Рента шартының басқа шарттардан айырмашылығы

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 23 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
Ш.ЕСЕНОВ АТЫНДАҒЫ КАСПИЙ МЕМЛЕКЕТТІК ТЕХНОЛОГИЯЛАР
ЖӘНЕ ИНЖИНИРИНГ УНИВЕРСИТЕТІ

Бизнес және құқық факультеті
Құқықтану кафедрасы

Курстық жұмыс

Пәні: Азаматтық құқық
Тақырыбы: Рента шарты: ұғымы, мазмұны нысаны мен түрлері

Орындаған: ЮП 18-1 тобының студенті
Бақтыбаева А.С.
Рецензент аға оқыт,. доцент Садуакасова Л.О.

Ақтау - 2020

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .31 РЕНТА ШАРТЫ
Рента шартының түсінігі мен ерекшеліктері ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... .5
Рента шартының мазмұны мен нысаны ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... . 6
РЕНТА ШАРТЫНЫҢ ТҮРЛЕРІ
Тұрақты рента ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...9
Ғұмырлық рента ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 12
Өмір бойы асырауда ұстау ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...18
Рента шартының басқа шарттардан айырмашылығы ... ... ... ... ... ... ... ...20
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .21
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ..22

КІРІСПЕ

Сипаттамасы.Рента шарты құқық саласындағы азаматтық-құқықтық реттеудің алатын орны ерекше. Рента шарты тарихының дамуы мына жағдаймен қызықты болып келеді:
Бұның бәрі 1963 ж. Қазақ ССР Азаматтық кодекста Өмір
ХХ ғасырдың алпысыншы жылдарында болған зейнетақы мөлшерінің тез арада
ХХ ғасырдың тоқсаныншы жылдардың басында рента қатынастары тағы да
Қазіргі уақытта Азаматтық кодекстің 28 тарауымен регламенттелген рента -
Рентаға тән белгі бұл оның мүлікті рента төлеу
Рента реалдық (шынайылық) шарт, өйткені рента алушы рента төлеушінің
I Тарау. Рента шарты, өмір бойы асыруда ұстау ұғымдары.
Рента шартының ұғымы.
Қазақстан Республикасының Азаматтық Кодексінің 517 бабына сәйкес:
Шарттың ұғымы рентаны экономикалық мағынасына сәйкес меншік қатынастарының ерекше
Мүліктің қозғалысы (айналымы) қөп қырлы құбылыс, ол мүлік тиесілігін
Осы қатынастарды реттейтін міндеттелік құқық экономикалық мағынада (мәнде)
И.Грешников рентаның тұрақтанған түсінігін берген: Рента сөздің кен мағынасында
Жылжымайтын мүліктің, көсіпорындарының иелері үшін ренталық табысты алудың шарты
Рента шарты бойынша бір тарап (рента алушы) екінші тараптың
Рента шарты мүлікті иеліктен шығаруға арналған шарттардың бірі .
Рента шартының ерекшелігі - мүлік төлемақы төленіп, не болмаса
Біздің қөзқарасымыз бойынша, рентаның тағы да бір нақты ерекшелігі
Аталған құқық барлық рента шарттарында пайда бола бермейді. Тек
Экономикалық ренталық қатынастар мүлікті жалдау (аренда) шартымен де нәтижелі
Аренданың ретті шарттары туралы айтатын болсақ, онда табысты үдайы
Сонда да рента алушының құқықтық жағдайы мүлікті жалға беретін
Біріншіден, рента алушыда кәсіпкерлік тәуекел (қауіп) орыналады. Екіншіден, кәсіпкерді
Сол сияқты қәсіпкер ретінде әрекет ететін азамат та ренталық
Сөйтіп, рента шарты мүлікті пайдаланудың жаңа заңды нысаны болады.
Егер мүлікте ерекше қасиеттер болса, онда меншік иесі өзіне
Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасының жағдайын ескере отырып, рента
Жалпылама рентада оларды бөліп шығару мәжбүрлі қажетті болып келетін
Рента шартының ерекше белгілері ретінде А.П. Сергеев оның оған
Рента шарты бойынша тәуекел А.П. Сергеев әділ көрсеткендей рента
Біздің көзқарасымыз бойынша, тек тәуекелді сезінудің болжамы жеткіліксіз. Тараптар
Мәмілі екі жақты болып келетін жағдайда оның мақсаты күрделі
Сөйте тұра, ол мүліктің бұрынғы иесіне (оның пайдасына) артық
Рента шарты қазіргі азаматтық құқықта оларға реалдық (шынайылық) мінезі
Рента шарты бір жақты шарт болып табылады. Мүлік берілгеннен
Рента шартын және өсиетті қоспағанда ерекше бөлімінің нормалары өзге
Тараптар рента төленуі үшін берілген жылжымайтын мүлікке (жер учаскесіне,
Ал, егер рента ауыртпалығы туралы 520-бабы нормасының әсерін жылжитын
Рента жүктелiп берiлген, аталған мүлiктi басқа тұлғаның меншiгiне берген
Сондықтан, жылжитын мүлік иеліктен шығарылған кезде тараптардың қатынасы ренталық
Тағы да мынаны қосып айтуға болады. Рента ауыртпалығының мүлікпен
Қозғалмайтын мүлікті беру рента төлеушіні толық міндеттемеден босатпайды. Егер рента төленуін қамтамасыз ететін норманың міндеті мәні (әсері)
Рента төленуі үшін жылжымайтын мүлік берілетін болса, заң міндеттеме
Ренталық міндеттемені орындамаған үшін жауапкершілік қарастырылған. Азаматтық құқыққа жауапкершілікті
Яғни, оған азаматтық құқықтағы жауапкершілік (шарттық міндеттемелерді орындамағаны үшін)
Рента төлеу мерзімі өткізіп алған рента төлеуші ҚР АК
Барлық тізіліп айтылған жағдайлардан басқа реттерді ренталық қатынастарға азаматтық.
Курстық жұмыстың мақсаты жоспар бөлімінде көрсетіліп кеткендей рента шартының түсінігі мен ерекшеліктерін көрсету, рента шартының мазмұны мен нысанын анықтау, рента шартының түрлерін белгілеу және де рента шартының басқа шарттардван айырмашылығын табу.

1 РЕНТА ШАРТЫ
Рента шартының түсінігі мен ерекшеліктері

Рента шарты бойынша бір тарап екінші тараптың меншігіне мүлік береді, ал рента төлеуші алған мүлікке айырбас ретінде рента алушыға белгілі бір ақша сомасы түрінде немесе оны ұстау үшін өзге де нысанда қаражат беру түрінде мезгіл-мезгіл рента төлеп отыруға міндеттенеді. Рента шарты бойынша рента алушыға рентаны мерзімсіз немесе өмір бойы төлеу міндетін бекітуге жол беріледі. Қазақстан Республикасының азаматтық құқығында субъектілердің тиісті қатары қатысуымен құқықтық қатынастардың пайда болуына және жүзеге асуына ықпал ететін рента шарттары қарастырылған.
Рента шарты мүлікті иеліктен шығаруға арналған шарттардың бірі. Мүлік рента төлеуші меншігіне өтеді және бір мүліктің кездейсоқ жойылуы немесе бүлінуі қаупі оны күтіп ұстау ауыртпалығы да оған ауысады. Рента шартының ерекшелігі- мүлік төлемақы төленіп, не болмаса төленбей берілуі мүмкін. Рентаның тағы бір нақты ерекшелігі рента алушыға мүліктің жетіспеушілігі, бұзылғандығы туралы сатып алу- сату шарты бойынша толық көлемде келіспеушілік айтуға құқығы болмайды. Рента нысаны оны рента төлеушісіне берген кезде өзге тұлғалардың құқықтарымен ауырланғаны негізінен орын алмауы керек. Рента алушыда тек кейбір жағдайларда ғана мүлікті кейін қайтаруға талап етуге міндеттемелік құқығы бар болады.
Рента шарты мүлікті пайдаланудың жаңа заңды нысаны болады. Рента шарты бойынша мүлік едәуір көп көлемдерде берілуі мүмкін. Рента төлеушісі үшін рента шарты бойынша негізгі қажетті нәтиже арқылы немесе ақысыз негізде ренталық табысты келтіру мүлкін алу. Осы себептен ол мүмкіндіктің құны едәуір болып келеді.
Рента шарты қазіргі азаматтық құқықта оларға реалдық мінезі берілген шарттардың қатарына жатады. Ол бойынша құқықтар мен міндеттер пайда болуы үшін мүлік рента төлеушіге берілуі керек. Рента шарты бір жақты шарт болып табылады. Рента шартын нотариат куәландыруға тиіс, ал рентаны төлеу үшін қозғалмайтын мүлікті иеліктен айыру көзделетін шартта мемлекеттік тіркеуден өтуге тиіс.
Рента төлеу үшін иеліктен айырылатын мүлікті рента алушы рента төлеушінің меншігіне ақы төлетіп беру көзделген жағдайларда тараптардың беру және төлеу жөніндегі қатынастарына сату шарты туралы ережелер , ал мұндай мүлік тегін берілетін жағдайларда, егер азаматтық кодекстің 25- тарауында өзгеше белгіленбесе шарттың мәніне қайшы келмесе , сыйға тарту шарты туралы ережелер қолданылады. Рента учаскесіне, сондай-ақ оны төлейтін етіп берілген кәсіпорынға, үйге, ғимаратқа немесе басқа да қозғалмайтын мүлікке құқық жүктейді. Рента төлеуші осындай мүлікті иеліктен айырған жағдайда оның рента шарты бойынша міндеттемелері мүлікті сатып алушыға ауысады.
Рента жүктеліп берілген осы 520- баптың 1-тармағында аталған мүлікті басқа тұлғаның меншігіне берген тұлға, азаматтық кодексте, басқа да заңды актілерінде немесе шартты осы міндеттеме бойынша бірдей жауапкершілік көзделмесе, рента алушының рента шартының бұзылуына байланысты туған талаптары бойынша субсидиаралық жауапты болады. Жер учаскесі немесе басқа да қозғалмайтын мүлік құқығы рента төлейтін етіп берілген кезде рента алушы рента төлеушінің міндеттемесін қамтамасыз ету үшін осы мүлікті кепілге беру құқығын алады. Рента төлеушінің міндеттемелерін орындалмағаны немесе тиісінше орындалмағаны үшін жауапкершілік тәуекелі рента алушының пайдасына сақтандыру міндетін белгілейтін талап ақша сомасын намесе өзге де қозғалмайтын мүлікті рента төлейтін етіп беруді көздейтін шарттың елеулі талабы болып табылады.
Рента төлеуші осы 521-баптың 2-тармағындағы көзделген міндеттерді орындамаған кезде, сондай- ақ рента алушы жауап бермейтін мән-жайлар бойынша қамтамасыз етуден айырылған немесе қамтамасыз ету талаптарын нашарлатқан жағдайда рента алушы рента шартын бұзуға және рента шартының бұзылуынан келтірілген залалды өтеуін талап етуге құқылы. Рента төлеу мерзімін кешіктіргені үшін рента өтеуін талап етуге құқылы. Рента төлеу мерзімін кешіктіргені үшін рента төлеуші рента алушыға егер шартта тұрақсыздық айыбының өзгеше мөлшері белгіленбесе, азаматтық кодекстің 353- бабында көзделген мөлшерде тұрақсыздық айыбын төлейді.

