Бастапқы қор мың тонна
Жаңажол кен орнында мұнайды жинау, дайындау және тасымалдау кезінде сусыздандыру тәсілдерін талдау
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ
10
1.
Геологиялық бөлім
11
1.1
Кен орынның геологиялық құрылымының сипаттамасы
11
1.1.1
Жалпы мағлұматтар
11
1.1.2
Стратиграфия
12
1.1.3
Тектоника
17
1.1.4
Мұнайгаздылығы
17
2.
Технологиялық бөлім
19
2.1
Кен орынды игеру жүйесі
19
2.1.1
Ағымдағы игеру жағдайын талдау
20
2.1.2
Ұңғылар қорының және олардың ағымдағы дебиттерінің, игерудің технологиялық көрсеткіштерін талдау
26
2.1.3
Мұнай және газ қорларының өндіруін талдау
27
2.1.4
Кеніштің энергетикалық жағдайының сипаттамасы, игеру режимдері
28
2.1.5
Қабатты және ұңғыны гидродинамикалық зерттеу
30
2.1.6
Қабат қысымының жүйесі және қолданыстағы қабаттардың мұнайбергіштігін арттыру әдістері
32
2.2
Мұнай және газ өндіру техникасы мен технологиясы
33
2.2.1
Ұңғыларды пайдалану тәсілінің көрсеткіштерінің сипаттамасы
33
2.2.2
Ұңғыларды пайдалану кезінде қиындықтың алдын алу шаралары және олармен күрес
35
2.2.3
Ұңғы өнімдерін кәсіптік жинау және дайындау жүйесінің талаптары мен оларға ұсыныстар
36
2.3
Арнайы бөлім
40
2.3.1
Жаңажол кен орнынында мұнайды жинау, дайындау және тасымалдау кезінде сусыздандыру тәсілдерін талдау
40
2.3.1.1
Жаңа техника және технологияны қолдану
45
2.3.1.2
Сусыздандыруда қолданылатын химиялық реагенттер
46
2.3.2
Мұнай тұндырғышының есебі
48
2.3.3
Компьютерлік программаларды қолдану арқылы есептеу
49
3.
Экономикалық бөлімі
52
3.1
Кенорынды игерудің техника-экономикалық көрсеткіштері
52
3.2
Экономикалық тиімділік есебі
55
4.
Қауіпсіздік және еңбекті қорғау бөлімі
59
4.1
Кәсіпорындағы қауіпті және зиянды факторлар
59
4.2
Еңбек қауіпсіздігін қорғауды қамтамасыз ету шаралары
62
5.
Қоршаған ортаны қорғау бөлімі
69
5.1
Атмосфералық ауаны қорғау
69
5.2
Су ресурстарын қорғау
73
5.3
Жер ресурстарын қорғау
75
ҚОРЫТЫНДЫ
77
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
78
А.1- қосымша
79
Ә.2- қосымша
80
Б.3- қосымша
81
В.4 - қосымша
82
Г.5 - қосымша
83
Д.6 - қосымша
84
Е.7 - қосымша
85
КІРІСПЕ
Еліміздің экономикасындағы басты мәселелердің бірі - Мұнай - газды өңдіру саласы болып табылады. Қазақстан Республикасының президенті Н.Ә.Назарбаев халыққа жолдауында айта кеткендей; Қазақстан пайдалы қазбаларға өте бай, әсіресе мұнай-газ саласы да. Сондықтан да, бұл саладағы өңдірісті жылдам да, әрі тиімді етеп өңдіру қажет. Алдымыздағы 20-30 жылдың ішінде альтернативті энергоресурстарын үнемі пайдалануымыз мүмкін.
Қазақстандағы мұнай-газ саласының дамуына қарай, қазіргі уақытта, мұнай-газ ісі ғылымы да қарқынды дами бастайды. Әр түрлі, ресурстарды пайдалана отырып, ғылымның алға жылжығаның байқаймыз. Дүние жүзіндегі зертханаларда экологиялық таза, сұранысқа тиімді энергоресурстар шығарылыуда. Қазіргі уақыттың өзінде жанар майды қажет етпейтін автокөліктер ойлап шығарылыуда,адамзат атом реакторлары және термоядролық реакцияларды қолдануды жүзеге асырды.
Қазақстан Республикасының алдына қойған мақсаттарының бірі:
1) Қарқындылығы жоғары кен орындарды игеру;
2) Кен орындарды жылдам да,әрі тиімді етіп игеру;
3) Мұнай және газ саласындағы алдынғы қатарлы геологиялық бақылауды және жаңа кен орындардың ашылыуын жүзеге асыру.
Қазақстандағы мұнай-газ кен орындарының ішіндегі ең ірі кен орындардың бірі - Жаңажол кен орны. Еліміздің эконоикасының дамуына үлкен үесін қосуда.
Жаңажол кен орны Ақтобе облысы Мұғалжар ауданында орналасқан. Жаңажол кен орнының сатысында (Алибекмола, Жаңажол, Ұрыхтау, Қоңғыр, Шығыс Төрткөл) 4411 м аралықтағы тереңдікте.Кеңкияқ кенорнының сатысында (Арайсай, Кеңкияқ, Көкпенде, Оңтүстік Мартук, Жантай және т.б) олар 5182 м тереңдікте - будалардың оңға жуық коллекторлары бөліп тұр ( 20 - 84 м қалыңдықта, мұнай қабаттарымен негізделген, газ және конденсатта кездеседі), оның құрамына: окс горизонтындағы - бір; серпухов ярусында - үш; башкир ярусында - үш; коллекторлы будаларды өз - ара аргелитті қабаттармен немесе тығыздығы жоғары карбонаттар болып бөлінеді.Әр будаларда екі - жеті қабат болады,олардың қалыңдығы 3 - 38м аралығында және буланған коллекторлармен бірге, ыдыраған және сирек булармен, булы қабаттармен, ыдыраған қабаттар түрінде. КТ-1 сатысының, физикалық және мұнай өнімінің сапалы мінездемесі жақын.Олар жеңіл (833 - 836 кгм3). Күкіртті (0,4 - 0,9%), парафинді (3,95%), шайырдың және асфальтеннің мөлшері 4,6 - 5,6%.Фракцияның шығу температурасы 200С, 32%- дейін жетеді, ал 300С 55% шамасында. Мұнайдың топтық құрамы: метанды - нафтенді.
Дипломдық жобада Жаңажол кен орнындағы мұнайдың құрамына байланысты деэмульсиялаудың тәсілдерін негіздеуге талдау жасалып, осы әдістердің экономикалық тиімділігін дәлелденді.
АҢДАТПА
Осы дипломдық жобада бес негізгі бөлім қарастырылған.
Бірінші бөлімде кен орынның геологиялық құрылымдық сипаттамасы, стратиграфиясы, тектоникасы, мұнайгаздылығы және мұнай мен газдың қорлары туралы айтылған.
Технологиялық бөлімінде кен орынды игеру жүйесі алдымен игеру кешенін қарастырамыз, содан соң пайдалану ұңғыларының орналасуын анализдейміз, игеру режимін таңдаймыз, өндірудің техникаға арналған таңдауы және белгілері, технологиялық көрсеткіштердің, ұңғыма фондының структурасының және олардың қазіргі дебиттерінің анализі, мұнай және газ технологиясы, ұңғымаларды пайдалану түрлерінің көрсеткіштерінің мінездемесі, ұңғымаларды пайдалану кезіндегі қиындықтармен күресу және оны алдын-алу жөніндегі салтанатты іс-шаралар, ұңғылар өнімдеріне жинау жүйесі және өнімді дайындау талаптары мен кеңестері қарастырылған.
Арнайы бөлімде Жаңажол кен орнындағы мұнайды жинау, дайындау және тасымалдау кезінде сусыздандыру тәсілдерін талдау қарастырылады.
Экономикалық бөлімінде кен орнын пайдаланудағы техника-экономикалық көрсеткіштеріне талдау, яғни экономикалық тиімділік есебі көрсетілді.
Қауіпсіздік және еңбекті қорғау бөлімінде қауіпті және зиянды өндірістік факторларды талдау және қышқыл ерітінділермен жұмыс жасау кезіндегі қауіпсіздік көрсетілген.
Қоршаған ортаны қорғау бөлімінде атмосфераны және литосфераны ластайтын көздер ретінде технологиялық үрдістер көрсетілген.
АННОТАЦИЯ
Этот дипломный проект состоит из пяти основных частей.
В первой части изложены следующие основные параметры: строение, выделение коллекторов, пористость, нефтенасыщенность, коэффициенты проницаемости, физико-гидродинамические характеристики, запасы нефти и газа.
В технологической части сначала выбираем система разработки, объект разработки, потом анализируем размещение эксплуатационных скважин и наконец выбираем режим разработки, а также рассмотрены как: выбор и назначение техники для добычи; анализ структуры фонда скважин и их текущих дебитов, технологических показателей; технология добычи нефти и газа; характеристика показателей способов эксплуатации; мероприятия по предупреждению и борьбе с отложениями при эксплуатации скважин; требование и рекомендации к системе сбора и промысловой продукции скважин.
В специальной части дипломной работы анализ методов обезвоживания при сборе, подготовке и транспортировке нефти на месторождения Жанажол.
Технико - экономические показатели эксплуатации месторождения рассмотрены в экономической части.
В части безопасность и охраны труда указаны анализ опасных и вредных производственных факторо.
В части охраны окружающей среды рассмотрены технологические процессы которые являются источниками загрязнения атмосферы и литосферы.
ANNOTATION
This diploma project consists of five main sections.
Section one describes the following main parameters: structure, reservoir quality discrimination, porosity, oil saturation, permeability coefficients, physical- hydrodynamic characteristics, and oil and gas reserves.
First select object of development in development section, then analyze production well location and select development regime.
Section three, facilities and production techniques, describes the following items such as: the selection and purpose of production facilities, analysis of well stock structure and their current flow rate, technological parameters, oil and gas production techniques; characteristics of production method, preventive measures and debris buildup control during well operations; requirements and recommendations to gathering system and oilfield well products.
-at the second section I wrote about the setup of useful special of working of depth wading rod pump and selection of equipment.
Technical and economic index of well production is stipulated in the economic section of administrative parameters of oil and gas production department.
Evaluation of occupational hazard and well operation by means of airlifting is described in safety section.
Technological process that is the source of air and water pollution described in environment protection section.
1 Геологиялық бөлім
1.1 Кен орнының геологиялық құрылымының сипаттамасы
1.1.1 Кен орнының жалпы мағлұматтары
Жаңажол кен орны Ақтобе облысы Мұғалжар ауданында орналасқан. Кен орын 1978 жылы №4 ұңғымен ашылған.Онда тұз асты түзілімдерінің жоғарғы корбонатты қабаттарынан өнеркәсіптік маңызы бар мұнай ағымы алынған.
Бұл кен орын Ақтөбе облысының Мұғалжар ауданына жатады.Кен орын Қандыағаш қаласынан оңтүстікке қарай 130 км қашықтықта орналасқан.Облыс орталығы Ақтөбе қаласынан солтүстікке қарай 240 км жерде орналасқан, қала мен кен орын тас жол арқылы байланысып жатыр.Аудан бойынша халық саны көп емес.
Ең жақын теміржол станциясы шығысқа қарай 100 км шамасында орналасқан.Жақын жерде Жанажол совхозы солтүстік-шығысқа қарай 15 км қашықтықта орналасқан.Жем станциясы Жана Жол кен орнынан солтүстік батысқа қарай 35 км жерде Кеңқияқ кен орны игерілуде. Гурьев-Орск құбыр желісі 100 км қашықтықта өтеді.
Жана Жол кен орны 1982 жылдан бері игеру сатысында.Игерудің негізгі сатысы жағарғы корбонатты қабат.
Жана Жол кен орнынан 130 км қашықтықтағы Қандыағаш қаласында СНПС Ақтөбемұнайгаз кәсіпорны орналасқан.Кен орын аумағында электр желісі,игеру ұңғыларын бұрғылау үшін жүргізілген.
Кен орынды қайта жандандыру 1960 жылы(Домбровский П Я, МойсенюкН К) жүзеге асырып, 1961 жылы бұрғылауға өткізді.Ақтебе геофизикалы экспедитция ғалымдарының зерттеуі 1975-1980 жылы жүргізілді.Бұрғылау барысында 1-ші ұңғыма тереңдігі 3154м,ал 2-ші ұңғыма 1966 жылы 2433м терендікте болды.1976 жылыдан 1978 жылдын 31 наурызына дейін жүргізілді.Осы бұрғылау нәтижесінде фонтанды бұрғылау алынды.
Жергілікті жер бедері әлсіз төбешікті жазық даладан тұрады және жыралармен бөлінген. Абсолют белгілер +125 тен 270 м-ге дейін ауытқиды. Минимал белгілер кен орнын территориясын оңт.батыстан шектеп жатқан Жем өзенінің ұзындығынына жатқызылған. Территорияның негізгі бөлігі жазақ дала.Климаты кенет континенталды ұзақ, салқын қысымен, қар қалындығы 20 см-ге дейін және салыстырмалы түрде қысқа жазымен сипатталады.Үлкен ауқымдағы жылдық және тәуліктік температура ауытқулары тен. Темперетура +40С-тан -40С-ге дейін, кеш көктемдік және ерте күздік суықтар болады.
Территорияның жазық болыуы жел күштерінің пайда болыуына жақсы жағдай тудырады. Қыста батыс бағыттағы желдер басым және борандар тудырады.Жаз мезгілінде солтүстік шығыс бағыттағы желдер басым болады, бұл ылғалдылықтың тез буланып кетуіне әсер етеді.
Гидрогеографиялық торап үш өзенмен көрсетілген. Оның ішіндегі ең ірісі Жем өзені. Оның бастауы Мұғалжар тауларының батыс баурайынан шығады. Оның ұзындығы 712 км. Ол кен орыннан 2-14 км қашықтықта өтеді. Суы минералданған және техникалық қажеттіліктерге қолданылады. Тұрмыстық қажеттіліктерге құдық сулары алынады. Жем өзені балыққа бай. Онда шортандар,майшабақтар, алабұғалар мекен етеді.
Тамды өзені өз бастауын Шабаева ауылы жанындағы бұлақтан алып, Елек өзеніне келіп құяды.Өнеркәсіптік балықтар мекені болып келеді: сазан, алабұға,судак және т.б.
Бұлардан басқа төрт кешігірім өзендер бар; Сазды,Ақжар,Қаракеш, Талды-су. Олардың тұрақты ағымы жоқ, сондықтан жиі кеуіп кетеді.
Өсімдік әлемі тек атмосфералық шөгінділер есебінен құралады.Өсімдік әлемі кедей және негізінен бетегелер тобынан құралған.
Жылдық орташа шөгінділер 170 мм. Қыс мезгілінде журдің қату тереңдігі 1,5-1,8м.
Сыртқы ауаның абсолютті минемалды температурасы +43С, -42С
Орташа айлық ауаның ылғалдылығы сағат 13:00-де.Салқын айда 77%,ыстық айда 29%
Қар қалындығы қыс мезгілінде 20 см. Өсімдік жабыны жартылай шөл далаға тән.
2.0.2 Стратиграфия
Жоғарғы корбонат қатқабатының қималарын салыстыру нәтижесінде үш коллектор будалар ( жоғарыдан төмен қарай А,Б,В будалары) анықталған.олар бойынша газ, конденсат және мұнай қорлары анықталған. Стратиграфиялық тұрғыданА және Б будалары Гжель мен Касым жікқабаттарына жатқызылған. Құрылымның солтүстік күмбез маңында №10,13,50 ұңғылар ауданында В будасы анықталады.
Литологиялық жыныстары әктастармен, доломиттермен және соларға тән түрлермен көрсетілген. Әктастар органогенді, микрокристаллды, псевдоолитті. Органогенді әктастар А будасы үшін тән (Гжель жікқабаты).Олар органикалық қалдықтардан тұратын сұр түсті жыныстар.Кеуектулік бұрыс пішінді болып келеді, өлшемдері 0,005-0,5 мм, сирек 1 мм., каверналы 1-5 мм. Жарықшақтық нашар дамығын. Микрокристалл әктастар әр түрлі дәрежеде саздалған, біртекті, негізінен тығыз, жарықшақтығы органогенді әктастар арасында кездеседі, сонымен бірге гжель жікқабатының төменгі боліктерінде жеке будалар түзеді.
Доломиттер өңімді жыныстар қимасында кең тараған. Олар біртекті, массивті, қоңыр-сұрғылт жыныстар, арасында жиі битумнан қалған белгілер болады.
А,Б,В будалары керн материалдарымен қанағатты түрде қамтылған. А будасы бойынша 34 рет кеуектілік пен өткізгіштік (8 Мg) анықтау жүргізілген. Кеуектілік сонымен бірге СКҚ арқылы да анықталады. СКҚ бойынша алынған кеуектілік көрсеткіші керн мәліметтеріне жақын. Жобалау үшін 12%-ке тең кеуектілік пен 8 Мg өткізгіштік қабылданады. Мұнайға қанығу 80%-ке тең.
Б будасы бойынша 7 ұңғыдан 215 кеуектілікті есептеуге және 186 өткізгіштікті есептеуге қажетті үлгілер алынады. Мұндағы кеуектілік - 13,7%, өткізгіштік - 171 Мg. Мұнайға қанығу 87%-ке тең. Осы параметрлер жобалауға қабылданады.
В будасы 164 кеуектілік пен 82 өткізгіштікті анықтау орындалған. Мұнда кеуектілік - 10,2%, өткізгіштік - 175 Мg. Мұнайға қанығу 86%.
В1 будасы кернмен сипатталмаған. Оның параметрлері В будасымен келтірілген. Төменгі корбонатты қатқабат толық зерттелмеген, өткізгіштігі анықталмаған. Керн бойынша кеуектіліктің орташа мәні - 11 %. Мұнайға қанығу 75%.
Бірінші корбонатты қатқабат (КТ-1) әктастармен, доломиттермен көрсетілген. Сирек түрде саз қабатшалары кездеседі. КТ-1 қатқабатының қимасында үш өнімді коллектор будалары анықталған. ( А, Б, В).
Өнімді будалардың коллекторлық қасиеттері керн және геофизикалық зерттеулер кешені бойынша зерттелген. Керн бойынша орташа арифметикалық кеуектілік мәні А, Б және В будалары үшін сәйкесінше: 11,5%, 13,7% және 10,2%.
А, Б, В будалары газ бүркемесінің газбен қанығыуы 79%, 82%, 81%.
ГИС нәтижелері бойынша орташа кеуектілік : А будасы бойынша - 12%, Б- 13,8%, және В- 11,5% болады.
Жоғарыда келтірілген мәліметтер бойынша А және Б будалары керн мен ГИС арқылы зерттеу жүргізу нәтижелері бірдей де , ал В будасы бойынша керн 7 ұңғыдан алынғаның, ал ГИС зерттеу жұмыстары 12 ұңғы бойынша жүргізілгендігін ескеріп, кеуектілікті 11% деп аламыз. А, Б және В будаларының өткізгіштік сипаттамасын негіздеу үшін тек қана керн мәліметтері алынады. Орташа өткізгіштік А, Б және В будалары бойынша сәйкесінше 0,0008 мкм 2 ,0,171 мкм 2, 0,114 мкм 2 . А және Б будалары бойынша бастапқы мұнайға қанығу геофизикалық зерттеулермен анықталады және сәйкесінше 80%- ға тең. В будасы үшін 86%.
В1 будасы кернмен әлсіз сипатталған. Ол бойынша барлық параметрлер В будасындай етіп алынады.
Стратиграфикалық қатынаста Г будасы Мәскеу жікқабатының нашар горизонтына жатқызылған, ал Д будасы Мәскеу жікқабатының верей горизонтына, башкир жікқабатына және серпухов жікқабатының протвин горизонтына жатады.
Жобалау үшін кеуектіліктің келесі мәндері ұсынылады: Г І-9,5%,ГвІ ІІ-12,6%, ДнІ-10,8% және Д І ІІ-9,8% .
Өңімді будалардың өткізгіштігін негіздеу үшін керн материалының, геофизикалық және гидродинамикалық зерттеулердің нәтижелері қолданылады. Керн мәліметтерінің шектеулі екендігі белгілі болғандықтан өткізгіштікті белгілі кеуектілік және каротаж бойынша анықтаған жөн.
Жобалауға келесідей өткізгіштіктің берілгендері ұсынылады.ГІ-0,0185 мкм2; Гв-ІІІ-0,0824 мкм2;ДнІ, ДвІ-0,0603мкм2.
Жалпы мұнайға қанығу тек ГИС арқылы анықталады және будалар үшін келесідей болып келеді:ДнІ, ДвІ және Д ІІІ үшін 89%, 85%, 73%; газға қанығу : ГнІІІ-78% және 83%.
Өнімді будалардың қалындығы өте ауқымды көлемде өзгеріп отырады.
Мысалы, КТ-1 қатқабаты бойынша негізінен 30-60 м. Болса, кейбір ұңғыларда 5, тіпті 2 м-ге дейін төмендейді.Олардың жоғары мәндері Б және В будаларында байқалады, кейбір ұңғыларда 100-109 м-ге жетеді.Будаларды бөлгіш қабатшалардың қалыңдығы ондаған метрге жетеді, тек бөлек ұңғыларда 2-5 м-ге азаяды, ал кейде 0-ге дейін түседі.
А будасының қалындығы 2,4-89,4 м, жалпы тиімді қалындығы 3,4-66,5 м, мұнайға қанығу максимум қалындығы 36 м-ге жетеді.
Орташа мұнайға қанығу қалындығы 12м .газға қанығу- 26м . Б будасы бойынша жалпы қалыңдық 4-104,8 м, тиімді қалындық 3,4-6,4 м, мұнайға қанығу қалындығы 1-ден 47,3 м-ге дейін.
Мұнайға қанаққан орташа қалыңдық кеніш бойынша 12 метр, газға қаныққан қалындық 14 метр.
В будасы Б будасы секілді кең ауытқуға ие қалыңдығы бар. Осылай, Б будасының жалпы қалындығы 10-нан 108,8 м-ге дейін өзгереді, тиімділік қаландығы 6-40 м. Мұнайға қанығу қалыңдығының максимал мәні 55м.
Мұнайға қанығу қалындығының орташа мәні оңтүстік күмбезде 13м., солтүстік күмбезде 20,9 м.
В1 будасының қалындығы 28,2-73 м , мұнайға қанығу қалыңдығы 30,8- 88,6м.
Мұнайға қанығу қалыңдығының орташа мәнің оңтүстік күмбезде 5,6 м, солтүстік күмбезде 7,4 м. КТ-ІІ карбонатты қатқабатының интервалы құрылымының оңтүстік бөлігінде 827 м-ге дейін өзгереді.Ондағы Г және Д будалары да өз қалындықтарының тұрақсыздығымен ерекшеленеді: І блокта олардың қалыңдығы солтүстікке қарағанда аз. ГвІІІ будасының жалпы қалындығы 4,2 м-ден 84 м-ге дейін, ГнІІІ будасы 4 м-ден 218 м-ге дейін өзгереді.
ГвІІІ будасының мұнайға қанығу қалындығының максимал мәні 30,2 м;ГнІІ-71,2 м ; ДвІ-115,4 м; ДнІ-83,8м.
Мұнай,газ және судың қасиеті мен құрамы
Мұнай - тау жынысы. Ол шөгінді тау жыныстар қатарына жатады, құрамында құм, топырақ, әктас, тұздар және т.б.Тау жыныстар көбінесе қатты күйде кездеседі, бірақ мұнай сұйық болады. Мұнай жер қойнауының мыңдаған метр тереңдікте орналасады. Мұнайдың негізгі қасиеті - жаңғыш.
Кен орынның орналасуына байланысты мұнай қоры әр түрлі болады. Мұнайдың негізгі салмағында көміртегі - 79,5 - 87,5 % және сутегі - 11,0 - 14,5 % болады. Бұлардан басқа мұнай үш элементтен құралады - оттегі, күкірт, азоттан. Олардың жалпы мөлшері 0,5 - 8 % құрайды. Мұнайдың әр түрлі консентратцияға түсіуіне байланысты құрамында; ванадий, никаль, темір, алюминий, мыс, магний, барий, стронций, марганец, хром, кобальт, молибден,бор, мышьяк, калий. Олардың жалпы көлемі 0,02 - 0,03 % құрайды. Берілген элементтер мұнайдағы органикалық және бейорганикалық қосылыстарды тудырады. Мұнайдағы оттегі және азот қосылыстары берік күйде болады. Күкірт күкіртсутегінің құрамында болады. Мұнай құрамына шамамен 425 көмірсутегті қосылыстар кіреді.Негізгі үш топ: метанды, нафтенді және ароматты көмірсутегтер құрайды. Барлық мұнай түрлері көміртегтердің; 1) метанды - нафтенді, 2) нафтенді - метанды, 3)ароматты - нафтенді, 4) нафтенді - ароматты, 5) ароматты - метанды, 6) метанды - ароматты, 7) метанды - ароматты - нефтенді. Бұл классификацияда алғашқы болып, мұнай құрамындағы көмірсутег қосылыстардың ең азы қойылады.
Мұнай мен газ жанғыш пайдалы қазбалар қатарына жатады. Олар құрамында көмірсутегі емес қосылыстары бар әртүрлі құрылымдағы көмірсутегтерінің күрделі қоспаларынан тұрады.
Мұнай құрамы өте күрделі және әр түрлі болып келеді.Ол бір кеніштің өзінде де өзгеріске түсіуі мүмкін.
Жер жүзінде 23 мыңнан астам кенорны болса, оның ішінде Қазақстанда 200-ге жуық мұнай кенорны бар. Әр кен орынының мұнай құрамы ерекше және қасиеті де әртүрлі.
Мұнайдың қасиеті өңдіру барысында, мұнайдың қабат бойымен қозғалысында, ұңғыда және жинау мен тасымалдау жүйесінде өзгеріп отырады.
Мұнайдың құрамына метанды немесе парафинді ( СпН2н+2), нафтенді (СпН2п) және ароматты (СпН2п-6) көмірсутектер кіреді.
Метанды немесе парафинді көмірсутегтері (алкандар) метаннан (СН4) бастап, пентанға (С5Н12) дейін қалыпты жағдайда, яғни ( Р-,01 МПа және Т- 273 К) газ күйінде болады. Ал пентаннан бастап гептадеканға (С17Н36) дейінсұйық түрде, ал одан жоғарғысы - қатты заттар ( парафиндер ) күйінде кездеседі.
Көбінесе мұнайда көміртегінің пайыздық үлесі - 83-87 %, ал сутегінің үлесі -12 -14% құрайды.Ал басқа элементтер - күкірт, азот, оттегі және тағы басқалары 3-4 % аралығында кездеседі.
Күкіртті қосылыстар (меркаптандар,сульфидтер, күкіртсутегтері) метал-дарды қатты коррозияға ұшыратады және мұнайдың тауарлық сапасын төмендетеді. Еркін күкірт мұнайда сирек кездеседі және күрделі күкіртті қосылыстарға ыдырайды. Зияндық (улы) қасиеті бойынша барлық осы аталған күкіртті қосылыстардың ішінде күкіртсутегі ең қауыпті болып табылады.
Мұнай құрамына кіретің, оттекті құрамды компоненттерге - нафтенді және майлы қышқылдар, фенолдар және т.б жатады. Нафтенді қышқылдың құрамы бірнеше пайызға дейін жетіуі мүмкін. Нафтенді қышқылдар тез жағымсыз иіс шығаратын аз ұшатын сұйықтар болып келеді, олар суда ерімейді, бірақта мұнай өнімдерінде жеңіл ериді. Сілтілі металдары бар қабат суларымен әрекеттескен кезде түзілетін нафтенді қышқыл тұздары - эмульгаторлар болып табылады.
Азоттық қосылыстар мұнай құрамында аз мөлшерде кездеседі ( 0,5 % дейін).
Мұнайдың фракциялық құрамын, айыру барысындағы әртүрлі қайнау температурасында олардан шығатын фракциялар арқылы анықтайды. Мұнай фракциларының қайнау температурасы.
30 - 205С - бензин, 200 - 300С - керосин, 120 - 240С лигроин (арлық фракция) , 300С - тан астам температурада мазуттар алынады.
Айдау барысында алынған өнімдерді, егер олар 350С - қа шейін қайнаса - ашық фракция деп, ал егер қайнау шегі 350С және оданда жоғары температурада қайнаса - қара фракция деп аталады.
ЖанаЖол кен орнында мұнаймен газды 9 ұңғыдан алынған 9 үлгі бойынша зерттелді. Зерттеу жұмыстарын жүргізген Эмбімұнай бірлестігі ЦНИЛ, Гурьевмұнайгаз геология бірлестігінің орталық лабороториясы нәтижелері 1.1-кестеде көрсетілген.
1.1-кесте - Эмбімұнай бірлестігі ЦНИЛ, Атыраумұнайгаз геология бірлестігінің орталық лабороториясы
Сепаратция сатысы
Қысым
Температура
1
20,00
10
2
7,0
8
3
1,05
8
4
1,00
20
Сынамаларды толығымен зерттеу тек №17 және №25 ұңғыда жүргізілген.
Бұл ұңғылардан алынған мәлеметтер өзара ұқсас. Сонымен қатар эксперементтік және есептік мәліметтердің үйлесімділігі байқалған.Басқа сынамаларды зерттеу кезінде әр түрлі параметрлер анықталғандықтан, оларды есептеп алу мүмкін емес. Сондықтан 17 және 25 ұңғылар мәні бойынша алынады. Стандартты зерттеулер нәтижесі бойынша 17 және 25 ұңғы мұнайының тығыздығы сәйкесінше, 0,7215 және 0,7205 гсм3. Мұнайдың газбен қанығу қысымы қабат жағдайында - 250,0 және 263,3мт ( газ көлемі 20С және 760 мм.с.б. бойынша) , қабат мұнайының динамикалық тұтқырлығы - 0,36 және 0,39 епз. Мұнайдың парафинмен қанығу температурасы қабат қысымы жағдайында екі бойынша бірдей және мынаған тең; 12,0х100 5 1ам. Газдың ауа бойынша салыстырмалы тығыздығы - 0,758 және 0,743. Жеңіл фракциялар бөліктеренің сақталу есесінен жұмыс жағдайында сатылы түрде газсыздандыру кезінде мұнай тығыздығы бір рет газсыздандыру кезіндегегі қарағанда төмен.
Төменгі корбонат өнімділік қатқабаты КТ-ІІ мұнайгазының қасиеттері зерттелмеген , сондықтан КТ-І қатқабатымен бірдей етіп алынады. Жана Жол кен орнында 7 барлау ұңғысынан 9 қабат суының үлгілері алынып зерттелінеді. 23 және 3 ұңғы сулары нашар минерализацияланған болды - 63,0 гл. Химиялық құрамы бойынша бұл сулар жоғары минерализацияланған суға жатады, сонымен бірге метаморфозды (NaCl 74 - 0,85) Ондағы кальций құрамы 2,6 - 4,8 гл, магни 1 - 2,1 гл, сульфаттар 1,3 - 2,2 гл. Тұтқырлығы орташа есеппен 0,66 сп. Сулардың газға қанығуы - 1,75 м3т.
1.1.3 Тектоника
Тектоникалық жағынан аудан Каспий маңы ойпатының борт алдындағы ватолы бөлігінде орналасқан. Ол өз кезегінде Орал геосинклиналь аймағындағы Ащысай мен Сакмар - Көкпекті бұзылымдарымен бөлінген.
Геологиялық дамуының ерекшеліктерінің бірі болып, аумақтың жедел түсуі және мықты шөгінді түзілімнің қалыптасуы болып табылады. Оның негізгі бөлігін тұзасты кешені құрайды (7-10 км). Тұзасты қалыңдығының жапсарлары батысқа қарай еңкейген кезде, бір қатар жекелеген баспалдақтармен қиындатылады (жату тереңдігіне байланысты). Оларға: Жаңажолдық (5,5-6 км), Кеңқияқтық, Қоздысайлық және Шұбарқұдықтық (7- 7,5) баспалдақтары жатады, олар өз кезегінде түзу емес ақауларымен сипатталады. Шектерінде қарастырылып отырған кен орны орналасады, яғни Жаңажол баспалдағындағы ерекшеліктерінің бірі болып, брахиантиклиналды түріндегі ірі ашылымдарымен қиындатылған мықты карбонатты массивтердің дамуы табылады.
Жаңажол кенорыны Гжель-Подоль (К -1) және Кашир-Венев (КТ-2) жастағы жыныстардан құралатын карбонатты массивінің жоғарғы бөлігіне бейімделген. Құрылым үлкен емес тоқымымен бөлінген, иррационалды созылған солтүстік пен оңтүстік күмбездері бар, ірі брахиантиклинальмен сипатталған.
Барлау ұңғыларымен ауданды бұрғылаған кезде, карбонатты қалыңдығының төменгі қимасында тектоникалық ақаулар бар екендігі анықталды, олардың ішінде аса созылғандары 100-150 м ығысу амплитудасымен батыс қанаты бойынша өтеді, қалған екеуі 40-50 м амплитудасымен ығысып орталық бөлігін қиындатады (61-шы ұңғыманың ауданында). Осы ақаулардың арқасында жалпы құрылым 3 блокқа бөлінеді; 1 (оңтүстік бөлік), 2 (61-шы ұңғыманың ауданында), 3 (солтүстік бөлік), сұйықтардың қорлары негізінен 1 мен 3 блоктарда шоғырланған.
Кенорынның өндірістік мұнайгаздылығы екі карбонатты қалыңдықпен байланысады: бірінші және екінші, олар өз кезегінде қалыңдығы 206 - 417 м болатын терригенді жыныстардың жиынтығымен бөлінеді.
0.2.4 Мұнайгаздылығы
Жаңа Жол кен орнынның сатысында ( Алибекмола,ЖаңаЖол,Ұрыхтау, Қоңғыр, Шығыс Төрткөл) 4411 м аралықтағы тереңдікте.Кеңкияқ кенорнының сатысында (Арайсай, Кеңкияқ, Көкпенде, Оңтүстік Мартук, Жантай және т.б) олар 5182 м тереңдікте - будалардың оңға жуық коллекторлары бөліп тұр ( 20 - 84 м қалындықта, мұнай қабаттарымен негізделген, газ және конденсатта кездеседі), оның құрамына: окс горизонтындағы - бір; серпухов ярусында - үш; башкир ярусында - үш; коллекторлы будаларды өз - ара аргелитті қабаттармен немесе тығыздығы жоғары корбанаттар болып бөлінеді. Әр будаларда екі - жеті қабат болады, олардың қалыңдығы 3 - 38м аралығында және буланған коллекторлармен бірге, ыдыраған және сирек булармен, булы қабаттармен, ыдыраған қабаттар түрінде. Сондықтан КТ - 1 коллекторлық құрамы, Жаңа Жол кен орнының сатылары, Кеңқияқ кен орнының сатыларына қарағанда біршама биік болады. Кеңқияқ кен орнына қарағанда, Жаңа Жол кен орнының корбанатты сатылары инфильтерленген сулардың сулануымен байланысты болды.
Жыныс өлшемдері 0,05 - 0,1 мм тұратың 13 - 15,8 %, ал қабаттықта 1,1 - 1,9 мм-ден 3%-ке дейін жыныстарда ұсақ қабықшалар жиналып қалады. КТ-1 ашық жыныстарының құрамы 9,2 - 19,5%, ЖанаЖол, Ұрыхтау, Қоңғыр сатысында 0,080 - 0,170 мкм2 өткізгіштігіндегі максималды мәні, ГИС коэффинцентінің мәні 42,7 - 46,1% жетті. Мұнай қабатының биіктігі 100 м-ге жетеді, газоконденсаттікі - 200м. Өңімнің сыртқы қабатына сазды жыныстар мен төменгі перьм және қоңғырдың галогенді қабаты орналасқан.
КТ-1 сатысының, физикалық және мұнай өңімінің сапалы мініздемесі жақын.Олар жеңіл (833 - 836 кгм3). Күкіртті (0,4 - 0,9%), парофинді (3,95%), шайырдың және асфальтеннің мөлшері 4,6 - 5,6%. Фракцияның шығу температурасы 200С, 32%- дейін жетеді, ал 300С 55% шамасында. Мұнайдың топтық құрамы: метанды - нафтенді.
Мұнайлы қабаттағы газдың қанығу мөлшері 263,3 м3м3 аспайды. Бастапқы қабат қысымының өзгеруі шамамен 28,7 (А будасында) - 29,64 мПа (В,В'будасында), қабаттық температура 57- 62С.
Қабаттың мұнай және газконденсатты бөлігінде, еріген газ, құрамы бойынша ауыр және жеңіл болып келеді, құрамында этан бар бөлігі; көмірсутегтері 8,5 - тен 19,6%-ке дейін өзгереді, метан 68,2 - ден 87,3% - ке өзгереді. Құрамында күкіртсутегі 2,04 - 3,49%, азот 1,02 - 2,19%, көмірқышқыл газы 0,57 - 1,08% , құрамында гелийдің 0,01 - 0,014% мөлшері бар.
Қалыпты конденсат мөлшері газда 283 гм3.Оның тығыздығы 711 - 746 кгм3, күкірт мөлшері 0,64%. Топтық құрамда: метан 70%, нафтен 20%, ароматты 10% .Конденсат дебиті 34 - 162 м3тәу.
Каспий шельфінің шығыс бөлігінде, соңғы жылдары геолого - сейсмикалық жұмыстар нәтижесінде көп деректі материалдар жиналып қалды. Осы материалдар көмегімен аймақтық ресурстарды толық зерттеп, жаңа мұнай және газ кен орындардың ашылыуына және тұзасты карбонаттар қабаттын зерттеуге негіз болды.
2 Технологиялық бөлім
2.1 Кен орнын игеру жүйесі
Жанажол мұнай-газ кен орнын игеру кезінде, жалпы кәсіпшілік шаруашылығымен, бұрғылау техникасы және технологиясымен, пайдаланумен,жинаумен, тасымалдаумен, мұнайды сақтау және дайындаумен байланысты барлық мәселелерді қамтиды.
Кез - кеген кен орынды жобалау, игеру жобасын құрастырудан басталады:
1) мұнай мен газ қорларын есептеу;
2) кен орнын сұлбасын (схемасын) жасау;
3) барлық өнімді қабаттардың (горизонттардың) геологиялық, гидродинамикалық және пайдалану сипаттамаларын анықтау;
4) қабат суларының сипаттмасы мен химиялық құрамын анықтау;
5) мұнай мен газдың физикалық - химиялық қасиетің анықтау;
6) айырудың әр түрлі сатысындағы мұнайдың дифференциялды газсыздануы;
7) мұнайды өндеудің неғұрлым тиімді сұлбасын ұсыну;
8) кен орын игеру жүйесі бойынша ұсыныстар;
9) игерудің барлық мерзіміндегі әр жыл бойынша мұнайдың сулануын ескере отырып мұнай мен газды өндірудің болашақ жоспарын жасау;
10) жақын жатқан аудандардың мұнайлылық болашағы;
11) ұңғыны пайдалануға енгізу тәртібі мен уақыты және оларды пайдаланудан шығару;
12) игеру кезіндегі ұңғылардағы қабаттық, түптік, буферлік (сағалық) және құбыр сыртындағы қысымдардың өзгеру динамикасынан;
13) ұңғыларды сусыз мұнаймен фонтандандыру қысымының есебі және параметрлері, осыған байланысты ұңғыларды фонтандық тәсілден механикалық пайдалану тәсіліне ауысуы;
14) газ факторын анықтау;
15) қабат қысымын ұстау және айдалатың жұмысшы агентінің (су, газ) көлемі мен көрсеткіштерін анықтау;
16) игеру жүйесіндегі техникаэкономикалық көрсеткіштерді анықтау,
Ауданның геологиялық құрылымы туралы алғашқы мәліметтер Е.И.Ковалевский және А.П. Гернгросе жұмыстарында жарияланды. Олар 1940 жылы Темір, Ембі, Атжақсы өзендерінің аудандарын зерттеген болатын. Кейін ауданды зерттеу жұмыстары бағытты сипатта болды. Территорияны барынша жоспарлы бөлшектеп зерттеу жұмыстары 1944 жылдан басталды. 1944 - 46 жылдар аралығында Г.Н. Водорезов және А.Л. Кишкиннің "Каспий - Арал" партиясын басқарумен м-40 бетін 1:1000000 масштабында геологиялық түсіру жұмыстары жүргізілді. Түсіру нәтижесінде геологиялық карта жасалып және жерге түсіндірме жазбасы жазылды. Мұнда территорияның тектоникасы және стратиграфиясының негізгі талаптары қамтылды. Бұл жұмыстар қортындысы әлі күнге дейін өзінің құнын жойған жоқ. 1949 жылы Самодуров және Ивановалар 1:201000 масштабында М - 40 -ХХХІІ бетінде геологиялық түсіруді жүргізіп, осы еңбектерінде Жаңажол ауданы да енгізілген. Осы жұмыстардың арқасында авторлар ауданның геологиялық құрылымын толық сипаттап берді.
1952 жылы ауданды дәл осы масштабта гравиметрикалық түсіру жұмысымен қамтылды. Бұл жұмыстарды Л.И.Тушканов басқарды. Олар 1940 жылы Темір, Ембі, Атжақсы өзендерінің аудандарын зерттеген болатын.
1953-1954 жылдар аралығында аталмыш ауданда 1:50000 масштабында коротаждық бұрғылаумен геологиялық түсіру жүргізілді.
Жаңажолды көтеру 1960 жылы анықталды.
1961 жылы МСВ "Ақтөбегеофизикалық экспедициясы" сейсмикалық жұмыстарымен бұрғылауға дайындалды.
1975 - 80 жылдар аралығында оның құрылымы МОГТ зерттеушілерімен толық анықталды.
Тереңдете бұрғылаумен іздестіру жұмыстары 1961 жылы "Ақтөбемұнайбарлау" тресінің "Мұғаджар маңы терең бұрғылау" экспедициясымен жүргізілді.
1976 жылдан бастап іздестіру жұмыстарын "Ақтөбемұнайбарлау" экспедициясымен ал 1978 жылдан бастап "Қазмұнайгеология" бірлестігінің
"Кеңқияқ мұнай барлау" экспедициясымен қосарлана жүргізілді.
Кен орында алғашқы мұнайдың ағыны 1978 жылдың 4 наурызында 4 ұңғымадан алынды.
2.1.1 Игерудің ағымдағы жағдайын талдау
Қазіргі кезде Жаңажолдағы іздеу және барлау жұмыстары 1981 жылдың 1 қазанында қайта құрылған "Ақтөбемұнайгазгеология" бірлестігінің құрылымына енгізілген, аталып өткен экспедициялармен жүргізілуде.
1981 жылдың аяғында кен орынында СССР мұнай өнеркәсібі министрлігінің шешімімен қайта жаңғыртылған, "Ақтөбемұнай", өндірістік бірлестігінің күштері мен бұрғылау және барлау жұмыстары басталып және кен орынын әрі қарай игеру тапсырылды.
Жаңажол кен орнында мұнайдың фонтандауы азайып, соған сәйкес қабат қысымы түсіп, өндіру көлемі азайып келуде. Сондықтан 1986 жылдан бастап қабат қысымын ұстау жүйесімен мұнайды өндіруде.
Жалпы мұнайгаз өндіру басқармасының балансында 442 ұңғыма бар.
Кен орын өнімді қабатына байланысты 8 бөлікке бөлінеді.
Олардағы ұңғымалар:
"В" (солтүстік) бөлігінде 76 ұңғыма;
"В" (оңтүстік) бөлігінде 50 ұңғыма;
"Б" бөлігінде 91 ұңғыма;
"А" бөлігінде 13 ұңғыма;
"Дниз" бөлігінде 24 ұңғыма;
"Дверх" бөлігінде 36 ұңғыма;
"Д(Ш)" бөлігінде 19 ұңғыма;
"Г(Ш)" бөлігінде 65 ұңғыма.
Жалпы өндіру қорында 359 ұңғыма мұнай өндірумен тұрғызылғаны 10 ұңғыма, бұрғылаудан кейін 3 ұңғыма қосылуға дайындалуда.
Бақылау қорында 10 ұңғыма, геологиялық бақылау орнының бұйрығы бойынша 8 ұңғыма концервациялануда.
Су айдау қорында 62 ұңғыма, оның 54 ұңғымасы ғана су айдауда.
Игерілу және жабдықтау жұмыстарын 9 ұңғымада жүргізілу керек.
Осы қордың 8 ұңғымасының алтауы геологиялық, ал 2 ұңғымасы техникалық себептермен істен шығарылды.
Өндіру ұңғымаларының істемей тұрған себептері мына жағдайларға байланысты:
- көтеру құбырларында парафин тығындыларының пайда болуынан;
- күкірттісутектің өнімде көп болуының салдарынан ұңғыма жер асты жабдықтарының коррозияға ұшырауына. Штуцер және жер асты құбырларының коррозияға ұшырағаннан кейін ауыстыруға байланысты жөндеу жұмыстарына кетуге байланысты болуда.
Ұңғыманың қорының жағдайы кестеде келтірілген.
1944 жылы 2345.941 мың тонна мұнай өндірілді. Сол жылғы кен орын бойынша мұнайдың орташа шығымы 18.95 mтәу.
Ұңғымалардағы мүнай шығымы 0.2 - 1 ттәу тен 170 ттәу - ке дейін өзғереді, 5 ттәу - тен төмен шығыммен 9 ұңғыма жұмыс істейді.
Саға қысымына 62 ұңғыма ие.
Барлық ұңғыма таза мұнай береді. Тек өнімнің 1%-ін кездейсоқ су құрайды.
А.В.Афанасьеваның басқаруымен ВНИИ жүргізген есептеулер нәтижесі бойынша, мұнайлы қабат газ шапкасінің ауданына тең болған жағдайда су айдау арқылы мұнайдың өнімді қорының 67.9 %-ін өндіруге және газ шапкасінің ұлғаюы есебінен не бары 22.0 % өнім алуға болатынын көрсетті.
Осы есептеулер нәтижесінде, қабат қысымын ұстау жүйесіне көшкенге дейін Жаңажол кен орнында мұнай газ шапкасінің ұлғаюы есебінен өндіріледі.
Қабат қысымының азаюына байланысты, қабат қысымын ұстау үшін қабатқа су айдау 1986 жылдан бастап су газ әрекетті сақиналы кедергі жүйесі бойынша жүргізілуде. Игеруден бастап қабатқа 3351,788 мың м3 су айдалды.
Кедергілі қатарда 14 айдау ұңғымасы, солтүстік кеңістікте 1 ұңғыма ошақты су айдау жетілік жүйе бойынша қабатқа су айдауда.
Дегенмен бұл әдіс техникалық судың, қондырғылардың жетіспеуіне байланысты, су айдау жоспары біршама қиыншылықтармен орындалуда.
Қабат қысымын ұстаудың осы жүйесіне 1995 жылы 3 су айдайтын ұңғыма бұрғылау, 16 су айдау ұңғыма енгізу жоспарланып отыр.
Осы бағытта, яғни қабат қысымын ұстау жүйесі бойынша мұнай және газды механикаландырылған игеру әдістері жобаланған.
1944 жылы Жаңажол кен орнында механикаландырылған игерудің штангілі терең сораппен игеру әдісі бойынша, ұңғымаға штангілі терең сорап орнатылды, әзірге осы әдіс бойынша 2 ұңғыма жұмыс істеуде. Кезекті жабдықталғаннан кейін 2 ұңғыма қосылуға дайындалуда. Осы екі ұңғымамен жыл бойьша 11072 тонна мұнай өндірілді.
1955 жылдың 4-тоқсанынан бастап газ лифт әдісімен мұнайды өндіру көзделінуде.
Қазіргі таңда осы игеру әдісіне қажетті құрал - жабдықтарды, ұңғымаларға қондыруға дайындық жұмыстары жүргізілуде.
2.1- кесте - "Октябрск мұнай" МГӨБ фонтанды ұңғымаларының қорының қозғалысы
№
Ұңғыма
2008
2009
2011
2012
1
Пайдалану қоры
295
348
362
374
2
Консервацияда
10
5
7
8
3
Барлық ұңғыма саны
270
332
354
364
4
Бұрғылануда
46
42
12
13
5
Игерілуде
2
5
13
4
6
Шығарылғаны
4
-
8
5
Кестеде көрсетілген мәліметтерге сүйене отырып 2012 жылдың 374 ұңғымасына пайдалану қорында 8 ұңғыма болды, консервацияда ұңғыма, бұрғылануда ұңғыма. Осы кезеңде МГӨБ - дегі ұңғымаларының саны 374, шығарылғаны 4 ұңғыма, игерілуде 3 ұңғыма болды.
2.2- кесте - Жолаушы су, жолаушы газ және мұнай өндірудің қозғалысы
Жылдар
Су өндіру (тың.м3)
Газ өндіру (млн,м )
Мұнай өндіру
жоспарлы (мың.т)
нақты (мың.т)
2006
25283
36
2342.0
2342.0
2007
28456
37.2
2345.4
2350.1
2010
3736.2
36.9
2415.0
2338.6
2011
3848.1
37.8
Осы мәліметтерді алдыңғы жылғы яғни 2008 жылдың қаңтарындағы көрсеткіштерімен салыстыра келіп ұңғыма қоры өсуде. Мұның себебі: жаңа өнімді қабаттарды игеру үшін Жаңажол кен орнында бұрғылау жұмыстарының жүргізілуінде. Пайдалану қорының өсуі игерілген ұңғымалар есебінен болады, ал ұңғымалар шығарылуы басқа пайдаланудан.
Жаңажол кен орыны бойынша мұнай өндіру қозғалысын талдай келе мұнай өндіру көлемі азайып келе жатқанын көруге болады.
Дегенмен 2012 жылға жасалған жоспар толығымен орындалғанын көруге болады, газ өндіру жоспарының орындалуы 37.8 жетті.
2.3-кесте - Жаңажол кен орнының пайдалану коэффициенттінің қозғалысы
Жылдар
2008
2009
2011
2012
Пайдалану коэффиценті
жос-пар
нақты
жоспар
нақты
Жоспар
нақты
жоспар
нақты
0.895
0.895
0.873
0.873
0.833
0.833
0.891
0.891
Жоғарыдағы кестеден мындай қорытынды жасауға болады: Жаңажол кен орыны ұңғымаларды пайдалану тиімді түрде жүргізілуде.
2.4- кесте - Фонтанды ұңғымалардьщ орташа шығымьшың қозғалысы
Жылдар
2008
2009
2011
2012
Орташа шығым (ттәулік)
22.2
20.2
19
19.7
Кестеден көріп отырғанымыздай, кен орыны бойынша мұнай шығымы онша өзгермеген. Мұның себебі қабатқа су айдау арқылы қабат қысымын ұстауға байланысты.
2.5-кесте - Жаңажол кен орынының фонтанды ұңғымаларын жөндеуаралық кезеңдерінің қозғалысы
№
Көрсеткіштер
2010 ж
2011ж
2012 ж
1
Пайдалану қоры
348
362
374
2
Ұңғыма-ай жұмыс жасалды
1824
2730
3295
3
Жөндеу жүргізілді
256
249.
290
4
Есептеуге алынған жөндеу саны
293
321
334
5
Ұңғыма-күн жөндеу аралық кезеңінің жұмысы.
жоспарлы
нақты
673
689
724
756
823
951
Өңдеудің ағымдық жағдайы.
Жаңажол кен орнындағы өндіру 2012 жылғы Гипровостокнефть институтының Жаңажол кен орнындағы мұнайгаз- конденсатын технологиялық өңдеу сызбасына қосымша деген жұмысқа сай жүргізіледі. Өңдеу бірінші карбонатты қалыңдық Кт-1 және екінші карбонатты қалыңдық Кт-2 арқылы орындалады.
А пачкасы
Тыңайтылған жер пайдалануға 1986 жылы сәуірде берілген. 2012 жылдың 1 қаңтарына объектіде ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ
10
1.
Геологиялық бөлім
11
1.1
Кен орынның геологиялық құрылымының сипаттамасы
11
1.1.1
Жалпы мағлұматтар
11
1.1.2
Стратиграфия
12
1.1.3
Тектоника
17
1.1.4
Мұнайгаздылығы
17
2.
Технологиялық бөлім
19
2.1
Кен орынды игеру жүйесі
19
2.1.1
Ағымдағы игеру жағдайын талдау
20
2.1.2
Ұңғылар қорының және олардың ағымдағы дебиттерінің, игерудің технологиялық көрсеткіштерін талдау
26
2.1.3
Мұнай және газ қорларының өндіруін талдау
27
2.1.4
Кеніштің энергетикалық жағдайының сипаттамасы, игеру режимдері
28
2.1.5
Қабатты және ұңғыны гидродинамикалық зерттеу
30
2.1.6
Қабат қысымының жүйесі және қолданыстағы қабаттардың мұнайбергіштігін арттыру әдістері
32
2.2
Мұнай және газ өндіру техникасы мен технологиясы
33
2.2.1
Ұңғыларды пайдалану тәсілінің көрсеткіштерінің сипаттамасы
33
2.2.2
Ұңғыларды пайдалану кезінде қиындықтың алдын алу шаралары және олармен күрес
35
2.2.3
Ұңғы өнімдерін кәсіптік жинау және дайындау жүйесінің талаптары мен оларға ұсыныстар
36
2.3
Арнайы бөлім
40
2.3.1
Жаңажол кен орнынында мұнайды жинау, дайындау және тасымалдау кезінде сусыздандыру тәсілдерін талдау
40
2.3.1.1
Жаңа техника және технологияны қолдану
45
2.3.1.2
Сусыздандыруда қолданылатын химиялық реагенттер
46
2.3.2
Мұнай тұндырғышының есебі
48
2.3.3
Компьютерлік программаларды қолдану арқылы есептеу
49
3.
Экономикалық бөлімі
52
3.1
Кенорынды игерудің техника-экономикалық көрсеткіштері
52
3.2
Экономикалық тиімділік есебі
55
4.
Қауіпсіздік және еңбекті қорғау бөлімі
59
4.1
Кәсіпорындағы қауіпті және зиянды факторлар
59
4.2
Еңбек қауіпсіздігін қорғауды қамтамасыз ету шаралары
62
5.
Қоршаған ортаны қорғау бөлімі
69
5.1
Атмосфералық ауаны қорғау
69
5.2
Су ресурстарын қорғау
73
5.3
Жер ресурстарын қорғау
75
ҚОРЫТЫНДЫ
77
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
78
А.1- қосымша
79
Ә.2- қосымша
80
Б.3- қосымша
81
В.4 - қосымша
82
Г.5 - қосымша
83
Д.6 - қосымша
84
Е.7 - қосымша
85
КІРІСПЕ
Еліміздің экономикасындағы басты мәселелердің бірі - Мұнай - газды өңдіру саласы болып табылады. Қазақстан Республикасының президенті Н.Ә.Назарбаев халыққа жолдауында айта кеткендей; Қазақстан пайдалы қазбаларға өте бай, әсіресе мұнай-газ саласы да. Сондықтан да, бұл саладағы өңдірісті жылдам да, әрі тиімді етеп өңдіру қажет. Алдымыздағы 20-30 жылдың ішінде альтернативті энергоресурстарын үнемі пайдалануымыз мүмкін.
Қазақстандағы мұнай-газ саласының дамуына қарай, қазіргі уақытта, мұнай-газ ісі ғылымы да қарқынды дами бастайды. Әр түрлі, ресурстарды пайдалана отырып, ғылымның алға жылжығаның байқаймыз. Дүние жүзіндегі зертханаларда экологиялық таза, сұранысқа тиімді энергоресурстар шығарылыуда. Қазіргі уақыттың өзінде жанар майды қажет етпейтін автокөліктер ойлап шығарылыуда,адамзат атом реакторлары және термоядролық реакцияларды қолдануды жүзеге асырды.
Қазақстан Республикасының алдына қойған мақсаттарының бірі:
1) Қарқындылығы жоғары кен орындарды игеру;
2) Кен орындарды жылдам да,әрі тиімді етіп игеру;
3) Мұнай және газ саласындағы алдынғы қатарлы геологиялық бақылауды және жаңа кен орындардың ашылыуын жүзеге асыру.
Қазақстандағы мұнай-газ кен орындарының ішіндегі ең ірі кен орындардың бірі - Жаңажол кен орны. Еліміздің эконоикасының дамуына үлкен үесін қосуда.
Жаңажол кен орны Ақтобе облысы Мұғалжар ауданында орналасқан. Жаңажол кен орнының сатысында (Алибекмола, Жаңажол, Ұрыхтау, Қоңғыр, Шығыс Төрткөл) 4411 м аралықтағы тереңдікте.Кеңкияқ кенорнының сатысында (Арайсай, Кеңкияқ, Көкпенде, Оңтүстік Мартук, Жантай және т.б) олар 5182 м тереңдікте - будалардың оңға жуық коллекторлары бөліп тұр ( 20 - 84 м қалыңдықта, мұнай қабаттарымен негізделген, газ және конденсатта кездеседі), оның құрамына: окс горизонтындағы - бір; серпухов ярусында - үш; башкир ярусында - үш; коллекторлы будаларды өз - ара аргелитті қабаттармен немесе тығыздығы жоғары карбонаттар болып бөлінеді.Әр будаларда екі - жеті қабат болады,олардың қалыңдығы 3 - 38м аралығында және буланған коллекторлармен бірге, ыдыраған және сирек булармен, булы қабаттармен, ыдыраған қабаттар түрінде. КТ-1 сатысының, физикалық және мұнай өнімінің сапалы мінездемесі жақын.Олар жеңіл (833 - 836 кгм3). Күкіртті (0,4 - 0,9%), парафинді (3,95%), шайырдың және асфальтеннің мөлшері 4,6 - 5,6%.Фракцияның шығу температурасы 200С, 32%- дейін жетеді, ал 300С 55% шамасында. Мұнайдың топтық құрамы: метанды - нафтенді.
Дипломдық жобада Жаңажол кен орнындағы мұнайдың құрамына байланысты деэмульсиялаудың тәсілдерін негіздеуге талдау жасалып, осы әдістердің экономикалық тиімділігін дәлелденді.
АҢДАТПА
Осы дипломдық жобада бес негізгі бөлім қарастырылған.
Бірінші бөлімде кен орынның геологиялық құрылымдық сипаттамасы, стратиграфиясы, тектоникасы, мұнайгаздылығы және мұнай мен газдың қорлары туралы айтылған.
Технологиялық бөлімінде кен орынды игеру жүйесі алдымен игеру кешенін қарастырамыз, содан соң пайдалану ұңғыларының орналасуын анализдейміз, игеру режимін таңдаймыз, өндірудің техникаға арналған таңдауы және белгілері, технологиялық көрсеткіштердің, ұңғыма фондының структурасының және олардың қазіргі дебиттерінің анализі, мұнай және газ технологиясы, ұңғымаларды пайдалану түрлерінің көрсеткіштерінің мінездемесі, ұңғымаларды пайдалану кезіндегі қиындықтармен күресу және оны алдын-алу жөніндегі салтанатты іс-шаралар, ұңғылар өнімдеріне жинау жүйесі және өнімді дайындау талаптары мен кеңестері қарастырылған.
Арнайы бөлімде Жаңажол кен орнындағы мұнайды жинау, дайындау және тасымалдау кезінде сусыздандыру тәсілдерін талдау қарастырылады.
Экономикалық бөлімінде кен орнын пайдаланудағы техника-экономикалық көрсеткіштеріне талдау, яғни экономикалық тиімділік есебі көрсетілді.
Қауіпсіздік және еңбекті қорғау бөлімінде қауіпті және зиянды өндірістік факторларды талдау және қышқыл ерітінділермен жұмыс жасау кезіндегі қауіпсіздік көрсетілген.
Қоршаған ортаны қорғау бөлімінде атмосфераны және литосфераны ластайтын көздер ретінде технологиялық үрдістер көрсетілген.
АННОТАЦИЯ
Этот дипломный проект состоит из пяти основных частей.
В первой части изложены следующие основные параметры: строение, выделение коллекторов, пористость, нефтенасыщенность, коэффициенты проницаемости, физико-гидродинамические характеристики, запасы нефти и газа.
В технологической части сначала выбираем система разработки, объект разработки, потом анализируем размещение эксплуатационных скважин и наконец выбираем режим разработки, а также рассмотрены как: выбор и назначение техники для добычи; анализ структуры фонда скважин и их текущих дебитов, технологических показателей; технология добычи нефти и газа; характеристика показателей способов эксплуатации; мероприятия по предупреждению и борьбе с отложениями при эксплуатации скважин; требование и рекомендации к системе сбора и промысловой продукции скважин.
В специальной части дипломной работы анализ методов обезвоживания при сборе, подготовке и транспортировке нефти на месторождения Жанажол.
Технико - экономические показатели эксплуатации месторождения рассмотрены в экономической части.
В части безопасность и охраны труда указаны анализ опасных и вредных производственных факторо.
В части охраны окружающей среды рассмотрены технологические процессы которые являются источниками загрязнения атмосферы и литосферы.
ANNOTATION
This diploma project consists of five main sections.
Section one describes the following main parameters: structure, reservoir quality discrimination, porosity, oil saturation, permeability coefficients, physical- hydrodynamic characteristics, and oil and gas reserves.
First select object of development in development section, then analyze production well location and select development regime.
Section three, facilities and production techniques, describes the following items such as: the selection and purpose of production facilities, analysis of well stock structure and their current flow rate, technological parameters, oil and gas production techniques; characteristics of production method, preventive measures and debris buildup control during well operations; requirements and recommendations to gathering system and oilfield well products.
-at the second section I wrote about the setup of useful special of working of depth wading rod pump and selection of equipment.
Technical and economic index of well production is stipulated in the economic section of administrative parameters of oil and gas production department.
Evaluation of occupational hazard and well operation by means of airlifting is described in safety section.
Technological process that is the source of air and water pollution described in environment protection section.
1 Геологиялық бөлім
1.1 Кен орнының геологиялық құрылымының сипаттамасы
1.1.1 Кен орнының жалпы мағлұматтары
Жаңажол кен орны Ақтобе облысы Мұғалжар ауданында орналасқан. Кен орын 1978 жылы №4 ұңғымен ашылған.Онда тұз асты түзілімдерінің жоғарғы корбонатты қабаттарынан өнеркәсіптік маңызы бар мұнай ағымы алынған.
Бұл кен орын Ақтөбе облысының Мұғалжар ауданына жатады.Кен орын Қандыағаш қаласынан оңтүстікке қарай 130 км қашықтықта орналасқан.Облыс орталығы Ақтөбе қаласынан солтүстікке қарай 240 км жерде орналасқан, қала мен кен орын тас жол арқылы байланысып жатыр.Аудан бойынша халық саны көп емес.
Ең жақын теміржол станциясы шығысқа қарай 100 км шамасында орналасқан.Жақын жерде Жанажол совхозы солтүстік-шығысқа қарай 15 км қашықтықта орналасқан.Жем станциясы Жана Жол кен орнынан солтүстік батысқа қарай 35 км жерде Кеңқияқ кен орны игерілуде. Гурьев-Орск құбыр желісі 100 км қашықтықта өтеді.
Жана Жол кен орны 1982 жылдан бері игеру сатысында.Игерудің негізгі сатысы жағарғы корбонатты қабат.
Жана Жол кен орнынан 130 км қашықтықтағы Қандыағаш қаласында СНПС Ақтөбемұнайгаз кәсіпорны орналасқан.Кен орын аумағында электр желісі,игеру ұңғыларын бұрғылау үшін жүргізілген.
Кен орынды қайта жандандыру 1960 жылы(Домбровский П Я, МойсенюкН К) жүзеге асырып, 1961 жылы бұрғылауға өткізді.Ақтебе геофизикалы экспедитция ғалымдарының зерттеуі 1975-1980 жылы жүргізілді.Бұрғылау барысында 1-ші ұңғыма тереңдігі 3154м,ал 2-ші ұңғыма 1966 жылы 2433м терендікте болды.1976 жылыдан 1978 жылдын 31 наурызына дейін жүргізілді.Осы бұрғылау нәтижесінде фонтанды бұрғылау алынды.
Жергілікті жер бедері әлсіз төбешікті жазық даладан тұрады және жыралармен бөлінген. Абсолют белгілер +125 тен 270 м-ге дейін ауытқиды. Минимал белгілер кен орнын территориясын оңт.батыстан шектеп жатқан Жем өзенінің ұзындығынына жатқызылған. Территорияның негізгі бөлігі жазақ дала.Климаты кенет континенталды ұзақ, салқын қысымен, қар қалындығы 20 см-ге дейін және салыстырмалы түрде қысқа жазымен сипатталады.Үлкен ауқымдағы жылдық және тәуліктік температура ауытқулары тен. Темперетура +40С-тан -40С-ге дейін, кеш көктемдік және ерте күздік суықтар болады.
Территорияның жазық болыуы жел күштерінің пайда болыуына жақсы жағдай тудырады. Қыста батыс бағыттағы желдер басым және борандар тудырады.Жаз мезгілінде солтүстік шығыс бағыттағы желдер басым болады, бұл ылғалдылықтың тез буланып кетуіне әсер етеді.
Гидрогеографиялық торап үш өзенмен көрсетілген. Оның ішіндегі ең ірісі Жем өзені. Оның бастауы Мұғалжар тауларының батыс баурайынан шығады. Оның ұзындығы 712 км. Ол кен орыннан 2-14 км қашықтықта өтеді. Суы минералданған және техникалық қажеттіліктерге қолданылады. Тұрмыстық қажеттіліктерге құдық сулары алынады. Жем өзені балыққа бай. Онда шортандар,майшабақтар, алабұғалар мекен етеді.
Тамды өзені өз бастауын Шабаева ауылы жанындағы бұлақтан алып, Елек өзеніне келіп құяды.Өнеркәсіптік балықтар мекені болып келеді: сазан, алабұға,судак және т.б.
Бұлардан басқа төрт кешігірім өзендер бар; Сазды,Ақжар,Қаракеш, Талды-су. Олардың тұрақты ағымы жоқ, сондықтан жиі кеуіп кетеді.
Өсімдік әлемі тек атмосфералық шөгінділер есебінен құралады.Өсімдік әлемі кедей және негізінен бетегелер тобынан құралған.
Жылдық орташа шөгінділер 170 мм. Қыс мезгілінде журдің қату тереңдігі 1,5-1,8м.
Сыртқы ауаның абсолютті минемалды температурасы +43С, -42С
Орташа айлық ауаның ылғалдылығы сағат 13:00-де.Салқын айда 77%,ыстық айда 29%
Қар қалындығы қыс мезгілінде 20 см. Өсімдік жабыны жартылай шөл далаға тән.
2.0.2 Стратиграфия
Жоғарғы корбонат қатқабатының қималарын салыстыру нәтижесінде үш коллектор будалар ( жоғарыдан төмен қарай А,Б,В будалары) анықталған.олар бойынша газ, конденсат және мұнай қорлары анықталған. Стратиграфиялық тұрғыданА және Б будалары Гжель мен Касым жікқабаттарына жатқызылған. Құрылымның солтүстік күмбез маңында №10,13,50 ұңғылар ауданында В будасы анықталады.
Литологиялық жыныстары әктастармен, доломиттермен және соларға тән түрлермен көрсетілген. Әктастар органогенді, микрокристаллды, псевдоолитті. Органогенді әктастар А будасы үшін тән (Гжель жікқабаты).Олар органикалық қалдықтардан тұратын сұр түсті жыныстар.Кеуектулік бұрыс пішінді болып келеді, өлшемдері 0,005-0,5 мм, сирек 1 мм., каверналы 1-5 мм. Жарықшақтық нашар дамығын. Микрокристалл әктастар әр түрлі дәрежеде саздалған, біртекті, негізінен тығыз, жарықшақтығы органогенді әктастар арасында кездеседі, сонымен бірге гжель жікқабатының төменгі боліктерінде жеке будалар түзеді.
Доломиттер өңімді жыныстар қимасында кең тараған. Олар біртекті, массивті, қоңыр-сұрғылт жыныстар, арасында жиі битумнан қалған белгілер болады.
А,Б,В будалары керн материалдарымен қанағатты түрде қамтылған. А будасы бойынша 34 рет кеуектілік пен өткізгіштік (8 Мg) анықтау жүргізілген. Кеуектілік сонымен бірге СКҚ арқылы да анықталады. СКҚ бойынша алынған кеуектілік көрсеткіші керн мәліметтеріне жақын. Жобалау үшін 12%-ке тең кеуектілік пен 8 Мg өткізгіштік қабылданады. Мұнайға қанығу 80%-ке тең.
Б будасы бойынша 7 ұңғыдан 215 кеуектілікті есептеуге және 186 өткізгіштікті есептеуге қажетті үлгілер алынады. Мұндағы кеуектілік - 13,7%, өткізгіштік - 171 Мg. Мұнайға қанығу 87%-ке тең. Осы параметрлер жобалауға қабылданады.
В будасы 164 кеуектілік пен 82 өткізгіштікті анықтау орындалған. Мұнда кеуектілік - 10,2%, өткізгіштік - 175 Мg. Мұнайға қанығу 86%.
В1 будасы кернмен сипатталмаған. Оның параметрлері В будасымен келтірілген. Төменгі корбонатты қатқабат толық зерттелмеген, өткізгіштігі анықталмаған. Керн бойынша кеуектіліктің орташа мәні - 11 %. Мұнайға қанығу 75%.
Бірінші корбонатты қатқабат (КТ-1) әктастармен, доломиттермен көрсетілген. Сирек түрде саз қабатшалары кездеседі. КТ-1 қатқабатының қимасында үш өнімді коллектор будалары анықталған. ( А, Б, В).
Өнімді будалардың коллекторлық қасиеттері керн және геофизикалық зерттеулер кешені бойынша зерттелген. Керн бойынша орташа арифметикалық кеуектілік мәні А, Б және В будалары үшін сәйкесінше: 11,5%, 13,7% және 10,2%.
А, Б, В будалары газ бүркемесінің газбен қанығыуы 79%, 82%, 81%.
ГИС нәтижелері бойынша орташа кеуектілік : А будасы бойынша - 12%, Б- 13,8%, және В- 11,5% болады.
Жоғарыда келтірілген мәліметтер бойынша А және Б будалары керн мен ГИС арқылы зерттеу жүргізу нәтижелері бірдей де , ал В будасы бойынша керн 7 ұңғыдан алынғаның, ал ГИС зерттеу жұмыстары 12 ұңғы бойынша жүргізілгендігін ескеріп, кеуектілікті 11% деп аламыз. А, Б және В будаларының өткізгіштік сипаттамасын негіздеу үшін тек қана керн мәліметтері алынады. Орташа өткізгіштік А, Б және В будалары бойынша сәйкесінше 0,0008 мкм 2 ,0,171 мкм 2, 0,114 мкм 2 . А және Б будалары бойынша бастапқы мұнайға қанығу геофизикалық зерттеулермен анықталады және сәйкесінше 80%- ға тең. В будасы үшін 86%.
В1 будасы кернмен әлсіз сипатталған. Ол бойынша барлық параметрлер В будасындай етіп алынады.
Стратиграфикалық қатынаста Г будасы Мәскеу жікқабатының нашар горизонтына жатқызылған, ал Д будасы Мәскеу жікқабатының верей горизонтына, башкир жікқабатына және серпухов жікқабатының протвин горизонтына жатады.
Жобалау үшін кеуектіліктің келесі мәндері ұсынылады: Г І-9,5%,ГвІ ІІ-12,6%, ДнІ-10,8% және Д І ІІ-9,8% .
Өңімді будалардың өткізгіштігін негіздеу үшін керн материалының, геофизикалық және гидродинамикалық зерттеулердің нәтижелері қолданылады. Керн мәліметтерінің шектеулі екендігі белгілі болғандықтан өткізгіштікті белгілі кеуектілік және каротаж бойынша анықтаған жөн.
Жобалауға келесідей өткізгіштіктің берілгендері ұсынылады.ГІ-0,0185 мкм2; Гв-ІІІ-0,0824 мкм2;ДнІ, ДвІ-0,0603мкм2.
Жалпы мұнайға қанығу тек ГИС арқылы анықталады және будалар үшін келесідей болып келеді:ДнІ, ДвІ және Д ІІІ үшін 89%, 85%, 73%; газға қанығу : ГнІІІ-78% және 83%.
Өнімді будалардың қалындығы өте ауқымды көлемде өзгеріп отырады.
Мысалы, КТ-1 қатқабаты бойынша негізінен 30-60 м. Болса, кейбір ұңғыларда 5, тіпті 2 м-ге дейін төмендейді.Олардың жоғары мәндері Б және В будаларында байқалады, кейбір ұңғыларда 100-109 м-ге жетеді.Будаларды бөлгіш қабатшалардың қалыңдығы ондаған метрге жетеді, тек бөлек ұңғыларда 2-5 м-ге азаяды, ал кейде 0-ге дейін түседі.
А будасының қалындығы 2,4-89,4 м, жалпы тиімді қалындығы 3,4-66,5 м, мұнайға қанығу максимум қалындығы 36 м-ге жетеді.
Орташа мұнайға қанығу қалындығы 12м .газға қанығу- 26м . Б будасы бойынша жалпы қалыңдық 4-104,8 м, тиімді қалындық 3,4-6,4 м, мұнайға қанығу қалындығы 1-ден 47,3 м-ге дейін.
Мұнайға қанаққан орташа қалыңдық кеніш бойынша 12 метр, газға қаныққан қалындық 14 метр.
В будасы Б будасы секілді кең ауытқуға ие қалыңдығы бар. Осылай, Б будасының жалпы қалындығы 10-нан 108,8 м-ге дейін өзгереді, тиімділік қаландығы 6-40 м. Мұнайға қанығу қалыңдығының максимал мәні 55м.
Мұнайға қанығу қалындығының орташа мәні оңтүстік күмбезде 13м., солтүстік күмбезде 20,9 м.
В1 будасының қалындығы 28,2-73 м , мұнайға қанығу қалыңдығы 30,8- 88,6м.
Мұнайға қанығу қалыңдығының орташа мәнің оңтүстік күмбезде 5,6 м, солтүстік күмбезде 7,4 м. КТ-ІІ карбонатты қатқабатының интервалы құрылымының оңтүстік бөлігінде 827 м-ге дейін өзгереді.Ондағы Г және Д будалары да өз қалындықтарының тұрақсыздығымен ерекшеленеді: І блокта олардың қалыңдығы солтүстікке қарағанда аз. ГвІІІ будасының жалпы қалындығы 4,2 м-ден 84 м-ге дейін, ГнІІІ будасы 4 м-ден 218 м-ге дейін өзгереді.
ГвІІІ будасының мұнайға қанығу қалындығының максимал мәні 30,2 м;ГнІІ-71,2 м ; ДвІ-115,4 м; ДнІ-83,8м.
Мұнай,газ және судың қасиеті мен құрамы
Мұнай - тау жынысы. Ол шөгінді тау жыныстар қатарына жатады, құрамында құм, топырақ, әктас, тұздар және т.б.Тау жыныстар көбінесе қатты күйде кездеседі, бірақ мұнай сұйық болады. Мұнай жер қойнауының мыңдаған метр тереңдікте орналасады. Мұнайдың негізгі қасиеті - жаңғыш.
Кен орынның орналасуына байланысты мұнай қоры әр түрлі болады. Мұнайдың негізгі салмағында көміртегі - 79,5 - 87,5 % және сутегі - 11,0 - 14,5 % болады. Бұлардан басқа мұнай үш элементтен құралады - оттегі, күкірт, азоттан. Олардың жалпы мөлшері 0,5 - 8 % құрайды. Мұнайдың әр түрлі консентратцияға түсіуіне байланысты құрамында; ванадий, никаль, темір, алюминий, мыс, магний, барий, стронций, марганец, хром, кобальт, молибден,бор, мышьяк, калий. Олардың жалпы көлемі 0,02 - 0,03 % құрайды. Берілген элементтер мұнайдағы органикалық және бейорганикалық қосылыстарды тудырады. Мұнайдағы оттегі және азот қосылыстары берік күйде болады. Күкірт күкіртсутегінің құрамында болады. Мұнай құрамына шамамен 425 көмірсутегті қосылыстар кіреді.Негізгі үш топ: метанды, нафтенді және ароматты көмірсутегтер құрайды. Барлық мұнай түрлері көміртегтердің; 1) метанды - нафтенді, 2) нафтенді - метанды, 3)ароматты - нафтенді, 4) нафтенді - ароматты, 5) ароматты - метанды, 6) метанды - ароматты, 7) метанды - ароматты - нефтенді. Бұл классификацияда алғашқы болып, мұнай құрамындағы көмірсутег қосылыстардың ең азы қойылады.
Мұнай мен газ жанғыш пайдалы қазбалар қатарына жатады. Олар құрамында көмірсутегі емес қосылыстары бар әртүрлі құрылымдағы көмірсутегтерінің күрделі қоспаларынан тұрады.
Мұнай құрамы өте күрделі және әр түрлі болып келеді.Ол бір кеніштің өзінде де өзгеріске түсіуі мүмкін.
Жер жүзінде 23 мыңнан астам кенорны болса, оның ішінде Қазақстанда 200-ге жуық мұнай кенорны бар. Әр кен орынының мұнай құрамы ерекше және қасиеті де әртүрлі.
Мұнайдың қасиеті өңдіру барысында, мұнайдың қабат бойымен қозғалысында, ұңғыда және жинау мен тасымалдау жүйесінде өзгеріп отырады.
Мұнайдың құрамына метанды немесе парафинді ( СпН2н+2), нафтенді (СпН2п) және ароматты (СпН2п-6) көмірсутектер кіреді.
Метанды немесе парафинді көмірсутегтері (алкандар) метаннан (СН4) бастап, пентанға (С5Н12) дейін қалыпты жағдайда, яғни ( Р-,01 МПа және Т- 273 К) газ күйінде болады. Ал пентаннан бастап гептадеканға (С17Н36) дейінсұйық түрде, ал одан жоғарғысы - қатты заттар ( парафиндер ) күйінде кездеседі.
Көбінесе мұнайда көміртегінің пайыздық үлесі - 83-87 %, ал сутегінің үлесі -12 -14% құрайды.Ал басқа элементтер - күкірт, азот, оттегі және тағы басқалары 3-4 % аралығында кездеседі.
Күкіртті қосылыстар (меркаптандар,сульфидтер, күкіртсутегтері) метал-дарды қатты коррозияға ұшыратады және мұнайдың тауарлық сапасын төмендетеді. Еркін күкірт мұнайда сирек кездеседі және күрделі күкіртті қосылыстарға ыдырайды. Зияндық (улы) қасиеті бойынша барлық осы аталған күкіртті қосылыстардың ішінде күкіртсутегі ең қауыпті болып табылады.
Мұнай құрамына кіретің, оттекті құрамды компоненттерге - нафтенді және майлы қышқылдар, фенолдар және т.б жатады. Нафтенді қышқылдың құрамы бірнеше пайызға дейін жетіуі мүмкін. Нафтенді қышқылдар тез жағымсыз иіс шығаратын аз ұшатын сұйықтар болып келеді, олар суда ерімейді, бірақта мұнай өнімдерінде жеңіл ериді. Сілтілі металдары бар қабат суларымен әрекеттескен кезде түзілетін нафтенді қышқыл тұздары - эмульгаторлар болып табылады.
Азоттық қосылыстар мұнай құрамында аз мөлшерде кездеседі ( 0,5 % дейін).
Мұнайдың фракциялық құрамын, айыру барысындағы әртүрлі қайнау температурасында олардан шығатын фракциялар арқылы анықтайды. Мұнай фракциларының қайнау температурасы.
30 - 205С - бензин, 200 - 300С - керосин, 120 - 240С лигроин (арлық фракция) , 300С - тан астам температурада мазуттар алынады.
Айдау барысында алынған өнімдерді, егер олар 350С - қа шейін қайнаса - ашық фракция деп, ал егер қайнау шегі 350С және оданда жоғары температурада қайнаса - қара фракция деп аталады.
ЖанаЖол кен орнында мұнаймен газды 9 ұңғыдан алынған 9 үлгі бойынша зерттелді. Зерттеу жұмыстарын жүргізген Эмбімұнай бірлестігі ЦНИЛ, Гурьевмұнайгаз геология бірлестігінің орталық лабороториясы нәтижелері 1.1-кестеде көрсетілген.
1.1-кесте - Эмбімұнай бірлестігі ЦНИЛ, Атыраумұнайгаз геология бірлестігінің орталық лабороториясы
Сепаратция сатысы
Қысым
Температура
1
20,00
10
2
7,0
8
3
1,05
8
4
1,00
20
Сынамаларды толығымен зерттеу тек №17 және №25 ұңғыда жүргізілген.
Бұл ұңғылардан алынған мәлеметтер өзара ұқсас. Сонымен қатар эксперементтік және есептік мәліметтердің үйлесімділігі байқалған.Басқа сынамаларды зерттеу кезінде әр түрлі параметрлер анықталғандықтан, оларды есептеп алу мүмкін емес. Сондықтан 17 және 25 ұңғылар мәні бойынша алынады. Стандартты зерттеулер нәтижесі бойынша 17 және 25 ұңғы мұнайының тығыздығы сәйкесінше, 0,7215 және 0,7205 гсм3. Мұнайдың газбен қанығу қысымы қабат жағдайында - 250,0 және 263,3мт ( газ көлемі 20С және 760 мм.с.б. бойынша) , қабат мұнайының динамикалық тұтқырлығы - 0,36 және 0,39 епз. Мұнайдың парафинмен қанығу температурасы қабат қысымы жағдайында екі бойынша бірдей және мынаған тең; 12,0х100 5 1ам. Газдың ауа бойынша салыстырмалы тығыздығы - 0,758 және 0,743. Жеңіл фракциялар бөліктеренің сақталу есесінен жұмыс жағдайында сатылы түрде газсыздандыру кезінде мұнай тығыздығы бір рет газсыздандыру кезіндегегі қарағанда төмен.
Төменгі корбонат өнімділік қатқабаты КТ-ІІ мұнайгазының қасиеттері зерттелмеген , сондықтан КТ-І қатқабатымен бірдей етіп алынады. Жана Жол кен орнында 7 барлау ұңғысынан 9 қабат суының үлгілері алынып зерттелінеді. 23 және 3 ұңғы сулары нашар минерализацияланған болды - 63,0 гл. Химиялық құрамы бойынша бұл сулар жоғары минерализацияланған суға жатады, сонымен бірге метаморфозды (NaCl 74 - 0,85) Ондағы кальций құрамы 2,6 - 4,8 гл, магни 1 - 2,1 гл, сульфаттар 1,3 - 2,2 гл. Тұтқырлығы орташа есеппен 0,66 сп. Сулардың газға қанығуы - 1,75 м3т.
1.1.3 Тектоника
Тектоникалық жағынан аудан Каспий маңы ойпатының борт алдындағы ватолы бөлігінде орналасқан. Ол өз кезегінде Орал геосинклиналь аймағындағы Ащысай мен Сакмар - Көкпекті бұзылымдарымен бөлінген.
Геологиялық дамуының ерекшеліктерінің бірі болып, аумақтың жедел түсуі және мықты шөгінді түзілімнің қалыптасуы болып табылады. Оның негізгі бөлігін тұзасты кешені құрайды (7-10 км). Тұзасты қалыңдығының жапсарлары батысқа қарай еңкейген кезде, бір қатар жекелеген баспалдақтармен қиындатылады (жату тереңдігіне байланысты). Оларға: Жаңажолдық (5,5-6 км), Кеңқияқтық, Қоздысайлық және Шұбарқұдықтық (7- 7,5) баспалдақтары жатады, олар өз кезегінде түзу емес ақауларымен сипатталады. Шектерінде қарастырылып отырған кен орны орналасады, яғни Жаңажол баспалдағындағы ерекшеліктерінің бірі болып, брахиантиклиналды түріндегі ірі ашылымдарымен қиындатылған мықты карбонатты массивтердің дамуы табылады.
Жаңажол кенорыны Гжель-Подоль (К -1) және Кашир-Венев (КТ-2) жастағы жыныстардан құралатын карбонатты массивінің жоғарғы бөлігіне бейімделген. Құрылым үлкен емес тоқымымен бөлінген, иррационалды созылған солтүстік пен оңтүстік күмбездері бар, ірі брахиантиклинальмен сипатталған.
Барлау ұңғыларымен ауданды бұрғылаған кезде, карбонатты қалыңдығының төменгі қимасында тектоникалық ақаулар бар екендігі анықталды, олардың ішінде аса созылғандары 100-150 м ығысу амплитудасымен батыс қанаты бойынша өтеді, қалған екеуі 40-50 м амплитудасымен ығысып орталық бөлігін қиындатады (61-шы ұңғыманың ауданында). Осы ақаулардың арқасында жалпы құрылым 3 блокқа бөлінеді; 1 (оңтүстік бөлік), 2 (61-шы ұңғыманың ауданында), 3 (солтүстік бөлік), сұйықтардың қорлары негізінен 1 мен 3 блоктарда шоғырланған.
Кенорынның өндірістік мұнайгаздылығы екі карбонатты қалыңдықпен байланысады: бірінші және екінші, олар өз кезегінде қалыңдығы 206 - 417 м болатын терригенді жыныстардың жиынтығымен бөлінеді.
0.2.4 Мұнайгаздылығы
Жаңа Жол кен орнынның сатысында ( Алибекмола,ЖаңаЖол,Ұрыхтау, Қоңғыр, Шығыс Төрткөл) 4411 м аралықтағы тереңдікте.Кеңкияқ кенорнының сатысында (Арайсай, Кеңкияқ, Көкпенде, Оңтүстік Мартук, Жантай және т.б) олар 5182 м тереңдікте - будалардың оңға жуық коллекторлары бөліп тұр ( 20 - 84 м қалындықта, мұнай қабаттарымен негізделген, газ және конденсатта кездеседі), оның құрамына: окс горизонтындағы - бір; серпухов ярусында - үш; башкир ярусында - үш; коллекторлы будаларды өз - ара аргелитті қабаттармен немесе тығыздығы жоғары корбанаттар болып бөлінеді. Әр будаларда екі - жеті қабат болады, олардың қалыңдығы 3 - 38м аралығында және буланған коллекторлармен бірге, ыдыраған және сирек булармен, булы қабаттармен, ыдыраған қабаттар түрінде. Сондықтан КТ - 1 коллекторлық құрамы, Жаңа Жол кен орнының сатылары, Кеңқияқ кен орнының сатыларына қарағанда біршама биік болады. Кеңқияқ кен орнына қарағанда, Жаңа Жол кен орнының корбанатты сатылары инфильтерленген сулардың сулануымен байланысты болды.
Жыныс өлшемдері 0,05 - 0,1 мм тұратың 13 - 15,8 %, ал қабаттықта 1,1 - 1,9 мм-ден 3%-ке дейін жыныстарда ұсақ қабықшалар жиналып қалады. КТ-1 ашық жыныстарының құрамы 9,2 - 19,5%, ЖанаЖол, Ұрыхтау, Қоңғыр сатысында 0,080 - 0,170 мкм2 өткізгіштігіндегі максималды мәні, ГИС коэффинцентінің мәні 42,7 - 46,1% жетті. Мұнай қабатының биіктігі 100 м-ге жетеді, газоконденсаттікі - 200м. Өңімнің сыртқы қабатына сазды жыныстар мен төменгі перьм және қоңғырдың галогенді қабаты орналасқан.
КТ-1 сатысының, физикалық және мұнай өңімінің сапалы мініздемесі жақын.Олар жеңіл (833 - 836 кгм3). Күкіртті (0,4 - 0,9%), парофинді (3,95%), шайырдың және асфальтеннің мөлшері 4,6 - 5,6%. Фракцияның шығу температурасы 200С, 32%- дейін жетеді, ал 300С 55% шамасында. Мұнайдың топтық құрамы: метанды - нафтенді.
Мұнайлы қабаттағы газдың қанығу мөлшері 263,3 м3м3 аспайды. Бастапқы қабат қысымының өзгеруі шамамен 28,7 (А будасында) - 29,64 мПа (В,В'будасында), қабаттық температура 57- 62С.
Қабаттың мұнай және газконденсатты бөлігінде, еріген газ, құрамы бойынша ауыр және жеңіл болып келеді, құрамында этан бар бөлігі; көмірсутегтері 8,5 - тен 19,6%-ке дейін өзгереді, метан 68,2 - ден 87,3% - ке өзгереді. Құрамында күкіртсутегі 2,04 - 3,49%, азот 1,02 - 2,19%, көмірқышқыл газы 0,57 - 1,08% , құрамында гелийдің 0,01 - 0,014% мөлшері бар.
Қалыпты конденсат мөлшері газда 283 гм3.Оның тығыздығы 711 - 746 кгм3, күкірт мөлшері 0,64%. Топтық құрамда: метан 70%, нафтен 20%, ароматты 10% .Конденсат дебиті 34 - 162 м3тәу.
Каспий шельфінің шығыс бөлігінде, соңғы жылдары геолого - сейсмикалық жұмыстар нәтижесінде көп деректі материалдар жиналып қалды. Осы материалдар көмегімен аймақтық ресурстарды толық зерттеп, жаңа мұнай және газ кен орындардың ашылыуына және тұзасты карбонаттар қабаттын зерттеуге негіз болды.
2 Технологиялық бөлім
2.1 Кен орнын игеру жүйесі
Жанажол мұнай-газ кен орнын игеру кезінде, жалпы кәсіпшілік шаруашылығымен, бұрғылау техникасы және технологиясымен, пайдаланумен,жинаумен, тасымалдаумен, мұнайды сақтау және дайындаумен байланысты барлық мәселелерді қамтиды.
Кез - кеген кен орынды жобалау, игеру жобасын құрастырудан басталады:
1) мұнай мен газ қорларын есептеу;
2) кен орнын сұлбасын (схемасын) жасау;
3) барлық өнімді қабаттардың (горизонттардың) геологиялық, гидродинамикалық және пайдалану сипаттамаларын анықтау;
4) қабат суларының сипаттмасы мен химиялық құрамын анықтау;
5) мұнай мен газдың физикалық - химиялық қасиетің анықтау;
6) айырудың әр түрлі сатысындағы мұнайдың дифференциялды газсыздануы;
7) мұнайды өндеудің неғұрлым тиімді сұлбасын ұсыну;
8) кен орын игеру жүйесі бойынша ұсыныстар;
9) игерудің барлық мерзіміндегі әр жыл бойынша мұнайдың сулануын ескере отырып мұнай мен газды өндірудің болашақ жоспарын жасау;
10) жақын жатқан аудандардың мұнайлылық болашағы;
11) ұңғыны пайдалануға енгізу тәртібі мен уақыты және оларды пайдаланудан шығару;
12) игеру кезіндегі ұңғылардағы қабаттық, түптік, буферлік (сағалық) және құбыр сыртындағы қысымдардың өзгеру динамикасынан;
13) ұңғыларды сусыз мұнаймен фонтандандыру қысымының есебі және параметрлері, осыған байланысты ұңғыларды фонтандық тәсілден механикалық пайдалану тәсіліне ауысуы;
14) газ факторын анықтау;
15) қабат қысымын ұстау және айдалатың жұмысшы агентінің (су, газ) көлемі мен көрсеткіштерін анықтау;
16) игеру жүйесіндегі техникаэкономикалық көрсеткіштерді анықтау,
Ауданның геологиялық құрылымы туралы алғашқы мәліметтер Е.И.Ковалевский және А.П. Гернгросе жұмыстарында жарияланды. Олар 1940 жылы Темір, Ембі, Атжақсы өзендерінің аудандарын зерттеген болатын. Кейін ауданды зерттеу жұмыстары бағытты сипатта болды. Территорияны барынша жоспарлы бөлшектеп зерттеу жұмыстары 1944 жылдан басталды. 1944 - 46 жылдар аралығында Г.Н. Водорезов және А.Л. Кишкиннің "Каспий - Арал" партиясын басқарумен м-40 бетін 1:1000000 масштабында геологиялық түсіру жұмыстары жүргізілді. Түсіру нәтижесінде геологиялық карта жасалып және жерге түсіндірме жазбасы жазылды. Мұнда территорияның тектоникасы және стратиграфиясының негізгі талаптары қамтылды. Бұл жұмыстар қортындысы әлі күнге дейін өзінің құнын жойған жоқ. 1949 жылы Самодуров және Ивановалар 1:201000 масштабында М - 40 -ХХХІІ бетінде геологиялық түсіруді жүргізіп, осы еңбектерінде Жаңажол ауданы да енгізілген. Осы жұмыстардың арқасында авторлар ауданның геологиялық құрылымын толық сипаттап берді.
1952 жылы ауданды дәл осы масштабта гравиметрикалық түсіру жұмысымен қамтылды. Бұл жұмыстарды Л.И.Тушканов басқарды. Олар 1940 жылы Темір, Ембі, Атжақсы өзендерінің аудандарын зерттеген болатын.
1953-1954 жылдар аралығында аталмыш ауданда 1:50000 масштабында коротаждық бұрғылаумен геологиялық түсіру жүргізілді.
Жаңажолды көтеру 1960 жылы анықталды.
1961 жылы МСВ "Ақтөбегеофизикалық экспедициясы" сейсмикалық жұмыстарымен бұрғылауға дайындалды.
1975 - 80 жылдар аралығында оның құрылымы МОГТ зерттеушілерімен толық анықталды.
Тереңдете бұрғылаумен іздестіру жұмыстары 1961 жылы "Ақтөбемұнайбарлау" тресінің "Мұғаджар маңы терең бұрғылау" экспедициясымен жүргізілді.
1976 жылдан бастап іздестіру жұмыстарын "Ақтөбемұнайбарлау" экспедициясымен ал 1978 жылдан бастап "Қазмұнайгеология" бірлестігінің
"Кеңқияқ мұнай барлау" экспедициясымен қосарлана жүргізілді.
Кен орында алғашқы мұнайдың ағыны 1978 жылдың 4 наурызында 4 ұңғымадан алынды.
2.1.1 Игерудің ағымдағы жағдайын талдау
Қазіргі кезде Жаңажолдағы іздеу және барлау жұмыстары 1981 жылдың 1 қазанында қайта құрылған "Ақтөбемұнайгазгеология" бірлестігінің құрылымына енгізілген, аталып өткен экспедициялармен жүргізілуде.
1981 жылдың аяғында кен орынында СССР мұнай өнеркәсібі министрлігінің шешімімен қайта жаңғыртылған, "Ақтөбемұнай", өндірістік бірлестігінің күштері мен бұрғылау және барлау жұмыстары басталып және кен орынын әрі қарай игеру тапсырылды.
Жаңажол кен орнында мұнайдың фонтандауы азайып, соған сәйкес қабат қысымы түсіп, өндіру көлемі азайып келуде. Сондықтан 1986 жылдан бастап қабат қысымын ұстау жүйесімен мұнайды өндіруде.
Жалпы мұнайгаз өндіру басқармасының балансында 442 ұңғыма бар.
Кен орын өнімді қабатына байланысты 8 бөлікке бөлінеді.
Олардағы ұңғымалар:
"В" (солтүстік) бөлігінде 76 ұңғыма;
"В" (оңтүстік) бөлігінде 50 ұңғыма;
"Б" бөлігінде 91 ұңғыма;
"А" бөлігінде 13 ұңғыма;
"Дниз" бөлігінде 24 ұңғыма;
"Дверх" бөлігінде 36 ұңғыма;
"Д(Ш)" бөлігінде 19 ұңғыма;
"Г(Ш)" бөлігінде 65 ұңғыма.
Жалпы өндіру қорында 359 ұңғыма мұнай өндірумен тұрғызылғаны 10 ұңғыма, бұрғылаудан кейін 3 ұңғыма қосылуға дайындалуда.
Бақылау қорында 10 ұңғыма, геологиялық бақылау орнының бұйрығы бойынша 8 ұңғыма концервациялануда.
Су айдау қорында 62 ұңғыма, оның 54 ұңғымасы ғана су айдауда.
Игерілу және жабдықтау жұмыстарын 9 ұңғымада жүргізілу керек.
Осы қордың 8 ұңғымасының алтауы геологиялық, ал 2 ұңғымасы техникалық себептермен істен шығарылды.
Өндіру ұңғымаларының істемей тұрған себептері мына жағдайларға байланысты:
- көтеру құбырларында парафин тығындыларының пайда болуынан;
- күкірттісутектің өнімде көп болуының салдарынан ұңғыма жер асты жабдықтарының коррозияға ұшырауына. Штуцер және жер асты құбырларының коррозияға ұшырағаннан кейін ауыстыруға байланысты жөндеу жұмыстарына кетуге байланысты болуда.
Ұңғыманың қорының жағдайы кестеде келтірілген.
1944 жылы 2345.941 мың тонна мұнай өндірілді. Сол жылғы кен орын бойынша мұнайдың орташа шығымы 18.95 mтәу.
Ұңғымалардағы мүнай шығымы 0.2 - 1 ттәу тен 170 ттәу - ке дейін өзғереді, 5 ттәу - тен төмен шығыммен 9 ұңғыма жұмыс істейді.
Саға қысымына 62 ұңғыма ие.
Барлық ұңғыма таза мұнай береді. Тек өнімнің 1%-ін кездейсоқ су құрайды.
А.В.Афанасьеваның басқаруымен ВНИИ жүргізген есептеулер нәтижесі бойынша, мұнайлы қабат газ шапкасінің ауданына тең болған жағдайда су айдау арқылы мұнайдың өнімді қорының 67.9 %-ін өндіруге және газ шапкасінің ұлғаюы есебінен не бары 22.0 % өнім алуға болатынын көрсетті.
Осы есептеулер нәтижесінде, қабат қысымын ұстау жүйесіне көшкенге дейін Жаңажол кен орнында мұнай газ шапкасінің ұлғаюы есебінен өндіріледі.
Қабат қысымының азаюына байланысты, қабат қысымын ұстау үшін қабатқа су айдау 1986 жылдан бастап су газ әрекетті сақиналы кедергі жүйесі бойынша жүргізілуде. Игеруден бастап қабатқа 3351,788 мың м3 су айдалды.
Кедергілі қатарда 14 айдау ұңғымасы, солтүстік кеңістікте 1 ұңғыма ошақты су айдау жетілік жүйе бойынша қабатқа су айдауда.
Дегенмен бұл әдіс техникалық судың, қондырғылардың жетіспеуіне байланысты, су айдау жоспары біршама қиыншылықтармен орындалуда.
Қабат қысымын ұстаудың осы жүйесіне 1995 жылы 3 су айдайтын ұңғыма бұрғылау, 16 су айдау ұңғыма енгізу жоспарланып отыр.
Осы бағытта, яғни қабат қысымын ұстау жүйесі бойынша мұнай және газды механикаландырылған игеру әдістері жобаланған.
1944 жылы Жаңажол кен орнында механикаландырылған игерудің штангілі терең сораппен игеру әдісі бойынша, ұңғымаға штангілі терең сорап орнатылды, әзірге осы әдіс бойынша 2 ұңғыма жұмыс істеуде. Кезекті жабдықталғаннан кейін 2 ұңғыма қосылуға дайындалуда. Осы екі ұңғымамен жыл бойьша 11072 тонна мұнай өндірілді.
1955 жылдың 4-тоқсанынан бастап газ лифт әдісімен мұнайды өндіру көзделінуде.
Қазіргі таңда осы игеру әдісіне қажетті құрал - жабдықтарды, ұңғымаларға қондыруға дайындық жұмыстары жүргізілуде.
2.1- кесте - "Октябрск мұнай" МГӨБ фонтанды ұңғымаларының қорының қозғалысы
№
Ұңғыма
2008
2009
2011
2012
1
Пайдалану қоры
295
348
362
374
2
Консервацияда
10
5
7
8
3
Барлық ұңғыма саны
270
332
354
364
4
Бұрғылануда
46
42
12
13
5
Игерілуде
2
5
13
4
6
Шығарылғаны
4
-
8
5
Кестеде көрсетілген мәліметтерге сүйене отырып 2012 жылдың 374 ұңғымасына пайдалану қорында 8 ұңғыма болды, консервацияда ұңғыма, бұрғылануда ұңғыма. Осы кезеңде МГӨБ - дегі ұңғымаларының саны 374, шығарылғаны 4 ұңғыма, игерілуде 3 ұңғыма болды.
2.2- кесте - Жолаушы су, жолаушы газ және мұнай өндірудің қозғалысы
Жылдар
Су өндіру (тың.м3)
Газ өндіру (млн,м )
Мұнай өндіру
жоспарлы (мың.т)
нақты (мың.т)
2006
25283
36
2342.0
2342.0
2007
28456
37.2
2345.4
2350.1
2010
3736.2
36.9
2415.0
2338.6
2011
3848.1
37.8
Осы мәліметтерді алдыңғы жылғы яғни 2008 жылдың қаңтарындағы көрсеткіштерімен салыстыра келіп ұңғыма қоры өсуде. Мұның себебі: жаңа өнімді қабаттарды игеру үшін Жаңажол кен орнында бұрғылау жұмыстарының жүргізілуінде. Пайдалану қорының өсуі игерілген ұңғымалар есебінен болады, ал ұңғымалар шығарылуы басқа пайдаланудан.
Жаңажол кен орыны бойынша мұнай өндіру қозғалысын талдай келе мұнай өндіру көлемі азайып келе жатқанын көруге болады.
Дегенмен 2012 жылға жасалған жоспар толығымен орындалғанын көруге болады, газ өндіру жоспарының орындалуы 37.8 жетті.
2.3-кесте - Жаңажол кен орнының пайдалану коэффициенттінің қозғалысы
Жылдар
2008
2009
2011
2012
Пайдалану коэффиценті
жос-пар
нақты
жоспар
нақты
Жоспар
нақты
жоспар
нақты
0.895
0.895
0.873
0.873
0.833
0.833
0.891
0.891
Жоғарыдағы кестеден мындай қорытынды жасауға болады: Жаңажол кен орыны ұңғымаларды пайдалану тиімді түрде жүргізілуде.
2.4- кесте - Фонтанды ұңғымалардьщ орташа шығымьшың қозғалысы
Жылдар
2008
2009
2011
2012
Орташа шығым (ттәулік)
22.2
20.2
19
19.7
Кестеден көріп отырғанымыздай, кен орыны бойынша мұнай шығымы онша өзгермеген. Мұның себебі қабатқа су айдау арқылы қабат қысымын ұстауға байланысты.
2.5-кесте - Жаңажол кен орынының фонтанды ұңғымаларын жөндеуаралық кезеңдерінің қозғалысы
№
Көрсеткіштер
2010 ж
2011ж
2012 ж
1
Пайдалану қоры
348
362
374
2
Ұңғыма-ай жұмыс жасалды
1824
2730
3295
3
Жөндеу жүргізілді
256
249.
290
4
Есептеуге алынған жөндеу саны
293
321
334
5
Ұңғыма-күн жөндеу аралық кезеңінің жұмысы.
жоспарлы
нақты
673
689
724
756
823
951
Өңдеудің ағымдық жағдайы.
Жаңажол кен орнындағы өндіру 2012 жылғы Гипровостокнефть институтының Жаңажол кен орнындағы мұнайгаз- конденсатын технологиялық өңдеу сызбасына қосымша деген жұмысқа сай жүргізіледі. Өңдеу бірінші карбонатты қалыңдық Кт-1 және екінші карбонатты қалыңдық Кт-2 арқылы орындалады.
А пачкасы
Тыңайтылған жер пайдалануға 1986 жылы сәуірде берілген. 2012 жылдың 1 қаңтарына объектіде ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz
Реферат
Курстық жұмыс
Диплом
Материал
Диссертация
Практика
Презентация
Сабақ жоспары
Мақал-мәтелдер
1‑10 бет
11‑20 бет
21‑30 бет
31‑60 бет
61+ бет
Негізгі
Бет саны
Қосымша
Іздеу
Ештеңе табылмады :(
Соңғы қаралған жұмыстар
Қаралған жұмыстар табылмады
Тапсырыс
Антиплагиат
Қаралған жұмыстар
kz