Жаһандану үрдісінің дамуы және таралуы жайлы сандық ақпарат түрін табу

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 17 бет
Таңдаулыға:

Жаһандану жағдайындағы қазақстандық жастардың ойлау қабілетіндегі өзгерістер қандай болмақ ?
Кіріспе
Жаһандану үдерісі кең таралған, һәм таңылған үрдістердің қатарына кіреді. Әлем халқы бұл үдерістің мағынасынан бөлек өзімен де таныс және оған толық қанды баға бере алады, себебі жаһандану соңғы жылдары әлемнің заманауи даму құбылыстарының ішінде ең дамыған және көп талқыланып жүргендердің бірі болып саналады. Біздің еліміз де XXI ғасырға аяқ басқалы бері аталмыш үрдіспен тығыз қарым-қатынасқа ие. Қазақстандықтар да әлемнің өзге елдері секілді аталған құбылыстың жағымды және жағымсыз жақтарын көріп, біреулері оның келуі арқылы әлем халқы бірігеді деп қоштаса, екіншілері жаһандану мәдениеттер мен этностардың біркелкілігінің жоғалуына әкеледі деп есептей отыра, оның таралуына қарсы. Сонымен, саясат пен экономика, әлеумет пен технология салаларына түбегейлі қатысы бар жаһандану халықтың, әсіресе жастардың ойының өзгеруіне немесе бір қалпында қалуына қалай әсер етеді секілді сұрақтардың жауаптарын көптеген ресурстар мен әлемнің мықты саясаткерлердің сөздеріне жүгіну арқылы таба аламыз.
Менің бұл тақырыпқа тоқталуыма бірнеше себеп әсер етті. Алғашқысы, қоғамның күнделікті өмірде жаһандану үрдісіне көп назар аударуы және оған байланысты үлкен пікірталастардың орнауы. Қазақстан халқының егде жастағы адамдар аталмыш үрдістің еліміхдің жастарына зиян келтіріп, жағымсыз жағынан ықпал етеді деген ойды қолдағанымен, жастар ғаламдық үрдістен тек пайда алады. Екіншіден, қазіргі ұрпақ болашақта еліміздегі орта жастағы адамдардың қатарында болады және экономика, әлеумет салаларының алынбайтын бөлшегіне айналатындықтан жастардың өмірге деген көзқарастарына мұқият қарау қажеттілік етеді. Сонымен қатар, қазіргі таңда аталмыш тақырып әлем бойынша өзекті болып табылады. Оның себептеріне алдында келтірілген мысалдардан бөлек көптеген әлемдік дебаттардың осы тақырыпқа арналуын атап өтуге болады.
Курстық жұмыс мынадай жоспарға негізделген:
oo ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Жаһандану үрдісінің дамуы және таралуы жайлы сандық ақпарат түрін табу;
oo ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Әлем және Қазақстан жастарының жаһандануда алатын орны мен маңызына анализ беру;
oo ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Аталмыш құбылыс Қазақстанға аяқ басқалы бері елімізге қандай өзгерістер әкелгені жайлы мәлімет табу;
oo ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Жаһандану жастардың ойы мен қимылын қай жаққа қарай өзгертетіні жайлы зерттеу.
Негізгі бөлім
А) Зерттеу сұрақтары
Жаһандану феномені әлемнің барлық елдері мен аймақтарын қамтитын ең маңызды және кең таңылған үдеріс болып табылады. Жаһандану қазіргі әлемнің құбылысы ретінде көп қырлы және маңызды болып табылады, оны бірқалыпты сипаттау мен бағалау қиын, ол мемлекеттер мен халықтарға тиесілі және әр түрлі қарама-қарсы бағалау мен пікірлер туғызады. Көптеген адамдар оған қолдау көрсетеді, бірақ оның болашақта тудыра алатын қауіп-қатерлеріне бағыттайтын қарсыластары да бар. Жаһандану жайлы ең жағымды бағалаулар: адамзат өркениетінің дамуына септігін тигізеді, соғыс қаупін төмендетеді, этносаралық қақтығыстардың алдын алады, халықтардың жақындасуы және дамуы туралы уәде береді. [1]
Бұл орайда Қазақстан үшін ақпараттық ағындарда, жаңа технологияларда шектеусіз заманауи тәжірибе мен білімге ие болу маңызды аспект болып табылады. Бұл әсіресе еліміздің Батыс Еуропа, АҚШ және Шығыс Азияның негізгі ақпараттық, ғылыми және экономикалық орталықтары орналасқан аймақтарынан алыс орналасуы жағдайында маңызды. Жаһанданудың ақпараттық және технологиялық мүмкіндіктері республика тұрғындарына, басқа да Орталық Азия елдеріне әлемдегі негізгі даму үдерістерімен айналысуға мүмкіндік береді.
Заманауи Қазақстан аумағында өмір сүрген халықтар мен мемлекеттер әрдайым өздерінің көршілерімен байланысты сақтаудың қажеттілігі мен маңыздылығын әрқашан түсінген. Бұл сауда-саттықты дамыту, қауіпсіздікті қамтамасыз ету, ынтымақтастық орнату, сонымен қатар саяси, әскери, техникалық, мәдени және басқа да салаларда көршілерінің маңызды өзгерістер мен жетістіктері туралы маңызды ақпаратты алуға мүмкіндік беретін. Олар бәсекеге қабілеттіліктің маңыздылығын аталмыш салаларда өз елдерінің қорғау мен қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін және техникалық мүмкіндіктерге ие болу мақсатында түсінді және мемлекеттеріне енгізді. Заманауи Қазақстан үшін жаһандану элементтерін зерттеу және пайдалану бірдей басымдыққа ие болуы таңқаларлық емес. Жаһанданудың заңдары мен үдерістерін түсіну және қолдану Қазақстан мен оның халқына қазіргі заманғы әлемдегі одан әрі даму, қауіпсіздік пен бәсекеге қабілеттілігі үшін барлық оң элементтерін тиімді пайдалануға мүмкіндік береді.
Сонымен, айтылған идеяларға қатысты Қазақстанның жастарының ойы мен көзқарасы дамиды және өзге бағытқа кететіні анық. 2008 жылы Саясат журналымен жаһандану тақырыбына жүргізілген сауалнамаға Алматы қаласының тұрғындары қатысты. Сауалнаманың басты сұрағы жаһанданудың тиімділігіне қатысты қойылған болатын және оның нәтижелерін төмендегі кестеден көруге болады.

