қалыңдықты ізбескілер қабатшаларынан құралған аргиллиттерден тұрады. Бұл жыныстар қызыл - қоңыр түсті келеді, құрамында гравилиттер, конгломераттар мен ангидриттер кездеседі.
Триастық жүйе.
Триас жүйесі жыныстары төменгі бөлімнен тұрады. Төменгі триастың субаквальды өзенді - континентальды шөгінділері Кенкияқ төбесінің күмбезі бөлігіндегі кунгур ярусында, ал төбе қанатында татар ярусында жатыр.
Шөгінді жыныстары бірінен соң бірі төслген жұқа құмайтты және сазды жыныстардан тұрады.
Құмайттар мен құмдар қызғылт - қоңырлау, поликтивитті, сазды, ұсақ және әркелкі түйіртпекті болып келеді.
Саздар әртүрлі түсті, қоңыр ө кызыл және көкшіл - жасыл, алевролитті, тығыз келеді. Шөгінді қалыңдығы 400 м шамасында.
Юралық жүйе
Кенкияқ кен орнының тілігіндегі юра жүйесі төменгі және жоғарғы жүйеден тұрады.
Төменгі юра шөгіндісі литологиялық құрамы бойынша екі қабатқа бөлінеді: құмайттыгалчникті және сазды.
Құмдар негізінде кварцтыалаңдышпатты келген ашық - сұр түсті, ұсақ және орташа түйіртпекті, тез бұзылғыш кварцтан және құмайт линзаларынан тұрады.
Саздар сұрлау - ақшыл, аздап алевролитті, тығыз, шарт сынғыш және өсімдік қалдықтарынана тұрады. Қкабат қалыңдығы 90 м - ге дейін жетеді.
Орта юралық лагунді - континентальды шөгінділер құмайтты және сазды қабаттардан тұрады. Құмайтты қабат құмдардан тұрады. Құмдар сұрғылттау , кварцтыалаңдышпатты келген ашық - сұр түсті, ұсақ және орташа түйіртпекті, әркелкі түйіртпекті, түйіртпек негізінен көмірлі және жартылай опырылғыш, тез бұзылғыш келеді .
Сазды қабат саздардан, шымқай - сұрлау және қою - сұрлау, алевролитті, құмайтты, қабатты, тығыз , тас көмір қабатшаларынан тұрады. Жыныс қалыңдығы 150 м - ге дейін жетеді.
Бор жүйесі
Бор жүйесі жыныстары төменгі және жоғары бөлімнен тұрады. Төменгі бор жүйесі валанжин яруынан басқа ярустардың бәрінен тұрады. Бұл жыныстар өзара кезектескен сазды , құмайтты - сазды және құмайтты қабатшалардан тұрады. Ашық боялған әртүрлі түстердегі құмайты - сазды шөгінділерден тұратын баррем ярусы қабаты назар аударарлық.
Саздар әртүрлі түсті, біресе қою қызғылт - кызыл, ашық қызыл және көкшіл - жасыл түсті, құмайтты, ізбескілі емес, тығыз, аргеллит тәрізді келеді.
Құмайттар әртүрлі түсті және жасыл - сұрлау, полимикті және сазды, ұсақ және орташа түйіртпекті, түйіртпектер көмірлі және шарт сынғыш, жұқа келеді. Қабат қалыңдығы шамамен 400 м - ді құрайды.
Жоғары бор шөгінділері барлық ярустардан тұрады. Алайда тіліктер ярусы толықтай емес, ол жоғары жатқан қабаттарға байланысты. Жоғары бор шөгінділері литологиялық жағынан құмайтты - сазды шөгінділерден және мергелдерден, сондай - ақ саздардан мен фосфор конкрецияларынан тұрады. Жоғары бор шөгінділері қалыңдығы 350 м - ге жетеді.

1.4 Мұнай, газ және судың физикалық - химиялық қасиеттері
Кенкияқ кен орнында алты мұнайгаздылық жыныс комплекстері бар:
-тұзасты артиндік
-жоғары пермдік:
-төменгі триастық;
-орта юралық
-төменгі бор

Артиндік мұнай горизонты қоңырқай - жасыл түсті, оның тығыздығы 20 0С - да 0,84 гсм3, ұсақ түйіртпекті ( 0,22 %), шайырлы (10 %) , тұтқырлығы қалыпты жағдайда 9,07 с. б. Тең. Мұнай бастапқы температурасы 840 бензинді - керосинді, фракциялардың шығу температурасы 2000 - 25 %, 3000 - 48 %.
Артин жынысынан газ алынды, оның құрамына СН4-84; С2Н10 - 1,5; СО2-2,4; Rе +N2 - 4,7.
Жоғары перм шөгіндісі мұнайы татар және қазан ярустары шөгінділерінен тұрады. Қазан мұнай шөгінділері өзіндік салмағы 0,8449 - 0,8594 гсм3 , , ұсақ түйіртпекті ( 0,32 - 0,61 %), шайырлы ( 14 - 20 %) , парафинді ( 1,3 - 1,91 %) және асфальтенді ( 0,08 - 0,15 %) тұтқырлығы қалыпты жағдайда 9,07 с. б. , бензинкеросинді. Фракциялардың шығу температурасы 2000 - 19 - 25 %, 3000 - 43,5 - 46,5 %.
Татар мұнайы шөгіндісінің өзіндік салмағы 0,8186 - 0,8921 гсм3, , күкіртті ( 0,16 - 0,46 %), шайырлы ( 7,4 - 38 %) , парафинді ( 1,02 - 3,84 %) және асфальтенді ( 0,01 - 3,03 %) тұтқырлығы 20 0С-да 3 - 44,9 с. б. . Мұнай 80,5 % майы бар бензинкеросинді. Бензин фракциясының шығу температурасы 2000 - 12 - 36 %, 3000 - 25 - 57 %. Мұнайдағы газ факторы 22,5 - 126,4 атм - лық қанығу қысымында 3,5 - тен 16 м3см - ге дейін өзгереді. Шөгіндіде сондай - ақ құрамында келесідей газ құрамы (%) байқалды: СН4 - 81,06; С2Н6 - 2,32; С3Н8 - 1,22; С4Н10 -0,45; СО2 - 2 ЖӘНЕ Re + N2 - 11,95.
Каратюбе тік жар тұз күмбезіндегі татар шөгіндісінде 20 - ға дейін су горизонттары бар. Бұл шөгінділердің суы негізінен минералдануы 1,0357 - 1,1836 гсм3 тығыздықта 50,3 - тен 292 гл - ге дейін өзгеретін еріген метанды және азотты газдары бар хлоркальциилі болып келеді. Мұндай судың минералдануы татар шөгіндісі күмбезде тұз ағымымен бөлінген және су ағыстарымен үнемі байланысып тұрады. Судың газға қаныққандығы 267 см3 л. Татар ярусы сулары арынды, статикалық деңгейі 104 м абсолюттік белгіде орнатылған.
Төменгі триас қабатында төрт мұнай горизонттары орнатылған. Бұл горизонттар мұнайы тығыздығы 0,8150 , 0,9355 г 3, аз күкіртті ( 0,13 - 0,34 %), аз парафинді ( 0,28 - 0,67 %), шайырлығы жоғары ( 20 - 26,2 %) және кинематикалық тұтқырлығы 200 0С-да 68,3 - 296,8 с. б. . Мұнай құрамында 2000 0С дейін қайнайтын бензинкеросинді фракциялар тіптен жоқ деседе болады . Керосин фракциясы 30000 температурада 42 % - тен аспайды, майдың щығуы 2401 - 48,5 , сондықтан да мұнай керосинді - майлыға жатады.
Төменгі юра мұнайындағы газ факторы 0,59 м3т , газ негізінен метанды, оның құрамына (%) келесілер кіреді: СН4 - 90,3 - 92,3 ; С2Н6 - 1,4 - 4,2; С3Н8 - 0,3 - 2,2; С4Н10 -0, 3 - 1,6; СО2 - 0,3 - 0,6 ; Re + N2 - 1,6 - 5,9.
