Ойын әдістері арқылы бастауыш сынып оқушыларының сабаққа деген қызығушылықтарын анықтау

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 82 бет
Таңдаулыға:

Ө. Сұлтанғазин атындығы Қостанай мемлекеттік педагогикалық университеті

Психология және педагогика факультеті

Мектепке дейінгі және бастауыш білім беру кафедрасы

Қорғауға жіберілді «___»2020 ж

Қолы Ли Е. Д

(каф. меңгерушісі)

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

БАСТАУЫШ СЫНЫП ОҚУШЫЛАРЫН ОЙЫН ӘДІСТЕРІ АРҚЫЛЫ САБАҚҚА ДЕГЕН ҚЫЗЫҒУШЫЛЫҒЫН ДАМЫТУ

5В010100 «Мектепке дейінгі оқыту және тәрбиелеу»

Орындаған:

Ғылыми жетекші:

Қостанай, 2020

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ . . . 4

1 БАСТАУЫШ СЫНЫП ОҚУШЫЛАРЫН ОЙЫН ӘДІСТЕРІ АРҚЫЛЫ САБАҚҚА ДЕГЕН ҚЫЗЫҒУШЫЛЫҒЫН ДАМЫТУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ

1. 1 Ойын әдістері арқылы бастауыш сынып оқушыларын сабаққа деген қызығушылықтарын арттыруда педагог-ғалымдардың зерттеулері . . . 11

1. 2 Бастауыш сынып оқушыларының педагогикалық ойын әдістеріі арқылы сабаққа деген қызығушылықтарын арттырудың маңызы . . . 16

1. 3 Ойын әдістері және оның бастауыш сынып оқушыларын дамытудағы әсері . . . 27

2 БАСТАУЫШ СЫНЫП ОҚУШЫЛАРЫН ОЙЫН ӘДІСТЕРІ АРҚЫЛЫ САБАҚҚА ДЕГЕН ҚЫЗЫҒУШЫЛЫҒЫН ДАМЫТУДАҒЫ ТӘЖІРИБЕЛІК-ЭКСПЕРИМЕНТІК ЖҰМЫСТАР

2. 1 Ойын әдістері арқылы бастауыш сынып оқушыларының сабаққа деген қызығушылықтарын анықтау . . . 35

2. 2 Қалыптастыру кезеңінде бастауыш сынып оқушыларына жүргізілген сабақтың үлгісі . . . 43

2. 3 Қорытынды эксперименттің барысы, нәтижесі . . . 56

ҚОРЫТЫНДЫ . . . 6

ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ. . . . 68

ҚОСЫМША . . . 71

Ө. Сұлтанғазин атындағы Қостанай мемлекеттік педагогикалық университеті

Психология және педагогика факультеті

Мектепке дейінгі және бастауыш білім беру кафедрасы

мамандығы

Бекітемін:

МД және ББ кафедрасының меңгерушісі

«» 20___ ж.

Дипломдық жұмысты орындау үшін

ТАПСЫРМА

Студент

(Т. А. Ә. )

Жұмыс тақырыбы

20___ жылдың «» № ЖОО-ның бұйрығы бойынша бекітілді

Аяқталған жұмысты тапсыру мерзімі

Жұмысқа қажетті соңғы мәліметтер

Дипломдық жұмыстың әзірлемесіне қажетті сұрақтар тізімі немесе дипломдық жұмыстың

қысқаша мазмұны:

а)

ә)

б)

Ұсынылатын негізгі әдебиеттер

Жұмыс бөлімдері бойынша жүргізілетін кеңес беру жұмыстары

Бөлімдері

Кеңес беруші

Тапсыру мерзімі

Қолы

Бөлімдері: Дипломдық жұмыстың жоспарын құру үшін әдебиеттерді іріктеу.

Кеңес беруші:

Тапсыру мерзімі:

Қолы:

Бөлімдері: Бірінші тараудың әзірлемесі және оны тексеруге ұсыну.

Кеңес беруші:

Тапсыру мерзімі:

Қолы:

Бөлімдері: Екінші тараудың әзірлемесі және оны тексеруге ұсыну.

Кеңес беруші:

Тапсыру мерзімі:

Қолы:

Бөлімдері: Қорытынды мен ұсынысты ғылыми жетекшімен келісу.

Кеңес беруші:

Тапсыру мерзімі:

Қолы:

Бөлімдері: Қорғауға арналған баяндама тезисінің әзірлемесі, пікір және сын-пікірмен танысу.

Кеңес беруші:

Тапсыру мерзімі:

Қолы:

Тапсырманың берілу күні

Кафедра меңгерушісі

(қолы) (Т. А. Ә. )

Ғылыми жетекшісі

(қолы) (Т. А. Ә. )

Тапсырманы орындауға алған студент

(қолы) (Т. А. Ә. )

КІРІСПЕ

Зерттеу өзектілігі: Ойын ерте заманнан бері тиімді әдіс болып табылады және ол ғылымда өз дәлеліне жеткен. Біздің тақырыбымыздың маңыздылығы соңғы жылдары оқушылардың әсіресе, бастауыш сынып оқушыларының сабаққа деген ынтасы жоқ екенін байқаймыз. Бұл деген балалардың білім сапасының нашарлауына алып келеді. Педагогикалық процесте, әсіресе бастауыш сыныпта, мұғалімнің жаңаша ойлауына қойылатын талаптарға және оқушының шығармашылық жеке басының қалыптасуына ықпал ететін оқытуды ұйымдастырудың сапасына көп көңіл бөлінеді. Еліміздің экономикалық және рухани дамуының болашағы білім беру жүйесінің әр адам мен тұтас қоғамның сапалы білім беру қызметтеріне деген қажеттіліктерін қанағаттандыру қабілетіне байланысты. Бұл жұмыс бастауыш сынып оқушыларын мотор-когнитивті іс-әрекетке дайындаудың маңызды бөлігіне арналған, ол балалардың оқу процесіне жан-жақты әсер етеді. Бастауыш сынып жасындағы балалардың көбісі компьютерлік немес басқада инновациялық құрал-жабдықтардың құрсауында қалып жатады. Сол себепті балалардың сабаққа деген қызығушылығын арттыру мақсатында мұғалімдер сабаққа ойын түрлерін кіріктіруі керек. Сабақ барысында оңтайлы пайдаланылған ойындар, балалардың қызығушылығы мен қатар ынтасын арттырады. Мұғалімнің бұл жердегі міндеті - ойын арқылы ұйымдастырылған сабақты дұрыс балаларға жеткізе білу. Оқу материалының ішінде тақырыптың негізгісін бөліп алу, оны дәлелдеу, түсіндіру мұғалімнің негізгі жұмысы болып табылады. Жалпы айтқанда, ойын бастауыш сынып оқушыларының білім сапасы мен қатар шығармашылық қабілетін, бір сөзбен айтқанда жан -жақты үйлесімді дамыған азамат болып жетілуде маңызы өте зор[1] .

Бұл тақырыпты алуыма себеп болған, Елбасымыз Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың «ҚР 2030 ж дейінгі даму стратегиясы» еді. Қазақстан халқына жолдаған Жолдауында білім саласындағы мамандардың алдына үлкен міндеттер қойды. «Ұлттық білім берудің барлық буынының сапасын жақсартуда бізді ауқымды жұмыс күтіп тұр. Орта білім жүйесінде жалпы білім беретін мектептерді Назарбаев зияткерлік мектептеріндегі оқыту деңгейіне жеткізу керек. Мектеп түлектері қазақ, орыс және ағылшын тілдерін білуге тиіс», деп атап көрсетті. Осыған орай, үлкен жауапкершілік жүктеліп отырған мұғалімдерге жаңашылдықпен жұмыс жасауға тура келеді. Ең алдымен барлық пән бойынша білім сапасын арттыру керек.

Қазіргі таңдағы білікті мамандар пәндік оқытудың білікті-білімді жағына ден қою болып табылады. Бастауыш сынып оқушылары үшін оқуда негізгі іс -әрекет ол ойын болып табылады. Ойын сабақ өту процесі кезінде оқыту әдісі ретінде қолданылады. Бастауыш сынып оқушыларының ойынға ерекше мән беретін, мінез -құлықтарында еріксіздік болатыны анық. Сол себепті мұғалімдер сабақ өту барысында ойын технологияларын ұтымды пайдалана алуы тиіс. Бұл мұғалімнің білім сапасының жоғары екенінің дәлелі болмақ. Жаалпы ойын еңбекте де, қоршаған ортаны тануда да тиімді тәсіл болып қала бермек. Ойын - айналадағы құбылысты тану құралы болып саналады. . С. Макаренко бойынша: «Ойын -балалар өмірінде өте маңызы зор нәрсе, ересектердің жігерлігі, жұмысы, қызметі қандай маңызды болса, балалардың ойыны да сондай маңызды. Ойында бала өзін қалай көрсетсе, болашақта еңбекте де сондай болады. Сондықтан болашақ қайраткер, ең алдымен, тәрбиені ойын арқылы алады, »- деп балалар ойынын жоғары бағалаған.

Ойын бастауыш сынып оқушылардың оқуға, өмірге, жұмысқа деген ынтасын, қызығушылығын дамытуда негізгі құрал болып табылады.

Мұғалімнің қызметі - балаларды ойынға өз қызығушылықпен қатысуын қадағалау.

Ойын адам баласының мәдениетін дамытуда да әсері мол. Ойынның жалпы адамзаттың дамуындағы маңызы психологияда және әлеуметтік факторлармен де дәлелденген. Ойын әдістері ерте заманнан бүгінгі күнге дейін білім беру барысында жаңа инновация болып табылады.

Педагогикалық технология ұғымы түрлі педагогикалық ойын түрлерін педагогикалық процесте әдістер мен тәсілдердің кең көлемді топтарын біріктіреді, оның жалпы ойындардан ерекшелігі оқытуда нақты мақсатының қойылуымен және оның оқу-танымдық бағыты сипатталған, негізі салынған педагогикалық нәтижесіне сай анықталады. Сабақта ұйымдастырылған ойын әдістері оқушыларды оқу қызметіне ынталандыру құралы ретінде рқылы құрылады. Сабақ процесінде пайдаланатын ойындардың бірнеше түрлерін атап көрсетуге болады.

Бастауыш сынып мұғалімдерінің оқу- тәрбие жұмысының негізгі саласы сабақ. Сабақ үстінде оқушылардың біліктілігі, іскерлігі, ойы, дүниетанымы дамиды. Негізгі мәселе оқушы білімінің деңгейін дамыту. Ол үшін сабаққа сыныптағы оқушының барлығын қызықтыра отыру қажет. Бес саусақ бірдей емес, яғни әр оқушының сабаққа деген қызығушылықтары мен даму деңгейлері әртүрлі. Сондықтан оқушылардың осы топтарына әртүрлі деңгейде талап қоюға тура келеді. Ал ойын элементтері кез-келген оқушының қызығушылығын тудырады. Тіпті нашар оқитын оқушының өзі ойын арқылы берілген тапсырмаларды асқан қызығушылықпен, белсенділікпен орындайды. Оқушылардың қызығушылықтарын туғызатын ойындардың бірі - дидактикалық ойындар. Ойын элементтерін қолдана отырып мұғалім оқушылардың сабаққа деген қызығушылығын, зейінін арттыру мақсатында әртүрлі әдіс-тәсілдерді қолданады. Атап айтқанда, мұғалім ойын жағдаяттарын туғыза отырып, әртүрлі заттарды қолдану арқылы сұрақтар қойып, затты көрсетіп, түсіндіріп ойын сюжетін құрастырады.

Бастауыш сыныптардың кез -келген сабақтарында дидактикалық ойындарды қолдану тиімді болып табылады. Мысалы:жаңа тақырыпты түсіндіру кезеңінде, қайталау, пысықтау, жаттығу сабақтарында да пайдалануға болады. Бастауыш сынып оқушылары кішкентай яғни, ойын баласы болып келеді. Сондықтан мұғалім оларды зеріктірмей түрлі ойын түрлерін кіріктіру арқылы сабақты қызықты етіп жеткізуге тырысу керек.

Ойындар арқылы оқушылардың ой - өрісін дамиды, танымдық қабілеттері артады, меңгерген, өтпелі тақырыптарды жетік меңгеруге зор әсер етеді. Ойындар оқушылардың шығармашылық, ойлау қабілеттерін жетілдірумен қатар, сөздік қорларын кеңейтіп, сауатты жазып, оқуға да баулиды. Оқушылар ойын барысында үйренген сөздерін айтып қана қоймай, оның қандай мағынада қолданылатынын да түсінетін болады. Ойын оқу пәндерінің мазмұнымен тығыз байланыста жүргізілгенде ғана дұрыс нәтижелер береді.

ОЙЫН АРҚЫЛЫ ОҚУШЫ НЕНІ МЕҢГЕРЕДІ? -деген сұрақтау туындауы мүмкін.

1. Оқушылар нақты қызмет тәжірибесін меңгереді.

2. Оқушылар тек бақылаушы ғана болып емес, өздері қатыса отырып қиын мәселелерді өз бетінше шеше білуге үйретеді.

3. Оқу процесінде алған білімді нақты істе қолдана білуге мүмкіндік береді.

4. Оқушы әрекетіне негізделген оқу көлемін басқарады.

5. Уақытты үнемдеуге үйретеді.

6. Оқушылар үшін психологиялық жағымды.

7. Ойын барысында шешім қабылдау оқушылардан аса жауапкершілікті талап етеді.

8. Оқушылар үшін қауіпсіз.

9. Кейде қарапайым оқу қызметімен салыстырғанда көп уақыт мөлшерін алады.

10. Ойын материалдары дәстүрлі оқу материалдарымен салыстырғанда күрделірек.

11. Кейбір ойын түрлерінде қатысушылардың саны шектеулі[3, б. 124] .

Зерттеу тақырыбы : Бастауыш сынып оқушыларын ойын әдістері арқылы сабаққа деген қызығушылығын дамыту.

Зерттеу мақсаты: Бастауыш сынып оқушыларын ойын әдістері арқылы сабаққа деген қызығушылықтарын теориялық жағынан негіздеп, әдістемелік жолдарын қамтамасыз ету.

Зерттеу нысаны: бастауыш сынып оқушыларын ойын әдістері арқылы сабаққа деген қызығушылығын дамыту үрдісі.

Зерттеу пәні: бастауыш сынып оқушыларының сабаққа деген қызығушылықтарын дамыту жолдары мен әдістері.

Зерттеудің ғылыми болжамы: егер, бастауыш сынып оқушыларының сабақ барысына ойын әдістерін кіріктірсе және оны жиі, тиімді қолданса, балалардың білім сапасы мен сабаққа деген қызығушылықтар дамиды.

Зерттеу міндеттері:

Ойын әдістері арқылы бастауыш сынып оқушылардың сабаққа деген деңгейін дамыту туралы жазылған әдебиеттерді зерттеу, талдау жасау;
Сабаққа деген қызығушылықтарын дамытатын ойынның әдіс - тәсілдерді анықтау;
Диагностикалық тексеру жүргізу.

Зерттеудің теориялық маңыздылығы: Зерттеу мәселесі бойынша психологиялық - педагогикалық және әдістемелік әдебиеттер зерттелініп; ойын әдістерінің сабақта қолдану тиімділігі анықталды; бастауыш сынып оқушыларының сабаққа деген қызығушылығын арттыруда ойынның орны анықталады.

Зерттеудің тәжірибелік маңыздылығы: бастауыш сынып оқушылардың педагогикалық іс-тәжірибесінде және оларға ойын әдістерін кіріктіру арқылы оқыту әдістемесінің практикалық сабақтарда пайдалануға болады .

Зерттеу әдістері: Зерттеу мәселесі бойынша психологиялық-педагогикалық әдебиеттерге теориялық талдау жасау; озат тәжірибелерді меңгер; эксперименттік материалдарды дайындау; диагностикалау әдістері; бақылау жүргізу; балалар білімінің нәтижесін салыстыру; тәжірибелік эксперимент өткізу; сараптап; қорытындылау.

Зерттеу жұмысының практикалық базасы: «Қызылорда облысы, Қазалы ауданы, Бекарыстан би аулының №24. У. Туктибаев атындағы орта мектеп» МКҚК, 3 «ә», «а» сынып.

Зерттеу жұмысының құрылымы: Кіріспе, екі тараудан, қорытынды, пайдаланылған әдебиеттер тізімінен және қосымшадан тұрады.

1 БАСТАУЫШ СЫНЫП ОҚУШЫЛАРЫН ОЙЫН ӘДІСТЕРІ АРҚЫЛЫ САБАҚҚА ДЕГЕН ҚЫЗЫҒУШЫЛЫҒЫН ДАМЫТУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ

1. 1 Ойын әдістері арқылы бастауыш сынып оқушыларын сабаққа деген қызығушылықтарын арттыруда педагог-ғалымдардың зерттеулері

Жеке тұлғаны қалыптастырудың негізі бастауыш сыныпта қаланатыны бәрімізге аян. «Бастауыш сыныптың негізгі міндеттері - баланың жеке басының алғашқы қалыптасуын қамтамасыз ету; олардың қабілеттерін ашып, дамыту, оқуға деген қызығушылық дағдыларын меңгерту» - делінген Қазақстан Республикасының Орта білімді дамыту тұжырымдамасында. Осы міндетті нәтижелі орындау үшін, әрбір жас баланы оқыту, тәрбиелеу, дамыту жұмыстарын ұштастыра жүргізіп, оқушының ой-өрісін арттыруға дайын болуымыз керек. Әрине, бұл бастауыш сынып мұғалімдеріне қойылатын жауапкершіліктің, талаптың маңызы зор[4, б. 18-27] .

Бастауыш сынып оқушыларының білімге деген ынтасы мен мүмкіндіктерін ашу, ой-өрісін толық дамыту, оларға жүргізілетін оқу бағдарламалырын тиімді ұштастыра білу, инновациялық технологияларды тиімді қолдана білу мұғалімнің білімділігіне байланысты болып келеді. Осы орайда сабаққа ойын әдістерін тиімді кіріктірілсе, оқушылардың сабаққа деген қызығушылықтары артады. Сондықтан да сабақта ойын технологияларын жиі қолдану керек. Бұл дегеніміз оқушылардың ынтасын ғана арттырып қоймай, есте сақтау қабілеттін жақсартады. Бес саусақ бірдей емес, яғни әр оқушының білім, даму деңгейі түрлі деңгейде. Ойын элементтері тіпті үлгерімі ең төмен оқушылардың өзінің тапсырмаларды асқан ынта -жігерімен орындауына әсері мол.

Белгілі ғалым А. В. Кенеман бойынша: «Ойын - бұл үлкен жарық терезе, ол арқылы әлем туралы идеялар мен түсініктердің ағымы баланың рухани әлеміне енеді. Ойын ежелден оқуға деген қызығушылықты ояту құралы ретінде қолданылып келеді. Ойынның эмоционалды бояуы, қызықты жағдай сізге айтарлықтай ақпарат алуға, салыстырмалы түрде қысқа мерзімде тереңдетуге, білімді жүйелеуге мүмкіндік береді, бірақ міндетті шарт - бұл ойын материалының сабақтың мазмұнымен органикалық байланысы. Ойын - бұл қызығушылық пен қызығушылықты нұрландыратын ұшқын». Қазіргі өмір адамның интеллектуалды және әлеуметтік дамуына жоғары талаптар қояды. Алайда, оқушыларға үлкен көлемде ақпарат сіңіруге тура келетіні психологиялық шамадан қаупі бар. Тек ойын арқылы денсаулықтарына зиян келтірместен білімді белсенді түрде игере алады. Бұл әлеуметтік проблема педагогикадағы маңызды мәселелердің бірі болып табылады. А. С. Макаренко айтуы бойынша: «Ойын - бұл маңызды әдіс, және оны баланың іс-әрекеті ретінде қарастыру біршама қате, өйткені бала кезіндегі ойын - бұл қалыпты жағдай, сондықтан бала ауыр жұмысты орындаған кезде де ойнауы керек. Оның бүкіл өмірі - ойын»[5, б. 80-83] .

Ойын теориясы мен практикасын отандық және шетелдік педагогтар, психологтар, социологтар зерттеуде. Мысалы: Иоган Хейзингтің «Ойыншы адам», Д. Б. Элькониннің «Ойын психологиясы», Әрик Берннің «Адамдар ойнайтын ойындар» атты еңбектері жазылды. Ойын теориясын зерттеуші Ресей ғалымдары: А. В. Вербицкий, Т. В. Кудрявцев, И. П. Пидкасистый. Қазақстандық ғалымдар: Н. К. Ахметов, Ж. С. Хайдаров т. б. Сонымен қатар, ойын проблемасымен шұғылданған көрнекті ғалымдар: P. M. Жуковская, Д. В. Менджерицкая, Т. А. Маркова, Н. Я. Михайленка т. б. Ойын сабақтың әртүрлі кезеңдерінде өткізілуі мүмкін. Сабақтың басында ойынның мақсаты - балаларды қызықтыру, олардың белсенділігін ояту. Сабақтың ортасында дидактикалық ойын тақырыпты игеру мәселесін шешуі керек. Сабақтың соңында ойын іздеу сипатына ие болуы мүмкін. Бастауыш мектепте сабақ барысында қолданылатын ойындардың негізгі түрлері әдістемелік әдебиетте анықталған. В. А. Сухомлинский жазуы бойынша: «Ойын - бұл үлкен жарық терезе, ол арқылы әлем туралы идеялар мен түсініктердің ағымы баланың рухани әлеміне енеді. Осылайша, оқыту, әмбебаптылық, қайталанушылық және жаттығу қағидаларын ұстанатын ойын дамыту элементтерін қолдану білімді мықты игеруге және балалардың ойлау қабілетін дамытуға ықпал етеді. қытудың дәстүрлі тәсілі білімнің орта деңгейіне бағытталған. Мәселе мынада, бастауыш мектепте тақырыпты стандартты түрде ұсыну, балалардың оқуға деген қызығушылығын жоғалтуға әкеледі. Олар мектепке баруды жалғастырады, өйткені «бұл өте қажет». Сонымен қатар, балалар ата-аналарынан жаңа ойыншық немесе қарапайым мақтау алу үшін жақсы баға алуға тырысады. Бастауыш мектепте ойын технологиясы балалардың негізгі пәндерге деген қызығушылығын оятуға бағытталған. Бұл математика, әдебиет, жазу, шетел және орыс тілі. Өзіңіз білетіндей, қызығушылықсыз алған білім кез -келген адам үшін пайдалы болмайды. Сондықтан ойынның(дидактиканың) ең қиын және маңызды міндеттерінің бірі оқуға деген қызығушылықты арттыру мәселесі әрқашан болып келген және болып қала береді. Сабаққа деген қызығушылық мәселесін психологияда Б . Г. Анианиев, М. Ф. Беляев, Л. И. Божович, Л. А. Гордон, С. Л. Рубинштейн, В. Н. Мящеев және педагогикалық әдебиетте Г. И. Щукина, Н. Р. Морозова ғалымдардың еңбектерінде бастауыш сынып оқушыларының қызығушылықтарын жан-жақты зерттеген. Алайда, кейбір мәселелер әлі де шешілмеген. Ең бастысы - бастауыш сынып оқушыларының тұрақты сабаққа деген қызығушылықты қалай қалыптастыру болып табылады. Жалпы айтқанда, жыл сайын оқушылардың оқуға деген көзқарастарының бей-жай екендігін байқаймыз. Атап айтқанда, бастауыш сынып оқушыларының сабаққа деген қызығушылығы төмендейді. Осыған байланысты мұғалімдер оқу іс-әрекетін жандандыруға, танымдық қызығушылықты қалыптастыруға ықпал ететін тиімді формалар мен әдістерді іздеуде. Ерте заманнан бергі мәселе болып келеді. Психолог ғалымдардың айтуынша, оқушылардың танымдық қызығушылығын дамыту мүмкіндігінің бірі - сабақтан тыс жұмыстарды кеңінен қолдану делінген. Сыныптан тыс жұмыстар танымдық қызығушылықты, оны жүзеге асырудың әр түрлі формалары арқылы арттыру сияқты оқу тапсырмасын орындаудың қуатты резервіне ие. Осы формалардың бірі - ойын-сауық. Танымдық қызығушылықты жүйелі түрде нығайту және дамыту оқуға деген оң көзқарастың негізіне айналады. Танымдық қызығушылық - бұл іздеу сипаты. Оның әсерінен адамның үнемі сұрақтары болады, жауаптарын өзі үнемі және белсенді іздейді. Сонымен бірге оқушының ізденіс әрекеті ынта-жігермен жүзеге асырылады, ол эмоционалды өрлеу, сәттілік қуанышын сезінеді. Көңілді ойындар өздерінің эмоционалдылығымен ерекшеленеді, оқушылардың сабаққа жағымды көзқарасын тудырады; оқу қызметін жандандыруға ықпал ету; интеллектуалды процестерді шиеленістіреді және ең бастысы әртүрлі пәндерге танымдық қызығушылықты қалыптастыруға ықпал етеді. Бірақ айта кету керек, ойын-сауық сабақтың формасы ретінде сирек қолданылады, өйткені оны ұйымдастыру мен өткізудің қиындықтарына байланысты. Осылайша, ойын-сауық ойындарын сабақтарда қолданудың үлкен білім беру, бақылау, тәрбиелеу мүмкіндіктері (атап айтқанда, танымдық қызығушылығын дамыту мүмкіндігі) жеткіліксіз жүзеге асырылады.

Ресейлік педагогтардың зерттеу пікірлері:

Оқушы үшін қызығушылық, күрделі және өте маңызды білім ретінде оның психологиялық анықтамаларында көптеген түсіндірулерге ие, ол келесідей қарастырылады:

-Оқушылардың селективті назары (Н. Ф. Добрынин, Т. Рибот) ;

-Оның психикалық және эмоционалдық белсенділігінің көрінісі (С. Л. Рубинштейн) ;

- Бастауыш сынып оқушыларының өмірлік мәні мен эмоционалды тартымдылығын санадан туындаған объектіге тұлғаның ерекше қатынасы (А. Г. Ковалев) .

Г. И. Щукина шын мәнінде қызығушылық біздің алдымызда тұрады деп санайды:

- оқушылардың психикалық процестерінің дүниенің объектілері мен құбылыстарына таңдамалы бағытталуы;

- индивидтің құбылыстардың дәл осы саласымен айналысуға бейімділігі, ұмтылысы, қажеттілігі ретінде, қанағаттануға әкеледі;

- және тұлғалық белсенділіктің қозғаушы күші ретінде;

- және, сайып келгенде, әлемге, оның объектілеріне, құбылыстарына, процестеріне ерекше селективті көзқарас ретінде.

Н. Р. Морозова бастауыш сынып оқушылары үшін кем дегенде үш міндетті тармаққа қызығушылықпен сипатталады:

1) оқу қызметке қатысты жағымды эмоция;

2) осы эмоцияның танымдық жағының болуы, яғни. білім мен білім қуанышы деп атайтын нәрсе;

3) қызметтің өзінен туындайтын тікелей мотивтің болуы, яғни. іс-әрекеттің өзі оны басқа себептерге қарамастан тартуға және ынталандыруға итермелейді. Көптеген ұлы адамдардың - ғалымдар, жазушылар, композиторлар, суретшілер - бала кезінен-ақ ғылымға, әдебиетке, музыкаға және бейнелеу өнеріне қызығушылық пен бейімділік танытты. Бірақ бұл қызығушылық нөлден туындамайды. Қызығушылықтардың қалыптасуына қоршаған орта, тәрбие және білім әсер етеді. Қазіргі мұғалімдер баланың жан-жақты дамуын қалыптастыру факторы ретінде баланың мүдделерін тәрбиелеуге үлкен мән берді. Сухомлинский әр оқушының сүйікті пәні болуы керек деп атап өтті. Мұғалім білімге қызығушылықты оятады, дарындылықты ашады. Оқуға деген қызығушылық дегеніміз - бұл белсенділіктің ерекше тонын, жеке тұлғаның ерекше күйін қалыптастыратын көптеген психикалық процестердің «қосылуы» (оқу процесінің қуанышы, қызығушылық субъектісін тереңірек танып білуге деген ұмтылыс, танымдық іс-әрекет, сәтсіздіктерді бастан өткеру және оларды жеңуге деген ұмтылыс) (Скаткин М. Н. ) [6, б. 211-212] .

Щукина Г. И. ойын әдістері қызығушылық таным субъектісіне оқушының таңдамалы қатынасын және оның тұлғаға әсер ету дәрежесін көрсететін қызығушылықты дамыту кезеңі ретінде қарастырады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.