Жанжал фазалары

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 13 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
1. Саяси әлемде жанжалдардың негіздемелері ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ..4
1.1 Жанжал ұғымы,типологиясы ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..4
1.2 Этносаяси жанжал: теориялық көзқарастар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..14
2. Діни-саяси жанжалдар және Қазақстан ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... .17
2.1 Діни-саяси жанжал ерекшеліктері ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... .17
2.2 Қазақстандағы этносаралық жанжал мәртебесі ... ... ... ... ... ... .. ... ... ...21
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..27
Пайдаланған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...28

КІРІСПЕ

1. Саяси әлемде жанжалдардың негіздемелері.
1.1 Жанжал ұғымы,типологиясы

Жанжал -- қоғамдағы әр түрлі әлеуметтік топтар арасындағы қордаланған өткір проблемалардың, халықаралық кикілжіңдердің дер кезінде реттелмей, әр түрлі қақтығыстарға алып келуі. Көбінесе, қоғамдағы жанжал саяси, экономикалық дағдарыс кезінде, не жедел дамыған әлеуметтік өзгерістер барысында орын алады. Елдегі реформалар кезінде халықтың әр түрлі топтарының мүддесі есепке алынып отырмаса, ол да әлеуметтік қарама-қарсылықтарға алып келуі мүмкін. Қоғамда саяси мәдениет қалыптастыру, ортақ әлеуеттік құндылықтар мен нормаларды орнықтыру -- жанжалды болдырмаудың негізгі жолы болып есептеледі. Әлеуметтік өзгерістердің қарқыны белгілі бір саяси, этнография, әлеуметтік топтардың мүддесіне сәйкес келмеген жағдайда оны саяси жолмен реттеп отыру қоғамның орнықты дамуының кепілі болып табылады. Әлемдік ауқымда, әр түрлі мемлекеттер мен геосаяси мүдделер арасындағы халықар. Жанжалдар дипломатиялық жолмен жоғары дәрежедегі келісімдер арқылы реттеліп отырады[1]

Жанжал (лат. Соқтығысқан) - Әлеуметтік өзара әрекеттесу процесінде туындайтын мүдделер, мақсаттар, пікірлердегі қайшылықтарды шешудің ең өткір тәсілі, ол осы өзара әрекеттесуге қатысушыларға қарсы тұрудан тұрады және әдетте ережелер мен нормалардан асып кететін негативті эмоциялармен бірге жүреді. Жанжал дегеніміз - әр тарап екінші жақтың мүдделеріне қатысты сәйкес келмейтін және қарама-қайшы позицияны алатын жағдай. Жанжал - жеке тұлғалардың, топтардың, қауымдастықтардың сәйкес келмейтін көзқарастар, позициялар мен мүдделер туындаған кезде пайда болатын ерекше әрекеті. Жанжал деструктивті де, сындарлы да функцияға ие. Қайшылықты тараптар қауымдастық топтарын, жануарлар топтарын, техникалық жүйелерді қамтуы мүмкін.
Конфликт көптеген әлеуметтік құбылыстардың бірі болса да, ол әрдайым зерттеушілердің назарын оның көрінуінің қол жетімділігі, нақтылығы, сонымен бірге оны болжау мүмкін еместігі арқылы тартады: әркім жанжалдың не екенін біледі, бірақ оны қашан және қайда болатынын, оның салдары қандай болатындығын ешкім алдын ала білмейді.
Жанжалдың белгілері:
Екі жақтылық (биополярлық). Биполярлық немесе қарсы тұру оппозицияны білдіреді және сонымен бірге өзара байланысты, қарама-қайшылықтың ішкі әлеуетін қамтиды, бірақ бұл өз кезегінде соқтығысуды немесе күресті білдірмейді. Активтілік. Белсенділік - қақтығыстың тағы бір белгісі, бірақ тек күрес және қарсы тұру ұғымдарының синонимі болатын әрекет, жанжал субъектісі жағдайды түсінуге қандай-да бір серпінсіз мүмкін емес.

