Синтетикалық және аналитикалық шоттар

Пән: Бухгалтерлік іс
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

Синтетикалық және аналитикалық шоттар

Бухгалтерлік счеттар көмегімен шаруашылық процесстер және шаруашылық корлары жөнінде мәліметер адамамыз. Одар негізінен жалпы шаруашылық қорларының көрсеткішін береді. Мысалы, барлық материалдардың кұндық сомасы, шаруашылықтың жүмысшылар алдындағы еңбек ақы бойныша қарыздар сомасы т. б.

Мұндай жалпы көрсеткіштермен басқару жүйесімде шектелуге болмайды. Сондыктан бақылау-тексеру жұмыстарын' толық маңызында жүргізу үшін бухгалтерлік есептің жекеленген объектілері бойынша толык мәліметер алу керек. Мысалы, қоймаға түскен материалдардың жалпы сомасы ғана емсес, ол материалдардың сортына, жеке түрлері туралы мәліметер болуы шарт. Мәліметтерде ақша, еңбек, заттай өлшемдерде болуы керек. Бухгалтерлік есеп обьектілерінің көрсеткіштерін жеке талдап көрсегу үшін бухгалтерлік есепте синтетикалмк жинақтау және аналитикалық жікеу счеттары қолданылады.

Синтетиқалық. - жинақтау счеттары шаруашылық операциялары мен шаруашылық корлары туралы жалпы корытынды көрсеткіштерін береді. Ол тек ақшалай өлшемде көретіледі.

Аналитикалық - жіктеу счеттары бухгалгерлік есепі обьектілерін егжей-теіжейлі жіктеп-талдап керсетеді.

Кейбір сиитетикалық счеттар бойынша бір текті аналитикалық счеттар бөлек топтастырылады. Синтетикалық счет шегіңде құрылған бір текті аналигикалық счеттар топтары субсчеттар /аралық счеттар/ деп аталынады. Оларды бардық кәсіпорындар үшін бірыңғай, синтетикалық счеттар көрсеткіштерін толықтыратын корытындыланған көрсеткіштер алу үшін енгізеді. Мысалы, "Материалдар" счетына мынадай субсчеттар ашылады: "Шикізат пен материалдар", "Отындар", "Құрылыс материалдары", "Басқа да материалдар" және басқалар.

Ситетикалық счеттардын. екі түрі: жай жөне күрделі түрлері болуы мүмкін. Жайі счеттар аналикалық есепті жүргізуді кажет етпейді мысалы; "Негізі кұралдын юзуы", "Касса", Есеп айырысу счеты", "Валюталық. счеттар" Күрделі счеттар субсчеттар /аралық счеттар/ және аналитикалық. счеттарға бөлінеді.

Синтетикалық, счеттар мен аналитикалық счеттардың арасында өзара байланыс бар: Аналитикалык счеттардағы айдың басындағы және арасындағы қалдықтардың' сомасы синтетикалық счет бойынша айдың басындағы және арасындағы калдыққа сай келуге тиіс; Аналитикалық. счеттардың дебет мен қредиті бойынша бір айдағы айналымдар сомасы синтетикалық счетын. дебеті мен кредиті бойынша айналымдарына сай келуге тиіс: аналитикалық есептің счетына жазылған әрбір шаруашылык операциясы тиісті синтетикалық счетқа / жеке қорытыланған түрде / жазылуға тиіс.

№

Баланс статья/ң аты

Сом, теңге

№

Баланс статья/ң аты

Сом, теңге

№: 1

Баланс статья/ң аты: Негізгі құралдар

Сом, теңге: 107

№: 1

Баланс статья/ң аты: Жарғылық қор

Сом, теңге: 1076000

№: 2

Баланс статья/ң аты: Материалдар

Сом, теңге: 16

№: 2

Баланс статья/ң аты: Пайда

Сом, теңге: 29900

№: 3

Баланс статья/ң аты: Негізгі өндіріс

Сом, теңге: 12700

№: 3

Баланс статья/ң аты: Банкінің қысқа мерзімді несиесі

Сом, теңге: 123400

№: 4

Баланс статья/ң аты: Есеп айырысу счеты

Сом, теңге: 48000

№: 4

Баланс статья/ң аты: Жабдықтаушылармен және мердігерлермен есеп айырысу

Сом, теңге: 61400

№: 5

Баланс статья/ң аты: Қорытындысы

Сом, теңге: 1290700

№: 5

Баланс статья/ң аты: Қорытындысы

Сом, теңге: 1290700

Аналитикалық есеп негізінде кәсіпорындардын кызметіне басшылық жасау үшін қажеті деректер алынады: өнім өндіру және оны сату жөніндегі жоспарлардың орындалуын бақылайды; құрал жабдықтармен материалдардын жекелеген түрлері мен топтары материалдық жауапкершілік жүктелген адамдарга бекітіліп беріледі: өндіріс айналыс шығындарын бақылайды; өндірістік-шаруашылық қажетке пайдаланылмаған ресурстарды іздеп тауып, іске қосуға, материалдык, еңбек және ақша ресурстарын аныктауға және оларды ұтымсыз пайдаланудан сақтандыруға бағытталған талдау жасайды. Аналитикалық есептің дұрыстығын артыру үшін оның деректері дүркін-дүркін интенгаризацияланың /түгелденіп/ отырылады.

Синтетикалық счеттардың баламамен және аналитикалық счеттардың синтетикалық счеттармен өзара байланысын мысал негізінде қарастыралық.

Мамыр айында синтетикалык есеп счеттарына мынадай шаруашылык операциялары жазылған, (тенге есебімен)

1. Алынған материалдар үшін есеп айырысу счеттынан
жабдықтаушыларға карыз төленді:

жабдықтау базасына 12000

ағаш өндеу комбинатына 1

сыр-бояу заводына 2200

. . .

Қорытындысы 24200

Есеп айыры сусчетынабанкінің қысқа мерзімді несиесі алынды 7
Қоймадан өндіріске материалдар босатылды:

1 кг 20 тиыннан 5 кг табак темір 1 1 кг 1 тенге 3000 кг майлы бояу 3000

1 мЗ 120 тенге 300 мЗ кесілген тактай 36000

. . .

Қорытындысы 49000

4. Қоймаға түскен құрылыс материалдары үшін жабдықтаушылардың счеттары акцеіітслді (төлеуге. қабылданды)

жабдыктау базасынын1 кг 20"тиыннап 7 кг

мөлшеріндегі табак темір үшін 14000
ағаці өндейтін комбинаттын. ІмЗ 1. 20тсш. е 200 мЗ

мөлшеріидегі кесінді агаш үшін 24000
сыр-бояу заводының 1 кг 1 тенге 6000 кг

мөлшеріндсп майлы бояу үніін 6000

. . .

Қ о р ы т ы н д ы с ы 44000

5. Алынған материалдар үшін есеп айырысу счетынан жабдымаушыларға қарыз төленілді:

жабдықтау базасына 21300

ағаш өндеу комбинатына 23400

сыр-бояу заврдына 600

Қоры тындысы 50700

Пайданың бір бөлігі айналым қаржысының кемістігін толтыру үшін жарғылық қорға қосылды 19000

Өндіріске кұрылыс материалдары босатылды:

1 кг 20 тиыннан Зкг табақ темір 6000

1 кг 1 тенге 2000кг майлы бояу 2000

I мЗ 120 тенге 220 мЗ кесінді ағаш 26400

. . .

Қ о р ы т ы н д ы с ы 34400

8. Есеп айырысу счетынан банкке қысқа мерзімді несие қайтарылды 3
Бір айдағы айналым соманы 32) 300

Синтетикалық счеттарға жасалған щаруашылық операцииларын жазғаннан кейін бір айдағы айналымдар есептелінеді және айдың аяғындағы қалдықтар шығарылады. Синтетикалық есептің счеттары бойынша 1 маусымдағы балансты жасау үшін счеттар бойынша айналымдардың сомасы осы счеттар бойынша айналымдардың көрсетілген қорытындысына сай келетін-келмейтініне (381000 сом) және активпен пассив счеттары бойынша қалдықтардың бір-біріне тең келетін келмейтініне көз жеткізу керек. Бұл үшін счеттар бойынша қорытынды жазбалардың негізінде синтетикалық счеттар бойынша айналым ведомствасын жасайды төмендегі кестені қараңыз.