Рента шартының мазмұны мен нысаны

Қазіргі уақытта, реттеу нормативтік-құқықтық бағыттағы қатысты рента шартының іске асырылуда, жалпы, жекелеген нұсқалары келісімнің -- арнайы нормаларға сәйкес, бекітілген қолданыстағы Азаматтық кодексте. Атап өту маңызды, бұл сәйкес аталған шартта белгілеуге жол беріледі міндеттерін жүзеге асыру бойынша ренталық төлемдер мерзімсіз түрде немесе өмір алушы.
Ескеру керек, өмір бойы төлем белгіленуі мүмкін ұстау жағдайында жеке тұлғаның асырауда. Орынды жан-жақты қарап, рента шартын (түсінігі, элементтері, мазмұны, түрлері). Сондай-ақ талдайық жағдайға қатысты туындаған ұсынылған тақырыптар қоғамда бүгін.
Мәні мен маңызы рента шартының бастау үшін атап өту қажет қарағанда өзге де түсімдер астында рентой түсіну керек табыс алынатын жер, мүлік немесе капитал. Маңызды толықтырылсын, ол табыс алушылардан жағдайда талап етілмейді кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыру.
Қарастыра отырып, түсінігі, түрлері және рента шартының мазмұны, орынды болады бастапқыда келтіру өзекті бүгінгі таңда анықтау. Мысалы, рента шартын білдіреді келісім, оған сәйкес алушы (бір жағы) деп төлеушіге (екінші тарапқа) меншікке мүліктік кешендер, төлеуші, сондықтан міндеттенеді алмасу бұл мүлікке кезеңдік түрде төлеуге алушыға белгіленген ақша сомасы деп аталатын рентой, немесе ұсынуға кейбір құралдары, оның мазмұны басқа нысанда. Субъектілері және рента шартының нысаны қазіргі уақытта алушылар ренталық төлемдер болып саналады тек азаматтар. Ерекшелік осы жағдайда құрайды алушылар тұрақты рента. Олар болуы мүмкін бірлестіктер коммерциялық емес типтегі болмаған жағдайда қарама-қайшылықтарды қатысты қолданыстағы заңнаманың мақсаттары мен қызметі құрылымының. Білу қажет, бұл шектеулер жоспарында жатты құрамын төлеушілердің белгілі бір ақша сомасы ретінде ренталық төлем жоқ.
Қарастыра отырып, ұғымы және оның түрлері рента шартының, сондықтан өмір бойы төлем белгіленуі мүмкін пайдасына біраз азаматтар. Кезде мұндай мән-жайлар, олардың үлесіне қатысты байланысты құқықтарды алуға рента, әдепкі бойынша тең болып есептеледі. Егер бірі алушылардың көз жұмады, оның үлесі ауысады алушыларға, оның ішінде сақталады. Білу қажет төлеушілер болуы мүмкін заңды және жеке тұлғалар.
Орынды, сондай-ақ шешуді сипаттайтын ұғымы және оның түрлері нысаны рента шартының. Маңызды екенін есте кез келген келісім-шарт ұсынылған үлгідегі нотариалдық куәландырылуы тиіс. Бұдан бөлек, келісім бойынша жылжымайтын мүлікті иеліктен айыруға астында төлеуге, ренталық төлем, қажет тиісті мемлекеттік құрылымдар.
Сипаттамасы. Бұрын қарауға түрлері рента шартының азаматтық құқықтағы, орынды болмақ көрсету ең маңызды сипаттамалары бұл санатқа жататын. Олардың арасында маңызды болып табылады бөлу мынадай:
келісім-Шарт нақты болып табылады (консенсуальным, яғни, беру мүліктік кешендер іске асырылуда белгілі бір ақыға).
Келісім сипатқа біржақты-тағайындайды.
деп Саналады өтеулі.
келісім-Шарт болып табылады алеаторным (тәуекелдік), яғни әрқайсысы оның тараптардың, сондықтан немесе әйтпесе, мойнына тәуекелді алумен қарама-қарсы қанағаттандыру аз көлемін салыстырғанда берілген.
Рентаның төленуін Қамтамасыз ету.Қарастыра отырып, рента шарты және оның түрлері, атап өту маңызды, бұл осы құжатқа сәйкес алушы деп хабарлайды мүліктік кешендері жеке меншікке де, егер сатып алу-сату; белгілі бір сомасы бұл ретте төлем төленеді кезеңдік түрде болады. Кейде төлеу жүзеге асырылады бойы белгісіз уақыт кезеңі (деп аталады мұндай жағдай тұрақты рентой), бұл, әрине, тиімді төлеуші үшін.Толықтыру қажет, бұл алушы сақтайды нақты құқық төленуін қамтамасыз ету рента төлем (шарттың мәні) болса, меншік құқығы, сондықтан немесе әйтпесе, ауысады төлеушіге. Қарау барысында ұғымдар элементтерін, түрлерін шартты рента екенін қамтамасыз ету үшін жасалады және мынадай:
қатысты жылжымайтын мүлік, ол қызмет етеді келісімнің мәні алушы сатып алады міндеттемесін қамтамасыз ету үшін кепіл құқығы тиісті мүліктік кешендер.
жоспарында жылжымалы мүлікті (қайда орынды жатқызуға және ақша қаражаттары) болып табылатын, келісім-шарттың мәні елеулі шарты осы келісімнің факторы болып табылады белгілейтін міндеті тарапынан төлеушінің ұсыну бойынша орындалуын қамтамасыз ету өзекті міндеттемелерін немесе сақтандыру пайдасына алушының жауапкершілік тәуекелі тиісінше орындамағаны үшін немесе орындамағаны үшін қолданыстағы міндеттемелерді мүлдем. Орындамаған жағдайда жағынан төлеушінің ұсынған міндеттерді, сондай-ақ қамтамасыз етуді жоғалтқан немесе оның шарттарын нашарлатқан байланысты мән-жайлар, жауап алушы, соңғы өкілеттігі абсолютті құқығын бұзу талаптары мен залалды олар туындаған сол бұзуға. Толықтыру керек, бұл-тармағында келтірілген мәліметтерді реттелген 587-құжат қолданыстағы аумағында Ресей Федерациясының Азаматтық кодексінің.

РЕНТА ШАРТЫНЫҢ ТҮРЛЕРІ
Тұрақты рента

Қазақстан Республикасының заңнамасымен рента шартының үш түрі көзделген: - тұрақты рента шарты; - ғұмырлық рента шарты; - өмір бойы асырауда ұстау шарты. Жалпы нормалар шарттың аталған үш түріне де бірдей қатысты болып табылады. Бұлардың әрқайсысының ерекшеліктері бар. Олар төлемдерін нысанында, оның ең төмен мөлшерінде көрініс табады. Рента шарттарын жіктеудің негіздері осымен шектелмейді.
Сол сияқты олардың субъектілік қатары, олардағы құқықтық мирасқорлық және рентаны сатыа алу құқығы мүліктің кездейсоқ бүлінуінің немесе жойылуының ренталық қатынастарға әсері және басқасы ерекшеленеді. Тұрақты рента ғұмырлық шарттары мүлік рента төлеушіге ақыға немесе тегін берілетініне , мүлік қозғалатын ба әлде қозғалмайтын ба, соған байланысты бөлінуі мүмкін. Өмір бойы асырауда ұстау шарты осы екі шарттан едәуір ерекшеленеді. Онда фидуционарлық (сенімділік) сияқты сипат айқын көрініс табады., осы азаматтық құқық щеңберінен шығып кетеді деуге болады. Ондағы сенімділік бір бөлігінде отбасылық құқық ережелеріне де негізделуі мүмкін болып табылады.
Шарттың элементтері.Тұрақты рента тараптары болып рента алушы және рента төлеуші табылады. Тұрақты рента алушылары болып азаматтар және коммерциялық емес ұйымдар табылады. Азаматтар ренталық қатынастарда тұрақты рента алушысы болып үш жағдайда табылады: а) егер олар мүлік иесі болса және мүлік олармен рентаға берілсе; ә) тұрақты рентаны алушы мұрагерлік салдарынан құқықтық мирасқор болса; б) тұрақты рента азаматтар пайдасына басқа бір тұлғамен шарт арқылы қарастырылса, яғни үшінші тұлға пайдасына жасалған шарт орын алса.
Азаматтарды кәсіпкер ретінде тіркеу олардың тұрақты ренталық төлемдерді алуы үшін кедергі болмайды, себебі мұндай жағдайларда азамат өзіне тиесілі жалпы құқық қабілеттілікке негізделіп рента қатынастарында да қатыса береді. Тұрақты рента алушы ретінде егер бұл олардың мақсатына және қызметіне сай келсе коммерциялық емес ұйымдар да әрекет ете алады. Бірақ Қазақстан Республикасында тұрақты рента алушы болып мемлекеттік мекемелер табылмайды, себебі олар мемлекеттік бюджеттен тыс көздерден қаржыландырылуы мүмкін емес. Коммерциялық емес заңды тұлғаларда олардың пайдасына өзге тұлғалармен орнатылған тұрақты рентаның алушылары бола алады. Коммерциялық емес ұйымдардың пайдасындағы рентаны алушылардың катары өзгеріп тұруы мүмкін.
ҚР АК 523-бабының 2-тармағына сәйкес олардың құқықтары заңды тұлғалар қайта құрылуы нәтижесіндегі құқыктық мирасқорлық арқылы өтуі (ауысуы) мүмкін. Яғни, егер екі жеке меншік мекеме біріккен болса және с.с., онда олардың біреуінің тұрақты рентаны алуға құқығы жаңадан пайда болған коммерциялық емес заңды тұлғаға ауысады. Алайда, қайта құру нәтижесінде коммерциялық заңды тұлға болса, онда рентаны төлеу тоқтатылады. Сол сияқты мұра иесіз қалатын болса, рента бойынша мемлекет пайдасына құқықтық мирасқорлық орын алмайды. Тұрақты рентаны алуға құқық өзге (жеке немесе заңды) тұлғаға ішінара сингулярлық мирасқорлық негізінде талап етуді беру арқылы ауысуы мүмкін. Егерде талап етуді беруге тиым салынса немесе оны төлеушімен келістіру талабы тұрақты рента шартының өзінде ұсталмаса, онда талап етуді беру рента төлеушісі келісімінсіз де жүзеге асырылуы мүмкін.
Тұрақты рентаны төлеушілері болып азаматтар (жеке тұлғалар) және осыған оларға тиым салынбаса (заңнама бойынша немесе құрылтайшы құжаттармен) коммерциялық, коммерциялық емес заңды тұлғалар табылуы мүмкін.Тұрақты рента шартының нысанасы бір жағынан рента төленуі үшін иеліктен шығармайтын мүлікті, екінші жағынан ренталық төлемдерді қамтиды. Тура (формалді) түрде заңнама ренталық шарт нысанасы болып келе алатын мүлік тізімін (түрлерін) шектемейді, бірақ іс жүзінде ренталық шарт жылжымайтын (қозғалмайтын) мүлікке билікті жүзеге асыруға қолайлырақ болып келеді. Рента болса, ол көбінесе ақшалай қанағаттандыру, ал кейде ақша орнына заттай (натуралды) қанағаттандырылуы мүмкін.
Баға. Тұрақты рента шартына қатысты рента төлеушінің меншігіне берілетін мүліктің бағасы, ренталық төлемдердің мөлшері және тұрақты рентаны сатып алу бағасы туралы айтуға болады. Рента шартының тәуекелге негізделгеніне байланысты оның бағасы шартты түрде анықталады, қателесулер (тұрақсыздық) орын алуы мүмкін, себебі есепке мүліктік тек таза құны ғана емес, болашақта алынар деген ренталық төлемдердің көлемі де алынады. Рентаның ең төмен сомасы (мөлшері) тұрақты рента шарты бойынша қарастырылмаған. Рентаны бағаның дәстүрлі түсінігіне келтіру өте қиын. Оны анықтауға қатысты белгілі (тұрақты) көрсеткіштер (өлшемдер) қалыптасып үлгерген жоқ. Ал тауарлар, жұмыстар, қызметтер бағалары жөнінде айтатын болсақ, олар үшін нарық жағдайында баға қалыптастыру тетігі дайын.
Тұрақты рентаның төлеуші сатып алу бағасы дегеніміз бұл, оны төлеген жагдайда, алушы алдындағы міндеттемесінен босатылатын ақшалай сома. Заңи табиғаты бойынша міндеттемені тоқтатудың бір тәсілі, бас тарту төлемі ретінде бағалауға болады (ҚР АК 369-бабы). Сатып алу бағасы шартпен анықталады. Шарттың өзінде сатып алу бағасы туралы жағдайлар қарастырылмаса, сатып алу ренталық төлемдердің бір жылдық сомасына сәйкес келетін баға бойынша жүргізіледі. Рента төлеушіге тегін берілген мүліктің сатып алу бағасы шартпен бекітілмесе, ол мүліктің құнынан және бір жылдық ренталық төлемдердің сомасынан құралады.
Мерзім.Тұрақты рента мерзімсіз төленеді, яғни оны төлеу міндеті өз бетімен тоқтатылуы мүмкін емес. Сондықтан мән міндеттемені орындау мерзіміне беріледі, олар болса төлемдердің мерзімділігіне тіреледі. Төлемдердің мерзімділігі шарттың өзінде анықталмаса, тұрақты рента әрбір күнтізбелік тоқсан аяқталуымен төленуі керек. Сөйтіп, телем күні жаңа басталған тоқсанның бірінші күнімен анықталады, көрсетілген (тиісті) мерзімде төлемді жасамау мерзімді өткізіп алуға әкеледі.
Мазмұны.Рента шартының мазмұны сатып алу-сату шартының мазмұны сияқты көлемді болып келмейді. Бірақ, оның мазмұнын кеңейтіп қарауға да болады, себебі бұдан бұүрын айтылғандай, рента шартының қатысушыларында сыйға тарту, сатып алу-сату шарттарының қатысушыларындағыдай құқықтар мен міндеттері пайда болады. Рента төлеушінің негізгі міндеті шартпен қарастырылған ренталық төлемдерді тиісті мерзімдерде төлеп тұруда болып келеді. Рентаны төлеуші рентаны сатып алу арқылы оны төлеуден бас тарта алады. Осындай жағдайда (рентаны төлеуден бас тартатын болса) рента төлеушісі өзінің бас тартатыны туралы рента төленуі тоқтатылуына дейін үш айдан кем болмайтын мерзімде рента алушысына хабарлауға міндетті. Бас тарту туралы хабарлау үшш, ұзақтау болып келетін мерзімдер, шартпен қарастырылуы мүмкін. Рента алушысы барлық тиесілі сомаларды алмайынша рента міндеттемесі тоқтатылмайды. Рентаны сатып алудың өзге тәртібі, сатып алу сомасын бөлшектеп төлеу, аралас нысанда төлеу және т.б- шартпен қарастырылуы мүмкін.
Тұрақты рента шарты рентаны сатып алу құқығы рента алушының өмірі бойы немесе өзге мерзім ішінде жүзеге асырылуы мүмкін болмайтынын қарастыра алады. Алайда осындай шектейтін мерзім шарт жасалған сәттен отыз жылдан аспауы керек. Рента төлеушісі рентаны сатып алу құқығынан толығымен бас тартатынын бекітетін шарт жарамсыз болып табылады.
Кейбір жағдайларда рента алушының рента төлеушіден оның рентаны сатып алғанын талап етуге құқығы да болады. Бұл құқықтың негіздемелеріне мыналар жатады:
Рента төлеушінің рента төлеу мерзімін бір жылдан астам өткізіп алуы өзге мерзімдер шартпен қарастырылады;
рента төлеушінің ренталық міндеттемені қамтамасыз ету (мүлікті кепілге беру ж.б.) бойынша, рента алушы алдындағы өзінің жауапкершілігін сақтандыру бойынша міндеттерш бұзуы;
рента төлеушіні төлемге қабілетсіз деп тану, немесе рента
шартта қарастырылған мөлшерде және мерзімдерде төленбей-
тінін дәлелдейтін өзге жағдайлардың пайда болуы;
рента төленуі үшін берілген жылжымайтын мүлік ортақ мен-
шікке айналуы немесе бірнеше тұлғалар арасында бөлінуі;
шартпен көзделген өзге жағдайлар.
Тізіліп айтылғандай жағдайлар болып тұрса, рента алушының біржақты әрекеттеріне байланысты төлеушінің рентаны сатып алуға қатысты міндеті пайда болады. Бұл міндет орындалмаса, рентаны алушы кепілдік нысанасына өндіріс айналдыруға немесе міндеттемелер орындалуын қамтамасыз ететін өзге тетігін қолдануға және рентаны сатып алу бағасын құрайтын өндіріп алуға құқылы. Рента төлеушіге жауапкершіліктің тиісті шараларын қолдануда жоққа шығарылмайды (осының мүмкіншілігі бар болып келеді).
Шарттың мазмұнына рентаға мүлік ақыға немесе тегін берілді ме сол елеулі әсерін тигізеді. Егер мүлік тегін (ақысыз) берілсе мүліктің кездейсоқ жойылуының немесе бүлінуінің қаупі (тәуекелі) толығымен рента төлеушіде болып келеді. Бұл орын алғанда (осындай жағдайда), ол өзіне қолайлы болып келетін жағдайлар бойынша келісіп, рентаны тезірек сатып алуы керек. Басқа амал рентаны алушы борышты кешіргенінде болады (ҚР АК 373-бап).
Мүлік рентаға ақыға берілсе және мүлік кездейсоқ жойылса немесе бүлінсе, осымен байланысты тәуекел тараптар араларында үлестіріледі. Рента төлеуші рента төлеуді тоқтатуы немесе оны төлеу жағдайларын өзгертуді талап ете алады. Біздің көзқарасымыз бойынша рента ұзақ мерзім төленсе, яғни рентаны алушы едәуір табыс тауып үлгерсе, онда ренталық төлемдерді тоқтатуға болады. Керісінше, ренталық қатынастар аз уақыт тұрмыс етсе, рента алушының мүдделері оған ішінара өтеу жасалуын талап етеді, сондықтан ренталық төлемдер тоқтатылмай тек азайтылуы мүмкін. Өзге де мәселе шешімдерін табуға болады, мысалы, төлемдер сомасы бірден емес, бірте-бірте азайтылу мүмкін.

Ғұмырлық рента

Бұл шарт құқықтық реттеуіне назар аударсақ, оған Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексінің 28 тарауы 1 тармақшасында көрсетілген барлық жалпы ережелері қолданылатындығын айта аламыз. Біз қарағанда тұрақты рента шарты және ғұмырлық рента шарты ұқсас болады. Жақынырақ қарастырғанда олар элементтерінің әртүрлі ерекшеліктері бар екенің анықталады.
Олардың сыртқы ұқсатығы жалпы мәні бар нормалар әсерінің салдары болып келеді. Ғұмырлық рента алушылар егер шарт өзгерше көзделмесе бірдей тең құқылы болады. Ғұмырлық рентаны алушылардың біреуі қайтыс болса, онда оның рентаны алу құқығындағы, шартпен өзгешелік қарастырылмаса, артында тірі қалған рента алушыларына өтеді. Рента алушылардың сонғы қайтыс болғанда рентаны төлеуге қатысты міндеттеме толығынан тоқтатылады. Шартты жасасу сәтінде қайтыс болған азамат пайдасына рентаны орнататын шарт жарамсыз ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.