Стандарттау жөніндегі құжаттарды өзектендіру
МАЗМҰНЫ
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2
1
1 Ұлттық сараптау және сертификаттау орталығының жалпы тарихы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
3
1.1Ұлттық сараптау және сертификаттау орталығы Тараз қаласы филиалы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
6
1.2Ұлттық сараптау және сертификаттау орталығының стандарттау бөлімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
8
1.3Ұлттық сараптау және сертификаттау орталығы сертификаттау бөлімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
9
1.4Ұлттық сараптау және сертификаттау орталығының метрология бөлімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
11
1.5 Ұлттық сараптау және сертификаттау орталығы зертханааралық салыстырулар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
12
1.6 Ұлттық сараптау және сертификаттау орталығы тауардың шығу тегі сараптамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
12
1.7 Ұлттық сараптау және сертификаттау орталығы өлшеу құралдары мен сынау жабдықтарын жөндеу ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ...
14
2 Ұнның жалпы сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
15
2.1 Ұнның сапасын бағалау. Әртүрлі ұн сұрыптарының сапасы ... ... ... ...
2.2 Ұн сапасына және қауіпсіздігіне қойылатын талаптар.Жалпы техникалықшарттар ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
16
16
2.3 Ұнның органолептикалық көрсеткіштері ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... .
2.4 Ұнның физика - химиялық көрсеткіштері ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ...
2.6 Ұн тарту түрлері мен ұнның ассортименті ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . .
2.7 Сәйкестік декларациясын және сәйкестік сертификатын толтыру ережесі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
2.9 Сәйкестік сертификатын толтыру ережесі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
19
21
23
27
29
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
32
Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
33
Кіріспе
Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті Жолдауында бүгінгі таңда негізгі міндет болып, еңбек өнімділігін және ауыл шаруашылығының қайта өңделген өнімдерін 2022 жылға қарай экспорттауды 2,5 есе арттыру екендігі атап өтілді. Индустрияландыру экспортқа бағдарланған экономикалық саясаттың орталық элементі болуы тиіс. Біздің тауарларымызды өңірлік және әлемдік нарықтарда тиімді ілгерілету мақсатында оған жігерлі сипат беру қажет. Сонымен қатар біздің кәсіпорындарға халық тұтынатын тауарлардың кең номенклатурасын игеруге, "қарапайым заттардың экономикасын"дамыту керек. Бұл тек экспорттық әлеуетті жүзеге асыру үшін ғана емес, ішкі нарықтағы отандық тауарлармен толықтыру үшін де маңызды болып табылады.
Ұннан жасалған кондитерлік өнімдер ең танымал санатқа кіреді - оларды Қазақстанның барлық тұрғындары сатып алады,көпшілігі аптасына кемінде 1 реттен үнемі тұтынып отырады. Ұннан жасалған кондитерлік өнімдер халық арасында үлкен сұранысқа ие болғандықтан, олар функционалдық ингредиенттерді байытуға арналған перспективалық объектілер болып табылады.
Жоғары сұрыпты бидай ұнының орнына ұннан жасалған кондитерлік өнімдерді технологияда қолдану үлкен қызығушылық тудырады, ол біріншіден, 1г ақуыздағы өмірлік маңызды амин қышқылының құрамы неғұрлым жоғары, құрамында рибофлавин, тиамин, кейбір макро және микроэлементтер бар, екіншіден, осы өнім түрлері үшін ең жақсы технологиялық қасиеттерге ие, өйткені сапасы нашар желім қышқылдары бар.
Ұн тарту техникасын дамыту жалпы техниканы дамытудағы маңызды буын болды. Өйткені , адамның барлық тірі ағза сияқты алғашқы және негізгі қажеттілігі өмірді сақтау үшін тамақтану болып табылады.
Ұн нарығын дамытудың тағы бір жолы - ұнның сорттарын өндіруге арналған өңделетін сорттар мен қоспалардың санын арттыру, оның ішінде емдеу-профилактикалық немесе функционалдық мақсаттағы, бұл, әрине, кәсіпорындардың бәсекеге қабілеттілігін арттырады.
Бұдан басқа, біздің еліміздің ұн тарту өнеркәсібі ұннан жасалған кондитерлік өнімдердің кейбір түрлерін өндіру үшін ұнның сапалық көрсеткіштерінің технологиялық ерекшеліктерін төмендетеді, бұл астықты пайдалану тиімділігін және ұн өндіру жөніндегі кәсіпорындардың және өнеркәсіптің жақын салаларының пайдалылығын төмендетуге алып келеді және дайын өнімнің сапасын тұрақтандыруға мүмкіндік бермейді. Астықты дайындау мен ұнтақтаудың ұтымды режимін белгілеу, кондитер ұнын және оның негізінде ұннан жасалған кондитерлік бұйымдарды өндіру жолымен арттыру міндетін шешудің өзектілігі туралы қорытынды жасауға болады.
Кез келген елдің ұлттық экономикасының негізгі тармақтарының бірі халық үшін өмірлік қажетті өнім өндіруді және оның экономикалық әлеуетін қамтитын агроөнеркәсіптік кешен (АӨК) болып табылады. АӨК-нің дамуы экономиканың басқа да салаларының жай-күйін, мемлекеттің азық-түлік қауіпсіздігінің деңгейін және қоғамдық-экономикалық жағдайды едәуір анықтайды [1].
Бүгінгі таңда Қазақстан ұнды экспорттауда көшбасшы орынға ие. Әлемдік ұн экспортының 10,8 млн. т. 23,9% - ы Қазақстанға келеді. Біздің республикамыз үшін ұн экспорты-өндірістің басты құраушысы, себебі экспортқа бағытталған ұн өнімдерінің үлесі айтарлықтай жоғары [1, б.1].
Ұн экспорты-еліміздің барлық ұн тарту өнеркәсібінің қозғаушы күші. Диірмен қуаттарының артығына қарамастан Қазақстанның ұн тарту өнеркәсібі белсенді дамып келеді. Экспортқа бағдарланған ұн тарту компанияларының диірмен қуаттарын белсенді арттыру жүріп жатыр. Сонымен қатар, елдегі диірмен нарығын қанықтыру және қалыптастыру өзінің тарихи міндетін орындаған аз қуатты диірмендер нарығынан кету есебінен диірмендердің жалпы санының күрт қысқаруы жүріп жатыр. Астық өңдеу саласына "ұлттық басымдық" мәртебесін беру және оны дамыту мен қолдау бойынша ұзақ мерзімді бағдарлама әзірлеу қажет.
Қазіргі уақытта Қазақстанның қайта өңдеу өнеркәсібі салыстырмалы тұрақты жағдайда, бірақ одан әрі дамытуды, бәсекеге қабілеттілік пен экспорттық әлеуетті арттыруды талап етеді. АӨК перспективалы салаларын дамыту, өндіріс технологияларын жетілдіру және Қазақстанның жаңа брендін құру сияқты шараларды қабылдау қазақстандық қайта өңдеу өнеркәсібінің сапасын, көлемін және экспорттық қабілетін арттыруға ықпал етер еді .
Біздің еліміздің мақсаты азық-түлікпен өзін-өзі толық қамтамасыз ету ғана емес, тамақ өнеркәсібінің перспективалы салаларындағы экспорттық бәсекеге қабілеттіліктің жоғары болуы болып табылады. Елдің Тұңғыш Президенті Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев 2013 жылы ауыл шаруашылығы министрлігінің алдына Қазақстан ірі экспорттық нарықтарды жаулап алу мақсатында шоғырлануы тиіс бірқатар өнімдерді анықтау міндетін қойды. Мысалы, жоғары сапалы шикізат базасында тамақ өнеркәсібінің қайта өңдеу салаларын одан әрі дамыту орынды болып табылады. Мұндай салалардың бірі ұн өндіру болып табылады.
Ұн тарту саласы агроөнеркәсіптік кешеннің неғұрлым әлеуметтік маңызды салаларының қатарында. Ұннан өндірілетін нан, нан-тоқаш, макарон, жарма және кондитерлік өнімдер адамдарға жасына қарамастан қажет. Сондықтан елдің азық - түлік қауіпсіздігінің негізгі шарты-халықты астықты қайта өңдеу өнімдерімен тоқтаусыз қамтамасыз ету.
Қазақстан Республикасында дәнді дақылдарды өндіру бірінші орындардың бірін алады. Біздің еліміздің топырақ-климаттық жағдайы жоғары тұрақты астық өнімдерін алу үшін өте қолайлы болып табылады. Қазақстан астық өндірісі бойынша ТМД елдері арасында үшінші орында, Ресей мен Украинадан кейін, ал экспорт бойынша жетекші экспорттаушылардың ондығына кіреді және 6-шы орында.
Ұн өнеркәсібі - бөлшек сауда үшін, сондай-ақ нан пісіру, кондитерлік және басқа салалар үшін ұн шығаратын тамақ өнеркәсібінің ең ірі саласы. Ұн-астықты өңдеудің негізгі өнімі, ол халықты бірінші кезекте қажетті азық-түлікпен қамтамасыз етуде аса маңызды, өйткені пісірілген нан өндіру үшін пайдаланылады.
Еуропалық Одақтың ұн тарту секторының даму үрдістері әлемдік деңгейге сай келеді. Күрделі көп факторлы технологиялық процесс, кәсіпорындардың технологиялық және қосалқы жабдықпен, бақылау мен басқарудың автоматтандырылған жүйелерімен қанықтығы кәсіби білімге, ұйымдастыру қабілетіне және инженер - технологтардың жалпы мәдени және зияткерлік деңгейіне жоғары талаптар қояды. Қазіргі заманғы ұн тарту технологиясы негізінде ұнның технологиялық әлеуетін іске асырудың жоғары деңгейіне жетті. Біздің ұнның Еуропаға экспорты 60% құрайды. Одан әрі дамыту көпфункционалды схемаларды құруға ,процесті қысқартуға, пайдалану және энергетикалық шығындарды азайтуға бағытталған. Нарықтық жағдайлар ассортиментті кеңейтуді талап етеді, оның ішінде арнайы сорттар: диеталық және балалар тағамы үшін, ұннан жасалған кондитерлік өнімдер.
Астықты өңдеу өнеркәсібі ұн, жарма өндіріп шығаратын жетекші салаларыныщ бірі болып табылады. Астық өңдірісінің даму деңгейі еліміздің әл-ауқаты мемлекетіміздің экономикалыĸ жағдайынының ең маңызды сипаттамаларының бірі болып табылады. Ауылшаруашылыĸ өндірісінде бидай өндірісі даму деңгейі жетекші жэне маңызды сипаттама болып табылады..Еліміздің ұн өндіру саласы өзінің дамуы барысында айтарлықтай жақсы нәтижеге қол жеткізді және оның болашақтағы дамуы сапалы өнім шығару, біліктілігі маман дайындау және жетістіктерін қолданумен тығыз байланысты. Сонымен қатар ұн өндіру технологиясының дамуы жалпы технологиялар дамуындағы жетекші буын болғаны айĸын.
1 Ұлттық сараптау және сертификаттау орталығының жалпы тарихы
Ұлттық сараптау және сертификаттау орталығы акционерлік қоғамы (ҰлтССО АҚ) - Стандарттау, метрология, өнімді сертификаттау, қызмет көрсету, менеджмент жүйесі және басқа да қызметтер саласындағы қызметтер кешенін көрсету бойынша, тұтынушылардың талаптарын барынша қанағаттандыруды қамтамасыз етуге және олардың күтулерінен озуға ұмтылатын қазақстандық нарықтағы жалғыз кәсіпорын. 2008 жылы компания Еуропалық Бизнес Ассамблеясының Еуропалық сапа номинациясы бойынша жоғары халықаралық марапатына ие болды.
Ұлттық сараптау және сертификаттау орталығы АҚ (ҰлтССО АҚ) стандарттау, метрология және өнімнің сәйкестігін растау саласында қызмет көрсету, қызмет көрсетулер және менеджмент жүйесі бойынша нарықтағы жетекші кәсіпорын болып табылады.
Ұйымның стандарттау, метрология және сәйкестікті растау саласында біртұтас ғылыми-техникалық саясат жүргізетін республиканың 18 аймағында тармақталған филиалдар желісі бар.
Бірінші бағыты - стандарттау саласында қызмет көрсету.
Екінші бағыты - салыстырып тексеру, калибрлеу, өлшем құралдарын жөндеу арқылы және республиканың ұйымдары мен кәсіпорындарына жоғары дәлдіктегі өлшеулерді орындауда тәжірибелік және әдістемелік көмек көрсету арқылы өлшемдердің бірлігін тәжірибелік қамтамасыз етуді жүзеге асырады.
Үшінші бағыт - сертификаттау. ҰлтССО АҚ өнімдер мен қызметтердің сәйкестігін растау, сапа менеджмент жүйесі, экологиялық менеджмент, OHSAS, HACCP саласында жұмыс жүргізу құқығына аккредиттелген.
Сынау зертханалары өнімнің кең номенклатурасының сертификаттық сынауларының бірнеше түрлерін жүргізеді.
ҰлтССО АҚ-ның мақсаты - барлық мүдделі тараптардың сұраныстары мен үміттерін қанағаттандыруға бағытталған жұмыстарды және қызмет көрсетулерді орындау кезінде сапаны басқару әдістерін үздіксіз толық жетілдіру.
ҰлтССО АҚ СМСД Сынау зертханасы ИСО МЭК 17025-2007-мен аккредиттелген.
Сынау зертханасы техникалық регламенттерге, ұлттық, мемлекетаралық және халықаралық стандарттарға сай өнімдерге сынау жүргізеді. Сынау жұмыстарын сынақ мерзімінен өткен, сертификаттары бар жоғары білікті мамандар және Қазақстан Республикасының мемлекеттік техникалық реттеу жүйесінің 4 сарапшы-аудиторы жүргізеді.
Сынаулардың сапа менеджмент жүйесінің жұмыс істеуі негізгі территорияда орындалатын жұмыстарды қамтиды.
Өнімді сынау ісін ұйымдастыру және жүргізу, талдау және сынау нәтижелерін ресімдеу СЗ құзыретінде.
Зертханада менеджмент жүйесін ендіру, қуаттау және жетілдіруді қоса алғанда, басқа міндеттерінен тәуелсіз өкілеттікке және ресурстарға ие болатын басқарушы және техникалық қызметшілер бар.
Сынақ зертханасының өз құрамында 10 бөлімше бар.
Тамақ және ауыл шаруашылығы өнімдері бөлімшесі қауіпсіздікке сынау жүргізеді және микробиологиялық, физика-химиялық көрсеткіштерін, пестицидтерді, радионуклидтерді, витаминдерді, нитрозаминдерді, бенз(а)пиренді айқындайды.
Жеңіл өнеркәсіп тауарларын, ойыншықтарды, парфюмерлік-косметикалық өнімдерді, ыдыс, медициналық және санитарлық-гигиеналық бағыттағы өнімдерді, дезинфекциялайтын құралдар мен зергерлік бұйымдарды сынау бойынша бөлімше сапа көрсеткіші және қауіпсіздігі бойынша, соның ішінде ауыр металл тұздары, формальдегидтер, талшықты құрам, ылғалданғыштық, қылтүтіктік, ауа өткізгіштік, меншікті беттік электр кедергісі, бекітілу беріктігі және т.б. көрсеткіштері бойынша сынау жүргізеді.
Құрылыс материалдары, жиһаз және ағаш өңдеу тауарлары бөлімшесі шамамен 30 көрсеткішті айқындауға мүмкіндік беретін қазіргі заманғы құралды пайдаланады, яғни ол көрсеткіштер мынадай: серіппелі жұмсақ элементтердің ұзақ мерзімділігі, серіппесіз жұмсақ элементтердің қалдық деформациясы, соққы жүктемесінің әсеріне беріктігі және т.б.
Автокөлік құралдары бөлімшесі тежеуіш жүйесі, рөлдік басқару, шуды өлшеу, салондағы зиянды заттардың құрамы, уландырғыш газдармен бірге ластаушы заттардың бөлінуі сияқты көрсеткіштерді айқындайды.
Сынау зертханасы отын, мұнай және мұнай өнімдері, жұмыс орындарын аттестаттау бойынша, тамақ өнімдеріндегі гендік-модификацияланған объектілерді (ГМО) сынау бойынша өз саласын ұлғайтуды жоспарлап отыр. ГМО-ны айқындау үшін мамандар ПЦР диагностикасы бойынша сынау жүргізу бойынша Малайзиядан оқып келді.
ҰлтССО АҚ штатында 1500 адам еңбек етеді, оның ішінде IRCA-да тіркеуден өткізілген халықаралық деңгейдегі сарапшы-аудиторларды, сонымен қатар 17 өлшем түрлері бойынша 300 салыстырып тексеруші және өлшем бірліктерін қамтамасыз ету саласындағы 20 сарапшы-аудиторды қоса алғанда, әр түрлі өнімдер мен қызмет көрсетулер бойынша, тауардың шығу тегін сараптау, стандарттау, сапа менеджменті бойынша сарапшы-аудиторлар бар.
Сапа аймағындағы ҰлтССО АҚ -нің Сынақ Орталығының саясаты:
Сапа аймағындағы Сынақ орталығы басшылығының саясаты, ҰлтССО АҚ-нің сапа аймағындағы қызмет көрсетулердің ең басты бөлігі болып табылады.
Сынақ орталығының мақсаты тапсырыс берушіге нақты, жаңадан өндiрiлетiн және сенiмдi нәтиже беретін жоғары дәрежедегі сынақ жүргізуді гарантировать ету.
Сынақ орталығының басшылығы қызмет көрсетулер мен жүзеге асыру сапасы аймағындағы саясатына жауапты.
Сынақ орталығының жетекшiсi көрсетілетін қызметтердiң және оны жүзеге асыру сапасының аймағындағы саясатты анықтауға жауапты болады
Бұл үшін компания Қазақстанның ірі әкімшілік орталықтарында орналасқан және өз құрылымында сәйкестікті растау (сертификаттау) жөніндегі органдары, стандарттау қызметтері мен метрологиялық қызметтері бар 18 филиалда барлық қажетті Еңбек және техникалық ресурстарға ие. Өнімдер мен қызметтердің, сондай-ақ менеджмент жүйелерінің сәйкестігін растау саласындағы жұмыстарды орындау құқығына Қазақстан Республикасының аккредиттеу жүйесіндегі аккредиттеу аттестаттары аккредиттеу субъектілерінің 2008 жылғы 30 желтоқсандағы № KZ тізілімінде тіркелген.О. 01. 0317 және № KZ.O. 01. 0318, тиісінше.
Өнімді немесе қызметтерді сертификаттау жөніндегі тиімді жұмысты қамтамасыз ету үшін компанияның республиканың барлық өңірлерінде сынақ зертханалары желісі бар. Өтінім берушілердің қызметтеріне: халықаралық талаптарға сәйкес 21 аккредиттелген зертхана, Тамақ өнімдеріндегі генетикалық түрлендірілген көздерді анықтауға арналған ПТР-зертхана, сондай-ақ бұзбайтын бақылау зертханасы ұсынылған. Гауһар, інжу, түрлі - түсті асыл және ұсақ-түйек тастарды сараптық қорытынды бере отырып, диагностикалауды, бағалы металдар мен тастардан жасалған зергерлік және тұрмыстық бұйымдарды сынамалауды және таңбалауды жүзеге асыратын сынама палатасы; автокөлікті техникалық байқау орталықтары; полиграфия - өтініш берушіге қосымша қызмет көрсетуге әрдайым көмекке келуге дайын.
Компанияның материалдық-техникалық базасы мемлекеттік және халықаралық нормалар талаптарына сәйкес келеді. Сынақ және тексеру зертханалары сынау және өлшеу нәтижелерінің дәлдігі мен дұрыстығын қамтамасыз ету үшін қажетті жабдықтармен қамтамасыз етілген. Өлшеу құралдарын сынау мен тексерудің жаңа түрлері үнемі игеріледі,жаңа өлшеу және сынақ зертханалары ашылады.
ҰлтССО АҚ өнімдері мен қызметтерінің сәйкестігін растау жөніндегі Орган әлемнің он бес елінен астам елінде - бұл Ресей, Украина, Белоруссия, Германия, ҚХР, Түркия, Польша, Бельгия, Ұлыбритания, Чехия, Венгрия, Италия, Франция, Үндістан, АҚШ, БАӘ, Оңтүстік Корея.
ҰлтССО АҚ менеджмент жүйелерінің сәйкестігін растау жөніндегі Орган 2001 жылы Қазақстанда бірінші болып менеджмент жүйелерін сертификаттау жөніндегі жұмыстарды жүргізу құқығына тіркелген. Органның сарапшы-аудиторлары шетел және ұлттық компанияларда менеджмент жүйесін сертификаттауды белсенді жүргізіп, 7,5 мыңнан астам кәсіпорын менеджмент жүйесінің әрекетін растады.
ҚазМұнайГазАҚ, ҚазТрансОйл АҚ, Теңізшевройл АҚ, Қазақтелеком АҚ және біз бағалайтын өндірістің және экономиканың түрлі салаларының 8 мыңнан астам басқа компаниялары бар.
Компания өз қызметін берілген сәйкестік сертификаттарының және бірыңғай нысан бойынша ресімделген сәйкестік туралы тіркелген декларациялардың бірыңғай тізілімін қалыптастыру және жүргізу тәртібі туралы ереженің талаптарына сәйкес жүзеге асыра отырып, Кеден одағының бірыңғай тізіліміне кіреді.
Он жыл бойы компания заңды және жеке тұлғаларға: Қазақ зағиптар қоғамына, балалар үйлерін, баспаналарды, есту қабілеті бұзылған балаларға арналған мектеп - интернатқа, мүгедектер мен жетімдерге көмек көрсету және дамыту үшін қоғамдық қорларға материалдық көмек көрсете отырып, қайырымдылықпен айналысады.
Компания тарихы - бұл Тәуелсіз Қазақстанның қалыптасу тарихының бір бөлігі, өткен ғасырдың 1923 жылы Семей қаласында республика аумағында бірінші рет тексеру мекемесі-Омбы өлшеу және таразы тексеру палатасының бөлімшесі ашылған болатын.
Осы жылдары көптеген өзгерістер болды: атауы, аумақтық орналасуы, меншік нысаны, бағыныштылығы, қызметкерлер саны, зертханалар мен бөлімдердің саны, бірақ шешілетін мәселелердің мәні тұтастай алғанда бұрынғыдай қалды - Стандарттау, метрология және жоғары сапалы сертификаттау бойынша кешенді қызмет көрсетуге дайындық.
1.1 Ұлттық сараптау және сертификаттау орталығы Тараз қаласы филиалы
Жамбыл облысында химия өнеркәсібі мен ауыл шаруашылығы, құрылыс индустриясы мен көлігі, жеңіл және тамақ өнеркәсібі дамуымен аряду облыста стандарттау және метрология жөніндегі орган дамыды. Бастапқыда бұл 1936 жылы құрылған Алматы мемлекеттік бақылау зертханасының бөлімі болды,онда таразылар мен гирьдерді тексерумен айналысатын барлық облысқа тек 4 мемлекеттік салыстырып тексеруші жұмыс істеді.
1955 жылы стандарттар, шаралар және өлшеу құралдары комитеті өлшеу техникасын бақылауды күшейтуге бағытталған жұмыстарды жүргізуге кірісті.Елде мемлекеттік қызметтердің ұйымдастырушылық және техникалық
базасын нығайтуға, сондай-ақ министрліктерде, ведомстволар мен кәсіпорындарда метрологиялық жұмысты күшейтуге бағытталған бірқатар маңызды іс-шаралар жүргізілуде. Осыған байланысты 1956 жылы Жамбылда үй-жайды, қажетті өлшеу құралдарын бөле отырып, дербес бақылау зертханасы ашылады, бұл тексерілетін аспаптардың (манометрлер, термометрлер, метр) номенклатурасын ұлғайтуға мүмкіндік берді және 2 тексеру бөлімі ұйымдастырылды: механикалық және сызықтық-бұрыштық өлшеу құралдарын тексеру және жылу техникалық және электр шамаларын тексеру.
1985 жылы-стандарттау және метрология орталығының құрылған жылы (СМО). 90-шы жылдардың басында Қазақстанда тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы және стандарттау және сертификаттау туралы заңдардың қабылдануымен СМО жұмысында тұтынушыларды сапасыз өнімдерден (қызметтерден) қорғауға бағытталған жаңа қызмет бағыты пайда болады - сертификаттау. Ал 1996 жылы Жамбыл СМО жаңа мәртебеге ие болды - Жамбыл Стандарттау, метрология және сертификаттау орталығы (ЦСМС). Осы жылы сертификаттық сынақтар, алдымен азық-түлік және ауыл шаруашылығы өнімдері, содан кейін техникалық құзыреттілік пен тәуелсіздікке аккредиттелген мұнай-химия және парфюмерлік-косметикалық сынақтар үшін өзіндік сынақ базасын құру басталады.
Дәл осы Ұлттық сараптау және сертификаттау орталығы АҚ Қазақстандық стандарттау және метрология орталықтарының ресми құқықтық мұрагері болып табылады. Қоғам Қазақстан Республикасының Мемстандарт органдарының жүйесін қайта құру нәтижесінде құрылды және нормативтерді әзірлеудің, өлшеу құралдарын салыстырып тексерудің және өнімді сертификаттаудың ең бастауында тұрды.
Бүгін Жамбыл филиалы - бұл өз құрылымында сынау орталығы, стандарттау қызметі және метрологиялық қызметі бар өнім (қызмет) мен сапа жүйелерінің сәйкестігін растау жөніндегі орган. Филиалдың сәйкестікті растау жөніндегі органы ҚР СТ ИСОМЭК 65 өнімді сертификаттау жөніндегі органдарға қойылатын жалпы талаптар және ҚР СТ ИСО МЭК 17021 сәйкестікті бағалау. Аудит және менеджмент жүйелерін сертификаттауды орындайтын органдарға қойылатын талаптар". Филиал штатында 50 адам еңбек етеді, оның ішінде 11 сарапшы-аудитор өнімнің (қызметтердің) әр түрі бойынша, тауарлардың шығу тегі сараптамасы, сапа менеджменті жүйесі бойынша, сондай-ақ 14 өлшем түрі бойынша салыстырып тексеруші.
Филиалдың тұрақты клиенттері 2,5 мыңнан астам кәсіпорындар, ұйымдар мен жеке кәсіпкерлер болып табылады. Облыстың барлық жеке тұлғалары уақыт өте келе біздің қызметімізге мұқтаж. Филиалдың негізгі міндеттері:тексеру базасын қайта жабдықтау болып табылады.
Кеден одағының (КО ТР) өнімнің қауіпсіздігіне техникалық регламенттерінің күшіне енуіне байланысты сынақ зертханаларын жете жарақтандыру және аккредиттеуде өрсетілетін қызметтер саласын кеңейту.
Филиалдың барлық қызметі заңды және жеке тұлғалардың Стандарттау, метрология, сертификаттау саласында филиал көрсететін қызметтерге қажеттілігін қанағаттандыруға бағытталған. Филиал ұжымы қазақстандық өнімнің сапалы және қауіпсіз болуы үшін барлығын жасайды. Филиалдағы қызмет құны нақты негізделген және кез келген дәрежедегі клиенттер үшін қолайлы болып табылады.
1.2 Ұлттық сараптау және сертификаттау орталығының стандарттау бөлімі
Стандарттаудың барлық даму тарихы стандарттау өндіріс, ғылым, техника және технология жетістіктерінің нәтижелерін заңдастыруға және формаландыруға мүмкіндік беретін объективті қажеттілік болып табылатынын көрсетеді. Шарт негізінде стандарттау саласындағы қызметтер:
Стандарттау жөніндегі құжаттарды өзектендіру және өнімдер мен қызметтерді өндірушілерді қажетті ақпаратпен қамтамасыз ету;
Ұйымдардың ұлттық стандарттары мен стандарттарының жобаларын әзірлеу кезінде әдістемелік және практикалық көмек көрсету;
Ұйым стандарттарының жобаларын олардың стандарттау мақсаттарына сәйкестігін белгілеу бөлігінде сараптау;
Стандарттау жөніндегі құжаттардың жобаларына, оларды түзетуді қоса алғанда, пікірлерді дайындау;
Өнімнің каталог парағын (КЛП) жасау немесе толтыруды тексеру);
Өнім туралы дұрыс ақпаратқа тұтынушылардың құқықтарын іске асыруды қамтамасыз етуге қатысты тұтынушыларды жаңылыстыратын іс-әрекеттердің алдын алу мақсатында өнімді таңбалауды жасау және (немесе) өнімге қойылатын талаптарды оның таңбалануы бөлігінде тексеру;
Тұтынушылардың өнім туралы дұрыс ақпаратқа құқықтарын іске асыруды қамтамасыз етуге қатысты тұтынушыларды жаңылыстыру;
Стандарттау жөніндегі құжаттардың мәтіндерін және (немесе) жобаларын аудару;
Стандарттау бойынша мәселелерде кеңес беру.
Филиалдардың стандарттаушылары шарттық негізде көрсететін қосымша жұмыс түрлері:
Отандық қызмет көрсетушінің құжаттарын сараптау (Жамбыл филиалы);
Өнім өндіру және халыққа қызмет көрсету кезінде кәсіпорындар мен ұйымдар үшін жедел ақпарат көзі барлық шаруашылық жүргізуші субъектілер үшін қол жетімді қағаз және электрондық тасығыштардағы 20 мыңнан астам құжаттардан тұратын ЖҚҚ болып табылады, ал "Параграф" ақпараттық жүйесі құқықтық өріске бағдарлауға көмектеседі.
Қазақстан Республикасының техникалық регламенттері және республиканың басқа да нормативтік құқықтық актілері;
Кеден одағының және (немесе) Еуразиялық экономикалық одақтың техникалық регламенттері және Одақтың басқа да нормативтік құқықтық актілері;
Қазақстан Республикасының ұлттық стандарттары( ҚР СТ);
Мемлекетаралық(аймақтық) стандарттар (МЕМСТ);
Ресей Федерациясының (ГОСТ Р) және Беларусь Республикасының (СТБ) ұлттық стандарттары);
Тексеру әдістемесі (МП)әдістемелік нұсқаулар (МУ), нұсқаулықтар (лер), метрология бойынша ұсынымдар (Р), басшылық құжаттар (РД) және басқа да құжаттар
Өлшем бірлігін қамтамасыз ету салалары;
Ведомстволық (салалық) құжаттар.
Стандарттау жөніндегі құжаттарды өзектендіру
Стандарттау жөніндегі құжаттарды өзектендіру-белгіленген тәртіппен қабылданған өзгерістерді, олардың қолданылу мерзімдері, қайта қарау, шектеу немесе жою туралы ақпаратты енгізу арқылы құжаттарды өзекті жағдайда ұстау процесі.
Стандарттау жөніндегі құжаттарды міндетті түрде өзектендіру стандарттау жөніндегі құжаттардың жылдық көрсеткіштеріне сәйкес жылына 1 рет жүргізіледі. Өзектендіруден өтпеген стандарттау жөніндегі құжаттар кәсіпорындардың жұмысына жіберілмейді.
1.3 Ұлттық сараптау және сертификаттау орталығы сертификаттау бөлімі
Өнімнің белгіленген талаптарға сәйкестігін растайтын сапа мен қауіпсіздіктің ең үздік кепілі - қауіпті өнімді нарыққа жеткізу үшін тосқауылды қамтамасыз ететін тиімді құрал ретінде сертификаттау болып табылады.
Ұлттық сараптау және сертификаттау орталығы АҚ ҚР Техникалық реттеу туралы заңымен орнатылған, функцияға сәйкес өз әрекетін жүзеге асырады және осыған сәйкес өз біліктілі шегінде келесі негізгі функцияларын атқарады:
- Әрекеттегі заңға, ҚР сертификаттау жүйесінің талаптарына, КТРМ ережелеріне сәйкес сертификаттау процедураларын орнатады.
- Біртекті өнімдерді сертификаттау жүйесін (ережелерін, ретін) құрастыру және бекітуге дайындауды ұйымдастырады, осы бағыттағы жұмыс координациясын және басшылықты іске асырады,
- Жүйеде сәйкестікке сертификаттау жүргізілетін нормативті құжаттар қорын жаңарту және жетілдіру бойынша жұмыстарға қатысады. Орындаушы биліктер органы ретінде сертификаттау жөнінде жұмыстарды нормативтік қамтамасыз етеді: жабдықтарды қондыру, жасау және пайдалану жұмыстарын қауіпсіз жүргізу жөнінде талаптарды құрастырады және бекітеді, қажетті жағдайда сертификаттау мақсаты үшін жарамдылығын ескеріп, аталған ережелер мен нормаларды қарастырылатын талаптар бірлігін орнатады;
- Стандарт жобаларын және басқару билігінің жабдықтарда жұмысты қауіпсіз жүргізу, қондыру, жасау және пайдалану жөнінде талаптардан тұратын басқа да құжаттарын қарастырады және бекітеді;
- Қауіпсіздік талаптарын орнататын халықаралық ережелер, нормалар мен стандарттарды құрастыру және келісуге қатысады;
- Біртекті өнімдерді сертификаттау жүйесі мен ережелерін мемлекеттік тіркеуге ұсынады;
- Сертификаттау жөнінде перспективті бағыттарды құрастырады;
-ҚР міндетті сертификаттауға жататын өнімдер мен қызметтер номенклатурасы жөнінде жұмыстарды дайындайды;
-Сертификаттау жөнiндегi органдар мен сынау зертханаларын аккредитациялауға, олардың әрекетін инспекциялық бақылауға қатысады;
- Сертификаттау жөніндегі органдар және сынау зертханаларының әрекетін басқарады;
- Сертификаттау жөнiндегi органдар мен сынау зертханаларына есеп жүргiзедi;
- Шетел сертификаттары, сәйкестiк белгiсiн және сынау нәтижелерiн тану жөнінде ұсынысын әзiрлейдi;
-Біртекті өнімдер тобының сертификаттау жүйелерінің, сертификаттау жөнінде органдар желісінің, сынау зертханаларының рационалды құрамын қалыптастыру жұмыстарын ұйымдастырады;
-Сертификаттау және сынау зертханаларының органдары бойынша әрекеттерге қатысты ықтимал қауіпті өндірістік өнеркәсіптер, объектілер және жұмыстары саласында сертификаттау жөнінде кеңесті қарастырады.
Ғылыми-әдістемелік орталық сертификаттау жөнінде бір органның базасы ретінде құрылады және келесі функцияларды жүзеге асырады:
- Жүйелік сынау жүргізеді және сертификаттау обьектілері құрылымы мен құрамы бойынша ғылыми негізделген ұсыныстар жасайды;
-Қадағалау астындағы өнімді сертификаттау бойынша жұмысты нормативтік-техникалық қамтамасыз ету қорын жүргізеді және жақсартады;
- Сертификаттау және аттестаттау объекттерi бойынша мәлiметтi талдап жалпылайды, реттейтiн және бағдарлаушы функциялардың қамтамасыз ету бағытталған автоматтандырылған мәліметтер базасын жүргізеді;
- Халықаралық және алдыңғы қатарлы шетел тәжірибесін ескеріп, сертификаттау жөнінде жүргізілетін жұмыстарды технико-экономикалық бағалау және тиімділігін бағалау жөнінде әдістемелік ұсыныстырды құрастырады;
- Орталық орган үшін жоғарыда аталған бағыттар бойынша тәжірибелік ұсыныстарды дайындайды.
1.4 Ұлттық сараптау және сертификаттау орталығының метрология бөлімі
Адамның тіршілік әрекетінің кез-келген саласы өлшемсіз, ал өлшем бірлігі өлшем бірлігін қамтамасыз ету бойынша арнайы қызметсіз мүмкін емес. Қазақстанда өлшем бірлігін мемлекеттік метрологиялық қызмет, сондай-ақ заңды тұлғалардың метрологиялық қызметтері қамтамасыз етеді.
ҰлтССО АҚ метрологиялық қызметі 1923 жылы құрылған және республикадағы ең көне ғана емес, ең ірі болып табылады, еліміздің барлық өңірлерінде орналасқан 18 аккредиттелген зертханадан тұрады және дәлдігі жоғары эталондық жабдықтың 2 мың бірлігінен астам және 20 мыңнан астам қол астындағы өлшеу құралдары мен өлшеу керек-жарақтарынан тұрады.
Өлшем бірлігін қамтамасыз ету саласындағы қызметтер:
Өлшеу құралдарын тексеру, калибрлеу және жөндеу;
Өлшеу, сынау және талдау зертханаларындағы өлшеу жағдайын бағалау;
Өлшемдерді орындау әдістемелерін аттестаттау.
Салыстырып тексерілетін өлшем құралдарының номенклатурасы 16 Өлшем түрімен ұсынылған:
Геометриялық шамаларды өлшеу;
Массаны өлшеу;
Күш пен қаттылықты өлшеу;
Қысымды өлшеу;
Вакуумды өлшеу;
Қозғалыс параметрлерін өлшеу;
Сұйықтар мен газдардың шығыны мен мөлшерін өлшеу;
Тығыздық пен тұтқырлықты өлшеу;
Физика-химиялық өлшемдер;
Жылуфизикалық және температуралық өлшеулер;
Оптика-Физикалық өлшеулер;
Акустикалық өлшемдер;
Электр шамаларын өлшеу;
Магниттік шамаларды өлшеу;
Радиотехникалық өлшемдер;
Иондаушы сәулелерді өлшеу.
ҰлтССО АҚ метрологиялық қызметінде өлшеу құралдарын тексеру, калибрлеу және жөндеу бойынша үлкен практикалық жұмыс тәжірибесі бар 400-ден астам білікті мамандар еңбек етеді.
Метрологиялық қызметтің негізгі міндеттері:
Экономика салаларын, сондай-ақ денсаулық сақтау, коммерциялық есепке алу және қоршаған ортаны қорғау саласын метрологиялық қамтамасыз ету;
Салыстырып тексеру базасын жаңарту және одан әрі дамыту;
Тексерудің жаңа түрлерін игеру жолымен аккредиттеу саласын кеңейту;
Аспаптық жөндеу базасын дамыту және жетілдіру.
1.5 Ұлттық сараптау және сертификаттау орталығы зертханааралық салыстырулар
Ұлттық сараптау және сертификаттау орталығы АҚ ISOIEC 17043-2013 сәйкестікті бағалау. Біліктілік жүргізуге қойылатын негізгі талаптар. Біліктілікті тексеру провайдер № KZ аккредиттеу аттестаты.2015 жылғы 11 наурыздағы c.01.1587, 2020 жылғы 11 наурызға дейін қолданыста болады.
Аккредиттеу аттестаты МЕМСТ ИСОМЭК 17025-2009 сынақ және калибрлеу зертханаларының құзыреттілігіне қойылатын жалпы талаптар стандартының ережелеріне сәйкес біліктілікті тексеру сынақ, тексеру, калибрлеу нәтижелерінің сапасын қамтамасыз етудің тәуелсіз тәсілі болып табылады.
Зертханалар МЕМСТ ИСОМЭК 17025 талаптарын орындай отырып, өз құзыреттілігін көрсетеді, ал нәтижелердің қосымша сенімділігіне зертханааралық салыстырмалы сынақтарға және салыстыруға немесе арнайы аккредиттелген провайдер өткізетін біліктілікті тексеру бағдарламаларына қатысу есебінен қол жеткізіледі.
Біліктілікті тексеру ISOIEC 17043 бойынша зертханааралық салыстырулар және зертханааралық салыстырмалы сынақтар арқылы бұрын белгіленген өлшемге қатысты қатысушы қызметінің нәтижелерін бағалау ретінде анықталады.
Біліктілікті тексеру провайдері-біліктілікті тексеру бойынша бағдарламаларды әзірлеумен және өткізумен айналысатын ұйым. Бағдарламаны ұйымдастыру біліктілікті тексеру үлгілерін бөлуді, жеткізуді, оларды талдауды, сондай-ақ алынған нәтижелерді статистикалық бағалауды қамтиды.
1.6 Ұлттық сараптау және сертификаттау орталығы тауардың шығу тегі сараптамасы
Филиалдар жүргізеді:
1. СТ-КZ нысанды ішкі айналымға арналған тауардың шығу тегі туралы сертификатты алу үшін тауардың шығу тегіне сараптама жүргізу.
СТ-КZ нысанындағы тауардың шығу тегі туралы Сертификат жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт шеңберінде сатып алынатын тауарларды сатып алудағы, тауардағы жергілікті қамтудың үлесін растауға арналған.
Қазіргі уақытта отандық тауар өндірушілерге көп көңіл бөлінеді. Самұрық-ҚазынаҰлттық әл-ауқат қоры акционерлік қоғамының Сатып алу Ережесіне сәйкес СТ-KZ формасындағы шығу тегі сертификаты болған кезде жеңілдіктер қарастырылған:
Отандық тауар өндіруші болып табылатын әлеуетті өнім берушілерге СТ-KZ нысанындағы тауардың шығу тегі туралы сертификат болған жағдайда 5-ке бағаны шартты төмендету түрінде жеңілдіктер қарастырылған%;
Жергілікті мазмұнның болуын қарау кезінде конкурстық комиссия конкурстық өтінімнің шартты бағасын жергілікті мазмұнның әрбір 1% үшін 0,15% - ға азайтады, ол CT KZ нысанындағы тауардың шығу тегі сертификаты негізінде айқындалады.
Сатып алынатын тауардың атауын көрсете отырып, әлеуетті өнім берушінің өтініші (декларациясы) болған жағдайда, оны өндіру әлеуетті өнім беруші шартты толық орындағанға дейін Қазақстан Республикасының аумағында ұйымдастыруға міндеттенетін әлеуетті өнім берушінің және тауардағы пайыздық мәндегі жергілікті қамтудың үлесі өтініште (декларацияда) көрсетілген жергілікті қамтудың пайыздық мәнінің әрбір 1% үшін 0,15% - ға шартты түрде төмендету ұсынылады. Бұл ретте әлеуетті өнім беруші ұсынылған СТ КZ нысанындағы тауардың шығу тегі сертификатына сәйкес сатып алынатын біртекті тауарлардың отандық тауар өндірушісі болуға тиіс.
Тауардың шығу тегі туралы сараптама актісін жасау және беру тәртібі ҚР ИДМ 2015 жылғы 24 ақпандағы № 155 бұйрығымен бекітілген тауар шығарылған елді айқындау, тауардың шығу тегі туралы сертификатты беру және оның қолданылуын жою жөніндегі Ережеде белгіленген.
2. Экспорт үшін тауардың шығу сертификатын рәсімдеу үшін құжаттар жиынтығын қалыптастыру бойынша уонсалтингтік қызметтер:
СТ-1 - Қазақстаннан ТМД елдеріне шығарылатын тауарларға;
СТ-2 - Қазақстаннан Сербияға шығарылатын тауарларға;
EAV - Қазақстаннан Вьетнамға шығарылатын тауарларға;
А - Еуропалық Қоғамдастыққа мүше елдерге, сондай-ақ: бас преференциялар жүйесі шеңберінде АҚШ, Канада, Жапония, Түркия, Австралия, Жаңа Зеландия, Швейцария және Лихтенштейн, Норвегия елдеріне экспортталатын тауарларға;
Түпнұсқа - ағылшын немесе орыс тілінде (өтініш беруші анықтайды), жоғарыда көрсетілмеген басқа елдерге әкетілетін тауарларға.
Экспорттық нысандағы тауардың шығу тегі туралы сертификаттар (СТ-1, СТ-2, EAV, А, түпнұсқа) межелі елде тарифтік преференциялар алу (кедендік баждардан төмендету немесе босату), тарифтік емес реттеу (тауарды әкелугеәкетуге тыйым салу, шектеу) үшін рәсімделеді.
Бизнесті табысты дамыту үшін экспортқа шығатын өнімді уақтылы және дұрыс рәсімдеу. Тауардың шығу тегіне сапалы жүргізілген сараптама сыртқы экономикалық қызметті жүзеге асыратын кәсіпкерлердің шығындарын қысқартуға мүмкіндік береді.
Тауарды шетелге алып жүру кезінде тауардың шығу сертификатымен кәсіпкер кедендік баж салығын төмендетуге немесе одан толық босатуға мүмкіндігі бар.
Тауардың шығу тегі туралы Сертификат жеңілдетілген кеден баждарын пайдалануға немесе олардан мүлдем босатуға ғана емес, сондай-ақ әкелінетін тауарды импорттаушы елде қандай да бір шектеулерге түспейтін ретінде сәйкестендіруге мүмкіндік береді. Бұл жеңілдіктер көрсетіледі:
Экспортталатын тауардың бағасында;
Көтерме бағамен сату;
Тұтынушыға арналған бағада;
Ұсынылатын өнімнің нарықтағы бәсекеге қабілеттілігіне.
1.7 Ұлттық сараптау және сертификаттау орталығы өлшеу құралдары мен сынау жабдықтарын жөндеу
Техниканы дамыту және жетілдіру, жаңа технологиялық процестерді енгізу, өнім, қызмет көрсету сапасын және еңбек өнімділігін арттыру неғұрлым жетілдірілген өлшеу әдістерін енгізумен, сондай-ақ өлшеу аспаптары мен сынақ жабдықтары санының ұлғаюымен тығыз байланысты.
Қазіргі уақытта республиканың кәсіпорындары мен ұйымдарында күтіп-ұстау және пайдалану үшін техникалық куәландыру және жөндеу жөніндегі арнайы қызметтер талап етілетін үлкен техникалық құралдар паркі бар.
Өлшеу құралдары мен өлшеу құралдарын бірнеше рет қалпына келтіру өз қызметінде өлшеу құралдары мен сынақ жабдықтарын белсенді қолданатын кез келген кәсіпорынның жұмыс істеуінің міндетті шарты болып табылады.
ҰлтССО АҚ-ға тиесілі өлшеу құралдары мен сынау жабдықтарының кең паркін жөндеумен қамтамасыз ету үшін және филиалдардың қазіргі жөндеу бөлімшелеріне қосымша, ҰЛТССО АҚ орталық аппараты жанынан 2009 жылғы қарашада метрологиялық жөндеу қызметі құрылды.
Өлшеу құралдары мен сынақ жабдықтарына техникалық қызмет көрсету саласындағы қызметтер:
Оптикалық-механикалық өлшеу құралдарын жөндеу (аспаптық және әмбебап өлшеу микроскоптары, контактілі өлшеу аспаптары, бұрыштарды өлшеуге арналған аспаптар, кедір-бұдырлықты өлшеуге арналған аспаптар, оптикалық теодолиттер, нивелир т.б.);
Массаны өлшеуге арналған аспаптарды жөндеу;
Электр кернеуін, электр тогын, электр кедергісін, электр қуатын өлшеу құралдарын жөндеу.
1.6 Ұлттық сараптау және сертификаттау орталығының сапа саласындағы саясаты
Ұлттық сараптама және сертификаттау орталығы акционерлік қоғам қазақстандық нарықтағы Стандарттау, метрология, сәйкестікті растау, сынау, тауардың орын алуына сараптама жүргізу, бағалы металдар мен олардың қорытпаларынан жасалған зергерлік бұйымдарды квалификациялау, сынау және таңбалау, автотранстпорттық құралдарды техникалық тексеру саласындағы қызметтер кешенін көрсету жөніндегі жетекші кәсіпорындардың бірі. Ұлттық сараптама және сертификаттау орталығы АҚ құрылған күннен бастап 90 жылдан астам уақыт бойы сенімді және адал серіктес беделге ие, ол қоғамның тәуекелдерін ескере отырып, стратегияны іске асыруды қамтамасыз етуге және ұсынылатын қызметтердің бәсекеге қабілеттілігін арттыруға бағытталған негізгі бағыт болып табылады.
Қоғамның миссиясы - Қазақстан Республикасының барлық облыстарында да филиалдары бар тәуелсіз, Техникалық реттеу және метрология саласында аккредиттелген орган болып табылды, қоғам өз клиенттерінің халықтың өмірі мен денсаулығы және қоршаған орта үшін өлшеулер нәтижелерінің дұрыстығын, өнімнің, қызметтердің және процестердің қауіпсіздігін қамтамасыз етеді.
Қоғамның стратегиялық мақсаты - тұтынушылардың талаптарын барынша қанағаттандыру және Қазақстан Республикасы заңнамасының және нормативтік құқықтық құжаттардың талаптарына сәйкес қызмет көрсету саласындағы олардың күтулерінен озуды болжау.
Стратегиялық мақсатқа қол жеткізу үшін Ұлттық сараптама және сертификаттау орталығы АҚ құзыретті және білікті персоналдың, қазіргі заманғы жабдықтардың, өзекті нормативтік базаның, қазіргі заманғы жағдайларға сәйкес келетін дамыған инфрақұрылым мен өндірістік ортаның болуын болжайтын барлық қажетті ресурстарға ие.
Ұлттық сараптау және сертификаттау орталығы АҚ басшылығы ҚР СТ ИСО 9001, ГОСТ ISOIEC 17065, СТ РК ISOIEC 17021-1 СТ РК ISOIEC 17025 талаптарына сәйкес сапа менеджменті жүйесінің нәтижелі жұмыс істеуін және тұрақты жақсаруын қамтамасыз етуге, сапа саласындағы жедел мақсаттарды анықтауға, оларға қол жеткізу үшін қажетті ресурстарды бөлуге міндеттеме алады.
Біздің қызметіміздің басым бағыттары - Орындалатын жұмыстардың географиясын кеңейту,нақты жоспарлау, барлық мүдделі тараптармен сындарлы ынтымақтастық, ұйымдастыру деңгейлеріндегі көшбасшылықты және тәлімгерлікті көтермелеу.
Сапаны арттыру әркімнің қызметі мен жауапкершілігі саласына кіреді, бұл тұтынушылардың үміттері мен сенімін ақтауға мүмкіндік береді. осыны түсіне отырып, әрбір қызметкер өз жұмыс орнында біздің тұтынушыларымызбен өзара тиімді ұзақ мерзімді іскерлік қарым-қатынасты қамтамасыз ете отырып, жеткізушілермен өзара жауапкершілік пен ынтымақтастық жағдайында сапа саласындағы саясатты орындауға жәрдемдесетін болады:
сапа менеджменті жүйесін үнемі жақсарту, PDCA циклін пайдалану арқылы үдерістік тәсіл негізінде қызметті жүзеге асыру;
қоғамның контекстімен және мақсаттарымен байланысты тәуекелдер мен мүмкіндіктерге күш-жігерді бағыттау;
тұтынушылардың, акционерлердің және қоғам ұжымының мүдделерін ескере отырып, Ұйым қызметінің тиімділігін, оның бәсекеге қабілеттілігін арттыру;
тұтынушылардың ағымдағы және перспективалық талаптары мен күтулерін және олардың қанағаттануын талдау;
қызметкрлерді тұрақты оқыту және құзыреттілігін арттыру;
материалдық-техникалық базаны жетілдіру және қазіргі заманғы деңгейде ұстау;
тұтынушылардың ұсыныстарын зерттеу нәтижелері негізінде көрсетілетін қызметтер саласын кеңейту.
Ұлттық сараптау және сертификаттау орталығы АҚ басшылығы сапа саласындағы осы саясатты іске асыру үшін, ұйым қызметкерлерінің түсінуін және қолдауын қамтамасыз ету үшін жауапкершілікті өзіне алады.
2 Ұнның жалпы сипаттамасы
Ұн - ең бағалы дәнді ұнтақтау арқылы алынатын өнім. Ұн - татымдық дәндерден алынған тағамдық өнім. Ұнның және одан жасалған өнімдердің тағамдық құны оның химиялық құрамы мен наубайханалық және макарондық қасиеттері арқылы бағаланады. Бұлардың өзі дәннің технологиялық қасиеттерімен және ұн зауыттарында қолданылатын ұн тарту тәсілдерімен тығыз байланысты. Ұнның көп түрі бар, оны негізінен кез келген дәнді дақылдардың, сондай-ақ бұршақ пен жаңғақтардан алуға болады.Ұнның түрі өндірілетін дәнді дақылға байланысты: бидай, қара бидай, жүгері, сұлы, қарақұмық, арпа, бұршақ ұндары өндіріледі. Негізгі ұн түріне бидай және қара бидай болып табылады. Технологиялық ерекшелігіне және тағайындалуына байланысты осы типтерге бөлінеді: наубайханалық, макарондық және қолдануға дайын деп бөлінеді. Бидай ұнның 5 тауарлық сортқа бөледі: қиыршық, жоғары, 1-ші сорт, 2-ші сорт және де кебекті. Қарабидай ұнының: еленген, кебекті және кебексіз сорттарын шығарады. Қиыршықты жұмсақ және қатты бидайдан алады. Ұн біртекті сарғыш түсті қиыршық түрінде болады; шығымы- 10%, күлділігі - 0,6; шикі клейковина мөлшері -30%.
Ұнның түрлі сұрыптары оның қолданысына байланысты бөлінеді. Ұн сұрыптары оның 100 кг дәнінен алынатын дайын өнімнің шамасымен ажыратылады. Сонымен қатар түрлі сұрыпты ұн қаншалықты майда қылып тартылғандығына, қамыр илегенде ұнның жабысу қасиетіне, ұндағы кебекердің болуына байланысты бөлінеді. Қазірде дүкен мен базарларда сұранысқа ең көп ұн - бидай ұны. Бидай ұнының жоғары, бірінші және екінші сұрыптары бар екендігін білеміз. Жоғары сұрыпты бидай ұны. Бұл ұнның түсі ақ-сарғылт келеді. Ұн біркелкі, алақанға алып ұстағанда бөтен заттар сезілмейді. Ұнның осы түрі түрлі нан өнімдерін пісіруде ең көп қолданылады. Бұл ұннан пісірілген өнімдер жақсы көтеріліп, біркелкі піседі. Мамандардың айтуынша, жоғары сұрыпты бидай ұнын қатпарланған, ашытқан не құмды қамырға қолданған дұрыс. Бірінші сұрыпты бидай ұны ұстағанда жұмсақ, майда қылып тартылған, ақшылдау келеді. Бірінші сұрыпты ұнның жабысу қасиеті жақсы, сондықтан одан иілгіш қамыр жасауға болады. Ерекше пішінді, үлкен көлемді нан өнімдерін дәл осы ұннан пісірген дұрыс. Бәліштер, нандар, құймақтар, кеспе, жайма осы ұннан жақсы шығады. Екінші сұрыпты бидай ұны - ұн арасындағы дәрумендер мен микроэлементтерге бай болады. Бұл ұннан нанның түр-түрлері, печеньелер пісіріледі. В1, В2, РР, Е дәрумендері мен ақуыздар осы екінші сұрыпты ұнда болады. Түсі жағынан ол жоғары сұрыпты және бірінші сұрыпты ұндардан күңгірт, құрамында кебектер болуы мүмкін.
Ұн сапасын талдау және бағалау
Өнімді сатып алатын кезде, қажет ақпаратты қаптамадағы таңбалаудан білуге болады, бұл сапалы ұнды таңдауға көмектеседі. Таңдау кезінде ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2
1
1 Ұлттық сараптау және сертификаттау орталығының жалпы тарихы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
3
1.1Ұлттық сараптау және сертификаттау орталығы Тараз қаласы филиалы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
6
1.2Ұлттық сараптау және сертификаттау орталығының стандарттау бөлімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
8
1.3Ұлттық сараптау және сертификаттау орталығы сертификаттау бөлімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
9
1.4Ұлттық сараптау және сертификаттау орталығының метрология бөлімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
11
1.5 Ұлттық сараптау және сертификаттау орталығы зертханааралық салыстырулар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
12
1.6 Ұлттық сараптау және сертификаттау орталығы тауардың шығу тегі сараптамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
12
1.7 Ұлттық сараптау және сертификаттау орталығы өлшеу құралдары мен сынау жабдықтарын жөндеу ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ...
14
2 Ұнның жалпы сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
15
2.1 Ұнның сапасын бағалау. Әртүрлі ұн сұрыптарының сапасы ... ... ... ...
2.2 Ұн сапасына және қауіпсіздігіне қойылатын талаптар.Жалпы техникалықшарттар ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
16
16
2.3 Ұнның органолептикалық көрсеткіштері ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... .
2.4 Ұнның физика - химиялық көрсеткіштері ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ...
2.6 Ұн тарту түрлері мен ұнның ассортименті ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . .
2.7 Сәйкестік декларациясын және сәйкестік сертификатын толтыру ережесі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
2.9 Сәйкестік сертификатын толтыру ережесі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
19
21
23
27
29
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
32
Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
33
Кіріспе
Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті Жолдауында бүгінгі таңда негізгі міндет болып, еңбек өнімділігін және ауыл шаруашылығының қайта өңделген өнімдерін 2022 жылға қарай экспорттауды 2,5 есе арттыру екендігі атап өтілді. Индустрияландыру экспортқа бағдарланған экономикалық саясаттың орталық элементі болуы тиіс. Біздің тауарларымызды өңірлік және әлемдік нарықтарда тиімді ілгерілету мақсатында оған жігерлі сипат беру қажет. Сонымен қатар біздің кәсіпорындарға халық тұтынатын тауарлардың кең номенклатурасын игеруге, "қарапайым заттардың экономикасын"дамыту керек. Бұл тек экспорттық әлеуетті жүзеге асыру үшін ғана емес, ішкі нарықтағы отандық тауарлармен толықтыру үшін де маңызды болып табылады.
Ұннан жасалған кондитерлік өнімдер ең танымал санатқа кіреді - оларды Қазақстанның барлық тұрғындары сатып алады,көпшілігі аптасына кемінде 1 реттен үнемі тұтынып отырады. Ұннан жасалған кондитерлік өнімдер халық арасында үлкен сұранысқа ие болғандықтан, олар функционалдық ингредиенттерді байытуға арналған перспективалық объектілер болып табылады.
Жоғары сұрыпты бидай ұнының орнына ұннан жасалған кондитерлік өнімдерді технологияда қолдану үлкен қызығушылық тудырады, ол біріншіден, 1г ақуыздағы өмірлік маңызды амин қышқылының құрамы неғұрлым жоғары, құрамында рибофлавин, тиамин, кейбір макро және микроэлементтер бар, екіншіден, осы өнім түрлері үшін ең жақсы технологиялық қасиеттерге ие, өйткені сапасы нашар желім қышқылдары бар.
Ұн тарту техникасын дамыту жалпы техниканы дамытудағы маңызды буын болды. Өйткені , адамның барлық тірі ағза сияқты алғашқы және негізгі қажеттілігі өмірді сақтау үшін тамақтану болып табылады.
Ұн нарығын дамытудың тағы бір жолы - ұнның сорттарын өндіруге арналған өңделетін сорттар мен қоспалардың санын арттыру, оның ішінде емдеу-профилактикалық немесе функционалдық мақсаттағы, бұл, әрине, кәсіпорындардың бәсекеге қабілеттілігін арттырады.
Бұдан басқа, біздің еліміздің ұн тарту өнеркәсібі ұннан жасалған кондитерлік өнімдердің кейбір түрлерін өндіру үшін ұнның сапалық көрсеткіштерінің технологиялық ерекшеліктерін төмендетеді, бұл астықты пайдалану тиімділігін және ұн өндіру жөніндегі кәсіпорындардың және өнеркәсіптің жақын салаларының пайдалылығын төмендетуге алып келеді және дайын өнімнің сапасын тұрақтандыруға мүмкіндік бермейді. Астықты дайындау мен ұнтақтаудың ұтымды режимін белгілеу, кондитер ұнын және оның негізінде ұннан жасалған кондитерлік бұйымдарды өндіру жолымен арттыру міндетін шешудің өзектілігі туралы қорытынды жасауға болады.
Кез келген елдің ұлттық экономикасының негізгі тармақтарының бірі халық үшін өмірлік қажетті өнім өндіруді және оның экономикалық әлеуетін қамтитын агроөнеркәсіптік кешен (АӨК) болып табылады. АӨК-нің дамуы экономиканың басқа да салаларының жай-күйін, мемлекеттің азық-түлік қауіпсіздігінің деңгейін және қоғамдық-экономикалық жағдайды едәуір анықтайды [1].
Бүгінгі таңда Қазақстан ұнды экспорттауда көшбасшы орынға ие. Әлемдік ұн экспортының 10,8 млн. т. 23,9% - ы Қазақстанға келеді. Біздің республикамыз үшін ұн экспорты-өндірістің басты құраушысы, себебі экспортқа бағытталған ұн өнімдерінің үлесі айтарлықтай жоғары [1, б.1].
Ұн экспорты-еліміздің барлық ұн тарту өнеркәсібінің қозғаушы күші. Диірмен қуаттарының артығына қарамастан Қазақстанның ұн тарту өнеркәсібі белсенді дамып келеді. Экспортқа бағдарланған ұн тарту компанияларының диірмен қуаттарын белсенді арттыру жүріп жатыр. Сонымен қатар, елдегі диірмен нарығын қанықтыру және қалыптастыру өзінің тарихи міндетін орындаған аз қуатты диірмендер нарығынан кету есебінен диірмендердің жалпы санының күрт қысқаруы жүріп жатыр. Астық өңдеу саласына "ұлттық басымдық" мәртебесін беру және оны дамыту мен қолдау бойынша ұзақ мерзімді бағдарлама әзірлеу қажет.
Қазіргі уақытта Қазақстанның қайта өңдеу өнеркәсібі салыстырмалы тұрақты жағдайда, бірақ одан әрі дамытуды, бәсекеге қабілеттілік пен экспорттық әлеуетті арттыруды талап етеді. АӨК перспективалы салаларын дамыту, өндіріс технологияларын жетілдіру және Қазақстанның жаңа брендін құру сияқты шараларды қабылдау қазақстандық қайта өңдеу өнеркәсібінің сапасын, көлемін және экспорттық қабілетін арттыруға ықпал етер еді .
Біздің еліміздің мақсаты азық-түлікпен өзін-өзі толық қамтамасыз ету ғана емес, тамақ өнеркәсібінің перспективалы салаларындағы экспорттық бәсекеге қабілеттіліктің жоғары болуы болып табылады. Елдің Тұңғыш Президенті Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев 2013 жылы ауыл шаруашылығы министрлігінің алдына Қазақстан ірі экспорттық нарықтарды жаулап алу мақсатында шоғырлануы тиіс бірқатар өнімдерді анықтау міндетін қойды. Мысалы, жоғары сапалы шикізат базасында тамақ өнеркәсібінің қайта өңдеу салаларын одан әрі дамыту орынды болып табылады. Мұндай салалардың бірі ұн өндіру болып табылады.
Ұн тарту саласы агроөнеркәсіптік кешеннің неғұрлым әлеуметтік маңызды салаларының қатарында. Ұннан өндірілетін нан, нан-тоқаш, макарон, жарма және кондитерлік өнімдер адамдарға жасына қарамастан қажет. Сондықтан елдің азық - түлік қауіпсіздігінің негізгі шарты-халықты астықты қайта өңдеу өнімдерімен тоқтаусыз қамтамасыз ету.
Қазақстан Республикасында дәнді дақылдарды өндіру бірінші орындардың бірін алады. Біздің еліміздің топырақ-климаттық жағдайы жоғары тұрақты астық өнімдерін алу үшін өте қолайлы болып табылады. Қазақстан астық өндірісі бойынша ТМД елдері арасында үшінші орында, Ресей мен Украинадан кейін, ал экспорт бойынша жетекші экспорттаушылардың ондығына кіреді және 6-шы орында.
Ұн өнеркәсібі - бөлшек сауда үшін, сондай-ақ нан пісіру, кондитерлік және басқа салалар үшін ұн шығаратын тамақ өнеркәсібінің ең ірі саласы. Ұн-астықты өңдеудің негізгі өнімі, ол халықты бірінші кезекте қажетті азық-түлікпен қамтамасыз етуде аса маңызды, өйткені пісірілген нан өндіру үшін пайдаланылады.
Еуропалық Одақтың ұн тарту секторының даму үрдістері әлемдік деңгейге сай келеді. Күрделі көп факторлы технологиялық процесс, кәсіпорындардың технологиялық және қосалқы жабдықпен, бақылау мен басқарудың автоматтандырылған жүйелерімен қанықтығы кәсіби білімге, ұйымдастыру қабілетіне және инженер - технологтардың жалпы мәдени және зияткерлік деңгейіне жоғары талаптар қояды. Қазіргі заманғы ұн тарту технологиясы негізінде ұнның технологиялық әлеуетін іске асырудың жоғары деңгейіне жетті. Біздің ұнның Еуропаға экспорты 60% құрайды. Одан әрі дамыту көпфункционалды схемаларды құруға ,процесті қысқартуға, пайдалану және энергетикалық шығындарды азайтуға бағытталған. Нарықтық жағдайлар ассортиментті кеңейтуді талап етеді, оның ішінде арнайы сорттар: диеталық және балалар тағамы үшін, ұннан жасалған кондитерлік өнімдер.
Астықты өңдеу өнеркәсібі ұн, жарма өндіріп шығаратын жетекші салаларыныщ бірі болып табылады. Астық өңдірісінің даму деңгейі еліміздің әл-ауқаты мемлекетіміздің экономикалыĸ жағдайынының ең маңызды сипаттамаларының бірі болып табылады. Ауылшаруашылыĸ өндірісінде бидай өндірісі даму деңгейі жетекші жэне маңызды сипаттама болып табылады..Еліміздің ұн өндіру саласы өзінің дамуы барысында айтарлықтай жақсы нәтижеге қол жеткізді және оның болашақтағы дамуы сапалы өнім шығару, біліктілігі маман дайындау және жетістіктерін қолданумен тығыз байланысты. Сонымен қатар ұн өндіру технологиясының дамуы жалпы технологиялар дамуындағы жетекші буын болғаны айĸын.
1 Ұлттық сараптау және сертификаттау орталығының жалпы тарихы
Ұлттық сараптау және сертификаттау орталығы акционерлік қоғамы (ҰлтССО АҚ) - Стандарттау, метрология, өнімді сертификаттау, қызмет көрсету, менеджмент жүйесі және басқа да қызметтер саласындағы қызметтер кешенін көрсету бойынша, тұтынушылардың талаптарын барынша қанағаттандыруды қамтамасыз етуге және олардың күтулерінен озуға ұмтылатын қазақстандық нарықтағы жалғыз кәсіпорын. 2008 жылы компания Еуропалық Бизнес Ассамблеясының Еуропалық сапа номинациясы бойынша жоғары халықаралық марапатына ие болды.
Ұлттық сараптау және сертификаттау орталығы АҚ (ҰлтССО АҚ) стандарттау, метрология және өнімнің сәйкестігін растау саласында қызмет көрсету, қызмет көрсетулер және менеджмент жүйесі бойынша нарықтағы жетекші кәсіпорын болып табылады.
Ұйымның стандарттау, метрология және сәйкестікті растау саласында біртұтас ғылыми-техникалық саясат жүргізетін республиканың 18 аймағында тармақталған филиалдар желісі бар.
Бірінші бағыты - стандарттау саласында қызмет көрсету.
Екінші бағыты - салыстырып тексеру, калибрлеу, өлшем құралдарын жөндеу арқылы және республиканың ұйымдары мен кәсіпорындарына жоғары дәлдіктегі өлшеулерді орындауда тәжірибелік және әдістемелік көмек көрсету арқылы өлшемдердің бірлігін тәжірибелік қамтамасыз етуді жүзеге асырады.
Үшінші бағыт - сертификаттау. ҰлтССО АҚ өнімдер мен қызметтердің сәйкестігін растау, сапа менеджмент жүйесі, экологиялық менеджмент, OHSAS, HACCP саласында жұмыс жүргізу құқығына аккредиттелген.
Сынау зертханалары өнімнің кең номенклатурасының сертификаттық сынауларының бірнеше түрлерін жүргізеді.
ҰлтССО АҚ-ның мақсаты - барлық мүдделі тараптардың сұраныстары мен үміттерін қанағаттандыруға бағытталған жұмыстарды және қызмет көрсетулерді орындау кезінде сапаны басқару әдістерін үздіксіз толық жетілдіру.
ҰлтССО АҚ СМСД Сынау зертханасы ИСО МЭК 17025-2007-мен аккредиттелген.
Сынау зертханасы техникалық регламенттерге, ұлттық, мемлекетаралық және халықаралық стандарттарға сай өнімдерге сынау жүргізеді. Сынау жұмыстарын сынақ мерзімінен өткен, сертификаттары бар жоғары білікті мамандар және Қазақстан Республикасының мемлекеттік техникалық реттеу жүйесінің 4 сарапшы-аудиторы жүргізеді.
Сынаулардың сапа менеджмент жүйесінің жұмыс істеуі негізгі территорияда орындалатын жұмыстарды қамтиды.
Өнімді сынау ісін ұйымдастыру және жүргізу, талдау және сынау нәтижелерін ресімдеу СЗ құзыретінде.
Зертханада менеджмент жүйесін ендіру, қуаттау және жетілдіруді қоса алғанда, басқа міндеттерінен тәуелсіз өкілеттікке және ресурстарға ие болатын басқарушы және техникалық қызметшілер бар.
Сынақ зертханасының өз құрамында 10 бөлімше бар.
Тамақ және ауыл шаруашылығы өнімдері бөлімшесі қауіпсіздікке сынау жүргізеді және микробиологиялық, физика-химиялық көрсеткіштерін, пестицидтерді, радионуклидтерді, витаминдерді, нитрозаминдерді, бенз(а)пиренді айқындайды.
Жеңіл өнеркәсіп тауарларын, ойыншықтарды, парфюмерлік-косметикалық өнімдерді, ыдыс, медициналық және санитарлық-гигиеналық бағыттағы өнімдерді, дезинфекциялайтын құралдар мен зергерлік бұйымдарды сынау бойынша бөлімше сапа көрсеткіші және қауіпсіздігі бойынша, соның ішінде ауыр металл тұздары, формальдегидтер, талшықты құрам, ылғалданғыштық, қылтүтіктік, ауа өткізгіштік, меншікті беттік электр кедергісі, бекітілу беріктігі және т.б. көрсеткіштері бойынша сынау жүргізеді.
Құрылыс материалдары, жиһаз және ағаш өңдеу тауарлары бөлімшесі шамамен 30 көрсеткішті айқындауға мүмкіндік беретін қазіргі заманғы құралды пайдаланады, яғни ол көрсеткіштер мынадай: серіппелі жұмсақ элементтердің ұзақ мерзімділігі, серіппесіз жұмсақ элементтердің қалдық деформациясы, соққы жүктемесінің әсеріне беріктігі және т.б.
Автокөлік құралдары бөлімшесі тежеуіш жүйесі, рөлдік басқару, шуды өлшеу, салондағы зиянды заттардың құрамы, уландырғыш газдармен бірге ластаушы заттардың бөлінуі сияқты көрсеткіштерді айқындайды.
Сынау зертханасы отын, мұнай және мұнай өнімдері, жұмыс орындарын аттестаттау бойынша, тамақ өнімдеріндегі гендік-модификацияланған объектілерді (ГМО) сынау бойынша өз саласын ұлғайтуды жоспарлап отыр. ГМО-ны айқындау үшін мамандар ПЦР диагностикасы бойынша сынау жүргізу бойынша Малайзиядан оқып келді.
ҰлтССО АҚ штатында 1500 адам еңбек етеді, оның ішінде IRCA-да тіркеуден өткізілген халықаралық деңгейдегі сарапшы-аудиторларды, сонымен қатар 17 өлшем түрлері бойынша 300 салыстырып тексеруші және өлшем бірліктерін қамтамасыз ету саласындағы 20 сарапшы-аудиторды қоса алғанда, әр түрлі өнімдер мен қызмет көрсетулер бойынша, тауардың шығу тегін сараптау, стандарттау, сапа менеджменті бойынша сарапшы-аудиторлар бар.
Сапа аймағындағы ҰлтССО АҚ -нің Сынақ Орталығының саясаты:
Сапа аймағындағы Сынақ орталығы басшылығының саясаты, ҰлтССО АҚ-нің сапа аймағындағы қызмет көрсетулердің ең басты бөлігі болып табылады.
Сынақ орталығының мақсаты тапсырыс берушіге нақты, жаңадан өндiрiлетiн және сенiмдi нәтиже беретін жоғары дәрежедегі сынақ жүргізуді гарантировать ету.
Сынақ орталығының басшылығы қызмет көрсетулер мен жүзеге асыру сапасы аймағындағы саясатына жауапты.
Сынақ орталығының жетекшiсi көрсетілетін қызметтердiң және оны жүзеге асыру сапасының аймағындағы саясатты анықтауға жауапты болады
Бұл үшін компания Қазақстанның ірі әкімшілік орталықтарында орналасқан және өз құрылымында сәйкестікті растау (сертификаттау) жөніндегі органдары, стандарттау қызметтері мен метрологиялық қызметтері бар 18 филиалда барлық қажетті Еңбек және техникалық ресурстарға ие. Өнімдер мен қызметтердің, сондай-ақ менеджмент жүйелерінің сәйкестігін растау саласындағы жұмыстарды орындау құқығына Қазақстан Республикасының аккредиттеу жүйесіндегі аккредиттеу аттестаттары аккредиттеу субъектілерінің 2008 жылғы 30 желтоқсандағы № KZ тізілімінде тіркелген.О. 01. 0317 және № KZ.O. 01. 0318, тиісінше.
Өнімді немесе қызметтерді сертификаттау жөніндегі тиімді жұмысты қамтамасыз ету үшін компанияның республиканың барлық өңірлерінде сынақ зертханалары желісі бар. Өтінім берушілердің қызметтеріне: халықаралық талаптарға сәйкес 21 аккредиттелген зертхана, Тамақ өнімдеріндегі генетикалық түрлендірілген көздерді анықтауға арналған ПТР-зертхана, сондай-ақ бұзбайтын бақылау зертханасы ұсынылған. Гауһар, інжу, түрлі - түсті асыл және ұсақ-түйек тастарды сараптық қорытынды бере отырып, диагностикалауды, бағалы металдар мен тастардан жасалған зергерлік және тұрмыстық бұйымдарды сынамалауды және таңбалауды жүзеге асыратын сынама палатасы; автокөлікті техникалық байқау орталықтары; полиграфия - өтініш берушіге қосымша қызмет көрсетуге әрдайым көмекке келуге дайын.
Компанияның материалдық-техникалық базасы мемлекеттік және халықаралық нормалар талаптарына сәйкес келеді. Сынақ және тексеру зертханалары сынау және өлшеу нәтижелерінің дәлдігі мен дұрыстығын қамтамасыз ету үшін қажетті жабдықтармен қамтамасыз етілген. Өлшеу құралдарын сынау мен тексерудің жаңа түрлері үнемі игеріледі,жаңа өлшеу және сынақ зертханалары ашылады.
ҰлтССО АҚ өнімдері мен қызметтерінің сәйкестігін растау жөніндегі Орган әлемнің он бес елінен астам елінде - бұл Ресей, Украина, Белоруссия, Германия, ҚХР, Түркия, Польша, Бельгия, Ұлыбритания, Чехия, Венгрия, Италия, Франция, Үндістан, АҚШ, БАӘ, Оңтүстік Корея.
ҰлтССО АҚ менеджмент жүйелерінің сәйкестігін растау жөніндегі Орган 2001 жылы Қазақстанда бірінші болып менеджмент жүйелерін сертификаттау жөніндегі жұмыстарды жүргізу құқығына тіркелген. Органның сарапшы-аудиторлары шетел және ұлттық компанияларда менеджмент жүйесін сертификаттауды белсенді жүргізіп, 7,5 мыңнан астам кәсіпорын менеджмент жүйесінің әрекетін растады.
ҚазМұнайГазАҚ, ҚазТрансОйл АҚ, Теңізшевройл АҚ, Қазақтелеком АҚ және біз бағалайтын өндірістің және экономиканың түрлі салаларының 8 мыңнан астам басқа компаниялары бар.
Компания өз қызметін берілген сәйкестік сертификаттарының және бірыңғай нысан бойынша ресімделген сәйкестік туралы тіркелген декларациялардың бірыңғай тізілімін қалыптастыру және жүргізу тәртібі туралы ереженің талаптарына сәйкес жүзеге асыра отырып, Кеден одағының бірыңғай тізіліміне кіреді.
Он жыл бойы компания заңды және жеке тұлғаларға: Қазақ зағиптар қоғамына, балалар үйлерін, баспаналарды, есту қабілеті бұзылған балаларға арналған мектеп - интернатқа, мүгедектер мен жетімдерге көмек көрсету және дамыту үшін қоғамдық қорларға материалдық көмек көрсете отырып, қайырымдылықпен айналысады.
Компания тарихы - бұл Тәуелсіз Қазақстанның қалыптасу тарихының бір бөлігі, өткен ғасырдың 1923 жылы Семей қаласында республика аумағында бірінші рет тексеру мекемесі-Омбы өлшеу және таразы тексеру палатасының бөлімшесі ашылған болатын.
Осы жылдары көптеген өзгерістер болды: атауы, аумақтық орналасуы, меншік нысаны, бағыныштылығы, қызметкерлер саны, зертханалар мен бөлімдердің саны, бірақ шешілетін мәселелердің мәні тұтастай алғанда бұрынғыдай қалды - Стандарттау, метрология және жоғары сапалы сертификаттау бойынша кешенді қызмет көрсетуге дайындық.
1.1 Ұлттық сараптау және сертификаттау орталығы Тараз қаласы филиалы
Жамбыл облысында химия өнеркәсібі мен ауыл шаруашылығы, құрылыс индустриясы мен көлігі, жеңіл және тамақ өнеркәсібі дамуымен аряду облыста стандарттау және метрология жөніндегі орган дамыды. Бастапқыда бұл 1936 жылы құрылған Алматы мемлекеттік бақылау зертханасының бөлімі болды,онда таразылар мен гирьдерді тексерумен айналысатын барлық облысқа тек 4 мемлекеттік салыстырып тексеруші жұмыс істеді.
1955 жылы стандарттар, шаралар және өлшеу құралдары комитеті өлшеу техникасын бақылауды күшейтуге бағытталған жұмыстарды жүргізуге кірісті.Елде мемлекеттік қызметтердің ұйымдастырушылық және техникалық
базасын нығайтуға, сондай-ақ министрліктерде, ведомстволар мен кәсіпорындарда метрологиялық жұмысты күшейтуге бағытталған бірқатар маңызды іс-шаралар жүргізілуде. Осыған байланысты 1956 жылы Жамбылда үй-жайды, қажетті өлшеу құралдарын бөле отырып, дербес бақылау зертханасы ашылады, бұл тексерілетін аспаптардың (манометрлер, термометрлер, метр) номенклатурасын ұлғайтуға мүмкіндік берді және 2 тексеру бөлімі ұйымдастырылды: механикалық және сызықтық-бұрыштық өлшеу құралдарын тексеру және жылу техникалық және электр шамаларын тексеру.
1985 жылы-стандарттау және метрология орталығының құрылған жылы (СМО). 90-шы жылдардың басында Қазақстанда тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы және стандарттау және сертификаттау туралы заңдардың қабылдануымен СМО жұмысында тұтынушыларды сапасыз өнімдерден (қызметтерден) қорғауға бағытталған жаңа қызмет бағыты пайда болады - сертификаттау. Ал 1996 жылы Жамбыл СМО жаңа мәртебеге ие болды - Жамбыл Стандарттау, метрология және сертификаттау орталығы (ЦСМС). Осы жылы сертификаттық сынақтар, алдымен азық-түлік және ауыл шаруашылығы өнімдері, содан кейін техникалық құзыреттілік пен тәуелсіздікке аккредиттелген мұнай-химия және парфюмерлік-косметикалық сынақтар үшін өзіндік сынақ базасын құру басталады.
Дәл осы Ұлттық сараптау және сертификаттау орталығы АҚ Қазақстандық стандарттау және метрология орталықтарының ресми құқықтық мұрагері болып табылады. Қоғам Қазақстан Республикасының Мемстандарт органдарының жүйесін қайта құру нәтижесінде құрылды және нормативтерді әзірлеудің, өлшеу құралдарын салыстырып тексерудің және өнімді сертификаттаудың ең бастауында тұрды.
Бүгін Жамбыл филиалы - бұл өз құрылымында сынау орталығы, стандарттау қызметі және метрологиялық қызметі бар өнім (қызмет) мен сапа жүйелерінің сәйкестігін растау жөніндегі орган. Филиалдың сәйкестікті растау жөніндегі органы ҚР СТ ИСОМЭК 65 өнімді сертификаттау жөніндегі органдарға қойылатын жалпы талаптар және ҚР СТ ИСО МЭК 17021 сәйкестікті бағалау. Аудит және менеджмент жүйелерін сертификаттауды орындайтын органдарға қойылатын талаптар". Филиал штатында 50 адам еңбек етеді, оның ішінде 11 сарапшы-аудитор өнімнің (қызметтердің) әр түрі бойынша, тауарлардың шығу тегі сараптамасы, сапа менеджменті жүйесі бойынша, сондай-ақ 14 өлшем түрі бойынша салыстырып тексеруші.
Филиалдың тұрақты клиенттері 2,5 мыңнан астам кәсіпорындар, ұйымдар мен жеке кәсіпкерлер болып табылады. Облыстың барлық жеке тұлғалары уақыт өте келе біздің қызметімізге мұқтаж. Филиалдың негізгі міндеттері:тексеру базасын қайта жабдықтау болып табылады.
Кеден одағының (КО ТР) өнімнің қауіпсіздігіне техникалық регламенттерінің күшіне енуіне байланысты сынақ зертханаларын жете жарақтандыру және аккредиттеуде өрсетілетін қызметтер саласын кеңейту.
Филиалдың барлық қызметі заңды және жеке тұлғалардың Стандарттау, метрология, сертификаттау саласында филиал көрсететін қызметтерге қажеттілігін қанағаттандыруға бағытталған. Филиал ұжымы қазақстандық өнімнің сапалы және қауіпсіз болуы үшін барлығын жасайды. Филиалдағы қызмет құны нақты негізделген және кез келген дәрежедегі клиенттер үшін қолайлы болып табылады.
1.2 Ұлттық сараптау және сертификаттау орталығының стандарттау бөлімі
Стандарттаудың барлық даму тарихы стандарттау өндіріс, ғылым, техника және технология жетістіктерінің нәтижелерін заңдастыруға және формаландыруға мүмкіндік беретін объективті қажеттілік болып табылатынын көрсетеді. Шарт негізінде стандарттау саласындағы қызметтер:
Стандарттау жөніндегі құжаттарды өзектендіру және өнімдер мен қызметтерді өндірушілерді қажетті ақпаратпен қамтамасыз ету;
Ұйымдардың ұлттық стандарттары мен стандарттарының жобаларын әзірлеу кезінде әдістемелік және практикалық көмек көрсету;
Ұйым стандарттарының жобаларын олардың стандарттау мақсаттарына сәйкестігін белгілеу бөлігінде сараптау;
Стандарттау жөніндегі құжаттардың жобаларына, оларды түзетуді қоса алғанда, пікірлерді дайындау;
Өнімнің каталог парағын (КЛП) жасау немесе толтыруды тексеру);
Өнім туралы дұрыс ақпаратқа тұтынушылардың құқықтарын іске асыруды қамтамасыз етуге қатысты тұтынушыларды жаңылыстыратын іс-әрекеттердің алдын алу мақсатында өнімді таңбалауды жасау және (немесе) өнімге қойылатын талаптарды оның таңбалануы бөлігінде тексеру;
Тұтынушылардың өнім туралы дұрыс ақпаратқа құқықтарын іске асыруды қамтамасыз етуге қатысты тұтынушыларды жаңылыстыру;
Стандарттау жөніндегі құжаттардың мәтіндерін және (немесе) жобаларын аудару;
Стандарттау бойынша мәселелерде кеңес беру.
Филиалдардың стандарттаушылары шарттық негізде көрсететін қосымша жұмыс түрлері:
Отандық қызмет көрсетушінің құжаттарын сараптау (Жамбыл филиалы);
Өнім өндіру және халыққа қызмет көрсету кезінде кәсіпорындар мен ұйымдар үшін жедел ақпарат көзі барлық шаруашылық жүргізуші субъектілер үшін қол жетімді қағаз және электрондық тасығыштардағы 20 мыңнан астам құжаттардан тұратын ЖҚҚ болып табылады, ал "Параграф" ақпараттық жүйесі құқықтық өріске бағдарлауға көмектеседі.
Қазақстан Республикасының техникалық регламенттері және республиканың басқа да нормативтік құқықтық актілері;
Кеден одағының және (немесе) Еуразиялық экономикалық одақтың техникалық регламенттері және Одақтың басқа да нормативтік құқықтық актілері;
Қазақстан Республикасының ұлттық стандарттары( ҚР СТ);
Мемлекетаралық(аймақтық) стандарттар (МЕМСТ);
Ресей Федерациясының (ГОСТ Р) және Беларусь Республикасының (СТБ) ұлттық стандарттары);
Тексеру әдістемесі (МП)әдістемелік нұсқаулар (МУ), нұсқаулықтар (лер), метрология бойынша ұсынымдар (Р), басшылық құжаттар (РД) және басқа да құжаттар
Өлшем бірлігін қамтамасыз ету салалары;
Ведомстволық (салалық) құжаттар.
Стандарттау жөніндегі құжаттарды өзектендіру
Стандарттау жөніндегі құжаттарды өзектендіру-белгіленген тәртіппен қабылданған өзгерістерді, олардың қолданылу мерзімдері, қайта қарау, шектеу немесе жою туралы ақпаратты енгізу арқылы құжаттарды өзекті жағдайда ұстау процесі.
Стандарттау жөніндегі құжаттарды міндетті түрде өзектендіру стандарттау жөніндегі құжаттардың жылдық көрсеткіштеріне сәйкес жылына 1 рет жүргізіледі. Өзектендіруден өтпеген стандарттау жөніндегі құжаттар кәсіпорындардың жұмысына жіберілмейді.
1.3 Ұлттық сараптау және сертификаттау орталығы сертификаттау бөлімі
Өнімнің белгіленген талаптарға сәйкестігін растайтын сапа мен қауіпсіздіктің ең үздік кепілі - қауіпті өнімді нарыққа жеткізу үшін тосқауылды қамтамасыз ететін тиімді құрал ретінде сертификаттау болып табылады.
Ұлттық сараптау және сертификаттау орталығы АҚ ҚР Техникалық реттеу туралы заңымен орнатылған, функцияға сәйкес өз әрекетін жүзеге асырады және осыған сәйкес өз біліктілі шегінде келесі негізгі функцияларын атқарады:
- Әрекеттегі заңға, ҚР сертификаттау жүйесінің талаптарына, КТРМ ережелеріне сәйкес сертификаттау процедураларын орнатады.
- Біртекті өнімдерді сертификаттау жүйесін (ережелерін, ретін) құрастыру және бекітуге дайындауды ұйымдастырады, осы бағыттағы жұмыс координациясын және басшылықты іске асырады,
- Жүйеде сәйкестікке сертификаттау жүргізілетін нормативті құжаттар қорын жаңарту және жетілдіру бойынша жұмыстарға қатысады. Орындаушы биліктер органы ретінде сертификаттау жөнінде жұмыстарды нормативтік қамтамасыз етеді: жабдықтарды қондыру, жасау және пайдалану жұмыстарын қауіпсіз жүргізу жөнінде талаптарды құрастырады және бекітеді, қажетті жағдайда сертификаттау мақсаты үшін жарамдылығын ескеріп, аталған ережелер мен нормаларды қарастырылатын талаптар бірлігін орнатады;
- Стандарт жобаларын және басқару билігінің жабдықтарда жұмысты қауіпсіз жүргізу, қондыру, жасау және пайдалану жөнінде талаптардан тұратын басқа да құжаттарын қарастырады және бекітеді;
- Қауіпсіздік талаптарын орнататын халықаралық ережелер, нормалар мен стандарттарды құрастыру және келісуге қатысады;
- Біртекті өнімдерді сертификаттау жүйесі мен ережелерін мемлекеттік тіркеуге ұсынады;
- Сертификаттау жөнінде перспективті бағыттарды құрастырады;
-ҚР міндетті сертификаттауға жататын өнімдер мен қызметтер номенклатурасы жөнінде жұмыстарды дайындайды;
-Сертификаттау жөнiндегi органдар мен сынау зертханаларын аккредитациялауға, олардың әрекетін инспекциялық бақылауға қатысады;
- Сертификаттау жөніндегі органдар және сынау зертханаларының әрекетін басқарады;
- Сертификаттау жөнiндегi органдар мен сынау зертханаларына есеп жүргiзедi;
- Шетел сертификаттары, сәйкестiк белгiсiн және сынау нәтижелерiн тану жөнінде ұсынысын әзiрлейдi;
-Біртекті өнімдер тобының сертификаттау жүйелерінің, сертификаттау жөнінде органдар желісінің, сынау зертханаларының рационалды құрамын қалыптастыру жұмыстарын ұйымдастырады;
-Сертификаттау және сынау зертханаларының органдары бойынша әрекеттерге қатысты ықтимал қауіпті өндірістік өнеркәсіптер, объектілер және жұмыстары саласында сертификаттау жөнінде кеңесті қарастырады.
Ғылыми-әдістемелік орталық сертификаттау жөнінде бір органның базасы ретінде құрылады және келесі функцияларды жүзеге асырады:
- Жүйелік сынау жүргізеді және сертификаттау обьектілері құрылымы мен құрамы бойынша ғылыми негізделген ұсыныстар жасайды;
-Қадағалау астындағы өнімді сертификаттау бойынша жұмысты нормативтік-техникалық қамтамасыз ету қорын жүргізеді және жақсартады;
- Сертификаттау және аттестаттау объекттерi бойынша мәлiметтi талдап жалпылайды, реттейтiн және бағдарлаушы функциялардың қамтамасыз ету бағытталған автоматтандырылған мәліметтер базасын жүргізеді;
- Халықаралық және алдыңғы қатарлы шетел тәжірибесін ескеріп, сертификаттау жөнінде жүргізілетін жұмыстарды технико-экономикалық бағалау және тиімділігін бағалау жөнінде әдістемелік ұсыныстырды құрастырады;
- Орталық орган үшін жоғарыда аталған бағыттар бойынша тәжірибелік ұсыныстарды дайындайды.
1.4 Ұлттық сараптау және сертификаттау орталығының метрология бөлімі
Адамның тіршілік әрекетінің кез-келген саласы өлшемсіз, ал өлшем бірлігі өлшем бірлігін қамтамасыз ету бойынша арнайы қызметсіз мүмкін емес. Қазақстанда өлшем бірлігін мемлекеттік метрологиялық қызмет, сондай-ақ заңды тұлғалардың метрологиялық қызметтері қамтамасыз етеді.
ҰлтССО АҚ метрологиялық қызметі 1923 жылы құрылған және республикадағы ең көне ғана емес, ең ірі болып табылады, еліміздің барлық өңірлерінде орналасқан 18 аккредиттелген зертханадан тұрады және дәлдігі жоғары эталондық жабдықтың 2 мың бірлігінен астам және 20 мыңнан астам қол астындағы өлшеу құралдары мен өлшеу керек-жарақтарынан тұрады.
Өлшем бірлігін қамтамасыз ету саласындағы қызметтер:
Өлшеу құралдарын тексеру, калибрлеу және жөндеу;
Өлшеу, сынау және талдау зертханаларындағы өлшеу жағдайын бағалау;
Өлшемдерді орындау әдістемелерін аттестаттау.
Салыстырып тексерілетін өлшем құралдарының номенклатурасы 16 Өлшем түрімен ұсынылған:
Геометриялық шамаларды өлшеу;
Массаны өлшеу;
Күш пен қаттылықты өлшеу;
Қысымды өлшеу;
Вакуумды өлшеу;
Қозғалыс параметрлерін өлшеу;
Сұйықтар мен газдардың шығыны мен мөлшерін өлшеу;
Тығыздық пен тұтқырлықты өлшеу;
Физика-химиялық өлшемдер;
Жылуфизикалық және температуралық өлшеулер;
Оптика-Физикалық өлшеулер;
Акустикалық өлшемдер;
Электр шамаларын өлшеу;
Магниттік шамаларды өлшеу;
Радиотехникалық өлшемдер;
Иондаушы сәулелерді өлшеу.
ҰлтССО АҚ метрологиялық қызметінде өлшеу құралдарын тексеру, калибрлеу және жөндеу бойынша үлкен практикалық жұмыс тәжірибесі бар 400-ден астам білікті мамандар еңбек етеді.
Метрологиялық қызметтің негізгі міндеттері:
Экономика салаларын, сондай-ақ денсаулық сақтау, коммерциялық есепке алу және қоршаған ортаны қорғау саласын метрологиялық қамтамасыз ету;
Салыстырып тексеру базасын жаңарту және одан әрі дамыту;
Тексерудің жаңа түрлерін игеру жолымен аккредиттеу саласын кеңейту;
Аспаптық жөндеу базасын дамыту және жетілдіру.
1.5 Ұлттық сараптау және сертификаттау орталығы зертханааралық салыстырулар
Ұлттық сараптау және сертификаттау орталығы АҚ ISOIEC 17043-2013 сәйкестікті бағалау. Біліктілік жүргізуге қойылатын негізгі талаптар. Біліктілікті тексеру провайдер № KZ аккредиттеу аттестаты.2015 жылғы 11 наурыздағы c.01.1587, 2020 жылғы 11 наурызға дейін қолданыста болады.
Аккредиттеу аттестаты МЕМСТ ИСОМЭК 17025-2009 сынақ және калибрлеу зертханаларының құзыреттілігіне қойылатын жалпы талаптар стандартының ережелеріне сәйкес біліктілікті тексеру сынақ, тексеру, калибрлеу нәтижелерінің сапасын қамтамасыз етудің тәуелсіз тәсілі болып табылады.
Зертханалар МЕМСТ ИСОМЭК 17025 талаптарын орындай отырып, өз құзыреттілігін көрсетеді, ал нәтижелердің қосымша сенімділігіне зертханааралық салыстырмалы сынақтарға және салыстыруға немесе арнайы аккредиттелген провайдер өткізетін біліктілікті тексеру бағдарламаларына қатысу есебінен қол жеткізіледі.
Біліктілікті тексеру ISOIEC 17043 бойынша зертханааралық салыстырулар және зертханааралық салыстырмалы сынақтар арқылы бұрын белгіленген өлшемге қатысты қатысушы қызметінің нәтижелерін бағалау ретінде анықталады.
Біліктілікті тексеру провайдері-біліктілікті тексеру бойынша бағдарламаларды әзірлеумен және өткізумен айналысатын ұйым. Бағдарламаны ұйымдастыру біліктілікті тексеру үлгілерін бөлуді, жеткізуді, оларды талдауды, сондай-ақ алынған нәтижелерді статистикалық бағалауды қамтиды.
1.6 Ұлттық сараптау және сертификаттау орталығы тауардың шығу тегі сараптамасы
Филиалдар жүргізеді:
1. СТ-КZ нысанды ішкі айналымға арналған тауардың шығу тегі туралы сертификатты алу үшін тауардың шығу тегіне сараптама жүргізу.
СТ-КZ нысанындағы тауардың шығу тегі туралы Сертификат жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт шеңберінде сатып алынатын тауарларды сатып алудағы, тауардағы жергілікті қамтудың үлесін растауға арналған.
Қазіргі уақытта отандық тауар өндірушілерге көп көңіл бөлінеді. Самұрық-ҚазынаҰлттық әл-ауқат қоры акционерлік қоғамының Сатып алу Ережесіне сәйкес СТ-KZ формасындағы шығу тегі сертификаты болған кезде жеңілдіктер қарастырылған:
Отандық тауар өндіруші болып табылатын әлеуетті өнім берушілерге СТ-KZ нысанындағы тауардың шығу тегі туралы сертификат болған жағдайда 5-ке бағаны шартты төмендету түрінде жеңілдіктер қарастырылған%;
Жергілікті мазмұнның болуын қарау кезінде конкурстық комиссия конкурстық өтінімнің шартты бағасын жергілікті мазмұнның әрбір 1% үшін 0,15% - ға азайтады, ол CT KZ нысанындағы тауардың шығу тегі сертификаты негізінде айқындалады.
Сатып алынатын тауардың атауын көрсете отырып, әлеуетті өнім берушінің өтініші (декларациясы) болған жағдайда, оны өндіру әлеуетті өнім беруші шартты толық орындағанға дейін Қазақстан Республикасының аумағында ұйымдастыруға міндеттенетін әлеуетті өнім берушінің және тауардағы пайыздық мәндегі жергілікті қамтудың үлесі өтініште (декларацияда) көрсетілген жергілікті қамтудың пайыздық мәнінің әрбір 1% үшін 0,15% - ға шартты түрде төмендету ұсынылады. Бұл ретте әлеуетті өнім беруші ұсынылған СТ КZ нысанындағы тауардың шығу тегі сертификатына сәйкес сатып алынатын біртекті тауарлардың отандық тауар өндірушісі болуға тиіс.
Тауардың шығу тегі туралы сараптама актісін жасау және беру тәртібі ҚР ИДМ 2015 жылғы 24 ақпандағы № 155 бұйрығымен бекітілген тауар шығарылған елді айқындау, тауардың шығу тегі туралы сертификатты беру және оның қолданылуын жою жөніндегі Ережеде белгіленген.
2. Экспорт үшін тауардың шығу сертификатын рәсімдеу үшін құжаттар жиынтығын қалыптастыру бойынша уонсалтингтік қызметтер:
СТ-1 - Қазақстаннан ТМД елдеріне шығарылатын тауарларға;
СТ-2 - Қазақстаннан Сербияға шығарылатын тауарларға;
EAV - Қазақстаннан Вьетнамға шығарылатын тауарларға;
А - Еуропалық Қоғамдастыққа мүше елдерге, сондай-ақ: бас преференциялар жүйесі шеңберінде АҚШ, Канада, Жапония, Түркия, Австралия, Жаңа Зеландия, Швейцария және Лихтенштейн, Норвегия елдеріне экспортталатын тауарларға;
Түпнұсқа - ағылшын немесе орыс тілінде (өтініш беруші анықтайды), жоғарыда көрсетілмеген басқа елдерге әкетілетін тауарларға.
Экспорттық нысандағы тауардың шығу тегі туралы сертификаттар (СТ-1, СТ-2, EAV, А, түпнұсқа) межелі елде тарифтік преференциялар алу (кедендік баждардан төмендету немесе босату), тарифтік емес реттеу (тауарды әкелугеәкетуге тыйым салу, шектеу) үшін рәсімделеді.
Бизнесті табысты дамыту үшін экспортқа шығатын өнімді уақтылы және дұрыс рәсімдеу. Тауардың шығу тегіне сапалы жүргізілген сараптама сыртқы экономикалық қызметті жүзеге асыратын кәсіпкерлердің шығындарын қысқартуға мүмкіндік береді.
Тауарды шетелге алып жүру кезінде тауардың шығу сертификатымен кәсіпкер кедендік баж салығын төмендетуге немесе одан толық босатуға мүмкіндігі бар.
Тауардың шығу тегі туралы Сертификат жеңілдетілген кеден баждарын пайдалануға немесе олардан мүлдем босатуға ғана емес, сондай-ақ әкелінетін тауарды импорттаушы елде қандай да бір шектеулерге түспейтін ретінде сәйкестендіруге мүмкіндік береді. Бұл жеңілдіктер көрсетіледі:
Экспортталатын тауардың бағасында;
Көтерме бағамен сату;
Тұтынушыға арналған бағада;
Ұсынылатын өнімнің нарықтағы бәсекеге қабілеттілігіне.
1.7 Ұлттық сараптау және сертификаттау орталығы өлшеу құралдары мен сынау жабдықтарын жөндеу
Техниканы дамыту және жетілдіру, жаңа технологиялық процестерді енгізу, өнім, қызмет көрсету сапасын және еңбек өнімділігін арттыру неғұрлым жетілдірілген өлшеу әдістерін енгізумен, сондай-ақ өлшеу аспаптары мен сынақ жабдықтары санының ұлғаюымен тығыз байланысты.
Қазіргі уақытта республиканың кәсіпорындары мен ұйымдарында күтіп-ұстау және пайдалану үшін техникалық куәландыру және жөндеу жөніндегі арнайы қызметтер талап етілетін үлкен техникалық құралдар паркі бар.
Өлшеу құралдары мен өлшеу құралдарын бірнеше рет қалпына келтіру өз қызметінде өлшеу құралдары мен сынақ жабдықтарын белсенді қолданатын кез келген кәсіпорынның жұмыс істеуінің міндетті шарты болып табылады.
ҰлтССО АҚ-ға тиесілі өлшеу құралдары мен сынау жабдықтарының кең паркін жөндеумен қамтамасыз ету үшін және филиалдардың қазіргі жөндеу бөлімшелеріне қосымша, ҰЛТССО АҚ орталық аппараты жанынан 2009 жылғы қарашада метрологиялық жөндеу қызметі құрылды.
Өлшеу құралдары мен сынақ жабдықтарына техникалық қызмет көрсету саласындағы қызметтер:
Оптикалық-механикалық өлшеу құралдарын жөндеу (аспаптық және әмбебап өлшеу микроскоптары, контактілі өлшеу аспаптары, бұрыштарды өлшеуге арналған аспаптар, кедір-бұдырлықты өлшеуге арналған аспаптар, оптикалық теодолиттер, нивелир т.б.);
Массаны өлшеуге арналған аспаптарды жөндеу;
Электр кернеуін, электр тогын, электр кедергісін, электр қуатын өлшеу құралдарын жөндеу.
1.6 Ұлттық сараптау және сертификаттау орталығының сапа саласындағы саясаты
Ұлттық сараптама және сертификаттау орталығы акционерлік қоғам қазақстандық нарықтағы Стандарттау, метрология, сәйкестікті растау, сынау, тауардың орын алуына сараптама жүргізу, бағалы металдар мен олардың қорытпаларынан жасалған зергерлік бұйымдарды квалификациялау, сынау және таңбалау, автотранстпорттық құралдарды техникалық тексеру саласындағы қызметтер кешенін көрсету жөніндегі жетекші кәсіпорындардың бірі. Ұлттық сараптама және сертификаттау орталығы АҚ құрылған күннен бастап 90 жылдан астам уақыт бойы сенімді және адал серіктес беделге ие, ол қоғамның тәуекелдерін ескере отырып, стратегияны іске асыруды қамтамасыз етуге және ұсынылатын қызметтердің бәсекеге қабілеттілігін арттыруға бағытталған негізгі бағыт болып табылады.
Қоғамның миссиясы - Қазақстан Республикасының барлық облыстарында да филиалдары бар тәуелсіз, Техникалық реттеу және метрология саласында аккредиттелген орган болып табылды, қоғам өз клиенттерінің халықтың өмірі мен денсаулығы және қоршаған орта үшін өлшеулер нәтижелерінің дұрыстығын, өнімнің, қызметтердің және процестердің қауіпсіздігін қамтамасыз етеді.
Қоғамның стратегиялық мақсаты - тұтынушылардың талаптарын барынша қанағаттандыру және Қазақстан Республикасы заңнамасының және нормативтік құқықтық құжаттардың талаптарына сәйкес қызмет көрсету саласындағы олардың күтулерінен озуды болжау.
Стратегиялық мақсатқа қол жеткізу үшін Ұлттық сараптама және сертификаттау орталығы АҚ құзыретті және білікті персоналдың, қазіргі заманғы жабдықтардың, өзекті нормативтік базаның, қазіргі заманғы жағдайларға сәйкес келетін дамыған инфрақұрылым мен өндірістік ортаның болуын болжайтын барлық қажетті ресурстарға ие.
Ұлттық сараптау және сертификаттау орталығы АҚ басшылығы ҚР СТ ИСО 9001, ГОСТ ISOIEC 17065, СТ РК ISOIEC 17021-1 СТ РК ISOIEC 17025 талаптарына сәйкес сапа менеджменті жүйесінің нәтижелі жұмыс істеуін және тұрақты жақсаруын қамтамасыз етуге, сапа саласындағы жедел мақсаттарды анықтауға, оларға қол жеткізу үшін қажетті ресурстарды бөлуге міндеттеме алады.
Біздің қызметіміздің басым бағыттары - Орындалатын жұмыстардың географиясын кеңейту,нақты жоспарлау, барлық мүдделі тараптармен сындарлы ынтымақтастық, ұйымдастыру деңгейлеріндегі көшбасшылықты және тәлімгерлікті көтермелеу.
Сапаны арттыру әркімнің қызметі мен жауапкершілігі саласына кіреді, бұл тұтынушылардың үміттері мен сенімін ақтауға мүмкіндік береді. осыны түсіне отырып, әрбір қызметкер өз жұмыс орнында біздің тұтынушыларымызбен өзара тиімді ұзақ мерзімді іскерлік қарым-қатынасты қамтамасыз ете отырып, жеткізушілермен өзара жауапкершілік пен ынтымақтастық жағдайында сапа саласындағы саясатты орындауға жәрдемдесетін болады:
сапа менеджменті жүйесін үнемі жақсарту, PDCA циклін пайдалану арқылы үдерістік тәсіл негізінде қызметті жүзеге асыру;
қоғамның контекстімен және мақсаттарымен байланысты тәуекелдер мен мүмкіндіктерге күш-жігерді бағыттау;
тұтынушылардың, акционерлердің және қоғам ұжымының мүдделерін ескере отырып, Ұйым қызметінің тиімділігін, оның бәсекеге қабілеттілігін арттыру;
тұтынушылардың ағымдағы және перспективалық талаптары мен күтулерін және олардың қанағаттануын талдау;
қызметкрлерді тұрақты оқыту және құзыреттілігін арттыру;
материалдық-техникалық базаны жетілдіру және қазіргі заманғы деңгейде ұстау;
тұтынушылардың ұсыныстарын зерттеу нәтижелері негізінде көрсетілетін қызметтер саласын кеңейту.
Ұлттық сараптау және сертификаттау орталығы АҚ басшылығы сапа саласындағы осы саясатты іске асыру үшін, ұйым қызметкерлерінің түсінуін және қолдауын қамтамасыз ету үшін жауапкершілікті өзіне алады.
2 Ұнның жалпы сипаттамасы
Ұн - ең бағалы дәнді ұнтақтау арқылы алынатын өнім. Ұн - татымдық дәндерден алынған тағамдық өнім. Ұнның және одан жасалған өнімдердің тағамдық құны оның химиялық құрамы мен наубайханалық және макарондық қасиеттері арқылы бағаланады. Бұлардың өзі дәннің технологиялық қасиеттерімен және ұн зауыттарында қолданылатын ұн тарту тәсілдерімен тығыз байланысты. Ұнның көп түрі бар, оны негізінен кез келген дәнді дақылдардың, сондай-ақ бұршақ пен жаңғақтардан алуға болады.Ұнның түрі өндірілетін дәнді дақылға байланысты: бидай, қара бидай, жүгері, сұлы, қарақұмық, арпа, бұршақ ұндары өндіріледі. Негізгі ұн түріне бидай және қара бидай болып табылады. Технологиялық ерекшелігіне және тағайындалуына байланысты осы типтерге бөлінеді: наубайханалық, макарондық және қолдануға дайын деп бөлінеді. Бидай ұнның 5 тауарлық сортқа бөледі: қиыршық, жоғары, 1-ші сорт, 2-ші сорт және де кебекті. Қарабидай ұнының: еленген, кебекті және кебексіз сорттарын шығарады. Қиыршықты жұмсақ және қатты бидайдан алады. Ұн біртекті сарғыш түсті қиыршық түрінде болады; шығымы- 10%, күлділігі - 0,6; шикі клейковина мөлшері -30%.
Ұнның түрлі сұрыптары оның қолданысына байланысты бөлінеді. Ұн сұрыптары оның 100 кг дәнінен алынатын дайын өнімнің шамасымен ажыратылады. Сонымен қатар түрлі сұрыпты ұн қаншалықты майда қылып тартылғандығына, қамыр илегенде ұнның жабысу қасиетіне, ұндағы кебекердің болуына байланысты бөлінеді. Қазірде дүкен мен базарларда сұранысқа ең көп ұн - бидай ұны. Бидай ұнының жоғары, бірінші және екінші сұрыптары бар екендігін білеміз. Жоғары сұрыпты бидай ұны. Бұл ұнның түсі ақ-сарғылт келеді. Ұн біркелкі, алақанға алып ұстағанда бөтен заттар сезілмейді. Ұнның осы түрі түрлі нан өнімдерін пісіруде ең көп қолданылады. Бұл ұннан пісірілген өнімдер жақсы көтеріліп, біркелкі піседі. Мамандардың айтуынша, жоғары сұрыпты бидай ұнын қатпарланған, ашытқан не құмды қамырға қолданған дұрыс. Бірінші сұрыпты бидай ұны ұстағанда жұмсақ, майда қылып тартылған, ақшылдау келеді. Бірінші сұрыпты ұнның жабысу қасиеті жақсы, сондықтан одан иілгіш қамыр жасауға болады. Ерекше пішінді, үлкен көлемді нан өнімдерін дәл осы ұннан пісірген дұрыс. Бәліштер, нандар, құймақтар, кеспе, жайма осы ұннан жақсы шығады. Екінші сұрыпты бидай ұны - ұн арасындағы дәрумендер мен микроэлементтерге бай болады. Бұл ұннан нанның түр-түрлері, печеньелер пісіріледі. В1, В2, РР, Е дәрумендері мен ақуыздар осы екінші сұрыпты ұнда болады. Түсі жағынан ол жоғары сұрыпты және бірінші сұрыпты ұндардан күңгірт, құрамында кебектер болуы мүмкін.
Ұн сапасын талдау және бағалау
Өнімді сатып алатын кезде, қажет ақпаратты қаптамадағы таңбалаудан білуге болады, бұл сапалы ұнды таңдауға көмектеседі. Таңдау кезінде ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz