Тауарларды еркін кедендік аймағы кедендік рәсімімен орналастыру шарттары
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ
1 ЕРКІН КЕДЕН АЙМАҒЫ ТҮСІНІГІ
0.1 Еркін кеден аймағының мақсаты мен міндеттері
0.2 Еркін кеден аймағының экономика үшін мәні
1 ЕРКІН КЕДЕН АЙМАҒЫНДАҒЫ КЕДЕНДІК БАҚЫЛАУ
0.1 Тауарларды еркін кедендік аймағы кедендік рәсімімен орналастыру шарттары
0.2 Қазақстан тауарларын еркiн кеден аймағына әкелу және әкету
ҚОРЫТЫНДЫ
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
КІРІСПЕ
Қазақстан Республикасындағы кеден ісі (кедендік реттеу) деп Қазақстан Республикасы айрықша юрисдикцияға ие кеден одағының кедендік аумағының бөлігінде (Қазақстан Республикасының аумағында) тауарларды кеден одағының кедендік шекарасы арқылы өткізумен, оларды кеден одағының бірыңғай кедендік аумағында кедендік бақылауда тасымалдаумен, уақытша сақтаумен, кедендік декларациялаумен, кедендік рәсімдерге сәйкес шығарумен және пайдаланумен, кедендік бақылау жүргізумен, кедендік төлемдерді және салықтарды төлеумен байланысты қатынастарды, сондай-ақ кеден органдары мен көрсетілген тауарларды иелену, пайдалану және оларға билік ету құқығын іске асыратын тұлғалар арасындағы билік қатынастарын реттеу танылады.
Қазақстан Республикасындағы кедендік реттеу кеден одағының кеден заңнамасына, ал ондай заңнамамен реттелмеген бөлiгiнде Қазақстан Республикасының кеден заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.
Зерттеу өзектілігі. Арнайы экономикалық аймақ аумағындағы кедендік бақылау, арнайы экономикалық аймақ резиденттерінің (қатысушыларының, субъектілерінің) Еуразия экономикалық одақ (ЕАЭО) және Қазақстан Республикасы кедендік заңнамалар талаптарын және ережелерін, сондай ақ еркін кеден аймағы кедендік рәсіміне (ЕКА) орналастырылған тауарлардың есепке алу сұрақтарын реттейтін, нормативтік актілердің орындалуын қамтамасыз ету болып табылады.
Қазақстан Республикасы кеден заңнамасына сәйкес, ЕКА кедендік рәсімін қолданған кезде, тауарлар АЭА аумағы шегінде немесе оның бөлігіне, сәйкес шарттары сақталған жағдайда кедендік баждар, салықтар, сонымен қатар демпингке қарсы, өтемақы баждары төленбей орналастырылады және пайдаланылады.
Зерттеу нысаны: кеден аймағы
Зерттеу мақсаты. Еркін кеден аймағына сипаттама беру.
Зерттеу міндеттері:
Еркін кеден аймағы ұғымына түсінік беру;
Еркін кеден аймағының мақсаты мен міндеттерін сипаттау;
Еркiн кеден аймағындағы кедендiк бақылауға сипаттама беру.
Құрылымы. Курстық жұмыс кіріспеден, екі бөлімнен, қорытындыдан және пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады.
1 ЕРКІН КЕДЕН АЙМАҒЫ ТҮСІНІГІ
Кедендік шекара ұғымы кеден құқығының басты санаттарының бірі болып табылады жəне бұл санат кеден аумағы ұғымымен əрқашан қатар жүреді жəне белгілі бір тұтастықты құрайды. Кедендік шекара мəселесі кеңестік құқықтану ғылымында объективтік себептерге байланысты маңызды болмағанын айтып кеткен жөн.
Мұның ең басты себебі Кеңес Одағының кедендік шекаралары мемлекеттік шекаралармен толық сəйкес келетін, ал темір перденің болуы жағдайында тек қатал шектелген субъектілер саны ғана (олар мамандандырылған сыртқы сауда ұйымдар еді) кедендік шекарадан тауарларды өткізуді көздейтін экспорттық-импорттық операциялар жүргізу құқығына ие болатын.
Алайда жағдай Кеңес Одағының ыдырауы алдында күрт өзгерді, өйткені сыртқы сауда операцияларын жүзеге асырудың бұрыңғы шаруашылық механизмін бір қалыпта ұстап отыруға жəне тұтынушы нарығын толтыруға дəрменсіз саяси режим 1980-шы жылдардың аяғында кəсіпкерлікпен айналысатын барлық субъектілерге экспорттық-импорттық операциялар жүргізу құқығын беріп, КСРО-ның кедендік шекараларын ашуға мəжбүр болды. Қарайған жылдар бойы келе жатқан сыртқы сауданың мемлекеттік монополиясын жойған бұл шешім КСРО Министрлер Кеңесінің 28 ақпан 1989 жылғы №191 Қаулысымен ресімделді [1].
Түбегейлі өзгерген жағдайға сай келмеген 1964 жылғы КСРО-ның бұрыңғы Кеден кодексі 26 наурыз 1991 жылы қабылданған жəне 1991 жылдың 1 шілдесі күнінен бастап күшіне енгізілген КСРО-ның жаңа Кедендік кодексімен ауыстырылды.
1964 жылғы Кеден кодексіне қарағанда 1991 жылғы Кодекс КСРО-ның кедендік аумағы мен оның кеден шекарасына бөлек бір бапты арнады (2 бап). Кеден кодексінің бұл бабы төрт бөліктен құралды жəне КСРО-ның кеден аумағының құрамы мен оның шегін белгілейтін кеден шекараларына байланысты бірнеше маңызды ережені бекітті. Сонымен 1991жылғы КСРО Кеден кодексінің 2-ші бабымен енгізілген маңызды ережелердің ішінен келесілерді ерекше атап өту керек:
* КСРО кеден аумағының тұтастығы жөніндегі қағида (1 бөлім);
* КСРО-ның кедендік шекараларын оның кеден аумағының шегі ретінде анықтау (2 бөлім);
* кедендік шекараның КСРО мемлекеттік шекарасымен бірдей болуы жөніндегі жалпы ереже жəне бұл ережеден басқа айрықша жағдайлардың болу мүмкіндігіне жол берілуі (2 бөлім);
* кеден аумағы режимінің (кеден ісіне қатысты мемлекеттің айрықша юрисдикциясының) мемлекеттік шекара сызығының сыртында орналасқан объектілерге - яғни, КСРО-ның экономикалық аймағында құрылатын жасанды аралдарға, қондырғылар мен құрылыстарға - таратылу мүмкіндігі жөніндегі айрықша ереже (3 бөлім);
* кеден аумағының жалпы режимінен (іс жүзінде кеден аумағы құрамынан) шектері КСРО-ның кедендік шекараларының құрамдас бөлігі болып табылатын еркін кеден аймақтарын шығарылу мүмкіндігіне байланысты айрықша ереже (4 бөлім).
КСРО кеден аумағының жалпы режимінен бөлек бірінші айрықша ереже халықаралық құқыққа тікелей байланысты екендігі назар аудартады. Мəселен, КСРО кеден аумағының құрамына КСРО-ның экономикалық аймағында құрылған жасанды аралдардың, қондырғылар мен құрылыстардың енгізілуі (2 баптың 3 бөлімі) 1982 жылғы Теңіз құқығы бойынша БҰҰ Конвенциясына негізделген. Атап айтқанда, Конвенцияның 56 бабындағы 1 b (i) тармағы бойынша жағалаудағы мемлекеттің айрықша экономикалық аймақта жасанды аралдарды, қондырғылар мен құрылыстарды құру жəне пайдалану жағынан юрисдикциясы бар [2].
Екінші айрықша ереже мемлекеттің аумағында заңды тұлғаларды тіркеу, салық салу жəне өзге де маңызды мəселелер аясында шаруашылық (кəсіпкерлік) қызметті жүзеге асырудың ерекше құқықтық режимі қолданылатын еркін (немесе арнайы) экономикалық аймақтарды (ЕЭА) құру мүмкіндігіне байланысты. Кеден ісі аясына қатысты ЕЭА барлық аумағында еркін кеден аймағы режимі орнатылады жəне бұл режим бойынша шетелден əкелінетін тауарларды барлық кеден баждарынан толық босатуға дейін баратын оларды кедендік ресімдеудің жеңілдетілген тəртібі қолданылады.
1991 жылғы КСРО Кеден кодексі Кеңес Одағының ыдырағанынан кейін біршама уақыт қолданыста болды, нақты айтқанда бұрыңғы кеңестік республикалар өздерінің ұлттық кеден кодестерін қабылдағанға дейін. Сонымен қатар, бұрыңғы Кеңес Одағының орнында пайда болған жаңа тəуелсіз мемлекеттердің кеден ісі туралы заңдарында кеден аумағы мен кедендік шекара анықтамалары 1991 жылғы КСРО Кеден кодексіндегі құрылымды сақтап қалды. Мысалы, 1993 жылдың 21 маусымында қабылданған Ресей Федерациясының (РФ) Кеден кодексінде жəне 1995 жылдың 20 шілдесіндегі Қазақстан Республикасындағы кеден ісі туралы ҚР Заңында кеден аумағы мен кедендік шекараға арналған мазмұны бірдей 3-ші бап былайша тұжырымдалған:
* мемлекеттің кеден аумағын оның құрылықтағы аумағы, аумақтық жəне ішкі сулары мен олардың үстіндегі əуе кеңістігі (3 баптың 1 бөлімі), сондай-ақ кеден ісіне қатысты мемлекеттің айрықша юрисдикциясы бар теңіздегі айрықша экономикалық аймақта орналасқан жасанды аралдар, қондырғылар мен құрылымдар құрайды (3 баптың 2 бөлімі);
* кеден заңнамасымен белгіленген реттерден басқа жағдайларда еркін кедендік аймақтар мен еркін қоймалар аумақтары мемлекеттің кеден аумағынан тыс орналасқан деп есептеледі (3 баптың 3 бөлімі);
* мемлекеттің кеден аумағының шегі, сондай-ақ еркін кеден аймақтары мен еркін қоймалардың периметрі мемлекеттің кедендік шекарасы болып табылады (3 баптың 4 бөлімі).[4]
1991 жылғы КСРО Кеден кодексіне қарағанда келітірлген жағдайларда жаңалықтардың пайда болғанын байқауға болады, атап айтқанда:
* біріншіден, мемлекеттің мемлекеттің кеден аумағының құрамы оның элементтерін тізу арқылы нақтыланған - олар, құрылықтағы аумақ, аумақтық жəне ішкі сулар мен олардың үстіндегі əуе кеңістігі. Аталған элементтер мемлекеттің аумақтың құрамдас бөліктері болып табылады жəне осыдан мемлекеттік аумақ сияқты кеден аумағының да құқықтық режимінің негізін мемлекеттің егемендігі құрайды деген қорытынды шығаруға болады. Бұл жағдайға А.Ф. Ноздрачев те назар аударған болатын;
* екіншіден, еркін кеден аумақтарымен бірге жаңа ұғым енгізіліп отыр - ол еркін қоймалар жəне олардың аумағы, еркін кеден аймақтарының аумағы сияқты кеден аумағының біртұтас режимінен шығарылып отыр;
* үшіншіден, кеден шекарасының мемлекеттік шекарамен бірдей болуы жөніндегі жалпы ереже алынып тасталған;
* төртіншіден, кеден шекарасынының құрамына мемлекеттің кеден аумағы мен еркін кеден аумақтарының шектерімен бірге еркін қоймалардың периметрлерін де қосу арқылы кедендік шекара ұғымы анықталған;
Келтірілген заңи ережелер кедендік шекараның тиісті ғылыми анықтамалары үшін негіз болды. Мəселен, анықтамалық əдебиеттердің бірқатарында кедендік шекара ұғымы, бір жағынан, мемлекет кеден аумағының шегі, сондай-ақ еркін кеден аймақтары мен еркін қоймалардың периметрлері ретінде, екінші жағынан - мемлекеттің кеден аумағының шекарасы ретінде берілген. Басқа басылымдарда кедендік шекара мемлекеттің кедендік аумағын шектейтін шартты сызық ретінде, үшіншілерінде - бірыңғай кедендік заңнама қолданылатын жəне сыртқы сауданың бірыңғай статистикалық есебі жүргізілетін аумақ шекарасы ретінде ұсынылған.[5]
Еркін кеден аймағы -- бұл тауарлардың қауіпсіздігі жөніндегі талаптардан басқа, импортталатын тауарлардан акциз алуды қоспағанда, кедендік баждар, салықтар алынбастан, тарифтік емес реттеу шараларын қолданбастан шетелдік және қазақстандық тауарлар арнайы экономикалық аймақтың тиісті аумақтық шекараларында орналасатын және пайдаланылатын кедендік режим.
Еркін кедендік аумақтың кедендік рәсімімен Беларусь Республикасында, Қазақстан Республикасында және Ресей Федерациясында 2012 жылғы 1 қаңтарға дейін, Армения Республикасында 2016 жылғы 1 желтоқсанға дейін және Қырғыз Республикасында 2015 жылғы 1 қаңтарға дейін тіркелген резиденттер орналастырған шетел тауарларын пайдалана отырып дайындалған (алынған) тауарлардың мәртебесін айқындау осы баптың 3 және 4-тармақтарының ережелері ескеріле отырып, осы Келісімнің 19-бабына сәйкес 2017 жылғы 1 қаңтарға дейін жүзеге асырылады.
Еркін кедендік аймақтың кедендік рәсімімен орналастырылған шетел тауарларын пайдалана отырып дайындалған (алынған) тауарлардың мәртебесін айқындауды мемлекеттік тіркеуі Калининград облысында жүзеге асырылған және 2006 жылғы 1 сәуірдегі жағдай бойынша "Калининград облысындағы ерекше экономикалық аймақ туралы" Ресей Федерациясының 1996 жылғы 22 қаңтардағы № 13-ФЗ Федералдық заңының (бұдан әрі - Ресей Федерациясының № 13-ФЗ Федералдық заңы) негізінде қызметті жүзеге асырған тұлғалар осы баптың 3 және 4-тармақтарының ережелерін ескере отырып, 2016 жылғы 1 сәуірге дейін осы Келісімнің 19-бабына сәйкес жүзеге асырады.
2010 жылғы 1 мамырға дейін тіркелген резиденттер, сондай-ақ мемлекеттік тіркеуі Калининград облысында жүзеге асырылған және 2006 жылғы 1 сәуірдегі жағдай бойынша қызметті Ресей Федерациясының № 13-ФЗ Федералдық заңының негізінде жүзеге асырған тұлғалар үшін Кеден одағының комиссиясы осы Келісімнің 19-бабында айқындалған жеткілікті қайта өңдеу өлшемдерін орындауға қарамастан, шетел тауарлары мәртебесін алатын еркін кедендік аймақтың кедендік рәсімімен орналастырылған шетел тауарларын пайдалана отырып дайындалған (алынған) тауарлар тізбесін белгілеуге құқылы. Көрсетілген тауарлар тізбесі, егер мұндай тауарлар кеден одағының кедендік аумағынан тысқары әкетілмеген жағдайда қолданылады.
2010 жылғы 1 мамырға дейін тіркелген жекелеген резиденттерге, сондай-ақ мемлекеттік тіркеуі Калининград облысында жүзеге асырылған және 2006 жылғы 1 сәуірдегі жағдай бойынша қызметті Ресей Федерациясының № 13-ФЗ Федералдық заңының негізінде жүзеге асырған жекелеген тұлғаларға қатысты Кеден одағының комиссиясы, егер мұндай тауарларды кеден одағының кедендік аумағына шығару кеден одағына мүше мемлекеттердің экономикалық саласына елеулі экономикалық залал келтіретіндей немесе мұндай залалды келтіру қаупін туғызатындай өспелі көлемде және шарттарда жүзеге асырылған жағдайда, кеден одағының тауарлары болып танылуы мүмкін еркін кедендік аймақтың кедендік рәсімімен орналастырылған шетел тауарларын пайдалана отырып дайындалған (алынған) тауарлар саны бойынша шектеу белгілеуге құқылы. Көрсетілген шектеулерді белгілеу туралы шешім Кеден одағының комиссиясы айқындаған тәртіппен консенсус арқылы және егер мұндай тауарлар кеден одағының кедендік аумағынан тысқары әкетілмеген жағдайда қолданылады.
Кеден одағына мүше мемлекеттер арасындағы осы Келісімнің ережелерін түсіндіруге және (немесе) қолдануға байланысты даулар ең алдымен, келіссөздер және консультациялар өткізу жолымен шешіледі.
Егер даудың бір тарапы даудың екінші тарапына оларды жүргізу туралы ресми жазбаша өтініш жіберген күннен бастап алты ай ішінде дау тараптары дауды консультациялар және келіссөздер жолымен реттемесе, онда дау тараптарының арасында оны шешуге қатысты басқа уағдаластық болмаған кезде, дау тараптарының кез келгені бұл дауды Еуразиялық экономикалық қоғамдастықтың Сотына қарау үшін жібере алады.
Кеден одағының комиссиясы Тараптарға дауды Еуразиялық экономикалық қоғамдастықтың Сотына қарау үшін бергенге дейін реттеуге жәрдем көрсетеді.[6]
1.1 Еркін кеден аймағының мақсаты мен міндеттері
Әлемдік тәжірибеде, арнайы аймақтарды құрудың негізгі міндеті жалпы экономикалық, сауда, әлеуметтік, ғылыми және техникалық мәселелерді шешу болып табылады. Ресей Федерациясының ерекше экономикалық аймақ туралы Федералдық заңның 3-бап АЭА мақсаттарына арналған. Олардың ішінде: өңдеу өнеркәсібі, жоғары технологиялы өндірістерді, туризм, көлік инфрақұрылымы, тауарлардың жаңа түрлерін ғылыми-зерттеу және өндіру коммерцияландыру дамыту.[9]
АЭА өнімдер үшін әр түрлі процедураларды қолдана алады. Олардың арасында, еркін кеден аймағы. Бұл шетелдік өнімдер белгілі бір уақыт кезеңі үшін салық салынбайды онда рәсім болып табылады.
Әлемдік тәжірибеде, АЭА құру мынадай міндеттері бар:
* шетелдік инвестициялар мен озық технологиялар тарту.
* әсіресе жоғары білікті мамандар үшін жұмыс орындарын құру.
* жұмыс ұйымдастырудың жаңа әдістерін тестілеу.
* Барынша азайту шығындар.
* инфрақұрылымға қол жақсарту.
* жұмысшыларды жалдау құнын төмендету.
* әкімшілік кедергілерді санын қысқарту.
* Аймақтық даму және тұтынушыға өндірісті тарту.
АЭА бірнеше жіктеу бар. негізгі бір экономикалық қызмет топтастыру болып табылады. Бұл жіктеу бөледі сауда, өндірістік, техникалық инновациялық, сервистік және кешенді АЭА.[8]
1.2 Еркін кеден аймағының экономика үшін мәні
Дамушы елдердің, еркін кедендік аймақтың жылы - ең алдымен өсу көзі болып табылады. Бұл индустрияландырудың жаңа кезеңіне ұлттық экономиканы көмектеседі, өнеркәсіп, өнеркәсіптік тауарлар шетелге сатылды мүмкіндік береді. Дамыған елдерде, Кедендік кодекс, жекелеген аймақтардың және салаларды нығайту құруды қоюға басым болып табылады. Яғни, бұл режим экономиканы тепе-тәсілі ретінде олардың саналады.Ресейде еркін кеден аймағының кедендік рәсімі өз ерекшеліктері бар. Өткен жылы, сарапшылар жиі олардың экономикалық мазмұнына, сәйкессіздік және оларды жасау үшін нақты стратегиясын болмауына залал STZ туралы саясилану пайдалану атап өтті. Сондықтан кейде Ресейде тіпті өңірлерді дамыту жөніндегі кейбір еркін кеден аймақтары теріс әсері туралы айтуға болар еді. Жергілікті өнімдер бажсыз арзан импорттық өнімдерімен бәсекеге жай қабілетсіз болып шықты.
Инфрақұрылым компоненттерін мемлекет экономика, өндіріс қуатын және нормативтік-құқықтық базаны дайын болуы тиіс пайдасын. тәртібін Сыртқы тәжірибе мұндай аймақтарды құру айқын мақсаттары мен міндеттерін әзірлеу қажеттігін ұсынады. Ол тұр түсіндім, бұл The бейқам көшіру шетелдік модельдері болып табылады жарамды. Әрбір мемлекетте шарттары мен проблемалар түрлі, сондықтан үлгілері тиімсіз болып табылады, тіпті FTZ құру идеясының кемсіту әкелуі мүмкін.
Әлемдік тәжірибені талдай отырып, STZ құру бірнеше қателер бар. Олардың ішінде:
* FCZ жұмыс мақсаттары мен міндеттерін айқын әзірлеу болмауы.
* сыртқы экономикалық және инвестициялық аспектілерін араластыру.
* FCZ тауарларды әкелу реттейтін еді бөлек мемлекеттік билік құрылымының болмауы.
* Еркін кеден аймақтарын белгілеу үшін көтеріңкі ауқымды жер сатып алу.
* облысы жақсы экономикалық инфрақұрылым жатыр, оның ішінде дайындық кезеңнің жоқтығы, және қаржылық-экономикалық негіздемеде нақты аймақтағы STZ құру.
Халықаралық тәжірибе АЭА құру басты мәселе орналасуы аймақтардың, преференциалдық жұмыс істеуін тартылған мемлекеттік органдар арасындағы тиімсіз институционалдық байланыс және жеткіліксіз базалық инфрақұрылымды (тасымалдау, электр, байланыс) дұрыс таңдау екенін көрсетеді. Ол өздігінен облысы STZ рәсімдерді басталғаннан кейін дами бастайды емес екенін түсінген жөн. Әлеуметтік зона жоспары бөлек бөлу қажет. Ол әкімшілік кедергілерді санын азайту, сондай-ақ маңызды болып табылады. Қызыл таспа және бюрократия еркін кедендік аймақ табысты жұмыс істеуі үшін үлес ешқашан. жеңілдіктер мен ұзақтығы қамтамасыз ету дәлел ретінде мемлекеттің маңызды және жалғастыру саясаты. Әлемдік тәжірибе STZ құру мынадай қағидаттарды басшылыққа алуға тиіс екенін көрсетеді:
* белсендіру кәсіпкерлік;
* инвестициялық табыстылық;
* жұмыстың қазіргі заманғы нысандары мен әдістерін арқылы өзге де аумақтарында салыстырғанда іскерлік бәсекеге қабілеттілігі;
* бизнес және менеджмент бастамаларды бірлігі, комплаенс құрылымы нақты экономикалық жағдайлар АЭА;
* дамыған құқықтық базаның болуы.[7]
2 ЕРКІН КЕДЕН АЙМАҒЫНДАҒЫ КЕДЕНДІК БАҚЫЛАУ
Еркiн кеден аймақтарының шет ел тауарлары кеден баждары мен салықтары алынбай және экономикалық саясат қолданылмай тиiстi кеден аумақтық шекараларда орналасатын және пайдаланылатын, қазақстандық тауарлар ҚР-ның кеден заңдарымен анықталатын тәртiппен экспорттың кеден режимiне сәйкес әкетуге қолданылатын жағдайларда қолданылатын және пайдаланылатын кеден режимi.
Еркiн кеден аймағының кеден режимi қолданылатын аумақ ретiндегi еркiн кеден аймағы мен оның шекараларын өнеркәсiп және сауда министрлiгiмен, Экономика министрлiгiмен, Қаржы министрлiгiмен және Қазақстан Республикасы Ұлттық банкiмен келiсе отырып, Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң Қазақстан Республикасы орталық кеден органының және Қазақстан Республикасы жергiлiктi өкiлеттi және атқару органдарының бiрлескен ұсынуы бойынша қабылданатын шешiммен анықталады.
Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң егер еркiн кеден аймағының жұмыс iстеуi кеден заңдарының талаптарына сай келмейтiн болса, оны құру туралы шешiмнiң күшiн жоюға құқылы. Аталған шешiмнiң күшi жойылған жағдайда еркiн кеден аймағы алты ай iшiнде жойылуы тиiс.
Еркiн кеден аймағын құру туралы қайыруларды қараудың тәртiбiн Қазақстан Республикасының Үкiметi белгiлейдi.
Еркiн кеден аймақтарында кеден заңдары сақталатын жағдайда тауарлардың бөлшек саудада сатылуын қоспағанда олармен өндiрiстiк және өзге де коммерциялық операциялар жасауға рұқсат етiледi.[10]
Еркiн кеден аймағын аумағына әкелiнетiн және осы аумақтардан әкетiлетiн барлық тауарлар мен көлiк құралдары кеден заңдарымен және осы Тәртiппен көзделген ретпен кеден органдары анықтайтын жерлерде кедендiк ресiмдеу мен кедендiк бақылауға жатады.
Қазақстан Республикасы заңдарын сақтау және кедендiк бақылауды жүзеге асыру мақсатында Қазақстан Республикасының Үкiметi тауарлардың сипатын ескере отырып, еркiн кеден аймақтарында тауарлармен операцияларды жүргiзуге жекеленген тыйымдарды және шектеулердi белгiлеуге, сондай-ақ еркiн кеден аймақтарында ғимараттарды, құрылыстарды және құрылғыларды салуға құқылы.
ҚР-ның кеден органдарының кейбiр адамдар ҚР-ның заңдық актiлерiнiң, ҚР Үкiметiнiң актiлерiнiң талаптарын сақтамаса, олардың еркiн кеден аймақтарында тауарлармен операцияларды жүзеге асыруына тыйым салуы немесе мұндай адамдардың еркiн кеден аймағы аумағына кiруiне рұқсат етпеуi мүмкiн.
Еркiн кеден аймақтарында тауарлар мерзiмдерi шектелмей жата алады.
Қазақстан Республикасы заңдарымен көзделген жағдайларда ЕКА аумағына әкелiнетiн және осы аумақтан әкетiлетiн тауарлар малдәрiгерлiк, фитосанитарлық, экологиялық және мемлекеттiк кедендiк бақылаудың басқа да түрлерiне жатады.
Қазақстан Республикасы кеден заңнамасына сәйкес, ЕКА кедендік рәсімін қолданған кезде, тауарлар АЭА аумағы шегінде немесе оның бөлігіне, сәйкес шарттары сақталған жағдайда кедендік баждар, салықтар, сонымен қатар демпингке қарсы, өтемақы баждары төленбей орналастырылады және пайдаланылады. Бұл тауарлар АЭА резиденттерімен АЭА аумағында қызметін жүзеге асыру туралы келісімге сәйкес кәсіпкерлік және өзге де қызметін жүзеге асыруы мақсаттарында, сондай-ақ Қазақстан Республикасының арнайы экономикалық аймақтар туралы заңнамасына сәйкес өзге де мақсаттарда орналастыру және пайдалану үшін арналған.
ЕАЭО кеден кодексі, Қазақстан Республикасындағы кедендік реттеу туралы Қазақстан Республикасы кодексі (әрі қарай-Кодекс) түріндегі жаңа кедендік заңнама 2018 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енуіне байланысты және ЕКА кедендік рәсіміне орналастырылған, АЭА қатысушылары тауарларды есепке алу тәртібі мен ережесі Кодекстің ережелеріне сәйкес келтіру мақсатында, бүгінгі күні ЕКА кедендік рәсімге орналастырылған тауарларда және ЕКА кедендік рәсімге орналастырылған тауарлардан дайындалған (алынған) тауарлар есепке алу Ережесімен реттеледі, сондай ақ осы тауарларды мемлекеттік кірістер органдарына есеп беруді ұсыну Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің 2018 жылғы 20 ақпандағы Арнайы экономикалық аймақ және еркін кеден аймағы кедендік рәсімінің кейбір сұрақтары туралы №247 бұйрығымен бекітілген.
Өзгертулер алдымен есеп беру нысанын толтыруға әсерін тигізді, артық бағандар алынып тасталды, Сонымен қатар, шетел тауауарлары және кеден одағы (ЕАЭО) тауарлары үшін есептілік түрін бөлектеу арқылы тауарларды есепке алуды жүргізу ыңғайлы болды.
АЭА қатысушысы Ережесіне сәйкес, қызметтің басым түріне қатысты, келесі нысанда тоқсан сайын есеп беру ұсынады:
- Қазақстан Республикасындағы кедендік реттеу туралы Қазақстан Республикасының кодексінің 285-бабы 1-тармағына сәйкес, операциялар жасау үшін еркін кеден аймағы кедендік рәсіміне орналастырылған тауарлар бойынша есеп беру, екі бөлімнен тұрады:
1-бөлім. Кодекстің 285-бабы 1-тармағы 4-тармақшасына сәйкес жасалатын операциялар үшін ЕКА кедендік рәсіміне орналастырылған тауарларды қайта өңдеу (өңдеу), тауарларды дайындау (жинауды, бөлшектеуді, монтаждауды, шақтауды қоса алғанда), тауарларды жөндеу немесе оларға техникалық қызмет көрсету (аталған есеп беру нысанда, АЭА құрамына кіретін, Индустриалдық парк объектілерінде өндірістік қызмет көрсететін, АЭА резиденттері ұсынады).
ЕКА кедендік рәсіміне орналастырылған тауарларды сақтауды, тауарларды тиеу (түсіру) жөніндегі операцияларды және сақтауға байланысты өзге де жүк операцияларын, тауарлардың сақталуын қамтамасыз ету үшін қажетті операцияларды, сондай-ақ тауарларды тасымалдауға (тасуға) дайындау жөніндегі әдеттегі операцияларды, тауар сапасын жақсарту жөніндегі операцияларды, тауарлардың тұтынылуы тауарлардың сынамаларын және (немесе) үлгілерін іріктеу (Индустриалдық парк бойынша АЭА резиденттері, сондай ақ АЭА аумағында тұрғын үй кешендерін, әкімшілік ғимараттарды, әлеуметтік объектілер құрылысын салып жатқан, АЭА қатысушылары ұсынады).[11]
- арнайы экономикалық аймақта объектілер құрылысы, жайластыру және қайта қалпына келтіру мақсатында ЕКА кедендік рәсімге орналастыратын тауарлар бойынша есеп беру (АЭА аумағында тұрғын үй кешендерін, әкімшілік ғимараттарды, әлеуметтік объектілер құрылысын салып жатқан, АЭА қатысушылары ұсынады).
Есеп беру нысанының өзгеруі тауарларды есепке алу және олар бойынша есеп беруді толтыру тәртібі жеңілдетуге әкеледі.
Тауарларды есепке алу бойынша жаңа талаптарды сақтау мақсатында Нұр-Сұлтан қаласы бойынша Мемлекеттік кірістер департаменті АЭА аумағына әкелетін, тауарларды есепке алуды жүргізудің жаңа тәртібі туралы АЭА қатысушыларына уақытылы ақпарат беру бойынша шара қабылданды, дөңгелек үстел өткізілді, оның барысында АЭА резиденттер өкілдерімен, кеден өкілдерімен тауарларды есепке алуды жүргізу тәртібі және оған есептілік ұсыну сұрақтарын талқылады.[12]
Кеден заңнамасындағы жаңа енгізілімді жүзеге асыру бойынша түсініктеме жүргізу мемлекеттік кірістер органдары қызметінің басымды бағытының бірі болып табылады. Осындай шаралардың тиімділігі бизнес-қоғамдықтың нормативтік актілерді қажетті деңгейде білуі, бұл жағдай кеден операцияларын жүзеге асырғанда кәсіпкерлік жағынан заңдылықты сақтауға қамтамасыз етеді. Атап айтқанда, АЭА қатысушысы тауарларды есепке алу ... жалғасы
КІРІСПЕ
1 ЕРКІН КЕДЕН АЙМАҒЫ ТҮСІНІГІ
0.1 Еркін кеден аймағының мақсаты мен міндеттері
0.2 Еркін кеден аймағының экономика үшін мәні
1 ЕРКІН КЕДЕН АЙМАҒЫНДАҒЫ КЕДЕНДІК БАҚЫЛАУ
0.1 Тауарларды еркін кедендік аймағы кедендік рәсімімен орналастыру шарттары
0.2 Қазақстан тауарларын еркiн кеден аймағына әкелу және әкету
ҚОРЫТЫНДЫ
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
КІРІСПЕ
Қазақстан Республикасындағы кеден ісі (кедендік реттеу) деп Қазақстан Республикасы айрықша юрисдикцияға ие кеден одағының кедендік аумағының бөлігінде (Қазақстан Республикасының аумағында) тауарларды кеден одағының кедендік шекарасы арқылы өткізумен, оларды кеден одағының бірыңғай кедендік аумағында кедендік бақылауда тасымалдаумен, уақытша сақтаумен, кедендік декларациялаумен, кедендік рәсімдерге сәйкес шығарумен және пайдаланумен, кедендік бақылау жүргізумен, кедендік төлемдерді және салықтарды төлеумен байланысты қатынастарды, сондай-ақ кеден органдары мен көрсетілген тауарларды иелену, пайдалану және оларға билік ету құқығын іске асыратын тұлғалар арасындағы билік қатынастарын реттеу танылады.
Қазақстан Республикасындағы кедендік реттеу кеден одағының кеден заңнамасына, ал ондай заңнамамен реттелмеген бөлiгiнде Қазақстан Республикасының кеден заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.
Зерттеу өзектілігі. Арнайы экономикалық аймақ аумағындағы кедендік бақылау, арнайы экономикалық аймақ резиденттерінің (қатысушыларының, субъектілерінің) Еуразия экономикалық одақ (ЕАЭО) және Қазақстан Республикасы кедендік заңнамалар талаптарын және ережелерін, сондай ақ еркін кеден аймағы кедендік рәсіміне (ЕКА) орналастырылған тауарлардың есепке алу сұрақтарын реттейтін, нормативтік актілердің орындалуын қамтамасыз ету болып табылады.
Қазақстан Республикасы кеден заңнамасына сәйкес, ЕКА кедендік рәсімін қолданған кезде, тауарлар АЭА аумағы шегінде немесе оның бөлігіне, сәйкес шарттары сақталған жағдайда кедендік баждар, салықтар, сонымен қатар демпингке қарсы, өтемақы баждары төленбей орналастырылады және пайдаланылады.
Зерттеу нысаны: кеден аймағы
Зерттеу мақсаты. Еркін кеден аймағына сипаттама беру.
Зерттеу міндеттері:
Еркін кеден аймағы ұғымына түсінік беру;
Еркін кеден аймағының мақсаты мен міндеттерін сипаттау;
Еркiн кеден аймағындағы кедендiк бақылауға сипаттама беру.
Құрылымы. Курстық жұмыс кіріспеден, екі бөлімнен, қорытындыдан және пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады.
1 ЕРКІН КЕДЕН АЙМАҒЫ ТҮСІНІГІ
Кедендік шекара ұғымы кеден құқығының басты санаттарының бірі болып табылады жəне бұл санат кеден аумағы ұғымымен əрқашан қатар жүреді жəне белгілі бір тұтастықты құрайды. Кедендік шекара мəселесі кеңестік құқықтану ғылымында объективтік себептерге байланысты маңызды болмағанын айтып кеткен жөн.
Мұның ең басты себебі Кеңес Одағының кедендік шекаралары мемлекеттік шекаралармен толық сəйкес келетін, ал темір перденің болуы жағдайында тек қатал шектелген субъектілер саны ғана (олар мамандандырылған сыртқы сауда ұйымдар еді) кедендік шекарадан тауарларды өткізуді көздейтін экспорттық-импорттық операциялар жүргізу құқығына ие болатын.
Алайда жағдай Кеңес Одағының ыдырауы алдында күрт өзгерді, өйткені сыртқы сауда операцияларын жүзеге асырудың бұрыңғы шаруашылық механизмін бір қалыпта ұстап отыруға жəне тұтынушы нарығын толтыруға дəрменсіз саяси режим 1980-шы жылдардың аяғында кəсіпкерлікпен айналысатын барлық субъектілерге экспорттық-импорттық операциялар жүргізу құқығын беріп, КСРО-ның кедендік шекараларын ашуға мəжбүр болды. Қарайған жылдар бойы келе жатқан сыртқы сауданың мемлекеттік монополиясын жойған бұл шешім КСРО Министрлер Кеңесінің 28 ақпан 1989 жылғы №191 Қаулысымен ресімделді [1].
Түбегейлі өзгерген жағдайға сай келмеген 1964 жылғы КСРО-ның бұрыңғы Кеден кодексі 26 наурыз 1991 жылы қабылданған жəне 1991 жылдың 1 шілдесі күнінен бастап күшіне енгізілген КСРО-ның жаңа Кедендік кодексімен ауыстырылды.
1964 жылғы Кеден кодексіне қарағанда 1991 жылғы Кодекс КСРО-ның кедендік аумағы мен оның кеден шекарасына бөлек бір бапты арнады (2 бап). Кеден кодексінің бұл бабы төрт бөліктен құралды жəне КСРО-ның кеден аумағының құрамы мен оның шегін белгілейтін кеден шекараларына байланысты бірнеше маңызды ережені бекітті. Сонымен 1991жылғы КСРО Кеден кодексінің 2-ші бабымен енгізілген маңызды ережелердің ішінен келесілерді ерекше атап өту керек:
* КСРО кеден аумағының тұтастығы жөніндегі қағида (1 бөлім);
* КСРО-ның кедендік шекараларын оның кеден аумағының шегі ретінде анықтау (2 бөлім);
* кедендік шекараның КСРО мемлекеттік шекарасымен бірдей болуы жөніндегі жалпы ереже жəне бұл ережеден басқа айрықша жағдайлардың болу мүмкіндігіне жол берілуі (2 бөлім);
* кеден аумағы режимінің (кеден ісіне қатысты мемлекеттің айрықша юрисдикциясының) мемлекеттік шекара сызығының сыртында орналасқан объектілерге - яғни, КСРО-ның экономикалық аймағында құрылатын жасанды аралдарға, қондырғылар мен құрылыстарға - таратылу мүмкіндігі жөніндегі айрықша ереже (3 бөлім);
* кеден аумағының жалпы режимінен (іс жүзінде кеден аумағы құрамынан) шектері КСРО-ның кедендік шекараларының құрамдас бөлігі болып табылатын еркін кеден аймақтарын шығарылу мүмкіндігіне байланысты айрықша ереже (4 бөлім).
КСРО кеден аумағының жалпы режимінен бөлек бірінші айрықша ереже халықаралық құқыққа тікелей байланысты екендігі назар аудартады. Мəселен, КСРО кеден аумағының құрамына КСРО-ның экономикалық аймағында құрылған жасанды аралдардың, қондырғылар мен құрылыстардың енгізілуі (2 баптың 3 бөлімі) 1982 жылғы Теңіз құқығы бойынша БҰҰ Конвенциясына негізделген. Атап айтқанда, Конвенцияның 56 бабындағы 1 b (i) тармағы бойынша жағалаудағы мемлекеттің айрықша экономикалық аймақта жасанды аралдарды, қондырғылар мен құрылыстарды құру жəне пайдалану жағынан юрисдикциясы бар [2].
Екінші айрықша ереже мемлекеттің аумағында заңды тұлғаларды тіркеу, салық салу жəне өзге де маңызды мəселелер аясында шаруашылық (кəсіпкерлік) қызметті жүзеге асырудың ерекше құқықтық режимі қолданылатын еркін (немесе арнайы) экономикалық аймақтарды (ЕЭА) құру мүмкіндігіне байланысты. Кеден ісі аясына қатысты ЕЭА барлық аумағында еркін кеден аймағы режимі орнатылады жəне бұл режим бойынша шетелден əкелінетін тауарларды барлық кеден баждарынан толық босатуға дейін баратын оларды кедендік ресімдеудің жеңілдетілген тəртібі қолданылады.
1991 жылғы КСРО Кеден кодексі Кеңес Одағының ыдырағанынан кейін біршама уақыт қолданыста болды, нақты айтқанда бұрыңғы кеңестік республикалар өздерінің ұлттық кеден кодестерін қабылдағанға дейін. Сонымен қатар, бұрыңғы Кеңес Одағының орнында пайда болған жаңа тəуелсіз мемлекеттердің кеден ісі туралы заңдарында кеден аумағы мен кедендік шекара анықтамалары 1991 жылғы КСРО Кеден кодексіндегі құрылымды сақтап қалды. Мысалы, 1993 жылдың 21 маусымында қабылданған Ресей Федерациясының (РФ) Кеден кодексінде жəне 1995 жылдың 20 шілдесіндегі Қазақстан Республикасындағы кеден ісі туралы ҚР Заңында кеден аумағы мен кедендік шекараға арналған мазмұны бірдей 3-ші бап былайша тұжырымдалған:
* мемлекеттің кеден аумағын оның құрылықтағы аумағы, аумақтық жəне ішкі сулары мен олардың үстіндегі əуе кеңістігі (3 баптың 1 бөлімі), сондай-ақ кеден ісіне қатысты мемлекеттің айрықша юрисдикциясы бар теңіздегі айрықша экономикалық аймақта орналасқан жасанды аралдар, қондырғылар мен құрылымдар құрайды (3 баптың 2 бөлімі);
* кеден заңнамасымен белгіленген реттерден басқа жағдайларда еркін кедендік аймақтар мен еркін қоймалар аумақтары мемлекеттің кеден аумағынан тыс орналасқан деп есептеледі (3 баптың 3 бөлімі);
* мемлекеттің кеден аумағының шегі, сондай-ақ еркін кеден аймақтары мен еркін қоймалардың периметрі мемлекеттің кедендік шекарасы болып табылады (3 баптың 4 бөлімі).[4]
1991 жылғы КСРО Кеден кодексіне қарағанда келітірлген жағдайларда жаңалықтардың пайда болғанын байқауға болады, атап айтқанда:
* біріншіден, мемлекеттің мемлекеттің кеден аумағының құрамы оның элементтерін тізу арқылы нақтыланған - олар, құрылықтағы аумақ, аумақтық жəне ішкі сулар мен олардың үстіндегі əуе кеңістігі. Аталған элементтер мемлекеттің аумақтың құрамдас бөліктері болып табылады жəне осыдан мемлекеттік аумақ сияқты кеден аумағының да құқықтық режимінің негізін мемлекеттің егемендігі құрайды деген қорытынды шығаруға болады. Бұл жағдайға А.Ф. Ноздрачев те назар аударған болатын;
* екіншіден, еркін кеден аумақтарымен бірге жаңа ұғым енгізіліп отыр - ол еркін қоймалар жəне олардың аумағы, еркін кеден аймақтарының аумағы сияқты кеден аумағының біртұтас режимінен шығарылып отыр;
* үшіншіден, кеден шекарасының мемлекеттік шекарамен бірдей болуы жөніндегі жалпы ереже алынып тасталған;
* төртіншіден, кеден шекарасынының құрамына мемлекеттің кеден аумағы мен еркін кеден аумақтарының шектерімен бірге еркін қоймалардың периметрлерін де қосу арқылы кедендік шекара ұғымы анықталған;
Келтірілген заңи ережелер кедендік шекараның тиісті ғылыми анықтамалары үшін негіз болды. Мəселен, анықтамалық əдебиеттердің бірқатарында кедендік шекара ұғымы, бір жағынан, мемлекет кеден аумағының шегі, сондай-ақ еркін кеден аймақтары мен еркін қоймалардың периметрлері ретінде, екінші жағынан - мемлекеттің кеден аумағының шекарасы ретінде берілген. Басқа басылымдарда кедендік шекара мемлекеттің кедендік аумағын шектейтін шартты сызық ретінде, үшіншілерінде - бірыңғай кедендік заңнама қолданылатын жəне сыртқы сауданың бірыңғай статистикалық есебі жүргізілетін аумақ шекарасы ретінде ұсынылған.[5]
Еркін кеден аймағы -- бұл тауарлардың қауіпсіздігі жөніндегі талаптардан басқа, импортталатын тауарлардан акциз алуды қоспағанда, кедендік баждар, салықтар алынбастан, тарифтік емес реттеу шараларын қолданбастан шетелдік және қазақстандық тауарлар арнайы экономикалық аймақтың тиісті аумақтық шекараларында орналасатын және пайдаланылатын кедендік режим.
Еркін кедендік аумақтың кедендік рәсімімен Беларусь Республикасында, Қазақстан Республикасында және Ресей Федерациясында 2012 жылғы 1 қаңтарға дейін, Армения Республикасында 2016 жылғы 1 желтоқсанға дейін және Қырғыз Республикасында 2015 жылғы 1 қаңтарға дейін тіркелген резиденттер орналастырған шетел тауарларын пайдалана отырып дайындалған (алынған) тауарлардың мәртебесін айқындау осы баптың 3 және 4-тармақтарының ережелері ескеріле отырып, осы Келісімнің 19-бабына сәйкес 2017 жылғы 1 қаңтарға дейін жүзеге асырылады.
Еркін кедендік аймақтың кедендік рәсімімен орналастырылған шетел тауарларын пайдалана отырып дайындалған (алынған) тауарлардың мәртебесін айқындауды мемлекеттік тіркеуі Калининград облысында жүзеге асырылған және 2006 жылғы 1 сәуірдегі жағдай бойынша "Калининград облысындағы ерекше экономикалық аймақ туралы" Ресей Федерациясының 1996 жылғы 22 қаңтардағы № 13-ФЗ Федералдық заңының (бұдан әрі - Ресей Федерациясының № 13-ФЗ Федералдық заңы) негізінде қызметті жүзеге асырған тұлғалар осы баптың 3 және 4-тармақтарының ережелерін ескере отырып, 2016 жылғы 1 сәуірге дейін осы Келісімнің 19-бабына сәйкес жүзеге асырады.
2010 жылғы 1 мамырға дейін тіркелген резиденттер, сондай-ақ мемлекеттік тіркеуі Калининград облысында жүзеге асырылған және 2006 жылғы 1 сәуірдегі жағдай бойынша қызметті Ресей Федерациясының № 13-ФЗ Федералдық заңының негізінде жүзеге асырған тұлғалар үшін Кеден одағының комиссиясы осы Келісімнің 19-бабында айқындалған жеткілікті қайта өңдеу өлшемдерін орындауға қарамастан, шетел тауарлары мәртебесін алатын еркін кедендік аймақтың кедендік рәсімімен орналастырылған шетел тауарларын пайдалана отырып дайындалған (алынған) тауарлар тізбесін белгілеуге құқылы. Көрсетілген тауарлар тізбесі, егер мұндай тауарлар кеден одағының кедендік аумағынан тысқары әкетілмеген жағдайда қолданылады.
2010 жылғы 1 мамырға дейін тіркелген жекелеген резиденттерге, сондай-ақ мемлекеттік тіркеуі Калининград облысында жүзеге асырылған және 2006 жылғы 1 сәуірдегі жағдай бойынша қызметті Ресей Федерациясының № 13-ФЗ Федералдық заңының негізінде жүзеге асырған жекелеген тұлғаларға қатысты Кеден одағының комиссиясы, егер мұндай тауарларды кеден одағының кедендік аумағына шығару кеден одағына мүше мемлекеттердің экономикалық саласына елеулі экономикалық залал келтіретіндей немесе мұндай залалды келтіру қаупін туғызатындай өспелі көлемде және шарттарда жүзеге асырылған жағдайда, кеден одағының тауарлары болып танылуы мүмкін еркін кедендік аймақтың кедендік рәсімімен орналастырылған шетел тауарларын пайдалана отырып дайындалған (алынған) тауарлар саны бойынша шектеу белгілеуге құқылы. Көрсетілген шектеулерді белгілеу туралы шешім Кеден одағының комиссиясы айқындаған тәртіппен консенсус арқылы және егер мұндай тауарлар кеден одағының кедендік аумағынан тысқары әкетілмеген жағдайда қолданылады.
Кеден одағына мүше мемлекеттер арасындағы осы Келісімнің ережелерін түсіндіруге және (немесе) қолдануға байланысты даулар ең алдымен, келіссөздер және консультациялар өткізу жолымен шешіледі.
Егер даудың бір тарапы даудың екінші тарапына оларды жүргізу туралы ресми жазбаша өтініш жіберген күннен бастап алты ай ішінде дау тараптары дауды консультациялар және келіссөздер жолымен реттемесе, онда дау тараптарының арасында оны шешуге қатысты басқа уағдаластық болмаған кезде, дау тараптарының кез келгені бұл дауды Еуразиялық экономикалық қоғамдастықтың Сотына қарау үшін жібере алады.
Кеден одағының комиссиясы Тараптарға дауды Еуразиялық экономикалық қоғамдастықтың Сотына қарау үшін бергенге дейін реттеуге жәрдем көрсетеді.[6]
1.1 Еркін кеден аймағының мақсаты мен міндеттері
Әлемдік тәжірибеде, арнайы аймақтарды құрудың негізгі міндеті жалпы экономикалық, сауда, әлеуметтік, ғылыми және техникалық мәселелерді шешу болып табылады. Ресей Федерациясының ерекше экономикалық аймақ туралы Федералдық заңның 3-бап АЭА мақсаттарына арналған. Олардың ішінде: өңдеу өнеркәсібі, жоғары технологиялы өндірістерді, туризм, көлік инфрақұрылымы, тауарлардың жаңа түрлерін ғылыми-зерттеу және өндіру коммерцияландыру дамыту.[9]
АЭА өнімдер үшін әр түрлі процедураларды қолдана алады. Олардың арасында, еркін кеден аймағы. Бұл шетелдік өнімдер белгілі бір уақыт кезеңі үшін салық салынбайды онда рәсім болып табылады.
Әлемдік тәжірибеде, АЭА құру мынадай міндеттері бар:
* шетелдік инвестициялар мен озық технологиялар тарту.
* әсіресе жоғары білікті мамандар үшін жұмыс орындарын құру.
* жұмыс ұйымдастырудың жаңа әдістерін тестілеу.
* Барынша азайту шығындар.
* инфрақұрылымға қол жақсарту.
* жұмысшыларды жалдау құнын төмендету.
* әкімшілік кедергілерді санын қысқарту.
* Аймақтық даму және тұтынушыға өндірісті тарту.
АЭА бірнеше жіктеу бар. негізгі бір экономикалық қызмет топтастыру болып табылады. Бұл жіктеу бөледі сауда, өндірістік, техникалық инновациялық, сервистік және кешенді АЭА.[8]
1.2 Еркін кеден аймағының экономика үшін мәні
Дамушы елдердің, еркін кедендік аймақтың жылы - ең алдымен өсу көзі болып табылады. Бұл индустрияландырудың жаңа кезеңіне ұлттық экономиканы көмектеседі, өнеркәсіп, өнеркәсіптік тауарлар шетелге сатылды мүмкіндік береді. Дамыған елдерде, Кедендік кодекс, жекелеген аймақтардың және салаларды нығайту құруды қоюға басым болып табылады. Яғни, бұл режим экономиканы тепе-тәсілі ретінде олардың саналады.Ресейде еркін кеден аймағының кедендік рәсімі өз ерекшеліктері бар. Өткен жылы, сарапшылар жиі олардың экономикалық мазмұнына, сәйкессіздік және оларды жасау үшін нақты стратегиясын болмауына залал STZ туралы саясилану пайдалану атап өтті. Сондықтан кейде Ресейде тіпті өңірлерді дамыту жөніндегі кейбір еркін кеден аймақтары теріс әсері туралы айтуға болар еді. Жергілікті өнімдер бажсыз арзан импорттық өнімдерімен бәсекеге жай қабілетсіз болып шықты.
Инфрақұрылым компоненттерін мемлекет экономика, өндіріс қуатын және нормативтік-құқықтық базаны дайын болуы тиіс пайдасын. тәртібін Сыртқы тәжірибе мұндай аймақтарды құру айқын мақсаттары мен міндеттерін әзірлеу қажеттігін ұсынады. Ол тұр түсіндім, бұл The бейқам көшіру шетелдік модельдері болып табылады жарамды. Әрбір мемлекетте шарттары мен проблемалар түрлі, сондықтан үлгілері тиімсіз болып табылады, тіпті FTZ құру идеясының кемсіту әкелуі мүмкін.
Әлемдік тәжірибені талдай отырып, STZ құру бірнеше қателер бар. Олардың ішінде:
* FCZ жұмыс мақсаттары мен міндеттерін айқын әзірлеу болмауы.
* сыртқы экономикалық және инвестициялық аспектілерін араластыру.
* FCZ тауарларды әкелу реттейтін еді бөлек мемлекеттік билік құрылымының болмауы.
* Еркін кеден аймақтарын белгілеу үшін көтеріңкі ауқымды жер сатып алу.
* облысы жақсы экономикалық инфрақұрылым жатыр, оның ішінде дайындық кезеңнің жоқтығы, және қаржылық-экономикалық негіздемеде нақты аймақтағы STZ құру.
Халықаралық тәжірибе АЭА құру басты мәселе орналасуы аймақтардың, преференциалдық жұмыс істеуін тартылған мемлекеттік органдар арасындағы тиімсіз институционалдық байланыс және жеткіліксіз базалық инфрақұрылымды (тасымалдау, электр, байланыс) дұрыс таңдау екенін көрсетеді. Ол өздігінен облысы STZ рәсімдерді басталғаннан кейін дами бастайды емес екенін түсінген жөн. Әлеуметтік зона жоспары бөлек бөлу қажет. Ол әкімшілік кедергілерді санын азайту, сондай-ақ маңызды болып табылады. Қызыл таспа және бюрократия еркін кедендік аймақ табысты жұмыс істеуі үшін үлес ешқашан. жеңілдіктер мен ұзақтығы қамтамасыз ету дәлел ретінде мемлекеттің маңызды және жалғастыру саясаты. Әлемдік тәжірибе STZ құру мынадай қағидаттарды басшылыққа алуға тиіс екенін көрсетеді:
* белсендіру кәсіпкерлік;
* инвестициялық табыстылық;
* жұмыстың қазіргі заманғы нысандары мен әдістерін арқылы өзге де аумақтарында салыстырғанда іскерлік бәсекеге қабілеттілігі;
* бизнес және менеджмент бастамаларды бірлігі, комплаенс құрылымы нақты экономикалық жағдайлар АЭА;
* дамыған құқықтық базаның болуы.[7]
2 ЕРКІН КЕДЕН АЙМАҒЫНДАҒЫ КЕДЕНДІК БАҚЫЛАУ
Еркiн кеден аймақтарының шет ел тауарлары кеден баждары мен салықтары алынбай және экономикалық саясат қолданылмай тиiстi кеден аумақтық шекараларда орналасатын және пайдаланылатын, қазақстандық тауарлар ҚР-ның кеден заңдарымен анықталатын тәртiппен экспорттың кеден режимiне сәйкес әкетуге қолданылатын жағдайларда қолданылатын және пайдаланылатын кеден режимi.
Еркiн кеден аймағының кеден режимi қолданылатын аумақ ретiндегi еркiн кеден аймағы мен оның шекараларын өнеркәсiп және сауда министрлiгiмен, Экономика министрлiгiмен, Қаржы министрлiгiмен және Қазақстан Республикасы Ұлттық банкiмен келiсе отырып, Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң Қазақстан Республикасы орталық кеден органының және Қазақстан Республикасы жергiлiктi өкiлеттi және атқару органдарының бiрлескен ұсынуы бойынша қабылданатын шешiммен анықталады.
Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң егер еркiн кеден аймағының жұмыс iстеуi кеден заңдарының талаптарына сай келмейтiн болса, оны құру туралы шешiмнiң күшiн жоюға құқылы. Аталған шешiмнiң күшi жойылған жағдайда еркiн кеден аймағы алты ай iшiнде жойылуы тиiс.
Еркiн кеден аймағын құру туралы қайыруларды қараудың тәртiбiн Қазақстан Республикасының Үкiметi белгiлейдi.
Еркiн кеден аймақтарында кеден заңдары сақталатын жағдайда тауарлардың бөлшек саудада сатылуын қоспағанда олармен өндiрiстiк және өзге де коммерциялық операциялар жасауға рұқсат етiледi.[10]
Еркiн кеден аймағын аумағына әкелiнетiн және осы аумақтардан әкетiлетiн барлық тауарлар мен көлiк құралдары кеден заңдарымен және осы Тәртiппен көзделген ретпен кеден органдары анықтайтын жерлерде кедендiк ресiмдеу мен кедендiк бақылауға жатады.
Қазақстан Республикасы заңдарын сақтау және кедендiк бақылауды жүзеге асыру мақсатында Қазақстан Республикасының Үкiметi тауарлардың сипатын ескере отырып, еркiн кеден аймақтарында тауарлармен операцияларды жүргiзуге жекеленген тыйымдарды және шектеулердi белгiлеуге, сондай-ақ еркiн кеден аймақтарында ғимараттарды, құрылыстарды және құрылғыларды салуға құқылы.
ҚР-ның кеден органдарының кейбiр адамдар ҚР-ның заңдық актiлерiнiң, ҚР Үкiметiнiң актiлерiнiң талаптарын сақтамаса, олардың еркiн кеден аймақтарында тауарлармен операцияларды жүзеге асыруына тыйым салуы немесе мұндай адамдардың еркiн кеден аймағы аумағына кiруiне рұқсат етпеуi мүмкiн.
Еркiн кеден аймақтарында тауарлар мерзiмдерi шектелмей жата алады.
Қазақстан Республикасы заңдарымен көзделген жағдайларда ЕКА аумағына әкелiнетiн және осы аумақтан әкетiлетiн тауарлар малдәрiгерлiк, фитосанитарлық, экологиялық және мемлекеттiк кедендiк бақылаудың басқа да түрлерiне жатады.
Қазақстан Республикасы кеден заңнамасына сәйкес, ЕКА кедендік рәсімін қолданған кезде, тауарлар АЭА аумағы шегінде немесе оның бөлігіне, сәйкес шарттары сақталған жағдайда кедендік баждар, салықтар, сонымен қатар демпингке қарсы, өтемақы баждары төленбей орналастырылады және пайдаланылады. Бұл тауарлар АЭА резиденттерімен АЭА аумағында қызметін жүзеге асыру туралы келісімге сәйкес кәсіпкерлік және өзге де қызметін жүзеге асыруы мақсаттарында, сондай-ақ Қазақстан Республикасының арнайы экономикалық аймақтар туралы заңнамасына сәйкес өзге де мақсаттарда орналастыру және пайдалану үшін арналған.
ЕАЭО кеден кодексі, Қазақстан Республикасындағы кедендік реттеу туралы Қазақстан Республикасы кодексі (әрі қарай-Кодекс) түріндегі жаңа кедендік заңнама 2018 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енуіне байланысты және ЕКА кедендік рәсіміне орналастырылған, АЭА қатысушылары тауарларды есепке алу тәртібі мен ережесі Кодекстің ережелеріне сәйкес келтіру мақсатында, бүгінгі күні ЕКА кедендік рәсімге орналастырылған тауарларда және ЕКА кедендік рәсімге орналастырылған тауарлардан дайындалған (алынған) тауарлар есепке алу Ережесімен реттеледі, сондай ақ осы тауарларды мемлекеттік кірістер органдарына есеп беруді ұсыну Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің 2018 жылғы 20 ақпандағы Арнайы экономикалық аймақ және еркін кеден аймағы кедендік рәсімінің кейбір сұрақтары туралы №247 бұйрығымен бекітілген.
Өзгертулер алдымен есеп беру нысанын толтыруға әсерін тигізді, артық бағандар алынып тасталды, Сонымен қатар, шетел тауауарлары және кеден одағы (ЕАЭО) тауарлары үшін есептілік түрін бөлектеу арқылы тауарларды есепке алуды жүргізу ыңғайлы болды.
АЭА қатысушысы Ережесіне сәйкес, қызметтің басым түріне қатысты, келесі нысанда тоқсан сайын есеп беру ұсынады:
- Қазақстан Республикасындағы кедендік реттеу туралы Қазақстан Республикасының кодексінің 285-бабы 1-тармағына сәйкес, операциялар жасау үшін еркін кеден аймағы кедендік рәсіміне орналастырылған тауарлар бойынша есеп беру, екі бөлімнен тұрады:
1-бөлім. Кодекстің 285-бабы 1-тармағы 4-тармақшасына сәйкес жасалатын операциялар үшін ЕКА кедендік рәсіміне орналастырылған тауарларды қайта өңдеу (өңдеу), тауарларды дайындау (жинауды, бөлшектеуді, монтаждауды, шақтауды қоса алғанда), тауарларды жөндеу немесе оларға техникалық қызмет көрсету (аталған есеп беру нысанда, АЭА құрамына кіретін, Индустриалдық парк объектілерінде өндірістік қызмет көрсететін, АЭА резиденттері ұсынады).
ЕКА кедендік рәсіміне орналастырылған тауарларды сақтауды, тауарларды тиеу (түсіру) жөніндегі операцияларды және сақтауға байланысты өзге де жүк операцияларын, тауарлардың сақталуын қамтамасыз ету үшін қажетті операцияларды, сондай-ақ тауарларды тасымалдауға (тасуға) дайындау жөніндегі әдеттегі операцияларды, тауар сапасын жақсарту жөніндегі операцияларды, тауарлардың тұтынылуы тауарлардың сынамаларын және (немесе) үлгілерін іріктеу (Индустриалдық парк бойынша АЭА резиденттері, сондай ақ АЭА аумағында тұрғын үй кешендерін, әкімшілік ғимараттарды, әлеуметтік объектілер құрылысын салып жатқан, АЭА қатысушылары ұсынады).[11]
- арнайы экономикалық аймақта объектілер құрылысы, жайластыру және қайта қалпына келтіру мақсатында ЕКА кедендік рәсімге орналастыратын тауарлар бойынша есеп беру (АЭА аумағында тұрғын үй кешендерін, әкімшілік ғимараттарды, әлеуметтік объектілер құрылысын салып жатқан, АЭА қатысушылары ұсынады).
Есеп беру нысанының өзгеруі тауарларды есепке алу және олар бойынша есеп беруді толтыру тәртібі жеңілдетуге әкеледі.
Тауарларды есепке алу бойынша жаңа талаптарды сақтау мақсатында Нұр-Сұлтан қаласы бойынша Мемлекеттік кірістер департаменті АЭА аумағына әкелетін, тауарларды есепке алуды жүргізудің жаңа тәртібі туралы АЭА қатысушыларына уақытылы ақпарат беру бойынша шара қабылданды, дөңгелек үстел өткізілді, оның барысында АЭА резиденттер өкілдерімен, кеден өкілдерімен тауарларды есепке алуды жүргізу тәртібі және оған есептілік ұсыну сұрақтарын талқылады.[12]
Кеден заңнамасындағы жаңа енгізілімді жүзеге асыру бойынша түсініктеме жүргізу мемлекеттік кірістер органдары қызметінің басымды бағытының бірі болып табылады. Осындай шаралардың тиімділігі бизнес-қоғамдықтың нормативтік актілерді қажетті деңгейде білуі, бұл жағдай кеден операцияларын жүзеге асырғанда кәсіпкерлік жағынан заңдылықты сақтауға қамтамасыз етеді. Атап айтқанда, АЭА қатысушысы тауарларды есепке алу ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz