Экономиканың өрлеуі

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 14 бет
Таңдаулыға:

Көкшетау қаласындағы
физика-математика бағытындағы
Назарбаев Зияткерлік мектебі

Қазіргі Әлемдегі Қазақстан
Курстық жұмыс

Бағыты: Қазақстан Республикасының экономикасы
Тақырып: Қазақстан Республикасының Қазақстан - 2030 және Қазақстан - 2050 стратегияларының мақсаттары
(2929 сөз)

Орындаған: Шаханова Асель, 12В
(аты-жөні, қолы)
Жетекші: Калиева З.С
(аты-жөні, қолы)
Ішкі модератор: ______________
(аты-жөні, қолы)

Көкшетау, 2020
Мазмұны
1. Кіріспе бөлімі 3
2. Негізгі бөлім 3
2.1. Қазақстан - 2030, Қазақстан - 2050 стратегияларының қабылдау алғышарттары 3
2.2. Қазақстан - 2030 , Қазақстан - 2050 стратегияларының мақсаттары мен басымдылықтары 4
2.3. Қазақстан - 2030, Қазақстан - 2050 стратегияларының ерекшеліктері мен сабақтастығы 5
2.4. Зерттеу әдістері 6
2.5. Зерттеу нәтижелері 6
2.5.1. Сауаланама нәтижесі 6
2.5.2. Сұхбат нәтижесі 7
2.6. Бағалау 8
3. Қорытынды 10
4. Қолданылған әдебиет 11
5. Қосымшалар 12

Кіріспе бөлімі
Әрбір елдің дамуы және әлемдік аренадағы орнын қалыптастыруы мемлекеттің алдына қойған мақсаттарына байланысты. Қазіргі таңда жүзеге асырылып отырған қысқа, орта, ұзақ жоспар нәтижесінде Қазақстан өз мақсаттарына жететіні айдан анық. Қазақстан Республикасының Елбасының бастамасымен 1997 жылы Қазақстан - 2030 даму стратегиясы қабылданды. Ал Қазақстан - 2050 даму стратегиясы 2012 жылы Н. Ә. Назарбаевтың ел халқына арналған жолдауында таныстырылды. Мемлекет Қазақстан-2030 стратегиясы бойынша белгіленген мақсаттарға қол жеткізіп, ұзақ мерзімді қамтитын Қазақстан - 2050 стратегиясы бойынша жұмыс атқаруда. Алайда әрбір азаматтың осы стратегиялармен және оның басымдылықтары мен мақсаттарымен таныс екендігіне көз жеткізу қиын. Сол себепті мен осы тақырыпты алуды жөн көрдім.
Зерттеу жұмысына қатысты негізгі мақсатты айқындадым, яғни Қазақстанның негізгі Қазақстан - 2030 және Қазақстан - 2050 стратегияларын зерттеп, соның ішінде басты мақсаттары мен бағыттарын анықтай отыра, екі стратегияны салыстырып, жеткен нәтижелерді танып білу. Зерттеу жұмысын бастамас бұрын Қазақстан - 2050 стратегиясының мақсаттары Қазақстан - 2030 стратегиясының мақсаттарына қатысты құралды, және 1997 жылы қабылданған даму стратегиясының мақсаттарының көп бөлігі орындалды деген болжау жасауға болады. XXI ғасырда орындалып жатқан бастамалар даму стратегияларына қатысты жүргізіледі. Мемлекет үшін осы стратегиялардың маңызы зор және ерекше болуы осы зерттеу жұмысының өзектілігін арттыра түседі.
Осы курстық жұмыста мен келесі зерттеу сұрақтарына жауап беремін:
1. Қазақстан - 2030, Қазақстан-2050 стратегияларының мақсаттары қандай?
2. Қазақстан - 2030, Қазақстан - 2050 стратегияларының басымдылықтары қандай?
3. Қазақстан - 2050 стратегиясының маңыздылығы қаншылықты?
4. Стратегиялардың ерекшеліктері мен сабақтастығы неде?
5. Қазақстан даму стратегиялары арқылы қандай нәтижелерге қол жеткізді?
Зерттеу жұмысы Қазақстан - 2030, Қазақстан - 2050 стратегияларының мақсаттары, бағыттары, нәтижелері туралы ақпарат қамтиды. Осы стратегиялардың айырмашылығы зерттеліп, Қазақстанның экономикалық, саяси, әлеуметтік жағдайының қалай өзгергені сипатталады. Соңында, SWOT талдау жасап, Қазақстан - 2050 стратегиясының мақсаттарының қазіргі жағдайы мен болашағына қатысты жалпылай қорытынды жасалынады.
Негізгі бөлім
Қазақстан - 2030, Қазақстан - 2050 стратегияларының қабылдау алғышарттары
1991 жылы тәуелсіздік алғаннан кейін Қазақстан егемен даму жолына түсті және өмірдің барлық саласында терең реформалар жүргізе бастады. Қазақстан әлеуметтік-экономикалық даму мақсатымен нарықтық экономикаға көшу туралы шешім қабылдады. Осы бойда нарықтық экономикаға көшуде бірсыпыра қателіктерге жол берілді. Жас мемлекеттің қалыптасуының алғашқы жылдары қиыншылықтарға толы болды. Болашақтың белгілері әрдайым көрінбеді, қоғамда келіспеушіліктер жиі туындады. Жаңа мемлекет құру жұмыстары жүйелі түрде жүргізілді, алға қойылған мақсаттарға қол жеткізе отырып, Елбасы жаңа, тіпті одан да биік белестерді атап өтті. Соған қарамастан, елге ұзақ мерзімді бағдарлар мен мақсаттарды қамтитын және осы мақсаттарға жетудің жолдарын көрсететін ұзақ мерзімді бағдарламалық құжат қажет болды. Мұндай құжат 1997 жылы пайда болды және ол Қазақстан - 2030 стратегиясы деп аталды. Мемлекет үштік жаңғырту жүргізуі керек болды: мемлекет құру және нарықтық экономикаға серпіліс жасау, әлеуметтік мемлекеттің негіздерін қалау, қоғамдық сананы қайта құру. Бұл құжат бізге стратегиялық мақсаттар мен міндеттерді айқындады, маңызды дүниетанымдық серпіліске айналды. 1997 жылы 1 қазанда Мемлекет басшысы Қазақстан халқына Жолдауында осы стратегияны бірінші рет жариялаған кезде, көптеген қазақстандықтар бұл жоспарды мүмкін емес деп санай бастады. Бірақ 2012 жылдың желтоқсанында кезекті Жолдауында сөйлеген сөзінде Н.Назарбаев Қазақстан - 2030 стратегиясы бірқатар бағыттар бойынша мерзімінен бұрын аяқталғанын мәлімдеді. [1] Сондықтан экономиканы одан әрі және жаңа заманға сай етіп дамыту үшін жаңа жоспар қажет болды, оған қол жеткізу үшін жаңа мақсат қажет болды. Ол бірден жаңа стратегия - Қазақстан - 2050: қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты әзірленгенін жариялады. [2] Осы стратегия мақсаттары ХХІ ғасырдың жаһандық он сын-қатерлерін есепке алып жасалынды.

Қазақстан - 2030 , Қазақстан - 2050 стратегияларының мақсаттары мен басымдылықтары
1997 жылдың 1 қазанында Қазақстан - 2030 ұзақ мерзімді даму стратегиясы қабылданып, Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына жолдаған арнауында баяндалды. Стратегияда көзделген негізгі мақсат - ұлттық бірлікке, әлеуметтік әділеттілікке, бүкіл жұртшылықтың экономикалық әл-ауқатын жақсартуға қол жеткізу үшін тәуелсіз, гүлденген және саяси тұрақты Қазақстан мемлекетін орнату.[3] Мемлекет айқындаған мақсаттар мен перспективаларға қол жеткізуі үшін келесі 7 басымдылық қарастырылды:
1. Аумақтық тұтастығын толық сақтай отырып, Қазақстанның тәуелсіз егемен мемлекет ретінде дамуын қамтамасыз ету мақсатымен ұлттық қаіпсіздікті қадағалау.
2. Қазақстанға қазіргі және кейінгі онжылдықтар ішінде өзінің ұлттық стратегиясын жүзеге асыруға мүмкіндік беретін ішкі саяси тұрақтылық пен ұлттық бірлікті сақтау және нығайту.
3. Шетелдік инвестициялар мен ішкі жинақтардың үлкен тартуымен ашық нарықтық экономикаға негізделген экономикалық өсу.
4. Барлық қазақстандықтардың өмір сүру жағдайын, денсаулығын, білімін және мүмкіндіктерін үнемі жақсарту, экологиялық жағдайды жақсарту.
5. Тұрақты экономикалық өсуге және адамдардың өмірін жақсартуға ықпал ететін табыс алу үшін мұнай мен газ өндірісі мен экспортын жедел ұлғайту арқылы Қазақстанның энергетикалық ресурстарын тиімді пайдалану.
6. Инфрақұрылым, әсіресе көлік және баланыс секторларды ұлттық қауіпсіздікті нығайтуға, саяси тұрақтылық пен экономикалық өрлеуге жәрдемдесетіндей етіп дамыту.
7. Біздің мақсаттарымызға жету жолында халық өкілдері ретінде әрекет етуге қабілетті Қазақстанның мемлекеттік қызметшілерінің тиімді және заманауи корпусын құру. [4]
2012 жылғы желтоқсанда Мемлекет басшысының Жолдауында Қазақстан Республикасының 2050 жылға дейінгі даму стратегиясы ел халқына ұсынылды. Оның басты мақсаты - қуатты мемлекетке, дамыған экономикаға және жалпыға бірдей еңбек ету мүмкіндігіне негізделген гүлденген қоғам құру және Қазақстанның әлемнің дамыған отыз елінің қатарына кіруі. [5] Осы мақсатқа жету үшін Қазақстан - 2050 стратегиясы ұзақ мерзімді 7 басымдықты іске асыруды қарастырады:
1. Жаңа бағыттың экономикалық саясаты - тиімділік, инвестициялардың қайтарымы мен бәсекеге қабілеттілік қағидаттарына негізделген жан-жақты экономикалық прагматизм.
2. Ұлттық экономиканың жетекші күші - кәсіпкерлікті жан-жақты қолдау.
3. Әлеуметтік саясаттың жаңа принциптері - жеке жауапкершілік және әлеуметтік кепілдіктер.
4. Білім мен кәсіби дағдылар қазіргі білім беру, кадрларды даярлау және қайта даярлау жүйесінің негізгі бағдары.
5. Мемлекеттілікті одан әрі нығайту және қазақстандық демократияның дамуы.
6. Тұрақты және болжамды сыртқы саясат - ұлттық мүдделерді ілгерілету және аймақтық және жаһандық қауіпсіздікті нығайту.
7. Жаңа қазақстандық патриотизм - біздің көпұлтты және көпконфессиялы қоғамымыздың табысының негізі. [6]

Қазақстан - 2030, Қазақстан - 2050 стратегияларының ерекшеліктері мен сабақтастығы
Екі стратегияның басты айырмашылығы - Қазақстан - 2030 стратегиясы тәуелсіз мемлекет тарихындағы экономикалық даму бағытын көрсететін алғашқы осындай стратегия болып табылады. Ал Қазақстан - 2050 стратегиясы Қазақстан - 2030 Стратегиясы шеңберінде өткізілген реформалар курстарының жалғасуы болып табылады. Екі стратегия да 7 негізгі басымдылықтан тұрады.
Стратегиялар әртүрлі уақыт мерзімінде қабылданғандықтан, сол уақытқа сәйкес анықталған мақсаттар мен міндеттер әртүрлі болып табылады. Төменде көрсетілген 1-кестеде контент талдаудың, яғни негізгі және жиі қолданылатын сөздер қорытындысы көрсетілген[7]. Сол талдауға сәйкес, Қазақстан - 2030 стратегиясында экономика, саясат салаларына көп көңіл бөлінді. Осыны мен сол уақытпен байланыстыра аламын. Себебі, сол кезеңде жаңа қалыптасқан ел ретінде Қазақстанға экономика қалыптастыру және ел саясатын әзірлеу қажет болды. Ал Қазақстан - 2050 стратегиясында ұлт дамуы, білім, бизнес дамуына жұмыстар жүргізілуде. Қазақстан өзінің экономикалық және саяси моделін құрғаннан кейін жаңа заманға сай етіп басқа салаларды дамытуға кірісті. Сол себепті Қазақстан - 2050 стратегиясында осы бағыттар басым болып келеді деген ойдамын. Әлеуметтік жағдай және қауіпсіздік екі стратегияда бір дәрежеде қарастырылды деуге болады. Қауіпсіздік екі стратегияда әрқашан басымдыққа ие болады, өйткені егер қауіпсіздік болмаса, онда ешқандай даму болмайды. Қазақстан-2030 және Қазақстан-2050 стратегиялары сыртқы қауіпсіздікті қамтамасыз етуге ғана емес, сонымен бірге ішкі қауіпсіздікті қамтамасыз етуге, яғни этникалық қақтығыстарға жол бермеуге үлкен мән береді.[8] Әлеметтік жағдай да тиісті дәрежеде болуы шарт, себебі бұл халықтың өмір сүру сапасын көрсетіп, халықты мемлекетке жұмыс атқаруға ынталандырады.

Қазақстан - 2030
Қазақстан - 2050
Экономика
100
39
Бизнес
7
27
Қауіпсіздік
11
12
Әлеумет
33
35
Саяси
30
13
Ұлттық
31
41
Білім
5
38
1-кесте

Зерттеу әдістері
Зерттеу сұрақтарына жауап іздеу үшін мен келесі зерттеу әдустерін қолдандым: контент талдау, сауалнама, сұхбат, SWOT талдау, әдебиетке шолу және ғаламтордағы ресми құжаттарға анализ жасау. Сауалнама сұрақтарына Қазақстанның солтүстік, оңтүстік және шығыс өңірлерінің әртүрлі жас категориясындағы адамдар жауап берді. Сауалнама Survey Monkey сайтынын көмегімен жүргізіліп, жеті сұрақ қойылды [9]. Респонденттердің ойлары мен олардың ұсыныстарын көрсету үшін ашық сұрақтар, ал жабық сұрақтар статистикалық ақпарат анық көріну үшін пайдаланылды. Контент талдау үшін Қазақстан - 2030, Қазақстан - 2050 стратегиялары құжаттары алынып, зерттеліп, берілген осы стратегиялар айырмашылықтары талданады. Экономикалық реформаларды түсініп, бағалауға әр адамның шамасы келмегендіктен, экономика саласындағы эксперттің ойы стратегиялардың маңыздылығын айқындауда құнды болып табылады.
Мен Қазақстан - 2030 Қазақстан - 2050 стартегияларының басымдылықтары мен мақсаттарын негізге ала отырып, стратегияларының ерекшеліктері мен сабақтастығы және де өзектілігін контент талдауда айқындадым.
Сонымен қатар, зерттеу жұмысын жетілдіру үшін эксперттен интервью алынды. Осы курстық жұмыста Көкшетау қаласы экономика және бюджетті жоспарлау басқармасының басшысы Қанат Мәлгаждарұлы Дүзелбаевпен интервью жүргізілді.
Қанат Дүзелбаевқа қойылған сұрақтар:
1. Сіздің ойынызша, біздің мемелекетке бұл стратегиялар не үшін қажет? Маңыздылығы неде?
2. Қазақстан - 2030, Қазақстан - 2050 стратегияларының басты айырмашылығы қандай?
3. Сіз 2050 жылға қарай Қазақстан әлемдегі ең дамыған 30 елдің қатарына кіре алады деп ойлайсыз ба?

Зерттеу нәтижелері
Сауаланама нәтижесі
Қазақстан тәуелсіздік алғаннан бері ел дамуына, әсіресе экономикаға ерекше назар аударуда. Елбасы еліміздегі әр салаға анализ жасау арқылы, саланы дамыту дамыту мақсатымен стратегияларды іске асырды. Қаншалықты осы стратегиялар адамдарға белгілі екендігі Қазақстан халқы арасында сауалнама жүргізу арқылы айқындалды., Сауалнама қатысушылардың шамамен 48% Қазақстан - 2050 стратегиясымен таныс, 32% Қазақстан - 2030 стратегиясымен таныс, ал екеуімен де 20%. Яғни, респонденттердің Қазақстан - 2050 стратегиясы жайлы көп білуі бұқаралық ақпарат құралдарына байланысты болуы мүмкін. Себебі, бірінші ұзақ мерзімді стратагиямен салыстырғанда Қазақстан - 2050 жаңа заманда, елімізде интернет жүйесі қалыптастасқан уақытта іске асырылды. Стратегиялардың маңыздылығын талдайтын болсақ, респонденттің 12% стратегияларды маңызды деп таппаса, көпшілігі, дәл 88% стратегиялар Қазақстан үшін өте маңызды деп атады (диаграмма №3). Осыдан, халықтың көп бөлігі осы стратегияларды қолдайды деген қорытынды жасауға болады. Респонденттердің пікірінше, стратегияның маңыздылығы экономикалық өсу болып табылады - 34%, оған инвестициялар ағыны, шағын және орта бизнесті дамыту және ІЖӨ-нің үлесін арттыру кіреді. Екінші орында стратегиялардың әлеуметтік құрамдас бөлігі - 22%. Бұл салада білім беруді жақсарту, медицина мен жалпы әлеуметтік қамсыздандыру деңгейі бар. Сондай-ақ, бұл салада мәдени құндылықтарды көтеру, мысалы, қазақ тілінің ықпалын арттыру, көптеген дәстүрлердің қайта жаңғыруы мен сақталуы, әдебиеттің ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.