Кеніш қалындығының деңгейі 132 метр

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 26 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..5

I. Геологиялық бөлім
1.1. Кен орын жайлы жалпы мәлімет ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .6
1.2. Тектоникалық мәлімет ... ... ... .. ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 6
1.3. Cтратиграфиялық мәлімет ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..9
1.4. Мұнайгаздылығы ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..12
1.5. Жер асты суларының физикалық қасиеті мен химиялық құрамы...13

II. Техника-технологиялық бөлім
2.1. Арысқұм мұнай-газ конденсат кен орны ... ... ... ... ... ... ... ... ..14
2.2.Арысқұм кенорындағы мұнайгаздың қоры ... ... ... ... ... ... ... ... 24
2.3. Құмкөл кен орнының мұнай, газ және суды өндірудің өзгеруінің динамикасына және су айдауға талдау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 29
2.4. Қабатқа су айдау үшін пайдаланатын су көздері ... ... ... ... ... ..21
2.5. Суды дайындаудың техника-технологиясы ... ... ... ... ... ... ... 23

III. Есептеу бөлімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .26

Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

Пайдаланған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ...

Қосымша ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..

Кіріспе

Мұнай мен газ өндіру - өнеркәсіптің ең бір маңызды салаларының бірі болып табылад. Оның дамуына біздің елімізде үлкен көңіл бөлінеді.
Елімізде әлеуметтік-экономикалық жоспарында жаңа мұнай және газ кен орындарын пайдалануды жеделдету қамтылуда. Олардың қатарына Арысқұм кен орны жатады.
Арысқұм кен орны 1984 жылдың басында Қазақстан Республикасының Геология Министрлігіның "ОңҚазГеология" МГӨБ-дегі Оңтүстік Қазақстан экспедициясымен ашылды. Фонтандық ағын алу Қазақстан Республикасындағы Оңтүстік Торғай ойпатының мұнайгаздылығын растады.
1987 жылы ТМД-ның ҚЖИК-нің бекітілуімен байланыстық 153208 мың тонна болып мұнай қоры бекітілді.

I.Геологиялық бөлім
1.1. Кенорын жайлы жалпы мәлімет

Арысқұм кен орны әкімшілік қатынаста Қазақстан Республикасының Қарағанды облысы Ұлытау ауданында орналасқан. Кен орнының географиялық орналасуы Торғай ойпатының оңтүстік бөлігі және келесі координаттарымен шектелген: 450-55-460 40 СШ және 640-34 - 65014 в.д.
Жақын мекен жайы Қызылорда қаласы (Оңтүстікте 300 км) және Жезқазған қаласы (солтүстік шығыста 280 км) және Жосалы станциясы (оңтүстік батыста 120 км) Солтүстік - шығыста 70 км қашықтықта игеріліп жатқан үлкен кен орны Құмкөл мұнайшылардан вахта - қыстағы орналасқан. Кен орнынан шығысқа қарай Омск-Павлодар-Шымкент мұнай құбыры өтеді.
Ал орографикалық қабатынаста аудан 100-160 м рельеф белігісімен жазықталған. Су жүйесі және жер бетіндегі су көзі жоқ. Жануар және өсімдік әлемі жартылай шөлейт аймағына ұқсас, климат тез өзгергіш, ауа температурасы қыс мезгілінде - 38- 40 0 С дейін, жазда +30 +35 0С-ге дейін. Қар көп емес жауын - шашын негізінен қыс-көктем мезгілдерінде болады. Күшті жел: жазда батыстан; оңтүстік батыстан, қалған жыл мезгілдерінде солтүстіктен және солтүстік - батыстан соғады.
Арысқұм кен орны Құмкөл кен орнымен тегістелген жолмен байланысқан . Техникалық жұмыстармен ауыз суға тереңдігі 80-100 метр жоғары бор су қабатынан алып пайдаланады. Алаң аймағындағы жергілікті халық жаз мезгілінде мал шаруашылығымен айналысады. Ауданның әлеуметтік-экономикалық жағдайы нашар дамыған. Арысқұм массиві жартылай бекітілген түйіршік бүдірқұмнан құралған.
Ауданның ауа-райы тез өзгергіш, мезгілімен тәуліктік ауаның температурасы тербелісі ылғалдылығы өте тапшы және аз мөлшерде жауын-шашын болып отырады. Жыл бойындағы түскен ылғал мөлшері 150 мм-ге дейін, негізінде қыс, күз мезгілдерінде түседі.
Арысқұм кен орнынан солтүстік-шығысқа қарай 87 км қашықтықтаЖиқанбұлақ құрылыс құмдарының кен орны және осы бағытта 137 км қашықтықта ұсақ тасты құмды қоспалы Қалмаққырған кен орны бар. Жануарларды суару үшін оларға жақын жерден Қызылорда гидрогеологиялық экспедициясымен өзгермейтін тегіс жерден артезиан ұңғымасы бұрғыланған.

1.2. Тектоникалық мәлімет

Оңтүстік Торғай ойпаты Торғай тегістігінің солтүстік-шығысында орналасқан. Ол Ұлытау тау жоталарымен оның шығысында орналасқан оңтүстік жалғасының төменгі Сырдария күмбезі мен батыста Орал бір беткей құрамалы құрлымның ортасында өзіндік бір беткейлігімен жағымсыз роль атқарып тұр. Оңтүстігінде Қаратау тау жоталарымен ал солтүстігінде Қостанай қақпағымен шекараласады. Оңтүстік Торғай ойпаты өз тарапынан екі ойысқа бөлінеді. Солтүстігінде Жыланшы оңтүстігінде Арысқұм, орталығы Мыңбұлақ қаңбақшасымен бөлінген. Арысқұм антиклинал құрлымы бор-палеоген жинағында 1500-1700 метрге жетіп, Арысқұм ойысында орналасқан. Мұнда триас-юра шөгіндісі өзінше жеке құрлымды қабат құрап, ол төмендегідей ерекшеленеді. Қабат қалындығы максимал, мезозойға дейінгі гетероген негізінде ортасы опырылып түскен, жақтары бір-біріне қарсы құлаған созылған сынақтар бұлар тіліктерді толық стратиграфиялық зерттеулердің нәтижесінде дәлелденген. Геофизикалық мәліметтер бойынша Арысқұм ойығының шекарасында бес желілі созылған субмеридионалды бағытта грабен сиклиналдарымен үш орталық қабаты көшірілген жарықтар жүйесінен антиклиналды күмбездер оларды бөліп тұрады. Бұл дәлелдеме ұңғылау нәтижесінде анықталған. Құрлымы жағынан Құмкөл дөңесі Сарыбұлақ горст антиклиналды шығысының оңтүстік батыс жағында орналасып Ақшабұлақ және Сарылан грабен синклиналдарымен бөлініп тұрады.
Платформаның үстіңгі бүркеме қабатының шөгіндісі дөңестің шектік аймағында бұрыштың және стратиграфиялық қабаттар үйлесімсіздігімен жыныс негізіне орналасады. Солтүстік-батыс және солтүстік-шығыс бағыттарында тектоникалық бұзылу себептерінен негізгі бірнеше блоктарға (шоғырларға) бөлінген.
Шөгіндінің үстінгі бүркеме қабатында тектоникалық бұзылу тек қана солтүстік-батыс бағытта байқалады.Негіздің жүйелі бұзылуы бірнеше орталық қанаты көтерілген жарықтар жүйесінде бөлінуі дөңестің амплитудасы 320 метрдей, ал ені 2,5-3,5 километр және ұзындығы 24 километрге жетеді.
Негіздің беттік орналасу тереңдігі 1200-1600 метр шамасында.
Үшінші, бесінші және жиырма екінші ұңғыларда грабен шығыста амплитудасы 100 метрге дейін төменделе шектеліп ерекшеленеді. Солтүстік-батыс бағытта грабен кең қысым айырмашылықтарына иеленіп негіз 1460 метрден 1820 меір терендікке дейін орналасады.
Солтүстік-батыс және солтүстік-шығыс бағытта дөңестің орталық бөлігі қасқа сыңықтар сериясы (29, 30, 16, 20, 14, 21, 8 ұңғылар аймықтарында) горст-грабенді амплитудасы 80 метрге дейін, өлшемдері 2,5-3,5 километрге тең болатын блоктарға бөледі.
Аймақтық солтүстік жөне оңтүстік бөліктері де орталық тұсы төмен құлдыраған жарықтар жүйесімен күрделенген.
Аймақтың орталық бөлігінде негіздің ең аз тереңдікте (1160-1170 метр) орналасуы (2,9,12,17,19 ұңғылар аудандарында) байқалады. Сейсмикалық құжаттармен, жүйелі ұңғылау нәтижелерінің күрделі бағдарламамен өңдеу, дөңестің тектоникалық шөгіндісінің жан-жақты, деталды мағлұматтарын ұсынады.
Юра шөгінділерінде екі түрлі беттік қабаттың құрлымы өте жақсы байқалады, оның біреуі - Арысқұм дөңес горизонтының қабат құрлымын жоғарғы Юраға, ал екіншісі дөңес қабаттың орта юра құмайт шөгіндісімен айқындайды.
Беттердің біріншісі өнімді Ю-1 горизонтымен байланысып, табан горизонтымен бірігеді. Екінші бетке 4 табан горизонты жанасшрылып өз тарапынан жамылғы өнімді Ю-4 горизонтымен бірігеді.
4 табан горизонтының жамылғысында Арысқұм кен орнының күрделінілген үш күмбезінде брахиантиклиналды қыртыстың бар екені байқалады. Қыртыстың тұнықталған теңіз деңгейінен биіктігі бірдей жерлерді қосатын сызықтарынан максималды амплитудалары 160 метр, биіктігі 1330 метр өлшемдер 20x8 километр болады. Қыртыс үш тектоникалық үйлесімсіздіктермен (Ғ1,F2, Ғ3) күрделіленген.
Қыртысты шығыстан шектейтін ең ұзақ төмендеу амплитудасы Ғ2 60-100 метрге жетеді. Солтүстікке қарай бұл өзгеріс Р3 бұзылуымен байланысты ары қарай сенімді.
Қыртыстың солтүстік-батыс синклинальды бөлігі максималды амплитудасы 30 метрге жететін шашыраңқы алысқа ұзаған бөліктері-мен күрделіленген.
Құрлымның оңтүстік-батыс бөлігі 12,17,19 үңғылар ауданында орта юра шөгіндісі мүлде жоқ. Орта юра шөгіндісінің негіздің көтерілуі шамасына қарай азаюы оған тіліктің теменгі белігінің қосылуының нәтижесінде іске асады. Үшінші ұңғы ауданында өлшемдері 1x1,5 километр, ал амплитудасы 25 метр болатын өте үлкен емес изометриялық күмбез байқалып, ол батысынан жөне шығысынан тектоникалық ажырауларымен қабаттасып келіп отыра-ды. Соңғы ажырасуға (шығыстан қосылатын жартылай күмбездің) амплитудасы 40 метр тұйықталған изогипс "минус" 1260 метр болатын шығыстан келіп қосылатын жартылай күмбез жатады.
Бүкіл аудан аймағында орта юра шөгіндісі 0-200 метр аралығында өзгереді. Дөңестің өнімді горизонты Ю-1 жаппасының өлшемдері 20x9 километр құрап, тұйықталған изогипсте "минус" 1220 метрге дейін жетіп дөңестің амплитудасы 120 метр болады, қыртыс қанатгарының бұрыштың түсуі төменгі бетке ұқсас. Түгелімен Ю-3 горизонты дөңестің жоспарын қайталап үш күмбезді брахиантиклиналды болып солтүстік-батыс бағыттан амплитудасы 30-100 метр Ғ2, төмендеуімен шектеледі. Солтүстік және батыс күмбездер шығанақ тәріздес кішігірім синклиналмен өзара бөлініп тұрады.
Үшінші ұңғы ауданында негізгі төмендеу Ғ2-ден шығысқа қарай сейсмикалық материалдар негізінде өлшемдері 4x2 километр жөне амплитудасы 40-45 метр тұйықталған изогипса "минус" 1130 метр болатын дөңеспен анықталып шығыстан тектоникалық түзілу Ғ3 жартылай күмбезбен қосылып (34 ұңғы аумағында) өлшемдері 1x0,8 километр шамасында болады.
Арысқұм тас топшасының қалындығы аудан бойынша негізінен 55-75 метр шамасында ауытқып дөңестеу жерлерінде 38-44 метрге (ұңғы 2,17,19) дейін өзгереді.
Арысқұм горизонт жаппасы бойынша (өнімді бор М-1 горизонт жаппасы) Арысқұм құрлымы желілі асимметриялы антиклинал қыртысы болып келіп, күмбезі оңтүстікке қарай ауытқыған. Дөңес өлшемдер 17x4 километр, амплитудасы 51 метр тұйықталған изогипс "минус" 1000 метр болады.
Құрлымның шығыс қанаты флексурамен күрделіленген, юра Швгіңці келіп өтетін Ғ1 тектоникалық бұзылумен сөйкес келеді.
Кен орнының орталық бөлігінде 3 шағылу горизонтында айақтың изогипстың бағытының солтүстіктен шығысқа қарай күрт өзгеруіне байланысты "минус" 1000 метр еңдігінің кеңеюі байқалады.
Шығыстан Батысқа қарай 890934 уақыт бөлігінде осы аудан арқылы өтетін локалды иілту байқалып, бұл жерде амплитудасы аз күмбез екендігіне дәлел болады.
Дөңес ауданның әртүрлі бетінің жоспарларын салысттыру барасында арықұм дөңес горизонтының жаппасының ені азайып, оның пішіні өзгеріп дөңестің орталық шығыс жақ бетіне қарай Ю-1 горизонтымен ығысқан.
Тілікпен жоғары қарай құрлым амплитудасы 160 метрден Ю-3 горизонтынан 51 метрге арысқұм горизонт жаппасынан дейін азаяды.

1.3. Стратиграфиялық мәлімет

Арысқұм кен орнының қимасында ертепалеозой іргетасыблогы шоғырланған, терең жатқан мезо-кайнозой түзілімдері қатысады.
Төменгі протерезой-PR1
Іргетас жыныстары төменгіпалеозой жасындағы конгломераттармен және сазды жіктастармен ұсынылған жүйелі іргетас шығар жерінде тек бір скважинамен ашылған.
Мезозой-Кайнозой-MZ-KZ
Мезозой-Кайнозой шөгінді жынысының түзілімдері екі құрылымдық қабат астына бөлінеді.
Төменгі қабат асты тафрогенді (борлы) және жоғарғы аралық жұқа тасты түзілімдерден және грабен синклиналдармен толтырылған төменгі-жоғарғы юра терригенді түзілімдерден құралған.
Юра жүйесі. (І )
Арысқұм ойпатында юра қимасында үш ритм жиынтығына бөлінеді. Төменгісі - төменгі бөліктің Сазымбай және Айболинск свитасы түрінде жасалған. Ортаңғы ритм жиынтығы - ортаңғы бөліктің дощан және қарағансай свитасы түрінде көрсетілген. Жоғарғы ритм жиынтығы жоғарғы бөліктің Құмкөл және Ақшабұлақ свитасымен жабылған.
Ортаңғы және төменгі бөліктер J14-J21-2;
Қима 5-скважинамен ашылған.
Дощан свитасы j1-2d орташа, майда түйіршікті сұр және ақшыл-сұр құм, кварц, саз, цементі және грабилитте жүретін үлкен ұсақты құм кездеседі. Көміртектелген өсімдік қалдықтары көп. Орвида аргелитті қара - сұр түсті ерітінді ағып жатыр. Шөгіндінің қалыңдығы 214 метрден 775 метрге дейін өзгеріп отырады.
Қарағансай свитасы (j2Кс)- қара аргелитке дейін қарасұр ағынды және сұр, ақшыл сұр құм түрінде жасалған. Аргелиттер қарасұр, қараға дейін құм қабатшаларынан көмір шөгіндісімен тығыз. Құм орташа ұсақ тасты, кварцхлоридті мусковидті, цемент-сазды, түйіршік жақсы тапталған қабаттардан тұрады. Бес скважинамен өткен қабаттың толық қалыңдығы свита қалыңдығы 196 метрден 355 метрге дейін өзгеріп отырады.
Жоғары бөлік (І3).
Жоғарғы юра түзілімдері Құмкөл плитасының құмды-сазды құрылымдарына және Ақшабұлақ плитасына бөлінеді.
Құмкөл свитасы (J3km) құмшауыт, құм, сұр түсті майда-орташа түйіршікті алевролитті үш горизонтпен күрделі, құрамы кварц, кварцолевролитті слюдистті, массивті, цемент сазды, кей жерлері жартылай қабат түріндегі карбонатты. Горизонттар кен орнын барлық жері бойынша сұр аргелиттері және сазды олевролиттер қабаттарымен бөлінген.
Төменгі Құмкөл свитасының (J3km) қалыңдығы 60-133 м және төменгі бөлігінде ұсақтасты конгломераттар және аргелиттермен ұсақтасты құмдақтармен біркелкі қабаттарынан құралған.
Ортаңғы Құмкөл свитасы (J3km) қалыңдығы шеткі бөліктерінде 275м ден 353 метр аралығында орналасқан.
Ақшабұлақ плитасы (J3аr) Құмкөл свитасына сәйкес , онымен құмды жыныстардың сазды жынысқа қатып алмасуы түрінде айқын шекаралы түрінде жатыр.
Свита екі қосалқы свитаға бөлінген, көлдік-жайылмалы фракциялармен ұсынылған ала түсті карбонатты саздар, алевролиттер және құмдақтардың қабаттасуында жоғары қарай өтетін құмдар қабаттары мен битуминозды саздар және аргелиттермен қалыптасқан.
Бор жүйесі- К
Бор жүйесі ауданында және кен орнында аймақтағы шайылумен және жоғарғы Юраның Ақшабұлақ свитасының бұрышына сәйкес келмеуімен және аймақтағы шайылумен және Юра іргетасы жыныстарында таралған. Оның қимасы төменгі бөлімге - даул, Қарашатау свитасы, ал жоғарғы бөлімі Қызыл қия свитасы құрамында мүшеленеді.
Төменгі бөлік-К1
Даул свитасы ( К1 d) төменгі неокомның төменгі даулына және жоғарғы даулына немесе жоғарғы неокомның жоғарғы даулына бөлінеді. Төменгі қосалқы свитасы негізінде аймақтың мұнайлы Арысқұм горизонтына бөлінеді.
Арысқұм горизонты ( К1 аr) . Горизонтқа әртүрлі түйіршікті құмдармен құмдақтармен және гравилиттермен құралған М- ІІ мұнай газды қабаттар қосылған. Қалыңдығы 9-36м аралығында ауытқиды.
Қарашатау свитасы ( К1 kr) свитасы даул свитасында шайылумен жатыр, саздар түбінде гравилиттер қабаттарымен түзілген сұр құмдақтардан құралған.
Свита жасы апт орташа және альб тесікті- тозаңды кешенмен белгіленген, қалыңдығы 340м .
Төменгі - жоғарғы бөлік- К 1-2
Құмдар және құмдақтардың қабаттасуымен ала түсті сазды алевролиттермен, монтморилонит-каолинитті саздармен құралған, орташа қалыңдығы 265м .
Жоғарғы бөлік- К 2
Оның құрамында төменгі тұран балапан свитасы және жоғарғы тұран-сенонның бөлшектелген түзілімдерімен айқындалады.
Балапан свитасы ( К1 be ) құм және құмдақтар қабаттарымен саздар алевролиттермен ұсынылған қалыңдығы 105м дейінгі теңіздік сұр түсті түзілімдермен қалыптасқан.
Жоғарғы Тұран-сенон ( К1 t2 -sn ) қалыңдығы 80м. Шеткі бөлігіндегі жоғарғы тастар қабаттармен алатүсті құмдар, саздар және алевролиттер қабаттармен ұсынылған.
Палеоген-төртік жүйесі - P-Q
Түзілімдері қиманың жоғарғы бөлігіндегі эолом, құмдармен, алевролиттер, суглинкалармен карбонатты құмдақтар, сұр, жасыл-сұр саздармен ұсынылған.

1- Сурет. Арысқұм кенорнының құрылымдық картасы

Таскөмір жүйесі.
Төменгі бөлімі жоғары фамен шөгінділерінде турней ярусымен берілген.Қалыңдығы 80метр.Орта бөлімі краснополяк горизонтымен берілген,қалыңдығы 9 дан 55метрге дейін.
Пермь жүйесі - Р. Пермь жүйесі ұңғылармен ашылған, қиманың негізгі бөлігін алып жатыр. Төменгі бөлімі: Ассель ярусы қалыңдығы 290-390 м.Самкар ярусы 5-250м, Артик ярусы 15-280м Кунгур ярусы:төменгісі ангидритті 4-20метрден 300-ге дейін,Жоғарғысы тұзды - қалыңдығы 3178м дейін.Жоғарғы бөлімі:Уфим ярусының шөгінділері (84-1252-1630),Қазан ярусы-төменгі литологиялық пачка қалыңдығы 138-299м,жоғарғысы 192-1118м,Татар ярусы 700-1925м. Пермь жасының шөгінділері кенорны аумағының стратиграфиялық үзілісті таскөмірде орналасқан.Перм жүиесі төменгі карбонат,орта топты және жоғары терригенді қалығдықтардан қуралған.

Төменгі бөлімі - Р
Бұл бөлімнің құрамында ассель, сакмар, артин және кунгур ярустарын ашып зерттейді.
Триас жүйесі - Т
Триас жүйесінің шөгінділері жыныстың терригенді қалыңдығымен, ұсақ бөлшектерге бөліктейтін қасиетіне ие.Бұлар қызыл-қоңыр түсті саздар, песчаниктер және алевролиттер
Триас шөгінділерінің қалыңдығы 1068 - 2040 метр, Қарашығанақ күмбезінде 60-578 м дейін азаяды.
Юра жүйесі.
Юра жүйесінің шөгінділері: орта бөлімі (песчанник, құм, саз, құмтас) -121-392 м.. жоғарғы бөлімі.. Волж ярус (сазды мергель,фосфорит),шөгінділер қалыңдығы 53-132м.

1.4. Мұнайгаздылығы

Құмкөл кен орнында өндірістік мұнай-газ бергіштік төменгі неоком және жоғарғы юра кішігірім жинақтарында орналасқан.
Төменгі неоком мұнай-газ бергіш жинағында екі өнімді горизонт М-1 мен М-2 анықталған ұңғыны геофизикалық зерттеу мөліметтеріне сүйеніп жасалған жыныс қабаттарының салыстырма-лы арақатынасы негізінде дәлелделінген.
Төменгі-бор горизонттары М-1 және М-2 қалыңдығы 10-нан 20 метрге дейін сазды қабатпен бөлінген.
Тереңдігі 1060-1100 метр аралығында М-1 горизонтында мұнай кеніші бар. Кеніштің қалындығы 40 метр. Мұнай кенішінің орналасу қабаты күмбезді. Абсолюттік СМШ деңгейлері "минус" 981,1-ден "минус" 985,6 метр аралығында, оңтүстік күмбездің құрлымына батыс қанатында орналасқан ұңғылар қатарында (2052, 2077, 406, 1039) СМШ деңгейінің "минус" 977,7-ден "минус" 979,7 метр аралығынан кішігірім салыстырмалы ауытқулар анықталған.
Мұнай қабаты - күмбезді кеніші М-2 горизонтында орналасқан, кеніштің орналасу деңгейі 1095-1111 метр аралығында. Қабаттың қалыңдығы 15 метр қабаттың абсолютті СМШ деңгейі "минус" 996-дан "минус" 999 метр аралығында, құрылымның батыс қататтағы кейбір ұңғыларда ғана (231, 432, 3023, 3032) түйісу деңгейлері "минус" 991,4 және "минус" 992,6 метрге дейін көтеріледі.
Юра шөгіндісіне (Ю-1, Ю-2, Ю-3 жөне Ю-4) өнімді горизонтгар айқындалады. Ю-1 және Ю-2 горизонттары біркелкі ГМШ мен СМШ-ларына ие болып, мұнай кеніші газ қалпақшалы болады.

1190-1322 метр аралығында қабатты, тектоникалық экрандалған, күмбезді кеніш орналасқан. Кеніш қалындығының деңгейі 132 метр. Мұнай су түйісу контактісі "минус" 1179 метр, ал су мұнай контактісі "минус" 1194 тен "минус" 1198 метрге дейінгі аралықта орналасқан. Кеніштің мұнай бөлігінің деңгейі 18 метр, ал газ бөлігінің деңгейі 24 метр.
Сұйық пен газды өзінен өткізе алатын және олар үшін қойма бола алатын кеуекті жөне жарықшақты тау жыныстарын коллекторлар деп атайды.
Қабат қысымы: кеніш бойынша мұнай-газ өндіру жұмыстары басталмай тұрғанда қабат қысымының мөлшері сол кеніштің тереңцігше төуелді болады. Жоба бойынша ол төмеңдегі формула арқылы табылады:
Мұнайдың физикалық қасиеттеріне оның тығыздығы, тұтқырлыш. Мұнайдың тығыздығы жоғарылаған сайын қайнау температурасы арта бастайды. Ал тұтқырлығына әсер ететін жағдайлар оның құрамындағы парафин, шайыр қосымшалары және температура.
Химиялық жағынан мұнай сұйық көмірсутектерінің метандық, нафтендік, ароматтық қатарларының күкіртті, азотты жөне оттекті қосылыстарының қоспаларынан тұрады.
Ұңғының орташа бір күндік шығымы 35 ттәу. Қабат қысымы шамамен 8 МПа. Құмкөл мұнайының тығыздығы - 821 кгм3, тұтқырлығы -11,7 мПа-с, құрамындағы күкірт мөлшері - 0,11 пайыз, парафин -- 11,7 пайыз, асфальт-шайырлы заттар - 5,9 пайыз.

1.5. Жер асты суларының физикалық қасиеті мен химиялық құрамы

Арысқұм кен орнының өнімді горизонттарындағы қабат сулары В.А.Сулиннің жіктемесі бойынша өзімен хлоридкальций түріндегі хлорид тобына және натрий тобына жататын тұзды болып келеді. Юра сулы горизонтының минералдығы 61,6- 86,7 гл аралығында өзгеріп отырады, неоком горизонтында 43,3- 62,3 гл аралығында болады. Суы қышқыл, РН орта есеппен -6,3 , тоттандырғыш, цементке қатысты агрессивті. rNa+ rCl- коэффициенті 0,74-0,94 аралығында өзгеріп отырады. Шеллер коэффициенті 0,012-0,202 аралығында. Судың қаттылығы 130-312 мгэкв.л. Суы өте қатты, ыстық (0С). Қабат суындағы иондардың орташа мәні 1.8- кестеде көрсетілген.
Арысқұм кен орындарындағы қабат суларында иодтың мөлшері өте аз, шамамен 1,2-3,5мгл. Судағы амонийдің құрамы тұрақте емес, ол 1,6-120 мгл аралығында өзгеріп отырады. Кен орнындағы судың құрамында радий мен уранның мөлшері өте жоғары: Ra - 0,03*10-11 - 7,87*10 -11 кюл аралығында, ал U - 0,005- 0,035 мгл аралығында өзгеріп отырады. Судың минералдығы өсуіне байланысты уранның мөлшері де азайып бара жатыр. Қалған микрокомпоненттер өте аз мөлшерде кездеседі.
Жоғарыда көрсетілген мәндерге сүйене отырып , қорытындысында Арысқұм кен орнының суы ыстық және минералды (86,7 гл) екенін білеміз.
Қабат суларының гидродинамикасы бойынша деректерді талдау нәтижесінде коллекторлардың сүзілу қасиеті жақсы екендігін көрсетеді. Кен орнының ауданы гидрогеология деректерінің қосындысы кеніштің серпімді суарынды режимде болжауға мүмкіндік береді

1-кесте. Арысқұм кен орны. Қабат мұнайы, газы және суының қасиеті

Атаулары
М-ІІ

Зерттелгені
өзгеру аралығы
Орташа
мәні

Скв.саны.
(скв.номері)
сыналған

1
2
3
4
5
а) Мұнай

Газға қанығу қысымы, МПа
Құрамындағы газ, м3т
Газ факторының қосындысы, м3т
Тығыздығы, тм3
Тұтқырлығы, мПа*с
Парафинге қанығу температурасы, 0С
Қабат температурасы, 0С

б) Газ

Қабаттағы қысымы, мПа
Қабат температурасы, 0С
Тығыздығы, гсм3
Келтірілген қысым, МПа
Келтірілген температура, 0С
Көлемдік коэффициент

в) Конденсат

Тұтқырлық, мкм2с
Тығыздық, гсм3
Қату температурасы, 0С
Қайнау температурасы, 0С

г) Қабат суы

Жалпы минералдығы, гл
Тығыздығы, гсм3

3(7,14,19)
3(7,14,19)

3(7,14,19)
3(7,14,19)

3(7,14,19)
3(7,14,19)

4
4
4
4
4
4

4
5
4
5

3(1п,8,14)
3(1п,8,14)

13
14

14
14

14
4

8
8
8
8
8
8

6
9
6
9

4
4

5,8-9,3
19,6-55,2

0,793-0,841
2,59-4,84

43-45

9,55-10,68
35,8-41,85
0,740
2,09-2,49
1,54-1,58
0,086-0,104

0,8787-1,073
0,738-0,788
-21
+31; +43,5

51481-62301
1,01-1,05

8,18
39,7

0,818
4,03

44

10,5
37,1
0,740
2,31
1,57
0,093

0,96
0,755
-21
+39

56765,2
1,01

2-кесте.Қабат мұнайының және газдан ажыраған мұнайдың құрамындағы компоненттері. М-ІІ (мольдік құрамы, %)

Атауы
Стандартты жағдайдағы қабат мұнайын бірнеше рет газдан айыру
Күкіртсутегі
Көмірқышқыл газы
Азот .Оның ішінде:
Гелий
Метан
Этан
Пропан
Изобутан
Н.бутан
Сутегі
Оттегі
С5Н12
Молекулярлық массасы, кгкмоль
Тығыздығы: - газ, гсм3
- газға қатысты
- мұнай, тм3
0,10
3,04
3,46

0,06
70,86
11,07
3,42
2,23
2,66
0,722
0,844
1,43

0,972
0,806

II. Техника-технологиялық бөлім

2.1. Арысқұм мұнай-газ конденсат кен орны

1984 жылы "Оңтүстік Қазақстан геологияның" кен орны бөлімімен Құмкөл мұнай аймағы ашылды. Осы кен орнының ашылуымен оңтүстік Торғай ойпаты жаңа өнеркәсіп мұнай газ облысы ретінде қарастырыла бастады. Құмкөл кен орны әкімшілік жағынан Қазақстан Республикасының Қарағанды облысының (Жезқазған облысының) Жезді ауданына қарайды. Кен орын географиялық тұрғыдан оңтүстік Торғай үстіртінде орналасқан. Ең жақын тұрғылықты кең шарлар Жалағаш (150 километр) темір жол станциясы Жусалы (210 километр), Қарсақпай (180 километр) Сәтпаев ауылы (250 километр). Облыс орталығы Қызылорда, Жезқазған қаласына және жалпы үлкен орталыққа дейінгі ара қашықтықтар шамамен 160 километр жөне 290 километрдей болады. Құмкөл өндіріс ауданынан шығысқа қарай 230 километр ара қашықтыкта Омск - Павлодар - Шымкент мұнай құбыры өтеді. Өндірістік ауданның тұрғылықты халқы (қазақтар) негізінен мал шаруашылығымен айналысады. Экономикалық аудан әлі толығымен зерттелмеген. Кен орнына тек қара жолдармен баруға болады. Жаз, күз айларында кез келген автоколікпен жүруге мүмкін болса, ал қыс айларында карлы боран, үргсн қардан өтуге қиынға соғады. Қыс, көктем айларында тек шынжырлы тракторлармен ғана етуге болады, себебі түскен қардың әсерінен жер жібіп, батпаққа айналадьг. Тура осындай жолдар Құмкөл кен орнын Қызылорда мен Жезқазған арасындағы грейдерлік жолмен шектесе асфальтталған жол арқылы Қызылорда, Жусалы кең шарларын қосатын жолмен шектеседі (160-210 километр).
Солтүстік шығысқа қарай кен орнынан 20 километр қашықтықта Ленинск - Жусалы электр желігі өтеді. Кен орны 106-169 метр теңіз деңгейінде жоғары дала қыраттың үстінде орналасқан. Оңтүстік, оңтүстік-батыс бағыттарда құмды массивтер орын алған. Соның ішінде ең үлкені - Арысқұм 10-15 метр биіктікте басқа қыраттардан ерекшеленіп көрінеді. Кен орнынан оңтүстікке қарай тартылып қалған сортаң Арыс көлі орналасқан, 15 километр батыс бетте үшкірленген биіктігі 70-90 метр болатын қырат бел тегіс бетті 200-250 метрлік рельефтен бөліп тұрады. Кен орнынан солтүстікке қарай 150-200 метрлік биіктікте орналасқан дала, солтүстік-шығысқа қарай Ұлытау таулы аймағыменен ұласады.
Абсолютті ең биік белгі 240,1 метр ең төмен қазан шұңқыр 75,1 метр. Биік қыраттардан қазан шұңқырға кеуіп кеткен кептеген өзен арналары бағытталады, соның ең үлкені (Ақлит және Теріскенеспе) солтүстік-шығысқа және оңтүстік-шығыс беттерден бағытталған қазан шұңқырдын ең теменгі бөліктері батпақты. Осы батпақтардан бұлақтар өз бастауларын алады жөне осы батпақтарда ауыз су құдықтары көптеп кездеседі.
Кен орнының құрамы жөне оған жақын жатқан территория аймақтар майда тасты сортаң сұрғылт қоңыр (почва) топырақты, құмды. Жер асты сулары 100 метр терендікте орналасқан. Кен ауданының климаты - континенталды тез ауысады. Жауын-шашын аз түседі. Жазда температура +30 +35 °С болса, қыста -40 °С дейін барады. Жылдық жауын-шашын мөлшері 150 милиметрге дейін негізінен қысқы, көктемгі түскен ылғалдың есебінен ғана болады. Негізінен соғатын желдің бағыты оңтүстік-шығыс бағытында қыс мерзімінде үскірік аяз боранды болады. Су артериясы кен орнында жоқ. Жер беті жартылай шөлді жерге тән шөп бұталармен көмкерілген күзде, қыста, көктемде киікке толы болады. Тұрмыстық және техникалық су гидрогеологиялық ұңғыма су қондырғылярынан алынады. Су құрамы жоғары минералданған 0,6-0,9 гдм3. 50-70 метр тереқдіктен сенон-турон шөгінді жынысты қабаттарынан алынады.
Судың құрамында фтордың көп болуына байланысты ауыз су стандартына сәйкес келмейді. 120 метр терендіктен су өз-өзінен ағады. Сейсмикалық жағынан аудан қауіпсіз.

2.2. Арысқұм кенорындағы мұнайгаздың қоры

Кен орнын игерудегі бекітілген варианттардың негізгі бағыттары мұнай кен орнын игерудің жобасын жасаған кезде, оны талдап, баға беру керек. Оның үстіне жобамен жасалған варианттар шама келгенше экономикалық тиімділікте болуы керек.
Құмкөл мұнай кен орнында газды мұнайлы қабаты бор және юра шөгінділерінен құралған. М-1, М-2 қабаттарымен Ю-1, Ю-2, Ю-3 жөне Ю-4 қабаттарында мұнай жиналған. Кен орнын қазу скважиналары 300x600 сеткасы бойынша нұсқа ішінен су айдау қамтылған. Осының бәрі мұнай өткізгіштікті көтеру әдістерімен байланысты. Бұған себеп болған кейбір өнімді қабаттардың қысымының жеткіліксіз болуы.
Жоба бойынша 2 вариант қаралған. Оның ішінде ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.