Көне Қытайдың мәдениеті


Жұмыс түрі:  Материал
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 80 бет
Таңдаулыға:   

Қостанай әлеуметтік-техникалық колледжі

Оқу-әдістемелік кешен

«мәдениеттану пәнінен»

«0103000 Дене тәрбиесі және спорт»

мамандығына арналған

Қостанай қ, 2018 ж

«Қазақстан тарихы» пәні бойынша оқу-әдістемелік кешенді қоғамдқ піндер оқытушысы Абдихамит М. С. даярлады.

Құқық, экономикалық және гуманитарлық пәндер ПЦК отырысында қарастырылды және талқыланды

Хаттама № « » қыркүйек 2018 ж.

Төрағаның аты - жөні: Маделина Д. Ж. .

(қолы)

Бөлім меңгерушісі: Ахметова Ж. Ж.

(қолы)

Келісілді:

ОЖ жөніндегі директордың орынбасары: Ахметова Ж. Н.

Оқу-әдістемелік кешенінің мазмұны

1. Типтік бағдарлама.

2. Оқу жұмыс бағдарламасы.

3. Күнтізбелік-тақырыптық жоспар.

4. Дәріс кешені.

5. Сабақ жоспарлары.

6. Дидактикалық материал

Оқу жұмыс бағдарламасы

«Қостанай әлеуметтік - техникалық колледж » мекемесі

Бекітемін

ҚӘТК

Директоры

Мягков В. А.

20__ ж.

Оқу жұмыс бағдарламасы

Пән: Мәдениеттану

Мамандық: 0103000 Дене тәрбиесі және спорт.

Оқу түрі: күндізгі

Семестр : 2

Барлық аудиториялық сабақ саны - 39

Теориялық сағат - 39

Сынақ / семестрі -2

Қостанай 2018

«Мәдениеттану» пәні бойынша оқу жұмыс бағдарламасы, № 3 хаттама, 24. 08. 2015 ж. Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігінің кәсіби және техникалық оқу-әдістемелік кеңесінде қаралған және бекітілген үлгілік оқу бағдарламасы негізінде қоғамдық пәндер оқытушысы Абдихамит М. С даярлады.

Пәнді оқыту оқу жұмыс бағдарламасы экономикалық, құқық және гуманитарлық пәндер ПЦК отырысында қарастырылды және талқыланды

Хаттама № 1 « 5 » қыркүйек 2016ж.

Төрағаның аты - жөні: Маделина Д. Ж.

(қолы)

Бөлім меңгерушісі: Ахметова Ж. Ж.

(қолы)

Келісілді:

ОЖ жөніндегі директордың орынбасары: Ахметова Ж. Н.

Қайта бекіту туралы мағлұмат

Оқу жылы
Күнтізбелік - тақырыптық жоспар туралы мағлұмат
Қайта бекіту хаттамасының №, күні
ПЦК төрағасының қолы
№: 1
Оқу жылы:
Күнтізбелік - тақырыптық жоспар туралы мағлұмат:
Қайта бекіту хаттамасының №, күні:
ПЦК төрағасының қолы:
№: 2
Оқу жылы:
Күнтізбелік - тақырыптық жоспар туралы мағлұмат:
Қайта бекіту хаттамасының №, күні:
ПЦК төрағасының қолы:
№: 3
Оқу жылы:
Күнтізбелік - тақырыптық жоспар туралы мағлұмат:
Қайта бекіту хаттамасының №, күні:
ПЦК төрағасының қолы:
№: 4
Оқу жылы:
Күнтізбелік - тақырыптық жоспар туралы мағлұмат:
Қайта бекіту хаттамасының №, күні:
ПЦК төрағасының қолы:
№: 5
Оқу жылы:
Күнтізбелік - тақырыптық жоспар туралы мағлұмат:
Қайта бекіту хаттамасының №, күні:
ПЦК төрағасының қолы:

Түсініктеме хат

Оқу жұмыс бағдарламасы 0301000 «Дене тәрбиесі және спорт» мамандығы бойынша студенттерді дайындау деңгейіне қойылатын міндетті мемлекеттік талаптарды орындауға арналған.

Антикалық мәдениет туралы түсінік және антикалық мәдениеттің ерекше динамикасы туралы білім беру. Бұл пәнді оқыту антика әлемінің негізгі ережелерін, құндылықтар шкаласын, мәдени жетістіктерін сипаттауды көздейді. Нәтижесінде, антикалық мәдениеттің динамикасын, статикасын түсінуі керек.

Пәннің мақсаты :

-студенттерді адамзаттың мәдени жетістіктері туралы білімдерге, мәдениет дамуының және қалыптасуының негізгі заңдылықтары мен негізгі формаларын түсіну мен игеруді қалыптастыру;

-оларда өзінің кәсіби өсімі мен өз-өзін жетілдіру үшін дүниежүзілік мәдениет құндылықтарын толық түсінуге бағдарлау.

Пәннің міндеті:

- адамзаттың мәдени тәжірибесін игеру, басты құбылыстар мен жетістіктерді талдау, олардың салыстырылуы және құндылық түсіну;

- мәдениеттің негізгі бағыттар мен тенденциялардағы оның қалыптасу және даму заңдылықтарын талдау;

- мәдениеттің тарихи және этноаймақтық ұлттық феномендерін зерттеу, олардың болмысының анықтауының толық ерекшілігін айқындау;

- әртүрлі мәдениеттанулық ілімдердің идеяларын, олардың ерекшеліктерін және түсініктерін талдау;

- қоғам мәдениетінің қазіргі заманғы реалийлері мен даму тенденцияларының сипаттамасы, болашақ контекстіндегі оның бағасы және болжамы;

- отандық мәдениет тарихын, оның қазіргі мәселелерін және даму болашағын зерделеу; Осы пәнді меңгеру нәтижесінде студенттердің:

- мәдениеттің негізгі құндылықтарын игеру, сақтау және тарату әдістері туралы;

- әртүрлі мәдениеттердің көптүрлілігі мен құндылығы туралы жөнінде түсініктері болуы;

- мәдениеттің формалары мен типтерін, олардың әрекет ету мен дамуын, негізгі мәдени-тарихи аймақтарды анытауда;

- мәдениет феноменін, адам өміріндегі оның рөлін түсіндіруде икемді болуы;

- қазіргі қоғамның мәдени ортасынан бағдар ала білу;

- ұлттық және әлемдік мәдени мұраның сақталуы және артуы жөнінде қамқор бола білу бойынша практикалық машықтарды иемденуі қажет.

Үлгілік оқу бағдарламасы негізінде жоспарланған құзыреттері:

Базалық:

БҚ 1. Рухани құндылықтарды түсіну және пайдалана білу;

БҚ 2. Білім деңгейін, дағдыларды көтеру, өзін - өзі дамытумен айналысу, ір түрлі мәдениет құндылықтарын түсіну және қабылдау;

БҚ 3. Әлемдік мәдениет құндылықтарын тану ;

БҚ 4. Электронды сауаттылық, ғаламтормен жұмыс жасау және ондағы мәліметтерге талдау жасау қабілетін игеру, сақтап алып ақпаратты қолдануды дамыту;

БҚ 5. Мәдениеттің даму бағыттарын түсініп, қоғамның мәдени құбылыстары мен оқиғаларының мәнін түсіну;

БҚ 6. Мәдени бағыттар мен үдерістердің анализін жасау:

БҚ 7. Мәдени типтер арасында себеп-салдарлық байланысты жүргізе алу;

Пәнді оқу нәтижесінде оқушылар мынаны білуі керек:

- пән бойынша өтілген тақырыптардың мазмұнын толық түсіне білуі, берілген қосымша сұрақтарға дұрыс жауап таба білу;

- өз құқығын толық білуімен қатар, өз пікірін еркін жеткізе білуі, шешен, әдеби тілде сөйлей білуі тиіс;

- қоғам, оның құрылымы, адамның мәртебесі, қоғамдағы орны, сұранымдары туралы түсініктері болуы;

- ұлтаралық қатынастар, дін, отбасы, рухани құндылықтар туралы;

- экономика, саясат, қоғамдық өмірдегі олардың ролі.

Пәнді меңгеру үшін оқушылар:

- оқушылар проблемалық сұрақтарды, мәселелерді ойластырып, өзіндік шешімдер қабылдап үйренулері;

- өз пікірлерін жеткізе білу, дәлелдеу, пікір - талас жүргізе білуге үйренулері тиіс;

- тірек конспект және схема - жоспармен жұмыс істеуді игеруі;

- Әлеуметттік-гуманитарлық ғылымдарының әдістерін өзінің түрлі кәсіптік қызмет саласында пайдалануды үйрену қажет.

Барлық аудиториялық сабақ саны -39

Теориялық сағат - 39

Сынақ -семестр -2

Семестр бойынша сағаттарды бөлу

Семестр №
Оқу сабақтары
Бақылау жұмысының саны
Бақылау түрі
Аудиториялық
Жалпы сағат саны
Барлығы
Теор
Семинар
Лабор
Тәжірибелік
Семестр №: 2
Оқу сабақтары: 39
Бақылау жұмысының саны:
Бақылау түрі: 39
Сынақ
Семестр №: Барлығы
Оқу сабақтары: 39
Бақылау жұмысының саны:
Бақылау түрі: 39

Тақырыптық жоспар

Бөлімдер мен тақырыптар
сабақ саны
Барлығы
Теории
практика
:
Бөлімдер мен тақырыптар: І Бөлім . Мәдениет ғылым есебінде: мәні, ерекшеліктері
сабақ саны: 4
:
:
: 1
Бөлімдер мен тақырыптар: Тақырып 1. 1. . Мәдениеттанудыңмақсат-міндеттері
сабақ саны: 2
: 2
:
: 2
Бөлімдер мен тақырыптар: Тақырып 1. 2. Мәдениет түсінігі.
сабақ саны: 2
: 2
:
:
Бөлімдер мен тақырыптар: ІІ Бөлім. Әлемдік мәдениеттер мен өркениеттер.
сабақ саны: 14
:
:
: 3
Бөлімдер мен тақырыптар: Тақырып 2. 1. Мәдениеттің қалыптасуы. Архаикалық мәдениет - адамзат мәдениетінің бастамасы
сабақ саны: 2
: 2
:
: 4
Бөлімдер мен тақырыптар: Тақырып 2. 2. Ежелгі Шығыс мәдениеті.
сабақ саны: 2
: 2
:
: 5
Бөлімдер мен тақырыптар: Тақырып 2. 3. Антикалық мәдениет.
сабақ саны: 2
: 2
:
: 6
Бөлімдер мен тақырыптар: Тақырып 2. 4. Араб-парсы мәдениеті.
сабақ саны: 2
: 2
:
: 7
Бөлімдер мен тақырыптар: Тақырып 2. 5. Африка мәдениеті.
сабақ саны: 2
: 2
:
: 8
Бөлімдер мен тақырыптар: Тақырып 2. 6. Адамзаттың архитектуралық мұрасы мен ескерткіштері.
сабақ саны: 2
: 2
:
: 9
Бөлімдер мен тақырыптар: Тақырып 2. 7. Қайта құру уақытындағы еуропа және Жаңа заман мәдениеті.
сабақ саны: 2
: 2
:
:
Бөлімдер мен тақырыптар: ІІІ Бөлім. Қазақстан мәдениеті
сабақ саны: 14
:
:
: 10
Бөлімдер мен тақырыптар: Тақырып 3. 1. Көшпенді өркениеттің пайда болуы мен ерекшелігі.
сабақ саны: 2
: 2
:
: 11
Бөлімдер мен тақырыптар: Тақырып 3. 2. Ортағасырлық Қазақстан мәдениеті
сабақ саны: 2
: 2
:
: 12
Бөлімдер мен тақырыптар: Тақырып 3. 3. Мұсылман ренессансы.
сабақ саны: 2
: 2
:
: 13
Бөлімдер мен тақырыптар: Тақырып 3. 4. Қазақтардың дәстүрлі мәдениеті. Ауызша халық шығармашылығы және музыка өнері.
сабақ саны: 2
: 2
:
: 14
Бөлімдер мен тақырыптар: Тақырып 3. 5. Кеңес дәуірі кезеңіндегі Қазақтан мәдениеті.
сабақ саны: 2
: 2
:
: 15
Бөлімдер мен тақырыптар: Тақырып 3. 6. . ХХІ ғ Қазақстан мәдениеті
сабақ саны: 2
: 2
:
: 16
Бөлімдер мен тақырыптар: Тақырып 3. 7. Этнография. Қазақ халқының құндылықтары.
сабақ саны: 2
:
:
:
Бөлімдер мен тақырыптар: ІV Бөлім. Әлемдік діндердің мәдениет дамуыда алатын орны
сабақ саны: 7
:
:
: 17
Бөлімдер мен тақырыптар: Тақырып 4. 1. Үнді- будда мәдениеті
сабақ саны: 2
: 2
:
: 18
Бөлімдер мен тақырыптар: Тақырып 4. 2. Христиандық мәдениет түрі
сабақ саны: 2
: 2
:
: 19
Бөлімдер мен тақырыптар: Тақырып 4. 3. Ислам мәдениеті
сабақ саны: 2
: 2
:
: 20
Бөлімдер мен тақырыптар: Тақырып 4. 4. Қазіргі қоғам мәдениетінің басты құндылықтары. Сынақ.
сабақ саны: 1
: 1
:
:
Бөлімдер мен тақырыптар: Барлығы
сабақ саны: 39
: 39
:

Пәннің мазмұны

Бөлім 1. Мәдениет және өркениет. Мәдениет ғылым есебінде: мәні, ерекшеліктері

Оқушылар мынаны білуі қажет:

Мәдениет жайлы түсінік қалыптасуы қажет. Мәдениеттің түрлерін жетік меңгеріп, бөліп қарастыру.

Тақырып 1. 1. Мәдениеттану ғылым ретінде. Мәдениеттанудың мақсат-міндеттері

Мәдениеттанудың ғылым ретінде дамуы және де ең бастысы қандай міндеттер мен мақсаттарды көздейтіні.

Тақырып 1. 2. Өркениет пен мәдениет, олардың қарым-қатынасы-негізгібелгілері

Өркениет дегеніміз не? Өркениет пен мәдениеттің өзара байланысы мен айырмашылығы.

ІІ Бөлім. Әлемдік мәдениеттер мен өркениеттер.

Оқушылар мынаны білуі қажет:

Ғылымның, өнердің, дін мен моральдің мәдениет саласында алатын орын мен маңыздылығын қарастыру.

Оқушылар мынаны білуі қажет:

Әлемдік мәдениеттер мен өркениеттер сипатын, ерекшеліктерін. Өркениет түсінігі және қоғамдағы алатын орнын

Бөлім ІІІ. Қазақстан мәдениеті

Оқушылар мынаны білуі қажет:

Әлемдік мәдениеттер мен өркениеттер сипатын, ерекшеліктерін. Өркениет түсінігі және қоғамдағы алатын орнын

Оқушылар мынаны білуі қажет:

Мәдениет түсінігін және түрлерін, ерекшеліктерін. Мәдениет пен рухани болмыс арасындағы қатынасын

Тақырып 3. 1. Көшпенді өркениеттің пайда болуы мен ерекшелігі .

Мәдениеттің шығу тарихы, құрылымы мен функциялары

Мәдениеттің қоғамда атқаратын қызметі, материалдық және рухани мәдениет

Тақырып 3. 2. Ежелгі дәуірдегі Қазақстан мәдениеті

Ежелгі дәуірдегі мәдениет құрылымы мен функциялары

Тақырып 3. 3. Ортағасырлық Қазақстан мәдениеті

Ұлы Жібек жолы, музыка, өнер.

Тақырып 3. 4. ХХІ ғ Қазақстан мәдениеті

Мәдениет салалары.

Тақырып 3. 5. Қазіргі қоғам мәдениетінің басты құндылықтары

Қоғам мәдениетін құрайтын мәселелер жайлы білу

ІV Бөлім. Әлемдік діндердің мәдениет дамуыда алатын орны

Тақырып 4. 1. Мәдениеттің қалыптасуы. Архаикалық мәдениет - адамзат мәдениетінің бастамасы

Архаикалық мәдениеттің Қазақстан жерінде қалыптасуы.

Тақырып 4. 2. Конфуцийлік-даосистік мәдениет түрі.

Қазақ және Қытай мәдениетің ерекшелігін қарастыру.

Тақырып 4. 3. Үнді- будда мәдениеті

Джайнизм және буддизм діндерінің мәдениетпен сабақтастығы.

Тақырып 4. 4. Ислам мәдениеті

Ислам дінің мәденитке тигізге әсері, кезең-кезеңмен бөліп қарастыру.

Тақырып 4. 5. Христиандық мәдениет түрі

Ислам және христиан діндеріне байланысты мәдениет ерекшеліктері.

Тақырып 4. 6. Қайта жаңғыру дәуірі мәдениеті

Ренесанс дәуірін қарастыру және де мәдениет үлгілері, сурет, архитетктура, музыка салысы.

Тақырып 4. 7. Батыс еуропа мәдениеті және оның қазіргі уақытта алатын орны

Сынақ

Реферат және баяндамалардың тақырыптары

1. Қоғам туралы түсінік

2. Қоғам - біртұтас әлеуметтік -мәдени жүйе

3. Қоғам туралы ілімнің дамуы

4. Қоғам туралы Қорқытттың ойлары

5. Қазақ ойшылдары адам және қоғам туралы

6. Әл - Фарабидің қоғам туралы көзқарасы

7. Әл - Фараби еңбектеріндегі мемлекет тақырыбы.

8. Қоғамның әлеуметтік құрылымы.

9. Әлеуметтану түсінігі

10. Қоғамның әлеуметтік құрылымы

11. Әлеуметтік бірліктің сипаты.

12. Әлеуметтік бірлік мәні

13. Әлеуметтік заңдар.

14. Заңдардың іске асырылу тәсілі.

15. Әлеуметтік байланыстар және іс -әрекеттер

16. Әлеуметтік байланыстардың түрі мен сипаты

17. Әлеуметтік іс- әрекет түрлері

18. Адам және тіршілік аясы

19. Экология, биосфера туралы түсінік.

20. Тіршілік айналасындағы антропогендік айналысқа

21. Планетаның табиғи ресурстары

22. Адам туралы жалпы түсінік.

23. Адамның аңнан ажыратылуы, жетілу деңгейі

24. Индивид- жеке адам ұғымы

25. Адам ақыл-ой иесі

26. Ақыл- ой туралы ойшылдардың көзқарасы

27. Адамгершілік категориялары, негізгі формалары

28. Өркениет дегеніміз не?

29 Өркениет және мәдениет.

30 Құндылықтар мен идеялар жүйесі.

31. Тарихқа өркениет тұрғысынан қарау.

32. Қазіргі заманғы адамзат өркениеті.

33. Өркениет тынысын айқындаушы фактор.

34. Энергияның жаңа көздерінің ашылуы.

8. Ғарыш кеңістігінің игеріле бастауы.

35. Социология пәні және оның міндеттері.

36. Социология әлеуметті зерттейтін ғылым.

37. Социологияның өзге ғылым салаларымен байланысы.

38. Социология ғылымының атқаратын қызметтері.

13. Отбасы туралы түсінік.

39. Неке ұғымы және оның мазмұны.

40. Отбасының мазмұны, қызметі.

16. Этнос және оның негізгі белгілері.

41. Этнос ұғымының мазмұны, басқа этностардан ажырататын белгілері.

42. Білім жүйесінің құрылымы және кәсіби бағдарлама.

43. Білімнің қоғам өміріндегі орны.

44. Діннің мәні.

45. Дүниежүзілік діндер, олардың таралуы.

46. Қазақстанда дінге қалыптасқан көзқарас.

47. Адам өзгермелі қоғамда.

48. Дүниежүзілік экономикалық дағдарыс.

49. Дүниежүзілік экономикалық дағдарыстың шығу себептері.

50. Қазақстанға тиетін әсері. Дағдарыстан шығу жолдары.

Қорытынды бақылауға арналған сұрақтар

1. Қоғам туралы түсінік .

2. Қоғам - біртұтас әлеуметтік -мәдени жүйе. «Қоғам» сөзінің кең мағынада қолданылуы.

3. Қоғам туралы ілімнің дамуы. Қазақ халқының ерте замандағы ой -пікірлері.

4. Қоғам туралы Қорқытттың, Асан Қайғының, Платонның ой- толғаулары.

5. Қазақ ойшылдары адам және қоғам туралы.

6. Әл - Фарабидің қоғам, адам және адамгершілік туралы көзқарастары.

7. Әл - Фараби еңбектеріндегі қоғам және мемлекет тақырыбы.

8. Қоғамның әлеуметтік құрылымы.

9. Әлеуметтік құрылым туралы жалпы түсінік.

10. Қоғамның әлеуметтік құрылымы туралы жаңа көзқарастың қалыптасуы.

11. Әлеуметтік бірліктің сипаты.

12. Әлеуметтік бірлік туралы түсінік, оның негізгі салалары.

13. Әлеуметтік заңдар.

14. Заңдардың іске асырылу тәсілі.

15. Әлеуметтік байланыстар және іс -әрекеттер.

16. Әлеуметтік байланыстардың түрі мен сипаты.

17. Әлеуметтік іс- әрекет түрлері.

18. Адам және тіршілік аясы.

19. Экология, биосфера туралы түсінік.

20. Тіршілік айналасындағы антропогендік айналысқа.

21. Планетаның табиғи ресурстары.

22. Адам туралы жалпы түсінік.

23. Адамның аңнан ажыратылуы, жетілу деңгейі.

24. Индивид- жеке адам ұғымы.

25. Адам ақыл-ой иесі.

26. Ақыл- ой туралы ойшылдардың көзқарасы.

27. Адамгершілік категориялары, негізгі формалары.

28. Өркениет дегеніміз не?

29. Өркениет және мәдениет.

30. Құндылықтар мен идеялар жүйесі.

31. Тарихқа өркениет тұрғысынан қарау.

32. Қазіргі заманғы адамзат өркениеті.

33. Өркениет тынысын айқындаушы фактор.

34. Энергияның жаңа көздерінің ашылуы.

35. Ғарыш кеңістігінің игеріле бастауы.

36. Социология пәні және оның міндеттері.

37. Социология әлеуметті зерттейтін ғылым.

38. Социологияның өзге ғылым салаларымен байланысы.

39. Социология ғылымының атқаратын қызметтері.

40. Отбасы туралы түсінік.

41. Неке ұғымы және оның мазмұны.

42. Отбасының мазмұны, қызметі.

43. Этнос және оның негізгі белгілері.

44. Этнос ұғымының мазмұны, басқа этностардан ажырататын белгілері.

45. Қазан революциясынан кейін ұлт мәселесінің шешілуі.

46. Экономика туралы жалпы түсінік.

47. Экономика және оның қоғам өміріндегі орны.

48. Экономикалық қатынас жүйесіндегі адам.

49. Қазіргі экономика

Пайдаланатын әдебиеттер тізімі

Негізгі:

1. Ғабитов Т. Х., Муталипов Ж. М., Құлсариева А. Т. . Мәдениеттану. -Алматы:2005.

2. Алтаев Ж. Философия және мәдениеттану. -А:2000

3. Маданов Х. М. Қазақ мәдениетінің тарихы. -А:1998

Қосымша:

1. Абай. Шығармалар. А, 1995

2. Ғабитов Т. Мәдениеттануға кіріспе. -А, 1996.

3. Ғабитов Т. Қазақ мәдениетінің сөздігі. -А

Дәріс кешені

І Бөлім . Мәдениет ғылым есебінде: мәні, ерекшеліктері

Тақырып 1. Мәдениеттану ғылым ретінде. Мәдениеттанудың мақсат-міндеттері

Жоспар:

1Мәдениеттау ғылымы

2Мәдениет ұғымының тарихи қалыптасуы

3Қазіргі заманғы ғылымдар жүйесінде мәдениеттанудың алатын орны

Мәдениет (латын. Cultura - өңдеу, егу деген сөзінен шыққан) - табиғат объектісіндегі адамның әрекеті арқылы жасалатын өзгерістер. Бұл сөзде адам еңбегінің ерекшелігі, оның адамның іс-әрекетімен байланыстылығы, адамның және оның қызметінің бірлігі негізделген. Кейіннен «мәдениет» деген сөз жалпылық маңыз алды, адам жасағанның бәрін де «мәдениет» деп атады. Осы ұғымда мәдениеттің мазмұнды белгілері, түсінігі көрсетілді. Мәдениет - адам жасаған «екінші табиғат».
Мәдениет - жеке адамның өмір сүру мақсаты мен құндылық жүйесі, адамның өмір сүрген ортамен қарым-қатынасы. Ол - өзара қарым-қатынас нәтижесінде қалыптасатын ерекше құбылыс.
Адамдар өздерін қоршаған ортаға, оның әлеуметтік және мәдени қатынасына әсер етеді, өзгертеді. Олар оны өз мақсатына пайдаланады. Болашақ қоғамға, ұрпаққа мұра етіп қалдырады, ал ол мұра белгілі жағдайда үнемі дамуда болады.
Мәдениет әр түрлі әлеуметтік құрылымдардың, топтардың, таптардың, жіктердің, ұлттардың, жеке адамдардың өмір сүру жағдайына, талабына сәйкес пайда болып, қалыптасады. Мысалы: аң аулау, еңбек құралдарын жасау, от жағу, тамақ пісіру, киіну, жарасымды өмір сүру, екінші біреуге ұнау, ортамен қатынаста болу, т. б.
Бұл талап-тілектер қоғамдық прогреске, өрлеуге тікелей байланыста. әр қоғамдық кезеңде жаңа талап, тілектер пайда болады, өндіріс құралдары дамиды. Мәселен, бір кездерде жазба әдебиеті болмады соның нәтижесінде фольклор қалыптасты, кейінірек те білімнің қалыптасып, жазудың шығуы жаңа талап қойды. Бүкіл құндылықты, мифті жазып қалдыру талабы пайда болды. Информатика дамыды, оларды микрофон, магнитофон, компьютерге түсіру арқылы мәңгі ету қажеттігі туды. Сөйтіп, мәдениет әлеуметтік құрылымдардың, жеке адамның тілегіне, талабына сәкес қалыптасты. Қоғамда адам тілегінен тыс мәдениет қалыптаспайды.
Мәдениет - әлеуметтік фактор, қоғамның қозғаушы күші. Мәдениеттің дамуы қоғамды ілгері жылжытады. Жеке адам мәдениеті мен қоғам талабы тікелей байланысты.

Адам, оның қызметімен өзара қатынасы бар жерде мәдениет бар. Бірақ материалдық және рухани мәдениетті бір-бірінен ажырата білу қажет.
Мәдениет материалдық және рухани: бірі-материалдық өндірістің, екіншісі-рухани өндірістің өнімі деп қаралады. Себебі материалдық және рухани мәдениеттің өнімдері - еңбек құралдары және көркем шиғырмалар әр түрлі мақсатта пайдаланылады. Олай болса материалдық және рухани мәдениеттің қызметтік ерекшеліктері бар екен. Сонымен қатар бұл екеуі - материалдық және рухани мәдениет тұтастыққа ие. Материалдық мәдениетті мәдениетке айналдырған адамның идеясы мен білімі, ал рухани мәдениеттің өнімі материалдық нысанда болады, соның нәтижемінде ол объектіге айналуы мүмкін және қоғамдық өмірдің факторы болып қалады. Сондықтан мәдениетті материалдық және рухани демей-ақ, тұтас бірлікте алып қарауға да болады. Мәселе бұларды ажыратуда емес, бүкіл қоғамның дамуына сәйкес, органикалық бірлігін мойындауда.
Өміршең мәдениет қоғамдық адамнан ажыратылмайды, адам - мәдениет субъектісі. Оның адамдық сапасы тілді игерудің нәтижесі, қоғамдық өмір сүретін құндылықтарға, әдет-ғұрыпқа ену, осы мәдениетке тән іс-әрекеттің дағдысын бойына сіңіруі. Мәдениет - адамдықтың өлшемі, ол адамның қоғамдық мән есебінде дамуын сипаттайды. Сондықтан мәдениет адаммен тікелей қатынаста өмір сүреді. Ол қатынастың мәні мынада, адам бұрыннан жасалып келген мәдениетті бойына сіңіреді, қабылдайды, өзінің болашақ қызметінің алғышартына айналдырады. Сөйтіп өз білімін, икемін, қабілетін дамыта отырып, өзінің мәдениетті, адамдық мәнін жасайды. Материалдық мәдениетсіз рухани мәдениет қалыптаспайды. Мысалы, радио, теледидар, компьютер, түрлі ғимараттар, мұражайлар сияқты түрлі материалдық игіліктер арқылы рухани мәдениет таралды. Би, ән айту, жыр жырлау құралсыз іске асырылмайды. Ел мәдениеті неге байланысты? Олар театрларға, басқа да мәдени ошақтарға, сән-салтанатты, барлық жағдайы бар демалыс орындарына, т. б. байланысты. Оларды игілікке пайдалана білу де мәдениеттің бір саласы.

Бақылау сұрақтары.

1. Өркениет дегеніміз не?
2. Мәдениет пен Өркениет ұғымдарының айырмашылығы мен жақындығы неде?
3. Орыстың ұлы философы Н. А. Бердяев мәдениетпен өркениет мәселелерінің байланысы туралы қандай пікір айтқан?

2 тақырып

Мәдениет түсінігі.

Жоспар:

1. Мәдениеттану - мәдениет туралы ғылым

2. Мәдениет ұғымы

3. Мәдениет типологиясы

Мәдениеттану ғылым ретінде «культорология» атауымен Еуропада қалыптасқан. Бұл сөздің өзі екі: латын және грек тілдеріндегі екі сөзден құралған. «Культура» сөзі латын тілінде жер айдау, топырақ өңдеу дегенді білдіреді. Ал «логос» сөзі грек тілінен алынған. Ол көп мағыналы: «ғылым», «ілім», «теория» деген ұғымдарды береді. Демек, культорология - мәдениет туралы ілім, теория, ғылым. Мәдениеттану ғылымының қалыптасуында мәдениеттің табиғаты мен мәнін түсіне білу маңызды орын алды. Мәдениет ұғымының даму тарихы мәдениет туралы жан - жақты тұжырымдаманы: марксизмнің еңбек құралы тұжырымдамасын; Н. Я. Данилевскийдің мәдени тарихи тип тұжырымдамасын; мәдениеттің ойын ретіндегі теориясы және басқа тұжырымдамаларын өмірге келтірді. XIX - XX ғасырлар бойында мәдениетті зерттеуде антропологиялық бағыт қалыптасты, онда адам мен мәдениеттің қарым қатынасы басты назарға алынды. Мәдениеттанушылар оның дамуындағы жеті кезеңді бөліп көрсетеді:

Этнографиялық кезеңде (1800-1860) жазуға дейінгі кезеңнің этностық қауымдастықтары зерттелді.

Эволюциялық кезеңде (1860-1890 жылдар ортасы) Э. Б. Тайлор еңбектері басшылыққа алынды.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Ежелгі Шығыс мәдениеті туралы мағлұматтар
Қытай халқының мәдениетінің қалыптасуы
Ежелгі Қытай мәдениеті жайлы
Қытай мәдениеті туралы
Түрк мемлекетінің мәдениеті
Қала, қолөнер және сауда
Қытай халқының мәдениеті мен ғылымы
Қытайдағы мемлекет пен қоғамның қалыптасу негіздері
Көне қытай мәдениеті
Ежелгі мәдениет пен өркениет
Пәндер



Реферат Курстық жұмыс Диплом Материал Диссертация Практика Презентация Сабақ жоспары Мақал-мәтелдер 1‑10 бет 11‑20 бет 21‑30 бет 31‑60 бет 61+ бет Негізгі Бет саны Қосымша Іздеу Ештеңе табылмады :( Соңғы қаралған жұмыстар Қаралған жұмыстар табылмады Тапсырыс Антиплагиат Қаралған жұмыстар kz