Ары қарай Саясат журналында осы тақырыпқа байланысты пікірталас жазбасы шығарылған. Бұл тақырыпты талқылауға отандық тарихшылар, саясаткерлер, әлеуметтанушылар, философтар, экономистер және қоғам қайраткерлері қатысты. Ғалымдар жаһандануды әлемдік экономикадағы жаңдану, халықаралық деңгейде жұмыс жасайтын беймемлекеттік ұйымдардың маңыздылығының артуы, жаһандық коммуникациялық жүйені барлық нысандарда құрылуы деп түсінеді. Журналда негізгі мәселені талқылауға қатысқан ғалымдардың пікірлерінің арқасында жаһанданудың жағымды және жағымсыз жақтары көрсетілді. Артықшылықтары - жаһандану қаржы ресурстарының едәуір бөлігін жұмылдыруға, инвесторлар үшін қолайлы жағдайлар жасауға мүмкіндік береді, бұл кеңірек қаржы құралдарын нарықтар санының артуына мүмкіндік береді. Жаһанданудың кемшіліктері мыналардан тұрады: халықаралық ұйымдардың тұрақсыздануы, жаппай тәртіпсіздіктерге, әскери ведомстволардың қауіпсіздік жүйелерін, барлау қызметтері мен ірі банктерді және т.б. бұзылуына әкелетін сол қанатты радикалдардың қарқындылықтың пайда болуы; жаһандану үдерістерінің дамуы ХВҚ, ДСҰ және Дүниежүзілік Банкке кедей елдердің борыштық ауыртпалығын нығайтуға әкеліп соғады, бұл үкіметтерге әлеуметтік шығындарды төмендетуге, екінші және үшінші әлем елдерінің қысымына және бір жақты экспорттық бағдарға қысым жасауға мүмкіндік береді. [2]
В) Зерттеу әдісі
Курстық жұмысын жазу барысында ақпарат табу, бағалау мен анализ жасау мақсатында бірнеше зерттеу әдістерін қолдандым. Жаһанданудың ықпалын білу мақсатында Қазақстан халқынының арасында басты сұрақтарды қою арқылы сауалнама жүргізілді. Ал, сапалы мәліметті табу барысында ғаламтор мен білікті маманмен жүргізілген сұхбаттасу үлкен көмек көрсетті. Сонымен, жасалынған үш түрлі зерттеу әдісі арқылы сандық және сапалы ақпарат алынды, ал олар өз алдында тақырыптың ашылуына өз септігін тигізді.
Аталмыш тақырып жайлы түсінікке ие болу мақсатында алдымен ғаламтор беттерінде мониторинг жүргізілді. Ғаламторда табылған мәліметтер арқылы болашаққа жоспар құрып, сонымен жүруге болады. Қазақ тілінде тақырыпқа қатысты ақпарат аз болғандықтан орыс тіліндегі ақпарат көздері алынды және қазақ тіліне аударылды. Сонымен қатар, көптеген мәліметтер ескі және шынайы емес болғандықтан, аталмыш ақпаратқа сүйене отырып, қазіргі уақытқа болжам жасалды, ал қалған қажетті ақпаратты өзге зерттеу әдістері арқылы табуға тырыстым. Одан бөлек, зерттеу жүргізілген кезде әр бір парақшаның шынайлығы тексеріліп, мәліметтер тек сенімді ресурстардан ғана алынды.
Зерттеудің екінші әдісі бойынша еліміздің тұрғындарынан сауалнама алынды. Аталған зерттеу әдісі халықтың тақырыпқа қатысты жеке ойын және көзқарасын білу мақсатында қолданылды. Азаматтар еркін жауап беру үшін сауалнама анонимді ( жасырын) түрде жүргізілді. Сауалнаманың алғашқы сұрақтары жауапкер жайында болды, толығырақ, жауапкердің жасы, жынысы және еліміздің қай аймағының тұрғыны болып келетіні жайлы сұрақ. Сауалнама зерттеу мақсаттарына негізделген 7 сұрақтан тұрды. Сұрақтардың барлыға қиындық тудырмайтын, әрі жеңіл болып құрастырылды. Сауалнама оған қатысқан адамдардың саны 100-ге жеткен бойда тоқтатылды, себебі 100 адамнан келген сандық ақпаратпен жұмыс істеуге қолайлы болып табылады.

Жауап берген 100 адамның арасында 18-ге толмаған жасөспірімдердің саны 45 болды, ал 19 бен 29 жастағы аралығында 33 адам жауап берсе,30-39 жас аралығындағы респоденттердің саны 13-ке тең болса, қалған жауап берушілер 40 жастан асқан. Бұл тенденцияны жастардың жаңа технологиялармен жоғары деңгейде қолданылатынымен түсіндіруге болады.

Екінші сұрақ бойынша респоденттердің жынысын білу қажет болды және жауап берушілердің басым бөлігі ер адам болса, қалған 48 адам әйел адам.

Үшінші сұраққа қатысты жауап берушілер Қазақстанның қай өңірінің тұрғыны екені жайлы ақпаратты көрсетеді. Сонымен, респоденттердің басым бөлігі Түркістан облысынан, ал қалған аймақтардан 9-13 адам саны жауап берді.

Төртінші сұрақ бойынша респоденттер жаһандану құбылысының қаншалықты таралған жайлы жауап береді. Сонымен, 83 адам бұл сұраққа оң жауап берсе, 12 адам бұл сұрақтың жауабын білмесе, қалған респоденттер аталмыш үрдіс таралмаған деген ойда.

98 респодент жаһанданумен жақсы таныс болып табылса, қалған екі жауап беруші бесінші сұраққа кері нұсқаны таңдады.

Аталмыш сұрақта респодент қатарынан бірнеше нұсқаны таңдау мүмкіндігіне ие болды және сол себепті төрт белгі де жаһандануға бір уақытта бірдей болып тұр. Ортақ мәдениеттің таралуы жауабы төрт нұсақның ішінде көп дауыс жинап тұр.

Жетінші сұрақта жауап берушілер бірнеше нұсқаны таңдай алды, сол себепті таңдалынған нұсқалардың саны болжаммен бірдей болып тұр.

Сегізінші сұрақта респоденттер бірнеше нұсқаны таңдауға мүмкіндік алғандықтан бастапқы екі жауап шамамен бірдей сандағы адамдармен таңдалса, үшінші нұсқа 21 % дауысқа ие.

Жауап берушілердің шамамен тең жартысы(48 адам) жаһандану қазақ жастарына жақсы жақтан әсер етеді деген ойда, 37 адам кері ойда болса, қалған(15) респодент бұл сұраққа жауап бере алмады.

Соңғы сұраққа жауап бергендерің мәліметтеріне қарайтын болсақ, көптеген адамдар(63) болашақта жаһандану ары қарай да тарала береді деген ойда, ал 28 респодент жаһандану жоғалады деген ойға қосылады. Қалған 9 жауап беруші бұл сұраққа жауап бере алмады.
Курстық жұмыстың үшінші зерттеу әдісі ретінде сұхбаттасу әдісі таңдалып алды. Алдыңғы жүргізілген зерттеу жұмыстарында табылмаған ақпаратты үшінші әдіс арқылы табуға болады. Себебі, сұхбаттасу арқылы маманның ойын және оған әсер ететін себептерді анықтауға болады. Сонымен қатар бірінші жүргізілген екі зерттеу әдісінде табылмаған мәліметтерді арнайы маманнан сұрақ ретінде сұрау арқылы жауап табуға болады. Сұхбатқа жауап беруші: жұмыс орны- аты-жөні. Алынған сұхбаттың үзіндісі, яғни бір сұрағы мен оның жауабы келесі сөйлемдерде көрсетіліп тұр:
oo ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Қазіргі таңда жаһандану үрдісі кең таралған құбылыс болып табылады және ол біздің елімізді де айналып өткен жоқ. Көптеген қоғам қайраткерлері мен саясаткерлер бұл тақырыпқа қатысты екі ойды қолдайды: біріншілері оның тек жағымды жақтарын байқаса, екіншілері бұл құбылыстың зиян екенің қолдайды. Сонымен, сіздің ойынызша жаһандану жастардың мінез-құлқы мен іс-қимылдарына қалай әсер етеді?
oo ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Жаңа ұрпақ әрқашан әлемге жаңа талаптар қоя біледі және өмірдің мәні мен мағынасын ізеуде. Кейде бұл процесс жас максимализммен бірге жүреді және қателіктерге тап болады. КСРО уақытындағы мен бүгінгі күннің жастарын салыстарытын болсақ, қазіргі таңда жаһандану арқылы жастар талапкер және бәсекеге қабілетті болып таңылады. Олардың ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.