Сананың бұзылыстары
Жоспар:
І Кіріспе
ІІ Негізгі бөлім
Ес, түрлері және оның бұзылыстары
Сана-сезім және оның бұзылыстары
Делирий және Онейроид
ІІІ Қорытынды
ІV Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Ес(mnesis) - бұл ақпаратты бекіту,сақтау және өткен шақ тәжірибесін қайта жаңғыртудан тұратын психикалық үрдіс. Оның ауытқуы мнестикалық үрдістің осы аталған үш буынының кез келгеніне қатысты болуы мүмкін.
Ес негізінен 4 түрлі компоненттен тұрады:
Фиксация (бекіту)
Ретенция (сақтау)
Репродукция
Ұмыту
Естің негізгі процестері
Белгілі бір заттар мен құбылыстардың есте бекітүі (фиксация) адамның жеке өмірлік тәжірибесінің жиналуына байланысты.
Есте сақтау (ретенция) - жаңалық адамның санасында бұрыңғы бір нәрсемен байланыстыру.
Бұрыңғы уақытша жүйке байланыстары қызмет істесе, адамның есінде қалғаны қайта жаңғырады, санасына қайтадан келеді. Бұны қайта жаңғырту (репродукция) дейміз.
Адам көптен көрмеген танысын көрген де болған жері есіне түседі. Қабылдаған нәрсемен кездеспей-ақ қайта жаңғыртуды қиял деп атайды.
Ұмыту дегеніміз - қабылдағанды, есте қалдырғанды еске түсіре алмау, танымау немесе еске түсіру мен танудың қателесіп танылысуы.
Есте қалдыру түрлері:
а) Механикалық есте қалдыру - материалдың ішкі мазмұның қадағаламай, сыртқы байланыстары түсінбей есте қалдыру механикалық болады.
ә) Мағыналы есте қалдыру материалды жақсы ұғынып, терең түсініп, мағыналы байланыстарын, маңызды қатынастарын анықтай отырып еске түйіп қалу мағыналы есте қалдыру болады.
б) Есте қалдыруда пысықтаудың ролі маңызды. Есте қалдыру қабылдаудан басталады.
1. Қозғалыс есі - ойын, еңбек әрекетіне байланысты тауып отыратын қимыл қозғалыстарды еске қалдыру мен қайта жаңғыртып отыруды айтады.
мысалы: коньки тебу, билеу.
2. Заттар мен құбылыстардың қасиеттерінің нақтылы бейнесін ойда қалдыруда, қайта жаңғыртуда көрініп отыруын образдық ес деп атайды.
3. Адам ойының түрлі формаларын еске қалдыра алу қабілетін сөз-логикалық ес деп атайды (ұғым, пікір).
4. Сөйлемдерді еске қалдырып отыруды эмоциялық ес дейді. (9 мамыр,наурыз тойы)
Естің бұзылу түрлері:
Дисмнезия
oo Гипермнезия- науқас адамның есіне өткен оқиғалар ретсіз, ұсақ-түйектеріне дейін түсіп, ойлау процесіне , жаңа информацияны қабылдауына кедергі келтіреді. Жиі маниакальді синдромда, кейде психотропты заттарды қолданғанда кездеседі.
oo Гипомнезия- Естің барлық функцияларының,әсіресе бекітудің әлсіреуі. Науқас адам жаңа атаулар мен мерзімдерді, болған оқиғаларды есіне сақтай алмай қиналады. Жиі себебі болып мидың органикалық аурулары, әсіресе атеросклероз табылады. Бірақ психиканың функционалды бұзылыстары кезінде де (астениялық синдром, шаршау) болуы мүмкін.
Амнезия-естегі информацияның жоғалуы мүмкін.
Амнезияның түрлері:
oo Ретроградты;
oo Бекіту;
oo Антероградты;
oo Өрістеуші;
oo Контраградты;
oo Ретро-антероградты.
Ретроградты амнезия
oo Ауру пайда болғанға дейінгі немесе жарақатқа дейінгі оқиғалардың естен шығуы. Жиі тікелей сананың жоғалуы немесе аурудың басталуы алдында болған оқиғалар мен деректерді еске түсіре алмайды.
oo Антероградты амнезия
oo Аурудан кейінгі тікелей іле-шала болған оқиғаларды естен жоғалту. Жиі себебі болып сананың бұзылыстары (сананың бұлыңғыр болуы) табылады. Бұл жағдайда есте бекіту функциясы тез қалпына келеді.
oo Бекіту амнезиясы
oo Естің фиксациялық (бекіту) функциясының төмендеуі немесе жоғалуы.Науқас адам жаңа ғана естіген, көрген, оқыған информацияны есте сақтай алмайды, бірақ ауру басталғанға дейін болған оқиғалардың барлығы есінде бар, профессионалдық дағдылары сақталған, бірақ жаңа ситуациаларда науқастың дезориентировкасы болады.
oo Өрістеуші амнезия
oo Рибо заңына сәйкес алдымен есте сақтау қабілеті төмендейді (гипомнезия), кейін жақын арада боған оқиғалар, одан кейін бұрын өткен оқиғалар ұмытылады. Алдымен неғұрлым ұйымдасқан (ғылыми, абстракті) білімдер естен жоғалады. Ұзақ уақыт бойы эмоционалды тұрғыдан әсер қалдырған (балалық, жастық шақ), автоматтанып, жаттықтырылған дағдылар есте сақталады.
oo Параамнезия
oo Парамнезия - естің бұрмалануы, естен шатасу.
oo Грекше para - жақын, осы арада + mneme - ес, естелік.
oo Жалған, қате естеліктер.
Конфабуляция - естің түсуінің,қиял-ғажайып оқиғалармен ауысуы, өмірінде болмаған оқиғаны болды дейді. Конфабуляцияның көрінісі критика бұзылуымен сипатталады. Конфабуляция - Корсаков синдром көрінісі, фантастикалық конфабуляция, парафренді синдром құрамына кіреді;
Амнезияның әртүрлі түрлерінде оқиғадағы естің түсуі,бірақ басқа уақыт аралығында немесе жай уақытпен қойылуы жалған реминисценция деп аталады.
Криптомнезия - ақиқат болған оқиғалармен түсінде көрген оқиғалардың арасы толық жойылғанға дейінгі әлсіреуі. Криптомнезия органикалық психоздарда және сандырақ синдромында да көрініс болуы мүмкін.
Эхомнезия
(Пиктің редуплицирлеуші парамнезиясы)Науқас адамда осы шақта болып жатқан оқиғаға ұқсас оқиға өткенде болған тәрізді сезім туады. Déjà vu-ға қарағанда пароксизмальді қорқыныш сезімі жоқ және өткен мен қазіргі оқиға арасында тек ұқсастық сезімі бар.
Корсаков синдромы- амнезиялық синдромдардың бірі
Ауру өткендегі оқиғаларды еске сақтап,ағымдағы оқиғаларды еске сақтауды толық жоғалтады.Жана әсерлерді сезінетін болғанмен,олар бекімей жатып,естен тез арада шығып кетеді.Әлсіздік,шектен тыс шаршау,қалжырау,кейде эйфория қалады.
Интоксикациямен,травмамен,инфекциян ың,алкогольды полиневриттік психозбен,ісік ауруларының нәтижесінде мидың органикалық зақымдалуынан пайда болған психопатологиялық симптомокомплекс.
Сана-сезім - бұл синтетикалық жеке тұлғаның құрылымы, қоршаған орта мен белгілі бір байланыста өзіндік ес.
oo Клиникалық көз қарас бойынша сана сезім бұзылыстарына келесі жағдайлар жатады: уақытта, орналасқан жерде, қоршаған ортада және жиі өз тұлғанда бағыттау бұзылуы.
oo Қоршаған ортаны қиындаған немесе толық шектелген.
oo Ойлау қандайда бір дәрежеде байланыссыз немесе жоғалған, қысқа есте сақтау бұзылған.
oo Сана бұзылысы кезеңіне амнезия болуы мүмкін.
Сананың бұзылыстары.
Сананың бұзылуы деп - дүние бейнелеуіндегі саналық ішкі байланыстары ғана емес, сондай-ақ сыртқы байланыстарының да кеселге малдығуын атаймыз.
Ясперс бойынша сананың бұзылыстары
1. дезориентеровка - бағдар бұзылуы
2. ойлау бұзылыстары
3. ес қабілетінің бұзылыстары
4. абыржушылық
Сана - сезім бұзылыстары
Саналық Сапалық
- есеңгіреу - делирий
- сопор - онейройд
- кома - аменция
- сананың бұлынғыр алжасуы
Тереңдігі бойынша бөлінеді: жеңіл дәрежелі есеңгіреу, басқаша аты обнубиляция - сана сезім бұзылысының тереңірек дәрежесі
егер әлсіз тітіркендіргіштер назар аудартпаса және тек интенсивтеленеді қабылданса - сомноленция - ең айқын есеңгіреу дәрежесі - нағыз есеңгіреу.
... жалғасы
І Кіріспе
ІІ Негізгі бөлім
Ес, түрлері және оның бұзылыстары
Сана-сезім және оның бұзылыстары
Делирий және Онейроид
ІІІ Қорытынды
ІV Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Ес(mnesis) - бұл ақпаратты бекіту,сақтау және өткен шақ тәжірибесін қайта жаңғыртудан тұратын психикалық үрдіс. Оның ауытқуы мнестикалық үрдістің осы аталған үш буынының кез келгеніне қатысты болуы мүмкін.
Ес негізінен 4 түрлі компоненттен тұрады:
Фиксация (бекіту)
Ретенция (сақтау)
Репродукция
Ұмыту
Естің негізгі процестері
Белгілі бір заттар мен құбылыстардың есте бекітүі (фиксация) адамның жеке өмірлік тәжірибесінің жиналуына байланысты.
Есте сақтау (ретенция) - жаңалық адамның санасында бұрыңғы бір нәрсемен байланыстыру.
Бұрыңғы уақытша жүйке байланыстары қызмет істесе, адамның есінде қалғаны қайта жаңғырады, санасына қайтадан келеді. Бұны қайта жаңғырту (репродукция) дейміз.
Адам көптен көрмеген танысын көрген де болған жері есіне түседі. Қабылдаған нәрсемен кездеспей-ақ қайта жаңғыртуды қиял деп атайды.
Ұмыту дегеніміз - қабылдағанды, есте қалдырғанды еске түсіре алмау, танымау немесе еске түсіру мен танудың қателесіп танылысуы.
Есте қалдыру түрлері:
а) Механикалық есте қалдыру - материалдың ішкі мазмұның қадағаламай, сыртқы байланыстары түсінбей есте қалдыру механикалық болады.
ә) Мағыналы есте қалдыру материалды жақсы ұғынып, терең түсініп, мағыналы байланыстарын, маңызды қатынастарын анықтай отырып еске түйіп қалу мағыналы есте қалдыру болады.
б) Есте қалдыруда пысықтаудың ролі маңызды. Есте қалдыру қабылдаудан басталады.
1. Қозғалыс есі - ойын, еңбек әрекетіне байланысты тауып отыратын қимыл қозғалыстарды еске қалдыру мен қайта жаңғыртып отыруды айтады.
мысалы: коньки тебу, билеу.
2. Заттар мен құбылыстардың қасиеттерінің нақтылы бейнесін ойда қалдыруда, қайта жаңғыртуда көрініп отыруын образдық ес деп атайды.
3. Адам ойының түрлі формаларын еске қалдыра алу қабілетін сөз-логикалық ес деп атайды (ұғым, пікір).
4. Сөйлемдерді еске қалдырып отыруды эмоциялық ес дейді. (9 мамыр,наурыз тойы)
Естің бұзылу түрлері:
Дисмнезия
oo Гипермнезия- науқас адамның есіне өткен оқиғалар ретсіз, ұсақ-түйектеріне дейін түсіп, ойлау процесіне , жаңа информацияны қабылдауына кедергі келтіреді. Жиі маниакальді синдромда, кейде психотропты заттарды қолданғанда кездеседі.
oo Гипомнезия- Естің барлық функцияларының,әсіресе бекітудің әлсіреуі. Науқас адам жаңа атаулар мен мерзімдерді, болған оқиғаларды есіне сақтай алмай қиналады. Жиі себебі болып мидың органикалық аурулары, әсіресе атеросклероз табылады. Бірақ психиканың функционалды бұзылыстары кезінде де (астениялық синдром, шаршау) болуы мүмкін.
Амнезия-естегі информацияның жоғалуы мүмкін.
Амнезияның түрлері:
oo Ретроградты;
oo Бекіту;
oo Антероградты;
oo Өрістеуші;
oo Контраградты;
oo Ретро-антероградты.
Ретроградты амнезия
oo Ауру пайда болғанға дейінгі немесе жарақатқа дейінгі оқиғалардың естен шығуы. Жиі тікелей сананың жоғалуы немесе аурудың басталуы алдында болған оқиғалар мен деректерді еске түсіре алмайды.
oo Антероградты амнезия
oo Аурудан кейінгі тікелей іле-шала болған оқиғаларды естен жоғалту. Жиі себебі болып сананың бұзылыстары (сананың бұлыңғыр болуы) табылады. Бұл жағдайда есте бекіту функциясы тез қалпына келеді.
oo Бекіту амнезиясы
oo Естің фиксациялық (бекіту) функциясының төмендеуі немесе жоғалуы.Науқас адам жаңа ғана естіген, көрген, оқыған информацияны есте сақтай алмайды, бірақ ауру басталғанға дейін болған оқиғалардың барлығы есінде бар, профессионалдық дағдылары сақталған, бірақ жаңа ситуациаларда науқастың дезориентировкасы болады.
oo Өрістеуші амнезия
oo Рибо заңына сәйкес алдымен есте сақтау қабілеті төмендейді (гипомнезия), кейін жақын арада боған оқиғалар, одан кейін бұрын өткен оқиғалар ұмытылады. Алдымен неғұрлым ұйымдасқан (ғылыми, абстракті) білімдер естен жоғалады. Ұзақ уақыт бойы эмоционалды тұрғыдан әсер қалдырған (балалық, жастық шақ), автоматтанып, жаттықтырылған дағдылар есте сақталады.
oo Параамнезия
oo Парамнезия - естің бұрмалануы, естен шатасу.
oo Грекше para - жақын, осы арада + mneme - ес, естелік.
oo Жалған, қате естеліктер.
Конфабуляция - естің түсуінің,қиял-ғажайып оқиғалармен ауысуы, өмірінде болмаған оқиғаны болды дейді. Конфабуляцияның көрінісі критика бұзылуымен сипатталады. Конфабуляция - Корсаков синдром көрінісі, фантастикалық конфабуляция, парафренді синдром құрамына кіреді;
Амнезияның әртүрлі түрлерінде оқиғадағы естің түсуі,бірақ басқа уақыт аралығында немесе жай уақытпен қойылуы жалған реминисценция деп аталады.
Криптомнезия - ақиқат болған оқиғалармен түсінде көрген оқиғалардың арасы толық жойылғанға дейінгі әлсіреуі. Криптомнезия органикалық психоздарда және сандырақ синдромында да көрініс болуы мүмкін.
Эхомнезия
(Пиктің редуплицирлеуші парамнезиясы)Науқас адамда осы шақта болып жатқан оқиғаға ұқсас оқиға өткенде болған тәрізді сезім туады. Déjà vu-ға қарағанда пароксизмальді қорқыныш сезімі жоқ және өткен мен қазіргі оқиға арасында тек ұқсастық сезімі бар.
Корсаков синдромы- амнезиялық синдромдардың бірі
Ауру өткендегі оқиғаларды еске сақтап,ағымдағы оқиғаларды еске сақтауды толық жоғалтады.Жана әсерлерді сезінетін болғанмен,олар бекімей жатып,естен тез арада шығып кетеді.Әлсіздік,шектен тыс шаршау,қалжырау,кейде эйфория қалады.
Интоксикациямен,травмамен,инфекциян ың,алкогольды полиневриттік психозбен,ісік ауруларының нәтижесінде мидың органикалық зақымдалуынан пайда болған психопатологиялық симптомокомплекс.
Сана-сезім - бұл синтетикалық жеке тұлғаның құрылымы, қоршаған орта мен белгілі бір байланыста өзіндік ес.
oo Клиникалық көз қарас бойынша сана сезім бұзылыстарына келесі жағдайлар жатады: уақытта, орналасқан жерде, қоршаған ортада және жиі өз тұлғанда бағыттау бұзылуы.
oo Қоршаған ортаны қиындаған немесе толық шектелген.
oo Ойлау қандайда бір дәрежеде байланыссыз немесе жоғалған, қысқа есте сақтау бұзылған.
oo Сана бұзылысы кезеңіне амнезия болуы мүмкін.
Сананың бұзылыстары.
Сананың бұзылуы деп - дүние бейнелеуіндегі саналық ішкі байланыстары ғана емес, сондай-ақ сыртқы байланыстарының да кеселге малдығуын атаймыз.
Ясперс бойынша сананың бұзылыстары
1. дезориентеровка - бағдар бұзылуы
2. ойлау бұзылыстары
3. ес қабілетінің бұзылыстары
4. абыржушылық
Сана - сезім бұзылыстары
Саналық Сапалық
- есеңгіреу - делирий
- сопор - онейройд
- кома - аменция
- сананың бұлынғыр алжасуы
Тереңдігі бойынша бөлінеді: жеңіл дәрежелі есеңгіреу, басқаша аты обнубиляция - сана сезім бұзылысының тереңірек дәрежесі
егер әлсіз тітіркендіргіштер назар аудартпаса және тек интенсивтеленеді қабылданса - сомноленция - ең айқын есеңгіреу дәрежесі - нағыз есеңгіреу.
... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz