Оңтайлы оқыту әдістерін жасауды көздейтін оқыту технологиясы
Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министірлігі
Академик Е.А.Бөкетов атындағы
Қарағанды мемлекеттік университеті
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС
Тақырыбы: Жаңартылған білім мазмұны негізінде географияны оқытудың негізгіерекшеліктері
5В060600-География мамандығы
МАЗМҰНЫ
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...6
1.Географияны оқытудағы педогогикалық технологиялар ... ... ... ... ... .. ... ... ... .9
1.1.География сабақтары дамыта оқытудың тиімділігі ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ..
1.2.Оқушылардың география пәніне деген танымдық қызығушылығы ... ... ... ..
1.3.Жаңартылған оқу бағдарламаның тиімділігі,қажеттілігі ... ... ... . ... ... ... ... ... .
2.Жаңартылған білім беру мазмұнында географиялық білім берудің тиімділігі ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
2.1.Дәстүрлі сабақ формасы мен жаңартылған білім мазмұнындағы білім берудің ерекшеліктері ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
2.2.Жаңартылған білім беру мазмұны бағдарламасы аясында география сабағында белсенді әдістерді қолдану ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.3Жаңартылған білім берудегі критериалды бағалау жүйесінің артықшылығы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
3.Жаңартылған білім берудегі іс-тәжірбиедегі анықтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Қортынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Кіріспе
Жалпы білім жүйесі қоғам дамуымен бірге дамып, әрдайым үнемі өзгеріп отырады. Ол әр елдің экономикалық ерекшеліктеріне қарай қалыптасып, үнемі үздіксіз жетіле отырып,барынша күрделене түседі. Бүгін жаңа қоғамда мұғалімнің ішкі жан дүниесі да жаңаша,демек болашақ ұрпақтан үлкен үміт күтілуде.Қазіргі уақыта тарихи кезеңге-Рухани жаңғыру кезеңге аяқ басты. Зерттеу жұмысының өзектілігі:Мектептің білім мазмұны әрқашан талқылауды қажет етеді.
1.Географияны оқытудағы педогогикалық технологиялар
Ұзақ мерзімге созылған мектеп географиясының мазмұнын жетілдіру кезеңі
Пәннің мазмұнын құру тұжырымдамасын ұсыну, оқыту нәтижесін болжауға
Жаңа тұрғыдан қарау, оқушыларды тәрбиелеу мен олардың жеке тұлғасын
Қалыптастыру кезеңімен алмасты. Енді оқыту нәтижелері әрекеттік тұрғыдан
Қарауға негізделіп өлшенеді. Білімнің сапасы оқушылардың алған білімін іс жүзінде пайдалана алуымен анықталады. Мектептің оқу жоспарында оқылатын пәндер саны артып география сияқты кейбір классикалық пәндерге бөлінетін сағат санының кемуіне байланысты қиындықтар туындауда. Мұның барлығы географияны оқыту әдістемесі бойынша теориялық зерттеулерге жүргізуді, оқу үрдісін ұйымдастыруды басқа тұрғыдан қарауды қажет етеді.Білім берудің қазіргі кезеңінде оқыту әдістерін, құралдары мен нышандарын жаңарту қажеттілігі туындауда. Соңғы мәселе оқу үрдісіне жаңа педагогикалық
Технологияларды енгізумен тығыз байланысты. Білім беруді жаңарту өсер ұрпақ оқытудың дәстүрлі емес әдістері мен оқу үрдісін ұйымдастыру нышандарын
Пайдалануыды талап етеді. Осыған орай іс жүзінде кең тараған түсіндірмелі-көрнекілік және репродуктивті әдістерге ғана негізделуге болмайды. Қазіргі
Жеке тұлғаға бағдарлап оқыту қағидасы білім алушылардың психофизиологиялық ерекшеліктерін ескеруді, жүйелілік-әрекеттік тұрғыдан
Қарауды пайдалануды, нақы жоспарланған оқыту нәтижлерін беруді қамтамасыз
ететін мұғалім мен оқушылардың өзара қарым-қатынасын ұйымдастыру бағытында ерекше жұмыстар жүргізуді талап етеді.
Білім беру саласы қызыметкерлерінің алдына оқытудың нәтижелі болуына қолжеткізу мақсаты қойылған. Бұл мәселені шешу психологияның,
Ақпараттанудың танымдық әркетті басқару теориясының жаңа жетістіктерін
Қолдану негізінде белсенді түрде қолға алынуда. Қазіргі кезеңде оқыту
Әдістемесінің орынына оқыту технологиялары түсінігі жиі қолданылуда.
Педагогикалық бұл жаңа бағыт оңтайлы оқыту жүйесін жасаумен, әр түрлі
Ұйымдастырылған оқыту үрдістерін жобалаумен айналысады.Бірақ оқыту технологияларын енгізу олар дәстүрлі оқыту жүйесін жасаумен, әр түрлі
ұйымдастырылған оқыту үрдістерін жобалаумен айналысады. Бірақ оқыту технологияларын енгізу олар дәстүрлі оқыту әдістерін ауыстырады деп атауға болмайды. Пәнді оқыту әдістемесінің құрамдас бөлігі болғандықтан технологияны жеке емес, оқыту әдістерімен қатар қолданады. Оқыту технологиялары оқу үрдісін толық басқару ойына негізделеді.
Оқыту технологиялары бұл оқу үрдісі нақты нәтижелерген қолжеткізуге негізделіп жобаланған оқытудың тиімділін арттыру тәсілдері. Әр түрлі ұйымдастырылған оқыту үрдісінде қолданатын технология термині шет елдік әдістемеден енген. Оның төменде көрсетілген бір-бірінен айырмашылығы болатын екі түсінігі бар:
a) Оңтайлы оқыту әдістерін жасауды көздейтін оқыту технологиясы;
ә)компьютерлік бағдарламалар, географияның жаңа мультимеда оқулықтары сияқты оқыту құралдарына қатысты алынатын оқытудағы технология. Бірақ бірінші және екінші жағдай да технологияларды пайдалану дидактикалық міндеттерді шешуде оқушыларға әсер ету тәсілдерін жетілдіруге бағытталған.
Мұғалімдер технологияның көмегімен нәтижелерге кепілдік беретін өндірісіік-технологиялық үрдіске айналдыруға ұмтылады.
Педагогикалық технологиялар мұғалім мен оқушыларға ықпалды қалай оңтайлы ұйымдастыру керек екеніне негізделеді. Ол алдыға қойылған мақсатқа қолжеткізуге кепілдік беретіндей оқу үрдісі жобаланып жүзеге асырылады. Мұнда мұғалімнің жеке оның басшылығымен жүзеге асырылатын оқушылардың іс-әрекеті орындалуы белгілі бір ретпен жүргізілетін әрекеттер тізбегіне сәйкес ұйымдастырылып алдын-ала жобаланған күтілетін нәтижелерге қолжеткізіледі. Қорыта айтқанда технология сабақтың белгіленген мақсатына қолжеткізуді жан-жақты ойластырып алдын-ала анықтауға ұмытылады.
Технологиялық тізбек пәннің курстың, тақырыптың, жеке сабақтардың мақсатына қарай сәйкес мұғалім мен оқушылардың өзара байланысқан әрекеттерін белгілі бір ретпен жүзеге асыра отырып барлық білім алушыларға пән бойынша міндетті түрде берілетін жалпы білімнің мазмұнын меңгертуге кепілдік беруі тиіс. Кез-келген оқыту технологиясының міндетті бөлігі оқыту болжауға әр түрлі өлшеуді пайдалану болып табылады.
Педогогикалық іс-әрекет ғылым мен өнер, шығармашылық нормаларының үйлесімді жиынтығы болғандықтан технологияны оқу үрдісіне енгізу қиын. Оқыту технологияларында бағдарламаланғандар көп болғанымен оқушылардың шығармашылық әрекеті аз. Онда қойылған мақсатқа сәйкес оқу үрдісін басқарунақты жолға қойылған.
Ағымдағы кез-келген іс-әрекет түрлерінде мұғалім мен оқушылардың еңбектерінің нәтижелері алдын-ала жоспарланатындықтан білім алудың әдіс тәсілдерін тираждауға мүмкіндік береді. Іс-әрекеттердің алгоритмі шығармашылықпен, әрекеттен алыс болады. Оқу үрдісіндегі ағымдағы әдіс бірегейлігінен, көркемдігінен, қайталанбауынан айрылған стандартты өнім беруі мүмкін. Бірақ әдістеменің құрамдас бөлігі ретіндегі технологияның қолданысқа енуге толық қанды ұүұығы бар.
Педагогикалық технология бұл жоспарланған нәтижеге қолжеткізуді қамтамасыз ететін оқыту теориясына негізделетін оқыту әдістерінің, тәсілдерінің, ұйымдастыру нышандарының және оқу әркеттерінің үйлесімділігі. Педагогикалық технологияның негізгі мақсаты жоспарланған нәтижеге қолжеткізуді қамтамасыз етуге бағытталған оқыту әдістерінің, мұғалім мен оқушылардың өзара үйлесімді әрекетін ұйымдастыру.
Дәстүрлі оқыту әдістемесі алдыға қатаң мақсат қоюды, оқу үрдісін қатаң басқаруды ұсынбайды. Оқыту әрекетін әдістемеде мұғалімнің педагогикалық шығармашылығы айқындайды, кері байланыс әлсіз, оқушылардың оқу жетістігін бағалау субьективті түрде жүргізеді.
Педагогикалық технология мұғалім мен оқушылар әрекетін оңтайлы ұйымдастыруға негізделеді. Оның негізгі белгілеріне төменде көрсетілгендер жатады:
oo қойылатын оқыту мақсатының алдын-ала болжалып жасалуы;
oo оқу мақсатына қолжеткізуге кепілдіктберуге бағытталуы;
oo болжанатын тексеру жұмыстары арқылы жедел кері байланысының болуы;
oo оқытудың ағымдағы және қорытынды бақылау нәтижелерінің міндетті түрде бағалануы,
oo кез-келген мұғалімнің қайтадан өту арқылы оқыту әрекеттерін жаңғырту мүмкіндігінің болуы.
Оқыту технологиясында мақсаттар болжанып қойылады да, оқушылардың әрекеттері арқылы көрініс табатын оқыту нәтижелермен анықталады. Мұғалім ол әрекеттерді өлшеп бағалауы мүмкін. Дәстүрлі әдісте оқыту мақсаты айқын берілмейді (мысалы, климат туралы білім беру немесе климатты оқып үйрену). Ал оқыту технологиясында біледі, түсінеді, пайдаланады, түсіндіреді, талдайды, бағалайды, болжайды деген терминдерді қолдана отырып, божау мақсатын қояды.Болжау мақсатын қалыптастырып болған соң меңгерілетін барлық оқу материалдары мағаналық бөліктерге бөлінеді. Әр бір бөлікке болжанатын тексеру жұмыстары жасалады.
Содан кейін оқыту, тексеру, ағымдағы бақылау түзету енгізу және қайта оқыту жүзеге асырылады. Ол берілген мағыналық бөліктердің оқу элементері толық меңгергенше қайталанады.
Оқыту технологиясы мұғалімге сабақ жоспарындв өзінің және оқушылардың
оқу
1.1.География сабақтары дамыта оқытудың тиімділігі.
Оқу-адамның психикалы дамуының формасы, элементі. Кез-келген оқыту белгілі бір мөлшерде адамды дамытады.Даму ұғымы мөлшерлік өзгерістердің белгілі бір өлшем шегінен шығып,сапалық өзгерістерге айналуы. Даму ұғымның психологиялық анықтамасы жаңарту процесі,жаңаның өмірге келіп, ескінің жоғалуы деген мағынаны береді.Барлық табиғат құбылыстарды сияқты бала психикасы да үнемі диалектикалық жолмен дамып өзгеріп,бір деңгейден өтіп отырады.Оқыту мен дамыту арасында тығыз байланыс бар екенін психология ғылыми жетклікті дәрежеде дәлелдеп берді деп те айтуға болады.Бұл жағдайды әбден зерттеп, бала дамуындағы оқытудың рөлін,алар орнын анықтаған көрнекті психолог орыс ғалымы Л.С.Выготский. Ол дамудың оқытумен тең, керсінше оқу мен даму екі бөлек процесс деген көзқарастарды қатты сынға алды.Ең алғаш рет бала дамуының төмендегідей екі аймағы болатындағы жайлы теория ұсынды.Бала дамуының жақын аймағы-баланың тек үлкендердің көмегі арқылы атқара алатын істері.Бала дамуының қол жеткен аймағы - баланың үлкендердің көмегінсіз істей алатын істері.Баланың дамуы бірінші аймақты меңгеру арқылы жүзеге асады. Дамудың қол жеткен аймағы жақын аймақпен өзара қызметтесе отырып,оны игерген кезде дамуға өріс ашылады. Орыс ғалымы И.Я.Лернер даму деген ұғымд педагогикалық заңдылықтарға негізделіп отырып, адамның әртүрлі қиындықтардағы мәселелерді шеше білуге дайындағы деп түсіндіреді. Мұндай анықтама интеллектуалдық іс-әрекетті жоғарғы орынға шығарады..Мәселе қаншалықты күрделі болса,оны шешуге жұмсалатын ақыл-ой қызметі де соншалықты кең, аумақты, демек даму деңгейі де жоғары болады.
1.2.Оқушылардың география пәніне деген танымдық қызығушылығы
Қвзіргі кезде дүние жүзі бойынша көптеген елдерде оқу сапасы айырықша көңіл бөліп отыр. Елімізде жаңа бағдарлама аясында бәсекеге қабілетті өзық ойлы оқушылар тәрбиелеп шығаруға үлкен мән беріледі.Көптеген елдерде оның бірі Американдық педагог Филип Шлекти өзінің XXI ғасыр мектебі атты еңбегінде мектеп бағдарламасын жақсы меңгеріп, бірақ әртүрлі жағдайларда ары қалай жетілдіріп қолдана алмайтын түлектің қоғамда өзінің орнын табуы екі талай деп есептейді.
Қазіргі заманда ең басты мақсат-біліммен қаруландыра отырып, инттеллектісі жоғары дамыған, білімге құштар тұлғаны тәрбиелеу. Жоғарғы оқу орындарына білімді, жаңашыл түлектер қажет. Осыған байланысты, заманымызға сай оқытушы сабақта тұлғаны белсенді оқу-білім қызметіне кірістіру арқылы дамыту керек. Оқушылардың оқу-танымдық қызметін арттыруының маңызды факторларының бірі - оқытуды ұйымдастырудың алуан түрлілігі. Оқушылардың танымдық қызметінің әртүрлі әдіс-тәсілдерін қолдана отырып белсенді білім алу жұмысына кіірістіру, сабақтың оқу-тәсілдерін мұмкіншіліктерін әлде қайда кеңейтеді.Білім стандарты жаппай міндетті білім, білік, дағдының орнына күтілетін нәтиже ретінде тұлға құзырлылығын қойып отыр. Құзырлылық бірінші орынға оқушының ақпаратпен қамтамасыз етілуін емес, тапсырма жауабын ісі арқылы шешудегі дайындық әлеуеті. Педагогикалық жобалау шығармашылық қызметінің компоненті ретінде білім беру мазмұнын оқушы тұлғасының жетістігі етуді, оны баланың жадына емес, жанына, интеллектісіне жақындатуды талап етеді. Оқушыға нақ осы сәтте не қажет екендігін нақтылау оның даму бағытын белгісіздік қағидаларына сүйене отырып жобалау сбьектілердің ойлануына, жаңа білім үлгісіне тән субьект-субьектілік қатынастың орнауына мүмкіндік туғызады.
2.2.Жаңартылған білім беру мазмұны бағдарламасы аясында география сабағында белсенді әдістерді қолдану.
Қазақстанның білім беру жүйесі интенсивтендірудің және даму қарқынын жеделтетудің қазіргі заманғы жағдайларында қазақстандық қоғамда белсенді және де өмірлік ұстанымы бар, әлеуметтік және кәсіптік өмірдің әртүрлі салаларында бағдарлауға қабілетті, сондай ақ мұндайдамыған танымдық белсенділігі негіз бола алатын мектеп бітірушілерді даярлау үшін әлеуметтік тапсырыс жасалды.Оқыту әдістері дегеніміз танымдық белсенділікті ынталандыруға бағытталған белсенді әдістер деп аталады.Біріншіден, оларға диалогтық әдістер жатады,қандай да бір білім беру проблемасын шешу жөнінде еркін пікір алмасуды ұйымдастыруды көздейтін, проблемалық әдіс, ойын, зерттеу, модульдік, сыни жағдайлар әдісі, тірек сигналдар әдісі бұл барлық әдістер.Оқыту түрлері мен құралдары,оқушылардың танымдық білім беру қызметін белсендіруге бағытталған.Оқытудың белсенді әдістерін қолданудың ерекшелігі,олар білім беру процесінің барлық қатысушыларының көп деңгейлі және жан-жақты коммуникациясын қамтамасыз етуге не істейді? Сондықтан оларды оқу процесінде қолдану қажет. Белсенді метолдарды қолдану оқытудың оқу іс-әрекетінде субьективті тәчілді іске асырады сондықтанда осы айтылған тәсілдер тиімді болып келеді. Тұлғалық көзқарас оқушының білім берудегі өзіндік ерекшелігін есепке алуды көздейді, тәрбие процесінде субьект-субьектілік қатынастардың қалыптасуын анықтайды, және оның белсенді ұстанымын таниды. Тұлғалық көзқарас оқу-тәрбие үрдісін ұйымдастыруда жетекші болып табылады, ол жеке тұлғаның құрылымы мен оның элементтерін, олардың өзара байланысын білуді талап етеді. Бірінші кезеңде оқытушы проблемалық материалды ұсынады, алдағы қызметті жандандыру үшін жағдай жасайды, оқушыларды белсенділікке ынталандырады. Оқушылардың қызметі:Танымдық іс-әрекетте бастама көтеру; Пайда ... жалғасы
Академик Е.А.Бөкетов атындағы
Қарағанды мемлекеттік университеті
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС
Тақырыбы: Жаңартылған білім мазмұны негізінде географияны оқытудың негізгіерекшеліктері
5В060600-География мамандығы
МАЗМҰНЫ
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...6
1.Географияны оқытудағы педогогикалық технологиялар ... ... ... ... ... .. ... ... ... .9
1.1.География сабақтары дамыта оқытудың тиімділігі ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ..
1.2.Оқушылардың география пәніне деген танымдық қызығушылығы ... ... ... ..
1.3.Жаңартылған оқу бағдарламаның тиімділігі,қажеттілігі ... ... ... . ... ... ... ... ... .
2.Жаңартылған білім беру мазмұнында географиялық білім берудің тиімділігі ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
2.1.Дәстүрлі сабақ формасы мен жаңартылған білім мазмұнындағы білім берудің ерекшеліктері ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
2.2.Жаңартылған білім беру мазмұны бағдарламасы аясында география сабағында белсенді әдістерді қолдану ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.3Жаңартылған білім берудегі критериалды бағалау жүйесінің артықшылығы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
3.Жаңартылған білім берудегі іс-тәжірбиедегі анықтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Қортынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Кіріспе
Жалпы білім жүйесі қоғам дамуымен бірге дамып, әрдайым үнемі өзгеріп отырады. Ол әр елдің экономикалық ерекшеліктеріне қарай қалыптасып, үнемі үздіксіз жетіле отырып,барынша күрделене түседі. Бүгін жаңа қоғамда мұғалімнің ішкі жан дүниесі да жаңаша,демек болашақ ұрпақтан үлкен үміт күтілуде.Қазіргі уақыта тарихи кезеңге-Рухани жаңғыру кезеңге аяқ басты. Зерттеу жұмысының өзектілігі:Мектептің білім мазмұны әрқашан талқылауды қажет етеді.
1.Географияны оқытудағы педогогикалық технологиялар
Ұзақ мерзімге созылған мектеп географиясының мазмұнын жетілдіру кезеңі
Пәннің мазмұнын құру тұжырымдамасын ұсыну, оқыту нәтижесін болжауға
Жаңа тұрғыдан қарау, оқушыларды тәрбиелеу мен олардың жеке тұлғасын
Қалыптастыру кезеңімен алмасты. Енді оқыту нәтижелері әрекеттік тұрғыдан
Қарауға негізделіп өлшенеді. Білімнің сапасы оқушылардың алған білімін іс жүзінде пайдалана алуымен анықталады. Мектептің оқу жоспарында оқылатын пәндер саны артып география сияқты кейбір классикалық пәндерге бөлінетін сағат санының кемуіне байланысты қиындықтар туындауда. Мұның барлығы географияны оқыту әдістемесі бойынша теориялық зерттеулерге жүргізуді, оқу үрдісін ұйымдастыруды басқа тұрғыдан қарауды қажет етеді.Білім берудің қазіргі кезеңінде оқыту әдістерін, құралдары мен нышандарын жаңарту қажеттілігі туындауда. Соңғы мәселе оқу үрдісіне жаңа педагогикалық
Технологияларды енгізумен тығыз байланысты. Білім беруді жаңарту өсер ұрпақ оқытудың дәстүрлі емес әдістері мен оқу үрдісін ұйымдастыру нышандарын
Пайдалануыды талап етеді. Осыған орай іс жүзінде кең тараған түсіндірмелі-көрнекілік және репродуктивті әдістерге ғана негізделуге болмайды. Қазіргі
Жеке тұлғаға бағдарлап оқыту қағидасы білім алушылардың психофизиологиялық ерекшеліктерін ескеруді, жүйелілік-әрекеттік тұрғыдан
Қарауды пайдалануды, нақы жоспарланған оқыту нәтижлерін беруді қамтамасыз
ететін мұғалім мен оқушылардың өзара қарым-қатынасын ұйымдастыру бағытында ерекше жұмыстар жүргізуді талап етеді.
Білім беру саласы қызыметкерлерінің алдына оқытудың нәтижелі болуына қолжеткізу мақсаты қойылған. Бұл мәселені шешу психологияның,
Ақпараттанудың танымдық әркетті басқару теориясының жаңа жетістіктерін
Қолдану негізінде белсенді түрде қолға алынуда. Қазіргі кезеңде оқыту
Әдістемесінің орынына оқыту технологиялары түсінігі жиі қолданылуда.
Педагогикалық бұл жаңа бағыт оңтайлы оқыту жүйесін жасаумен, әр түрлі
Ұйымдастырылған оқыту үрдістерін жобалаумен айналысады.Бірақ оқыту технологияларын енгізу олар дәстүрлі оқыту жүйесін жасаумен, әр түрлі
ұйымдастырылған оқыту үрдістерін жобалаумен айналысады. Бірақ оқыту технологияларын енгізу олар дәстүрлі оқыту әдістерін ауыстырады деп атауға болмайды. Пәнді оқыту әдістемесінің құрамдас бөлігі болғандықтан технологияны жеке емес, оқыту әдістерімен қатар қолданады. Оқыту технологиялары оқу үрдісін толық басқару ойына негізделеді.
Оқыту технологиялары бұл оқу үрдісі нақты нәтижелерген қолжеткізуге негізделіп жобаланған оқытудың тиімділін арттыру тәсілдері. Әр түрлі ұйымдастырылған оқыту үрдісінде қолданатын технология термині шет елдік әдістемеден енген. Оның төменде көрсетілген бір-бірінен айырмашылығы болатын екі түсінігі бар:
a) Оңтайлы оқыту әдістерін жасауды көздейтін оқыту технологиясы;
ә)компьютерлік бағдарламалар, географияның жаңа мультимеда оқулықтары сияқты оқыту құралдарына қатысты алынатын оқытудағы технология. Бірақ бірінші және екінші жағдай да технологияларды пайдалану дидактикалық міндеттерді шешуде оқушыларға әсер ету тәсілдерін жетілдіруге бағытталған.
Мұғалімдер технологияның көмегімен нәтижелерге кепілдік беретін өндірісіік-технологиялық үрдіске айналдыруға ұмтылады.
Педагогикалық технологиялар мұғалім мен оқушыларға ықпалды қалай оңтайлы ұйымдастыру керек екеніне негізделеді. Ол алдыға қойылған мақсатқа қолжеткізуге кепілдік беретіндей оқу үрдісі жобаланып жүзеге асырылады. Мұнда мұғалімнің жеке оның басшылығымен жүзеге асырылатын оқушылардың іс-әрекеті орындалуы белгілі бір ретпен жүргізілетін әрекеттер тізбегіне сәйкес ұйымдастырылып алдын-ала жобаланған күтілетін нәтижелерге қолжеткізіледі. Қорыта айтқанда технология сабақтың белгіленген мақсатына қолжеткізуді жан-жақты ойластырып алдын-ала анықтауға ұмытылады.
Технологиялық тізбек пәннің курстың, тақырыптың, жеке сабақтардың мақсатына қарай сәйкес мұғалім мен оқушылардың өзара байланысқан әрекеттерін белгілі бір ретпен жүзеге асыра отырып барлық білім алушыларға пән бойынша міндетті түрде берілетін жалпы білімнің мазмұнын меңгертуге кепілдік беруі тиіс. Кез-келген оқыту технологиясының міндетті бөлігі оқыту болжауға әр түрлі өлшеуді пайдалану болып табылады.
Педогогикалық іс-әрекет ғылым мен өнер, шығармашылық нормаларының үйлесімді жиынтығы болғандықтан технологияны оқу үрдісіне енгізу қиын. Оқыту технологияларында бағдарламаланғандар көп болғанымен оқушылардың шығармашылық әрекеті аз. Онда қойылған мақсатқа сәйкес оқу үрдісін басқарунақты жолға қойылған.
Ағымдағы кез-келген іс-әрекет түрлерінде мұғалім мен оқушылардың еңбектерінің нәтижелері алдын-ала жоспарланатындықтан білім алудың әдіс тәсілдерін тираждауға мүмкіндік береді. Іс-әрекеттердің алгоритмі шығармашылықпен, әрекеттен алыс болады. Оқу үрдісіндегі ағымдағы әдіс бірегейлігінен, көркемдігінен, қайталанбауынан айрылған стандартты өнім беруі мүмкін. Бірақ әдістеменің құрамдас бөлігі ретіндегі технологияның қолданысқа енуге толық қанды ұүұығы бар.
Педагогикалық технология бұл жоспарланған нәтижеге қолжеткізуді қамтамасыз ететін оқыту теориясына негізделетін оқыту әдістерінің, тәсілдерінің, ұйымдастыру нышандарының және оқу әркеттерінің үйлесімділігі. Педагогикалық технологияның негізгі мақсаты жоспарланған нәтижеге қолжеткізуді қамтамасыз етуге бағытталған оқыту әдістерінің, мұғалім мен оқушылардың өзара үйлесімді әрекетін ұйымдастыру.
Дәстүрлі оқыту әдістемесі алдыға қатаң мақсат қоюды, оқу үрдісін қатаң басқаруды ұсынбайды. Оқыту әрекетін әдістемеде мұғалімнің педагогикалық шығармашылығы айқындайды, кері байланыс әлсіз, оқушылардың оқу жетістігін бағалау субьективті түрде жүргізеді.
Педагогикалық технология мұғалім мен оқушылар әрекетін оңтайлы ұйымдастыруға негізделеді. Оның негізгі белгілеріне төменде көрсетілгендер жатады:
oo қойылатын оқыту мақсатының алдын-ала болжалып жасалуы;
oo оқу мақсатына қолжеткізуге кепілдіктберуге бағытталуы;
oo болжанатын тексеру жұмыстары арқылы жедел кері байланысының болуы;
oo оқытудың ағымдағы және қорытынды бақылау нәтижелерінің міндетті түрде бағалануы,
oo кез-келген мұғалімнің қайтадан өту арқылы оқыту әрекеттерін жаңғырту мүмкіндігінің болуы.
Оқыту технологиясында мақсаттар болжанып қойылады да, оқушылардың әрекеттері арқылы көрініс табатын оқыту нәтижелермен анықталады. Мұғалім ол әрекеттерді өлшеп бағалауы мүмкін. Дәстүрлі әдісте оқыту мақсаты айқын берілмейді (мысалы, климат туралы білім беру немесе климатты оқып үйрену). Ал оқыту технологиясында біледі, түсінеді, пайдаланады, түсіндіреді, талдайды, бағалайды, болжайды деген терминдерді қолдана отырып, божау мақсатын қояды.Болжау мақсатын қалыптастырып болған соң меңгерілетін барлық оқу материалдары мағаналық бөліктерге бөлінеді. Әр бір бөлікке болжанатын тексеру жұмыстары жасалады.
Содан кейін оқыту, тексеру, ағымдағы бақылау түзету енгізу және қайта оқыту жүзеге асырылады. Ол берілген мағыналық бөліктердің оқу элементері толық меңгергенше қайталанады.
Оқыту технологиясы мұғалімге сабақ жоспарындв өзінің және оқушылардың
оқу
1.1.География сабақтары дамыта оқытудың тиімділігі.
Оқу-адамның психикалы дамуының формасы, элементі. Кез-келген оқыту белгілі бір мөлшерде адамды дамытады.Даму ұғымы мөлшерлік өзгерістердің белгілі бір өлшем шегінен шығып,сапалық өзгерістерге айналуы. Даму ұғымның психологиялық анықтамасы жаңарту процесі,жаңаның өмірге келіп, ескінің жоғалуы деген мағынаны береді.Барлық табиғат құбылыстарды сияқты бала психикасы да үнемі диалектикалық жолмен дамып өзгеріп,бір деңгейден өтіп отырады.Оқыту мен дамыту арасында тығыз байланыс бар екенін психология ғылыми жетклікті дәрежеде дәлелдеп берді деп те айтуға болады.Бұл жағдайды әбден зерттеп, бала дамуындағы оқытудың рөлін,алар орнын анықтаған көрнекті психолог орыс ғалымы Л.С.Выготский. Ол дамудың оқытумен тең, керсінше оқу мен даму екі бөлек процесс деген көзқарастарды қатты сынға алды.Ең алғаш рет бала дамуының төмендегідей екі аймағы болатындағы жайлы теория ұсынды.Бала дамуының жақын аймағы-баланың тек үлкендердің көмегі арқылы атқара алатын істері.Бала дамуының қол жеткен аймағы - баланың үлкендердің көмегінсіз істей алатын істері.Баланың дамуы бірінші аймақты меңгеру арқылы жүзеге асады. Дамудың қол жеткен аймағы жақын аймақпен өзара қызметтесе отырып,оны игерген кезде дамуға өріс ашылады. Орыс ғалымы И.Я.Лернер даму деген ұғымд педагогикалық заңдылықтарға негізделіп отырып, адамның әртүрлі қиындықтардағы мәселелерді шеше білуге дайындағы деп түсіндіреді. Мұндай анықтама интеллектуалдық іс-әрекетті жоғарғы орынға шығарады..Мәселе қаншалықты күрделі болса,оны шешуге жұмсалатын ақыл-ой қызметі де соншалықты кең, аумақты, демек даму деңгейі де жоғары болады.
1.2.Оқушылардың география пәніне деген танымдық қызығушылығы
Қвзіргі кезде дүние жүзі бойынша көптеген елдерде оқу сапасы айырықша көңіл бөліп отыр. Елімізде жаңа бағдарлама аясында бәсекеге қабілетті өзық ойлы оқушылар тәрбиелеп шығаруға үлкен мән беріледі.Көптеген елдерде оның бірі Американдық педагог Филип Шлекти өзінің XXI ғасыр мектебі атты еңбегінде мектеп бағдарламасын жақсы меңгеріп, бірақ әртүрлі жағдайларда ары қалай жетілдіріп қолдана алмайтын түлектің қоғамда өзінің орнын табуы екі талай деп есептейді.
Қазіргі заманда ең басты мақсат-біліммен қаруландыра отырып, инттеллектісі жоғары дамыған, білімге құштар тұлғаны тәрбиелеу. Жоғарғы оқу орындарына білімді, жаңашыл түлектер қажет. Осыған байланысты, заманымызға сай оқытушы сабақта тұлғаны белсенді оқу-білім қызметіне кірістіру арқылы дамыту керек. Оқушылардың оқу-танымдық қызметін арттыруының маңызды факторларының бірі - оқытуды ұйымдастырудың алуан түрлілігі. Оқушылардың танымдық қызметінің әртүрлі әдіс-тәсілдерін қолдана отырып белсенді білім алу жұмысына кіірістіру, сабақтың оқу-тәсілдерін мұмкіншіліктерін әлде қайда кеңейтеді.Білім стандарты жаппай міндетті білім, білік, дағдының орнына күтілетін нәтиже ретінде тұлға құзырлылығын қойып отыр. Құзырлылық бірінші орынға оқушының ақпаратпен қамтамасыз етілуін емес, тапсырма жауабын ісі арқылы шешудегі дайындық әлеуеті. Педагогикалық жобалау шығармашылық қызметінің компоненті ретінде білім беру мазмұнын оқушы тұлғасының жетістігі етуді, оны баланың жадына емес, жанына, интеллектісіне жақындатуды талап етеді. Оқушыға нақ осы сәтте не қажет екендігін нақтылау оның даму бағытын белгісіздік қағидаларына сүйене отырып жобалау сбьектілердің ойлануына, жаңа білім үлгісіне тән субьект-субьектілік қатынастың орнауына мүмкіндік туғызады.
2.2.Жаңартылған білім беру мазмұны бағдарламасы аясында география сабағында белсенді әдістерді қолдану.
Қазақстанның білім беру жүйесі интенсивтендірудің және даму қарқынын жеделтетудің қазіргі заманғы жағдайларында қазақстандық қоғамда белсенді және де өмірлік ұстанымы бар, әлеуметтік және кәсіптік өмірдің әртүрлі салаларында бағдарлауға қабілетті, сондай ақ мұндайдамыған танымдық белсенділігі негіз бола алатын мектеп бітірушілерді даярлау үшін әлеуметтік тапсырыс жасалды.Оқыту әдістері дегеніміз танымдық белсенділікті ынталандыруға бағытталған белсенді әдістер деп аталады.Біріншіден, оларға диалогтық әдістер жатады,қандай да бір білім беру проблемасын шешу жөнінде еркін пікір алмасуды ұйымдастыруды көздейтін, проблемалық әдіс, ойын, зерттеу, модульдік, сыни жағдайлар әдісі, тірек сигналдар әдісі бұл барлық әдістер.Оқыту түрлері мен құралдары,оқушылардың танымдық білім беру қызметін белсендіруге бағытталған.Оқытудың белсенді әдістерін қолданудың ерекшелігі,олар білім беру процесінің барлық қатысушыларының көп деңгейлі және жан-жақты коммуникациясын қамтамасыз етуге не істейді? Сондықтан оларды оқу процесінде қолдану қажет. Белсенді метолдарды қолдану оқытудың оқу іс-әрекетінде субьективті тәчілді іске асырады сондықтанда осы айтылған тәсілдер тиімді болып келеді. Тұлғалық көзқарас оқушының білім берудегі өзіндік ерекшелігін есепке алуды көздейді, тәрбие процесінде субьект-субьектілік қатынастардың қалыптасуын анықтайды, және оның белсенді ұстанымын таниды. Тұлғалық көзқарас оқу-тәрбие үрдісін ұйымдастыруда жетекші болып табылады, ол жеке тұлғаның құрылымы мен оның элементтерін, олардың өзара байланысын білуді талап етеді. Бірінші кезеңде оқытушы проблемалық материалды ұсынады, алдағы қызметті жандандыру үшін жағдай жасайды, оқушыларды белсенділікке ынталандырады. Оқушылардың қызметі:Танымдық іс-әрекетте бастама көтеру; Пайда ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz