Гастрономиялық туризмнің ерекшелігі
Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігі
Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық университеті
География және табиғатты пайдалану факультеті
Рекреациялық география және туризм кафедрасы
ГАСТРОНОМИЯЛЫҚ ТУРИЗМДЕГІ ЭКЗОТИКАЛЫҚ ТАҒАМДАРДЫҢ РӨЛІ
тақырыбына
КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
5B090200-Туризм мамандығы бойынша
Орындаған: Абай А.
Ғылыми жетекшісі: Есенов М.Н.
Алматы, 2020
МАЗМҰНЫ:
КІРІСПЕ
ГАСТРОНОМИЯЛЫҚ ТУРИЗМ.
Гастрономиялық туризм түсінігі және оның түрлері.
Әлем елдері бойынша гастрономиялық туризм даму ерекшелігі.
ГАСТРОНОМИЯЛЫҚ ТУРИЗМДЕГІ ЭКЗОТИКАЛЫҚ ТАҒАМДАР.
Гастрономиялық туризмдегі экзотикалық тағамдар ерекшелігі.
Дүниежүзі елдеріндегі экзотикалық тағам түрлеріне сипаттама.
ГАСТРОНОМИЯЛЫҚ ТУРИЗМНІҢ ҚАЗАҚСТАНДА ДАМУ ТЕНДЕНЦИЯЛАРЫ.
Қазақстандағы гастрономиялық туризмнің даму мүмкіншіліктері.
Қазақстанның гастрономиялық мәдениеті.
Қазақстандағы экзотикалық тағамдарды шетел туристеріне ұсыну ерекшелігі.
ҚОРЫТЫНДЫ
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
Курстық жұмысқа жалпы сипаттама.
Бүгінгі таңда туризм индустриясының маңызды құрамдас бөлігі қонақтарды тамақтандыру болып табылады. Қаланың көрікті орындарымен танысып болған соң, экскурсанттар ұлттық тағамдардың ерекшеліктерін білгісі келеді. Гастрономия аумақтың маңызды ресурстарының, оның бірегейлігінің көзі болып табылады. Тамақтандыруды ұйымдастырудың жаңа жолдарын іздеу туристік өнімнің гастрономиялық құрамдас бөлігін зерттеуге, жергілікті жердің туристік беделін қалыптастыратын аумақ брендінің негізгі қағидаларына, аумақ тауары туралы жақсы ой мен тұтынушылар қалыптастыру үрдістеріне негізделеді. Жергілікті тағамды жаңа туристік өнім қалыптастыратын туристік дестинацияның жаңа қырын ашатын аумақтың туристік ресурсы ретінде қарастыруға болады. Ол дестинацияның өмір сүру мақамының әлеуметтік және экономикалық мәнін түсінуі үшін қолданылуы мүмкін. Туризм мен гастрономияның байланысы туристер ағынының артуына, олардың болу ұзақтығының артуына ықпал етіп, туризмнен түсетін кірісті арттырады.Туризмдегі тамақтандыру елдің әлеуметтік-экономикалық дамуына әсер ететін маңызды сала болып табылады. Әртурлі тағамдарды жасауды қолдаудың және оларды тамақтандырудың әртурлі нұсқаларына ұсыну аумақтың өңірлік бірегейлігін анықтап, оның туристік тартымдылығын арттыруға мүмкіндік береді.
Жұмыстың өзектілігі. Гастрономиялық туризмдегі экзотикалық тағамдардың ерекшеліктерін қарастыру. Әлем елдерінің гастрономиялық туризмдегі маңыздылығын анықтау.
Курстық жұмыстың мақсаты. Гастрономиялық туризмнің негізгі ерекшеліктерін ашып көрсетіп, оны ұйымдастыруға қойылатын негізгі талаптарды анықтап, әлем елдеріндегі ерекше тағам түрлерін ұсыну.
Зерттеу міндеттері.
Гастрономиялық туримзнің негізгі тусініктерінің мәнін ашып, турларды құру ерекшеліктерін анықтау.
Дүниежүзі елдеріндегі гастрономиялық туризмінің даму жағдайына талдау жасау.
Гастрономиялық туризмдегі экзотикалық тағамдардың рөлін анықтау.
Қазақстандағы гастрономиялық туризмнің даму мүмкіншіліктерін қарастыру.
Зерттеу пәні. Гастрономиялық туризмнің ерекшелігі.
Зерттеу нысаны. Гастрономиялық туризмдағы экзотикалық тағамдар және олардың түрлері, таралуы.
Зерттеу тәсілі. Гастрономиялық туризмді дамытудағы Қазақстандық тағамдардың және экзотикалық тағамдардың үлесі.
Курстық жұмыстың ғылыми жаңалығы. Гастрономиялық туризмге байланысты жаңалықтарды меңгеруін; - олардың ғылымилық, жүйелік, теориялық практикада тәжірибесімен байланыстылығы, - студенттердің зерттеудің ғылыми әдістемесі мен тәсілдерін қамтамасыз ету.
Тақырыптың теориялық маңызы. Гастрономиялық туризмнің теориялық астарын зерттеген С.Р.Ердәулетовтың, Ю.В.Воскресенскийдің, М.А.Жукованың еңбектері басшылыққа алынды.
Тақырыптың тәжірибелік маңызы. Курстық жұмысты жазу барысында жинақталған мәліметтерді қосымша білім көзі ретінде оқу үрдісінде туризм мамандығының студенттері, туристік фирма өкілдері қолдануы мүмкін
Тақырыптың зерттелу деңгейі. Әлемдік және отандық бұқаралық ақпарат құралдары саласындағы гастрономиялық туризмге қатысты өзге де ғалымдардың еңбектері мен баспасөздегі материалдары қолданылды.
Курстық жұмыс құрылымы.
Гастрономиялық туризм түсінігі мен түрлері.
Қазақстандағы гастрономиялық туризм даму ерекшеліктері.
Әлем елдеріндегі гастрономиялық туризмдағы экзотикалық тағамдар.
Қазақстанның ерекше тағамдары және оның даму болашағын айқындау.
1. ГАСТРОНОМИЯЛЫҚ ТУРИЗМ
Гастрономиялық туризм түсінігі және оның түрлері.
Гастрономиялық туризм - бұл ұлттық тағамдармен, өнімдермен, сусындармен танысу мақсатында әртүрлі елдердегі саяхаттармен өзара байланысты туризмнің бір түрі. Мұндай турлар кезінде тұтынушы ұлттық тағамдары бар мейрамханаларға барады, гастрономиялық шараларға қатысады және жергілікті тағамдарды дайындайды, ұлттық тағамдар мен сусындардың тарихы мен рецептерімен танысады, сусындардың дәмін татады және өсіру, жинау және өзіне қызықты өнімдерді өндіру орындарына саяхат жасайды.
Гастрономиялық туризм - бұл туризмнің бір түрі, оның негізгі мақсаты - белгілі бір елдің тағамдарымен танысу. Осылайша, гастрономиялық туризм - бұл келушілерге ерекше тағамнан немесе тағамнан дәм тату үшін жергілікті тағамдардың ерекшеліктерімен, аспаздық дәстүрлерімен танысу үшін елдер мен континенттер арқылы саяхат.
Алайда, қызмет ретінде гастрономиялық саяхат - бұл жай сапар емес, өйткені бұл белгілі бір аймақтағы дәстүрлі тағамдарды, сонымен қатар әлемнің кез-келген жерінде кездеспейтін және ерекше талғамға ие жеке ингредиенттерден дәм татуға арналған жақсы ойластырылған іс-шаралар жиынтығы.
Гастрономиялық турлардың ерекшеліктері:
1. Гастрономия - бұл туризмді жандандыру және әртараптандыру мүмкіндігі, бұл туристерді өздері білетін елдер мен аймақтарға тартудың сенімді тәсілі.
2. Гастрономиялық тур саяхаттардың маусымдық түсінігін жоққа шығарады (саяхат жыл бойы жүзеге асырылады).
3. Гастрономиялық саяхаттарда турист классикалық экскурсиядан гөрі күнделікті өмірі, тарихы мен мәдениеті туралы көбірек біледі.
4. Саяхат барысында ол жүздеген жылдар бойы жүзім өсірумен айналысқан немесе ірімшік жасаумен айналысқан немесе ғасырлар бойы ветчина өндірумен айналысқан отбасылармен танысады. Бұл әр түрлі кірістер мен тегі адамдар, кейбір ата-бабалар ақсүйектер, басқалары кәсіпкерлер, үшінші фермерлер болды.
5. Гастрономиялық турда туристер шарап зауыттарына, сыра қайнату зауыттарына, шағын фермаларға және өндіріс орындарына барады, әйгілі ұлттық өнімдердің дәмін татады (және солай емес), сонымен қатар шараптар мен басқа да дәстүрлі сусындар. Олар жергілікті базарларды аралап, кәсіпқой аспазшылармен және өздерінің жеке шаруа қожалықтары мен жерлерінің иелерімен аспаздық шеберлік сабақтарына қатысады. Гастрономиялық фестивальдерге және аспаздық шоуларға қатысыңыз.
6. Гастрономиялық ләззаттан басқа, тұру, орыс тілді көмекшінің жеке сүйемелдеуімен, жеке көлікпен, аймақтардағы ең әдемі жерлерге экскурсиялар, түскі немесе кешкі ас әрқашан қамтылады.
7. Гастрономиялық турдың ұзақтығы - демалыс күнінен бастап екі аптаға дейін. Ең танымалы - 4 күн 3 түнге созылатын турлар.
8. Гастрономиялық турлардың бағасы өте үлкен: бір адамға 1000 евродан 5000 евроға дейін. Құны турдың ұзақтығына, таңдалған елге, жылдың уақыты мен бағдарламаның қанықтылығына байланысты болады. Жоғары бағалар клиентке жеке көзқараспен түсіндіріледі: гастрольдік турлар үшін үлкен топты жалдау мүмкін емес, сондықтан бағдарлама көбінесе бір немесе екі адамға арналған. Маңызды гастрономиялық іс-шараларға бару, мысалы, Сент-Морицтегі гурмандар фестиваліне кететін шығындар көп болады. Жалпы, танымал бағдарламаларға (Италия, Испания, Франция) сапарға бару үшін аптасына 1500-1800 евро мөлшеріне есептеген жөн. Мадагаскардағы ұлулармен тамақтану сияқты эксклюзивті маршруттардың құны 5000 евроға дейін жетуі мүмкін.
9. Мұндай турлар ыстық емес, ең төменгі баға деген ұғым жоқ.
Гастрономиялық туризмнің мақсатты аудиториясы немесе гастрономиялық турист кім?
Гастрономиялық турист - бұл жиі тамақтанатын адам; артықшылықтары жоғары деңгейдегі мекемелерден артық болатын және франчайзинг жүйесінде жұмыс істейтін тамақтану орындарын ешқашан таңдамайтын жергілікті өндірістің жергілікті тағамдары мен сусындарын сатып алады.
Гастрономиялық туристерді халықтың келесі категориялары ұсынады:
Тұрақты туризмнен жалыққан туристер.
Өз рационына әртүрлілік қосқысы келетіндер
Тамақтануды жақсы көретін туристер
Жұмысы тамақ дайындаумен және тамақтанумен байланысты адамдар
Жеке гастроль турларын ұйымдастыруға қызығушылық танытатын туристік компаниялардың өкілдері.
Гастрономиялық туризмнің мақсатты аудиториясы:
1. Кәсіпқой аспазшылар ісі тамақ дайындауға және қолдануға тікелей байланысты адамдар: рестораторлар, сатушылар, шеберлер, мейрамханашылар. Бұл адамдар гастрольдік сапарға кәсіби білімдерін жоғарылату, жаңа нәрселерді үйрену және тәжірибе жинау үшін барады. Сонымен қатар, көптеген гастрономиялық сапарлардың бағдарламасында осы немесе басқа тағамды дайындаудың құпиясымен бөлісуге қуанышты болатын ең жақсы аспазшылардан шеберлік сабақтары өтеді.
2. Корпоративтік клиенттер. Мұндай сапар - бұл тамаша команда құру, сондықтан көптеген компаниялар гастроль турларын осы тұрғыдан бағалады.
3. Балалы отбасылар. Балалы отбасылар үшін гастрономиялық бағдарлама әрқашан релаксациямен және ойын-сауықпен біріктіріледі.
4. Жақсы тамақтануды бағалайтын шынайы гурмандар.
5. Өз ісін кеңейтуді және гастрономиялық турларды сатуды бастайтын туристік компаниялардың өкілдері.
Гастрономиялық туризмде гурмандар күрделі қызығушылық танытатын белсенді туристер, олар өз саяхаттарын әртараптандырғысы келеді, сол немесе басқа елдің тамағының дәмін татып, оның табиғаты мен мәдениетін дәстүрлі тағамдар арқылы түсінгісі келеді. Олар бүкіл әлемдегі таралған туризмде, соның ішінде гастрономиялық туризмнің тірегі және негізгі қозғаушы күші болып табылады.
Гастрономиялық туризм өте жас және дамып келе жатқан сала. Алайда, қазірдің өзінде басқа елге барғысы келетін адамдар көп, олар жағажайда жатып, сауда жасап қана қоймай, сол немесе басқа қоғамның аспаздық әдеттері мен дәстүрлерін білгісі келеді.
Әлем елдері бойынша гастрономиялық туризм даму ерекшелігі.
Гастрономиялық туризмнен бірінші орында Оңтүстік Азия тұр. Бұл аймақты бес бағытқа бөліп қарастыруға болады.
Қытай тағамдары. Қытай тағамдары дайындалатын ас мәзірлерінің есебінен қамтамасыз етілетін салауатты тамақтану қағидасын ұстанады. Олар шебер дайындалатын ұсақтап туралған бірнеше негізгі құрамдас бөліктерден тұрады. 30-40 құрамдас бөліктерден тұратын нұсқалары мыңға тарта тағамдарды дайындауға мүмкіндік береді. Аумағының ірілігі мен ұлттық құрамына орналасқан табиғат зоналарына байланысты Қытай тағамдары әртүрлі болып келеді.
Тайланд - туристік қызығушылықтың артуына орай танымалдылығы артып келе жатқан азия тамағының айқын өкілі. Тай тағамдарының негізін күріш, кеспе, теңіз өнімдері және тропиктік жемістер құрайды. Кез-келген тайландтықтардың ашты тағамдарға құмар екенін, оның басқа елден келген саяхатшылар үшін жеуге жарамсыз болуы мүмкін екенін ұмытпау керек.
Үнді тағамдары өте алуан түрлі болып келеді. Күріштен дайындалатын майлы палау, бирияни, бадам үгінділері қосылған нан, құрғақ жемістермен тәтті өрік мыңдаған жылдар бойы сақталып бүгінгі таңға дейін жетті. Үндістердің солтустік аудандарынан Орта Азия мен Қазақстанға нан, ет пісіретін тандыр тарады. Діни заңдарымен ежелгі салт-дәстүрлері Үнді тағамдарында сиырдың етін пайдалануға тыйым салды.
Гоа аудандарында тұратын гоалықтар жыл бойы тамақтарына шошқа еті мен күрішті пайдаланады. Елдің оңтүстігінде тұратын көптеген үндістандықтар ет жемейтін вегетариандықтар. Олардың тамақтарының негізін тәтті бұрыш, құрма, жасымық және суға пісірілген күріш құрайды. Карри үндістер үшін дәмдеуіш ғана емес, қою жаңадан ұсатылған құрамдасқан дәмдеуіштерден тұратын, бір-біріне ұқсамайтын тұтас тағам тобы болып саналады.
Жапон тағамдары. Жапон тағамдары дүние жүзінің кез-келген елдерінің тағамдарынан айрмашылығы бар. Азия елдерінің тұрғындары үшін ол Еуропалықтар үшін Француз тағамдары сияқты. Оның құпиясы мұқият ойластырылып таңдалған азық-түлік түрлерінде, көрікті безендіріліп ұсынуында. Жер мен судың ең жақсы сыйларының маңызды бөлігі ғана дастарханға тартылады. Аспаздың басты міндеті олардың бастапқы қасиеттерін сақтау. Жапон тағамдарында бірегей ерекшелік бар. Ол тағамдарды көркінің пішінімен түсінің міндетті түрде жыл мезгілдерінің сипаттарымен үйлесуі. Олардың пікірі бойынша әр жыл мезгілі сыйлайтын өзінің ерекше асы болады. Жапонияда жыл мезгілдеріне сәйкес дайындалуына қарағанда азық түліктің жаңадан жиналғаны жақсы бағаланады. Жапон тағамдарын дайындағанда негізгі азық-түлік ретінде көкөністер, күріш өсімдік текті азықтар, балық және көптеген теңіз өнімдері, сонымен қатар, сиыр, қой, шошқа еттері қолданылады. Жапонның шет ел қонақтарына тартылған сукияки, суси сынды тағамдары бүкіл дүние жүзіне танымал болып өз бағасын алды.
Қазақстанда гастрономиялық нмесе шарап турлары дамымаған. Шарап-гастрономиялық турлардың элементтері Астана, Алматы, Шымкент қалаларындағы экскурсиялық бағыттарға белсенді түрде енгізілуде. Астана, Алматы, Шымкент қалаларда қымызханалардан, қазақтың ұлттық тағамдарынан түскі ас ішуді ұсынуда. Түрген, Есік, Шымкент қалаларындағы шарап зауыттарында туристерді шарап өндіру технологиясымен таныстырып, оның дәмін татуды ұсынады. Туризм және гастрономия инновациялық трендінің аясында Қымыз мұрындық, Шұбат дайындау, Қазақстандағы омарта және бал өнімдері жобалары Өскемен, Алматы, Қызылорда, Көкшетау, және басқа қалаларда мереке ретінде туристерге ұсынылуда. Сарапшылар Қазақстан гастрономиялық туризмге қажетті орасан зор ресурстық әлеуетке ие болып отырғанын, сонымен қатар, тағам дайындау дәстүрі бар екенін айтады.
Еуропа елдерінің ішінде гастрономиялық туризм бойынша Италия бірінші орынды алады. Дүниежүзіне кең таралған италиян тағамдарының көптеген халықтардың сүйікті тағамына айналып танымал болды.
Италян тағамдарын дүние жүзінің кез-келген елдерінде дәм татуға болады. Әр қалада тағам дайындаудың өз құпиясы болғандықтан ең жақсысы ірімшіктің, шұжықты, басқа да таңсық астардың дәмін тату турларын сатып алу қажет. Италияға ұйымдастырылатын гастрономиялық турлардың 50 пайызы шараптың дәмін тату турлары құрайды. Италияда жүзден астам провинция бар және олардың әр қайсысы өзінің шарап соқпақтарымен мақтана алады. Мұнда шарапты, ірімшікті, прошуттонды (ветчинаны), пастаны, пицца мен трюфельдердің дәмін татушылар жиналады. Тоскандағы шарап - гастрономиялық туристік бағыты шарап поездың терезесінен Вальдорчия аңғарының оңтүстік бөлігінің көркін тамашалауға мүмкіндік береді. Саяхатшыларды жергілікті тұрғындар тосып алып десертті шараптан ауыз тигізеді. Вагон мейрамханада шарап қамбасы жабдықталған. Аялдамаларда туристер ең жақсы шарап жасау шаруашылықтарымен, шарап дайындау технологиясыен танысады.
Екінші орынды - Франция алады. Жоғары деңгейдегі аспаздық Францияда кездейсоқ қалыптасқан жоқ. Француздар тамақты дайындау үрдісіне, дәміне, хош иісіне және тағамның сыртқы бейнесіне аса назар аударады. Францияның атын дүние жүзіне шығарған басты тағамы ірімшік пен шарап. Тек мұнда ғана гастрономиялық туристер балқытылған ірімшікті дайындау құпияларын, француз коньягінің арманяндыкінен айырмашылығын біліп, жүздеген шарап түрлерінен дәм татып басқалар да жеп көреді.
Үшінші орынды - Швейцария алады. Швейцарияға гастрономиялық турдың негізін ірімшіктен дайындалатын тағамдар құрайды. Швейцар ірімшігінің 400 сұрыпы белгілі болғанымен олардың ішінен қатты экстра ірімшігі дүние жүзіне танымал. Гастрономиялық турларға швейцар ірімшігін ұнататындар үшін сүйікті азықтарын өндіретін кез-келген аудан, әсіресе орталық бөлігі сәйкес келеді. Елдің солтүстік-шығысындағы Аппенцель 700 жылдық тарихы бар өзі аттас ірімшіктен дәм татуды ұсынады.
Еуропадағы төртінші орынды - Испания алады. Оның үлесіне гастрономиялық тур бойынша туристер ағынының 12 пайызы тиеді. Испанияда Франция немесе Италия сияқты дәстүрлі тағамдардың көп болмағанымен олардың кейбірі назар аударуға тұрарлық. Испанияның ұлттық аспаздық ойы - тапас (испан тілінде tapas - қақпақ). Грильде дайындалған кәдімгі шұжық кесіндісі мен көкөністен, қуырылған сәбізден, теңіздің таңсық өнімдерден тұратын бутербродта созылып жатқан тұтас тарих пен аңыз бар. Мысалы, ХІІІ ғасырда қонақ үйлер мен тұрғын жайлардың иелеріне жазған Альфонсокорольдың заңы бойынша өз қонақтарына шараппен бірге тұздық ұсынуға тиіс болған.
Беларусь - Белоруссиядағы гастрономиялық туризм дәмді өнімдерді сатып алуға болатын дүкендерден басталады. Мұнда шұжық, пицца, смаженка, балық тіскесін, картоп деликатестерінің дәмін көре аласыз. Сондай - ақ, шырындар, морстар, Ресейден гөрі дәмді, өйткені бұл өнімнің акциздік маркалары бар;
Грузия - Грузиядағы гастрономиялық шарап туризмі - басты көрікті орындардың бірі. Тбилисиге келгенде, шараптан басқа кәуап, сациви, чахохбили, жаңғақ, ірімшіктер мен десерттерін көрсеңіз болады;
Украина - Украинадағы гастрономиялық туризм мұнда үйреншікті тағамдарды дайындаумен қызықты. Борщ, пампушки, вареники, сало, таңдауы әртүрлі көп;
Гастрономиялық туризм бойынша туроператорлар ерекше және дәмді демалыстың жүздеген нұсқаларын ұсынады. Егер сіз өзіңіз саяхаттасаңыз, міндетті түрде маршрутқа гастрономиялық туризм нысандарын қосыңыз:
Францияда Бордо мен Шампань шарап өнерінің әлемдік орталықтарына жатады;
эксклюзивті мәзірі бар танымал мейрамханалар, гид Mislen;
Альпрозе Швейцария шоколадының, Тула пряниктерінің, грузин және Қырым шараптарының өнімдерін шығаратын зауыттар мен фабрикалар;
шеберлер курстары - ең танымал орын - Франциядағы аспаздық өнер академиясы;
әлемнің гастрономиялық фестивальдері - олар Ресейде де, Италияда да, Германияда да өткізіледі, музыкамен және ойын-сауықпен сүйемелденеді.
Тамақты нағыз өнерге айналдыра алатын саяхат, жаңа, ерекше және ғажайып тағамдардың дәмін көру - бұл аспаздық тур. Туристердің арасында, ауыл тұрғындары және басқа да елдерде бұл бағыт әсіресе сұранысқа ие, соңғы жылдары сұраныстың өсуі демалысқа байланысты. Егер сіз бұрын байқамаған немесе сіз білмейтін тағамдардан ләззат алғыңыз келсе, өз шеберлігіңізді дайындауға немесе жетілдіруге үйренгіңіз келсе танымал туристік бағыттар бойынша турмен саяхаттай аласыз.
Әлемдегі ең үлкен гастрономиялық фестивальдер:
St. Moritz Gourmet Festival Қаңтарда Швейцарияда өткізіледі. Фестиваль беделді болып саналады, себебі оған әлемнің үздік бас аспазшылары қатысады. Негізін қалаушысы Рето Матис -- белгілі ресторатор Сент-Морице болды.
Gourmet Abu Dhabi ақпан айында БАӘ астанасында өтеді. 14 күн бойы әлемнің танымал аспаздар өздерінің аспаздық өнерін көрсетеді. Мерекенің ең маңызды бөлігі -- Жылдың үздік бас аспазы мен мейрамханасын марапаттау болып табылады.
Sani Gourment-бұл Грекияда мамыр айында он күн бойы өтетін үлкен аспаздық фестиваль. Туристер мастер-класстарға және атақты аспаздардың тұсаукесеріне қатыса алады.
Егер сіз тамыз айының соңында Копенгаген MAD-да гастрономиялық тур жасауды шешсеңіз, онда сізді бірінші кезекте noma мейрамханасының директоры Рене Редзели жасаған феерия мен карнавал таң қалдырады. Екі күн бойы сізді осы мерекеде гурмандардың шақырылған қонағы ретінде құрметтейтін болады.
Alba International White Truffle Fair-ге гастрономиялық саяхат жасап, кез келген адам дәмін тата алады.
Taste of Chicago-бұл бес күнге созылатын дәмді тамақты бағалайтын және батыста ауқымды аспаздық оқиға болып саналады.
Festa a Vico мерекесінде ұйымдастырылатын аспаздық байқаулар мен қойылымдар өз ауқымымен таң қалдырады. Атақты бас аспазшы қала көшелерінде мастер -- класстар өткізеді.
30 мамырда Перуде картоп Ұлттық күнін атап өтеді. Dia Nacional de la Papa 2005 жылы құрылды. Перуде халықаралық картоп орталығына баруға болады. Бұл күні аспаздық мерекелер елдің әр бұрышында өтеді.
Ерекше фестивальдердің біріне Бельгиядағы шілденің соңында тасталған қоймаларда өткізілетін Flemish Food Fest жатқызуға болады.
Құлпынай әуесқойлары мамыр айының соңында Erdbeerfest Германияға барған жақсы. Оберкирх қаласында балалық шақтан осы сүйікті жидектің тұтас нарығы бар.
World Gourmet Summit, Сингапур - бұл әлемдегі ең күтілетін гастрономиялық фестиваль. Бір ай бойы мастер-класстар мен әлемге әйгілі шефтермен танысу өтеді. 1996 жылы Фестиваль шеф, баспагер, мейрамханалық сыншы, антрепренер Питер Книпп ойлап тапты. Сингапур Азияда жақсы тағамның астанасы болып саналады және ол жерде разносолами таңқалу қиын, бірақ шақырылған поварларға бұл сәтті.
Bocuse d'Or, Франция - Bocuse d' Or халықаралық байқауы танымал бас аспазшы Полюз (Paul Bocuse) жасаған фестиваль ғана емес, әлемдегі ең беделді аспаздық сайыс болып табылады. Бұл жарысқа әлемнің түкпір-түкпірінен ең үздік аспаздар қатысады. 1,5 жыл бойы 63 елде конкурсқа қатысу үшін 24 адам іріктеліп алынады. Жеңімпаз 2 жылға алтын мүсіншені және бес құрлықтың үздік аспаз атағын алады.
2. ГАСТРОНОМИЯЛЫҚ ТУРИЗМДАҒЫ ЭКЗОТИКАЛЫҚ ТАҒАМДАР
2.1. Гастрономиялық туризмдағы экзотикалық тағамдар ерекшеліктері.
Іс жүзінде, әрбір дәстүрлі ас үйде біртүрлі деликатес болып табылатын тағамдар бар, өзінің сыртқы түрі мен ерекше ингредиенттердің жиынтығымен әрбір адамды таң қалдырады. Олар экзотикалық деп аталады. Бірақ мұндай тағамдардың көптеген түрлерімен таң қалдыратын ас үйлер бар. Біз үшін ең ерекше және әлемдегі экзотикалық тағамдар - Вьетнам, Үнді, Тай, Қытай және жапон тағамдарын айтамыз.
Вьетнам ас үйінің экзотикалық тағамдары. Вьетнамның дәстүрлі тағамдары бірегей болып саналады және аспаздық өнердің бірнеше бағыттарын біріктіреді. Мұнда қытай, француз және үнді асүйлерін кездестіруге болады. Вьетнам асханасының басты ингредиенттері күріш, соя тұздығы, көкөністер, жемістер, көк, көптеген дәмдеуіштер, теңіз өнімдері және тіпті жәндіктер сияқты өнімдер болып табылады. Вьетнам асханасы вегетариандықтар үшін өте қолайлы, өйткені тағамдардың көпшілігі етсіз дайындалады. Әрине, көптеген қонақ үйлерде сізге стандартты еуропалық түскі ас немесе таңғы ас беріледі, ал нақты жергілікті тағамды қалалық мейрамханаларда немесе жергілікті базарларда көре аласыз. Вьетнам асханасының деликатестеріне, крокодил, егеуқұйрық, мысық, ит және әр түрлі жыландардан жасалған тағамдарын жатқыза аламыз.
Үнді ас үйінің экзотикалық тағамдары. Үнді ас үйі көптеген адамдарға белгілі, бірақ әркім әлемдік аспаздық жүйеде оның ерекше орнын растайды. Үндістан өзінің өткір дәмдері мен ұмытылмас хош иістерімен танымал. Үндістандағы ең танымал тағам дәмдеуіштер қоспасынан дайындалған арнайы тұздық - карри. Әр аймақта карри өз рецепті бойынша дайындалады, ал гарнир ретінде ет немесе көкөніс тағамдарын береді. Әрине, Үнді тағамдарының маңызды ингредиенттері теңіз өнімдері, күріш және ет. Еуропалықтар үшін үнді тағамдары өте өткір көрінеді, алайда жергілікті тұрғындар үшін дәмдеуіштердің өткірлігі байқалмайды. Үнді ас үйінің танымал тағамдары болып саналады:
Үнді үрме бұршағы - имбирь, өткір дәмдеуіштер және қызанақ қосылған;
Чанна масала - нут пен дәмдеуіштер қосылған бұршақ тағамы;
Чикен карри - ерекше түрде дәмдеуіштер мен күріш гарнирі бар тауық еті;
Бомбей үйрегі - шағын жыртқыш балықтың атауы. Өткір бұрыш, пияз және қызанақ қосылған соусы түрінде күшті отта тұздықтың астында дайындалады ;
Rasgula - қызғылт сумен сүзбе шарларынан жасалған Үнді десерті;
Үнді асүйінің тағы бір ерекшелігі - көптеген тағамдар қолмен, дәлірек айтқанда оң қолмен жейді. Бұл еліміздің қымбат мейрамханаларында да қалыпты жағдай.
Тай ас үйі. Тай ас үйі әлемнің ең экзотикалық ас үйлерінің бірі болып танылды. Көптеген Азия елдері сияқты Таиландтағы тағамдар өткір дәмдік қасиеттерімен және күріштің көп мөлшерімен ерекшеленеді, іс жүзінде, әрбір тағам солай дайындалады. Сондай-ақ, жергілікті ас мәзірінде салаттар немесе түрлі тұздықтар қосылып дайындалатын макарон, ет және балық тағамдарын кездестіруге болады. Елде ерекше ингредиенттердің арасында бақалар, шегірткелер, су қоңыздары мен қолтырауындарды кездестіруге болады. Негізінен мұндай тағамдарды тек туристерге ғана дайындайды, туристерге арнайы ерекше тағамдарды, ерекше дәмдеуіштермен, тағамдардың хош иісімен дайындалып ұсынылады.
Жергілікті тұрғындар үшін нағыз Тай асханасы - чили бұрышы және басқа да өткір дәмдеуіштер қосылған қарапайым тағамдардан тұрады, бірақ олардың бірқатар ерекшеліктер бар:
құмырсқа жұмыртқасы - жергілікті тұрғындар арасында нәзік деликатес болып саналатын тағам;
жылан Том ям (әдетте Том ям - асшаян, тауық, балық немесе басқа теңіз өнімдерімен дайындалатын тауық сорпасы негізіндегі қышқыл-өткір сорпа);
елдің кез-келген супермаркетінде сатып алуға болатын қорқынышты иісі бар ғасырлық жұмыртқа (ауа кірмей арнайы қоспада бірнеше ай сақталған жұмыртқа) ;
шикі краб және бұрыш қосылған жасыл Папайя салаты бар Сом Там;
кокос шербеті қосылған анар ядрасы.
Қытай ас үйі. Қытай асханасы тай ас үйіне ұқсайды. Мұнда әр түрлі дәмдеуіштер қосылған ет пен сорпадан жасалған өткір тағамдар беріледі. Қытайдағы басты тағам - Пекин үйрегі, бұл елге келген әрбір турист дәмін көру керек. Бірақ үйректен бәрі түсіне бермейтін, бәрі жей бермейтін тағамдар дайындайды. Әрбір турист ондағы көше тағамдарының онда қуырылған скорпиондардың, қоңыздар мен басқа да жәндіктердің бар екенін және олардың сатылатынын біледі, бірақ бірде-бір қытайлық көшедегі ондай тағамдармен тамақтанбайды. Мұндай тағамдар туристерді тарту мақсатында дайындалады. Экзотиктер мұнда жеткілікті. Мысалы, Гуандун провинциясында жыландар, теңіз мысықтары, қолтырауын, жабайы мысықтар, дала тышқандары, сондай-ақ құс тілдері, аю табаны мен маймыл миы тағамдарын пайдаланады. Егер сіз қытай аспаздарының нағыз мәдениеті мен аспаздық өнерін бағалағыңыз келсе, Гуандун мейрамханаларына барыңыз.
Дегенмен, басқа елдердің ас үйлерінде көптеген экзотикалық тағамдарды кездестіруге болады. Мысалы, Қытайда шаяндар, бақалар, жыландар, иттер және басқа да оғаш нәрселерді жейтін адамдар бар. Австралияда жергілікті тұрғындар кенгуру, вомбаттар, шөл аусыл және тіпті ұшатын түлкі (әлемдегі ең үлкен ұшатын тышқандарды) сияқты жануарларды жейді. Туристер ретінде, біз сондай-ақ олардың қалай дайындалғанын, оның ішіне қандай өсімдік ингредиенттері мен хош иісті дәмдеуіштерді қосатынын біле аламыз.
Қытай Халық Республикасының ең ерекше тағамдары:
теңіз қияры (терісі ине тәрізді теңіз жануарлары);
құс ұясынан сорпа;
қуырылған үйрек мойындары, тілдері, аяқтары мен басы, Хубэй провинциясындағы қытайлықтардың сүйікті деликатесі болып табылады;
фритюрдегі қуырылаған шаян;
Жолбарыс пен айдаһар шайқасы атты - улы жылан етінің үш түрі бар жабайы мысықтың етінен жасалған тағам, 20 дәмдеуішпен дәмделген;
қоңыр тұздықтағы тасбақа;
лотос жапырақтарында буға пісірілген теңіз қабығы.
Жапон ас үйі. Бүгінде жапон асханасы бүкіл әлем бойынша танымал, бірақ бізге жапон асханасынан теңіз өнімдерінен әртүрлі роллдер мен суши белгілі. Еліміздің басты тағамы - балық немесе көкөніс қосылған күріш шарлары. Жергілікті тағамдардың арасында көптеген туристер мен гурмандарды сынап көргісі келетін қауіпті деликатестер бар. Жапония мейрамханаларында туристерге ұсынатын бірнеше танымал тағамдарды бөліп көрсетуге болады:
свирепый моллюск - оны тірі сатады, ал ашық отта тікелей ракушкада дайындайды;
Фугу улы балығы - өте қауіпті тағам, өйткені оны дайындау процесінде кішкентай қате кетсе, ол адам үшін өлімге әкеп соқтыруы мүмкін;
танцующая каракатица - бұл тірі каракатица, мөлдір су толтырылған стаканға салынып беріледі және оны тірілей жеу керек;
қызыл бұрышпен балмұздақ - дәміне қарай ет пен көкөніс тағамына, теңіз өнімдеріне және тіпті маринадталған орхидеяға ұқсайды;
тірі сегізаяқ - қонақтарға тірі түрінде беріледі, сондықтан оларды жегенде шашалып қалмау үшін оның аяқтарын жұтқан кезде үлкен сақтық қажет. Бұл тағамды жеу процессі кезінде жыл сайын шамамен 6 адам өледі.
Әрине, басқа елдерде де дегустаторлар үшін елеулі қауіп төндіретін бөлек тағамдар бар. Алайда, бұл факт экзотикалық ас үйге көп көңіл бөлетін нағыз бағалаушыларын қызықтырады.
- Қуырылған тарантулдар Камбоджада танымал деликатес болып табылады;
- пісірілген ұшатын тышқан - Фиджи аралдарының тұрғындары үшін қымбат рахат;
- Hakarl - Исландияда тіскебасар болып табылатын гренл акуласының тұрып қалған еті. Акуланы тазалап, бірнеше айға бөліп, етті ерекше ұйытқымен жібітеді. Содан кейін оны алып, жолақтарға кеседі және ілмектерге іліп, қойып қояды. Бұл тағамның иісі мүлдем төзімсіз, сондықтан да хакарлды дәмін татсаңыз мұрныңызды жауып жеуге кеңес береді. Бірақ дәмін татуға батқан адамдар дәмі өте нәзік деп айтады;
- қуырылған теңіз шошқа перуандықтардың және Боливия тұрғындарының басты тағамы болып саналады;
- Фаршталған егеуқұйрықтар Парагвайда таралған. Парагвайда егеуқұйрық әртүрлі түрде желінеді! Олардың еті қоянға немесе шошқа етіне ұқсайды. Айтпақшы, егеуқұйрық етін Парагвайда ғана емес, көрші Перуде де жақсы көреді;
- алып өгіз бақаның аяқтары - онда қауіпті уы бар. Тағамды Францияда және Намибияда сынап көруге болады;
- Эскамолес - Мексиканың экзотикалық тағамы. Тек Мексика аумағында тұратын лиометопум тектес алып қара құмырсқалар жұмыртқаларынан жасалған экзотикалық тағам. Жұмыртқаны алу оңай емес, себебі бұл құмырсқалар улы. Сондықтан эскамолес - арзан емес тағам. Жұмыртқаны шикі ретінде пайдаланады (себебі олар шикі түрінде жаңғағы бар сары майға ұқсайды, ал консистенциясы бойынша - сүзбе), сондай-ақ бұқтырылған, Сығылған гуакамол тұздығы.
- сашими (филе, тілімдерге кесілген) Балықтан-тастан (өте улы) Жапония мен Гонконгта танымал.
Көп жағдайда, экзотикалық жерлерге немесе мәдениеттерге саяхат жасай отырып, біз өте қызықты, жергілікті гидтердің сүйемелдеуімен тамақтану кезінде әдет-ғұрыптарды таба аламыз. Мысалы, француздар ұлулар мен бақалардың аяқтарын жейді. Латын Америкасының кейбір мүшелері Джунгли құмырсқалары мен өрмекшілерін жейді. Ал Скандинавия қалаларында адамдар шын мәнінде сасық майшабақ (жергілікті балық) жейді. Сонымен қатар, әлемдегі таба алатын ең қызықты тағамдардың арасында, тышқандар шарабын, тунец көзі , талшықтан сорпа немесе улы балық - Глобусты айта аламыз. Және бұл олардың кейбіреулері ғана. Дегенмен, көптеген адамдар бұл тағамдардың осындай ерекшеліктеріне қарап, дәмін татуды қалайды. Гурман басқа елге немесе қалаға ерекше жергілікті тағамдар мен сусындардан ләззат алу үшін саяхат жасайды.
Гастрономиялық туризм ұғымы жергілікті өнімдерді сынап көру немесе гастрономияға байланысты іс-шараларға қатысу үшін сапарды жоспарлап отырған туристер мен келушілерге қолданылады. Бұл өсіп келе жатқан құбылыс, өйткені туристік шығындардың үштен бірі тамақтануға бөлінеді. Сондықтан жергілікті ас үй - бұл сапалы демалыс тұрғысынан қарағанда маңызды фактор болып табылады.
2.2. Дүниежүзі елдеріндегі экзотикалық тағам түрлеріне сипаттама.
Жалпы, экзотика сөзі белгілі бір елге немесе жерге тән, бірақ басқаларға ерекше нәрсені білдіреді. Осылайша, бір елдің ұлттық ас үйінен жасалған кез келген тағам басқа тұрғын үшін экзотика деп санауға болады, дегенмен, көрші елдердегі көптеген тағамдар өте ұқсас, және дәстүрлі итальяндық, Қытай, Мексика және басқа да ұлттық мейрамханалардың молдығы осы елдердің ас тағамдарын жабайы дәрежеден шығарады.
Басқа елге келіп, ұлттық тағамды байқамау -- көп нәрсені жоғалтумен тең. Өйткені, табиғатпен және адамдармен бірге шынайы өнімдер мен тағамдар елдің түсінің ортақ көрінісін құрайды. Тіпті, ерекше тағамдарың дәмін тату үшін саяхатқа аттанады. Бірақ таныс емес экзотикалық тағамдардың дәмін көруде өте сақ болу керек. Жыландар мен қоңыздардан бастап экзотикалық теңіз өнімдеріне дейін - әрбір турист басқа елдерге осындай ерекше тағамдардың дәмін көру үшін саяхаттайды. Біздер экзотикалық тағамдарды тек басқа елдерге барып жеп көріп жүрсек, жер шарының түкпір-түкпірінде осындай тағамдарды күнделікті жейтін адамдар бар. Ондай экзотикалық тағамдардың танымал түрлеріне сипаттама:
Бақаның аяқтары. Француз және қытай асханасының ерекше деликатесі. Жыл сайын адамдар кем дегенде 3,2 млрд бақа жейді. Бақа аяқтарын дәмді дайындаудың көптеген нұсқаларына қарамастан, бастапқы кезең барлығына бірдей. Оның мәні он екі сағат бойы суға салып қою. Бұл ретте әрбір екі сағат сайын суды ауыстыру ұсынылады. Бұл ет құрғап, ақшыл түске ие болу үшін жасалынады. Бақа аяқатырының 1 килограммы 2100 тг.
Тунец көздері. Тунец көздері - Жапонияда өте танымал тағам. Жапондықтар бұл балықтың негізгі бөліктерін бір жыл ішінде жеп шығады. Супермаркеттерде балықтың кез-келген бөлігін сатып алуға болатын тунецке арналған бөлімді жиі көре аласыз. Ең экзотикалық ұсыныс - тунец көздері. Дайындалған тунец көзінің сегізаяқтың тәрізді дәмі бар, ішіндегі жұмсақ, бірақ сыртынан резеңке сияқты. Олар қуырылып, күріш және соя соусымен бірге беріледі.
Фугу балық тағамы - Жапониядағы дәстүрлі тағам. Тағам дайындалған балық құрамында у, тетродотоксин бар. Дайындау барысында оның концентрациясы төмендейді, бірақ, дегенмен, тамақтанғаннан кейін жеңіл эйфорияның жағдайы туындайды. Дұрыс дайындалмаған балық өмір сүру үшін өте қауіпті. Уланған жағдайда адам санаулы минутта өледі. Жыл сайын статистика бойынша фугу балығын пайдаланғаннан кейін шамамен 15-20 адам өледі. Сондықтан мұндай тағамды дайындайтын аспаздар оқудан өтіп, лицензия алады.
Қарлығаштың ұясынан жасалған сорпа. Қарлығаштың ұя сорпасы ең қымбат қытай тағамдарының бірі болып саналады. Бұл тағам шабақ, балық уылдырығы және басқа да теңіз өнімдерінен тұрады. Бұл өте дәмді және күшті афродизиак. Бұл тағамның бағасы қымбат болып келеді, себебі қарлығаштың ұясы тік жартастарда орналасқан, сондықтан оларды алу өте үлкен қауіп тудырады. Қазіргі таңда, бір килограмм "Құс ұясы" үшін 2300 доллар сұрайды. Осы ұялардан дайындалған сорпа емдік болып саналады және шынайы гурмандар бұл сорпаны жақсы бағалайды. Қарлығаштың ұясынан жасалған сорпа белгісіз түсті сұйық шырышқа өте ұқсас, бірақ дәмін тек қана оны ішіп көрген адамдар ғана біледі.
Балют. Балютты көптеген Азия елдерінде жақсы көреді. Ол ішінде ұрығы жетіле бастаған жұмыртқадан дайындалады. Ұрықтың тұмсығы мен қауырсындары пайда болған кезде балютты дайындайды. Балют тағамын тек ерлер жейді - олар ерлердің потенциалы мен төзімділігін арттырады деп сенеді. Жұмыртқаны тек қуырылған түрінде ғана емес, шикі кейіпінде де жеуге болады.
Аралар қосылған печенье. Бұл тағам Жапонияда жақында пайда болды, ол XXI ғасырдан танымал бола бастады. Печенье бұқтырылған жабайы аралар араласқан күріш ұнынан жасалады. Бұл тағамның құрамында аралар болғандықтан ақуыз көп болып келеді. Деликатестің авторы белгісіз.
Ғасырлық жұмыртқа. Қытайда бұл тағам өте танымал. Жұмыртқаны екі аптадан төрт айға дейін ұстайды. Бұл жұмыртқаны әк, күл және тұздың астына көміп қояды. Ұзақ уақыт аралығында тұрған жұмыртқа, дайын болған соң шын мәнінде жағымсыз көрініс алады. Әдеттегі ақуыздың орнына желе тәрізді жұмыртқа, ал сарысы батпақ түске айналады. Ұзақ уақыт аралығында тұрған мерзімімен салыстырғанда, жұмыртқаның дәмі ерекше дәмді болып келеді.
Саннакчи сегізаяғы. Бұл тағам Корей асханасында танымал болып келеді. Тағамның басты ерекшелігі - қарапайым рефлекторлық қозғалыстар. Тамақты беру кезінде сегізаяқтың қолдарына арнайы соус құяды және соның әсерінен оның қолдары қозғала бастайды. Бұл көрініс туристер үшін ұмытылмас және ерекше қызықты. Басқа тамақтану орындарында сегізаяқты расымен тірілей үстіне соус құйып ұсынады. Бұл тағамның басты қауіпі - сегізаяқтың аяқтары жеу барысында адамның көмейіне жабысып қалуы мүмкін. Сондықтан, туристерге жақсы шайнауға және сақ болуға ескертулер жасалынады.
Ит еті. Қытай гуанси провинциясы 22 маусымда Юйлин қаласында өтетін иттің жыл сайынғы фестивальімен танымал. Фестивальде мыңдаған ит өлтіріліп, дайындалады. Мұндай әдет-ғұрып Азия елдерінде көп ғасырлар бойы бар, бірақ соңғы уақытта адамдар оған белсенді түрде қарсы наразылық білдіруде. Тіпті Қытайда көптеген жергілікті тұрғындар осы аспаздық дәстүрден және фестивальден бас тартуға шақырады.
А-пинг (тарантула). Камбоджаның қиын-қыстау кездерінде, жейтін тамақ болмаған кездерде а-пинг, тарантула сияқты өрмекшілерді жей бастады. Оларды сарымсақ пен тұз қосылған табада қуырып, жиі көше дүкендерінде сатады. ... жалғасы
Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық университеті
География және табиғатты пайдалану факультеті
Рекреациялық география және туризм кафедрасы
ГАСТРОНОМИЯЛЫҚ ТУРИЗМДЕГІ ЭКЗОТИКАЛЫҚ ТАҒАМДАРДЫҢ РӨЛІ
тақырыбына
КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
5B090200-Туризм мамандығы бойынша
Орындаған: Абай А.
Ғылыми жетекшісі: Есенов М.Н.
Алматы, 2020
МАЗМҰНЫ:
КІРІСПЕ
ГАСТРОНОМИЯЛЫҚ ТУРИЗМ.
Гастрономиялық туризм түсінігі және оның түрлері.
Әлем елдері бойынша гастрономиялық туризм даму ерекшелігі.
ГАСТРОНОМИЯЛЫҚ ТУРИЗМДЕГІ ЭКЗОТИКАЛЫҚ ТАҒАМДАР.
Гастрономиялық туризмдегі экзотикалық тағамдар ерекшелігі.
Дүниежүзі елдеріндегі экзотикалық тағам түрлеріне сипаттама.
ГАСТРОНОМИЯЛЫҚ ТУРИЗМНІҢ ҚАЗАҚСТАНДА ДАМУ ТЕНДЕНЦИЯЛАРЫ.
Қазақстандағы гастрономиялық туризмнің даму мүмкіншіліктері.
Қазақстанның гастрономиялық мәдениеті.
Қазақстандағы экзотикалық тағамдарды шетел туристеріне ұсыну ерекшелігі.
ҚОРЫТЫНДЫ
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
Курстық жұмысқа жалпы сипаттама.
Бүгінгі таңда туризм индустриясының маңызды құрамдас бөлігі қонақтарды тамақтандыру болып табылады. Қаланың көрікті орындарымен танысып болған соң, экскурсанттар ұлттық тағамдардың ерекшеліктерін білгісі келеді. Гастрономия аумақтың маңызды ресурстарының, оның бірегейлігінің көзі болып табылады. Тамақтандыруды ұйымдастырудың жаңа жолдарын іздеу туристік өнімнің гастрономиялық құрамдас бөлігін зерттеуге, жергілікті жердің туристік беделін қалыптастыратын аумақ брендінің негізгі қағидаларына, аумақ тауары туралы жақсы ой мен тұтынушылар қалыптастыру үрдістеріне негізделеді. Жергілікті тағамды жаңа туристік өнім қалыптастыратын туристік дестинацияның жаңа қырын ашатын аумақтың туристік ресурсы ретінде қарастыруға болады. Ол дестинацияның өмір сүру мақамының әлеуметтік және экономикалық мәнін түсінуі үшін қолданылуы мүмкін. Туризм мен гастрономияның байланысы туристер ағынының артуына, олардың болу ұзақтығының артуына ықпал етіп, туризмнен түсетін кірісті арттырады.Туризмдегі тамақтандыру елдің әлеуметтік-экономикалық дамуына әсер ететін маңызды сала болып табылады. Әртурлі тағамдарды жасауды қолдаудың және оларды тамақтандырудың әртурлі нұсқаларына ұсыну аумақтың өңірлік бірегейлігін анықтап, оның туристік тартымдылығын арттыруға мүмкіндік береді.
Жұмыстың өзектілігі. Гастрономиялық туризмдегі экзотикалық тағамдардың ерекшеліктерін қарастыру. Әлем елдерінің гастрономиялық туризмдегі маңыздылығын анықтау.
Курстық жұмыстың мақсаты. Гастрономиялық туризмнің негізгі ерекшеліктерін ашып көрсетіп, оны ұйымдастыруға қойылатын негізгі талаптарды анықтап, әлем елдеріндегі ерекше тағам түрлерін ұсыну.
Зерттеу міндеттері.
Гастрономиялық туримзнің негізгі тусініктерінің мәнін ашып, турларды құру ерекшеліктерін анықтау.
Дүниежүзі елдеріндегі гастрономиялық туризмінің даму жағдайына талдау жасау.
Гастрономиялық туризмдегі экзотикалық тағамдардың рөлін анықтау.
Қазақстандағы гастрономиялық туризмнің даму мүмкіншіліктерін қарастыру.
Зерттеу пәні. Гастрономиялық туризмнің ерекшелігі.
Зерттеу нысаны. Гастрономиялық туризмдағы экзотикалық тағамдар және олардың түрлері, таралуы.
Зерттеу тәсілі. Гастрономиялық туризмді дамытудағы Қазақстандық тағамдардың және экзотикалық тағамдардың үлесі.
Курстық жұмыстың ғылыми жаңалығы. Гастрономиялық туризмге байланысты жаңалықтарды меңгеруін; - олардың ғылымилық, жүйелік, теориялық практикада тәжірибесімен байланыстылығы, - студенттердің зерттеудің ғылыми әдістемесі мен тәсілдерін қамтамасыз ету.
Тақырыптың теориялық маңызы. Гастрономиялық туризмнің теориялық астарын зерттеген С.Р.Ердәулетовтың, Ю.В.Воскресенскийдің, М.А.Жукованың еңбектері басшылыққа алынды.
Тақырыптың тәжірибелік маңызы. Курстық жұмысты жазу барысында жинақталған мәліметтерді қосымша білім көзі ретінде оқу үрдісінде туризм мамандығының студенттері, туристік фирма өкілдері қолдануы мүмкін
Тақырыптың зерттелу деңгейі. Әлемдік және отандық бұқаралық ақпарат құралдары саласындағы гастрономиялық туризмге қатысты өзге де ғалымдардың еңбектері мен баспасөздегі материалдары қолданылды.
Курстық жұмыс құрылымы.
Гастрономиялық туризм түсінігі мен түрлері.
Қазақстандағы гастрономиялық туризм даму ерекшеліктері.
Әлем елдеріндегі гастрономиялық туризмдағы экзотикалық тағамдар.
Қазақстанның ерекше тағамдары және оның даму болашағын айқындау.
1. ГАСТРОНОМИЯЛЫҚ ТУРИЗМ
Гастрономиялық туризм түсінігі және оның түрлері.
Гастрономиялық туризм - бұл ұлттық тағамдармен, өнімдермен, сусындармен танысу мақсатында әртүрлі елдердегі саяхаттармен өзара байланысты туризмнің бір түрі. Мұндай турлар кезінде тұтынушы ұлттық тағамдары бар мейрамханаларға барады, гастрономиялық шараларға қатысады және жергілікті тағамдарды дайындайды, ұлттық тағамдар мен сусындардың тарихы мен рецептерімен танысады, сусындардың дәмін татады және өсіру, жинау және өзіне қызықты өнімдерді өндіру орындарына саяхат жасайды.
Гастрономиялық туризм - бұл туризмнің бір түрі, оның негізгі мақсаты - белгілі бір елдің тағамдарымен танысу. Осылайша, гастрономиялық туризм - бұл келушілерге ерекше тағамнан немесе тағамнан дәм тату үшін жергілікті тағамдардың ерекшеліктерімен, аспаздық дәстүрлерімен танысу үшін елдер мен континенттер арқылы саяхат.
Алайда, қызмет ретінде гастрономиялық саяхат - бұл жай сапар емес, өйткені бұл белгілі бір аймақтағы дәстүрлі тағамдарды, сонымен қатар әлемнің кез-келген жерінде кездеспейтін және ерекше талғамға ие жеке ингредиенттерден дәм татуға арналған жақсы ойластырылған іс-шаралар жиынтығы.
Гастрономиялық турлардың ерекшеліктері:
1. Гастрономия - бұл туризмді жандандыру және әртараптандыру мүмкіндігі, бұл туристерді өздері білетін елдер мен аймақтарға тартудың сенімді тәсілі.
2. Гастрономиялық тур саяхаттардың маусымдық түсінігін жоққа шығарады (саяхат жыл бойы жүзеге асырылады).
3. Гастрономиялық саяхаттарда турист классикалық экскурсиядан гөрі күнделікті өмірі, тарихы мен мәдениеті туралы көбірек біледі.
4. Саяхат барысында ол жүздеген жылдар бойы жүзім өсірумен айналысқан немесе ірімшік жасаумен айналысқан немесе ғасырлар бойы ветчина өндірумен айналысқан отбасылармен танысады. Бұл әр түрлі кірістер мен тегі адамдар, кейбір ата-бабалар ақсүйектер, басқалары кәсіпкерлер, үшінші фермерлер болды.
5. Гастрономиялық турда туристер шарап зауыттарына, сыра қайнату зауыттарына, шағын фермаларға және өндіріс орындарына барады, әйгілі ұлттық өнімдердің дәмін татады (және солай емес), сонымен қатар шараптар мен басқа да дәстүрлі сусындар. Олар жергілікті базарларды аралап, кәсіпқой аспазшылармен және өздерінің жеке шаруа қожалықтары мен жерлерінің иелерімен аспаздық шеберлік сабақтарына қатысады. Гастрономиялық фестивальдерге және аспаздық шоуларға қатысыңыз.
6. Гастрономиялық ләззаттан басқа, тұру, орыс тілді көмекшінің жеке сүйемелдеуімен, жеке көлікпен, аймақтардағы ең әдемі жерлерге экскурсиялар, түскі немесе кешкі ас әрқашан қамтылады.
7. Гастрономиялық турдың ұзақтығы - демалыс күнінен бастап екі аптаға дейін. Ең танымалы - 4 күн 3 түнге созылатын турлар.
8. Гастрономиялық турлардың бағасы өте үлкен: бір адамға 1000 евродан 5000 евроға дейін. Құны турдың ұзақтығына, таңдалған елге, жылдың уақыты мен бағдарламаның қанықтылығына байланысты болады. Жоғары бағалар клиентке жеке көзқараспен түсіндіріледі: гастрольдік турлар үшін үлкен топты жалдау мүмкін емес, сондықтан бағдарлама көбінесе бір немесе екі адамға арналған. Маңызды гастрономиялық іс-шараларға бару, мысалы, Сент-Морицтегі гурмандар фестиваліне кететін шығындар көп болады. Жалпы, танымал бағдарламаларға (Италия, Испания, Франция) сапарға бару үшін аптасына 1500-1800 евро мөлшеріне есептеген жөн. Мадагаскардағы ұлулармен тамақтану сияқты эксклюзивті маршруттардың құны 5000 евроға дейін жетуі мүмкін.
9. Мұндай турлар ыстық емес, ең төменгі баға деген ұғым жоқ.
Гастрономиялық туризмнің мақсатты аудиториясы немесе гастрономиялық турист кім?
Гастрономиялық турист - бұл жиі тамақтанатын адам; артықшылықтары жоғары деңгейдегі мекемелерден артық болатын және франчайзинг жүйесінде жұмыс істейтін тамақтану орындарын ешқашан таңдамайтын жергілікті өндірістің жергілікті тағамдары мен сусындарын сатып алады.
Гастрономиялық туристерді халықтың келесі категориялары ұсынады:
Тұрақты туризмнен жалыққан туристер.
Өз рационына әртүрлілік қосқысы келетіндер
Тамақтануды жақсы көретін туристер
Жұмысы тамақ дайындаумен және тамақтанумен байланысты адамдар
Жеке гастроль турларын ұйымдастыруға қызығушылық танытатын туристік компаниялардың өкілдері.
Гастрономиялық туризмнің мақсатты аудиториясы:
1. Кәсіпқой аспазшылар ісі тамақ дайындауға және қолдануға тікелей байланысты адамдар: рестораторлар, сатушылар, шеберлер, мейрамханашылар. Бұл адамдар гастрольдік сапарға кәсіби білімдерін жоғарылату, жаңа нәрселерді үйрену және тәжірибе жинау үшін барады. Сонымен қатар, көптеген гастрономиялық сапарлардың бағдарламасында осы немесе басқа тағамды дайындаудың құпиясымен бөлісуге қуанышты болатын ең жақсы аспазшылардан шеберлік сабақтары өтеді.
2. Корпоративтік клиенттер. Мұндай сапар - бұл тамаша команда құру, сондықтан көптеген компаниялар гастроль турларын осы тұрғыдан бағалады.
3. Балалы отбасылар. Балалы отбасылар үшін гастрономиялық бағдарлама әрқашан релаксациямен және ойын-сауықпен біріктіріледі.
4. Жақсы тамақтануды бағалайтын шынайы гурмандар.
5. Өз ісін кеңейтуді және гастрономиялық турларды сатуды бастайтын туристік компаниялардың өкілдері.
Гастрономиялық туризмде гурмандар күрделі қызығушылық танытатын белсенді туристер, олар өз саяхаттарын әртараптандырғысы келеді, сол немесе басқа елдің тамағының дәмін татып, оның табиғаты мен мәдениетін дәстүрлі тағамдар арқылы түсінгісі келеді. Олар бүкіл әлемдегі таралған туризмде, соның ішінде гастрономиялық туризмнің тірегі және негізгі қозғаушы күші болып табылады.
Гастрономиялық туризм өте жас және дамып келе жатқан сала. Алайда, қазірдің өзінде басқа елге барғысы келетін адамдар көп, олар жағажайда жатып, сауда жасап қана қоймай, сол немесе басқа қоғамның аспаздық әдеттері мен дәстүрлерін білгісі келеді.
Әлем елдері бойынша гастрономиялық туризм даму ерекшелігі.
Гастрономиялық туризмнен бірінші орында Оңтүстік Азия тұр. Бұл аймақты бес бағытқа бөліп қарастыруға болады.
Қытай тағамдары. Қытай тағамдары дайындалатын ас мәзірлерінің есебінен қамтамасыз етілетін салауатты тамақтану қағидасын ұстанады. Олар шебер дайындалатын ұсақтап туралған бірнеше негізгі құрамдас бөліктерден тұрады. 30-40 құрамдас бөліктерден тұратын нұсқалары мыңға тарта тағамдарды дайындауға мүмкіндік береді. Аумағының ірілігі мен ұлттық құрамына орналасқан табиғат зоналарына байланысты Қытай тағамдары әртүрлі болып келеді.
Тайланд - туристік қызығушылықтың артуына орай танымалдылығы артып келе жатқан азия тамағының айқын өкілі. Тай тағамдарының негізін күріш, кеспе, теңіз өнімдері және тропиктік жемістер құрайды. Кез-келген тайландтықтардың ашты тағамдарға құмар екенін, оның басқа елден келген саяхатшылар үшін жеуге жарамсыз болуы мүмкін екенін ұмытпау керек.
Үнді тағамдары өте алуан түрлі болып келеді. Күріштен дайындалатын майлы палау, бирияни, бадам үгінділері қосылған нан, құрғақ жемістермен тәтті өрік мыңдаған жылдар бойы сақталып бүгінгі таңға дейін жетті. Үндістердің солтустік аудандарынан Орта Азия мен Қазақстанға нан, ет пісіретін тандыр тарады. Діни заңдарымен ежелгі салт-дәстүрлері Үнді тағамдарында сиырдың етін пайдалануға тыйым салды.
Гоа аудандарында тұратын гоалықтар жыл бойы тамақтарына шошқа еті мен күрішті пайдаланады. Елдің оңтүстігінде тұратын көптеген үндістандықтар ет жемейтін вегетариандықтар. Олардың тамақтарының негізін тәтті бұрыш, құрма, жасымық және суға пісірілген күріш құрайды. Карри үндістер үшін дәмдеуіш ғана емес, қою жаңадан ұсатылған құрамдасқан дәмдеуіштерден тұратын, бір-біріне ұқсамайтын тұтас тағам тобы болып саналады.
Жапон тағамдары. Жапон тағамдары дүние жүзінің кез-келген елдерінің тағамдарынан айрмашылығы бар. Азия елдерінің тұрғындары үшін ол Еуропалықтар үшін Француз тағамдары сияқты. Оның құпиясы мұқият ойластырылып таңдалған азық-түлік түрлерінде, көрікті безендіріліп ұсынуында. Жер мен судың ең жақсы сыйларының маңызды бөлігі ғана дастарханға тартылады. Аспаздың басты міндеті олардың бастапқы қасиеттерін сақтау. Жапон тағамдарында бірегей ерекшелік бар. Ол тағамдарды көркінің пішінімен түсінің міндетті түрде жыл мезгілдерінің сипаттарымен үйлесуі. Олардың пікірі бойынша әр жыл мезгілі сыйлайтын өзінің ерекше асы болады. Жапонияда жыл мезгілдеріне сәйкес дайындалуына қарағанда азық түліктің жаңадан жиналғаны жақсы бағаланады. Жапон тағамдарын дайындағанда негізгі азық-түлік ретінде көкөністер, күріш өсімдік текті азықтар, балық және көптеген теңіз өнімдері, сонымен қатар, сиыр, қой, шошқа еттері қолданылады. Жапонның шет ел қонақтарына тартылған сукияки, суси сынды тағамдары бүкіл дүние жүзіне танымал болып өз бағасын алды.
Қазақстанда гастрономиялық нмесе шарап турлары дамымаған. Шарап-гастрономиялық турлардың элементтері Астана, Алматы, Шымкент қалаларындағы экскурсиялық бағыттарға белсенді түрде енгізілуде. Астана, Алматы, Шымкент қалаларда қымызханалардан, қазақтың ұлттық тағамдарынан түскі ас ішуді ұсынуда. Түрген, Есік, Шымкент қалаларындағы шарап зауыттарында туристерді шарап өндіру технологиясымен таныстырып, оның дәмін татуды ұсынады. Туризм және гастрономия инновациялық трендінің аясында Қымыз мұрындық, Шұбат дайындау, Қазақстандағы омарта және бал өнімдері жобалары Өскемен, Алматы, Қызылорда, Көкшетау, және басқа қалаларда мереке ретінде туристерге ұсынылуда. Сарапшылар Қазақстан гастрономиялық туризмге қажетті орасан зор ресурстық әлеуетке ие болып отырғанын, сонымен қатар, тағам дайындау дәстүрі бар екенін айтады.
Еуропа елдерінің ішінде гастрономиялық туризм бойынша Италия бірінші орынды алады. Дүниежүзіне кең таралған италиян тағамдарының көптеген халықтардың сүйікті тағамына айналып танымал болды.
Италян тағамдарын дүние жүзінің кез-келген елдерінде дәм татуға болады. Әр қалада тағам дайындаудың өз құпиясы болғандықтан ең жақсысы ірімшіктің, шұжықты, басқа да таңсық астардың дәмін тату турларын сатып алу қажет. Италияға ұйымдастырылатын гастрономиялық турлардың 50 пайызы шараптың дәмін тату турлары құрайды. Италияда жүзден астам провинция бар және олардың әр қайсысы өзінің шарап соқпақтарымен мақтана алады. Мұнда шарапты, ірімшікті, прошуттонды (ветчинаны), пастаны, пицца мен трюфельдердің дәмін татушылар жиналады. Тоскандағы шарап - гастрономиялық туристік бағыты шарап поездың терезесінен Вальдорчия аңғарының оңтүстік бөлігінің көркін тамашалауға мүмкіндік береді. Саяхатшыларды жергілікті тұрғындар тосып алып десертті шараптан ауыз тигізеді. Вагон мейрамханада шарап қамбасы жабдықталған. Аялдамаларда туристер ең жақсы шарап жасау шаруашылықтарымен, шарап дайындау технологиясыен танысады.
Екінші орынды - Франция алады. Жоғары деңгейдегі аспаздық Францияда кездейсоқ қалыптасқан жоқ. Француздар тамақты дайындау үрдісіне, дәміне, хош иісіне және тағамның сыртқы бейнесіне аса назар аударады. Францияның атын дүние жүзіне шығарған басты тағамы ірімшік пен шарап. Тек мұнда ғана гастрономиялық туристер балқытылған ірімшікті дайындау құпияларын, француз коньягінің арманяндыкінен айырмашылығын біліп, жүздеген шарап түрлерінен дәм татып басқалар да жеп көреді.
Үшінші орынды - Швейцария алады. Швейцарияға гастрономиялық турдың негізін ірімшіктен дайындалатын тағамдар құрайды. Швейцар ірімшігінің 400 сұрыпы белгілі болғанымен олардың ішінен қатты экстра ірімшігі дүние жүзіне танымал. Гастрономиялық турларға швейцар ірімшігін ұнататындар үшін сүйікті азықтарын өндіретін кез-келген аудан, әсіресе орталық бөлігі сәйкес келеді. Елдің солтүстік-шығысындағы Аппенцель 700 жылдық тарихы бар өзі аттас ірімшіктен дәм татуды ұсынады.
Еуропадағы төртінші орынды - Испания алады. Оның үлесіне гастрономиялық тур бойынша туристер ағынының 12 пайызы тиеді. Испанияда Франция немесе Италия сияқты дәстүрлі тағамдардың көп болмағанымен олардың кейбірі назар аударуға тұрарлық. Испанияның ұлттық аспаздық ойы - тапас (испан тілінде tapas - қақпақ). Грильде дайындалған кәдімгі шұжық кесіндісі мен көкөністен, қуырылған сәбізден, теңіздің таңсық өнімдерден тұратын бутербродта созылып жатқан тұтас тарих пен аңыз бар. Мысалы, ХІІІ ғасырда қонақ үйлер мен тұрғын жайлардың иелеріне жазған Альфонсокорольдың заңы бойынша өз қонақтарына шараппен бірге тұздық ұсынуға тиіс болған.
Беларусь - Белоруссиядағы гастрономиялық туризм дәмді өнімдерді сатып алуға болатын дүкендерден басталады. Мұнда шұжық, пицца, смаженка, балық тіскесін, картоп деликатестерінің дәмін көре аласыз. Сондай - ақ, шырындар, морстар, Ресейден гөрі дәмді, өйткені бұл өнімнің акциздік маркалары бар;
Грузия - Грузиядағы гастрономиялық шарап туризмі - басты көрікті орындардың бірі. Тбилисиге келгенде, шараптан басқа кәуап, сациви, чахохбили, жаңғақ, ірімшіктер мен десерттерін көрсеңіз болады;
Украина - Украинадағы гастрономиялық туризм мұнда үйреншікті тағамдарды дайындаумен қызықты. Борщ, пампушки, вареники, сало, таңдауы әртүрлі көп;
Гастрономиялық туризм бойынша туроператорлар ерекше және дәмді демалыстың жүздеген нұсқаларын ұсынады. Егер сіз өзіңіз саяхаттасаңыз, міндетті түрде маршрутқа гастрономиялық туризм нысандарын қосыңыз:
Францияда Бордо мен Шампань шарап өнерінің әлемдік орталықтарына жатады;
эксклюзивті мәзірі бар танымал мейрамханалар, гид Mislen;
Альпрозе Швейцария шоколадының, Тула пряниктерінің, грузин және Қырым шараптарының өнімдерін шығаратын зауыттар мен фабрикалар;
шеберлер курстары - ең танымал орын - Франциядағы аспаздық өнер академиясы;
әлемнің гастрономиялық фестивальдері - олар Ресейде де, Италияда да, Германияда да өткізіледі, музыкамен және ойын-сауықпен сүйемелденеді.
Тамақты нағыз өнерге айналдыра алатын саяхат, жаңа, ерекше және ғажайып тағамдардың дәмін көру - бұл аспаздық тур. Туристердің арасында, ауыл тұрғындары және басқа да елдерде бұл бағыт әсіресе сұранысқа ие, соңғы жылдары сұраныстың өсуі демалысқа байланысты. Егер сіз бұрын байқамаған немесе сіз білмейтін тағамдардан ләззат алғыңыз келсе, өз шеберлігіңізді дайындауға немесе жетілдіруге үйренгіңіз келсе танымал туристік бағыттар бойынша турмен саяхаттай аласыз.
Әлемдегі ең үлкен гастрономиялық фестивальдер:
St. Moritz Gourmet Festival Қаңтарда Швейцарияда өткізіледі. Фестиваль беделді болып саналады, себебі оған әлемнің үздік бас аспазшылары қатысады. Негізін қалаушысы Рето Матис -- белгілі ресторатор Сент-Морице болды.
Gourmet Abu Dhabi ақпан айында БАӘ астанасында өтеді. 14 күн бойы әлемнің танымал аспаздар өздерінің аспаздық өнерін көрсетеді. Мерекенің ең маңызды бөлігі -- Жылдың үздік бас аспазы мен мейрамханасын марапаттау болып табылады.
Sani Gourment-бұл Грекияда мамыр айында он күн бойы өтетін үлкен аспаздық фестиваль. Туристер мастер-класстарға және атақты аспаздардың тұсаукесеріне қатыса алады.
Егер сіз тамыз айының соңында Копенгаген MAD-да гастрономиялық тур жасауды шешсеңіз, онда сізді бірінші кезекте noma мейрамханасының директоры Рене Редзели жасаған феерия мен карнавал таң қалдырады. Екі күн бойы сізді осы мерекеде гурмандардың шақырылған қонағы ретінде құрметтейтін болады.
Alba International White Truffle Fair-ге гастрономиялық саяхат жасап, кез келген адам дәмін тата алады.
Taste of Chicago-бұл бес күнге созылатын дәмді тамақты бағалайтын және батыста ауқымды аспаздық оқиға болып саналады.
Festa a Vico мерекесінде ұйымдастырылатын аспаздық байқаулар мен қойылымдар өз ауқымымен таң қалдырады. Атақты бас аспазшы қала көшелерінде мастер -- класстар өткізеді.
30 мамырда Перуде картоп Ұлттық күнін атап өтеді. Dia Nacional de la Papa 2005 жылы құрылды. Перуде халықаралық картоп орталығына баруға болады. Бұл күні аспаздық мерекелер елдің әр бұрышында өтеді.
Ерекше фестивальдердің біріне Бельгиядағы шілденің соңында тасталған қоймаларда өткізілетін Flemish Food Fest жатқызуға болады.
Құлпынай әуесқойлары мамыр айының соңында Erdbeerfest Германияға барған жақсы. Оберкирх қаласында балалық шақтан осы сүйікті жидектің тұтас нарығы бар.
World Gourmet Summit, Сингапур - бұл әлемдегі ең күтілетін гастрономиялық фестиваль. Бір ай бойы мастер-класстар мен әлемге әйгілі шефтермен танысу өтеді. 1996 жылы Фестиваль шеф, баспагер, мейрамханалық сыншы, антрепренер Питер Книпп ойлап тапты. Сингапур Азияда жақсы тағамның астанасы болып саналады және ол жерде разносолами таңқалу қиын, бірақ шақырылған поварларға бұл сәтті.
Bocuse d'Or, Франция - Bocuse d' Or халықаралық байқауы танымал бас аспазшы Полюз (Paul Bocuse) жасаған фестиваль ғана емес, әлемдегі ең беделді аспаздық сайыс болып табылады. Бұл жарысқа әлемнің түкпір-түкпірінен ең үздік аспаздар қатысады. 1,5 жыл бойы 63 елде конкурсқа қатысу үшін 24 адам іріктеліп алынады. Жеңімпаз 2 жылға алтын мүсіншені және бес құрлықтың үздік аспаз атағын алады.
2. ГАСТРОНОМИЯЛЫҚ ТУРИЗМДАҒЫ ЭКЗОТИКАЛЫҚ ТАҒАМДАР
2.1. Гастрономиялық туризмдағы экзотикалық тағамдар ерекшеліктері.
Іс жүзінде, әрбір дәстүрлі ас үйде біртүрлі деликатес болып табылатын тағамдар бар, өзінің сыртқы түрі мен ерекше ингредиенттердің жиынтығымен әрбір адамды таң қалдырады. Олар экзотикалық деп аталады. Бірақ мұндай тағамдардың көптеген түрлерімен таң қалдыратын ас үйлер бар. Біз үшін ең ерекше және әлемдегі экзотикалық тағамдар - Вьетнам, Үнді, Тай, Қытай және жапон тағамдарын айтамыз.
Вьетнам ас үйінің экзотикалық тағамдары. Вьетнамның дәстүрлі тағамдары бірегей болып саналады және аспаздық өнердің бірнеше бағыттарын біріктіреді. Мұнда қытай, француз және үнді асүйлерін кездестіруге болады. Вьетнам асханасының басты ингредиенттері күріш, соя тұздығы, көкөністер, жемістер, көк, көптеген дәмдеуіштер, теңіз өнімдері және тіпті жәндіктер сияқты өнімдер болып табылады. Вьетнам асханасы вегетариандықтар үшін өте қолайлы, өйткені тағамдардың көпшілігі етсіз дайындалады. Әрине, көптеген қонақ үйлерде сізге стандартты еуропалық түскі ас немесе таңғы ас беріледі, ал нақты жергілікті тағамды қалалық мейрамханаларда немесе жергілікті базарларда көре аласыз. Вьетнам асханасының деликатестеріне, крокодил, егеуқұйрық, мысық, ит және әр түрлі жыландардан жасалған тағамдарын жатқыза аламыз.
Үнді ас үйінің экзотикалық тағамдары. Үнді ас үйі көптеген адамдарға белгілі, бірақ әркім әлемдік аспаздық жүйеде оның ерекше орнын растайды. Үндістан өзінің өткір дәмдері мен ұмытылмас хош иістерімен танымал. Үндістандағы ең танымал тағам дәмдеуіштер қоспасынан дайындалған арнайы тұздық - карри. Әр аймақта карри өз рецепті бойынша дайындалады, ал гарнир ретінде ет немесе көкөніс тағамдарын береді. Әрине, Үнді тағамдарының маңызды ингредиенттері теңіз өнімдері, күріш және ет. Еуропалықтар үшін үнді тағамдары өте өткір көрінеді, алайда жергілікті тұрғындар үшін дәмдеуіштердің өткірлігі байқалмайды. Үнді ас үйінің танымал тағамдары болып саналады:
Үнді үрме бұршағы - имбирь, өткір дәмдеуіштер және қызанақ қосылған;
Чанна масала - нут пен дәмдеуіштер қосылған бұршақ тағамы;
Чикен карри - ерекше түрде дәмдеуіштер мен күріш гарнирі бар тауық еті;
Бомбей үйрегі - шағын жыртқыш балықтың атауы. Өткір бұрыш, пияз және қызанақ қосылған соусы түрінде күшті отта тұздықтың астында дайындалады ;
Rasgula - қызғылт сумен сүзбе шарларынан жасалған Үнді десерті;
Үнді асүйінің тағы бір ерекшелігі - көптеген тағамдар қолмен, дәлірек айтқанда оң қолмен жейді. Бұл еліміздің қымбат мейрамханаларында да қалыпты жағдай.
Тай ас үйі. Тай ас үйі әлемнің ең экзотикалық ас үйлерінің бірі болып танылды. Көптеген Азия елдері сияқты Таиландтағы тағамдар өткір дәмдік қасиеттерімен және күріштің көп мөлшерімен ерекшеленеді, іс жүзінде, әрбір тағам солай дайындалады. Сондай-ақ, жергілікті ас мәзірінде салаттар немесе түрлі тұздықтар қосылып дайындалатын макарон, ет және балық тағамдарын кездестіруге болады. Елде ерекше ингредиенттердің арасында бақалар, шегірткелер, су қоңыздары мен қолтырауындарды кездестіруге болады. Негізінен мұндай тағамдарды тек туристерге ғана дайындайды, туристерге арнайы ерекше тағамдарды, ерекше дәмдеуіштермен, тағамдардың хош иісімен дайындалып ұсынылады.
Жергілікті тұрғындар үшін нағыз Тай асханасы - чили бұрышы және басқа да өткір дәмдеуіштер қосылған қарапайым тағамдардан тұрады, бірақ олардың бірқатар ерекшеліктер бар:
құмырсқа жұмыртқасы - жергілікті тұрғындар арасында нәзік деликатес болып саналатын тағам;
жылан Том ям (әдетте Том ям - асшаян, тауық, балық немесе басқа теңіз өнімдерімен дайындалатын тауық сорпасы негізіндегі қышқыл-өткір сорпа);
елдің кез-келген супермаркетінде сатып алуға болатын қорқынышты иісі бар ғасырлық жұмыртқа (ауа кірмей арнайы қоспада бірнеше ай сақталған жұмыртқа) ;
шикі краб және бұрыш қосылған жасыл Папайя салаты бар Сом Там;
кокос шербеті қосылған анар ядрасы.
Қытай ас үйі. Қытай асханасы тай ас үйіне ұқсайды. Мұнда әр түрлі дәмдеуіштер қосылған ет пен сорпадан жасалған өткір тағамдар беріледі. Қытайдағы басты тағам - Пекин үйрегі, бұл елге келген әрбір турист дәмін көру керек. Бірақ үйректен бәрі түсіне бермейтін, бәрі жей бермейтін тағамдар дайындайды. Әрбір турист ондағы көше тағамдарының онда қуырылған скорпиондардың, қоңыздар мен басқа да жәндіктердің бар екенін және олардың сатылатынын біледі, бірақ бірде-бір қытайлық көшедегі ондай тағамдармен тамақтанбайды. Мұндай тағамдар туристерді тарту мақсатында дайындалады. Экзотиктер мұнда жеткілікті. Мысалы, Гуандун провинциясында жыландар, теңіз мысықтары, қолтырауын, жабайы мысықтар, дала тышқандары, сондай-ақ құс тілдері, аю табаны мен маймыл миы тағамдарын пайдаланады. Егер сіз қытай аспаздарының нағыз мәдениеті мен аспаздық өнерін бағалағыңыз келсе, Гуандун мейрамханаларына барыңыз.
Дегенмен, басқа елдердің ас үйлерінде көптеген экзотикалық тағамдарды кездестіруге болады. Мысалы, Қытайда шаяндар, бақалар, жыландар, иттер және басқа да оғаш нәрселерді жейтін адамдар бар. Австралияда жергілікті тұрғындар кенгуру, вомбаттар, шөл аусыл және тіпті ұшатын түлкі (әлемдегі ең үлкен ұшатын тышқандарды) сияқты жануарларды жейді. Туристер ретінде, біз сондай-ақ олардың қалай дайындалғанын, оның ішіне қандай өсімдік ингредиенттері мен хош иісті дәмдеуіштерді қосатынын біле аламыз.
Қытай Халық Республикасының ең ерекше тағамдары:
теңіз қияры (терісі ине тәрізді теңіз жануарлары);
құс ұясынан сорпа;
қуырылған үйрек мойындары, тілдері, аяқтары мен басы, Хубэй провинциясындағы қытайлықтардың сүйікті деликатесі болып табылады;
фритюрдегі қуырылаған шаян;
Жолбарыс пен айдаһар шайқасы атты - улы жылан етінің үш түрі бар жабайы мысықтың етінен жасалған тағам, 20 дәмдеуішпен дәмделген;
қоңыр тұздықтағы тасбақа;
лотос жапырақтарында буға пісірілген теңіз қабығы.
Жапон ас үйі. Бүгінде жапон асханасы бүкіл әлем бойынша танымал, бірақ бізге жапон асханасынан теңіз өнімдерінен әртүрлі роллдер мен суши белгілі. Еліміздің басты тағамы - балық немесе көкөніс қосылған күріш шарлары. Жергілікті тағамдардың арасында көптеген туристер мен гурмандарды сынап көргісі келетін қауіпті деликатестер бар. Жапония мейрамханаларында туристерге ұсынатын бірнеше танымал тағамдарды бөліп көрсетуге болады:
свирепый моллюск - оны тірі сатады, ал ашық отта тікелей ракушкада дайындайды;
Фугу улы балығы - өте қауіпті тағам, өйткені оны дайындау процесінде кішкентай қате кетсе, ол адам үшін өлімге әкеп соқтыруы мүмкін;
танцующая каракатица - бұл тірі каракатица, мөлдір су толтырылған стаканға салынып беріледі және оны тірілей жеу керек;
қызыл бұрышпен балмұздақ - дәміне қарай ет пен көкөніс тағамына, теңіз өнімдеріне және тіпті маринадталған орхидеяға ұқсайды;
тірі сегізаяқ - қонақтарға тірі түрінде беріледі, сондықтан оларды жегенде шашалып қалмау үшін оның аяқтарын жұтқан кезде үлкен сақтық қажет. Бұл тағамды жеу процессі кезінде жыл сайын шамамен 6 адам өледі.
Әрине, басқа елдерде де дегустаторлар үшін елеулі қауіп төндіретін бөлек тағамдар бар. Алайда, бұл факт экзотикалық ас үйге көп көңіл бөлетін нағыз бағалаушыларын қызықтырады.
- Қуырылған тарантулдар Камбоджада танымал деликатес болып табылады;
- пісірілген ұшатын тышқан - Фиджи аралдарының тұрғындары үшін қымбат рахат;
- Hakarl - Исландияда тіскебасар болып табылатын гренл акуласының тұрып қалған еті. Акуланы тазалап, бірнеше айға бөліп, етті ерекше ұйытқымен жібітеді. Содан кейін оны алып, жолақтарға кеседі және ілмектерге іліп, қойып қояды. Бұл тағамның иісі мүлдем төзімсіз, сондықтан да хакарлды дәмін татсаңыз мұрныңызды жауып жеуге кеңес береді. Бірақ дәмін татуға батқан адамдар дәмі өте нәзік деп айтады;
- қуырылған теңіз шошқа перуандықтардың және Боливия тұрғындарының басты тағамы болып саналады;
- Фаршталған егеуқұйрықтар Парагвайда таралған. Парагвайда егеуқұйрық әртүрлі түрде желінеді! Олардың еті қоянға немесе шошқа етіне ұқсайды. Айтпақшы, егеуқұйрық етін Парагвайда ғана емес, көрші Перуде де жақсы көреді;
- алып өгіз бақаның аяқтары - онда қауіпті уы бар. Тағамды Францияда және Намибияда сынап көруге болады;
- Эскамолес - Мексиканың экзотикалық тағамы. Тек Мексика аумағында тұратын лиометопум тектес алып қара құмырсқалар жұмыртқаларынан жасалған экзотикалық тағам. Жұмыртқаны алу оңай емес, себебі бұл құмырсқалар улы. Сондықтан эскамолес - арзан емес тағам. Жұмыртқаны шикі ретінде пайдаланады (себебі олар шикі түрінде жаңғағы бар сары майға ұқсайды, ал консистенциясы бойынша - сүзбе), сондай-ақ бұқтырылған, Сығылған гуакамол тұздығы.
- сашими (филе, тілімдерге кесілген) Балықтан-тастан (өте улы) Жапония мен Гонконгта танымал.
Көп жағдайда, экзотикалық жерлерге немесе мәдениеттерге саяхат жасай отырып, біз өте қызықты, жергілікті гидтердің сүйемелдеуімен тамақтану кезінде әдет-ғұрыптарды таба аламыз. Мысалы, француздар ұлулар мен бақалардың аяқтарын жейді. Латын Америкасының кейбір мүшелері Джунгли құмырсқалары мен өрмекшілерін жейді. Ал Скандинавия қалаларында адамдар шын мәнінде сасық майшабақ (жергілікті балық) жейді. Сонымен қатар, әлемдегі таба алатын ең қызықты тағамдардың арасында, тышқандар шарабын, тунец көзі , талшықтан сорпа немесе улы балық - Глобусты айта аламыз. Және бұл олардың кейбіреулері ғана. Дегенмен, көптеген адамдар бұл тағамдардың осындай ерекшеліктеріне қарап, дәмін татуды қалайды. Гурман басқа елге немесе қалаға ерекше жергілікті тағамдар мен сусындардан ләззат алу үшін саяхат жасайды.
Гастрономиялық туризм ұғымы жергілікті өнімдерді сынап көру немесе гастрономияға байланысты іс-шараларға қатысу үшін сапарды жоспарлап отырған туристер мен келушілерге қолданылады. Бұл өсіп келе жатқан құбылыс, өйткені туристік шығындардың үштен бірі тамақтануға бөлінеді. Сондықтан жергілікті ас үй - бұл сапалы демалыс тұрғысынан қарағанда маңызды фактор болып табылады.
2.2. Дүниежүзі елдеріндегі экзотикалық тағам түрлеріне сипаттама.
Жалпы, экзотика сөзі белгілі бір елге немесе жерге тән, бірақ басқаларға ерекше нәрсені білдіреді. Осылайша, бір елдің ұлттық ас үйінен жасалған кез келген тағам басқа тұрғын үшін экзотика деп санауға болады, дегенмен, көрші елдердегі көптеген тағамдар өте ұқсас, және дәстүрлі итальяндық, Қытай, Мексика және басқа да ұлттық мейрамханалардың молдығы осы елдердің ас тағамдарын жабайы дәрежеден шығарады.
Басқа елге келіп, ұлттық тағамды байқамау -- көп нәрсені жоғалтумен тең. Өйткені, табиғатпен және адамдармен бірге шынайы өнімдер мен тағамдар елдің түсінің ортақ көрінісін құрайды. Тіпті, ерекше тағамдарың дәмін тату үшін саяхатқа аттанады. Бірақ таныс емес экзотикалық тағамдардың дәмін көруде өте сақ болу керек. Жыландар мен қоңыздардан бастап экзотикалық теңіз өнімдеріне дейін - әрбір турист басқа елдерге осындай ерекше тағамдардың дәмін көру үшін саяхаттайды. Біздер экзотикалық тағамдарды тек басқа елдерге барып жеп көріп жүрсек, жер шарының түкпір-түкпірінде осындай тағамдарды күнделікті жейтін адамдар бар. Ондай экзотикалық тағамдардың танымал түрлеріне сипаттама:
Бақаның аяқтары. Француз және қытай асханасының ерекше деликатесі. Жыл сайын адамдар кем дегенде 3,2 млрд бақа жейді. Бақа аяқтарын дәмді дайындаудың көптеген нұсқаларына қарамастан, бастапқы кезең барлығына бірдей. Оның мәні он екі сағат бойы суға салып қою. Бұл ретте әрбір екі сағат сайын суды ауыстыру ұсынылады. Бұл ет құрғап, ақшыл түске ие болу үшін жасалынады. Бақа аяқатырының 1 килограммы 2100 тг.
Тунец көздері. Тунец көздері - Жапонияда өте танымал тағам. Жапондықтар бұл балықтың негізгі бөліктерін бір жыл ішінде жеп шығады. Супермаркеттерде балықтың кез-келген бөлігін сатып алуға болатын тунецке арналған бөлімді жиі көре аласыз. Ең экзотикалық ұсыныс - тунец көздері. Дайындалған тунец көзінің сегізаяқтың тәрізді дәмі бар, ішіндегі жұмсақ, бірақ сыртынан резеңке сияқты. Олар қуырылып, күріш және соя соусымен бірге беріледі.
Фугу балық тағамы - Жапониядағы дәстүрлі тағам. Тағам дайындалған балық құрамында у, тетродотоксин бар. Дайындау барысында оның концентрациясы төмендейді, бірақ, дегенмен, тамақтанғаннан кейін жеңіл эйфорияның жағдайы туындайды. Дұрыс дайындалмаған балық өмір сүру үшін өте қауіпті. Уланған жағдайда адам санаулы минутта өледі. Жыл сайын статистика бойынша фугу балығын пайдаланғаннан кейін шамамен 15-20 адам өледі. Сондықтан мұндай тағамды дайындайтын аспаздар оқудан өтіп, лицензия алады.
Қарлығаштың ұясынан жасалған сорпа. Қарлығаштың ұя сорпасы ең қымбат қытай тағамдарының бірі болып саналады. Бұл тағам шабақ, балық уылдырығы және басқа да теңіз өнімдерінен тұрады. Бұл өте дәмді және күшті афродизиак. Бұл тағамның бағасы қымбат болып келеді, себебі қарлығаштың ұясы тік жартастарда орналасқан, сондықтан оларды алу өте үлкен қауіп тудырады. Қазіргі таңда, бір килограмм "Құс ұясы" үшін 2300 доллар сұрайды. Осы ұялардан дайындалған сорпа емдік болып саналады және шынайы гурмандар бұл сорпаны жақсы бағалайды. Қарлығаштың ұясынан жасалған сорпа белгісіз түсті сұйық шырышқа өте ұқсас, бірақ дәмін тек қана оны ішіп көрген адамдар ғана біледі.
Балют. Балютты көптеген Азия елдерінде жақсы көреді. Ол ішінде ұрығы жетіле бастаған жұмыртқадан дайындалады. Ұрықтың тұмсығы мен қауырсындары пайда болған кезде балютты дайындайды. Балют тағамын тек ерлер жейді - олар ерлердің потенциалы мен төзімділігін арттырады деп сенеді. Жұмыртқаны тек қуырылған түрінде ғана емес, шикі кейіпінде де жеуге болады.
Аралар қосылған печенье. Бұл тағам Жапонияда жақында пайда болды, ол XXI ғасырдан танымал бола бастады. Печенье бұқтырылған жабайы аралар араласқан күріш ұнынан жасалады. Бұл тағамның құрамында аралар болғандықтан ақуыз көп болып келеді. Деликатестің авторы белгісіз.
Ғасырлық жұмыртқа. Қытайда бұл тағам өте танымал. Жұмыртқаны екі аптадан төрт айға дейін ұстайды. Бұл жұмыртқаны әк, күл және тұздың астына көміп қояды. Ұзақ уақыт аралығында тұрған жұмыртқа, дайын болған соң шын мәнінде жағымсыз көрініс алады. Әдеттегі ақуыздың орнына желе тәрізді жұмыртқа, ал сарысы батпақ түске айналады. Ұзақ уақыт аралығында тұрған мерзімімен салыстырғанда, жұмыртқаның дәмі ерекше дәмді болып келеді.
Саннакчи сегізаяғы. Бұл тағам Корей асханасында танымал болып келеді. Тағамның басты ерекшелігі - қарапайым рефлекторлық қозғалыстар. Тамақты беру кезінде сегізаяқтың қолдарына арнайы соус құяды және соның әсерінен оның қолдары қозғала бастайды. Бұл көрініс туристер үшін ұмытылмас және ерекше қызықты. Басқа тамақтану орындарында сегізаяқты расымен тірілей үстіне соус құйып ұсынады. Бұл тағамның басты қауіпі - сегізаяқтың аяқтары жеу барысында адамның көмейіне жабысып қалуы мүмкін. Сондықтан, туристерге жақсы шайнауға және сақ болуға ескертулер жасалынады.
Ит еті. Қытай гуанси провинциясы 22 маусымда Юйлин қаласында өтетін иттің жыл сайынғы фестивальімен танымал. Фестивальде мыңдаған ит өлтіріліп, дайындалады. Мұндай әдет-ғұрып Азия елдерінде көп ғасырлар бойы бар, бірақ соңғы уақытта адамдар оған белсенді түрде қарсы наразылық білдіруде. Тіпті Қытайда көптеген жергілікті тұрғындар осы аспаздық дәстүрден және фестивальден бас тартуға шақырады.
А-пинг (тарантула). Камбоджаның қиын-қыстау кездерінде, жейтін тамақ болмаған кездерде а-пинг, тарантула сияқты өрмекшілерді жей бастады. Оларды сарымсақ пен тұз қосылған табада қуырып, жиі көше дүкендерінде сатады. ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz