Ойын бизнесі салығы
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ СЫРТҚЫ ЖӘНЕ ІШКІ ІСТЕР МИНИСТРЛІГІ
Е.А.БӨКЕТОВ АТЫНДАҒЫ ҚАРАҒАНДЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
РЕФЕРАТ
Тақырыбы: Ойын бизнесі салығы
Орындаған: ОНТ-31 тобы Бауыржанқызы Аружан
Қабылдаған: Тиштықбаева Арнагул
Қарағанды 2019ж
Жоспар:
Салық және ойын бизнесінің экономикалық мәні ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3
Шет елдердегі ойын бизнесі салығы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... 11
Ресей Федерациясының ойын бизнес салығы ... ... ... ... ... ... ... . ... ...11
АҚШ-тың ойын бизнес салығы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ..14
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..17
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... .19
Салық және ойын бизнесінің экономикалық мәні
Салықтар қаржының бастапқы категориясы болып табылады.
Ұйымдық-құқықтық жағынан салықтар - бұл мемлекет біржақты тәртіппен заң жүзінде белгілеген, белгілі бір мөлшерде және мерзімде бюджетке төленетін қайтарусыз және өтеусіз сипаттағы міндетті ақшалай төлемдер.
Салықтардың экономикалық мәні олардың өзінің функциялары мен мін-деттерін жүзеге асыру үшін мемлекет жұмылдыратын ұлттық табыстың бір бөлігі болып табылатындығында.
Салық - кез келген өркениетті мемлекеттің кіріс көзі. Әлемдік тәжірбие көрсетіп отырғандай салық пен несие қаржы жағынан реттеуді ұштастырып нарықтық экономиканы басқарудың анағұрлым тиімді түрі болып табылады.
Қазіргі жағдайда салықтардың маңызы мен рөлін мемлекеттік органдарды қаржы ресурстарымен қамтамасыз ету шеңберінде ғана бағалауға болмайды. Макроэкономикалық реттеуде олардың маңызы барған сайын арта түсуде . Қазақстан тарихында тұңғыш рет Салық кодексі жасалғанда барлық маңызды сәттер барынша ескерілді. Салыққа қатысты заң актілеріне ортақ методалогиялық және тұжырымдамалық негіздері еліміздің аумағын да берегей салық тәртібін қолдануды және барлық салық қатынастарын реттеуді қамтамасыз етуде. Әлемдік тәжірбиеде қолданылып жүрген салық салу принциптеріне және республика экономикасының даму деңгейіне жете назар аударылды. Салықтардың саны қысқартылды, салықтың анағұрлым маңызды түрлеріне бірегей ставка белгіленді, бюджетпен есеп айырысу жеңілдетілді.
Салықты жетілдіру ұзақ даму жолынан өткен көптеген елдерге қарағанда, экономиканы жедел орнықтыру және дамыту қажеттігі ескеріле отырып Қазақстанда қоғамның талабына жауап бететін және нарықтық экономиканың жағдайына икемделген салық жүйесін жасауды шұғыл қолға алды.
Қазақстан Республикасы Конституциясының 35-ші бабында: заңды түрде белгіленген салықтарды, алымдарды және өзге де міндетті төлемдерді төлеу әркімнің борышы әрі міндеті болып табылады,- деп жазылған.
Салықты ұтымды ұйымдастырудың классикалық қағидаттарын бұрын А. Смит ұсынған еді. Олар мынаған саяды:
1) салық салық төлеушінің әрқайсысының табысына сәйкес алынуы тиіс (әділеттілік қағидаты);
2) салықтың мөлшері мен оны төлеу мерзімі алдын ала және дәл анықталуы керек (анықтылық қағидаты);
3) әрбір салық салық төлеуші үшін неғұрлым қолайлы уақытта және әдіспен алынуы тиіс(қолайлылық қағидаты);
4) салықты алудың шығындары өте аз болуы тиіс (үнем қағидаты).
Бұл қағидаттарды пайдалану салық салудағы зорлық-зомбылықты жоқ етті, бұл процеске реттемелеуді енгізді және А.Смитке салықтар- оны төлей-тіндерге құлшылықтың нышаны емес, бостандықтың нышаны деп қорытын-ды жасауға мүмкіндік берді. Салық салудың кейінгі даму барысында қағи-даттардың тұжырымдамалары дәлденді, толықтырылды.
Салық төлеуші салық заңнамасына сәйкес салықтың міндеттемелерін то-лық көлемінде және белгіленген мерзімдерде орындауға міндетті.
Еліміздегі салық салу жалпыға бірдей және міндетті болып табылады.
Қазіргі кезде салықтар фискалдық, реттеуші және қайта бөлу сияқты негізгі үш функция орындайды. Бұлардың әрқайсысы осы қаржы категория-сының ішкі белгілері мен өзіндік ерекшеліктерін білдіреді ( 1 кестеде көрсетілген).
1 - кесте. Салықтың атқаратын қызметтері
Фискалдық функция...
Салықтардың реттеуші функциясы...
Қайта бөлу функциясы...
барлық мемлекеттерге тән негізгі функция. Оның көмегімен бюджеттік қор қалыптасады. Өйткені салықтар мемлекеттік бюджеттің кірістерін толыстыра отырып, экономиканы, әлеуметтік - мәдени шараларды жүзеге асыруды қамтамасыз етеді.
мемлекеттің экономикалық қызметінің ұлғаюымен байланысты пайда болады. Ол ұлттық шаруашылықтың дамуына қабылданатын бағдарламаларға сәйкес ықпал етеді.Бұл орада салықтардың нысандарын таңдау, олардың мөлшерлемелерінің, алу әдістерінің өзгеруі, жеңілдіктер мен шегерімдер пайданылады. Бұл реттеушілер қоғамдық ұдайы өндірістің құрылымы мен үйлесіміне, қорлану мен тұтыну көлемі ықпал етеді.
арқылы түрлі субъектілер табысының бір бөлігі мемлекеттің қарамағына өтеді. Бұл функцияның іс- әрекетінің ауқымы жалпы ішкі өнімді салықтардың алатын үлесі арқылы анықталады; ол ұлттық табыстың мемлекеттендірілу дәрежесін көрсетеді (салыстыру үшін Украинада -29%, Ресейде - 33,3%).
Құмар ойын бизнесі сферасындағы қызметті жүзеге асыруға байланысты қоғамдық қатынастарды реттейтін құмар ойын бизнесі салығы 2007 жылғы каңтардын 12-сінде енгізілген. Казино, ойын автоматтарының залы, тотализатор, букмекерлік кеңсе қыметтерін көрсету жөніндегі қызметті жүзеге асыратын дара кәсіпкерлер мен заңды тұлғалар ойын бизнесі салығын төлеушілер болып табылады. Құмар ойын бизнесі сферасындағы қызметті жүзеге асыру кезінде ойын үcтелi, ойын автоматы, тотализатор кассасы, тотализатордың электрондық кассасы, букмекер кеңсесінің кассасы, букмекер кеңсесінің электрондық кассасы құмар ойын бизнесіне салық салу объектілері болып есептеледі.
Салық салу объектінің бірлігінен құмар ойын бизнесіне салық мөлшерлемесі айына айлық есептік көрсеткіштің 30-дан 830 еселенген мөлшерін құрайды. Салық мөлшерлемесі Республикалық бюджет туралы заңда белгіленген және салық кезеңінің бірінші күні қолданыста болған АЕК мөлшері негізге алына отырып айқындалады. Құмар ойын бизнесі үшін салық кезеңі күнтізбелік тоқсан болып табылады. Құмар ойын бизнесі салығын есептеу әрбір салық салу объектіне тиісті салық мөлшерлемесін қолдану арқылы жүргізіледі. Құмар ойын бизнесі салығы есепті салық кезеңінен кейінгі екінші айдың 25-нен кешіктірілмей салық салу объектілерінің тіркелген орны бойынша бюджетке төленуге жатады. Құмар ойын бизнесі салығын төлеушілердің қосымша төлемі белгіленген. Қосымша төлем құмар ойын бизнесі сферасындағы қызметтен алынған табыстың сомасы белгіленген табыстың шекті сомасынан асып түскен жағдайда есептеледі. Қосымша төлем табыстың шекті мөлшерінен асып түсетін сомаға белгіленген мөлшерлемені қолдану арқылы есептеледі және ол есепті салық кезеңінен кейінгі екінші айдың 25-інен кешіктірілмей төленуге жатады.
Қазақстан Республикасының Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы кодексі бойынша ойын бизнесі салығы 16-бөлім, 64-тарауда көрсетілген.
534-бап. Салық төлеушілер.
Мыналар:
1) казино,
2) ойын автоматтары залы,
3) тотализатор,
4) букмекер кеңсесі қызметтерін көрсету жөніндегі қызметті жүзеге асыратын заңды тұлғалар ойын бизнесі салығын төлеушілер болып табылады.
535-бап. Салық салу объектілері.
Ойын бизнесі саласындағы қызметті жүзеге асыру кезінде мыналар ойын бизнесіне салық салу объектілері болып табылады:
Ойын үстелі;
Ойын автоматы;
Тотализатордың кассасы;
Тотализатордың электрондық кассасы;
Букмекерлік кеңсенің кассасы;
Букмекерлік кеңсенің электрондық кассасы.
536-бап. Салық мөлшерлемелері.
Салық салу объектісінің бір бірлігінен ойын бизнесі салығының мөлшерлемесі мыналарды құрайды:
1) ойын үстелі-айына айлық есептік көрсеткіштің 1660 еселенген мөлшері (2012 ж -830);
2) ойын автоматы-айына айлық есептік көрсеткіштің 60 еселенген мөлшері (2012ж-30);
3) тотализатордың кассасы-айына айлық есептік көрсеткіштің 300 еселенген мөлшері (2012ж-125);
4) тотализатордың электронды кассасы-айына айлық есептік көрсеткіштің 4000 еселенген мөлшері (2012ж-125);
5) букмекерлік кеңсенің кассасы-айына айлық есептік көрсеткіштің 300 еселенген мөлшері (2012ж-75);
6) букмекерлік кеңсенің электрондық кассасы-айына айлық есептік көрсеткіштің 3000 еселенген мөлшері (2012ж-75).
Осы баптың 1-тармағында белгіленген салық мөлшерлемелері республикалық бюджет туралы заңда белгіленген және салықтық кезеңнің 1-күні қолданыста болатын айлық есептік көрсеткіш мөлшері мөлшері негізіне алына отырып айқындалады.
537-бап. Салықтық кезең.
Күнтізбелік тоқсан ойын бизнесі салығы үшін салықтық кезең болып табылады.
538-бап. Салықты есептеу тәртібі.
Ойын бизнесі салығын есептеу, егер осы баптың 2-тармағында өзгеше белгіленбесе, әрбір салық салу объектісіне осы Кодекстің 535-бабында айқындалған тиісті салық мөлшерлемесін қолдану арқылы жүргізіледі.
Салық салу объектілері айдың 15-күніне дейін қоса алғанда пайдалануға берілген кезде ойын бизнесі салығы - белгіленген мөлшерлеме бойынша, 15-күннен кейін белгіленген мөлшерлеменің (12) мөлшерінде , 15-күннен кейін белгіленген мөлшерлеме бойынша есептеледі.
539-бап. Ойын бизнесі салығын төлеушілердің қосымша төлемі.
Қосымша төлем ойын бизнесі саласындағы қыызметтен алынған кірістің сомасы кірістің шекті мөлшерінен асып кеткен жағдайда есептеледі.
Қосымша төлемді есептеу мақсаттарында ойын бизнесі салығын төлеушілер үшін мөлшері мыналардыы құрайды:
Казино қыызметінен - айлық есептік көрсеткіштің 135 000 еселенген мөлшері;
Ойын автоматтары залы қызметінен - айлық есептік көрсеткіштің 25 000 еселенген мөлшері;
Тотализатор қызметінен - айлық есептік көрсеткіштің 2 500 еселенген мөлшері;
Букмекерлік кеңсе қыызметінен - айлық есептік көрсеткіштің 2 000 еселенген мөлшері.
Осы баптың 2-тармағында белгіленген кірістің шекті мөлшерлері республикалық бюджет туралы заңда белгіленген және салықтық кезеңнің бірінші күніне қолданыста болатын айлық есептік көрсеткіштің мөлшері негізге алына отырып айқындалады.
Қосымша төлемді есептеу мақсатында салықтық кезең ішінде ойын бизнесі саласындағы қызметті жүзеге асыру нәтижесінде алынған кіріс сомасы мен құмар ойынына және (немесе) бәс тігуге қатысушыларға төлемдер сомасы арасындағы оң айырма осындай қызметтен алынған кіріс деп танылады.
540-бап. Қосымша төлемді есептеу мен төлеу тәртібі.
Қосымша төлем кірістің шекті мөлшерінен асып кететін сомаға осы Кодекстің 313-бабының 1-тармағында белгіленген мөлшерлемені қолдану арқылы есептеледі және ол есепті салықтық кезеңнен кейінгі екінші айдың 25-күнінен кешіктірілмей төленуге жатады.
Ойын бизнесі салығын төлеушілер ойын бизнесі саласындағы бірнеше қызмет түрін жүзеге асырған кезде қосымша төлем ойын бизнесі саласындағы әрбір қызмет түрінен алыынған кірістен жеке-жеке есептеледі.
Осы Кодекстің 534-бабында көрсетілмеген және ойын бизнесі саласына жатпайтын кәсіпкерлік қызметтің өзге де түрлерін жүзеге асыру кезінде ойын бизнесі салығын төлеушілер қызметтің көрсетілген түрлері бойынша кірістер мен шығыстардың бөлек есебін жүргізуге және жалпыға бірдей белгіленген тәртіппен бюджетпен есеп айырысу жүргізуге міндетті.
541-бап. Салық декларациясын тапсыру мерзімі
Ойын бизнесі салығы бойынша декларация жекелеген қызмет түрлерін жүзеге асыратын салық төлеуші ретінде тіркеу есебі жеріндегі салық органына есепті тоқсаннан кейінгі екінші айдың 15-күнінен кешіктірілмей тапсырылады.
542-бап. Салықты төлеу мерзімі.
Ойын бизнесі салығы есепті салықтық кезеңнен кейінгі екінші айдың 25-күнінен кешіктірілмей салық салу объектілерінің тіркелген жері бойынша бюджетке төленуге жатады.
Қазақстан Республикасының ойын бизнесіне салығы әр уақытта өзгеріп отырады. 7kun.kz сайты бойынша соңғы 3 жылдағы өзгеріс:
Алматы, 12 желтоқсан 2017 жылғы шығарылымы. Қаңтар-қарашада ойын бизнесі 11,3 млрд теңге салық төледі (2-кесте). 2017 жылы бұл көрсеткіш 14,1 пайызға артты. Республикалық бюджетке келіп түскен кіріс казинодан, құмар ойын алаңдарынан, лотереялардан, букмекерлерден болды. Ал, 2016 жылдың 11 айында ойын бизнесі 9,9 млрд теңге салық төленген.
Мемлекеттік кіріс комитетінің деректері бойынша жеті жыл ішінде бұл салық бойынша төлем 3,3 есе өсті.
2-кесте. 2017 жылғы әр аумақтан бюджетке төленген салық
Аумақ
Төленген салық мөлшері
2017 ж
2018ж, 1 тоқсан
2019 ж, 1 тоқсан
Алматы облысы
6 млрд теңге
1,7 млрд теңге
2,1 млрд теңге
Алматы
1,6 млрд теңге
2,7 млрд теңге
1,2 млрд теңге
Ақмола облысы
931,7 млн теңге
445,6 млн теңге
Астана
684,9 млн теңге
Оңтүстік қазақстан облысы
472,7 млн теңге
Маңғыстау облысы
297,3 млн теңге
Атырау облысы
256,2 млн теңге
Жамбыл облысы
184 млн теңге
Ақтөбе облысы
179,9 млн теңге
Шығыс Қазақстан облысы
137,9 млн теңге
Батыс Қазақстан облысы
132,6 млн теңге
Павлодар облысы
113,1 млн теңге
Қарағанды облысы
102,9 млн теңге
Қызылорда облысы
93 млн теңге
Қостанай облысы
89,9 млн теңге
Солтүстік Қазақстан облысы
51,1 млн теңге
Алматы, 6 маусым 2018 жылғы шығарылым. 2018 жылдың бірінші тоқсанында құмар ойындар мен бәссауда ұйымдастырумен айналысатын компаниялар 5,4 млрд теңге табыс тапты (2-кесте).
2017 жылдың ұқсас кезеңімен салыстырғанда (4 млрд теңге), табыс 34,2%-ға өсті.
Бірінші тоқсанда ойын бизнесі бойынша төленген салық 5,5 млрд теңгені құрады. Бір жыл ішінде ол 2,3 млрд теңгеден 2,4 есеге артты.
Алматы, 5 маусым 2019 жылғы шығарылым. 2019 жылдың I тоқсанында құмар ойындарды ұйымдастырумен және бәс тігумен айналысатын компаниялар 3,1 млрд теңге табыс тапты.
2018 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда (5,4 млрд теңге) түсім 42,5%-ға төмендеді. Сонымен қатар, I тоқсанда ойын бизнесіне төленген салық 4,6 млрд теңгені құрады (2-кесте). Жыл ішінде ол 5,5 млрд теңгеден 16,4%-ға төмендеді.
Қазақстан Респбликасының Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы кодексі бойынша ойын бизнесіне салықтың есептелуіне мысал келтірейік.
Берілгені:
Оркен ЖШС ойын бизнесімен айналысады. Онда 7 ойын үстелі, 24 ойын автоматы және 2 тотализатор кассасы бар. Берілген мәлімдеме негізінде ойын бизнесіне салық сомасыын есептеу қажет. Сәйкесінше, ойын үстелі - 1660 аек, ойын автоматы - 60 аек, тотализатор кассасы - 300 аек.
Шешуі:
Ойын үстелі = 7*1660*2525=29 340 500
Ойын автоматы = 24*60*2525= 3 636 000
Тотализатор кассасы = 2*300*2525=1 515 000
Салық сомасы = 29 340 500+3 636 000+1 515 000=34 491 500 тг.
2) Берілгені:
Ойын бизнесімен айналысатын Бақыт жеке кәсіпкерінде : 6 ойын үстелі, 10 ойын автоматы, 1 тотализатор кассасы бар. 2 қаңтарда тағы 2 ойын автоматы орнатылды, 5 қаңтарда тағы бір тотализатор кассасы орнатылды. Жеке кәсіпкер төлеуге тиісті салық мөлшерін анықтаңыз.
Шешуі: 28 482 000 тг.
Ойын үстелі 6*1660*2525 =25 149 000
Ойын автоматы (10*60+2*60)*2525 =(600+120)*2525= 1 818 000
Тотализатор кассасы (1*300+1*300)*2525=(300+300)*2525 = 1 515 000
25 149 000+ 1 818 000+ 1 515 000 = 28 482 000 тг
3-кесте. 2010 ж. мемлекеттік бюджет кірістерінің атқарылуы
Төлемнің атауы
2009 ж МБ фактісі
2010 ж МБ жоспары
2010 ж МБ фактісі
Ауытқу (4-бағ.-3-бағ.)
% (4-бағ.3-бағ.)
Ауытқу (4-бағ.-2-бағ.)
% (4-бағ.2-бағ.)
1
2
3
4
5
6
7
8
Салықтық түсімдер
2 228 681 798
2 702 957 751
2 934 080 721
231 122 970
108,6
705 398 922
131,7
Корпоратив-тік табыс салығы
643 668 527,8
847 931 445
837 233 485,8
-10 697 959
98,7
193 564 958
130,1
Жеке табыс салығы
268 724 614,1
301 284 368
312 331 729,7
11 047 362
103,7
43 607 116
116,2
Әлеуметтік салық
232 839 685,8
243 021 633
253 829 912,8
10 808 280
104,4
20 990 227
109,0
Мүлік салығы
91 851 110,7
104 355 235
107 917 342,8
3 562 108
103,4
16 066 232
117,5
Жер салығы
13 022 133,4
12 924 823
13 467 103,4
542 281
104,2
444 970
103,4
Көлік құралдарына салық
17 521 354,3
24 508 958
26 261 779,1
1 752 821
107,2
8 740 425
149,9
ҚҚС
515 933 455,6
590 434 358
677 229 029,1
86 794 671
114,7
161 295 574
131,3
Акциздер
57 393 428,8
65 396 043
61 423 118,0
-3 972 925
93,9
4 029 689
107,0
Ойын бизнесіне салық
2 375 030,4
3 779 510
5 307 296,9
1 527 787
140,4
2 932 267
223,5
Басқа да салықтар
362 355 217
489 455 403
615 570 660,7
126 115 257,7
125,8
253 215 443,7
169,9
Мемлекеттік баж
22 977 240,3
20 865 976
23 509 262,3
2 643 286
112,7
512 022
102,2
Салықтық емес түсімдер
136 175 506,6
93 408 964
104 398 205,8
10 989 242
111,8
-31 777 301
76,7
Негізгі капиталды сатудан түсетін түсімдер
35 887 388,8
67 601 573
60 653 288,8
-6 948 285
89,7
24 765 900
169,0
БАРЛЫҒЫ кірістер (3 санат)
2 400 744 694
2 863 968 288
3 099 132 215
235 163 927
108,2
698 387 522
129,1
Трансферттердің түсімі
1 104 600 000,0
1 200 000 000
1 200 000 0000,0
0
100,0
95 400 000
108,6
ЖИЫНЫ
3 505 344 694
4 063 968 288
4 299 132 215
235 163 927
105,8
793 787 522
122,6
2 - кесте бойынша Қазақстан Республикасының 2010 жылдағы мемлекеттік бюджет кірістерінің атқарылуы көрсетілген. Кесте бойынша қорытынды: ойын бизнесіне салық барлық салықтық түсімдердің 0,106 %-ын құраған. Ал, мемлекеттік кірістер бойынша ойын бизнесіне салық 0,098 %-ын құрайтынын көреміз.
Шет елдердегі ойын бизнесі салығы.
Ресей Федерациясының ойын бизнесі салығы
Әр мемлекетте құмар ойындар мәселесіне әртүрлі қарайды. Біреу толық немесе жартылай тыйым салады, ал біреу керісінше рұқсат береді, бірақ Үкімет пен жергілікті органдардың ... жалғасы
Е.А.БӨКЕТОВ АТЫНДАҒЫ ҚАРАҒАНДЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
РЕФЕРАТ
Тақырыбы: Ойын бизнесі салығы
Орындаған: ОНТ-31 тобы Бауыржанқызы Аружан
Қабылдаған: Тиштықбаева Арнагул
Қарағанды 2019ж
Жоспар:
Салық және ойын бизнесінің экономикалық мәні ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3
Шет елдердегі ойын бизнесі салығы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... 11
Ресей Федерациясының ойын бизнес салығы ... ... ... ... ... ... ... . ... ...11
АҚШ-тың ойын бизнес салығы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ..14
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..17
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... .19
Салық және ойын бизнесінің экономикалық мәні
Салықтар қаржының бастапқы категориясы болып табылады.
Ұйымдық-құқықтық жағынан салықтар - бұл мемлекет біржақты тәртіппен заң жүзінде белгілеген, белгілі бір мөлшерде және мерзімде бюджетке төленетін қайтарусыз және өтеусіз сипаттағы міндетті ақшалай төлемдер.
Салықтардың экономикалық мәні олардың өзінің функциялары мен мін-деттерін жүзеге асыру үшін мемлекет жұмылдыратын ұлттық табыстың бір бөлігі болып табылатындығында.
Салық - кез келген өркениетті мемлекеттің кіріс көзі. Әлемдік тәжірбие көрсетіп отырғандай салық пен несие қаржы жағынан реттеуді ұштастырып нарықтық экономиканы басқарудың анағұрлым тиімді түрі болып табылады.
Қазіргі жағдайда салықтардың маңызы мен рөлін мемлекеттік органдарды қаржы ресурстарымен қамтамасыз ету шеңберінде ғана бағалауға болмайды. Макроэкономикалық реттеуде олардың маңызы барған сайын арта түсуде . Қазақстан тарихында тұңғыш рет Салық кодексі жасалғанда барлық маңызды сәттер барынша ескерілді. Салыққа қатысты заң актілеріне ортақ методалогиялық және тұжырымдамалық негіздері еліміздің аумағын да берегей салық тәртібін қолдануды және барлық салық қатынастарын реттеуді қамтамасыз етуде. Әлемдік тәжірбиеде қолданылып жүрген салық салу принциптеріне және республика экономикасының даму деңгейіне жете назар аударылды. Салықтардың саны қысқартылды, салықтың анағұрлым маңызды түрлеріне бірегей ставка белгіленді, бюджетпен есеп айырысу жеңілдетілді.
Салықты жетілдіру ұзақ даму жолынан өткен көптеген елдерге қарағанда, экономиканы жедел орнықтыру және дамыту қажеттігі ескеріле отырып Қазақстанда қоғамның талабына жауап бететін және нарықтық экономиканың жағдайына икемделген салық жүйесін жасауды шұғыл қолға алды.
Қазақстан Республикасы Конституциясының 35-ші бабында: заңды түрде белгіленген салықтарды, алымдарды және өзге де міндетті төлемдерді төлеу әркімнің борышы әрі міндеті болып табылады,- деп жазылған.
Салықты ұтымды ұйымдастырудың классикалық қағидаттарын бұрын А. Смит ұсынған еді. Олар мынаған саяды:
1) салық салық төлеушінің әрқайсысының табысына сәйкес алынуы тиіс (әділеттілік қағидаты);
2) салықтың мөлшері мен оны төлеу мерзімі алдын ала және дәл анықталуы керек (анықтылық қағидаты);
3) әрбір салық салық төлеуші үшін неғұрлым қолайлы уақытта және әдіспен алынуы тиіс(қолайлылық қағидаты);
4) салықты алудың шығындары өте аз болуы тиіс (үнем қағидаты).
Бұл қағидаттарды пайдалану салық салудағы зорлық-зомбылықты жоқ етті, бұл процеске реттемелеуді енгізді және А.Смитке салықтар- оны төлей-тіндерге құлшылықтың нышаны емес, бостандықтың нышаны деп қорытын-ды жасауға мүмкіндік берді. Салық салудың кейінгі даму барысында қағи-даттардың тұжырымдамалары дәлденді, толықтырылды.
Салық төлеуші салық заңнамасына сәйкес салықтың міндеттемелерін то-лық көлемінде және белгіленген мерзімдерде орындауға міндетті.
Еліміздегі салық салу жалпыға бірдей және міндетті болып табылады.
Қазіргі кезде салықтар фискалдық, реттеуші және қайта бөлу сияқты негізгі үш функция орындайды. Бұлардың әрқайсысы осы қаржы категория-сының ішкі белгілері мен өзіндік ерекшеліктерін білдіреді ( 1 кестеде көрсетілген).
1 - кесте. Салықтың атқаратын қызметтері
Фискалдық функция...
Салықтардың реттеуші функциясы...
Қайта бөлу функциясы...
барлық мемлекеттерге тән негізгі функция. Оның көмегімен бюджеттік қор қалыптасады. Өйткені салықтар мемлекеттік бюджеттің кірістерін толыстыра отырып, экономиканы, әлеуметтік - мәдени шараларды жүзеге асыруды қамтамасыз етеді.
мемлекеттің экономикалық қызметінің ұлғаюымен байланысты пайда болады. Ол ұлттық шаруашылықтың дамуына қабылданатын бағдарламаларға сәйкес ықпал етеді.Бұл орада салықтардың нысандарын таңдау, олардың мөлшерлемелерінің, алу әдістерінің өзгеруі, жеңілдіктер мен шегерімдер пайданылады. Бұл реттеушілер қоғамдық ұдайы өндірістің құрылымы мен үйлесіміне, қорлану мен тұтыну көлемі ықпал етеді.
арқылы түрлі субъектілер табысының бір бөлігі мемлекеттің қарамағына өтеді. Бұл функцияның іс- әрекетінің ауқымы жалпы ішкі өнімді салықтардың алатын үлесі арқылы анықталады; ол ұлттық табыстың мемлекеттендірілу дәрежесін көрсетеді (салыстыру үшін Украинада -29%, Ресейде - 33,3%).
Құмар ойын бизнесі сферасындағы қызметті жүзеге асыруға байланысты қоғамдық қатынастарды реттейтін құмар ойын бизнесі салығы 2007 жылғы каңтардын 12-сінде енгізілген. Казино, ойын автоматтарының залы, тотализатор, букмекерлік кеңсе қыметтерін көрсету жөніндегі қызметті жүзеге асыратын дара кәсіпкерлер мен заңды тұлғалар ойын бизнесі салығын төлеушілер болып табылады. Құмар ойын бизнесі сферасындағы қызметті жүзеге асыру кезінде ойын үcтелi, ойын автоматы, тотализатор кассасы, тотализатордың электрондық кассасы, букмекер кеңсесінің кассасы, букмекер кеңсесінің электрондық кассасы құмар ойын бизнесіне салық салу объектілері болып есептеледі.
Салық салу объектінің бірлігінен құмар ойын бизнесіне салық мөлшерлемесі айына айлық есептік көрсеткіштің 30-дан 830 еселенген мөлшерін құрайды. Салық мөлшерлемесі Республикалық бюджет туралы заңда белгіленген және салық кезеңінің бірінші күні қолданыста болған АЕК мөлшері негізге алына отырып айқындалады. Құмар ойын бизнесі үшін салық кезеңі күнтізбелік тоқсан болып табылады. Құмар ойын бизнесі салығын есептеу әрбір салық салу объектіне тиісті салық мөлшерлемесін қолдану арқылы жүргізіледі. Құмар ойын бизнесі салығы есепті салық кезеңінен кейінгі екінші айдың 25-нен кешіктірілмей салық салу объектілерінің тіркелген орны бойынша бюджетке төленуге жатады. Құмар ойын бизнесі салығын төлеушілердің қосымша төлемі белгіленген. Қосымша төлем құмар ойын бизнесі сферасындағы қызметтен алынған табыстың сомасы белгіленген табыстың шекті сомасынан асып түскен жағдайда есептеледі. Қосымша төлем табыстың шекті мөлшерінен асып түсетін сомаға белгіленген мөлшерлемені қолдану арқылы есептеледі және ол есепті салық кезеңінен кейінгі екінші айдың 25-інен кешіктірілмей төленуге жатады.
Қазақстан Республикасының Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы кодексі бойынша ойын бизнесі салығы 16-бөлім, 64-тарауда көрсетілген.
534-бап. Салық төлеушілер.
Мыналар:
1) казино,
2) ойын автоматтары залы,
3) тотализатор,
4) букмекер кеңсесі қызметтерін көрсету жөніндегі қызметті жүзеге асыратын заңды тұлғалар ойын бизнесі салығын төлеушілер болып табылады.
535-бап. Салық салу объектілері.
Ойын бизнесі саласындағы қызметті жүзеге асыру кезінде мыналар ойын бизнесіне салық салу объектілері болып табылады:
Ойын үстелі;
Ойын автоматы;
Тотализатордың кассасы;
Тотализатордың электрондық кассасы;
Букмекерлік кеңсенің кассасы;
Букмекерлік кеңсенің электрондық кассасы.
536-бап. Салық мөлшерлемелері.
Салық салу объектісінің бір бірлігінен ойын бизнесі салығының мөлшерлемесі мыналарды құрайды:
1) ойын үстелі-айына айлық есептік көрсеткіштің 1660 еселенген мөлшері (2012 ж -830);
2) ойын автоматы-айына айлық есептік көрсеткіштің 60 еселенген мөлшері (2012ж-30);
3) тотализатордың кассасы-айына айлық есептік көрсеткіштің 300 еселенген мөлшері (2012ж-125);
4) тотализатордың электронды кассасы-айына айлық есептік көрсеткіштің 4000 еселенген мөлшері (2012ж-125);
5) букмекерлік кеңсенің кассасы-айына айлық есептік көрсеткіштің 300 еселенген мөлшері (2012ж-75);
6) букмекерлік кеңсенің электрондық кассасы-айына айлық есептік көрсеткіштің 3000 еселенген мөлшері (2012ж-75).
Осы баптың 1-тармағында белгіленген салық мөлшерлемелері республикалық бюджет туралы заңда белгіленген және салықтық кезеңнің 1-күні қолданыста болатын айлық есептік көрсеткіш мөлшері мөлшері негізіне алына отырып айқындалады.
537-бап. Салықтық кезең.
Күнтізбелік тоқсан ойын бизнесі салығы үшін салықтық кезең болып табылады.
538-бап. Салықты есептеу тәртібі.
Ойын бизнесі салығын есептеу, егер осы баптың 2-тармағында өзгеше белгіленбесе, әрбір салық салу объектісіне осы Кодекстің 535-бабында айқындалған тиісті салық мөлшерлемесін қолдану арқылы жүргізіледі.
Салық салу объектілері айдың 15-күніне дейін қоса алғанда пайдалануға берілген кезде ойын бизнесі салығы - белгіленген мөлшерлеме бойынша, 15-күннен кейін белгіленген мөлшерлеменің (12) мөлшерінде , 15-күннен кейін белгіленген мөлшерлеме бойынша есептеледі.
539-бап. Ойын бизнесі салығын төлеушілердің қосымша төлемі.
Қосымша төлем ойын бизнесі саласындағы қыызметтен алынған кірістің сомасы кірістің шекті мөлшерінен асып кеткен жағдайда есептеледі.
Қосымша төлемді есептеу мақсаттарында ойын бизнесі салығын төлеушілер үшін мөлшері мыналардыы құрайды:
Казино қыызметінен - айлық есептік көрсеткіштің 135 000 еселенген мөлшері;
Ойын автоматтары залы қызметінен - айлық есептік көрсеткіштің 25 000 еселенген мөлшері;
Тотализатор қызметінен - айлық есептік көрсеткіштің 2 500 еселенген мөлшері;
Букмекерлік кеңсе қыызметінен - айлық есептік көрсеткіштің 2 000 еселенген мөлшері.
Осы баптың 2-тармағында белгіленген кірістің шекті мөлшерлері республикалық бюджет туралы заңда белгіленген және салықтық кезеңнің бірінші күніне қолданыста болатын айлық есептік көрсеткіштің мөлшері негізге алына отырып айқындалады.
Қосымша төлемді есептеу мақсатында салықтық кезең ішінде ойын бизнесі саласындағы қызметті жүзеге асыру нәтижесінде алынған кіріс сомасы мен құмар ойынына және (немесе) бәс тігуге қатысушыларға төлемдер сомасы арасындағы оң айырма осындай қызметтен алынған кіріс деп танылады.
540-бап. Қосымша төлемді есептеу мен төлеу тәртібі.
Қосымша төлем кірістің шекті мөлшерінен асып кететін сомаға осы Кодекстің 313-бабының 1-тармағында белгіленген мөлшерлемені қолдану арқылы есептеледі және ол есепті салықтық кезеңнен кейінгі екінші айдың 25-күнінен кешіктірілмей төленуге жатады.
Ойын бизнесі салығын төлеушілер ойын бизнесі саласындағы бірнеше қызмет түрін жүзеге асырған кезде қосымша төлем ойын бизнесі саласындағы әрбір қызмет түрінен алыынған кірістен жеке-жеке есептеледі.
Осы Кодекстің 534-бабында көрсетілмеген және ойын бизнесі саласына жатпайтын кәсіпкерлік қызметтің өзге де түрлерін жүзеге асыру кезінде ойын бизнесі салығын төлеушілер қызметтің көрсетілген түрлері бойынша кірістер мен шығыстардың бөлек есебін жүргізуге және жалпыға бірдей белгіленген тәртіппен бюджетпен есеп айырысу жүргізуге міндетті.
541-бап. Салық декларациясын тапсыру мерзімі
Ойын бизнесі салығы бойынша декларация жекелеген қызмет түрлерін жүзеге асыратын салық төлеуші ретінде тіркеу есебі жеріндегі салық органына есепті тоқсаннан кейінгі екінші айдың 15-күнінен кешіктірілмей тапсырылады.
542-бап. Салықты төлеу мерзімі.
Ойын бизнесі салығы есепті салықтық кезеңнен кейінгі екінші айдың 25-күнінен кешіктірілмей салық салу объектілерінің тіркелген жері бойынша бюджетке төленуге жатады.
Қазақстан Республикасының ойын бизнесіне салығы әр уақытта өзгеріп отырады. 7kun.kz сайты бойынша соңғы 3 жылдағы өзгеріс:
Алматы, 12 желтоқсан 2017 жылғы шығарылымы. Қаңтар-қарашада ойын бизнесі 11,3 млрд теңге салық төледі (2-кесте). 2017 жылы бұл көрсеткіш 14,1 пайызға артты. Республикалық бюджетке келіп түскен кіріс казинодан, құмар ойын алаңдарынан, лотереялардан, букмекерлерден болды. Ал, 2016 жылдың 11 айында ойын бизнесі 9,9 млрд теңге салық төленген.
Мемлекеттік кіріс комитетінің деректері бойынша жеті жыл ішінде бұл салық бойынша төлем 3,3 есе өсті.
2-кесте. 2017 жылғы әр аумақтан бюджетке төленген салық
Аумақ
Төленген салық мөлшері
2017 ж
2018ж, 1 тоқсан
2019 ж, 1 тоқсан
Алматы облысы
6 млрд теңге
1,7 млрд теңге
2,1 млрд теңге
Алматы
1,6 млрд теңге
2,7 млрд теңге
1,2 млрд теңге
Ақмола облысы
931,7 млн теңге
445,6 млн теңге
Астана
684,9 млн теңге
Оңтүстік қазақстан облысы
472,7 млн теңге
Маңғыстау облысы
297,3 млн теңге
Атырау облысы
256,2 млн теңге
Жамбыл облысы
184 млн теңге
Ақтөбе облысы
179,9 млн теңге
Шығыс Қазақстан облысы
137,9 млн теңге
Батыс Қазақстан облысы
132,6 млн теңге
Павлодар облысы
113,1 млн теңге
Қарағанды облысы
102,9 млн теңге
Қызылорда облысы
93 млн теңге
Қостанай облысы
89,9 млн теңге
Солтүстік Қазақстан облысы
51,1 млн теңге
Алматы, 6 маусым 2018 жылғы шығарылым. 2018 жылдың бірінші тоқсанында құмар ойындар мен бәссауда ұйымдастырумен айналысатын компаниялар 5,4 млрд теңге табыс тапты (2-кесте).
2017 жылдың ұқсас кезеңімен салыстырғанда (4 млрд теңге), табыс 34,2%-ға өсті.
Бірінші тоқсанда ойын бизнесі бойынша төленген салық 5,5 млрд теңгені құрады. Бір жыл ішінде ол 2,3 млрд теңгеден 2,4 есеге артты.
Алматы, 5 маусым 2019 жылғы шығарылым. 2019 жылдың I тоқсанында құмар ойындарды ұйымдастырумен және бәс тігумен айналысатын компаниялар 3,1 млрд теңге табыс тапты.
2018 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда (5,4 млрд теңге) түсім 42,5%-ға төмендеді. Сонымен қатар, I тоқсанда ойын бизнесіне төленген салық 4,6 млрд теңгені құрады (2-кесте). Жыл ішінде ол 5,5 млрд теңгеден 16,4%-ға төмендеді.
Қазақстан Респбликасының Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы кодексі бойынша ойын бизнесіне салықтың есептелуіне мысал келтірейік.
Берілгені:
Оркен ЖШС ойын бизнесімен айналысады. Онда 7 ойын үстелі, 24 ойын автоматы және 2 тотализатор кассасы бар. Берілген мәлімдеме негізінде ойын бизнесіне салық сомасыын есептеу қажет. Сәйкесінше, ойын үстелі - 1660 аек, ойын автоматы - 60 аек, тотализатор кассасы - 300 аек.
Шешуі:
Ойын үстелі = 7*1660*2525=29 340 500
Ойын автоматы = 24*60*2525= 3 636 000
Тотализатор кассасы = 2*300*2525=1 515 000
Салық сомасы = 29 340 500+3 636 000+1 515 000=34 491 500 тг.
2) Берілгені:
Ойын бизнесімен айналысатын Бақыт жеке кәсіпкерінде : 6 ойын үстелі, 10 ойын автоматы, 1 тотализатор кассасы бар. 2 қаңтарда тағы 2 ойын автоматы орнатылды, 5 қаңтарда тағы бір тотализатор кассасы орнатылды. Жеке кәсіпкер төлеуге тиісті салық мөлшерін анықтаңыз.
Шешуі: 28 482 000 тг.
Ойын үстелі 6*1660*2525 =25 149 000
Ойын автоматы (10*60+2*60)*2525 =(600+120)*2525= 1 818 000
Тотализатор кассасы (1*300+1*300)*2525=(300+300)*2525 = 1 515 000
25 149 000+ 1 818 000+ 1 515 000 = 28 482 000 тг
3-кесте. 2010 ж. мемлекеттік бюджет кірістерінің атқарылуы
Төлемнің атауы
2009 ж МБ фактісі
2010 ж МБ жоспары
2010 ж МБ фактісі
Ауытқу (4-бағ.-3-бағ.)
% (4-бағ.3-бағ.)
Ауытқу (4-бағ.-2-бағ.)
% (4-бағ.2-бағ.)
1
2
3
4
5
6
7
8
Салықтық түсімдер
2 228 681 798
2 702 957 751
2 934 080 721
231 122 970
108,6
705 398 922
131,7
Корпоратив-тік табыс салығы
643 668 527,8
847 931 445
837 233 485,8
-10 697 959
98,7
193 564 958
130,1
Жеке табыс салығы
268 724 614,1
301 284 368
312 331 729,7
11 047 362
103,7
43 607 116
116,2
Әлеуметтік салық
232 839 685,8
243 021 633
253 829 912,8
10 808 280
104,4
20 990 227
109,0
Мүлік салығы
91 851 110,7
104 355 235
107 917 342,8
3 562 108
103,4
16 066 232
117,5
Жер салығы
13 022 133,4
12 924 823
13 467 103,4
542 281
104,2
444 970
103,4
Көлік құралдарына салық
17 521 354,3
24 508 958
26 261 779,1
1 752 821
107,2
8 740 425
149,9
ҚҚС
515 933 455,6
590 434 358
677 229 029,1
86 794 671
114,7
161 295 574
131,3
Акциздер
57 393 428,8
65 396 043
61 423 118,0
-3 972 925
93,9
4 029 689
107,0
Ойын бизнесіне салық
2 375 030,4
3 779 510
5 307 296,9
1 527 787
140,4
2 932 267
223,5
Басқа да салықтар
362 355 217
489 455 403
615 570 660,7
126 115 257,7
125,8
253 215 443,7
169,9
Мемлекеттік баж
22 977 240,3
20 865 976
23 509 262,3
2 643 286
112,7
512 022
102,2
Салықтық емес түсімдер
136 175 506,6
93 408 964
104 398 205,8
10 989 242
111,8
-31 777 301
76,7
Негізгі капиталды сатудан түсетін түсімдер
35 887 388,8
67 601 573
60 653 288,8
-6 948 285
89,7
24 765 900
169,0
БАРЛЫҒЫ кірістер (3 санат)
2 400 744 694
2 863 968 288
3 099 132 215
235 163 927
108,2
698 387 522
129,1
Трансферттердің түсімі
1 104 600 000,0
1 200 000 000
1 200 000 0000,0
0
100,0
95 400 000
108,6
ЖИЫНЫ
3 505 344 694
4 063 968 288
4 299 132 215
235 163 927
105,8
793 787 522
122,6
2 - кесте бойынша Қазақстан Республикасының 2010 жылдағы мемлекеттік бюджет кірістерінің атқарылуы көрсетілген. Кесте бойынша қорытынды: ойын бизнесіне салық барлық салықтық түсімдердің 0,106 %-ын құраған. Ал, мемлекеттік кірістер бойынша ойын бизнесіне салық 0,098 %-ын құрайтынын көреміз.
Шет елдердегі ойын бизнесі салығы.
Ресей Федерациясының ойын бизнесі салығы
Әр мемлекетте құмар ойындар мәселесіне әртүрлі қарайды. Біреу толық немесе жартылай тыйым салады, ал біреу керісінше рұқсат береді, бірақ Үкімет пен жергілікті органдардың ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz