Жерді пайдаланудың құқықтық негіздері

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 31 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ

МИНИСТРЛІГІ

Ш. ЕСЕНОВ атындағы «КАСПИЙ МЕМЛЕКЕТТІК

ТЕХНОЛОГИЯЛАР ЖӘНЕ ИНЖИНИРИНГ УНИВЕРСИТЕТІ»

«Инжиниринг» факультеті

«Құрылыс инжиниринг» кафедрасы

КУРСТЫҚ ЖҰМЫС

Пәні: Жерге орналастыруды жобалау

Тақырыбы: Жер бөліп беру жобасын жасау және оны пайдалануға беру

Орындаған:КАД-18-1 студенті

Хаме Д. С.

Тексерген:аға оқытушы

Есболай Г.

Ақтау 2019ж.

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

РГП «Ш. ЕСЕНОВ АТЫНДАҒЫ КАСПИЙ МЕМЛЕКЕТТІК

ТЕХНОЛОГИЯЛАР ЖӘНЕ ИНЖИНИРИНГ УНИВЕРСИТЕТІ»

«ИНЖИНИРИНГ» факультеті

«ҚҰРЫЛЫС ИНЖИНИРИНГ» кафедрасы

5B090700 - «Кадастр» мамандығы үшін «Жерге орналастыруды жобалау»

Пәнінен курстық жұмысты орындауға

ТАПСЫРМА

Вариант

Студентке

1. Курстық жұмыс

тақырыбы:

2. № « » 2019 ж. Кафедра отырысында бекітілген

3. Аяқталған жұмыс тапсыру мерзімі: « » 2019 ж.

4. Курстық жұмыста қарастырылатын сұрақтар тізімі:

5. Тапсырма берілген мерзімі: « » 2019 ж.

6. Оқытушы Есболай Г. І.

Каф. меңгерушісі Байсарова Г. Г.

7. Тапсырманы орындауға қабылданған студент

МАЗМҰНЫ

Кіріспе 4

IТеориялық бөлім

1. 1 Жер пайдалануды жоспарлаудың ғылыми негізі. 5

1. 2 Жерді пайдалануды жоспарлау бойынша іс-шаралар. 5

1. 3 Жер пайдалануды жоспарлау жүйесі6

II Негізгі бөлім . 8

2. 1 Жер бөліп беру жобасын жасау және оны пайдалануға беру8

2. 2 Берілген жер учаскесінің ауданын анықтау және негіздеу9

2. 3Берілген жерді пайдалану жөніндегі ұсыныстарды дайындау. 16

2. 4 Жерді пайдаланудың құқықтық негіздері21

2. 5 Жерге меншік пен жерді пайдалану құрылымында жер учаскелерінің түрлері мен аудандарын белгілеу. 23

2. 6 Шаруашылық ішілік жерді пайдалануды жоспарлау тұжырымдамасы жəне мазмұны. 25

III Қорытынды . . . 30

V Пайдаланылған әдебиеттер . . . 31

КІРІСПЕ

Жер пайдалануды жоспарлау - жерді өндіріс құралы және кеңістіктік базис ретінде экономикалық, агротехникалық, мелиорациялық, әлеуметтік және жерлерді қорғау және нақты табиғи, басқа да жағдайларды ескере отырып, ұтымды және тиімді пайдалану жөніндегі жер мен заңдылықтарын, жерқұқықтық қатынастарын ұйымдастырудың белгілі бір ғылыми жүйесі.

Жер пайдалануды жоспарлау ғылым ретінде келесі ғылыми пәндерді зерттеудіқамтиды:Қазақстан тарихы жер қатынастары, ғылыми негіздері, жоспарлау, жер пайдалану, жерге орналастыруды жобалау, жер кадастры, жерді мемлекеттік есепке алу, жер құқығы негіздері, жер пайдалану мен жерге орналастыру.

Жер пайдалануды жоспарлау, әлеуметтік-экономикалық ғылым ретінде жердің объективті заңдылықтарын, жермен тығыз байланысты өндіріс құралдарын, өндірістің тиімділігін арттыру, жерді ұтымды пайдалану және орналастыру мақсатында ұйымдастыру-аумақтық және шаруашылық жағдайларды зерттейді.

Жерді пайдалануды жоспарлау аса күрделі материя қозғалысының формасын - нарық жағдайындағы қоғамдық қатынастарды танып біледі. Мұнда әртүрлі факторлардың көпшілігінің нақты дәлелі бар, олардыңбірбіріне тәуелді белгілі бір байланысы бар.

Қазіргі заманғы жерді жоспарлау жүйесімен әлеуметтік-экономикалық іс-шараларды аумақтық ұйымдар іске асырады. Ол өндірістік және материалдық-техникалық құралдарды тиімді пайдалануды, материалдықтехникалық құралдарды және жұмыс күшін пайдалануды қамтамасыз ететін ұйымдық-шаруашылық және шаруашылық жүргізудің оңтайлы ұйымдастырылуын қамтамасыз етеді, бұл өндірісті өндіру және сатуды ауыл шаруашылығы өнімдерін өндіруді арзандатуға мүмкіндік береді.

Жерді пайдалану экономикалық категория ретінде қоғамның дамуы, үй шаруашылығының нақты түрімен, өндірістің құрамдас бөлігі ретінде қарастырылады. Жерді пайдалану экономикалық құқығының кілті - материалдық өндірістің табиғи обьективтік (өндіруші) және субъективтік (жеке тұтыну) сипаты.

Жер өндірісінің құралы ретінде жердің жұмыс істеуі жермен тығыз байланысты, әлеуметтік өндіріс процесінде жердің экономикалық маңызын сөздің кең мағынасында көрсетеді.

Теориялық бөлім

1. 1Жер пайдалануды жоспарлаудың ғылыми негізі

Жер пайдалануды жоспарлауды жүзеге асыруды ұйымдастыру процесіндегі заңдылықтарын зерттеу үшін экономикалық қызмет түрінде, сонымен қатар ғылыми бағытта түрінде ғана емес, төмендегідей жер пайдалануды жоспарлау ғылыми анықтамасына жинақтауға болады:

Жер пайдалануды жоспарлау - өндіріс әмбебап құралдар мен кеңістіктік объектілердің орналасқан жері, ауыл-ауыл шаруашылығы және сақтау және қоршаған ауыл шаруашылығы ландшафтарды, қоршаған ортаны жақсарту талаптарына міндетті сақтай отырып, ауыл шаруашылығы емес жер ретінде жер пайдалану жұмысын және ұйымдастыруды реттейтін заңдар мен ғылыми тәжірибелержиынтығы.

Кез-келген ғылым сияқты, жерді пайдалану жоспарлау пәні мен зерттеу әдістеріне ие.

Жерге орналастыру ғылымы пәні оның ғылыми мазмұнымен анықталады, яғни ғылым тақырыбы жерді пайдалану мен ұйымдастыруды реттейтін заңдарды әмбебап құралы және кез келген өндірістің кеңістіктік негізі ретінде зерттеу болып табылады.

Жер пайдалануды жоспарлау формасы мен объектісі

Қазақстан Республикасының Жер кодексінде жерді пайдалануды жоспарлауды мемлекет жүзеге асыратындығы анықталғандықтан, жерге орналастыруды жоспарлау өзі мемлекеттік іс болып табылады. Сондықтан, әртүрлі меншіктік және басқару нысандары жағдайында жерді пайдаланудың әртүрлі нысандары пайда болды:

- мемлекеттік жерді жоспарлау;

- Кеністіқтіқ жоспарлау жоспарлау;

-аймақтық пайдалануды жоспарлау;

- муниципалитеттердің жерге орналастыруды жоспарлауы;

- ұжымдық кәсіпорындар үшін жерді пайдалануды жоспарлау;

Жерді ұтымды пайдалануды жоспарлау және ұйымдастыру және қалалық және ауылдық елді мекендерде оларды қала құрылысы құжаттамасына сәйкес жүргізу.

Жер пайдалануды жоспарлау объектілері әкімшілік-аумақтық бірліктердің аумақтары, территориялық аймақтар, жер учаскелері, осы аумақтардың бөліктері, зоналары мен аудандары, сондай-ақ кәсіпорындардың, ұйымдар мен мекемелердің жерді пайдалануына және жерге орналастыруына жатады.

1. 2Жерді пайдалануды жоспарлау бойынша іс-шаралар

Жер пайдалануды жоспарлау жерді, ауыл шаруашылығындағы құнды жерді сақтау және т. б. жерді тиімді пайдалану және құнарлылығын арттыру секілді жерді пайдалануда тәртіпті қалпына келтіру шараларының мемлекеттік жүйесінің бүкілін қамтиды. Жер пайдалануды жоспарлау жөніндегі жұмыс ауыл шаруашылығы және мал шаруашылығы мәдениетін жетілдіру, жерді қорғауда маңызды рөл атқарады. Зоналық бөлікке бөлу схемасы.

Кәсіпорындарда жер пайдалануды жоспарлау мына мәселелерді шешуді қажет етеді.

Жер пайдалануды жоспарлау қамтиды:

-республикалық және аймақтық бағдарламалар схемаларын пайдалану және жер ресурстарын қорғау, жер пайдалануды жоспарлау схемаларын қорғайды және болжамдардың дамытуды басқарады;

-жергілікті әкIмшIлIк - аумақтық шекараларды белгIлейді;

-жаңа және бұрыннан бар құрылымдардың жобаларын жасау, жер пайдалану және жер пайдалану жер учаскесінің қолайсыздығын тәртіпке келтіру, жер учаскелерін бөлу, жер учаскесін иелену және пайдалану құқығын куәландыратын құжаттарды дайындау;

-шаруашылық аралық жер пайдалануды жоспарлау жобаларын, басқа да жобаларды жасау мен жердI пайдалану мен қорғауға байланысты шаралар;

-бұзылған жерлерді қалпына келтіру, топырақтың эрозиядан, селдерден, көшкіннен, тұздану, су тасқынынан қорғау жөніндегі жұмыс жобаларын әзірлеу, ауыл шаруашылық жерлерін жақсарту, жаңа жерлерді игеру;

-ерекше экологиялық, рекреациялық және консервация режимдері бар аумақтардың орналасуын және шекараларын белгілеуді негіздеу;

-қалалық шектерді, ауылдық елді мекендерді және ауылдық елді мекендердің шектерін белгілеу және өзгерту; ауыл шаруашылық мақсатындағы бұрынғы жер ресурсын жетілдіріп, жаңасын құру ауыл шаруашылықтық емес жерді алып кәсіпорын меншігіне беру;

-топографиялық-геодезиялық, картографиялық және топырақты агрохимиялық, геоботаникалық және басқа да ізденіс жұмыстары.

Жерге орналастыру жөніндегі іс-шаралар жерді пайдаланудың Бас схемасын іске асыру бөлігінде жүзеге асырылады.

1. 3Жер пайдалануды жоспарлау жүйесі

Жобалық шешімдердің міндеттерінің күрделілігіне қарай кешенді жобалау, бірінші қадамы немесе техникалық жобалау болып бөлінеді.

Жер пайдалануды жоспарлаудың бұл жүйесі жобалауды анық, жоба шешімдерін ақтайтын немесе аймақтағы, облыстағы кешенді жобаларды дер кезінде жүзеге асырып, жер пайдалануды тиімді ұйымдастыруды қамтамасыз етеді.

Жер пайдалануды жоспарлауды жобалау мақсаттары экономиканың барлық салаларында жердI ұтымды пайдалануды ұйымдастыру болып табылады. Тұрақты ландшафттарды және жерді қорғауды қолдауға жағдай жасаалады.

Осыған байланысты, жер ресурстарын басқару жоспарлау жобалауға мыналар кіреді:

-болжамдарды жасақтау, ұлттық және аймақтық бағдарламалар, жер ресурстары схемаларын пайдалану және жерге орналастыру схемаларын қорғау;

-әкімшілік-аумақтық бірліктердің құрылымдық шекарасын белгIлеу;

-жаңа жер беру жобаларын дайындау және қолданыстағы жер иеленуді реттеу, жердің орналасуындағы қолайсыздықтарды жою, табиғатта жер бұру және жер иелену, пайдалануды растайтын құжаттарды дайындауды ұйымдастыру;

- шаруашылық аумақтарды ұйымдастыру жобалары мен жердI пайдалану мен қорғауға байланысты басқа да жобаларды әзірлеу;

- мелиорация, топырақ эрозиясы, су тасқыны, көшкін, су тасқыны және тұзды, ауыл шаруашылық жерлерін жетілдіру және жаңа жерлерді игеру қорғау үшін жұмыс жобаларын дамыту;

- ерекше қорғалатын, рекреациялық және қорықтық жерлерді, қоршаған ортаны сауықтыру және сақтау режимдері шекарасын орналастыру және орнату негіздемесі;

-қала аумағының, селолық жерлердің, ауылдық елді мекендердің аумағының шектік лимиттері белгілеу мен қайта қарау;

- топографиялық-геодезиялық, агрохимиялық, картографикалық, топырақтық, геоботаникалық және басқа да зерттеу және ізденіс жұмыстарын өткізу.

Жер пайдалану жоспарлау реттілігі:

-еліміздегі жер ресурстарын пайдалану жобысын жасау мен схемасы

-шаруашышықаралық және шаруашылықішілік жер аумағын ұйымдастырудың кешенді жобалары

-жер пайдалануды жоспарлау жүйесінің ғылыми негізі

-жерді тозудан қорғау, қалпына келтіру және басқа да жұмыстар бойынша бір кезеңді жобалау

-жер игеру, егістік аумағын айналымға енгізуді жақсартудың технологиялық жобалары

- авторлық қадағалау

Негізгі бөлім

2. 1Жер бөліп беру жобасын жасау және оны пайдалануға беру.

Жерге орналастыруды жобалауды бастау үшін орналасатын обьектінің бекітілген жобасы болу керек және оны орындауға қаражат бөлінуі қажет. Жер учаскесін бөлу жобасы мына кезекпен орындалады:

Дайындық жұмыстары;

Жобалау;

Жоба бойынша келісім жасау және бекіту.

Дайындық кезінде алдын ала келісім материалдары зерттеледі,

керекті жағдайда қосымша дала ізденіс жұмыстары жүргізіледі.

Ыңғайлы масштабта жобалау планы жасалады.

Алдын ала келісім материалдарынан басқа керекті құжаттар:

-обьектіні қаржылау жайында анықтама

-ауылшаруашылығы жер пайданаланушыларының шығындарын жабу, рекультивациялау және басқа шығындарды жабу үшін керекті қаражаттардың бар екендігі жайында анықтама;

-генералдық планның көшірмесі;

-топырақтың құнарлы қабаты бұзылған жерлерде рекультивациялау тәсілдері бойынша ұсыныстар.

-топырақтың құнарлы қабатын сыдырып алу, сақтау, пайдалану және оған жер беру жайындағы ұсыныстар.

Жер бөліп беру жобасын жасау

Жер пайдалануын немесе жер иелігін құру жобасында келесі мәселелер нақты түрде шешіледі:

-берілетін жер учаскесінің (жер пайдаланудың) ауданын анықтау және негіздеу;

-мекемені орналастыруға беретін жердің мөлшері құрылыс нормасы және ережелеріне сәйкес болуын анықтау;

-берілетін жер учаскесін орналастыру;

-алынатын жердің алқаптық құрамы мен құндылығын анықтау және онда орналастырылатын обьектінің қоршаған орта мен шектес өндірістерге теріс әсер етуін айқындап, оған қарсы шараларды белгілеу;

-жер иелері мен жер пайдаланушылардың шығындарының мөлшерін анықтау және оларды қайтарудың жолдарын көрсету;

-ауыл және орман шаруашылықтарының шығынын есептеп табу және оларды өтеу жолдарын белгілеу;

-жерді рекультивациялау және топырақтың құнарлы қабатын сыдыру, сақтау және пайдалану бойынша ұсыныстардың сәйкестілігін анықтау;

-қазіргі кездегі жер иеліктерін және жер пайдалануды қайтадан уйымдастыру шараларын белгілеу. Межелес жер иеленушіліктер мен жер пайдаланушылықтардың реттестіру, керекті жағдайларды өндірістік бағытын өзгерту, тұрғындарды көшіру жөніндегі ұсыныстарды дайындау;

-жерді пайдаланудың негізгі шарттарының дұрыстығын тексеру;

2. 2Берілген жер учаскесінің ауданын анықтау және негіздеу

Обьектінің бас планы мен орналасу сызбанұсқасына қарай және әртүрлі мақсаттарға арналған жер беру нормалары мен құрылысты салу тығыздығы ескеріле отырып берілетін жердің ауданы есептеледі. Ауылшаруашылығына жатпайтын қажеттіліктердің түрлері бойынша орындау жолдары қарастырылады.

Берілген жер учаскесінің орналасуы бірнеше нұсқаларда қаралады. Соңғыларғы мынандай бірқатар талаптар қойылады.

Біріншіден, мүмкіншілігіне қарай жер учаскесі ауылшаруашылығы өндірісіне жарамсыз немесе сапасы өте төмен жерлердің құрамынан бөлінуге тиісті.

Екіншіден, бұл іс-әрекет межелес орналасқан жер иеленулер мен жер пайдаланулардың территориялық тұтастығын, ішкі шаруашылық реттілігін бұзбауға тиісті.

Үшінщіден, жер учаскесінің құрылуы қоршаған ортаға теріс әсерін( эрозияның өршуі, топырақтың батпақтануы, ластануы және т. б. ) тигізбеуге тиісті.

Қаралған нұсқалардың ішінде осы талаптарға сайы ең тиімді болып саналады.

Бөлінген жердің ауданымен бірге оның алқаптық құрамы анықталады. Әсіресе ауылшаруашылық қажеттіктерге жер бөлгенде щаруашылықтың маманданғандығына, руспублика территориясы бойынша орналасқан өңіріне, территорияның табиғи ерекшелігіне және т. б. көрсеткіштерге байланысты берілертін жердің алқаптық құрамы анықталады. Учаскенің жалпы ауданы, алқаптардың құрамы, пайдалануға берілген мерзімі (тұрақты, ұзақ және қысқа мерзімді) бойынша мағлұматтар жобалық эксликацияға 0, 1 га дәлдікпен дифференциалды түрде жазылып көрсетіледі.

Ауылшаруашылық өндірісінің шығынын анықтау және өтеу жолдарын белгілеу.

Ауылшаруашылық өндірісінің шығынын анықтау мақсатымен берілген жердің сапалық құрамы табылады. Ол үшін топырақты зерттеу, бонитеттеу және жерді экономикалық тұрғыдан бағалау материалдары қолданылады.

Жердің ауылшаруашылық айналымынан тұрақты немесе уақытша тыс қалуы ауылшаруашылық өндірісті белгілі бір мөлшерде шығынға әкеліп соғады. Заң бойынша бұл шығындар өтелуге тиісті. Азаматтар мен заңды тұлғалардың жер пайдалануындағы немесе жеке меншігіндегі ауылшаруашылығы алқаптарының нысаналы мақсаты өзгерген кезде де ауылшаруашылығы өндірісінлегі шығын өтелуге тиіс.

Ауылшаруашылығының және жер пайдаланушылардың шығынын анықтау және оны қайтару тәсілдері әр нұсқа бойынша Қазақстан Республикасы Үкіметінің 8 қараша 2003 жылғы № 1037 «Ауылшаруашылықтық және орман шаруашылық шығындардың көлемін және қайтару жолдарын анықтау жайында, ауыл шаруашылық және орман алқаптарының ауылшаруашылығы және орман шаруашылығынан басқа нысанада пайдалану үшін алуларына байланысты жер иелері мен жер пайдаланушыларға келетін зиянкестердің көлемін және шығындарын анықтау, оны қайтару жолдары жайында» тәртірті бекіту Қаулысы бойынша анықталады.

Олардың көлемі жер қатынастары және жерге оналастыру жөніндегі мемлекеттік Агенттік дайындайтын нормативтер арқылы анықталады.

Ауылшаруашылығына жатпайтын пайдалану үшін ауылшаруашылығы алқаптарын алып қоюдан туынлаған өндірістегі шығындар алқаптарының көлемі мен олардың сапасын қалпына келтіру арқылы өндірістің деңгейін сақтау мақсатында бюджет кірісіне өтелуі тиіс.

Бұл тәртіп бойынша ауылшаркалығына жатпайтын қажеттіліктерге алынған ауылшаруашылық және орман шаруашылығы жерлерінің орнына жаңа жерлерді игеру нормативтік құны анықталады :

-ауылшаруашылғына жатпайтын қажеттіліктерге ауыл шаруашылық жерлерді уақытша пайдалануға бергендегі ауылшаруашылық өндірісінің шығынынан пайызбен жаңа жерді игерудің нормативтік құны есептелінеді;

-ауылшаруашылық өндірісінің шығынын қайтаруға арналған қаражаттар жер ресурстарын басқару Агенттігінің арнай есешотына аударылады;

Ауылшарушылығы өндірісінлегі шығын жер учаскесіне құқық беру туралы шешім қабылдаған немесе ауыл шаруашылығы алқаптарының нысаналы мақсаты өзгерген кезден бастап алты ай мерзімде өтелуге тиіс.

Ауышаруашылығы өндірісіндегі шығындарды өтеу тәртібі:

-ауыл және орман шаруашылығын жүргізуге байланысты емес мақсаттарға пайдалану үшін ауылшаруашылығы алқаптарын және орман шаруашылығы жерлерін алып қойған кезде, шығындардың мөлшері жергілікті атқарушы органның жер учаскесіне тиісті құқық беру туралы шешім қабылдауы үшін негіз балып табылатын жерге орналастыру жобасның құрамында анықталады;

-өтелуге тиісті шығынның мөлшері жаңа жерді игеруге немесе алқаптарды ауылшаруашылығы өнімін өндіру деңгейіне дейін жақсартуды қамтамасыз ететін нормативтерді негізге ала отырып, алып қойылатын алқаптардан алынатын өнімнен немесе олардың сапасы төмендегенге дейін алынған өніснен кем түспейтін көлемінде анықталады;

-ауылшаруашылығын жүргізуге байланысты емес мақсаттарға пайдалану үшін ауылшаруашылығы алқаптарын алып қоюдан туындаған ауылшаруашылығы өндірісіндегі шығынды өтеу нормативтерін Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілейді;

-жер учаскесі берілген заңды немесе жеке тұлғаның қаражаты есебінен өнімділігі төмен немесе өнім бермейтін алқаптарға құнарлы топырақ қабаты төселген жағдайда алқаптарды қалпына келтіруге жұмсалатын қаражат есептеліп, шығын Қазасқтан Республикасының Үкіметі белгілеген тәртіппен өтеледі;

-шығынның мөлшері жер учаскесін алуға мудделі тұлғамен келісіледі жәнежергілікті атқарушы органның шешімімен бекітілетін жер учаскесіне құқық беру туралы актімен рәсімделеді;

-жер саласының нашарлауынан туындаған шығынның мөлшері алқаптарды бір түрден екіншісіне ауыстырмайтын жағдайларда олардың сапасының төмендеуіне сәйкес нормативтердің пайызымен анықталады;

-алқаптар сапасының төмендеуіне байланысты оларды бір түрден басқа түрге ауыстырған жағдайда шығын мөлшері алқаптардың тиісті тірлеріне арналған нормативтердің айырмасы бойынша анықталады;

-уйымдар мен азаматтардың қызметі нәтижесінде жердің сапасының нашарлауынан келген шығынды өтеу жер учаскесі орналасқан жердегі облыстың, ауданның өкілетті органының талап-арызы бойынша сот тәртібімен жүргізіледі.

Жердің пайдалануы, басқа табиғи ресурстардың пайдалануы сияқты құқықтық реттеуді талап етеді. Сондықтан мемлекет тарапынан бұл жөніндегі арнайы құжаттар жүйесі дайыдалады. Сондай құжаттардың негізгісі болып Қазақстан Республикасының экологиялық кодекс табылады. Бұл заңда жер мемлекеттің ерекше меншігінде екендігін ескере отырып, оның қорғауының негізгі принциптері атап көрсетілген. Онда айналадағы табиғи ортаны қорғау заңдарының бұзылғаны үшін жауаптылықтың түрлері белгіленген.

Жалпы алғанда жерді қорғау жөніндегі құқықтық шаралардың мәні келесідегідей: әртүрлі құқықтық іс-әрекеттер арқылы жерді ысырыпсыз жұмсаудан, талан-таражға салудан сақтап қалу.

Табиғат қорғау жөніндегі құқықтық шаралар жүйесінің мазмұны жалпы түрде мыналарды қамтиды:

-азаматтардың осы саладағы құқықтары мен мендеттерін;

-айналадағы табиғи ортаны қорғау мен пайдалануды басқару

органдары мен экономикалық механизмдерін;

-айналадағы табиғи ортаның сапасын нормалауды;

-экологиялық сараптамалауды;

-шаруашылық және өзге қызметке қойылатын экологиялық талаптарды;

-айналадағы табиғи ортаны қорғау саласынлағы бақылау мен қадағалауды;

-халықтың табиғатты қорғауға қатысуы және экологиялық тәрбие мен білім беруді;

-лауазамды адамдар мен азаматтардың аталған заңы бұзғаны үшін жуапталағын, заңнаң бұзылғанынан келтірілген залалдардың өтелуін.

Қазақстан Республикасының Жер кодексінде (20-тарау, 164-167-бап) жер заңдарын бұзғаны үшін жауаптылық белгіленген. Бұнда жер учаскелерін өз бетінше иеленген, жерлерді әртүрлі химиялық және радиоактивтік заттармен ластаған, олардың құнарлығының төмендеуіне кінәлі, нысаналы мақсатында пайдаланбаған және басқа осы заңда атап көрсетілген талаптарды орындамаған адамдар Қазастан Республикасының заңдарына сәйкес азаматтық, тәртіптік, әкімшілік немесе қылмыстық жуапқа тартылады.

Нарықтық экономика жағдайында жерді қорғау жөніндегі шаралар экономикалық бағытқы негізделуі тиіс. Бұл- обьективтік процесс, өйткені жерді пайдалану қатынастары, бірінші кезекте, шаруашылық субьектілердің экономикалық мүдделеріне негізделуге тиісті.

Қазіргі жер заңдылығы бойынша (Жер кодексі, 164-167 -баптар) жерді экономикалық тұрғыдан қорғау жөніндегі шаралар ретінде оны ауылшаруащылық айналымнан алған жағдайларды жер иеленушілерге келтірілген залалдар мен ауылшарашылық өндірісінің шеккен шығындарын өтеу орын алады. Бірақ бұл екі төлем ауылшаруашылығына келтірілген залалдарды толығымен қайтармайды, өйткені бұл сала жерден жыл сайын тұрақты өнім алып тұрады, ал жер иеленушілер шеккен залалдар мен ауылшаруашылық өндірістің шығындары бір-ақ рет өтеледі, сондақтан бұл жөнінде қазіргі кезде бірқатар ғылыми іздестірулер жүргізілуде.

Осы зерттеулердің нәтижелері бойынша жерді экология және экономика жығынан тиімді пайдалану үшін төлемдердің мынандай түрлерін міндетті түрде енгізу қажет:

Ауылшаруашылығы айналымнан шығарылғаны үшін жерге төлемді, жыл сайын алынбай қалған өнімнің көлеміне теңестіру;

Жер ауылшаруашылық мақсатында пайдаланылғаны үшін төлем;

Ауылшаруашылық өндірісінің шығындарын жаңа жерлерді игеру немесе суармалы жерлерді жақсарту арқылы өтеуге болады. Егер ауылшаруашылық айналымнан суармалы жер шығарылса, келтірілген шығындардың көлемі сондай аудан суармалы жерлерді игеру құнына теңестіріледі.

Ауылшаруашылық өндірісінің көлемі алынған жерлер сапасына қарай есептеледі. Ауылшаруашылық алқыптардың құндылығы бағалау шкаласы бойынша орташа салмақтық аудандық (облыстық) бонитет балыменанықталады.

Орташа салмақтық аудандық бониет балының орташа бонитет балынан айырмашылығы- оның мәні неғұрлым үлкен ауданды алып жатқан топырақтың бониет балына жақын болады, яғни жер учаскесін неғұрлым дәл сипаттайды.

Нақты бөлінетін жер учаскесінің құнын анықтау үшін оның бонитет балы орташа салмақтық аудандық (облыстық) бонитет балына бөлініп, сол жер учаскесі бойынша түзету коэффициенті анықталады.

Жер иеленушілерге немесе жер пайдаланушыларға келтірілген залалдарды анықтау және өтеу.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.