Штангалы терең сорапты қондырғы

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 28 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

«САФИ ӨТЕБАЕВ АТЫНДАҒЫ АТЫРАУ МҰНАЙ ЖӘНЕ ГАЗ УНИВЕРСИТЕТІ»КеАҚ

Мұнай және газ факультеті

« Мұнай және газ ісі » кафедрасы

$C:\Users\админ\Desktop\ff4dad5d-9896-4ece-aa20-79b6f5533781.jpg$

Курстық жоба

Тақырыбы: «Штангалы терең сорапты қолданумен таңдап алу және өндіру ұңғыларының оптималдық технологиялық жұмысын таңдау»

Мамандықтың шифры мен атауы: 5В070800 - «МГІ». «Мұнай газ ісі»

Орындаған: студент Жаңбырбай А. М. МГІ18-1 (қ/т)

Тексерген: аға оқытушы Абежанов Е. Б

Атырау, 20 20

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

«САФИ ӨТЕБАЕВ АТЫНДАҒЫ АТЫРАУ МҰНАЙ ЖӘНЕ ГАЗ УНИВЕРСИТЕТІ»КеАҚ

Мұнай және газ факультеті

« Мұнай және газ ісі » кафедрасы

« Бекітемін »

Кафедра мең.

Шугаепов Н. А

(қолы) (Т. А. Ә. )

«___» 20__ г.

ТАПСЫРМА

курстық жобаны орындауға

Студент Жаңбырбай Алдияр Мұханбетұлы

Мамандығы «Мұнай газ ісі»

Тобы Мұнай газ ісі 18-1 қ/т

Тақырыбы «Штангалы терең сорапты қолданумен таңдап алу және өндіру ұңғыларының оптималдық технологиялық жұмысын таңдау»

Кафедра отырысында № «» 20 20 г.

Курстық жобаны (жұмысты) тапсыру мерзімі дейін «» 20 20 г.

Курстық жобаны (жұмысты) қорғау:«»аралық «»20 20 г.

Жобаның бастапқы деректері:

1. Штангалы терең сорапты қолдану

2. Техникалық сипаттамасы

3. Штангалы терең сорапты орнату кезіндегі қиындықтар

4. Сораптың жұмыс істеу принципі

Негізгі бөлім

1. Штангалы терең сорапты қондырғы

2. Штангалы сорапты қондырғының беріліс есебі

3. Штангалы терең сорапты қондырғының жұмыс режимін таңдау

Қолданылған әдебиеттер тізімі:

1. Элияшевский И. В Технология добычи нефти и газа -М: Недра 1985.

2. Нұрсұлтанов Д. Т. Мұнайды өңдеу және тасымалдау. Алматы-2002

3. В. М. Муравьев. Мұнайшының серігі. -М . : Недра, 1977. - 304 б.

4. Желтов Ю. П. Разработка нефтяных месторождений. М. : Недра, 1986г.

5. Нұрсұлтанов Ғ. М., Мұнай және газды өндіріп, өңдеу. Алматы «Өлке» 2000ж

Графикалық материалдар тізімі:

1. 1-сурет. Штангалы терең сорапты қондырғы

2. 2- сурет. Штангалы ұңғымалы сорап қондырғысы (ШҰСҚ)

3. 3- сурет. ШСҚ - жеке механикалық жетегі

4. 4-сурет. Кіріс клапанды сорғысы

5. 5-сурет. Скважинаның кірілмейтін сорғылары

6. 6-сурет. СКД дірілдеткіш машинасы

7. 7-сурет. Газ құмды якорь

8. 8-сурет. ШТС- ұңғымалардан сұйықтықтарды айдауға арналған құрылғы

9. 9-сурет. Штангалы ұңғымалы сораптардың принципиальды схемасы

10. 10-сурет. Терең сорапты қондырғыны таңдауға арналған АзНИИ диаграммасы

Тапсырманың берілген уақыты: «» 20 г.

Жобаның (жұмыстың) ғылыми жетекшісі: Е. Б. Абежанов

Тапсырманы орындауға алған уақыты:«» 20 г.

Студент: Жаңбырбай Алдияр Мұханбетұлы

Мәтін жұмысы

Курстық қолға жоба алынды. тақырыбы: «Штангалы терең сорапты қолданумен таңдап алу және өндіру ұңғыларының оптималдық технологиялық жұмысын таңдау»

Жоспар

Кіріспе . . . 3

I. Штангалы терең сорапты қолдану

1. 1. Техникалық сипаттамасы . . . 4

1. 2. Штангалы терең сорапты орнату кезіндегі қиындықтар . . . 8

1. 3. Сораптың жұмыс істеу принципі . . . 9

ІІ. Штангалы терең сорапты қондырғы

2. 1. Штангалы сорапты қондырғының беріліс есебі . . . 15

2. 2. Штангалы терең сорапты қондырғының жұмыс режимін таңдау . . . 19

2. 3. Қысымның таралу қисығын тұрғызу арқылы сораптың түсірілу тереңдігін анықтау . . . 22

Қорытынды . . . 33

Пайдаланған әдебиеттер тізімі . . . 34

Кіріспе:

дәуірдегідей Штангалы ұңғымалы сораптар (ШҰС) көмірсутекті сұйықтарды (сулануы 99%-ға, абсолютті тұтқырлығы 100 Па•c-қа, механикалық қоспалары 0, 5%-ға, қабылдауындағы еркін газ 25%-ға, күкіртті сутек 0, 1%-ға, судың минералдылығы 10г/л-ге жəне температурасы 130оС-ге дейін) сорып жер бетіне шығаруға арналған.

ТМД елдерінің (бүкіл мұнай өндіру көлемінің 16, 3%-на таман) əрекет ететін ұңғымалар қорының 2/3 бөлігі (66%) ШҰСҚ-мен игеріледі. Ұңғыма шығымы тəулігіне 10 кг-нан бірнеше тоннаны құрайды. Сораптарды ондаған метрден 3000 м-ге дейінгі тереңдікке, ал кейбір ұңғымаларда 3200-3400 м тереңдікке түсіреді. Штангалы ұңғымалы сорапты қондырғы (ШҰСҚ) :
- жер үсті жабдығы: теңселмелі-станок (СК), саға жабдығы;
- жер асты жабдығы: сорапты-компрессорлы құбырлар (СКҚ), сорапты штангілер (СШ), штангалы ұңғымалы сорап (ШҰС) жəне қиын жағдайларда қондырғының жұмысын жақсартатын түрлі қорғаныс құрылғылар. Ұңғымада плунжерлі немесе поршеньді сорап орнатылады.

Штангалы тереңге түсірілетін сорапты қондырғы ұңғымалы сораптан (салынатын немесе салынбайтын типті), сорапты штангалардан, планшайбаға немесе құбырлы алқаға ілінген сорапты-компрессорлы құбырлардан, сальникті тығыздауыштан, сальникті (жылтыратылған) штоктан, теңселмелі-станоктан, фунтаменттен жəне үштармақтан (саға жабдығы) тұрады.

Ұңғымалы сораптың қабылдауында газды немесе құмды фильтр түрінде қорғаныс тетігі орнатылады. Бірақ түсіру тереңдігінің шектелуі жəне мұнай шығымының аз болуы штангалы сораптардың кемшілігі болып табылады.

Сораптың жұмыс істеу принципі Плунжердің жоғары қарай жүрісі кезінде сору клапаны 13 сұйықтың əсерінен ашылып, соның нəтижесінде сұйық сорап цилиндріне өтеді. Осы кезде тоғыту клапаны 10 сорапты құбырдағы сұйық бағанасы қысымы əсерінен жабық тұрады.

I. Штангалы терең сорапты қолдану

1. 1. Техникалық сипаттамасы

Мұнай ұңғымаларынан сұйықтықты көтеру үшін көлемді типтегі сорғыштар қолданылады. Мұнай өндіру кезінде сұйықтықтың бетіне көтерілуі терең сорғымен құрылған қысым әсерінен жүзеге асырылады. Әр түрлі конструкциялардағы су асты сорғылары кеңінен қолданылады, олар төмендетіліп, сұйықтықтың бетіне көтерілуін қамтамасыз етеді.

Терең ұңғымалық сорғыштың бірқатар артықшылықтары бар: жобалаудың қарапайымдылығы, басқа жұмыс әдістері қолайсыз немесе экономикалық тұрғыдан қолайсыз болған кезде мұнай ұңғымаларынан сұйықтықты сорып алу мүмкіндігі, сору процесін механикаландыру, сұйықтықты таңдауды реттеу және қондырғыға қызмет көрсету.

Сорғыш өзекшелі сорғы - бұл поршені бар тікелей жұмыс жасайтын поршеньдік сорғы. Сорғының 7- цилиндрі сорғы құбырларындағы құдыққа сұйықтық деңгейінен 5 - белгілі бір тереңдікке түседі. Цилиндрдің төменгі ұшына сорғыш шар клапаны - 10 орнатылады. Сорғыштың өзектерінде 6- плунжер түсіріліп, арнайы торды қолдана отырып, сорғыш өзектерінің тізбегіне ілінеді. Ол тіректерге (білікке) 4 - ілулі, тіректерге бекітілген. Тежегіш иінді механизммен қозғалады, өзектердің өзара әрекеті және оларға қосылған плунжер. Төменнен сорғыш клапанындағы сұйықтықтың қысымы мен цилиндрдегі қысымның төмендеуіне байланысты өзектер мен плунжерлерді жоғары көтеру кезінде клапан көтеріліп, май сорғыға түседі. Су төгетін клапан сорғы құбырларындағы сұйықтық бағанының қысымымен жабылады.

Сорғылардың түрлері: тұрақты емес, қосылатын және түтікше;

Стандартты емес - сорғы цилиндрі сорғы құбырлары арқылы мұнай ұңғымасына сорғышсыз түсіріледі. Плунжер сорғыш өзектері бойымен төмендетіліп, сорғыш клапанымен бірге цилиндрге енгізіледі.

Плагин - қондырғы бар сорғы цилиндрі өзектердегі май құдыққа түседі. Мұндай сорғылар үшін плунжердің диаметрі түтік диаметрінен әлдеқайда аз болуы керек.

терең өзек сорғылары да болуы мүмкін:

төменгі немесе жоғарғы ерні бар;

төменгі немесе жоғарғы бөлігінде механикалық бекіту арқылы.

Сурет - 1. Штангалы терең сорапты қондырғы

Штангалы терең сорапты қондырғысы (1-сурет) қосылатын немесе қосылмаған типтегі 2 ұңғылы сорғыдан, сорғыш штангалардан 4, құбырлы 3-тің беткі қабатынан немесе түтік аспасынан 8 ұңғыма арматурасынан, 8 қораптан орамасынан, 7 қораптан, 7 қораптан, 9 машинадан тұрады. , іргетасы 10 және те 5. Құдықтың сорғысы кезінде қорғаныс құралы газ немесе құм сүзгісі 1 түрінде орнатылады.

Штангалы терең сорапты -сорғылар келесі мақсаттарда қолданылады:

судың шығыны - 99, 5% дейін,

температура - 130ºС дейін,

мөлшері 1, 2 г / л дейін,

күкіртсутектің мөлшері - 45 мг / л дейін,

судың минералдануы - 10 г / л дейін,

рН - 4 . . . 8.

Штангалы терең сорапты - сорғыларының мәліметтері:

цилиндрлер, тұтқалар, клапандар, муфталар, құлыптар, клапандар, бағаналы адаптер, бағаналы бағыттағыштар және т. б.

Артықшылықтары:

- мұнай ұңғымаларын пайдалану кезінде төмен шығындар;

-жабдықты және мұнай ұңғымаларына қызмет көрсетудің қарапайымдылығы.

Штангалы терең сораптың техникалық сипаттамасы

Штангалық сорапты қоңдырғы сағалық жабдықтан, штангалық сораптардың тізбегінен, сораптық компрессорлы құбырлардың тізбегінен, ұңғымалы сораптан және қосымша жер асты қоңдырғысынан тұрады. Бөлек жағдайларда қандайда бір элемент орын алмауы мүмкін, сол кезде оның қызметін ШҰСҚ-ң басқа элементтері атқарады.

Сораптық штангалардың тізбегі бір-бірімен бұрандалармен байланысқан және штангалардан құралған өзекше (стержен) түрінде келтірілген.

Көп жағдайда ШҰСҚ-да жетек ретінде балансирлі тербелмелі-станоктарды қолданады. Штангалардың ұзындығы 6-дан 10 м дейін, диаметірі 12 ден 25 мм аралығында болады және бір бірімен муфталар арқылы жалғасады. Жылтыратылған штоктың жоғары класты тазалықпен өңделген беті болады және оны бірінші немесе сальникті штанга деп атайды.

СКҚ-ды герметизациялау үшін тізбек құрылғысының жоғарғы бөлігінде сағалық сальник орнатылған. Сальник арқылы жылтыратылған штанга өткізілген ұңғыма сағасының жабдықтарынан өндірілетін сұйықты алып кететін жері болады және ол арқылы сұйық алынады да, сүзгі тор арқылы өндіріске жіберіледі.

Әрекеті бір жақты ұңғымалық сорапты қарастырайық ІІІ. Ол СКҚ тізбегіне жалғанған цилиндрден 24 және штанга тізбегіне жалғанған плунжерден 25 тұрады. Айдау клапаны 26 плунжерге, ал сору клапаны 27 - цилиндрдің төменгі бөлігінде орнатылған.

Сораптың төменгі бөлігінде қажетті жағдайда газды IV немесе құмды сұйықтан бөлетін якорь орнатылған. Газ құбыр сыртындағы кеңістікке СКҚ 18 және шегендеу 16 құбырлар тізбегінің арасы арқылы өтеді, құм якорьдің корпусында тұнып қалады.

ШҰСҚ-ның жұмыс істеуі кезінде оған энергия электрлі қозғалтқыштан редуктор арқылы кривошипті-шатунды механизмге беріліп, оның көмегімен айналмалы қозғалыс штангалар тізбегінің қайтымды-ілгерілмелі қозғалысына түрленеді. Тізбекпен байланысқан плунжер де қайтымды-ілгерілмелі түрде қозғалады. Плунжердің жоғары қарай қозғалысында айдау клапаны плунжердің үстіндегі сұйық қысымымен жабылады да, ол СКҚ бойымен жоғары көтеріледі. Сол уақытта сору клапаны ашылып, плунжердің астындағы цилиндр көлемі сұйыққа толады.

Плунжердің төмен қарай жүрісі кезінде сору клапаны сұйық бағанасының қысымымен жабылады да, айдау клапаны ашылып сұйық плунжердің үстіндегі кеңістікке жиналады. Үстіңгі бетке көтерілген сұйық сағалық сальниктің бүйіріндегі бұрып алу тесігі арқылы өндірістік коллекторға жіберіледі. Кәсіпшіліктің түріне немесе жекеленген ұңғымаларға байланысты ШҰСҚ-лардың басқа конструкциялары қолданылуы мүмкін.

2-сурет. Штангалы ұңғымалы сорап қондырғысы (ШҰСҚ) :

1-фундамент; 2-рама; 3-электр-қозғалтқыш; 4-сына-белбеулі беріліс; 5-кривошип; 6, 8-контрасмалық жүктер; 7-шатун; 9-ұстын; 10-балансир; 11-балансир басын бекітіп қою механизмі; 12-балансирдің басы; 13-арқан ілу құрылғысы; 14-жылтыратылған шток; 15-сағалық сальник; 16-шегендеу құбырларының тізбегі; 17-штанга тізбегі; 18-СКҚ; 19-тереңдік сорабы; 20-газды якорь; 21-штанганың шыңдалған нығыздағышы; 22-құбырлы цилиндр; 25-сорап плунжері; 26-айдау клапаны; 27-сору клапаны.

1. 2. Штангалы терең сорапты орнату кезіндегі қиындықтар

Штангалы сорапты қондырғы жер асты және жер үсті жабдықтарынан тұрады. Жер асты жабдықтары: цилиндрдің астында орналасқан сору клапанынан 1 (жылжымайтын) және плунжерлі-поршеннің жоғары жағында орналасқан айдау клапанынан 2 (жылжымалы), штангалы сораптан 3 және құбырлардан тұрады.

Сонымен бірге, жер асты жабдықтарына штангалы ұңғымалық сораптардың түтікшелерінің қабылдау бөліміне жалғанған және қиын жағдайда (құм, газ пайда болғанда) оның жұмысын жақсарту үшін арналған әртүрлі сақтандырғыш қондырғыларды (газды бөлу және құмнан қорғау якорлары, хвостовик) жатқызуға болады.

Кез-келген басқа техникалық құрылғылар сияқты штангалы сорапты -сорғылардың кемшіліктері бар:

1. Техникалық қызмет көрсету үшін пайдалануға болатын ұңғымалардың тереңдігіне шектеулер (өзектердің бұзылу қаупі жоғарырақ, сорғы түсірілетін ұңғыма терең болған сайын) ;

2. Осы сорғылармен қамтамасыз етілетін ағынның аздығы;

3. Пайдалану ұңғымаларында пайдалану мүмкін еместігі, шахтаның едәуір көлбеуімен және қисықтығымен сипатталады;

4. Көлденең ұңғымалардан сұйық ортаның осындай терең сорғыларының көмегімен сорудың мүмкін еместігі.

Станок-качалкасы

Қозғалыс саны

мин. ішіндетеңгергіш

Масса, кг

Редуктор

Станок-качалкасы: СКД-1, 5-710

Қозғалыс санымин. ішіндетеңгергіш: 5÷15

Масса, кг: 3270

Редуктор: Ц2НШ-315

Станок-качалкасы: СКД4-2, 1-1400

Қозғалыс санымин. ішіндетеңгергіш: 5÷15

Масса, кг: 6230

Редуктор: Ц2НШ-355

Станок-качалкасы: СКД6-2, 5-2800

Қозғалыс санымин. ішіндетеңгергіш: 5÷14

Масса, кг: 7620

Редуктор: Ц2НШ-450

Станок-качалкасы: СКД8-3, 0-4000

Қозғалыс санымин. ішіндетеңгергіш: 5÷14

Масса, кг: 11600

Редуктор: НШ-700Б

Станок-качалкасы: СКД10-3, 5-5600

Қозғалыс санымин. ішіндетеңгергіш: 5÷12

Масса, кг: 12170

Редуктор: Ц2НШ-560

Станок-качалкасы: СКД12-3, 0-5600

Қозғалыс санымин. ішіндетеңгергіш: 5÷12

Масса, кг: 12065

Редуктор: Ц2НШ-560

1 - кесте. ШСҚ - жеке механикалық жетегі

1. 3. Сораптың жұмыс істеу принципі

Штангалық сораптармен ұңғымаларды пайдалану әдісінің негізіне ұңғымаға түсірлетін іс-әрекеті қайтымды көлемдік сораптар кіреді және олар жер бетінде орналасқан жетектеуші механизммен механикалық түрде байланысқан. Барлық мұндай жабдықтар кешені штангалық ұңғымалы сорапты қоңдырғы деп аталады (ШҰСҚ) .

Сораптық штангалардың тізбегі бір-бірімен бұрандалармен байланысқан және штангалардан құралған өзекше (стержен) түрінде келтірілген. Сораптық штангалар тізбегі механикалық энергияны жетек механизмінен ұңғыманың сорабына береді. Ұңғымалық сорап (негізінен плунжерлі болып келеді) қайтымды-ілгерілмелі қозғалатын штангалардың механикалық энергиясын қабаттық сұйықтарды жоғарыға тартып шығару энергиясына түрлендіреді.

Көп жағдайда ШҰСҚ-да жетек ретінде балансирлі тербелмелі-станоктарды қолданад. Балансирлі тербелмелі-станоктар массалы фундаментте 1 орналасқан рамадан 2 құралған. Рамада тірек 9 орнатылып, оған топсаның көмегімен балансир 10 бекітілген, оның бір шетінде басшық 12 орналасқан, екінші шетінде оны шатунмен байланыстыратын топса бар. Шатун редуктордың шығар білігіне бекітілген кривошиппен 5 біріктірілген.