Жанжалдың субъектілері. Қақтығыс субъектілерінің болуы - бұл тағы бір белгі. Субъект - жанжал жағдайын туғызатын және оның мүдделеріне байланысты қақтығыс барысына әсер ететін белсенді жағы. Әдетте, қақтығыс субъектілерінде ойлаудың ерекше түрі бар - жанжал. Қарама-қайшылық тек қайшылықты ойлаудың тасымалдаушылары үшін қақтығыс жағдайларының көзі болып табылады.
Жанжал фазалары
Жанжалдың пайда болуы
Қақтығысты іштен өткізу
Жанжалдық мінез-құлықті көрсету
Жанжалдың тереңдетілуі
Жанжалды шешу
Қақтығыстық жығдайда әрекеттердің стратегиялары
Қазіргі заманғы конфликологияда жанжалды жағдай субъектісінің оны шешудегі мінез-құлқының бес стратегиясы анықталған:
Бейімделу - бір жақ барлық аспектілерден екіншісімен келіседі, бірақ айтуға қорқатын өзіндік пікірі бар.
Қашқақтау - жанжалдан аулақ болу.
Компромисс - екі жаққа да қолайлы шешім.
Бәсекелестік - басқа жаққа белсенді қарсылық.
Ынтымақтастық - өзара тиімді шешімді талқылау және жүзеге асыру.
Жанжал түрлері
Жанжалдың сипаты қарама-қарсы тараптардың ерекшелігіне, сондай-ақ олардың күресу жағдайларына байланысты.
Қақтығыстардың келесі түрлері бөлінеді:
Ұзақтығы бойынша, бұл түрлерге келесі кіші түрлер жатады:
Ұзақ мерзімді (мысалы: Екінші дүниежүзілік соғыс)
Қысқа мерзімді (мысалы, кәдімгі ұрыс-керіс)
Біржолғы (мысалы сол кәдімгі ұрыс-керіс)
Созылмалы
Қайталанатын
Көлемі бойынша:
Ғаламдық
Жергілікті
Аймақтық
Топтық
Жеке
Пайда болу көзі бойынша:
Объективті
Субъективтік
Жалған
Қолданылатын құралдар бойынша:
Зорлаған
Зорламаған
Құрылымы бойынша:
Ішкі жанжалдар -- қарама-қарсы жақтардың белгілі бір объектіде, мысалы, жануардың белгілі бір түріндегі өзара әрекеті. Нысанды құру процесі тек ішкі қақтығыстардың дамуымен ғана емес, сонымен қатар оның сыртқы жағдайлармен және қоршаған ортамен тұрақты өзара әрекеттесуімен сипатталады.
Сыртқы жанжалдар -- әртүрлі объектілерге қатысты қарама-қайшылықтардың өзара әрекеттесуі, мысалы, қоғам мен табиғат, организм мен қоршаған орта және т.б.
Антагонистік қақтығыстар -- бітімсіз дұшпандық сезінетін әлеуметтік топтар мен күштердің арасындағы өзара әрекет. Антагонизм өзінің таза түрінде сирек кездеседі - нарықтық бәсекелестік жағдайында, соғыс, революция, спорт және т.б. салаларда ғана.
Қоғамның дамуына әсер етуі бойынша:
Прогрессивті
Регрессивті
Даму сипаты бойынша:
Арнайы, жоспарланған
Кенет, спонтандық
Қоғамдық өмір салалары бойынша:
Экономикалық
Саяси
Этникалық
отбасылық-тұрмыстық
Діни
Қазіргі әлеуметтанудың негізін қалаушылардың бірі Георг Зиммель қақтығыстар әлеуметтануы деген терминнің авторымен, сонымен қатар оны құрудағы басымдықпен саналады. Оның пікірінше, мәдениет тарихын жанжалдар мен мысалдар тарихы, адамдар мен әлеуметтік топтар арасындағы ұқсастықтар мен айырмашылықтар тарихы ретінде қарастыруға болады. Субординация мен қақтығыстар, жақындық пен қашықтық, бағыныштылықтың жіктелуі - мұның бәрі неке қатынастарында да, бюрократиялық құрылымдарда да болады. Сонымен қатар, бірқатар нақты құбылыстарда әр түрлі формалардың болуы олардың бір-біріне олардың таза түрінде өмір сүре алмайтындай етіп араласуына әкеледі. Маңызды тұжырым шығады: Таза түрінде ешқандай жанжал да, ешқандай ынтымақтастық та болмайды. Зиммель-Козер теориясында қақтығыстың қоғамның интеграциясына әкелетін себептерін негіздейтін бірқатар қағидалар бар. Топтар арасындағы қақтығыс жағдайын келесі негізгі ойлар суреттейді:
Жанжал топтық шекараның сезімін күшейтеді және топтың жеке басын сезінуге ықпал етеді.
Адамдар өздерінің ұлттық ерекшелігін тек басқа біреумен соғысқан жағдайда ғана нақты сезеді. Ол әртүрлі топтар арасындағы бәсекелестікке және жанжалдарға әкеліп соғады
Жанжал топ ішіндегі құрылымды орталықтандыруға әкеледі.
Кішігірім топқа сырттан қауіп төнген сайын, соғұрлым топ біріктіріліп, билікті күшті көшбасшыға беруге тырысады.
Қақтығыс жауларды іздеумен сипатталатын жағдайды қамтиды.
Қазіргі кезде екі мемлекеттің қақтығысы екеуінің алдында бірден басқа елдерді одақтас ретінде тарту қажеттілігі туралы мәселені көтереді. Бұл топтар әдетте географиялық жағынан бір-бірінен оқшауланған және экономикалық тұрғыдан өзін-өзі қамтамасыз ететін болғандықтан, олар тек жанжал арқылы ғана көршілерімен байланыс орната алды.
Жанжал теріс көзқарастар мен сезімдерден шығу үшін қызмет ете алады, одан әрі қарым-қатынас жасаудың алғышарттарын жасайды; сонымен қатар бір немесе бірнеше тараптардың ұстанымдарының нығаюына алып келеді, осылайша адамның қадір-қасиеті мен өзін-өзі бағалау сезімін арттыруға ықпал етеді. Өркендеген қоғам қақтығыстарсыз болмайды - керісінше, ол толығымен оның құрамдас бөліктері арасындағы көптеген қақтығыстардан тұрады. Теориялық деңгейде негізінен үлкен әлеуметтік топтармен жұмыс істеген Маркстен айырмашылығы - ол этникалық топтар арасындағы, адамдардың әртүрлі ұрпақтарының арасындағы және ерлер мен әйелдер арасындағы қақтығыстарды сипаттайтын жанжал құбылыстарының кең ауқымына қызығушылық танытты.
Льюис Адольф Козердің әлеуметтанулық әдебиетте бестселлерге айналған Жанжалдың әлеуметтік функциялары кітабы жанжалдың жағымды функцияларын зерттеуге баса назар аудара отырып, қақтығыс құбылысын концептуализациялаудың алғашқы маңызды әрекеттерінің бірі ретінде қарастырылады. Ол тәртіп пен жанжалды екі балама әлеуметтік процесс ретінде қарастырады және барлық жеке құбылыстар сияқты, жанжалдың тек қана жағымды немесе тек қана жағымсыз біржақты салдарлары болмайды. Зиммель мен Козердің еңбектерінен олар белгілеген әлеуметтік жанжалдың бірқатар функцияларын табуға болады:
- Бірлік пен келісімді орнату;
- Бірлестік пен коалицияны құру;
- Әлеуметтік оқшаулауды азайту және жеке тұлғаларды біріктіру;
- Консенсусқа арналған тұрақты негіз құру;
- Ішкі бірлестікті нығайту;
Қақтығыс әрқашан танылады, терең эмоциялар тудырады, ең күшті құмарлықтар, үлкен назар мен күш жұмылдырады. Іс-әрекетке қарсы импульстар арасындағы психикалық қақтығыс процесінде жеке тұлға белгілі бір тұжырымға келеді немесе басқаша айтқанда шешім қабылдайды.

