Оңтүстік Қазақстан экономикалық аймағының экономикалық географиялық жағдайы

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 24 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК ПЕДАГОГИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

Жаратылыстану факультеті
География кафедрасы

КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
Тақырыбы: Оңтүстік Қазақстан экономикалық аймағының экономикалық географиялық жағдайы

Пәні: Қазақстанның экономикалық және әлеуметтік географиясы
Мамандығы: 5В012900- География-тарих

Бақылаушы : Нәлібаев К.Қ
Орындаған: Әріпбек Ұ.
Қабылдаған: Налмишова Қ.Н
Комиссия мүшелері: Валиева Г.А

Шымкент
Жоспар
1. Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .3
2. І тарау. Оңтүстік Қазақстан экономикалық ауданының экономикалық географиялық мәселелері ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...5
1.1 Оңтүстік Қазақстан экономикалық ауданының географиялық орналасуы ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 6
1.2 Табиғат ресурстары ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... .7
1.3 Халқы ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 8
ІІ тарау. Оңтүстік Қазақстан экономикалық-әлеуметтік жалпы шаруашылық салаларына шолу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..9
2.1 Өнеркәсіп салалары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...14
2.2 Қалалары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..16
2.3Агроөнеркәсіптік кешені ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ...19
2.4 Оңтүстік Қазақстан экономикалық ауданының сыртқы экономикалық қызметі мен әлеуметтік саласы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... .21

Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..27
Пайдаланылған әдебиет ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .29

Кіріспе.

Оңтүстік Қазақстан - қазақылықтың қаймағы бұзылмаған өлке. Бұл - абыздар мен әулиелердің қасиеті дарыған, Қожа Ахмет Яссауи мен Әл-Фарабидің ізі қалған, көне мәдени мұраға бай киелі жер. Қазір бұл өңірде бүкіл ел халқының 16%-ы тұрады.Оңтүстік Қазақстан облысының өзінде 800-ден астам тарихи-мәдени ескерткіш бар. Әлемге әйгілі жәдігерлеріміздің көпшілігі осында. Түркістан, Отырар, Сайрам, Сауран қалалары, Қожа Ахмет Яссауи, Арыстан баб кесенелері - біздің мақтанышымыз. Осындағы әрбір төбе мен қырқаның, өзен мен көлдің аттары - тұнып тұрған тарих. Мәртөбе, Күлтөбе және Ордабасы - халқымыздың сақталуына әсер еткен қазақтың бірлігі мен тұтастығының қасиетті символы. Біз осының бәрін ұрпақтың санасына сіңіруіміз керек. Жастарды патриотизмге, отаншылдыққа, туған жерді сүюге баулу қажет.
Н.Ә.Назарбаев.
. Оңтүстік Қазақстан ежелден өнеркәсібі ерекше дамыған өңір саналады. Химфарм, қорғасын, фосфор, цемент, шина, полиметалл, уран, сондай-ақ жеңіл өнеркәсіп бұйымдарын өндірумен танылған.
Курстық жұмыстың мақсаты облыс шаруашылығына сипаттама бере отырып, оның қазіргі кездегі даму жағдайын қарастыру. Еліміз егемендік алып, экономикамыз ілгерілеген сайын облыстың экономикасының өркендеп келе жатқанын байқауға болады.
Облыстың өнеркәсібі әлемнің 37 еліне экспортқа шығарады, 66 елінен өнімдер алады. Экспортталатын өнімдер ішінде мақта өнімдері-43,3%, металлургия өнеркәсібі-14,5 %,минералдық өнімдер-17,2 %,мал және өсімдік өнімдері-17,3 %,химия өнімдері-4,3 %.Ал импорт құрылымында машиналар, машина жабдықтары, көлік құралдары, түрлі приборлар мен аппараттар 42,8%, химия өнімдері -18,8 % құрайды. Облыста қазіргі таңды Оңтүстік Қаазсқатн облысының индустриалды-инновациялық дамуының 2004-2015 жылдарға арналған стратегиялық жоспары жасалған. Өнім сапасын халықаралық стандартқа сай ету жұмыстары жан-жақты жандандырылуда.