Редуктордың кіру білігіне сына (клин) тәрізді белдікті беріліс арқылы электр-қозғалтқышы 3 жалғанған. Балансирдің басына штангалар тізбегі арқанды ілгіштің көмегімен 13 байланысады.

Сораптың арқанды ілгіші сораптық штангалар тізбегін тереңдікте орналасқан ұңғылық сораптың плунжерлерімен жалғастырады. Тізбек жеке штангалардан 17 жиналады. Штангалардың ұзындығы 6-дан 10 м дейін, диаметірі 12 ден 25 мм аралығында болады және бір бірімен муфталар 23 арқылы жалғасады.

Жылтыратылған штоктың жоғары класты тазалықпен өңделген беті болады және оны бірінші немесе сальникті штанга деп атайды.

Сораптық компрессорлы құбырлар тізбегі қабаттық сұйықты жер бетіне шығарады және сағалық арматураны тереңдегі ұңғылық сораптың цилиндірімен біріктіреді. Ол жеке құбырлардан 18 құралған, ұзындықтары 8-12м, диаметрі 48-114мм және шығар жердегі құбырлар буынымен біріктірілген. СКҚ-ды герметизациялау үшін тізбек құрылғысының жоғарғы бөлігінде сағалық сальник орнатылған. Сальник арқылы жылтыратылған штанга өткізілген ұңғыма сағасының жабдықтарынан өндірілетін сұйықты

алып кететін жері болады және ол арқылы сұйық алынады да, сүзгі тор арқылы өндіріске жіберіледі.

Құбыр сорғыларында цилиндрді ұңғымадан шығару үшін барлық жабдықты (клапандары, плунжері және құбырлары) көтеру қажет. Бұл НСН мен НСВ арасындағы түбегейлі айырмашылық. Қосылатын сорғыларды пайдалану кезінде ұңғыманы жөндеу кезінде жылдамдықты арттыру 2-2, 5 есе тездетіліп, жұмысшылардың еңбегі айтарлықтай жеңілдейді. Алайда, берілген диаметрі бар құбырлармен қосылатын сорғыға арналған қоректену әрдайым стандартты емес берілістерден аз болады.

НСВ-1 сорғысы - бұл бір сатылы қосылатын қондырғы, жең цилиндрі бар плунжерлі сорғы және жоғарғы жағындағы құлып, түсіру, сору және құмға қарсы клапандар.

Штанговые скважинные насосы

Сурет - 3. Кіріс клапанды сорғысы

1 - кіріс клапан; 2 - цилиндр; 3 - түсіру клапаны;

4 - плунжер; 5 - өзек; 6 - құлып.

Штангалы сорап өзекшелі сорғылар кірілетін (НСВ) және кірілмейтін (НСН) .

Штангалы сорғыш өзекшелері жинақталған түрде құдыққа түседі. Бұрын арнайы құлыптау құрылғысы құбырдағы ұңғымаға түсіп, ал өзектердегі сорғы бұрын түсірілген құбырға түсірілген. Тиісінше, мұндай сорғыны өзгерту үшін құбырларды тағы бір рет жоғары және төмен іске қосу қажет емес.

Кірілмейтін сорғылар жартылай бөлшектелген түрінде түседі. Алдымен сорғы цилиндрі түтікке түсіріледі. Содан кейін өзектеріне тексеру клапаны бар плунжер түсірілді. Сондықтан, егер мұндай сорғыны ауыстыру қажет болса, құдықтағы өзектердегі плунжерді көтеру керек, содан кейін түтікті цилиндрмен байланыстыру керек.

Сорғылардың екі түрі де өздерінің артықшылықтары мен кемшіліктеріне ие. Әр нақты жағдай үшін ең қолайлы тип қолданылады. Мысалы, май құрамында парафин көп болса, интегралдық емес сорғыларды қолданған жөн. Құбырлардың қабырғаларына жиналған парафин қосылатын сорғының штепсельді көтеру мүмкіндігін болдырмауы мүмкін. Терең ұңғымалар үшін сорғыны ауыстырған кезде құбырды түсіруге және түсіруге қажетті уақытты азайту үшін қосылатын сорғыны қолданған жөн.

Штанговые скважинные насосы

Сурет - 4. Скважинаның кірілмейтін сорғылары:

1 - сору клапаны; 2 - цилиндр; 3 - түсіру клапаны;

4 - плунжер; 5 - тартқыш өзек; 6 - аулаушы.

Штанговые скважинные насосы

Сурет - 5. СКД дірілдеткіш машинасы:

1 - ұңғыманың суспензиясы; 2 - тірегі бар теңгергіш; 3 - тірек; 4 - байланыстырушы өзек;

5-иінді; 6 - беріліс; 7 - қозғалмалы шкаф; 8 - белдік; 9 - электр қозғалтқышы; 10-жетектегі шпагат; 11 - қоршаулар; 12 - айналмалы табақ; 13 - жақтау; 14 - қарсы салмақ; 15 - траверс; 16 - тежегіш; 17 - арқан тарту.

Штангалы сорапты сорғылардың көмегімен мұнай өндіру - мұнайды жасанды түрде көтерудің ең көп таралған әдісі, бұл олардың қарапайымдылығымен, тиімділігімен және сенімділігімен түсіндіріледі. Қолданыстағы өндірістік ұңғымалар қорының кемінде үштен екісін ШТС қондырғылары басқарады.

Мұнай өндірудің басқа механикаландырылған әдістерімен салыстырғанда ШТСҚ келесі артықшылықтарға ие:

Штангалы сораптың тиімділігі жоғары;

Жөндеу тікелей егістіктерде мүмкін;

Негізгі дискілерді әр түрлі дискілерді қолдануға болады;

ШТС қондырғыларын пайдалану қиын жағдайда - құм өндіретін ұңғымаларда, өндірілген мұнайда парафин болған кезде, жоғары газ факторымен және коррозиялық сұйықтықты айдағанда пайдалануға болады.

Сорғыштың сорғыларының кемшіліктері де бар. Негізгі кемшіліктерге мыналар жатады:

сорғының түсу тереңдігін шектеу (тереңірек, шыбықтардың сыну ықтималдығы соғұрлым жоғары) ;
сорғының төмен шығыны;
скважинаның көлбеуін және оның қисықтық қарқындылығын шектеу (ауытқылған және көлденең ұңғымаларда, сондай-ақ жоғары қисық вертикальдарда қолдануға болмайды) .

Ең қарапайым штангалы сораптың өзекшелі сорғы жақсы жабдықталған цилиндр бойымен жоғары және төмен жылжитын плунжерден тұрады. Плунжер сұйықтықтың ағып кетуіне, бірақ төмен түсуіне мүмкіндік беретін тексеру клапанымен жабдықталған. Қазіргі сорғыларда тексеру клапаны деп те аталатын, қайтарылмайтын клапан әдетте шарикті орындық клапаны болып табылады. Екінші сорғыш клапан - цилиндрдің түбінде орналасқан шар клапаны, ол сұйықтықтың ағып кетуіне мүмкіндік береді, бірақ төмендемейді.

Штангалы сорапты сорғының көлемді түріне жатады, оның жұмысы байланыстырушы корпус (жердің штангасы) арқылы жерге тұйықтағышты қолдана отырып, плунжердің өзара қозғалысы арқылы қамтамасыз етіледі. Үстіңгі шыбық жылтыратылған өзек деп аталады, ол ұңғыма басындағы безден өтіп, крест тәрізді және икемді арқан суспензиясын қолдана отырып, дірілдейтін машинаның рокер басына қосылады.

Дірілдейтін машина жетегінің негізгі түйіндері: жақтау, кесілген тетраэдрлік пирамида түріндегі тіреуіш, бұралмалы басы бар 6 сәулелі, штангалары бар траверс, тепе-теңдіктен жасалған редуктор, біліктері мен тепе-теңдіктері бар беріліс қорабы, бұрылыстар санын өзгертуге арналған алмастырғыш шүмектер жиынтығымен жабдықталған. Белдікті тез өзгерту және кернеу үшін электр қозғалтқышы айналмалы слайдқа орнатылады.