1.2 Этносаяси жанжал: теориялық көзқарастар.
Ұлтаралық жанжалдардың көбісі қазіргі жаңа қоғамда көп таралған құбылыс болып келеді. Бұл мəселе тек бүгін ғана туындаған жоқ. Адамзат тарихында соңғы 5 мың жыл ішінде 3,5 млрд. адам дүние салған 15 мыңға жуық соғыс пен қаруланған жанжалдар болды. Халықаралық Стокгольм институтының зерттеулері бойынша ХХ ғасырдың 80-жылдары болған жанжалдардың көбісі этносаралық болды. Əлеуметтік жанжалдың тек екі не одан да көп мемлекеттердің мақсаттары бір-бірімен келіспейтін жағдайда ғана туындайды. Осыдан қорыта айтқанда жанжалдың болмауы мүмкін емес жайт. Жанжалдың өмір сүруі теңсіздіктің болуына байланысты. Р. Дарендорфтың теориясы бойынша жанжалды бақылауда негізгі үш мəселесі құнды. Біріншіден, құндылықтардың маңыздылығы. Кез келген мемлекет жанжалдың ситуациялық маңызын түсінуі қажет, əрі оның маңыздылығы жанжалдың өмір сүру құқығында. Басқаша айтқанда, жанжалды басқару мүмкін емес, егер жанжалға түсушілердің біреуі оның оппоненті жоқ деп айтқан жағдайда жəне оның өзіндік ойы жоқ болған жағдайда жанжалды басқару мүмкін емес. Мысалы, Екіншіден, жанжалды бақылаудың маңызды кезеңі болып мемлекеттердің ұйымдастыру қабілеті болып табылады: мемлекеттердің ұйымдастыруы көбірек болса, келісімге келу жəне келісімнің мақсатына жету жолдары жеңіл болады. Ал керісінше болған жағдайда жанжалдың өрлеуіне жəне қателіктерге алып келеді. Үшіншіден, екі жанжалдаушы бір-бірімен келісімге келіп, салыстырмалы түрде ойынның белгілі бір шарттарын теңдей қабылдауы қажет ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.