Еңбекті қорғауды қаржыландыру

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 135 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
САФИ ӨТЕБАЕВ АТЫНДАҒЫ АТЫРАУ МҰНАЙ ЖӘНЕ ГАЗ УНИВЕРСИТЕТІ КеАҚ

Индустриалды - технологиялық факультет
Құрылыс, сертификаттау және өмір тіршілік қауіпсіздігі кафедрасы

2312- ОТOS- Салалар бойынша еңбекті және қоршаған ортаны қорғау пәні бойынша
Барлық мамандық студенттеріне арналған

ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДIСТЕМЕЛIК КЕШЕНІ (ПОӘК)

Атырау, 2019ж.
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
САФИ ӨТЕБАЕВ АТЫНДАҒЫ АТЫРАУ МҰНАЙ ЖӘНЕ ГАЗ УНИВЕРСИТЕТІ КеАҚ
КЕЛІСУ ПАРАҒЫ

Атырау мұнай және газ университетінің оқу-әдістемелік кеңесі отырысында бекітілді
АтМГУ оқу-әдістемелік кеңесінің төрағасы,
Академиялық сұрақтар жөніндегі проректоры

№___ хаттамасы
____________ ___________________

_____ _____________20___ж.

Салалар бойынша еңбекті және қоршаған ортаны қорғау пәнінің оқу-әдістемелік кешені ___ __________ 20____ жылғы №____ хаттамамен (АтМГУ оқу-әдістемелік кеңесі) факультет кеңесінде бекітілген Таңдау компоненті бойынша оқу бағдарламасы негізінде жасақталды.

Келісілді:

ОӘБ басшысы _____________ _____Зайдемова Ж.К. к.т.н., профессор _

Индустриальды-технологиялық факультетінің Кеңесінде қарастырылды

Хаттама № _____ _____ _____________20___ж.

ИТ факультеті кеңесінің төрағасы _____ Арстаналиев Е.Ө. к.т.н., профессор

Қ.С және ӨТҚ кафедра отырысында қарастырылды және ұйғарылды

Хаттама № _____ _____ _____________20___ж.

Кафедра меңгерушісі _________ __Бисенгалиев М.Д. к.т.н., профессор

Жасақтаған(дар): __________ Бисенгалиев М.Д. к.т.н., профессор _
__________ Шахманова А.Қ. к.б.н. доцент

Рецензент: __________ ___________________________________ __________

МАЗМҰНЫ

1. Оқу жұмыс бағдарламасы(Syllabus)
2. Пәннің оқу-әдістемелік қамтамасыз етілу картасы
3 Дәріс кешені
4. Тәжірибелік сабақтар
5.Білім алушылардың өзіндік жұмысына арналған тапсырмалар және олардың орындалуы бойынша әдістемелік нұсқаулықтар
6.Есептеу жұмыстарын жасақтау талаптары
7.Оқу сабақтарын бағдарламалық және мультимедиялық сүйемелдеу тізімі ... ... ... ... ... ... .

1. Пән туралы академиялық ақпарат
1
Факультеті
Индустриалды-технологиялық
2
Пәнді ұсынатын кафедра
Құрылыс, стандарттау және өмір тіршілігі қауіпсіздігі
3
Кадрларды даярлау бағытының коды мен атауы ББ коды мен атауы
Барлық білім беру бағдарламасы
4
Оқу түрі (күндізгі, кешкі, ҚОТ қолданумен күндізгісырттай)
күндізгі, ҚОТ қолданумен күндізгісырттай)
5
Курс, семестр
3, 5 3,6
6
Пән циклы
ЖББПБПКП
7
Тип
Міндетті Жоғары оқу орныЭлективті
8
Сабақ түрлері бойынша академиялық кредиттердің бөлінуі
Дәріс
Тәжірибелік
Зертханалық
Академиялық кредиттер саны

1
0,5

5
9
Оқу сабағының өткізілу уақыты мен орны
(сабақ кестесі бойынша)
Дәріс сабақтары - 311ауд. №9 корпус

Тәжірибелік сабақтар - 311ауд. №9 корпус

Зертханалық сабақтар - ауд. № корпус
10
Дәріскер
Шахманова А.Қ. б.ғ.к.,доцент. тел. 8-778-1596603, ashk.69@mail.ru

Сабақ өткізетін оқытушылар
Шахманова А.Қ. б.ғ.к.,доцент. тел. 8-778-1596603, ashk.69@mail.ru
11
Пәннің алдыңғы деректері:
Физика.Тіршілік әрекетінің негіздері
12
Пәннің соңғы деректері:
Қоршаған орта және Еңбек қорғау пəнін оқу барысында (оқу жылының соңғы семестры) студенттің алған білімі əр түрлі Тіршілік әрекеті және қоршаған ортаны қорғау саласында жəне дипломдық жұмысты кəсіби жасау кезінде білікті пайдалана білуі қажет.

Ескертпе: 8-нші пункт бойынша пәннің еңбек сыйымдылығы бекітілген жұмыс оқу жоспарына сәйкес кредит санында көрсетіледі.
2. Оқытылатын пәннің сипаттамасы

0.1 Кіріспе (пән туралы қысқаша мағлұмат Салалар бойынша еңбек және қоршаған ортаны қорғау пәні Барлық мамандықтарға арналған -мамандығы бойынша кәсіптік пәні.
Кәсіпорындарында қауіпсіз, зиянсыз еңбек жағдайларын жасау үшін, еңбек қорғау саласынан білікті мамандар қажет. Ондай мамандар өндірістегі еңбек қорғау мен қауіпсіздік сұрақтарының кез келгенін шеше алатындай, қауіпсіз еңбек жағдайларын ұйымдастыру әдістерін меңгерген болуы керек.
Салалар бойынша еңбек және қоршаған ортаны қорғау пәні - студенттерді еңбек және қауіпсіздік заңдары, қарарлары, ережелері, нұсқауларымен таныстырады, еңбек жағдайларын сараптау, өндірістік мәдениет, өндіріс орындары мен жабдықтарға қойылатын талаптармен, апаттың және жарақаттанудың, кәсіби қауіптің алдын алу, электр қауіпсіздігі, техниканы қауіпсіз пайдалану және өрт қауіпсіздігі шараларымен таныстырады.
0.2 Пәнді оқытудың мақсаты студенттердің Салалар бойынша еңбек және қоршаған ортаны қорғау пәнін оқу барысында өндірістегі еңбекті қауіпсіз ұйымдастыруға қабілетті, жоғарғы және кәсіби дайындығы бар маман дайындау. Өз білімдерін үздіксіз тереңдете және толықтыра алатын, өндірістің,қоршаған ортаның қауіпсіздігі туралы пікірлерін, теориялық және кәсіби білім деңгейін көтеретін, ғылыми техникалық прогресті жетілдіруге ашық қатысатын болуы керек. Қоршаған табиғи және өндірістік орта қауіпсіздігі туралы білімді жақсы меңгеруге, жауапты шешімдерді қабылдай алатын, өндірісте белсенді және еңбек қорғау және қауіпсіздік сұрақтарын басқаруды студенттерге үйрету қажет.
2.3 Пәнді оқытудың негізгі міндеттері - кәсіби дайындық және жоғарғы жалпы ғылымға негізделген, шығармашылық жұмысқа бейімделген мықты мамандар дайындау. Жоғарғы мектептің негізгі тапсырмасы қазіргі жағдайда өндірістік процестерді қауіпсіз ұйымдастыра алатын, еңбеккерлерге қолайлы жағдай жасай алатын, жан-жақты мамандарды даярлау болып табылады
2.4. Пәнді оқу нәтижесінде білім алушы білуі тиіс Еңбек қорғаудың ғылыми және заңдылық негізін білуі.
2.5. Теориялық материалды меңгеру нәтижесінде білім алушы қолдана білу керек Техника мен технологияны дұрыс таңдау және еңбекті ғылыми түрде ұйымдастыру,
Еңбек жағдайларын сараптай білуді игеруі;Кәсіби зияндылықтармен күресе білуі;Жарақаттанудың себептерін түсінуі.
2.6. Пәнді оқу нәтижесінде білім алушы сай болуы керек Техника қауіпсіздігі, электр және өрт қауіпсіздігі мәселелерін және Еңбек қорғау жұмыстарын ұйымдастыруды.

3. Оқу пәнінің жоспары (сабақтың тақырыбы типтік оқу бағдарламасыментаңдау компоненті бойынша оқу бағдарламасымен сәйкес болуы керек)

№
Модуль атауы мен мазмұны
Сағат саны
Максималды балл, %
1
2
3
4
1-ші модуль.Кіріспе. Өндірістік зиянды және қауіпті факторлардың негізгі сипаттамалары.
10
100
1
1-ші дәріс. Кіріспе. Негізгі түсініктер. Еңбек қорғаудың заңдылық және теориялық негіздері .
2

2
2-ші дәріс. Қызметкерлерді оқыту. Еңбек қауіпсіздігін қамтамасыз ететін ұйымдастырушылық шаралар.
2

3
3-ші дәріс. Өндірістік қауіптілік және тәуекел туралы негізгі түсініктер.
2

4
4-ші дәріс.Өндірістегі бақытсыз жағдай. Бақытсыз жағдайларды тергеу(зерттеу) және есепке алу үшін материалдарды толтыру тәртібі.
2

5
5-ші дәріс.Техниканы(Қондырғыларды) қауіпсіз пайдалану негіздері
а) Машиналарға, жабдықтарға, технологияларға қойылатын қауіпсіздік талаптары.
б) қауіпсіздікті қамтамасыз етуші құрылғылар мен міндетті шаралар
2

Тәжірибелік сабақтар
5
100
1
Тақырыбы: Техносфераның жайлылық және қауіпсіздік өлшемдері.
1

2
Тақырыбы:Еңбек қорғауды басқару.
1

3
Тақырыбы:Техносфераның жағымсыз әсерінің көрсеткіштері . Жағымсыз факторларды бағалау.
1

4
Тақырыбы: Еңбек өнімділігінің ауырлық деңгейін бағалау.
1

5
Тақырыбы: Зиянды факторлардың адам ағзасына әсер етуін бағалау.
1

Білім алушының өзіндік жұмысы (БӨЖ)+ СОӨЖ
30
100
1
Тақырыбы:Электр тогымен жараланғандағы реанимациялаудың негізгі ережелері.
6

2
Тақырыбы:Өндірістегі төтенше жағдайларды зеттеу тәртібі.
6

3
Тақырыбы:Жұмыс аймағын зиянды заттардан тазарту әдістері мен құралдары .
6

4
Тақырыбы:Аумақтағы еңбекті қорғау жағдайларын бағалау.
6

5
Тақырыбы:Еңбек қорғау" эргономикалық аспектрілері және жүйесінін "адам-машина" жүйесі мен ара қатынасы.
6

2-ші модуль. Өндірістік орындарда электр қауіпсіздігінің негіздері және микроклимат
10

6
6-ші дәріс.Электр қауіпсіздігі негіздері
а)Электр тоғының адам организміне әсері
б)Электр тоғы зақымынан қорғанудың техникалық әдістері. Жұмыс жасап тұрған электр қондырғымен жұмыс жасау.
2

100
7
7-ші дәріс. Ауаны жақсарту жұмыс орнындағы микроклиматтың көрсеткіштерін бақылау және реттеу жолдары.. Өндірістік жарықтандыру. Жұмыс орындарын жарықтандыру мәселелері.а)Жарықтың өлшем бірліктері.б) Жұмыс орындарын жарықтандыру әдістері. Жұмыс орындарын жарықтандыруды мөлшерлеу.

2

8
8-ші дәріс. Өндірістік шу, ультрадыбыс, Шумен ластануды өлшеу және бағалау әдістері.шудың пайда болу көздері. Дірілдің ,көрсеткіштері және олардан қорғану жолдары. Адам ағзасына дірілдің әсері.Дірілдің пайда болу көздері.НӘ1-2,ҚӘ1
2

9
9-ші дәріс. Өрт қауіпсіздігі негіздері
а) Өндірістің, технологияның өрт қауіпі дәрежелері. Жанудың түрлері
б) Өрт сөндіруші заттар.
с) Өрт сөндіру техникасы мен жабдықтары. Электроқондырғылардағы өрт қауіпсіздігі
2

10
10-ші дәріс. Қысыммен жұмыс жасайтын қондырғылар қауіпсіздігі.
2

Тәжірибелік сабақтар
5
100
6
Тақырыбы: Электр қауіпсіздік амалдары
1

7
Тақырыбы: Жұмыс орынындағы метереологиялық жағдайларды зерттеу
1

8
Тақырыбы: Зақым алушы мен материалдық шығынды анықтау.
1

9
Тақырыбы: Өрт кезінде төтенше жағдайдағы зақымдаушы факторларды бағалау.
1

10
Тақырыбы: Химиялық қауіпті заттардың ( ХҚЗ ) зақымдау аймағының мөлшерін анықтау
1

Білім алушының өзіндік жұмысы (БӨЖ)+ СОӨЖ
30

6
Тақырыбы: Қауіпсіз және жоғарғы өндірістік жұмыс істерін қамтамасыз ету.
6
100
7
Тақырыбы: Жұмыс орнын ұйымдастыру.
6

8
Тақырыбы: Еңбек қорғаудың заңдылық негіздері.
6

9
Тақырыбы: Өндірістік бөлмелерді желдету жолдары
6

10
Тақырыбы: Дәрігерлерге дейінгі медициналық көмек көрсету.
6

3-ші модуль. Қоршаған ортаны қорғау
10

11
11-ші дәріс. Тақырыбы: Атмосфераны қорғау. Атмосфераға антропогенді әсердің ықпалы. Атмосфераның құрылысы мен газдық құрамы. Атмосфераны ластайтын заттектерді топтастыру.Атмосфераны ластанудан қорғау жолдары. НӘ:[2]; ҚӘ:[1].
2
100
12
12-ші дәріс. тақырыбы: Гидросфераға антропогенді әсердің ықпалы. Гидросфера туралы негізгі мәліметтер. Гидросферанның өздігінен тазалау әдістері Ақаба суды тазалау әдістері.Судың маңызы. НӘ:[2]; ҚӘ:[1].
2

13
13-ші дәріс. тақырыбы: Литосфераға антропогенді әсердің ықпалы. Литосфераның құрылысы, құрамы және қасиеті. НӘ:[2]; ҚӘ:[1].
2

14
14-ші дәріс. тақырыбы: Қалдықтар. Қалдықтар класификациясы. Қалдықтар потенциалда шикізат көзі. НӘ:[2]; ҚӘ:[1].
2

15
15-ші дәріс. тақырыбы: Экологиялық мониторинг. Экологиялық мониторингке түсінік және оның міндеттері. НӘ:[5]; ҚӘ:[1].
2

Тәжірибелік сабақтар
5
100
11
Тақырыбы: Биосферадағы тұрақсыздықтың пайда болуының антропогендік факторлары. НӘ:[3]; ҚӘ:[1].
1

12
Тақырыбы: Әлеуметтік экология. Адамның орнықты дамуының аспектілері. НӘ:[4]; ҚӘ:[3].
1

13
Тақырыбы: Қоршаған ортаның радиациялық ластануы. НӘ:[1]; ҚӘ:[1].
1

14
Тақырыбы Қалдықтарды тазалаудың әдістері мен тәсілдері. НӘ:[2]; ҚӘ:[2].
1

15
Тақырыбы Мониторинг жүргізудің әдістері мен тәсілдері. НӘ:[3]; ҚӘ:[1].
1

Білім алушының өзіндік жұмысы (БӨЖ)+ СОӨЖ
30
100
11
Тақырыбы: Қазақстан Республикасының тұрақты даму тұжырымдамасына өтуінің негізгі ережелері НӘ:[5]; ҚӘ:[1].
6

12
Тақырыбы: Қоғамның тұрақты дамуының əлемдік бастамалары. НӘ:[5]; ҚӘ:[1].
6

13
Тақырыбы: Табиғи ресурстардың жіктелуі. Қоршаған ортаны оңтайландыру. НӘ:[5]; ҚӘ:[1].
6

14
Тақырыбы: Атмосфераға антропогендік әсер. НӘ:[5]; ҚӘ:[1].
6

15
Тақырыбы: Су ресурстарының экологиялық мәселелері. НӘ:[5]; ҚӘ:[1].
6

ҚБ дайындақ және тапсыру
15

Барлығы:
150
100

Ескертпе: Оқытылатын пәннің тақырыптық жоспары әр модульде 100 баллдан бағаланатын кемінде 3 немесе 5 модульден тұруы тиіс. Бір модуль 3-5 тақырыпты қамтиды.

4. Емтиханға дайындалуға арналған бақылау сұрақтары
1. Еңбек қорғау пәнін оқытудағы негізгі мақсат қандай?.
2. Қауіпті, зиянды өндіріс факторларын қалай жіктеледі.?
3. Еңбек қорғауды басқару және бақылау .
4. Еңбек қорғау пәнінің заңдылық негіздерін атап көрсетіңіз?
5. Қауіпсіз және зиянсыз еңбекті ұйымдастырудың негіздері қандай ?
6. Жайтартқыштардың түрлері және оларды есептеу жолдары ?
7. Қауіпсіз еңбекті ұйымдастырудың негізгі принциптері қандай?
8. Өндірістегі еңбек процесін ұйымдастыру қандай жүйеге жатады ?
9. Еңбек қорғауды басқару және бақылау түрлерін қандай ?
10. Мамандар мен басшылардың еңбек қорғауды ұйымдастырудағы міндеттері мен жауапкершілігі ?
11. Өндірістегі жарақат түрлері. Кәсіби аурулардың себептері.
12. Еңбек гигиенасы түсінігі
13. Еңбек ету және демалу жолдарын атап көрсет ?
14. Жазатайым оқиғалардың түрлері және оларды тергеп-тексеру реті.
15. Өрттің алдын алу шараларын айтып беріңіз ?
16. Еңбек қорғау ілімінің дамуына ғалымдардың қосқан үлестері қандай ?
17. Өндірістік (зардап шегуді) жарақаттануды сараптау тәсілдері
18. Жану сипатына байланысты құрылыс материалдары неше түрге бөлінеді?
19. Өндіріс орындарында еңбек қорғаудан қандай нұсқау түрлері жүргізілуге міндетті?
20. Өндірістегі жарақат түрлері қандай және олар қалай жіктеледі ?
21. Еңбек гигиенасы түсінігінің анықтамасы қандай ?
22. Өндірістік жарақаттанудың себептері және оны сараптау тәсілдері
23. Гигиенист ғалымдар еңбек жағдайларын қалай сараптайды?
24. Дірілдің көрсеткіштері,түрлері, адам организміне әсері.
25. Ғылыми техникалық жетістіктердің өндіріс санитариясымен байланысы.
26. Еңбеккерлерді суық микроклиматтан қорғау әдістері қандай?
27. Шудың көрсеткіштері, шудың түрлері. Шудың адам организміне әсері.
28. Кәсіби аурулардың себептері ?
29. Микроклиматтың негізгі параметрлеріне сипаттама беріңіз ?
30. Өндірістегі шу мен дірілден қорғану әдістері.
31. Өндірістік жазатайым оқиғағалар қалай тергеп-тексеріледі ?
32. Микроклиматтың негізгі параметрлерінің сипаттамасы және оны реттеу жолдары.
33. Жарықтың адам ағзасына қандай әсерлері бар?
34. Шудың көрсеткіштерін атап көрсетіңіз?
35. Ғимараттарда адамды ыстық микроклиматтан қорғау әдістері қандай ?
36. Жарық құрылысын қандай теориялармен түсіндірміз?
37. Гиподинамия дегеніміз не ?
38. Дірілдің көрсеткіштерін атап көрсетіңіз?
39. Жарықтың негізгі көрсеткіштері қандай?
40. Шу мен дірілді азайту шаралары қандай?
41. Жарықтың адам ағзасына әсері, жарық көзінің түрлері.
42. Электр тоғының адам организміне әсері
43. Жарықтың техникалық көрсеткіштері және жарықтандыруды мөлшерлеу
44. Электр тоғының қауіпті факторлары
45. Өндіріс құрал-жабдықтарына қойылатын қауіпсіздік талаптары.
46. Өндірістік бөлмелерді жарықтандыруға қойылатын талаптар
47. Электр тоғы жарақатының адам ағзасына қандай әсерлері бар?
48. Өрт қауіптілігіне байланысты технологиялық процестер неше категорияға бөлінеді?
49. Электр тоғының қауіпті факторларын атап көрсет?
50. Өндіріс орындарын жарықтандыру әдістері
51. Жалпы зауыттық құрылғыларды пайдаланудың қауіпсіздік шаралары
52. Жұмыс орындарын жарықтандыруға қандай санитарлық-гигиеналық талаптар қойылады?
53. Электр тоғы әсерінен қорғаудың ұйымдастырушылық әдістері.
54. Қауіпсіздік техникасы дегеніміз.
55. Жұмыс орындарын жарықтандырудың қандай тәсілдерін білеміз?
56. Электр тоғы әсерінен қорғаудың техникалық әдістері.
57. Аммиакты тоңазытқыш қондырғыларды, Көтеру - тасымалдау құрылғыларын қауіпсіз пайдалану ережелері.
58. Электр тоғы зақымына ұшырыған адамға алғашқы көмек көрсету жолы.
59. Жобалау, құрастыру кезінде өндіріс құрал-жабдықтарына қандай қауіпсіздік талаптары қойылады?
60. Қауіпті аймақ дегеніміз не?
61. Электр тоғы әсерінен қорғаудың ұйымдастырушылық әдістері қандай?
62. Технологиялық процестерге қандай қауіпсіздік талаптары қойылады?
63. Машиналар, құрылғылар еңбек қауіпсіздігін төмендететін қандай құралдармен жабдықталады ?
64. Электр тоғы әсерінен қорғаудың техникалық әдістері қандай?
65. Қысыммен жұмыс істейтін ыдыстар қандай құрылғылармен, аспаптармен жабдық-талуға тиіс?
66. Өздігінен жүретін көтергіш-түсіргіш машиналарда жұмыс істеуге неше жастан асқан адамдар жіберіледі?
67. Электр тоғы зақымына ұшырыған адамға алғашқы көмек көрсету жолы неден басталады ?
68. Сығылған газды баллондардың бояуы мен жазулары түсі қандай қауіпсіздік ережесіне сәйкес болуы керек?
69. Өрт қауіптілігіне байланысты технологиялық процестер неше категорияға бөлінеді?
70. Өрт сөндіргіш заттар және олардың сипаттамалары
71. Қ а у і п т і а й м а қ туралы түсінік.
72. Еңбек жағдайларын сараптау.
73. Машиналар, құрылғылардың еңбек қауіпсіздігін төмендететін құралдармен жабдық-талуы.
74. Негізгі өрт сөндіргіш заттардың сипаттамалары қандай ?
75. Өндірістің технологиялық процестеріне қойылатын қауіпсіздік талаптары.
76. Атмосфера қандай газдардан тұрады?
77. Атмосфераны ластайтын заттардың құрамы және негізгі көздері
78. Атмосфераның табиғи ластануы дегеніміз не?
79. Парникті эффект дегеніміз не?
80. Тірі тіршілік үшін судың маңызы қандай?
81. Су ресурстары дегеніміз не?
82. Суды тазалаудың қандай әдістері бар?
83. Теңіз,өзен сулары ластануының түрлері.
84. Топырақ дегеніміз не?
85. Топырақ эрозиясы дегеніміз не?
86. Жер ресурстарының қазіргі кездегі жағдайы
87. Ерекше қорғалатын территориялардың ғылыми маңызы қандай?
88. Қандай Қорықтарды блесіз?
89. Қазақстанда қанша Қорық бар?.
90. Орман ресурстары дегеніміз не?
91. Қызыл кітапқа енген жануарларды атаңыз?
92. Қызыл кітапқа енген өсімдіктерді атаңыз?
93. Экологиялық мониторинг дегеніміз не?
94. Биологиялық мониторинг
95. Мониторингтің зерттеу нысандары
96. Адам денсаулығына қоршаған ортаның қандай әсері бар?
97. Радиациялық ластану дегеніміз не?
98. Қоршаған ортаны қорғауда халықаралық байланыстың маңызы қандай?

5. Ұсынылатын әдебиеттер
5.1. Негізгі әдебиет (НӘ)
1. Дрижд, Н. Система безопасности труда и охрана окружающей среды Астана 2011г
2. Баубеков, С.Д. Охрана труда и безопасность Алматы 2016г
3. Дрогомирецкий, И.И. Охрана окружающей среды: экономика и управление Ростов-на-Дону 2010
4.. Мухамбеткалиев, К.И. Еңбек қорғау Алматы 2013
5. Хакімжанов Т.Е.Еңбек қорғау Алматы 2011
5.2. Қосымша әдебиет (ҚӘ)
1. Әбдіров, А. Қауіпсіздік техникасы Астана 2010
2. Қазақстан Республикасының еңбек кодексі Алматы 2007
3. Дурановская, Г.П. Оплата труда работников бюджетных организаций :Часть 1 Алматы 2009

5.3. Әдістемелік нұсқау (ӘН)
1. Шахманова А.К УМКД Экология және тұрақты даму Атырау 2017
2. Шахманова А.К УМКД Еңбек қорғау Атырау 2017

6.1. Білім алушылардың өзіндік жұмыстарын орындау жоспары мен кестесі (БӨЖ)
№
БӨЖ (1,2,3 ... п)
БӨЖ тақырыптары
БӨЖ үшін тапсырма
(мәнжазба, бақылау жұмысы т.б.)
Дескрипторлар
(тапсырмалар сипаттамасы)
БӨЖ беру
мерзімі
БӨЖ қабылдау мерзімі
Балл
1
БӨЖ 1
Кәсіби зияндылықтармен, өндірістік жарақаттанумен күресу мәселелері.Еңбек жағдайларын сараптау.
мәнжазба
Тақырыптың мазмұнын қыс-қаша мысалдар-мен баяндау
1-апта
1-апта
3,33
2
БӨЖ 2
Экологиялық мониторинг
мәнжазба
Тақырыптың мазмұнын қыс-қаша мысалдар-мен баяндау
2-апта
2-апта
3,33
3
БӨЖ 3
Жанудың түрлері. Өрт сөндіруші заттар. Өрт сөндіру техникасы мен жабдықтары
мәнжазба
Тақырыптың мазмұнын қыс-қаша мысалдар-мен баяндау
3-апта
3-апта
3,33
4
БӨЖ 4
Өндірістің, технологияның өрт - жарылыс қауіпі дәрежелері
мәнжазба
Тақырыптың мазмұнын қыс-қаша мысалдар-мен баяндау
4-апта
4-апта
3,33
5
БӨЖ 5
Жұмыс орындарын жарықтандыруды мөлшерлеу.
мәнжазба
Тақырыптың мазмұнын қыс-қаша мысалдар-мен баяндау
5-апта
5-апта
3,33
6
БӨЖ 6
Өндірісте қолданылатын машиналар мен жабдық-тардың қауіпсіздігіне баға беру.
мәнжазба
Тақырыптың мазмұнын қыс-қаша мысалдар-мен баяндау
6-апта
6-апта
3,33
7
БӨЖ 7
ҚР Еңбек кодексі. Еңбек қауіпсіздігі стандарттар жүйесі
мәнжазба
Тақырыптың мазмұнын қыс-қаша мысалдар-мен баяндау
7-апта
7-апта
3,33
8
БӨЖ 8
Өндірістік бөлмелерді желдету түрлері. Желдетуді есептеу жолдары.
мәнжазба
Тақырыптың мазмұнын қыс-қаша мысалдар-мен баяндау
8-апта
8-апта
3,33
9
БӨЖ 9
Еңбек гигиенасы туралы түсінік. Өндірістегі еңбек жағдайларын сараптау.
мәнжазба
Тақырыптың мазмұнын қыс-қаша мысалдар-мен баяндау
9-апта
9-апта
3,33
10
БӨЖ 10
Ғылыми техникалық жетістіктердің өндіріс санитариясымен байланысы.
мәнжазба
Тақырыптың мазмұнын қыс-қаша мысалдар-мен баяндау
10-апта
10-апта
3,33
11
БӨЖ 11
Жарықтың техникалық көрсеткіштері және жарықтандыруды мөлшерлеу.
мәнжазба
Тақырыптың мазмұнын қыс-қаша мысалдар-мен баяндау
11-апта
11-апта
3,33
12
БӨЖ 12
Жалпы өндірістік (зауыттық) құрылғыларды пайдаланудың қауіпсіздік шаралары.
мәнжазба
Тақырыптың мазмұнын қыс-қаша мысалдар-мен баяндау
12-апта
12-апта
3,33
13
БӨЖ 13
Еңбек ету және демалу жолдары
мәнжазба
Тақырыптың мазмұнын қыс-қаша мысалдар-мен баяндау
13-апта
13-апта
3,33
14
БӨЖ 14
Антропогендік факторлардың әсері.
мәнжазба
Тақырыптың мазмұнын қыс-қаша мысалдар-мен баяндау
14-апта
14-апта
3,33
15
БӨЖ 15
Өндіріс орындарының қоршаған ортаға әсері
мәнжазба
Тақырыптың мазмұнын қыс-қаша мысалдар-мен баяндау
15-апта
15-апта
3,33
Барлығы:
50
6.2.1. Білім алушылардың оқу жетістіктерін ағымдық бағалау - 1 нұсқа (дәріс, тәжірибелікзертханалық сабақ)
№
Бақылау түрі
апталар
ЖР1
апталар
ЖР2

1
2
3
4
5
6
7

8
9
10
11
12
13
14
15

1
Дәріс

14

16
2
Тәжірибелік сабақтар

28

32
3
Зертханалық сабақтар

28

32
4
Білім алушының өзіндік жұмысы

30

20

Қорытынды

100

100

6.2.2. Білім алушылардың оқу жетістіктерін ағымдық бағалау - 2 нұсқа (дәріс, тәжірибелікзертханалық сабақ)
№
Бақылау түрі
апталар
ЖР1
апталар
ЖР2

1
2
3
4
5
6
7

8
9
10
11
12
13
14
15

1
Дәріс
2
2
2
2
2
2
2
14
2
2
2
2
2
2
2
2
16
2
Тәжірибелік сабақтар Зертханалық сабақтар
1
1
1
1
1
1
1
56
1
1
1
1
1
1
1
1
64
3
Білім алушының өзіндік жұмысы
1
1
1
1
1
1
1
30
1
1
1
1
1
1
1
1
20

Қорытынды

100

100

6.2.3. Білім алушылардың оқу жетістіктерін ағымдық бағалау - 3 нұсқа (тек тәжірибелік сабақ)
№
Бақылау түрі
апталар
ЖР1
апталар
ЖР2

1
2
3
4
5
6
7

8
9
10
11
12
13
14
15

1
Тәжірибелік сабақтар

70

80
2
Білім алушының өзіндік жұмысы

30

20

Қорытынды

100

100

Оқу жетістіктерін бақылау және бағалау
Пән бойынша қорытынды бағалау ағымдағы үлгерімнің және қорытынды бақылаудың (емтихандық баға) бағаларынан тұрады. Қорытынды бағалауда ағымдағы үлгерімнің баға үлесі 60% құрайды. Қорытынды бақылау бағасы пән бойынша білімнің қорытынды бағасының 40% құрайды.
Ағымдағы үлгерімнің бағасы 1-ші және 2-ші жіберу рейтингісінің (1-ші ЖР және 2-ші ЖР) орташа мәнінен құралады, олардың әрқайсысы 100 баллмен бағаланады.
Ағымдық бақылау үлгерімі - білім алушының сабақ өткізетін оқытушымен жүргізілетін оқу пәнінің әрбір тақырыбы бойынша оқу жетістіктерін жүйелі тексеру. Ағымдық бақылау зертханалық және тәжірибелік жұмыстар, бақылау жұмыстары және өзіндік тапсырмаларды орындау, дәріс конспектілерін т.б. тексеру түрінде орындалады.
Пән бойынша қорытынды бағалаудың пайыздық үлесі келесі формула бойынша анықталады:
Қ% = ЖР 1+ ЖР 2 х 0,6 + Е х 0,4
2
мұндағы: ЖР1 - 1-ші жіберу рейтингті бағалаудың пайыздық мазмұны;
ЖР2 - 2-ші жіберу рейтингті бағалаудың пайыздық мазмұны;
Е - емтихан бағасының пайыздық мазмұны.

Білім алушының оқу жетістіктерін бағалаудың дәстүрлі бағалар шкаласы және ECTS аударылған балдық-рейтингтік әріптік жүйесі төменде келтірілген.

Білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың дәстүрлі бағалар шкаласы және ECTS аударылған балдық-рейтингтік әріптік жүйесі
Әріптік жүйе бойынша бағалар
Балдардың сандық эквиваленті
Балдар (%-тік құрамы)
Дәстүрлі жүйе бойынша бағалар
А
4,0
95-100
Өте жақсы
А-
3,67
90-94

В+
3,33
85-89
Жақсы
В
3,0
80-84

В-
2,67
75-79

С+
2,33
70-74

С
2,0
65-69
Қанағаттанарлық
С-
1,67
60-64

D+
1,33
55-59

D-
1,0
50-54

FX
0,5
25-49
Қанағаттанарлықсыз
F
0
0-24

Берілген пән бойынша үлгерімнің бақылау түрі: Мән жазба,такырыпты қысқаша баяндау.

Қорытынды бақылау өткізу түрлері: жазбаша емтихан;
а) ауызша емтихан;
б) жазбаша емтихан;
в) компьютерлік тестілеу түріндегі емтихан.

6.3. Білім алушылардың білімін бағалау критерийлері

Бағалау
Бағалау критерийлері
95-100
А бағасы (өте жақсы) егер білім алушы академиялық семестр бойы пәннің барлық бағдарламалық сұрақтарға өте жақсы жауап көрсетсе, сондай-ақ БӨЖ тақырыбы, оқыған пәнінің негізгі бағдарламасы бойынша теориялық және қолданбалы сұрақтарға жауап беруде дербестік көрсетсе қойылады.
90-94
А- бағасы (өте жақсы) егер білім алушы негізгі заңдар мен тәртіптерді өте жақсы білу, пәннің теориялық сұрақтарын қорытындылау қабілеттілігі, аудиторлық және БӨЖ бойынша тарсырмаларды үнемі уақытында орындап тапсырса қойылады.
85-89

В+ бағасы (жақсы) егер білім алушы пән бойынша сұрақтарға жауап беруде жақсы немесе өте жақсы білім көрсетсе, көбінесе БӨЖ (өте жақсы) және кейде (жақсы) бағаға үнемі тапсырса қойылады.
80-84

В бағасы (жақсы) егер білім алушы пәннің нақты тақырыбының негізгі мазмұнын, сондай-ақ БӨЖ тақырыбын ашатын сұрақтарда біліктілік көрсетсе, БӨЖ тапсырмаларын үнемі (жақсы) және (өте жақсы) бағаға тапсырса қойылады.
75-79

В- бағасы (жақсы) егер білім алушы пәннің аудиторлық, БӨЖ тақырыптары бойынша теориялық және қолданбалы сұрақтарына жақсы бағыт бере алса, бірақ аудиторлық жұмыстарды сирек тапсырса және БӨЖ тапсырмаларын қайта тапсырған жағдайда қойылады.
70-74
С+ бағасы (жақсы) егер білім алушы аудиторлық және БӨЖ тапсырмаларының барлық түрлері бойынша түсінікті сипатта меңгерсе, пәннің жеке модульдерінің мазмұнын аша білсе, БӨЖ тапсырмаларын (жақсы) бағаға орындаса қойылады.
65-69

С бағасы (қанағаттанарлық) егер білім алушы аудиторлық және БӨЖ тапсырмаларының барлық түрлері бойынша түсінікті сипатта меңгерсе, пәннің жеке модульдерінің мазмұнын аша білсе, БӨЖ тапсырмаларын (қанағаттанарлық) бағаға орындаса қойылады.
60-64

С- бағасы (қанағаттанарлық) егер білім алушы академиялық семестр бойы БӨЖ тапсырмаларын үнемі тапсырып тұрса, бірақ аудиторлық, БӨЖ бойынша сұрақтарға тек жалпы түсінікте болса және нақты тақырып шеңберіндегі түсінігінің тек жеке заңдылықтарын ғана түсіндіре алса қойылады.
55-59

D+ бағасы (қанағаттанарлық) егер білім алушы БӨЖ тапсырмаларын сирек тапсырып тұрса, бірақ аудиторлық, БӨЖ бойынша сұрақтарға тек жалпы түсінікте болса және нақты тақырып шеңберіндегі түсінігінің тек жеке заңдылықтарын ғана түсіндіре алған жағдайда қойылады.
50-54
D- бағасы (қанағаттанарлық) егер білім алушы БӨЖ тапсырмаларын сирек тапсырса, аудиторлық сабақ және БӨЖ бойынша сұрақтарды азғана көлемде меңгерсе, сондай-ақ сабаққа қатыспаған жағдайда қойылады.
25-49
FХ бағасы (қанағаттанарлық емес) егер білім алушы курстың теориялық мазмұнын ішінара меңгеріп, қажетті тәжірибелік жұмыс дағдылары қалыптаспаған жағдайда, оқу бағдарламасында қарастырылған аудиториялық тапсырмалардың көпшілігі орындалмаған немесе олардың орындалу сапасы ең төменгі деңгейге жақын баллдар санымен бағаланған кезде қойылады және курс материалына қосымша БӨЖ кезінде оқу тапсырмаларын орындау сапасын арттыруға болады.
0-24
F бағасы (қанағаттанарлық емес) егер білім алушы БӨЖ бойынша және аудиторлық сабақтардың теориялық және тәжірибелік материалдарын аздап болса да меңгермесе, сабаққа жиі қатыспай, БӨЖ тапсырмаларын уақытында тапсырмаған жағдайда қойылады.

Ескертпе: Білім алушы аралық аттестаттау кезінде оқу пәні (модуль) бойынша емтиханды екі реттен артық емес қайта тапсыруға жол беріледі.
Үшінші рет қанағаттанарлықсыз бағаға сәйкес келетін FX немесе F бағасын алғанда, білім алушы қаншалықты қанағаттанарлықсыз бағасын алуына қарамастан ЖОО-дан оқудан шығарылады және осы пәнге қайтадан жазылу мүмкіндігінен айырылады.
Бұл ретте, білім алушы өз қалауынша басқа ЖОО-ға және (немесе) басқа білім беру бағдарламаға ауысады. Білім алушы өз қалауынша жалпы білім беретін пәндер циклінен басқа, қанағаттанарлықсыз бағасын алған пәні мазмұнында болмайтын басқа білім беру бағдарламасына ауысады.
6.4. Академиялық тәртіптік саясаты

Курстың саясаты сабақтар мен білім алушының тәртіптік сабақтарын өткізуге арналған төмендегідей оқытудың талап етілетін тізімін қамтиды:
1) білім алушының сабаққа қатысу;
2) сабаққа кешігуге жол бермеу;
3) оқу үдерісінде белсенділік таныту;
4) өзіндік тапсырмаларды уақытында орындауды міндеттеу;
5) сабақ үстінде ұялы телефонды қолданбау;
6) плагиатқа жол бермеу;
7) академиялық адалдық туралы Ережесінің барлық тармақтарын сақтау;
8) ұқыптылық, шыдамдылық, жауапкершілік, мейірімділік, ашықтық.

ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК ҚАМТАМАСЫЗ ЕТІЛУ КАРТАСЫ

Библиография (авторы, атауы, орны, шыққан жылы, бет саны)

Баспа түрі

Ақпарат көзі
Бары (дана)

кітапханада
кафедрада
1. Оқулықтар, оқу құралдары, электрондық оқу баспалары
Негізгі әдебиеттер
1. Дрижд, Н. Система безопасности труда и охрана окружающей среды
Астана 2011

20
-
2. Баубеков, С.Д. Охрана труда и безопасность
Алматы 2016

100
-
3 Дрогомирецкий, И.И. Охрана окружающей среды: экономика и управление
Ростов-на-Дону 2010

28

4. Мухамбеткалиев, К.И. Еңбек қорғау
Алматы 2013

40
-
5.Хакімжанов Т.Е.Еңбек қорғау
Алматы 2011

20

Қосымша әдебиеттер
1. Әбдіров, А. Қауіпсіздік техникасы
Астана 2010

4

2. Қазақстан Республикасының еңбек кодексі
Алматы 2007

1

3 ... Дурановская, Г.П. Оплата труда работников бюджетных организаций :Часть 1
Алматы 2009

16

Барлық данасы

2. Кафедраның әдістемелік құралдары
1. Шахманова А.К УМКД Экология және тұрақты даму
Атырау 2017

1
2. Шахманова А.К УМКД Еңбек қорғау
Атырау 2017

1
Барлық данасы

Жалпы данасы

Ескертпе: Кестені толтыру бойынша түсініктемелер:
1. Негізгі әдебиеттерге 5-тен кем емес оқу әдебиеттер атауын көрсету қажет, әлеуметтік-гуманитарлық бағыттағы пәндер бойынша - соңғы 5 жылдағы, басқа бағыттар бойынша - соңғы 10 жылдағы. Қосымша әдебиеттер 10 атаудан артық болмауы керек. Әдебиеттер тізіміне "Қазақ тіліндегі 100 жаңа оқулық" тізімінен оқулықтарды қосу қажет;
2. Әдістемелік нұсқаулар, соның ішінде кафедра оқытушыларымен әзірленген нұсқауларды кафедраның әдістемелік құралдарына қосу қажет;
3. Пәннің оқу-әдістемелік қамтамасыз етілуі жыл сайын жаңа түскен әдебиеттер мен білім алушылардың контингентіндегі өзгерістерді ескере отырып түзетілуі тиіс.

ДӘРІС КЕШЕНІ
Дәріс №1.
Тақырыбы. Еңбекті қорғаудың түсінігі. Еңбек қорғау мақсаты мен міндеттері. Еңбекті қорғау саласындағы мемлекеттік саясаттың негізгі бағыттары.

Еңбекті қорғаудың түсінігі
Қазақстан Республикасының Конституциясында адамдардың еңбегі мен денсаулығы мемлекетпен қорғалатыны, әрбір азаматтың қауіпсіздік және тазалық талаптарына сай еңбек ету құқығы жарияланған. Мемлекет бұл талаптарды, ең алдымен, еңбекті қорғау және оларды орындауға қадағалау жүргізу туралы нормалар жүйесі арқылы орындайды. Еңбекті қорғау пәні - бұл қызметкерлердің еңбек процесі барысында еңбекпен қорғалуын, яғни олардың өмірі мен денсаулығының қорғалуын қамтамасыз ететін, өндірістегі қауіпті жағдайларды, кәсіптік зияндарды болдырмау және оқыс жағдайлардың алдын-алу шараларын жасайтын, оқытатын, зерттейтін пән. Яғни, Еңбек құқығының бір институты болып табылады.
Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау туралы Қазақстан Республикасының Еңбек кодексінің 5-бөлімі, 33-тарауының 306-бабында қысқаша тоқталған. Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау туралы 2004 жылғы 28 ақпандағы №528-II-ші Қазақстан Республикасы Заңының 1-бабының 16-тармағында еңбектi қорғауға былай анықтама берілген, еңбектi қорғау - құқықтық, әлеуметтiк-экономикалық, ұйымдық-техникалық, санитарлық-гигиеналық, емдеу-алдын алу, оңалту және өзге де іс-шаралары мен құралдарын қамтитын, еңбек қызметi процесiнде қызметкерлердiң өмiрi мен денсаулығының қауiпсiздiгiн қамтамасыз ететiн жүйе болып табылады. Қысқаша айтқанда, еңбекті қорғау дегеніміз - бұл қызметкердің еңбек қызметі барысында оның өмірі мен денсаулығын қорғауға бағытталған шаралар жүйесі.

Еңбек қорғау мақсаты мен міндеттері
Меншік түріне қарамастан шаруашылық қызметі мен кәсіпорындардың барлық түрінде еңбек ететін қызметкерлердің енбегін қорғау, өндірістегі жазатайым жағдайлар мен денсаулыққа зақым келтірудің алдын алу, қауіпті және зиянды өндірістік факторларды барынша кеміту мақсатында жүргізілетін ұлттық саясаттың негізгі принциптерін Қазақстан Республикасының 1993 жылғы 22 қаңтарда қабылданған Еңбекті қорғау туралы Заңы жүзеге асырады. Сондай-ақ бұл заң Конституцияның 29-бабында белгіленген Қазақстан Республикасы азаматтарының денсаулығын сақтау құқығын жүзеге асыруды да қамтамасыз етуді көздейді.
Еңбекті қорғау дегеніміз -- тиісті заң және басқа да нормативтік актілердің негізінде еңбек процесінде адамның қауіпсіздігін, денсаулығы мен жұмыс қабілетін сақтауды қамтамасыз ететін, әлеуметтік-экономикалық, ұйымдастыру, техникалық-гигиеналык және емдеу -- алдын алу шаралары.
Еңбек заңдары еңбекті қорғаудағы ұлттық саясат пен мемлекеттік басқару қағидаттарын белгілей отырып, жұмыс берушілер қызметкерлердің негізгі құқықтарының бірі -қауіпсіздік пен гигиена талаптарына сай келетін еңбек жағдайларын жасауын талап етеді.
Еңбекті қорғау саласындағы ұлттық саясат кәсіподақтар мен жұмыс берушілер қатысқан барлық деңгейдегі мемлекеттік өкімет пен басқару органдары іс-кимылының бірлігін көздейді. Бұл жүргізілетін саясат мына қағидаттарға негізделеді:
кызметкерлердің өмірі мен денсаулығының кәсіпорынның өндірістік қызметінің нәтижелсріне қатысты артықшылығына;
меншік иесінің немесе ол уәкілдік берген өкілдің (жұмыс берушінің) толық жауаптылығына;
еңбекті қорғау міндеттерін бұл мәселелер жөніндегі мемлекеттік бағдарламалар негізінде кешенді шешуге және еңбекті қорғау саласындагы қызметті экономикалық және әлеуметтік саясаттың басқа бағыттарымен үйлестіруге;
барлық кәсіпорындарға меншік пен шаруашылықты жүргізу түрлеріне қарамастан еңбекті қорғау саласында бірыңғай талап орнатуға;
кәсіпорындарда еңбек қорғау талаптары мен қауіпсіздік
техникасының барлық жерде орындалуы үшін мемлекеттік
қадағалау мен бақылауды жүзеге асыруға;
еңбекті қорғау жөніндегі ғылымның, техниканың жетістіктері мен ұлттық және шетелдік озық тәжірибені кеңінен пайдалануға;
қауіпсіз техника, технология мен жұмыс істеушілерді қорғау құралдарын, еңбекті қорғау жөніндегі ғылыми-зерттеу жұмыстарын әзірлеу мен енгізуді ынталандыруға;
мемлекеттің еңбекті қорғауды қаржыландыруға қатысуына;
кәсіпорындардың еңбектің салауатты және қауіпсіз жағдайларын қамтамасыз етуге, ал кызметкерлердің -- еңбекті -- еңбекті қорғау проблемаларын шешуде халықаралык ынтымақтастыққа (Еңбекті қорғау туралы Заңнын 4-бабы).
Кәсіпорындармен, мекемелермен, кооперативтермен фермерлік шаруашылықтармен және меншігі мен шаруашылық жүргізуі әртүрлі тұрпаттағы ұйымдармен, оның ішінде жекелеген жалдаушылар мен еңбек қатынасында тұратын барлық қызметкерлер, кооператив мүшелері, өндірістік практикадан және өндірістік окудан өтуші жоғары оқу орындарынын студенттері мен арнаулы орта оқу орындарының және жалпы білім беретін мектептердің оқушылары, әскери қызмет атқаруға қатысы жоқ жұмысқа тартылған әскери кызметшілер; үкімнің орындалуын бақылайтын органдар белгілейтін кәсіпорындарындағы жұмыс кезінде сот үкімімен жаза өтеп жатқан адамдар, сондай-ақ қоғам мен мемлекет мүддесі үшін халықаралық шарттар немесе келісімдер негізінде шетелде жұмыс атқарғанда оларда еңбекті қорғау жөнінде белгіленген халықаралық нормалардан кем емес талаптар көзделеді.
Қазақстан Республикасы аумағында орналасқан кәсіпорындарда жұмыс істейтін шетел азаматтары мен азаматтығы жоқ адамдардың еңбекті қорғауға республика азаматтарымен бірдей құқығы бар.
Қазақстан Республикасының кәсіпорындарында жұмыс істейтін шетел азаматтары мен шетелде жұмыс істейтін республика азаматтарының еңбекті қорғау саласындағы қатынастарын реттеудің ерекшеліктері мүдделі тараптардың келісімімен белгіленеді.
Еңбекті қорғауды мемлекеттік басқару республикада ұлттық саясаттың қағидаттарын жүзеге асыруы, осы салада зандар және басқа да нормативтік актілер әзірлеу, сондай-ак, өндіріс құрал-жабдықтарына, еңбек технологиясы мен оны ұйымдастыруга, еңбекті қорғау жөніндегі заңдар мен басқа да нормативтік актілердің сақталуына мемлекеттік қадағалауды ұйымдастыру мен жүзеге асыруға қойылатын талаптарды іске асыру болып табылады. Еңбек зандарында еңбекті қорғауды мемлекеттік басқарудың негізгі қызметтері айкындалған:
еңбекті қорғау жөніндегі салааралық нормативтік актілерді, стандарттарды, ережелерді, нормалар мен заң актілерінің жобаларын әзірлеу және бекіту;
еңбек жағдайы және оны қорғау саласында мемлекеттік мақсатты бағдарламалар әзірлеу;
еңбек жағдайын жақсарту және еңбекті қорғау құралдарын өндіру жөніндегі қызметті экономикалық ынталандыру жүйесін жасау;
еңбекті қорғау проблемалары жөнінде ғылыми зерттеулер жүргізу, осы мақсатта тиісті ғылыми ұйымдар құру;
өндірістегі жазатайым жағдай мен кәсіби ауруларды есепке алудың бірыңғай тәртібін белгілеу, еңбеқ жағдайы мен оны қорғау жөнінде есеп берудің келісілген бірыңғай жүйесін жасау мен енгізу, басқарудың автоматтандырылған жүйесі негізінде еңбек жағдайының және оны қорғаудың жайы туралы ақпарат базасын жасау;
- республикада еңбекті қорғаудың жайы, авариялардың, өндірістік жарақаттар мен кәсіби аурулардың себептері туралы жыл сайын ақпарат дайындау және халықты хабардар ету; республикада еңбек қорғаудың нәсихатталуын ұйымдастыру;
өндірістік жарақат пен кәсіби ауруларды бодырмау мәселелері жөніндегі кызметті үйлестіру, келісілген шаралар өткізу;
еңбекті қорғау құрал-жабдыктарын жасап, шығаруды, кәсіпорындардын бұл істегі экономикалық мүдделілігін туғызу;
республикалык бюджеітен енбекті қорғауға арналған қаржы бөлуді жүзеге асыру.
Казақстан Республикасының Үкіметі және басқа мемлекеттік басқару органдары енбекті қорғау саласындағы ұлттық саясатты қалыптастырады және онын іске асырылуын қамтамасыз етеді, еңбекті қорғау мен еңбек жағдайын жақсартудың мемлекеттік бағдарламасын бекітеді, министрліктер мен мемлекеттік басқарудын басқа да орталық органдарынын салауатты және қауіпсіз еңбек жағдайын жасау жөніндегі қызметтерін белгілейді, еңбекті қорғау шығындарын қаржыландыру тәртібін айқындайды. Арнайы өкілетті орган болып Казақстан Республикасының Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі табылады.
Әр кәсіпорында олардың ұйымдық-құқықтық нысаны мен меншік түріне қарамастан еңбекті қорғау жөніндегі қызметтер құрылады. Еңбекті қорғау жөніндегі кызметтер өз жұмысын тиісті органдармен келісім бойынша еңбекті қорғаудың мемлекеттік органы бекіткен үлгі ережеге сәйкес жүргізеді. Еңбекті қорғау қызметі өзінің мәртебесі жанынан негізгі өндірістік қызметтермен теңеседі және кәсіпорын басшысына (иесіне) бағынады. Бұл қызметтер кәсіпорындар жаңадан кұратын ассоциаиияларда, корпорацияларда, концерндерде және басқа да бірлестіктерде құрылуға тиіс.
Еңбекті қорғау қызметінің мамандары құрылымдық бөлімшелердің басшыларына анықталған тәртіп бұзушылықты жою туралы міндетті түрде орындалатын бұйрықтар беруге және кәсіпорындардың басшыларына еңбекті қорғау туралы занды бұзған адамдарды жауапка тарту туралы ұсыныс енгізуге міндетті.
Мемлекеттік еңбек инспекторларының іс-әрекетіне зандарда белгіленген тәртіппен шағым жасалады. Шағым жасалу берілген ұйғарымдардың орындалуын тоқтата тұрмайды (ЕтЗ-ның 107-бабы).
Мемлекет уәкілдік берген органдар арқылы ғылымға негізделген стандарттар, ережелер мен нормалар негізінде өндірістегі қауіпсіз еңбекті қамтамасыз етуге кажетті талаптар белгілейді. Жұмыс берушілерге еңбекті қорғау жөніндегі талаптардың орындалуын, сонымен қатар ұжымдық шарттарда белгіленген міндеттемелердің орындалуын қамтамасыз ету жұктеледі. Сондай-ақ жұмыс берушілер еңбекті қорғау жөнінде кажетті нұскаулар әзірлейді. Ал кәсіпорындарда істейтін қызметкерлер тиісті заң және нормативтік актілерде, нұсқауларда, ұжымдық шарттарда белгіленген еңбекті қорғау жөніндегі ережелер мен нормалар талаптарын сақтауға міндеттенеді.
Кәсіпорынды жобалағанда, салынғанда және пайдаланғанда еңбекті қорғау талаптарын қамтамасыз ету. Ағымдағы еңбек зандарына байланысты еңбекті қорғау жөніндегі мемлекеттік стандарттардың, ережелердің, нормалардың талаптарына сай келмейтін өндірістік үйлер мен ғимараттарды жобалауға, салуға, қайта жаңғыртуға, машиналарды, механизмдердің жабдықтары мен басқа да бұйымдардың, соның ішінде шетелден сатып алынған бұйымдардың технологиясын жасауға және шығаруға, конструкциялауға және әзірлеуге рұқсат етілмейді. Адамның организмі мен денсаулығына әсер ететін токсикологиялық бағалаудан өтпеген заттарды, шикізатты, материалдарды қолдануға тыйым салынады.
Жасалған жобалардын еңбекті қорғау мен еңбек жағдайларының талаптарына сәйкес келетіндігі мемлекеттік сараптамадан, ал тәжірибе үлгілері мемлекеттік сынақтан өткізілуге тиіс.
Белгіленген тәртіппен берілген қауіпсіздік талаптарына сай сертификаты жоқ жаңа немесе кайта жаңғыртылған кәсіпорындарды, объектіні, өндіріс құралын немесе әнімнің басқа түрін қабылдауға және пайдалануға беруге болмайды. Мемлекет машиналарды, механизмдерді, жабдықтарды, басқа да бұйымдарды, сондай-ақ технологияларды, соның ішінде шетелден сатып алынған технологияларды сертификаттау жүйесінің жұмыс істеуін қамтамасыз етеді.
Еңбекті қорғау талаптарына сай келмейтін кәсіпорынның, цехтың, учаскенің жұмысы, ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.