Кәсіпкерлікті мемлекеттік қолдау және қорғау



Биылғы жыл Қазақстанда «Шағын және орта бизнесті қолдау жылы» ретінде жарияланған. Жыл басынан бері кәсіпкерлікті қолдауға бағытталған мемлекеттік саясаттың аясында аз жұмыс атқарылған жоқ. Шағын және орта бизнесті тексеруге жарияланған мораторий, кәсіпкерлердің әкімшілік кедергілерді жою мен жаңа салық кодексін әзірлеуге тікелей атсалысуы сияқты нақты әрекеттер отандық кәсіпкерлікті жандандыруға бағытталғаны айқын. Алайда үкіметтік органдар, бизнестің өкілдері, қаржылық құрылымдар мен даму институттарының ортақ күшімен ғана шешілетін мәселелер әлі де жеткілікті.
Қазір Қазақстанда 455 мың жеке кәсіпкер, 169 мың фермерлік шаруашылық, 120 мыңға жуық шағын және орта кәсіпорын жұмыс істейді. Еуропаның дамыған елдерінде шағын және орта кәсіпкерліктің өнімі ішкі жалпы өнімнің 40-60 пайызын құраса, бізде бұл көрсеткіш әлі 15,7 пайызды құрайды екен. Осыған қарап-ақ елімізде шағын және орта кәсіпкерлік субъектілерінің саны өсіп келе жатса да, олардың Қазақстан экономикасына қосар үлесі әлі де мардымсыздау екенін мойындауға тура келеді.
Кәсіпкерліктің салалық құрылымы да әзірге көңіл көншітерліктей емес. Соңғы 10 жылдың ішінде сауда мен қызмет көрсету саласының үлесі 60 пайыздан асып кеткен көрінеді. Ал өндіріс пен өнеркәсіпке бет бұрғандар аз. Бұл да еліміздегі кәсіпкерліктің салаларын әртараптандыру қажеттігін көрсетеді. Бұл мәселелер кеше Алматыда қазақстандық кәсіпкерлер қауымдастығының ұйымдастыруымен болып өткен «Шағын және орта кәсіпкерлікті дамыту» тақырыбындағы халықаралық конференцияның өзекті тақырыбы болды. Конференция барысында сондай-ақ кәсіпкерлердің өз бизнесін дамытуға қажетті қаржыға қол жеткізу қиындығы сөз болды. Жиынға қатысқан мамандардың айтуынша, соңғы 5-6 жылдың ішінде шағын және орта кәсіпкерлікті екінші деңгейлі банктер арқылы тиімді үлеспен қаржыландыру мәселесі де өткір тұр. Олар мемлекеттен бөлінетін қаржының

Пән: Экономика
Жұмыс түрі:  Материал
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:   
Кәсіпкерлікті мемлекеттік қолдау және қорғау

Биылғы жыл Қазақстанда Шағын және орта бизнесті қолдау жылы ретінде
жарияланған. Жыл басынан бері кәсіпкерлікті қолдауға бағытталған
мемлекеттік саясаттың аясында аз жұмыс атқарылған жоқ. Шағын және орта
бизнесті тексеруге жарияланған мораторий, кәсіпкерлердің әкімшілік
кедергілерді жою мен жаңа салық кодексін әзірлеуге тікелей атсалысуы сияқты
нақты әрекеттер отандық кәсіпкерлікті жандандыруға бағытталғаны айқын.
Алайда үкіметтік органдар, бизнестің өкілдері, қаржылық құрылымдар мен даму
институттарының ортақ күшімен ғана шешілетін мәселелер әлі де жеткілікті.
Қазір Қазақстанда 455 мың жеке кәсіпкер, 169 мың фермерлік шаруашылық,
120 мыңға жуық шағын және орта кәсіпорын жұмыс істейді. Еуропаның дамыған
елдерінде шағын және орта кәсіпкерліктің өнімі ішкі жалпы өнімнің 40-60
пайызын құраса, бізде бұл көрсеткіш әлі 15,7 пайызды құрайды екен. Осыған
қарап-ақ елімізде шағын және орта кәсіпкерлік субъектілерінің саны өсіп
келе жатса да, олардың Қазақстан экономикасына қосар үлесі әлі де
мардымсыздау екенін мойындауға тура келеді.
Кәсіпкерліктің салалық құрылымы да әзірге көңіл көншітерліктей емес.
Соңғы 10 жылдың ішінде сауда мен қызмет көрсету саласының үлесі 60 пайыздан
асып кеткен көрінеді. Ал өндіріс пен өнеркәсіпке бет бұрғандар аз. Бұл да
еліміздегі кәсіпкерліктің салаларын әртараптандыру қажеттігін көрсетеді.
Бұл мәселелер кеше Алматыда қазақстандық кәсіпкерлер қауымдастығының
ұйымдастыруымен болып өткен Шағын және орта кәсіпкерлікті дамыту
тақырыбындағы халықаралық конференцияның өзекті тақырыбы болды. Конференция
барысында сондай-ақ кәсіпкерлердің өз бизнесін дамытуға қажетті қаржыға қол
жеткізу қиындығы сөз болды. Жиынға қатысқан мамандардың айтуынша, соңғы 5-6
жылдың ішінде шағын және орта кәсіпкерлікті екінші деңгейлі банктер арқылы
тиімді үлеспен қаржыландыру мәселесі де өткір тұр. Олар мемлекеттен
бөлінетін қаржының тиімділігін саралау мен шағын және орта бизнесті
қаржыландырудың тетіктерін әзірлеу қажет екенін айтты. Жиын барысындағы
талқылау жұмыстарына қатысқан шетелдік мамандар шағын және орта
кәсіпкерлікті қаржыландырудың балама көздеріне қатысты өз еліндегі
тәжірибелермен бөлісті. Қазақстанның ұлттық экономикалық палатасының
төрағасы Азат Перуашевтың айтуынша, Үкімет алдағы уақытта макроэкономикалық
тұрақтылықты қамтамасыз ету мақсатындағы кеңейтілген отырыс өткізуді де
жоспарлап отыр екен.
Жыл басынан бері кәсіпкерлікті дамытуды тежейтін бірқатар әкімшілік
кедергілерді алып тастау үшін Үкіметтің ондаған қаулысы шықты. Қызмет
көрсету саласындағы 24 қызмет түріне міндетті лицензиялау талабы жойылды.
Қазір Үкіметтің кезекті қаулысымен кедендік рәсімдерді жеңілдету тәртібі
бекітілді. Қажетті құжаттар саны азайып, оларды рәсімдеу мерзімі қысқарды.
Бұрын кеденде 9 бақылаушы орган болса, қазір екеу-ақ қалды. Сол себепті мен
мемлекеттің шағын кәсіпкерлікті қолдауға бағытталған шараларына тек қана оң
баға беремін. Бірақ әлі де атқарылмаған жұмыстар жеткілікті. Мысалы
бизнестегі тексерулерді жоюдың мерзіміне келсек, біз Президенттің
тапсырмасынан көп кешігіп отырмыз. Бұған Президент тапсырмасын тікелей
орындауға кірісудің орнына стандарттарды әзірлеуге көшкен Индустрия және
сауда министрлігінің жайбасарлығы себеп деп ойлаймын, – деді Азат
Перуашев.
Экономикалық палатаның төрағасы сондай-ақ қосымша құн салығына қатысты
наразылықтардың бар екенін де жоққа шығармады. Қазір кейбір депутаттар
қосымша құн салығын жойып, оның орнын үш пайыздық саудадан түскен салықпен
алмастыруды ұсынуда. Олардың пікірінше, қосымша құн салығы күрделі әрі
салық органдарының жемқорлығына жол беретін тетік болып отырған көрінеді.
Мен де депутаттардың көзқарасын қолдаймын. Бұл салықтың ағылшындық
түрі деп аталады. Бір қарағанда, шынында да оның артықшылықтары көп. Бірақ
Қазақстан ТМД мен Еуразия құрлығындағы мемлекеттермен көрші тұрғандықтан
сыртқы айналымдарда қосымша құн салығы принципін пайдаланады. Егер біз
сауда салығына көшсек, біз бұл қарым-қатынастарды жоямыз, – деді
А.Перуашев.
Конференция барысында Даму кәсіпкерлікті қолдау қоры мен Қазақстандық
кәсіпкерлер қауымдастығының арасындағы арнайы меморандумға қол қойылды.

Кәсiпкерлiктi қолдаудың инфрақұрылымдары
Экономикалық дамудың осы кезеңiнде мемлекеттiң негiзгi рөлi
кәсiпкерлiктi қолдаудың инфрақұрылымдарын жасау болуы тиiс.
      Кәсiпкерлiктi қолдаудың инфрақұрылымы - бұл субъектiлердiң
дамуынжәрдемдесетiн және оларға кәсiпкерліктің дамуы үшiн қажеттi қызмет
көрсететiн және кәсiпкерлiк ортаның тыныс тiршiлiгiне орта мен жағдайды
қамтамасыз ететiн ұйымдар мен бiрлестiктердiң жиынтығы.
     Қазiргi уақытта кәсiпкерлiктi қолдау саласында көптеген түрлi
институттар бар, қолдаудың базалық қағидаттары, нысандары мен тетiктерi
қалыптасқан.
     Институттардың құрылымының функционалдық бағытына байланысты
инфрақұрылымдар былай айқындалады:
1. қаржы институттары;
2. қоғамдық ұйымдар, салалық қауымдастықтар;
3. бизнес-инкубаторлар, индустриялық және технологиялық парктер;
4. ақпараттық-талдамалық маркетингтiк, консалтингтік, оқыту орталықтары;
5. халықаралық институттар.
      Мемлекет бастамасы бойынша құрылған қаржы институттары мынадай
ұйымдардан көрiнедi:
1. "Шағын кәсiпкерлiктi дамыту қоры" акционерлiк қоғамы және оның өңiрлiк
бөлiмшелерi;
2. лизингтiк компаниялар;
3. микрокредиттік және микроқаржы ұйымдары.
      "Шағын кәсiпкерлiктi дамыту қоры" (бұдан әрi - Қор).
      Қор қызметiнiң негiзгi мақсаты - өз қаржы қаражатын және
мемлекеттiң шағын кәсiпкерлiктi дамытуға бөлген қаражатты тиiмдi
пайдалану.
      Қордың барлық облыс орталықтарында және Астана қаласында
бөлiмшелерi бар. Қордың несие портфелi өз қаражаты, республикалық
бюджет қаражаты және Еуропа Қайта Құру және Даму Банкi және Азия Даму
Банкi қарыздары есебiнен 2005 жылғы 1 қаңтарда 15,4 млрд. теңге
құрады. ЕҚКДМ-мен қарыз туралы келiсiмге сәйкес 2005 жылы үлкен қаржы
ресурстары кетуi күтiлуде.
      Қордың қаражаты шағын кәсiпкерлiктiң қалыптасу процесiнде оң рөл
атқарды, бiрақ соңғы қарыз алушы үшiн пайыздық ставкаларды нақты
төмендетудi қамтамасыз етпедi және ұзақ мерзiмдi өндiрiстiк жобаларды
iске асыруға жәрдемдеспедi.
      Қор қызметi басталғаннан берi қазiргi уақытта тек ғана өз
қаражаты есебiнен 6,3 млрд. теңге сомаға 577 жоба қосымша
қаржыландырылды. Аталған қаражат бойынша ағымдағы берешек 5,9 млрд.
теңге құрайды.
      Берiлген қаражаттың салалық құрылымы мынадай: қаржыландырудың
негiзгi көлемi өнеркәсiптiк өндiрiске - 39 %, ауыл шаруашылығы және
ауыл шаруашылығы өнiмдерiн қайта өңдеуге - 29,5 %, қызметтер мен көлiк
саласына - 23 % келедi.
      Қордың шағын кәсiпкерлiк субъектілерін қаржылай қолдауы
республиканың барлық өңiрлерiнде 250 мың жұмыс орнын құруға мүмкiндiк
бердi.
      Қордың проблемалары: бұл - оларда кепiлдiк қаражаттың
жеткiлiксiздiгi салдарынан шағын кәсiпкерлiк субъектiлерi үшiн
инвестициялық қаражаттың қолжетiмсiздігі.
      Микрокредиттiк және микроқаржы ұйымдары елдiң кредит беру
жүйесiнiң 3-шi деңгейi болып табылады және банк секторы мүдделілігінiң
бiрқатар объективті факторларын (мол әкiмшiлiк шығыстар, кредиттiк
тарихтың, рентабелдi жобалар және өтімділіктi қамтамасыз етудiң
болмауы) қамтымаған кәсiпкерлердiң қаржы қызметтерiне қажеттілігін
қанағаттандыруға тартылған. Ұсақ кәсiпкерлер үшiн өз капиталы,
гранттары мен бағдарламаларға қатысушылардың жарналары есебiнен кредит
берудi жүзеге асыратын микрокредиттік және микроқаржы ұйымдары
кредиттiк қатынастар жүйесi деңгейiн мемлекет тарапынан аз реттелушi
болып табылады. Сонымен қатар, жоғары операциялық және үстеме
шығыстар, қарыз берушiлердiң нысаналы топтарына қызмет етумен
байланысты тәуекелдердi ескере отырып, аталған операциялардың қызметi
басқа кредиттiк мекемелердiң қызметiмен салыстырғанда шығын көлемi көп
болып табылады. Сондай-ақ микрокредиттiк және микроқаржы ұйымдары өз
қызметiнде микро кредиттер берумен қатар өз тәуекелдерiн төмендету
үшiн әлеуеттi қарыз алушыларды шағын бизнестi жүргiзу жөнiнде оқытумен
және консультациялық көмектер көрсетумен айналысады. Осылайша
экономикалық мiндеттердi шешумен қатар микрокредиттiк және микроқаржы
ұйымдары кәсiпкерлiк бастаманы дамытуға, халықтың экономикалық
белсендi бөлiгінiң өз-өзiн жұмыспен қамтуын қамтамасыз етуге оның
жалпы өмiр сүру деңгейiн арттыру мен кредиттiк мәдениетке баулуға
бағытталған әлеуметтiк мiндеттердi шешуге тартылған. Сондай-ақ
... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Шағын кәсіпкерлікті мемлекеттік қолдау мен дамыту.Жеке кәсіпкерлік туралы заңдар
Шағын кәсiпкерлiктi мемлекеттiк қолдау мен дамыту.Жеке кәсіпкерлік туралы заң жайлы
Шағын кәсiпкерлiктi мемлекеттiк қолдау және дамыту туралы ақпарат
Қазақстан Республикасында кәсіпкерлікті басқару және дамыту
Шағын кәсiпкерлiктi мемлекеттiк қолдау мен дамыту.Жеке кәсіпкерлік заңы туралы
Шағын кәсіпкерлікті дамыту мен қолдаудың 2001-2010 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы
Шағын кәсіпкерліктің түсінігі мен қызметінің құқықтық негіздері
НАРЫҚТЫҚ ЭКОНОМИКАДАҒЫ ШАҒЫН БИЗНЕСТІҢ МАҢЫЗЫ МЕН ҚЫЗМЕТТЕРІ
Қазақстан Республикасындағы кәсiпкерлер одағы қызметiнiң негiзгi бағыттары және проблемалары
Жеке кәсіпкерлікті қорғау және қолдау туралы
Пәндер