Оңтүстік Қазақстан облысы әруақытта өнеркәсіп ошақтары мен аграрлық секторы қатар дамыған аймақ ретінде көзге түседі. Облыстың динамикалық және комплексті дамуында қажетті шикізаттар жеткілікті мөлшерде кездеседі. Мұнда силикатты шикізаттар, түсті металдардың кен орныдары және уранның Республика бойынша 50 пайызы бар. Қолайлы ауа райы мен ауыл шаруашылығына жарамды жерлердің молдығы ауыл шаруашылығының барлық салаларын дамытуға жағдай жасайды. Соңғы 15 жылда ірі өнеркәсіп орындарының тоқырауына қарамастан облыс индустриалды-аграрлы өлке болып табылады. Бүгінгі күнде Қңтүстік Қазақстан облысы республика бойынша трансформатордың 98 пайызын, дәрі-дәрмектің 70 пайызын, республикады өндірілетін минералды сулардың жартысына жуығын, мотор майлары мен бензиннің 40 пайызын, республика бойынша мақта және оның өнімдерінің барлығын береді.

І тарау.Оңтүстік Қазақстан экономикалық ауданының географиялық мәселелері

І.Оңтүстік Қазақстанның табиғи жағдайына сипаттама.
Құрамы: Алматы, Жамбыл, Қызылорда, ОҚО және Алматы қ. Ауданы: 711 мың кмІ. Халық саны: 7923 мың адам. Орташа тығыздығы: 11,1 адамк
Табиғи жағдайлары. - Оңтүстік Қазақстан экономикалық ауданы екінші үлкен экономикалық аудан болып табылады. Батыс Қазақстан экономикалық ауданынан кейін аудан (ел ауданының 26%). Аудан өзендерге бай, олар біркелкі емес. Ірі өзендер: Сырдария, Іле, Талас, Қаратал, Ақсу, Лепсі гидроэнергетикалық ресурстарға бай (Сырдария өзеніндегі Шардара ГЭС, Іле өзеніндегі Қапшағай ГЭС. Жер асты суларының едәуір қоры аймақтың солтүстік бөлігінде орналасқан Сойынқұм, Бетпақдала, Қызылқұм шөлді аймақтары үшін үлкен экономикалық маңызы бар. Бұл жерде Балқаш пен Алакөл сияқты ірі көлдер, сондай-ақ елдің шаруашылығын дамытуда үлкен рөл атқаратын Арал теңізі бар. Көлдердің суын кәсіпорындар пайдаланады, Арал теңізінде сульфат және ас тұзының үлкен қоры бар, Балкашта 20-дан астам балық бар.
Қазіргі уақытта Арал теңізінің экологиялық проблемасы өткір тұр. Оны қорғау және ресурстарды қалпына келтіру жөніндегі іс-шаралар үкіметтік деңгейде қаралады.
Мұнда топырақ басым, сұр-қоңыр, оларды пайдалану үшін қосымша суару қажет. Қоңыр және қара топырақты тау бөктерінде және тау баурайларында кездеседі. Тақырлар, жанжалдар және соланчактар құмды шөлдер өзендердің ежелгі құрғақ арналарымен өтетін Солтүстік және солтүстік-батыс бөлігіне тән.Өсімдік әлемі өте бай. Тау бөктерінде бағалы дәрілік өсімдіктер өседі, мысалы, цитрарлы жусан (фарм шикізаты. өндіру). Ал жабайы алма, урюка, жаңғақ және тянь-Шань шыршасының таулы ормандары туристер үшін тартымды. Жақсы жайылымдар көп.
Климаты құрғақ, ал тау бөктерінде жұмсақ, жауын - шашын 700 мм астам (тау бөктерінде-1100 мм дейін). Ауданның жас таулары жер сілкінісі қаупі бар. Сел ағыны мен сырғыма кейде осы аймақтың тұрғындары үшін қауіпті.
Өңірдің агроклиматтық ресурстары бірегей. Бұл жерде вегетациялық кезең өте ұзақ, ал белсенді температуралардың сомасы 3200є-4000є және одан да көп болады. Жылу және суару мақта, күріш және басқа да дақылдарды өсіруге қолайлы әсер етеді.
Оңтүстік-шығыстың биік таулары, жиі желдер, шаңды дауылдар, жауын-шашынның аздығы, жазда жоғары булану ауданда шаруашылық қызметті дамыту үшін белгілі бір қиындықтар туғызады.Аудан жер қойнауы жан-жақты зерттелген. Мұнда қоңыр көмір, темір кені, асбест және мәрмәр бар. Жамбыл облысындағы Қаратау тау жоталары фосфориттердің (Жаңатас, Ақсай, Шолактау кен орындары) едәуір қорына бай. Ащысай, Мырғалымсай, Байжансай кен орындарында полимитал кендері (қорғасын, мырыш) өндіріледі. Қаратау фосфориттері республиканы тыңайтқыштармен қамтамасыз ететін негізгі база.
Алматы облысының Жетісу Алатау тауларында (Текелі) полиметалл кен орны орналасқан, сонымен қатар мұнда көмірдің, жанғыш тақтатастың ірі қоры табылған. шымтезек, әктас, мәрмәр.
Қызылорда облысы Түсті металлургия, химия және мұнай өнеркәсібі үшін шикізат болып табылатын табиғи ресурстарға бай.Табиғи газ кен орны Жамбыл облысында (Амангелді) бар.
Түркістан қаласының маңында цемент өндірісіне арналған гипс-шикізат қоры бар. Кентау қаласына жақын жерде полиметалл кен орындары орналасқан
ОңтүстікҚазақстан экономикалық ауданынның географиялық орналасуы.
Оңтүстік Қазақстан облысы республика территориясының оңтүстігінде орналасқан. Жер көлемі 117,3 мың шарша шақырым. Оңтүстігінде Өзбекстан республикасымен, батысында Қызылорда облысымен, шығысында Жамбыл облысымен, солтүстігінде Қарағанды облыстарымен шектеседі. Территорияның жер бедері жазықты, негін шаруашылығы мен мал шаруашылығына өте қолайлы. Территориясының солтүстік және қиыр оңтүстік бөліктерінен өзгесі шөл зонасында орналасқан. Облыс жерінен Сырдарья, Арыс, Келес секілді ірі өзендер ағады. Өзен жағалары егін шаруашылығына өте қолайлы. Осыған орай мұнда мақта, күріш өсіріледі және мал шаруашылығының кейбір салалары жақсы дамыған.
Оңтүстік Қазақстан облысының көп ғасырлық тарихы бар. Мұнда Ұлы Жібек жолы өткен. Бұл өлке ертедегі мәдениет пен цивилизацияның орталығы. Ертедегі Оңтүстік Қаазсқатн облысында көне түрік қағанаты заманында көне мәдениет ошақтары- Исфиджаб (Сайрам),Отырар, Сығанақ, Яссы, Әулие-Ата қалалары дамыған. Мұнде әлемдік маңызы бар ғылыми және білім орталықтары болған.
Саяси-әкімшілік тарихы бойынша Оңтүстік Қаазақстан облысы 1932 жылы жеке әкімшілік облысы болып құрылған. Оның жеке облыс болып даму тарихы Алматы, Қарағанды, Шығыс Қаазақстан, Батыс Қазақстан облыстарымен байланысты.
Оңьтүстік Қазақстан облысы 1932 жылы 10-наурыз күні құрылғаннан бастап, атауын сан мың өзгерткен. 60-жылдары Оңтүстік Қазақстан өлкесінің құрамында Шымкент деген атаумен еніп, егемендік жылдарынан кейін Оңтүстік Қазақстан облысы деп аталды.
1.2.Табиғат ресурстары. Шығыс және Орталық Қазақстанмен салыстырғанда Оңтүстік Қазақстан минералдық қорларға аса бай емес. Дегенмен, мұнда да түсті металл кендерінің: корғасынның, іші ванадийдің, вольфрамның едәуір мол қорлары бар. Алматы және Оңтүстік Қазақстан облыстарында ірі тас көмір кен орындары анықталған. Қаратау жотасында фосфориттің, Мойынқұмда (Амангелді)табиғи газдың орасан мол ресурстары барланған. Минералдық тұздар(ас тұзы), әктас (Састөбе), гипс (Тараз ) кездеседі. Оңтүстік Қазақстан су қорларымен біркелкі қамтамасыз етілмеген. Өзен торы тау етектерінде жазық жерлерге карағанда жиірек болып келеді. Ірі өзендері - Сырдария, Іле, Шу, Талас, Қаратал, Ақсу бастауларын биік таулардан алады. Олардың суы көктемгі жазғы кезеңдерде молаяды және суармалы егістікке пайдаланылады. Өзендері су қорына бай, Сырдарияда - Шардара, ал Іледе -Қапшағай СЭС-тері салынған. Оңтүстік Қазақстанның аумағына Аралдың солтүстік-шығысы мен Балқаштың оңтүстігі қарайды. Егістіктерді суаруда Сырдариядан көп су алынады. Соның салдарынан Арал теңізіндегі судың ауданы мен көлемі азайып апатқа әкеліп соқтырады. Соңғы жылы Аралы теңіз деңгейін қалпына келтіру үшін жұмыстар істелуде. Ауданда сумен аз қамтамасыз етілген жерлер үшін маңызы зор жер асты суларының мол қоры барланған. Бұл жақта вегетациялық қезең ұзаққа созылады. Белсенді температура жиынтығы 3200°-4000° және одан да көбірек. Мол жылу мөлшері мен қолдан суару Қазақстанның басқа жерінде кездеспейтін мақта мен күріш өсіруге мүмкіндік береді. Ауданның жер қорлары біршама. Бірақ ылғалдылықтың жетіспеуі топырақ құнарлылығына әсерін тигізеді - көбінесе сұр-қоңыр және сұр топырақ түрлері басым болып келеді. Ең құнарлы топырақ түрлері тау етектері мен беткейлерінде кездеседі. Рекреациялық ресурстар аудан аумағының оңтүстік-шығысы (Үлкен Алматы көлі) мен Солтүстік шығысында(Көлсай, биік таудағы Медеу мұз айдыны, Шымбұлақ және Алма-Арасан, т. б.)орналасқан. Мұнда көрікті қала-Алматы орналасқан. Бұл жерлер туристерді көп қызықтыратын аудан
1.3. халық саны.
Оңтүстік қазақстан облысы республикадағы халық саны бойынша бірінші орында. Халықтың жалпы саны-6 млн. адам. 363 мың адам. Мұнда Қазақстан халқының 38% - дан астамы тұрады. Халықтың орташа тығыздығы 1 шаршы км - ге 9 адамды құрайды, бұл республика бойынша орташа тығыздықтан едәуір жоғары және негізінен Тянь-Шань, Жоңғар Алатауына, Қаратау жотасына және Сырдария өзенінің алқабына шоғырланған. Бұл жерлерде халықтың тығыздығы кейде 1 шаршы километрге 100 адамға жетеді. Атап айтқанда, Қаратал, Талас өзендерінің алқабында, сондай-ақ Сырдарияның төменгі жағында халықтар жиі қоныстанған. Бұл жерлерде халықтың тығыздығы 1 шаршы километрге 200 адамнан асады.Алматы қаласының халқы 1 млн. 130 мың адамды құрайды. Шымкентте халық саны 393 мыңнан астам адам, Түркістан тұрғындары 78 мыңнан астам адам, Таразда 307 мыңнан астам адам, Талдықорғанда 119 мыңнан астам адам, Қызылорда қаласында 153 мыңнан астам адам тұрады. адам.Балқаш, Мойынқұм, Бетпақдала, Арал маңындағы Қарақұм және Қызылқұм шөлдерінде халық өте сирек қоныстанған-көбінесе 2 және тіпті 4 ш.км-ге тек 1 адамнан келеді. Алайда, көрші ортаазиялық республикалардағы сияқты, халықтың орташа тығыздығы бірдей емес, себебі халық саны 1 шаршы километрге бірнеше ондаған адамнан асатын жиі қоныстанған елді мекендер аз қоныстанған немесе тіпті мүлдем қоныстанбаған шөлді аумақтармен кезектеседі.Халықтың басым бөлігі Тянь-Шань, Жоңғар Алатауы тау бөктерінде, Қаратау жоталарында және қатты дамыған ірімшікте Суармалы егіншілікте шоғырланған. Керісінше, тау бөктеріндегі және ірі өзендердің аңғарларында, Балқаш, Мойынқұм, Бетпақ-аңғары, Арал өңірі және Қызылқұм таулы аумақтарында халық өте сирек қоныстанған.Революциядан кейінгі жылдары Оңтүстік Қазақстандағы қала халқының үлес салмағы бес еседен астам өсті. Қала халқы, ең алдымен, Алматы, Шымкент, Тараз, Қызылорда сияқты ірі қалаларда, сондай-ақ Текелі, Кентау, Қапшағай, Аралсульфат және қала үлгісіндегі басқа да елді мекендерде жоғары көрсеткіштерге қол жеткізді.Өңірде ауылдық жерлерде тұратын тұрғындар басым (52%). Жаңа қалалар пайда болды: Алматы, Шымкент, Тараз, Леңгір, Кентау, Жаңатас, Қаратау, аралсульфат, Кировск болды.
ІІ тарау. Оңтүстік Қазақстан экономикалық ауданының жалпы шаруашылығына шолу
XIX ғасырдың ортасына дейін бұрынғы Оңтүстік-халықта негізінен мал шаруашылығымен айналысқан. Бұл үшін маусымдық жайылымдардың жақындығы, атап айтқанда, жазғы жайылымдардың тауларда, қысқы жайылымдардың шөлдерінде және ірі өзендердің Жайылма алқаптарында, ал тау бөктерінде көктемгі, күзгі жайылымдардың орналасуы қолайлы жағдай болды. Суармалы егіншілік де маңызды. Арыс, Келес және Талас өзендері бассейндерінде егіншілікпен суарылды. Дәнді дақылдар, бау-бақша жүзім өсіріледі. Аудан экономикасының дамуы қазақ және орыс-украин шаруаларының қоныс аударуына ықпал етті. Көшіп келушілерге Жоңғар Алатауының солтүстік және батыс баурайларында, Іле Алатауы мен Қырғыз жотасының солтүстік баурайларында егіншілік үшін неғұрлым қолайлы жерлер бөлінген.Сол кезде өнеркәсіп шитті мақтаны, жүнді, теріні бастапқы өңдеумен айналысты. Шымкентте ірі кәсіпорындар сантонин зауыты, Қарғалы қаласындағы шұға фабрикасы, Верныйдағы сыра зауыты және темекі фабрикасы болды. XIX ғасырдың соңында Ленгер қоңыр көмірі, Қаратау полиметалл кендері аз мөлшерде игерілген. Алайда, жалпы темір жол байланысының болмауы Оңтүстік Қазақстан облысы өнеркәсібінің дамуын тежейді.Революциядан кейінгі жылдары Оңтүстік Қазақстан экономикасында түбегейлі өзгерістер болды, 20-жылдары барлық ауыл тұрғындарының жер және су бойынша аумақтарын теңестіру үшін жер-су реформасы жүргізілді, ал кейіннен көшпелі және жартылай көшпелі қазақ халқын жерге орналастыру мақсатында бірқатар маңызды іс-шаралар жүзеге асырылды. Соғыс алдындағы бес минут кезеңінде Түркістан -- Сібір темір жолы мен ауыр және жеңіл өнеркәсіп кәсіпорындары салынды. Қызылорда, Оңтүстік Қазақстан және Жамбыл облыстарында ірі суару жүйелерін салу бойынша жұмыстар басталды және техникалық және дәнді дақылдардың егістігін айтарлықтай арттыруға мүмкіндік берді. Соғыстан кейінгі жылдары жаңа темір жолдар мен автомобиль жолдары пайдалануға берілді, Қаратау фосфоритін игеру басталды, жеңіл, ауыр және тамақ өнеркәсібінің жаңа ірі кәсіпорындары пайда болды. Нәтижесінде Оңтүстік Қазақстан облысы республикада өнеркәсіп өнімдерін өндіру бойынша алдыңғы орында тұр.Қазіргі уақытта Оңтүстік Қазақстанның қазіргі заманғы шаруашылығын мамандандыруда ауыр өнеркәсіптің қарқынды дамуы төңкерістен кейінгі уақытта агроөнеркәсіптік кешен салаларының жиынтығы-егіншілік-индустриялық және мал шаруашылығы-индустриялық циклдарда жетекші орын алады. Сонымен қатар, мұнда металлургия, тау-кен-химия және машина жасау өнеркәсібі жақсы дамыған. Оңтүстік Қазақстанда егіншіліктің мамандануын дәнді дақылдар емес, техникалық дақылдар, негізінен мақта және қант қызылшасы Солтүстік Қазақстандағы сияқты анықтайды.Ауыл шаруашылығының негізгі саласы-Егіншілік. Ол көптеген тауар өнімдерін жеткізеді және шаруашылықтарға үлкен табыс әкеледі, өйткені егіншілікті мамандандырудың басты бағыты техникалық дақылдарды өсіру болып табылады.
Оңтүстік Қазақстан облысында кей жерлерде аздаған жаңбыр жауады. Аумақтың басым бөлігінде жылына тек 100-200 мм Жауын-шашын түседі. Бұл егіншілік үшін жеткіліксіз. Бірақ, күн жылуы мен жасанды суаруды пайдалана отырып, Қазақстанның басқа аудандарына берілмейтін құнды техникалық дақылдарды өсіруге болады.Су ресурстарының молдығы және оның біркелкі орналасуы -- Оңтүстік Қазақстанда суармалы егіншілікті дамытудың маңызды факторы. Оңтүстік Қазақстан облысында Досан Қарабас және Шәуілдір, Талас -- Асы және Георгиевка, Алматы облысының Қаратал суару жүйелері, Шу және Қызылорда бөгеттері, Арыс - Түркістан арнасы, Сырдария бойындағы Бөген су қоймасы салынды. Бидай, арпа, тары сияқты дәнді дақылдар суармалы жерлерде де, Суарылмайтын жерлерде де өсіріледі. Дәнді дақылдардың 70% - ын күздік бидай құрайды, себебі бұл аудандарда қысы аздап жұмсақ, үлкен қар, сондықтан оны күзде егуге болады. Оңтүстік Қазақстан-Тараз, Шымкент, Арыс және Келес алқабында жүзім өсіретін ірі БАҚ пен аудан.
Оңтүстік Қазақстан экономикалық ауданының өнеркәсібін дамытудың негізі жер қойнауының байлығы емес, ауыл шаруашылығы шикізаты болып табылады. Сондықтан жеңіл және тамақ өнеркәсібі басым республика бойынша Оңтүстік Қазақстанның үлесіне осы салалар өндіретін жалпы өнім көлемінің 87% келеді. Орталық және Шығыс Қазақстанмен салыстырғанда Оңтүстік Қазақстанның жер қойнауы шамалы. Алайда, барланған фосфорит кендерінің үлкен қоры бар Қазақстанның, Орта Азия мен Ресейдің көптеген суперфосфат зауыттары Қаратау фосфориттерін пайдалана отырып жұмыс істейді. Оңтүстік Қазақстанда түсті және сирек металдар -- қорғасын, мыс, ванадий, вольфрам кендерінің қоры бар. Алматы облысында ірі көмір кен орындары табылды.
Оңтүстік Қазақстан облысының барлық өнеркәсіп салаларын үш топқа бөлуге болады.
Бірінші топқа жеңіл және тамақ өнеркәсібі, атап айтқанда мақта-мата және жүн, шұлық-ұйық бұйымдары, ішкі және сыртқы трикотаж, Үлбір, былғары, аяқ киім өндірісі өндірісін жатқызуға болады.
Оңтүстік Қазақстан облысында азық-түлік тауарларынан қант, жеміс консервілері, жүзім, темекі өнімдерінің 100%, республика бойынша өндірілетін тамақ өнімдерінің жартысына жуығы өндіріледі.
Екінші топқа түсті металлургия және цемент өнеркәсібі кіреді. Полиметалл кендерінің базасында Ащысай полиметалл және Текелі қорғасын-мырыш комбинаттары, Шымкент қорғасын зауыты жұмыс істейді. Оңтүстік Қазақстан және Жамбыл облыстарындағы Қаратау фосфориттері
қазіргі уақытта Қаратау тау-химия комбинатының, минералды тыңайтқыштар мен фосфор тұздарын өндіретін зауыттың құрылысы жүріп жатыр. Цемент шикізаты кен орындарының базасында Шымкент және Сазтөбе цемент зауыттары салынды.
Үшінші топқа машина жасау және металл өңдеу, сондай-ақ ағаш өңдеу өнеркәсібі жатады. Машина жасау негізінен Алматы және Оңтүстік Қазақстан облыстарында дамыған. Оңтүстік Қазақстанда Фарфор-фаянс және зергерлік бұйымдар зауыттары салынды.
Оңтүстік Қазақстан экономикалық ауданы-республикада негізгі суармалы құнды дәнді және техникалық дақылдарды, бау-бақша және жүзім өсіру бойынша аудан. Сонымен қатар, мұнда мал шаруашылығы, Қарақат, жоғары сапалы жүн өндірісі дамыған.Ауыл шаруашылығы өнімдері (көптеген көкөністер, жемістер) Қазақстанның басқа аудандарына шығарылады, өйткені көкөніс, жеміс, жидек дақылдары Солтүстік және шығыс аудандарына дейін 1,5 -- 2 ай бұрын піседі. Солтүстік-шығыс аудандарда өнеркәсіп қарқынды дамып келеді,осыған байланысты халық санының тез өсуі азық-түлікпен (негізінен көкөніспен, жемістермен) қамтамасыз ету проблемасын тудырады. Бұл ретте Оңтүстік Қазақстанда жеміс шаруашылығы мен көкөніс шаруашылығының күрт өсуі бойынша міндет қойылды.

2.1 Оңтүстік Қазақстан экономикалық ауданының өнеркәсіп салалары
Қазақстанның оңтүстік экономикалық ауданы-Қазақстанның үлгілі экономикалық ауданы өзінің құрамында төрт облыс бар -- Алматы, Жамбыл, Қызылорда, Оңтүстік Қазақстан.
Бұл экономикалық тұрғыдан алғанда ең ірі аудандардың бірі. Жалпы ұлттық өнімдегі үлес бойынша (24%) ол солтүстіктен кейін екінші орында тұр, бірақ өнеркәсіптік әлеует бойынша Солтүстік пен орталыққа көш бастап тұр. Бірінші кезекте бұл мұнда ауыл шаруашылығы өндірісінің үлкен дамуымен, экспорттық-бағдарланған салалардың, әсіресе өндіруші салалардың аз мағынасымен байланысты.
Ауданда ел тұрғындарының 42% - ы өмір сүреді, бірақ ол Қазақстан аумағының 26.1% - ын ғана алады. Мұнда халықтың тығыздығы жоғары (1 км2 -- ге орташа-8,7 адам), ауыл тұрғындарының үлкен үлесі (49,9%) байқалады.

Кеңес дәуірінде оңтүстікке бөлінген елдің машина жасау өңірінің рөлі қазір шығарылатын өнімнің талап етілмеуіне байланысты айтарлықтай азайды. Оңтүстік Экономикалық ауданның ауыр машина жасау әлеуетіне ие (Алматы, Кентау, Шымкент), мұнда ауыл шаруашылығы техникасын, оның ішінде мелиоративтік (Алматы, Тараз -- быв. Жамбыл, Қызылорда, Тал-дықорған, Шымкент). Алматы мен Алматы облысында Қорғаныс бағытындағы машина жасау елеулі мәнге ие болды. Қазіргі уақытта Алма-атада құрылыс-жол, авиациялық және темір жол техникаларын жөндеу жүзеге асырылуда, станок жасау саласының кәсіпорындары бар. Талдықорған аккумуляторлар шығару бойынша бөлінеді, Кентау қаласында (Оңтүстік Қазақстан обл.) трансформаторлар өндіреді. Қызылорда облысында күріш астығын өңдеуге арналған жабдықтар шығаратын ТМД-дағы ең ірі зауыт жұмыс істейді.
Шикізатты өңдеу үшін Қаратау (өндіру және өңдеу), Тараз, Шымкент (тыңайтқыштар, сары фосфор, фосфор қышқылы, феррофосфор шығару) қалаларында қосалқы бағыт -- күкірт қышқылын өндіру сияқты кәсіпорындар құрылды. Оңтүстік Қазақстан облысында Химия-фармацевтикалық өнеркәсіп кәсіпорындары (Шымкент, Түркістан) ұсынылған. Ірі МӨЗ (Шымкент) осы аумақта мұнай-химия, оның ішінде шип өндірісі құрыла бастады. 1991 жылы Кум көл мұнай кен орнын өнеркәсіптік игеру басталды.
Аумақты дамытудың әлеуетті мүмкіндіктері полиметалл кендерін өндіруге және қайта өңдеуге байланысты (Алматы облысындағы Текелі кен орындарының тобы, Оңтүстік Қазақстан облысындағы Байжанса, Қызылорда облысындағы Шал қия). Гекелий қорғасын-мырыш комбинатында және Кеггггау қаласындағы "Ачполиметалл" комбинатында қорғасын мен мырыш концентраттарын өндіреді. Шымкент қорғасын зауытының үлесіне Қазақстанда қорғасын балқытудың шамамен 45% тиесілі. Жанама өнім-күкірт қышқылы. Кешенді кендерде күмістің, сурьманың және басқа да түсті металдардың мөлшерін алу үшін пайдалы
Облыстың өнеркәсібі әлемнің 37 еліне экспортқа шығарады, 66 елінен өнімдер алады. Экспортталатын өнімдер ішінде мақта өнімдері-43,3%, металлургия өнеркәсібі-14,5 %,минералдық өнімдер-17,2 %,мал және өсімдік өнімдері-17,3 %,химия өнімдері-4,3 %.Ал импорт құрылымында машиналар, машина жабдықтары, көлік құралдары, түрлі приборлар мен аппараттар 42,8%, химия өнімдері -18,8 % құрайды. Облыста қазіргі таңды Оңтүстік Қаазсқатн облысының индустриалды-инновациялық дамуының 2004-2015 жылдарға арналған стратегиялық жоспары жасалған. Өнім сапасын халықаралық стандартқа сай ету жұмыстары жан-жақты жандандырылуда.
Оңтүстік Қазақстан облысы әруақытта өнеркәсіп ошақтары мен аграрлық секторы қатар дамыған аймақ ретінде көзге түседі. Облыстың динамикалық және комплексті дамуында қажетті шикізаттар жеткілікті мөлшерде кездеседі. Мұнда силикатты шикізаттар, түсті металдардың кен орныдары және уранның Республика бойынша 50 пайызы бар. Қолайлы ауа райы мен ауыл шаруашылығына жарамды жерлердің молдығы ауыл шаруашылығының барлық салаларын дамытуға жағдай жасайды. Соңғы 15 жылда ірі өнеркәсіп орындарының тоқырауына қарамастан облыс индустриалды-аграрлы өлке болып табылады. Бүгінгі күнде Қңтүстік Қазақстан облысы республика бойынша трансформатордың 98 пайызын, дәрі-дәрмектің 70 пайызын, республикады өндірілетін минералды сулардың жартысына жуығын, мотор майлары мен бензиннің 40 пайызын, республика бойынша мақта және оның өнімдерінің барлығын береді.

2.2 Оңтүстік Қазақстан экономикалық ауданының ірі қалалары
Оңтүстік Қазақстан -- Қазақстан Республикасы құрамындағы экономикалық-географиялық аймақ. 2019 жылдың 1 шілдесіне өңір халқы 8 916 851 адамды құрады. Бұл елдің ең тығыз қоныстанған аймағы. Мұнда Қазақстанның ірі қалалары -- Алматы және Шымкент орналасқан. 1997 жылғы ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.