Барлық жерлер

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 17 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі
Жәңгір хан атындағы Батыс Қазақстан аграрлық-техникалық университеті
Агротехнология институты

Топырақтану, агрохимия және жерді пайдалану жоғары мектебі

Курстық жұмыс
Жерге орналастыруды жобалау пәні бойынша:
БҚО-ның Ақсай ауданының Айым шаруа қожалығы ішкі шаруашылық жобасы

Орындаған: КД-21 тобының студенті Күзембай Айым
Тексерген: а.о. Асетова.А.Ю

Орал қаласы 2020 жыл
Жәңгір хан атындағы Батыс Қазақстан аграрлық-техникалық университеті
Агротехнология институты
Топырақтану, агрохимия және жерді пайдалану жоғары мектебі
Бекітемін
Кафедра меңгерушісі
_________
Курстық жоба бойынша тапсырма
Студент

Мазмұны
Кіріспе
Жобалау объектісінің сипаттамасы
Ауыл шаруашылық кәсіпорнының сипаттамасы
Табиғи жағдайлары
Қолданыстағы елді мекеннің сипаттамасы
Алқаптарды ұйымдастыру
Жердің негізгі түрлерінің сапалық сипаттамасы
Қолда бар құрам мен алқаптардың арақатынасының сипаттамасы
Алқаптарды трансформациялау
Трансформацияның экономикалық тиімділігі
Таза табыстың жиынтық өсімі
Жобаның негізгі көрсеткіштерінің жиынтық кестесі
Егістік аумағының құрылымы
Далалық ауыспалы егісті ұйымдастыру
Ауыспалы егістің сипаттамасы
Ауыспалы егіс алқаптарының сипаттамасы
Бос бұрылыстарға шығындарды анықтау
Қысқа жағынан өрістерді өңдеу кезінде ауыл шаруашылығы кәсіпорнын анықтау
Алқаптарды ұзын жағынан өңдеу кезінде ауыл шаруашылығы кәсіпорнын анықтау
Табиғатты қорғау іс-шаралары
Орман жолақтарын жобалау
Орман жолақтарының ауданы мен ұзындығын анықтау
Ішкі шаруашылық жолдарын орналастыру
Далалық жолдарды жобалау
Далалық жолдардың ауданын анықтау
Техникалық-экономикалық және экономикалық көрсеткіштер

Кіріспе
Шаруашылықішілік жерге орналастыру-бұл нақты ауыл шаруашылығы кәсіпорындарында жерді пайдалану мен қорғаудың және онымен байланысты өндіріс құралдарының әлеуметтік экономикалық процесі, ол жоба негізінде жүзеге асырылатын өндірістер мен аумақтарды ұйымдастыру жөніндегі іс-шаралар жүйесін қамтиды.
Жер ресурстарын және ең алдымен ауыл шаруашылығы мақсатындағы ұтымды пайдалану, жер қатынастарын реттеу-күрделі проблема. Оны шешу жерлерді ауыл шаруашылығы айналымына барынша тартуды, өнімді алқаптарды кеңейтуді, оларды пайдалану қарқындылығын және егіншілік мәдениетін арттыруды, топырақ эрозиясымен және басқа да зиянды процестермен белсенді күресті талап етеді.
Қазіргі заманғы жерге орналастыру қоғамдық өндірістің тиімділігін арттыру мақсатында жерді, сондай-ақ жермен тығыз байланысты өндіріс құралдарын толық және ұтымды пайдалануды ұйымдастыруға бағытталған жер заңнамасын жүзеге асыру жөніндегі мемлекеттің іс-шаралар жүйесі ретінде жұмыс істейді.
Айым шаруа қожалығының ішкі шаруашылық жерге орналастыру жобасының құрамы мен мазмұны табиғи, әлеуметтік-экономикалық жағдайлармен, жер иелену және жер пайдалану нысандарымен, аумақтың орналасу дәрежесімен және бұрын әзірленген жобалық шешімдерді игерумен анықталады.
Курстық жобаның мақсаты - жерде ауыл шаруашылығы өндірісін жүргізу және оны жедел басқару үшін ұйымдастыру - аумақтық негізін жетілдіру, табиғатты қорғау іс-шараларының барлық кешенін жүзеге асыру болып табылады.
Курстық жобада келесі міндеттерді шешу қарастырылған:
Айым шаруа қожалығының аумағындағы әрбір жер учаскесін толық, ұтымды, тиімді пайдалану;
Топырақ құнарлылығын сақтау және көбейту;
Эрозиялық процестерді жою және болдырмау;
Айым шаруа қожалығының жер пайдалану аумағын қолданыстағы ұйымдастыруды жақсарту;
Курстық жобаны әзірлеу кезінде келесі материалдар қолданылды:
Батыс Қазақстан облысының картасы;
Ақсай ауданының сызбасы;
Топырақ картасы.
Жобалау объектісінің сипаттамасы
1.1 Ауыл шаруашылық кәсіпорнының сипаттамасы
Айым шаруа қожалығы Батыс Қазақстан облысы Бөрлі ауданының аумағында орналасқан. Айым шаруа қожалығының жалпы көлемі -128,88га, оның ішінде ауыл шаруашылық алқаптары - 741,6 га, оның ішінде егістік - 298,3 га, жайылым - 4138 га, шабындық - 29,5 га, өзге де ауыл шаруашылығы емес алқаптар - 547,2 га. Айым шаруа қожалығы шұғыл континенттік климатта орналасқан. Шаруашылық аумағы қара қоңыр топырақ аймағында орналасқан. Топырақ жамылғысы әртүрлі, бұл рельефпен байланысты. Шаруашылықтың негізгі бағыты өсімдік шаруашылығы болып табылады.
Жобаны құру кезінде жер пайдаланушылықтық ауданы анықталады, содан соң нақты территориялық жағдайдағы жер пайдаланушылықтың жобалық ауданын анықтау қажеттілігі туындайды. Жерге орналастыру кезіндегі агроқұрылымның иелегіндегі жерлердің экспликациясы анықталады. Бұл үшін төмендегі кестеге ауылшаруашылық алаптарының ауданы мен нөмірлері жазылады. Қосындылары алаптардың түрлеріне қарай есептеледі. Алынған нәтижелер №2 кестеге жазылады.
Кесте №1 - Жобаны құру барысындағы жер экспликациясы
Өлшем бірлік
Барлық жерлер
Соның ішінде алқаптар бойынша

Ауылшаруашылық алаптарының барлығы
Соның ішінде
Басқа да ауылшаруашылық емес алқаптар

егістік
шабындық
жайылым

1
2
3
4
5
6
7
га
128,88
741,6
298,3
295
413,8
547,2
100%
100
575,4
231,4
228,8
320,9
424,3

Табиғи жағдайлары
Ақсай қаласы арқылы Ақсай -- Бөрлі Орал, Ақсай -- Тихоновка (Бөрлі ауданы) -- Орал, Ақсай Шыңғырлау -- Ақтөбе, Ақсай -- Александрова (Бөрлі ауданы) Жымпиты, Ақсай -- Елек (Қарашығанақ кен орны арқылы) автожолдарының торабы өтеді.Орал -- Орынбор (Бөрлі ауданы арқылы) және Ақсай -- Елек (Қарашығанақ кен орны арқылы) автожолдары Қазақстан - Ресей шекарасын "Ақсай" шекарасы арқылы Ресей тарапынан Орынбор облысының Елекке қарама-қарсы өтеді.
Батыс Қазақстан облысының климаты солтүстік - батыстан оңтүстік-шығысқа қарай өседі. Континентальдық күн мен түннің, қыстың және жаздың күрт температуралық контрастында, қыстан жазға жылдам көшуде көрінеді. Барлық облыс үшін атмосфералық жауын-шашынның тапшылығы, қар аз, даладан қардың қатты үрленуі, ауаның құрғауы тән.
Жылдық жауын - шашын мөлшері 239 - ден 273 мм-ге дейін ауытқиды және жыл мезгілдері бойынша біркелкі бөлінеді: барлық жауын-шашынның 40% - ы қысқы-көктемгі кезеңге, ал 60% - ы жазғы-күзгі кезеңге келеді. Жауын-шашын жылдар бойынша біркелкі емес түседі. Өте құрғақшылық жылдары жылы кезеңде температурасы 10°С-тан жоғары жауын-шашын мөлшері 60 мм - ге дейін төмендеуі мүмкін, ал ең ылғалды жылдары көрсетілген кезеңде 160-230 мм түседі.
Ең көп жауын-шашын шілде айында, оңтүстік - маусым айында түседі. Аудан үшін шығыс және оңтүстік-шығыс бағыттағы желдер тән. Қысқы айларда жел жылдамдығы 4,5-4,6 м сек жетеді. Желдің орташа айлық жылдамдығы 3,6-нан 5,7 мсек-қа дейін. Әсіресе, ақпан мен наурызда қатты жел байқалады. Дауылды жел 25-тен 41 күнге дейін, шаңды дауыл 40-тан 46 күнге дейін, бораны 22-ден 39 күнге дейін, найзағай 15-тен 20 күнге дейін және тұманды 31-ден 38 күнге дейін байқалады. Тұрақты аяздың ұзақтығы жылына 110-115 күн. Тұрақты қар жамылғысы 3-5 қараша аралығында пайда болады, ал 31 наурыз - 3 сәуір аралығында өтеді. Оның ұзақтығы 1 19 -131 күнді құрайды. Жабынның орташа биіктігі 24-27 см аралығында ауытқиды.
Ауаның салыстырмалы ылғалдылығы ауаның бумен қанығу дәрежесін сипаттайды және жыл ішінде кең көлемде өзгереді, жазда 47 - 53%, қыста 81 - 83% жетеді. Ылғалдылығы 30% кем күн саны жылына орташа 84 күнді құрайды.
Климаттық жағдайлар:
IV жол-климаттық аймақ
Ең суық ай-қаңтар, орташа температура: минус 14,4 " С
Ең ыстық ай - шілде, орташа температура плюс 43 С
Абсолюттік ауа температурасы плюс 45 * С
Ауа температурасының абсолюттік минимумы минус 45°С
Орташа жылдық температура плюс 4,2°С
Абсолютті жылдық амплитудасы 82°С
Жауын-шашынның орташа жылдық мөлшері 302 мм
Орташа айлық желдің жылдамдығы 3,6-5,5 м с
Желдің орташа жылдық орташа жылдамдығы 4,5 м с
Жол-құрылыс материалдарына қойылатын талаптар бойынша орташа
Қатаң бетонға талап бойынша
Жауын-шашынның орташа жылдық мөлшері 300 мм
Қар жамылғысының қалыңдығы (5% артық) 27 см
Топырақтың қатуының нормативтік тереңдігі:
-сазды топырақ үшін 1.64 м-құм үшін 2.00 м-тасты топырақ үшін 2.42 м. топырақ суы 7.2 м тереңдікте жатыр.
Өсімдік жамылғысында даланың екі зоналы түрі бар: орташа қуаң төселген және құрғақ түпті.
Кен орны ауданы солтүстік қалыпты-құрғақ дала аймағында орналасқан, сондықтан мұнда дала жануарлары басым.

1.3 Қолданыстағы елді мекеннің сипаттамасы
Ақсай - Батыс Қазақстан облысы Бөрлі ауданының әкімшілік орталығы. Ақсай облыстың солтүстігінде, дала аймағында, Утва өзенінің жанында (Орал өзенінің сол ағыны) орналасқан. Орал қаласынан 108 км қашықтықта орналасқан. Қаланың іргесі Орал-Илецк темір жолының салынуына қатысты 1936 жылы қаланған. Қазақстан атанған кент 1967 жылы қала мәртебесін иеленгесін аты Ақсай болып өзгертілген. 1965 жылдан бері Бөрлі ауданының орталығы.
Ақсай қаласы арқылы Ақсай -- Бөрлі Орал, Ақсай -- Тихоновка (Бөрлі ауданы) -- Орал, Ақсай Шыңғырлау -- Ақтөбе, Ақсай -- Александрова (Бөрлі ауданы) Жымпиты, Ақсай -- Елек (Қарашығанақ кен орны арқылы) автожолдарының торабы өтеді.Орал -- Орынбор (Бөрлі ауданы арқылы) және Ақсай -- Елек (Қарашығанақ кен орны арқылы) автожолдары Қазақстан - Ресей шекарасын "Ақсай" шекарасы арқылы Ресей тарапынан Орынбор облысының Елекке қарама-қарсы өтеді.
Ақсай қаласының құрамына Аралтал және Қызылтал ауылдары кіреді. Қаланың жалпы жер көлемі 12 354 мың гектар жерді алып жатыр. Шаһарда 2019 жылдың басындағы деректерге сәйкес, 56 044 адам тұрады. Қала бойынша 3472 кәсіпорын тіркелген. Оның ішінде 652 ЖШС, 68 ШҚ, 2752 жеке кәсіпкер қаланың дамуына өз үлестерін қосып келеді.
Мұнда машина-трактор жөндеу, темір-құйматас бұйымдарын жасау зауыттары, автобаза, астық қабылдау пункті, тұрмыс қажетін өтеу комбинаты, темір жол көлігі кәсіпорындары, нан зауыты, элеватор жұмыс істейді. Ақсай қаласынан солтүстік-шығысқа қарай 20 км жерде Қарашығанақ мұнай-газ конденсат кен орны орналасқан.
Шаһарда білім беретін 8 күндізгі орта мектеп, 1 кешкі мектеп, 9 балабақша, балалар музыка мектебі, мектептен тыс дамыту орталығы, 1 орталық аурухана, 1 қалалық емхана, мәдениет үйі және мұражай халыққа қызмет көрсетеді.
Ақсайдың геологиялық тарихы оның мұнай-газ конденсаты кен орындарына қатысты айқындалады. Құрылыс материалдарынан құм,құмдауыт,кірпіш тас сазы, ақ балшық және мергель бар. Ресми деректерге сүйенсек, 2018 жылы өндіріс көлемі 1027,2 млрд, теңгеге жеткен.Өңдеу өнеркәсібінің көлемі бойынша облыста Орал қаласынан кейін екінші орында тұр.

Алқаптарды ұйымдастыру
Алқаптарды ұйымдастыру кезіндегі басты міндет-жерді жоғары қарқынды пайдалану , сондай-ақ өндіріс пен салалардың мамандануы мен шоғырлануын дамыту үшін қажетті жағдайлар жасауға болатын алқаптардың құрамын , алқаптарын және орналасуын белгілеу. ал шаруашылық ішіндегі жерге орналастыру жобасының осы құрамдас бөлігінің мақсаты - топырақтың құнарлылығын сақтау және ұлғайту кезінде ауыл шаруашылығы өнімдерінің барынша көп мөлшерін алу үшін жерді пайдалану қарқындылығын арттыру.
Ең алдымен алқаптарды ұйымдастырмас бұрын, оларды контурларға бөліп аламыз. Әр алқапты жекешелеп бөлек бөліктерге бөліп, кестеге толтырамыз.
Кесте №2 - Контурлық ведомость
Шаруашылық атауы
Ауылшаруашылық алаптарының түрлері
Контурларының №
Контурларының ауданы, га

Айым шаруа қожалығы
Егістік
1
1090

2
404

3
724

4
765

Барлығы:2983

Жайылым
1
1279

2
1255

3
648

4
956

Барлығы:4138

Шабындық
1
164

2
115

3
16

Барлығы:295

2.1 Жердің негізгі түрлерінің сапалық сипаттамасы
Кез келген жауапкершілігі шектеулі серіктестік, шаруа қожалығы немесе ауыл шаруашылығы өндірістік кооперативтері аумағында жерді өндіру құралы ретінде және жекелеген учаскелердің табиғи қасиеттері ретінде пайдалану мен айтарлықтай айырмашылықтарды байқауға болады. Өндірістік пайдалану сипаты мен табиғи қасиеттері бойынша ауыл шаруашылығы кәсіпорындарын жер пайдалану өз кезегінде ауыл шаруашылығы және ауыл шаруашылығы емес болып жіктелетін жер алқаптарына бөлінеді. Ауыл шаруашылығына ауыл шаруашылығы өнімдерін алу үшін жүйелі түрде пайдаланылатын жер алқаптары жатады: егістік, көпжылдық екпелер, тыңайған жерлер, шабындықтар және жайылымдар.
Егістік-ең құнды өнімді жер. Оған ауыл шаруашылығы дақылдарын егуге жүйелі түрде өңделетін, құнарлы топырағы бар жерлер, сондай-ақ таза сүрі жерлер жатады.
Көп жылдық екпелер-жеміс-жидек өнімін немесе жүзімді, сондай-ақ арнайы техникалық және дәрілік дақылдарды өсіруге арналған мәдени ағаш, бұта немесе шөп өсімдіктерімен айналысатын ауыл шаруашылығы алқаптары. Оларға жеміс, жидектер мен жүзімдіктерден басқа құлмақ, тут, шай, гүлдер және т. б. плантациялар жатады.
Ауыл шаруашылығы алқаптарына орман және бұта екпелері жатқызылмайды. Бұрын егістікке пайдаланылған және бір жылдан астам ауыл шаруашылығы дақылдарын егумен немесе таза бумен айналыспаған жер учаскелері тыңайған жерлер деп аталады. Шоғырлардың болуын шаруашылықты экстенсивті жүргізу белгісі ретінде қарастырады. Шабындықтарға ылғалдылығы жоғары шалғынды топырақтарда орналасқан немесе жасанды тұрақты лиманды суаруға ұшыраған, онда өсімдіктер пішен, пішендеме және жемнің басқа да түрлерін дайындау үшін жүйелі түрде шабылатын жер учаскелері кіреді.
Жайылымдарға жүйелі түрде мал жаю үшін пайдаланылатын жерлер жатады. табиғи түрде олар, әдетте, едәуір құламалы баурайларда немесе әлсіз ылғалданған дала, жартылай шөлейт жазықтарында, құнарлылығы төмен топырағы бар, жиі тұздалған, сортаң немесе қиыршық тас ретінде орналасады.

2.2 Қолда бар құрам мен алқаптардың арақатынасының сипаттамасы
Алқаптардың, әсіресе егістіктің сапалық жай-күйі топырақтың типі мен механикалық құрамына, құнарлылығына, олардың эрозияға (әлсіз, орташа немесе қатты) бейімділік дәрежесіне, тұздануға немесе сортаңдануға, тастандыққа және т.б. байланысты. Ауыл ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.