Төменгі юра шөгінділері қабатындағы су қабаттары минералдануы 1,4 - тен 55,6 гл - ге дейін өзгеретін хлоркальцийлі болып келеді. Сулар арынды келеді, олардың статикалық деңгейі жер бетінен 116 - 170 м тереңдікте есептеледі.
Орташа юра мұнайы 0,9 047 - ден 0,9 418 - ге дейінгі тығыздықта кездесді, аз күкіртті ( 0,11 - 0,58 %), аз парафинді ( 0,29 - 0,74 %), шайырлы . Мұнай құрамында бензинкеросинді фракциялар 17 % - тен көп болмайды, аз күкіртті ( 0,13 - 0,34 %), аз парафинді ( 0,28 - 0,67 %), шайырлығы жоғары ( 20 - 26,2 %) және кинематикалық тұтқырлығы 200 0С-да 68,3 - 296,8 с. б. . Мұнай құрамында 2000 0С дейін қайнайтын бензинкеросинді фракциялар тіптен жоқ деседе болады . Керосин фракциясы 30000 температурада 11 - 43,5 % , майдың шығуы 31 % - тен аспайды. Нафтендік көмірсутегінің құрамы 3000- қа дейін 90 % - ке дейін жетеді, ароматтық 5 - 7 %, парафиндік - 24 % - тен кем емес. Газ факторы 3 м3т - дан артық емес.
Төменгі бор шөгінділері төрт горизонтта орналасқан: готеривтік, барремдік, апттық және альбтық.
Готеривтік горизонт мұнайы тығыздығы 0,9050 - 0,9124 г 3, олар аз күкіртті ( 0,26 - 0,4 %), аз парафинді ( 0,43 - 0,76 %), кинематикалық тұтқырлығы 200 0С-да 31,3 - 64 с. б. . Мұнай майлы - керосинді, бензин фракциясының 3000 0С температурада пайда болуы 18 - ден 25 % - ке дейін. Мұнайдағы еріген газ 1,35 м3т - дан аспайды.
Барремдік горизонт мұнайы тығыздығы 0,9428 - 0,9497 гсм3, аз күкіртті 21,1 - 46 %. Мұнайда бензин фракциялары жоқ, ол майлы - керосинді, 3000 - ға дейін фракциялардың шығуы 4 - 15,75 %.
Апттік горизонт мұнайы тығыздығы 0,9567 гсм3. Күкірт 0,89 % - ті құрайды. Бензин фракциясы 1 %- тен аспайды, 3000 - ға дейін фракциялардың шығуы 7 - 23,5 %. Мұнайда еріген газ жоқ.
Альбтік шөгіндіде мұнай 0,9265 - 0,9458 гсм3, күкіртті ( 0,22 - 0,49 %), парафинді ( 0,254 - 0,44 %). Мұнайда бензин фракциялары және еріген газ жоқ. 3000 - ға дейін фракциялардың шығуы 7,75 - 8 %.
Төменгі бор шөгіндісі сулары негізінен сұйықкарбонатты - натрийлі және сульфатты - натрийлі, аздап хлоркальцийлі, минерализациясы 1,000 - 1,022 гсм3 - те 0,3 - тен 31,7 гл - ге дейін. Альбтік горизонт суының минералдануы готеривтікіне қарағанда жоғары. Сулар арынды, статикалық деңгей 5 - 55 м - де орнатылды. Кенкияқ кен орнының мұнайының сипаттамасы 1.1 кестеде көрсетілген.

1.5 Өнімді қабаттардың коллекторлық қасиеттері
Артиндік жыныстардың мұнайгаздылығы қабатта ұсақ және орташа түйіртпекті құмайттардан тұрады. Құмайттар 5,2 % толықтай кеуекті, ашықтай - 2,6 % . 30 - 35 % карбонаттылықта аз өткізгіш.
Жоғары пермдік жыныстар мұнайгаздылығы қуаты 25 - 37 м - ге дейін құмайттар мен алевролиттер қабатшаларынан тұрады. Олар қазан және негізінен татар ярусында орналасқан. Кенкияқ кен орнында жоғары пермдік өнімді горизонттары 649 - 2475 м тереңдікте орналасқан.и Онда қазан ярусында бір мұнай және бір газ гоизонттары бар, ал татар ярусы қабатында 12 мұнай және бір газ горизонттары бар. Ө қабатты құрайтын құмайттар мен алевролиттер кеуектілігі 15,7 - ден 31,1 % - ке дейін ашық кеуектілік және 1013,0 - 1326 млд. - қа дейін өткізгіштік өзгерген жағдайда 16 - 31,7 % - ті құрайды. Жыныстың мұнайға қаныққандығы 80 % . Игерудің бастапқы кезінде бұл горизонттардың алымы 5 мм штуцерда 186 м3күнге болды.
Төменгі триас шөгіндісі қабатында үш мұнайлылық горизонты бар, олар негізінен саркөл тастопшасы мен ақжар тастопшасында орналасқан. Горизонттар қатты құмайттардан және ұсақ галечкілі конгломераттардан құралған. Құмайттар 10 - 12 % гравиядан тұрады. Жыныстың коллекторлық қасиеті кең көлемде өзгереді: 133,5 - 22,9 млд. өткізгіштік пен 70 % мұнайгазға қаныққандықта толық кеуектілік 5,9 -22,9 % - ке дейін, ашық кеуектілік 5 - тен 20 % - ке дейін өзгереді. Бұл горизонттар мұнай алымы алғашында бірнеше куб метрден 140 м3күнге 5 мм штуцерда өзгерді.
Төменгі юра шөгіндісі мұнайлылығы 322 м тереңдікткгі құмайтты - галечкалы қабаттардан тұрады. Жыныс өте жақсы қасиеттерге ие: : 1913 млд. өткізгіштік пен 72 - 80 % мұнайгазға қаныққандықта ашық кеуектілік 22,3 - 39,5 % - ке дейін өзгереді. Бұл горизонттар мұнай алымы алғашында бірнеше куб метрден 100 м3күнге 5 мм штуцерда өзгерді.
Орташа юра өнімді горизонттары негізінен аалендік ярус пен байос - баттық шөгінділерінде орналасқан. Аалендік өнімді қабаты негізінен құм мен алевролиттерден тұрады. Коллекторлық келесі қасиеттерге ие: 105,4 - 5600 млд. өткізгіштік пен 72 - 80 % мұнайгазға қаныққандықта ашық кеуектілік 21,25 - 38,1 % - ке дейін, толық кеуектілік 32,25 - 44,1 % - ке дейін өзгереді Байостық және баттық шөгіндісінде төрт қалыңдығы 25 - 30 м өзара саздармен бөлінген құмды мұнай қабатшаларынан тұрады. Мұнай алымы бастапқыда 74 м3күнге жетті. Жыныстың коллекторлық қасиеті мынадай: 148 - 41382 млд. өткізгіштік пен 68 - 80 % мұнайгазға қаныққандықта толық кеуектілік 524,4 - 49,2 % - ке дейін, ашық кеуектілік 23,5 - тен 39,5 % - ке дейін өзгереді.
Төменгі бор шөгінділерінде мұнайгазға қаныққандық готеремдік , барремдік, апттық және альбтық ярустарымен байланысты .
Готеремдік яруста қалыңдығы 5 - 12 м өнімді қабат саз қабатының жамылтқы бетінде орналасқан . Бұл горизонт бойынша мұнай алымы аз, бастапқы 16 м3 күнге . Бұл горизонттың коллекторлық қасиеті нашар: қалыңдығы 5 - 12 м : 32,3 - 153 млд. өткізгіштік пен 60 % мұнайгазға қаныққандықта толық кеуектілік 14 - 20 % - ке дейін, ашық кеуектілік 35,4 % - ке дейін , толық кеуектілік 38 % - ге дейін өзгереді Құмның коллекторлық қасиеті құмайттарға қарағанла жоғары, саздылығына байланысты сұйықтар ағысы өте нашар.
Баррем ярусы табанында құлағыш құмдардан тұратын өнімді қабат орналасқан. Бұл горизонт мұнайы алымы 5 м3 күнге аспады. Бұл горизонттың коллекторлық сипаты мынадай: 5680 млд. өткізгіштік пен 74 % мұнайгазға қаныққандықта толық кеуектілік 23 - 47 % - ке дейін, ашық кеуектілік 20,7 - 38,8 % - ке дейін , толық кеуектілік 38 % - ге дейін өзгереді.
Альбтағы өнімді қабаты құм қабаты ауыр қышқылды мұнайдан тұрады. Горизонт әртүрлі сортты құмдардан тұрады, Өте жэақсы коллекторлық қасиеттерге ие : 667,5 -5373,3 млд. өткізгіштік пен 75 % мұнайгазға қаныққандықта толық кеуектілік 26,4 - 45,4 % - ке дейін, ашық кеуектілік 23,7 - 44,8 % - ке дейін , толық кеуектілік 38 % - ге дейін өзгереді.

2 Техникалық бөлім
2.1 Кен орынды игеру жүйесі
Кен орынды игеру үрдісінің тиімділігі көп жағдайда оның геологиялық құрылымының қаншалықты дәрежеде зерттелгеніне байланысты екені белгілі. Сол себепті 2001 жылы кен орынның шығыс және батыс аудандарында 3D сейсмикалық зерттеулері жүргізілді. 2005 жылы 3D сейсмикалық зерттеулері кен орынның солтүстік және орталық бөліктерінде жүргізілді және қазіргі кезде сол зерттеулерді интерпритациялау нәтижелері алынды.
Қазір пайдаланып жүрген Қаражанбас кен орнын игеру жобасын дайындаған кезде(01.01.2001ж.) кен орнында бұрғыланған ұңғылардың саны 1636 еді. Олар негізінен ВВГ және ПТВ аудандарында орналасты.
2003 жылдың сәуіріне дейін кен орнында 100-ден аса жаңа ұңғы бұрғыланды. Оның жартысы жаңа аумақтың шығысында III игеру объектісін пайдалануға арналды. 2002 жылы жаңа ұңғылардың орташа шығымы жобадағыдан 7,6 есе, ал шығыс аумақтағы III объектіден мұнай өндіру жобадағыдан 9 есе артық болды.
01.07.2005 ж. жағдай бойынша кен орнындағы ұңғылар саны 1962-ге жетті, яғни игеру жобасы бекітілгеннен кейін 326 жаңа ұңғы бұрғыланды. Олардың барлығы дерлік жаңа аумақта орналасқан.
Жаңа ұңғыларды бұрғылаудан кейін алынған геологиялық-өндірістік материалдарды, 2001 жылы және 2005 жылы жүргізілген 3D сейсмикалық зерттеулер нәтижелерін жан-жақты талдау нәтижесінде бүкіл кен орынның сейсмикалық моделі жасалды. Алынған нәтижелер Қаражанбас кен орнының құрылымы көптеген тектоникалық бұзылыстарға байланысты бұрын қарастырылып жүргеннен күрделі екенін көрсетті.
2000 жылдан бастап мұнай өндірудің барлық объектілер бойынша артуы байқалады. Ол істеп тұрған ұңғылар санының және айдалатын жұмыс агенттері көлемінің артуына байланысты. Өндірудің ең көп артуы ВВГ ауданында I объектіден және ПТВ ауданында II объектіден байқалған.
Игеру жобасы бойынша 2005 жылы кен орыннан 13120 мың т сұйық, 3015 мың т мұнай, 17,2 млн. м3 газ өндіру көзделген. Ағымдағы мұнай алу коэффициенті 10 пайызды құрайды. Өнімнің сулануы 77 пайыз, айдалатын бу мөлшері 2650 мың м3, су мөлшері 5324 мың м3 болады деп жоспарланған.
Қазіргі таңда кен орынды игеру негізінен 2001 жылы қабылданған Қаражанбас кен орнын игеру жобасын басшылыққа ала отырып жүргізілуде. Оған сәйкес кен орнында үш игеру объектісі бөлінеді: I объект-А, Б, В қабаттары, II объект-Г және Д қабаттары, III объект-Ю-I және Ю-II қабаттары. Кен орын аумағы бұрғыланған және жаңа деп екіге бөлінеді. Бұрғыланған аумақта ВВГ (қабат ішінде ылғалды жану) және ПТВ (бужылулық әсер ету) аудандары, ал жаңа аумақта шығыс және батыс аудандар ерекшеленеді. Бұрғыланған аумақта ұңғылардың қалыптасқан орналасу сұлбасы(ұңғылар мен қатарлар арасындағы қашықтық 150 м болатын үш қатарлы сұлба) сақталған. Жаңа аумақта ұңғылар мен ұңғы қатарлары арасындағы қашықтық 300 м болатын бір қатарлы сұлба бойынша бұрғылау қарастырылған. Бұрғыланған аумақта әсер ету агентітері-бу және су, жаңа аумақ қабат энергиясының табиғи сарқылу режимінде игерілуде.
Игеру жобасын талдау нәтижесінде нақты көрсеткіштердің жобадағылардан айырмашылықтары бар екені анықталды. Соған байланысты 2003-2007 жылдарға арналған кен орынның технологиялық және экономикалық көрсеткіштерінің түзетілген жобасы дайындалды.

2.2 Мұнай қабаттарында қабат қысымын ұстау
Қабаттық қысымды ұстау - мұнайды қалпына келтіру деңгейін және оны өндірудің анағұрлым жоғары қарқынын арттыру үшін бастапқы немесе болжамды мәні бойынша мұнай кен орындарының өнімді түзілімдеріндегі қысымның табиғи немесе жасанды түрде сақталу процесі. Резервтік қабаттарға суды жақын немесе электр тізбегі бойымен құюдың нәтижесінде және мұнай кен орындарын игеру кезінде нұсқа сыртымен, нұсқа бойымен жіне нұсқа ішімен суландыру нәтижесінде табиғи белсенді судың немесе серпімді суарынды режимінің әсерінен қабаттағы қысым сақталады.
Қабат қысымын ұстау жолдары экономикалық даму көрсеткіштері мен геологиялық жағдайларға байланысты таңдалады. Мұнай кен орындарының үлкен аудандары үшін қабат қысымын ұстап тұрудың тиімдірек және үнемді әдісі - нұсқа ішінен суландыру әдісі. Бұл блокты, барьерлі(мұнай кен орындары үшін), сатылы-осьтік, таңдалмалы немесе ошақты суландыру әдістерінің нәтижесі болып табылады. Мұнай кен орындарының нақты жиынтығы болған жағдайда, қысымды ұстап тұру үшін газ немесе ауа айдалады, нәтижесінде жасанды газ шапкасының қысымы пайда болады.
Нұсқа сыртынан су айдауда әсер ету, мұнайлылық нұсқаның сыртында орналасқан айдау ұңғымаларының жүйесі арқылы жүргізіледі. Айдау ұңғымасының қатары мұнайлық нұсқаға әсер етуі үшін, сулану тілшелерінің түзілуінің және судың игеру ұңғымаларына жарып өтуінің алдын алу үшін мұнайлылық нұсқасынан шамамен 300-800 м-де орналасады.
Нұсқа сыртынан су айдау:
- мұнай қабатының айдау ұңғымаларының орналасу аймағымен жақсы гидродинамикалық байланысуы кезінде;
- мұнай кенішінің салыстырмалы аз көлемі кезінде, яғни кеніш ауданының мұнайлылық нұсқасының периметріне қатынасы 1,5-1,75 км құраған кезде (кен орынды бұл шамалардың басқа да қатынастары кезінде өндіру жағдайлары белгілі);
- қабаттың қалыңдығы және ауданы бойынша коллекторлық қасиеттері жақсы әрі біртекті қабат кезінде мақсатты келеді. Бұл жағдайларда нұсқа сыртынан су айдау жүйесі қорды толығымен өндіруі және мұнайды қабаттың орталық жоғары бөлігіне қарай, яғни өндіру ұңғымалар қатарына немесе бір ұңғымаға қарай ығыстыруға мүмкіншілік береді.
Нұсқа сыртынан су айдауда кемшіліктер де бар. Олардың қатарына:

- мұнайды өндіруге энергияның көп шығындалуын (сорапты қондырғылар қуаттылығының қысымына шығыны, өйткені айдалатын су мұнайлылық нұсқасы және айдау ұңғымалары арасындағы қабат аймағының фильтрациялық кедергісінен өтуі керек);
- айдау қатарының алшақтығынан кенішке баяу әсер етуін;
-судың айдау сызығынан қабатының ішкі аймағына кетуі әсерінен көп шығындалуын жатқызуға болады.
Нұсқа бойымен су айдауда кенішке әсер етуді үдету үшін айдау ұңғымаларын мұнайлылық нұсқасына тікелей жақын немесе мұнайдың ішкі және сыртқы нұсқалары арасында орналастыру арқылы қол жеткізуге болады.
Нұсқа бойымен су айдау:
- қабатттың сыртқы аймақпен гидродинамикалық байланысуы нашар болған кезде;
- кеніштің салыстырмалы аз көлемі кезінде (нұсқаның сыртынан су айдауды қара);
- игеру үдерісін қарқындандыруда (өйткені өндіру және айдау сызықтары арасындағы фильтрациялық кедергі олардың жақындауы есебінен азаяды) қолданылады.
Алайда, сулануда тілшелердің түзілуі және судың игеру қатарының басқа ұңғымаларына жарып өту ықтималдығы көбейеді. Сонымен айдау ұңғымалары арасында кең тіректер түзілу есебінен мұнайдың шығындалуы мүмкін болады. Бұл кең тіректерден мұнай тек өндіру үдерісі өте мұқият реттелгенде және ұңғыларды қосымша бұрғылауды реттегенде ғана ығыстырылуы мүмкін.
Энергетикалық көзқарастардан нұсқаның жанынан су айдау айтарлықтай тиімді, бірақ сыртқы аймақтың жақсы гидроөткізгіштігі кезінде айдалатын су шығындалады.
Нұсқа ішінен су айдауда қабатқа әсер ету мұнайлылық нұсқаның ішінде қандай да бір сызба бойынша айдау ұңғымаларының жүйесі арқылы жүргізіледі. Бұл қорды алу мерзімін қысқартуға және мұнай өндірісін тез ұлғайтуға мүмкіндік беретін, мұнай кенішіне әсер етудің қарқынды жүйесі.
Жалпы нұсқаның ішінен су айдау әдісін кенішті айдау ұңғымаларының сызығымен жолаққа және сақиналарға бөлу, бірнеше көлденең қатарымен орталық бөлу қатарын құру және нұсқа ішінен су айдаумен бірлескен сияқты, бірнеше түрге бөлуге болады.
Айдау ұңғымаларының орналасу сызбасын таңдау нақты геологиялық жағдайлармен, қорды алудың экономикалық мақсатты мерзімімен және негізгі, қажетті күрделі салымдар шамасымен анықталады. Ереже бойынша, айдау ұңғымасының сызығын коллекторлық қасиеттері жақсартылған және линзалар мен өткізгіш құмтастардың басымды созылуына перпендикуляр қабатының аймағына орналастырады, бұл айдалатын судың қоршалуын азайтуға немесе жоюға және қабаттың әсермен қамтылуын жоғарылатуға мүмкіндік береді.
Нұсқа сыртынан ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.