Радиотелефондық байланыс жүйесінің құрылымдық сұлбасы

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 14 бет
Таңдаулыға:

АЛМАТЫ ЭНЕРГЕТИКА ЖӘНЕ БАЙЛАНЫС УНИВЕРСИТЕТІ
Коммерциялық емес акционерлік қоғамы

Телекоммуникациялық желілер және жүйелер кафедрасы

№2 Семестрлік жұмыс

Пәні: радиотехника және телекоммуникация негіздері
Тақырыбы: Радиобайланыс жүйесінің құрылымдық сұлбасы.
Мамандығы: Радиотехника электроника және телекоммуникация
Орындаған: Нуридин Акбота
Тобы: РЭТк-18-3
Қабылдаған: аға оқытушы Накисбекова Б.Р

_______ __________ __ ___________ 2020 ж.
(бағасы) (қолы)

Алматы, 2020 ж

Мазмұны
1. Кіріспе
2. Дабылдар
3. Радиобайланыс жүйесінің құрылымдық сызбасы
4. Шамдық ІҚГ жұмыс ерекшеліктері.
5. Транзисторлық ІҚГ жұмыс ерекшеліктері.
6. Радио қабылдағыш құрылымының классификациясы және элементтері.
7. Қорытынды

Кіріспе
Радиотарату құрылғылары радиотехникада негізгі орындардың бірін алады. Соңғы жылдардағы радиотарату құрылғылары техникасының дамуы, жаңа техникалық бағыттардың пайда болуы, таратқыштардың техникалық сипаттамаларының нормативтерінің өзгеруі, жаңа элементтік негіздің пайда болуы - осының бәрі тек қана радиотаратқыштарда болатын құбылыстарды түсіну, оқу қажеттігін анықтап қана қоймай, сонымен қатар оларды дамытудағы алғы шарттарды еңгізу болып табылады.
Радиобайланыс, радиотарату және теледидар техникасында дамытудағы алғы шарттар және жүйелер анықталды. Осындай жүйелерге біржолақты радиотарату, цифрлық радиотарату, әртүрлі қозғалмалы объектілері бар байланыс жүйелері, радиотелефондар, сымсыз телефондар, жерсеріктік теледидар және т.б. жатады. Жаңа технологиялық шешімдердің бірнешеуі орын алды: өрістік транзисторлар негізінде, модульдік ұстаным бойынша жасалған теледидарлық және орта толқынды таратқыштар, Д классына жататын ДЖ қуатты күшейткіштері УЖЖ және АЖЖ диапазондарына арналған Шотки жапқышы бар транзисторлық күшейткіштер, жаңа сызықты транзисторлар негізінде жасалынған теледидарлық дабылдарды видео және дыбыстық ортақ сүйемелдеу күшейткіштері және т.б. Радиобайланыс -- радиотолқын көмегімен ақпарат алмасу. Радиобайланыс жүйесінің ақпарат беруші жағында радиотаратқыштан және таратушы антенналардан тұратын радиотарату құрылғысы, ал қабылдаушы жағында қабылдау антенналары мен радиоқабылдагыштан тұратын радиоқабылдау құрылғысы орналасады. Таратқышта қоздыратын тасымалдаушы жиіліктегі тербеліс берілетін ақпарат сигналының заңына сәйкес өзгертіледі , ал қабылдаушы жақта кері процесс жүргізіледі. Байланыс біржақты және екіжақты болуы мүмкін. Радиобайланыс қозғалмайтын объектер мен жылжымалы объект арасында, сондай-ақ жылжымалы объектілер арасында байланыс орнатудың бірден бір тәсілі.

Дабылдар
Электрбайланыстың бастапқы дабылы, спектр ұғымы. Электр дабылы - бұл хабарламаның материалдық тасымалдаушысы (таратушы). Электрбайланыс жүйесінде алыс қашықтықтарға хабарламаны тарату үшін айнымалы электр тогы (сымды желілерде), электромагниттік өріс (радиотолқындар), жарық толқыны (оптикалық-талшықты байланыс желісі) таратушы болып табылады.
Жоғарыда айтылған таратушылардың тарату жылдамдығы жарық жылдамдығына жуық, сондықтан бұл таратушылардың көмегімен зор өлшемді ақпаратты таратуға болады. Кез келген электрбайланыс жүйесінде түрлендірулерді жүзеге асыратын құрылғылар болуы керек:
- таратуда: ақпарат - хабарлама - дабыл;
- қабылдауда: дабыл - хабарлама - ақпарат.
Ақпаратты жіберуші және алушы байланыс жүйесінде абоненттер болып табылады, сондықтан оларды абоненттік құрылғылар немесе терминалдар деп атайды.
Таратқышта бастапқы дабылдың байланыс желі бойынша таратуға қолайлы жоғарыжиіліктіге түрлендіруі жүреді.
Қабылдағышта қабылданған дабылдан бастапқы дабыл шығарылады, бірақ байланыс желісіндегі кедергілер үшін ол бастапқыдан біршама ажыратылады.
Байланыс арнасы - жіберушіден алушыға хабарламаны таратуды қамтамасыз ететін техникалық құралдар мен тарату ортасының жиынтығы. Арналарды хабарламаның түрі мен тарату ортасына байланысты ажыратады: телефондық, телеграфтық, деректерді табыстау, дыбыстық және теледидарлық хабар тарату, сымды және кабельді, радиобайланыс, сандық.
Әр жіберуші-тұтынушы жұбына жеке байланыс желісін пайдалану экономикалық тұрғыдан орынсыз, сондықтан байланыс техникасында хабарламаларды тарату үшін көпарналы жүйелер (арналарды тығыздау жүйелері) қолданылады.
Дабылдар мен кедергілер классификациясы, негізгі анықтамалар Қарапайым (гармоникалық) дабылдың математикалық моделі - бұл уақыт функциясы:
u (t) = Um cos (2p f t + f),
мұндағы Um - амплитуда, f - жиілік, f - фаза.
Кез келген күрделі дабылды (периодтық және периодтық емес - соңғы уақыт бөлігінде импульстік) математикалық Фурье қатарымен ұсынуға болады.:
u (t) = Uo + Σ U mn cos (2PIfn t + Φn),
мұндағы Umn - n - ші гармоника амплитудасы.
Хабарлама - бұл жиірек күрделі формалы кездейсоқ дабыл. Үздіксіз (аналогты), дискретті және сандық дабылдар деп ажыратылады.
Дабыл спектрі - бұл сомада күрделі электр дабылын құрайтын жиіліктер, амплитудалар және бастапқы фазалардың нақты мәндерімен гармоникалар (гармоникалық құраушылар) жиынтығы. Спектрдің қысқаша ұғымы - бұл байланыс арнасындағы дабылмен ауыстырылатын жиіліктер жолағы.
Дабылдағы гармоника амплитудасының графикалық кескіні дабылдың спектрлік диаграммасы деп аталады. Гармоникалық дабыл ең қарапайым спектрге ие. Гармоникалық дабылдың спектрі (1.1 сурет)

1.1 -сурет
Электрбайланыстың бастапқы дабылдары:
- телефонды сөйлеу дабылы немесе үндестік жиілігі 300 Гц-тен 3400 Гц-ке дейінгі спектрге ие; бұл спектр байланыс арнасы бойынша сөзді тарату үшін және бұл дабылды қабылдағыш жақта бұрмалаусыз қабылдау үшін жеткілікті;
- видеодабыл 50Гц-тен 6,5 МГц-ге дейін (SECAM жүйесі) және 50 Гц-тен 5,5 МГц-ге дейін (PAL жүйесі) жиілік жолағын алады - бұл ең кең жолақты бастапқы дабыл;
- радиомен хабар беретін дабыл 20 Гц-тен 20 кГц-ге дейін жиілік жолағын алады;
Периодты импульстік дабылдар спектрі импульс қуыстылығына тәуелді.
Радиотелефондық байланыс жүйесінің құрылымдық сұлбасы
Радиотелефондық байланыс жүйесінің құрылымдық сұлбасын және ток пен кернеудің уақытқа байланысты диаграммасын қарастырамыз 2,4.а-сурет.
Егер t=t0 уақыт аралығында ақпарат көзінен берілу болмаса, онда Uy=U0 кернеу тұрақты, бастапқы жиілік ωо=2PIƒо.

Сурет 2,4.а. Радиотелефондық байланыс жүйесі

Сурет 2,4.б. Кернеудің уақытқа байланысты графигі
Ақпарат келіп түскен кезде 2,4.б-сурет, ол микрофон арқылы түрлендіріліп Uy, басқарушы сигнал төменгі жиілікте беріледі, сигнал жоғары жиілікті генератор көмегімен, тербеліске модуляцияланады. Бұл жағдайда амплитудалық модуляция, басқарушы сигналдың лездік мәніне байланысты жүреді. Алынған радиосигнал U, берілетін антеннаның көмегімен кеңістікке радиотолқындар түрде таралады. Қабылдау антенасына жетіп, радиотолқындар оның құраушыларынан түрлендіріліп Uу кернеуге айналады, ол радиосигнал антенадан басқа телефонда және қабылдаушы детектірлық құрылымда жүреді. Детектір радиосигналды басқарушы сигналға айналдырып, ол телефон арқылы басқарушы сигнал әсерінен, дыбыстық ақпаратқа жеткізіп таратады. Детектірдың сұлбасы 2,4.в, г, д-суреттерде көрсетілген. Детектірдың негізгі құрылым элементтері, жартылай өткізгіш диод, жүктеме кедергі R және С конденсатордан тұрады. Диодтың тоғы бір бағытта детектір тізбегімен жүреді ідет, және ол импульсті болады, оның амплитудасы уақытқа байланысты синусойдалық басқарушы сигнал заңымен өзгереді.
Детектор сұлбасының негізгі элементтері: 2,4.е, ж-суреттер бойынша бір жақты өткізгіш диод VД және резистор R мен конденсатордан (С) жинақталған. Диодтың қасиеті бойынша детектор тоғы ідет, тек бір бағытта, импульсті сигнал түрде жүреді, оның амплитудасы уақытқа байланысты басқару сигналы жүреді. Пульсирлеуші токтың орташа мәні айналып жүреді. Токты жоғары және төменгі жиілікте жіктеуге С конденсатор арналған, ол Ω басқарушы сигнал жиілігін қарастырады.
Мұндағы R - активті кедергі, мәні мына аралықта ауысады:

.
Бұдан жүктеме детектор алған кернеу U[1]y=IopR бұл басқарушы сигнал өзгеру заңымен жүреді. Синусойда ток теңдеуі i= I0+Imsinω(t-t0)= I0+Imsin 2PIƒо (t-t0) мұндағы, I0 - хабар түспеген лездік ток.
Антеналық үлкен жиілікті тербеліс жиілігі - мұндағы, С - контур сыйымдылығы; U - кернеу разрядты кезі; N - секундтық разряд саны.
Модуляциялық үрдіс деп - электромагнитті тербеліс шамасының кез келген сигнал берілу өзгерісі әсер ету заңдылығы, сезгіштік арқылы хабар беруді айтады. Олардың түрлері: амплитудалық, жиіліктік, фазалық модуляцияға бөлінеді.

Сурет 2,4.в. Детектордың сұлбасы (в) және сигналдар графигі (г, д)

Шамдық ІҚГ жұмыс ерекшеліктері
Радиотаратушы құрылғының 2.1 суретте көрсетілген құрылымдық сұлбасындағы негізгі элементтердің бірі болып тұрақты тоқ энергиясын жоғарғы жиілік энергия тоғына түрлендіруші ішкі қозуы бар генератор болып табылады. Осы кезде ішкі қозуы бар генератор шығысынан алынатын тербеліс жиілігі генератор сұлбасындағы элементтер көрсеткішіне тәуелсіз, кіріске берілген тербелістермен анықталады.
Қазіргі заманғы таратқыштардағы ІҚГ күшейткіш құрылғысы ретінде электровакуумдық шамдар, биполярлық және өрістік транзисторлар, Ганна диодтары тасқындық ұшып-өту диоды (ТҰӨД) магнетрондар, клистрондар, жүгіргін толқын шамдары, тиратрондар және т.б. пайдаланылады. Осы күшейткіш құрылғының біреуінің пайдаланылуы қуат және жұмыс жиілігінің диапазонымен анықталады. Аз қуатты генераторлар көбінесе биполярлық транзисторлар негізінде жасалынады.

2.1 Сурет - Радиотаратқыш құрылғысының құрылымдық сұлбасы: БГ - беруші генератор; АК - аралық күшейткіш; СҚК - соңғы қуат күшейткіш; ҚК - коректену көзі; М - модулятор
Сыртқы қоздыруы бар шамдық генератор. 2.2 суретте ішкі қоздыруы бар шамдық генератордың қарапайым сұлбасы көрсетілген. Мұнда келесі электрлік тізбектер: анод тізбегі: анодтық қоректену көзі ЕА , тербелмелі контур LC, шамның анод - катод аймағы, байланыстырушы сымдар, басқарушы тор тізбегі: ығысу кернеуінің ЕС көзі, айнымалы кернеу UС көзі, шамның катод - тор аймағы және байланыстырғыш сымдар; Қыздыру катодының тізбегі: қыздыру кернеуінің көзі, қыздыру сымы және байланыстырғыш сымдар.
Ішкі қоздыруы бар генератор сұлбасында физикалық құбылыстар келесі ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.