Жарнама ұрандарының аудармасы

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 11 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ
ТАРАУ 1 ЖАРНАМАЛЫҚ МӘТІНДЕРДІ АУДАРУДЫҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
.1 Жарнама ұрандарының сипатты ерекшеліктері
.1.1 Ұран түсінігі
. 1.2 Ұрандар жіктемесі
. 1.3 Жарнамалық ұран функциялары
. 1.4 Жарнама ұранының әсер ету механизмі
. 2 Жарнама ұрандарының аудармасы
Тарау 1 бойынша тұжырымдар
ТАРАУ 2 ЖАРНАМА МӘТІНДЕРІН АУДАРУ ҚИЫНДЫҚТАРЫ
.1 Аударманы анықтау
.2 Аудармашылық түрлендірулер
.3 Ағылшын тіліндегі және қазақ тіліндегі ұрандардың салыстырмалы талдауы
Тарау 2 бойынша тұжырымдар
ҚОРЫТЫНДЫ
БИБЛИОГРАФИЯЛЫҚ ТІЗІМ

КІРІСПЕ

Бұл жұмыс жарнама ұрандарының тілін зерттеуге және жарнама мәтіндерін аудару ерекшеліктеріне арналған.
Жарнама мәтіндерін аудару тіл аралық коммуникацияның ең күрделі түрлерінің бірі болып саналады, себебі ол аудармашыдан тек жоғары деңгейдегі тіл білімін ғана емес, сонымен қатар шығармашылық тәсілдемені, мақсатты аудитория мәдениетінің білімін талап етеді. Басқа сөзбен айтқанда, жарнама мәтіндерін аудару кезінде, аударма құралдарының аударма тілін тамсымалдаушыларына тигізетін әсері авторлық құралдардың түпнұсқа тілінің тасымалдаушалырына көрсететін әсерімен тұспа-тұс болуы тиіс.
Аудармашы түпнұсқаның бүкіл көркем-эстетикалық мағынасын жеткізіп, сипаттап беруі тиіс болатын көркем әдебиеттің аудармасына қарағанда, жарнама мәтіндерінің аудармасы нысаны, тілдік құралдары мен анық айқындалған коммуникативті бағыты бойынша ерекшеленеді.
Бұл зерттеудегі айрықша назар жарнама ұрандарының халықаралық туризм саласындағы қолданысын зерделеуге арналған. Бүгінгі таңда ағылшын тіліндегі жарнама аудармасының орасан зор көлемі бар, сондықтан оларды қарастырып, талдап, түпнұсқа мен аударма мәтіндерінің салыстыру мәтіндерін жасау қызығушылық туғызды.
Осы жұмыстың зерттеу объектісі БАҚ-ғы және бейне жарнамадағы ағылшын тіліндегі жарнама ұрандары мен олардың қазақ тіліндегі нұсқалары болып табылады.
Зерттеу пәні болып, басты мақсаты аударманың баламалылығына қол жеткізу болатын аудармашылық түрленімдер табылады.
Қазіргі таңда, туризм мен сауда саласындағы халықаралық қарым-қатынастардың дамуына байланысты, кең ауқымды сатып алушылар аудиториясын тарту мақсатындағы, басқа тілдерге сауатты аударманы талап ететін туристтік ұран деген ұғыным пайда болды. Демек, жарнама ұрандарын аудару ерекшеліктерін зерттеу өзекті болып табылады.
Бұл жұмыстың мақсаты бастапқы ағылшын тіліндегі ұран мен оның қазақ тіліндегі баламасын салыстыру болып табылады. Мақсатқа қол жеткізу үшін келесі мәселелердің шешімін табу қажет:
) ұран терминін қарастыру;
) ұрандардың жіктемесіне талдау жасау;
) туристік ұрандардың түпнұсқасы мен аудармасының салыстырмалы талдауын жүргізу;
) ағылшын жарнама ұрандарының қазақ тіліндегі баламасындағы аудармашылық түрленуін пайдалану жиілігін талдау.
Бұл жұмыстың тәжірибелік маңыздылығы - жарнама ұрандарын аудару тәсілдеріне қатысты алынған мәліметтер, ағылшын және қазақ тіліндегі жарнама ұрандарын аудару бойынша тәжірибелік жұмыстарда әрі қарай қолдану мүмкіндігін қамтиды.
Зерттеу әдістері теориялық дереккөздердің салыстырмалы талдауы, контекстуалды талдау әдісі, мәліметтерді көлемдік өңдеу болып табылады.
Зерттеу материалы болып мерзімді баспа мен медиа жарнамадан іріктеліп алынған 100 жарнама ұрандары табылады.
Жұмыстың құрылымы қойылған мақсат пен зерттеу мәселелерімен анықталады.
Бұл курстық жұмыс кіріспеден, мазмұнынан, теориялық және тәжірибелік бөлімдерден, және қорытындыдан тұрады. Кіріспе өзектілікті ашады, мақсатты, міндеттерді, нысанды, пәнді, зерттеудің материалдары мен әдістерін анықтайды, жұмыстың тәжірибелік маңыздылығын анықтайды.
Бірінші тарауда ұран ұғымы мен оның жіктелуі қарастырылған. Онымен қоса, жарнама мәтінін қазақ тіліне аудару кезінде ең жиі кездесетін мәселелер келтірілген.
Екінші тарау жарнама ұрандарын аудару қиындықтарына арналған зерттеуді қамтиды. Бұл тарауда ағылшын тіліндегі жарнама мәтіндері мен олардың қазақ тіліндегі аудармаларының салыстырмалы талдауы жүргізілген. Қорытындыда жарнама мәтіндері саласында жүргізілген зерттеудің нәтижелері келтіріледі. Библиографиялық тізімге отандық және шетелдік авторлардың жиырма сегіз дерек көздері мен ғаламтор ресурстары кіреді.

ТАРАУ 1. ЖАРНАМАЛЫҚ МӘТІНДЕРДІ АУДАРУДЫҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
.1 Жарнама ұрандарының сипатты ерекшеліктері
туристический рекламный слоган
1.1.1 Ұран түсінігі
Халықаралық жарнамалық тәжірибедегі ұран ұғымының дәстүрлі түсіндірмесі төмендегіге саяды:
Ұран - бұл ықшам түрде негізгі жарнамалық ұсынысты мазмұндайтын және жарнамалық науқан аясында барлық хабарламаларда қамтылатын жарнамалық сөздер тізбегі [1,с. 5]. Ұран ұғымы (slaugh-ghairm) гаэль тілінен бастау алады деп есептелінеді, және ол жауынгерлік ұран деп аударылады. Сөздің бастапқы мағынасы - жауынгерлік ұран - ұран мәнін дәл және нақты сипаттайды: сатып алушыны арбап алу және бәсекелестерден ерекшелену. Қазақ тілдес халық үшін ұран сөзінің өзі салыстырмалы жаңа құбылыс. Таяуда ғана оның орнына лозунг туралы айтып еді, алайда қазақ тіліне неміс тілінен келген бұл термин бірте-бірте slogan ағылшын ұғымымен ығыстырылуда. Losung неміс сөзі - бастапқыда әскери құпия сөз деген мағынаға ие болған. Лозунгтың шежіресі керемет - адамдар әрдайым өздерінің ойын жеткізу үшін ықшам, есте қалатын түрін іздеуге ынталанып, орынды сөздер мен қанатты сөздерді ойлап тапқан [4]. Слоган қазақ терминіне ағылшын тіліндегі үш ұғым сәйкес келеді:
) tagline;
) copyline;
) endline.
Tagline, сөзбе-сөз - қатар-затбелгі, ұран мен өнім атауының үзілмес байланысын меңзейді. Атауға затбелгі секілді нық жабысып алып, ұран барлық жерде оның жанынан табылады, онымен өмір бойы немесе ең болмаса ұзақ уақытқа бітіседі.
Copyline, сөзбе-сөз - жарнама мәтінін аяқтайтын қатар, ұранды креативті мәнмәтінге салып, оған шешуші сөздің, незіггі идеяның рөлін артады.
Еndline синонимдік термині, сөзбе-сөз - финалдық қатар, компанияның логткалық құрылымындағы ұранның шарықтау мағынасын айқындай түседі. [5].
Ұранның функционалдық жүктемесі зор. Ол сол немесе басқа дәрежеде басты жарнамалық аргументті қайталайды, онымен қоса жарнама мәтінін аяқтайды. Әдеттегідей, ақырғы ұранда жарнамаланып отырған сауда белгісінің немесе өнімнің атауы айтылады. Мысалы: Love New York - Мен сені сүйемін, Нью-Йорк.
Жарнама, әсіресе туристтік жарнама, әдетте шағын, көркем айқындалған түрде ұсынылған және эмоционалды түрленген лексика түрінде кескінделген ақпаратты қамтиды. Белгілі болғандай, қоғамдық сананы жаулау ісінде ақпараттандыру ғана жеткіліксіз. Ақпаратты халыққа лайықты түрде ұсыну керек. Сондықтан, әрдайым ақпаратқа дәмі мен өткірлігін беретін және оның ілгерілеуіне ықпалын тигізетін қандай да бір эмоционалды құрамдаушы болады [6, с. 15]. Жарнама потенциалды тұтынушылардың санасына туристік өнімдер мен туристік кәсіпорындар туралы ең маңызды ақпарат пен деректерді жеткізеді. Оның көмегімен туристік кәсіпорындар өткізудің жаңа нарықтарын игеруде. Бәсекелестік күрес құралы бола тұрып, жарнама оны өткірлей түседі және туристік қызмет көрсету сапасын арттырады. Басқаша сөзбен айтқанда, жарнама - фирма мен оның брэндін халықаралық нарықтарды ілгерілету үшін пайдаланылатын өзара маркетиенгілік қадам болып табылады. Тек ұран кез-келген жарнаманың ажырамас құрамдаушысы болып табылады, бұл бірнеше сөз өзіне негізгі идеяны қамтып, туарлар мен қызметтер бейнесін кескіндейді. Жарнама индустриясы журналының бір оқырманы айтқандай: Ұран - бұл жарнама өнерінің жеке, өте маңызды түрі. Ол тек тауарды ғана сатпайды, сонымен қатар тұтынушылардың санасында компанияның кейпін қалыптастырады [3]. Ұрандардың артықшылығы - олардың қарапайым сөздер массасының арасынан назарды аударып, жернамалық үндеуді ерекшелендіре алады. Онымен қоса, негізгі мәтінге қарағанда, тақырыптар мен ұрандарды бес есе артық рет оқиды. Ұранды жарнамалық науқанның қысқаша, бір сөйлеммен айтылған мазмұны деп қарастыруға болады. Дәл сондықтан ұранның дәстүрлі орны - жарнамалық хабарламаның соңында. Ол жарнамада айтылған мен көрсетілгеннің барлығын қорытындылайды. Ол тұтынушыға жарнаманы көріп жасауы тиіс дұрыс тұжырымға сілтейді [1, с. 17].! You are in Spain! - Күлімдеңіз, Сіз Испаниядасыз!
Осылайша, ұран - басқа жарнама өнімдерінен бөлек жүретін және жарнама науқанының шағын мазмұны болып табылатын қысқаша өзіндік жарнамалық хабарлама деген тұжырымға келуге болады.

.1.2 Ұрандар жіктемесі
Ұрандардың сан-түрлі жіктемелері бар. Ең алдымен, ұрандарды екі негізгі топқа бөлуге болады: корпоративті және тауарлы ұрандар.
Тауарлы ұрандар брэндтерге қызмет етеді: соңғы тұтынушыға сатылатын тауарлар мен қызметтерді жарнамалайды. Олар жарнама нысанын тікелей сатып алуға итермелеу мақсатымен тұтынушыға жолданатын өткізу жарнамасында пайдаланылады.
Корпоративті ұрандар имидждік жарнамаға қызмет етеді, оның нысаны мемлекеттік және жеке мекемелер. Бұл жарнаманың мақсаты - сатып алушыны тікелей тауарды сатып алуға итермелеу емес, жарнама нысанының жағымды кейпін жасау болып табылады.
Корпоративті және тауарлық ұрандардың арасындағы айырмашылықтар түрлі жарнама нысандарына байланысты болады. Корпоративті ұрандармен жұмыс жасайтын ұйымдар, өздерінің өніміне қарағанда негізінен толымсыз. Әдетте, бұл бір өніммен немесе затпен ассоциациялау қиын болатын ірі компаниялар мен холдингтер. Корпорацияларға қарағанда, тұтынушылық тауарлар (брэндтер) нақты болады және белгілі бір көрінетін және сезілетін объект болып табылады.
Ұрандарды жіктеудің басқа қағидаты - ұрандарды пайдаланудың ауқымы.
Кең қолданысқа арналған ұрандар - ұзақ уақытқа созылатын жарнама науқандары үшін әзірленген, олар жарнамалық әсер етудің түрлі үлгілерін қамтиды (теледидар, радио, сыртқы және баспалы жарнама).
Санаулы қолданысқа арналған ұрандар - әсер етудің кішігірім ауқымдылығы мен әрекет ету мерзіміне арналған. Негізінен бұл сыртқы жарнама немесе радиодағы жарнама.
Кең қолданысқа арналған ұрандардың әмбебап болуы қажет. Олар форматына қарамастан, бірдей дәрежеде әсер етуі тиіс.
Санаулы қолданысқа арналған ұрандар бейнеге тәуелді болады және ол жоқ болса тіпті қолданыла алмайды, себебі тек баспа түрінде ғана болады.
Сондай-ақ ұрандарды жарнама етілеін өнімнің түрі бойынша жіктеуге де болады. Тауарлардың рационалды және эмоционалды болуы мүмкін.
Іс жүзінде барлық жоғары технологиялық тауарлар бірінші топқа жатады [7, с. 36-37].
Эмоционалды топқа - ең басты мақсаты сатып алушыларға әсер ету болып табылатын тауарлар жатады.
Тағы бір жіктелімді атап өту керек: пайдалану ұзақтығы бойынша жарнама ұрандары стратегиялық және тактикалық болып бөлінеді. Біріншісі ұзақ мерзімге, немесе брэнд болған уақытқа дейін арналған. Өз кезегінде тактикалық ұрандар маусымдық өзгерістермен байланысты: сатылымдар, жаңа топтамалар, көрмелер [1, с. 92-96].
Американдық жарнама теоретигі Р.Ривс ұрандардың жіктеліміне ұран-вампир деген термінді енгізген. Бұл, тауар туралы ештеңе айтпайтын және бүкіл пайдалы назарды өзіне аударатын ұран. Тым жарқын, әдемі және ашық ұран тұтынушының назарын өзіне аударады, ал брэнд болса тым ескерусіз қалады. Нәтижесінде сатып алушылардың есінде бренд емес, тек ұран қалады, себебі олардың арасында ешқандай байланыс жоқ [8]. up the world with us! - Әлемді бізбен бірге ашыңыз! (Евразия-Турдың фирмалық ұраны).

Осылайша, жарнама ұрандарының төрт тәуелсіз жіктемесі бар. Сәйкесінше, жарнама ұрандарының жіктемесін төмендегідей ұсынуға болады:
жарнама етілетін тауарға байланысты тауарлық және корпоративтік
пайдалану ұзақтығы бойынша ұрандар стратегиялық және тактикалық болып бөлінеді
пайдалану ауқымдылығы бойынша: кең және санаулы қолданыстағы ұрандар
жарнама етілетін өнімнің түрі бойынша рационалды және эмоционалды екпіні бар ұрандарды жіктейді.

.1.3 Жарнама ұранының функциялары
Анықтап айтатын болсақ, жарнамалық ұран - фирманың девизі болып табылатын қысқаша сөз тізбегі, ол шағын түрде жарнама хабарламасын ұсынып, науқанның тауарларын немесе қызметтерін жарнамалайды.
Ұран келесі функцияларды атқарады:
мақсатты аудиторияның назарын ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.