Нұрғиса Тілендиев өмірбаяны

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТІРЛІГІ
Мұхтар Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан Мемлекеттік Университеті

СӨЖ
Тақырыбы:КСРО өнер жұлдызының шығармашылық ғұмырын зерттеу

Тобы:МС-19-15-3к2
Орындаған: Уразбек Абат
Қабылдаған: Ормолдаева Майра
Жоспар:
1.Кіріспе.
Нұрғиса Тілендиев өмірбаяны.
2. Негізгі бөлім.
Өнер жұлдызының шығармашылық ғұмыры.
Туындылары.
3. Қорытынды.
4. Пайдаланылған әдебиеттер.

1.Кіріспе
Тілендиев Нұрғиса Атабайұлы 1925 жылы 1 сәуір күні Алматы облысы, Іле ауданындағы Шилікемер ауылында дүниеге келген. Әкесі Атабай домбырашы, халық әндерінің білгірі болған. Шешесі Салиқа да музыканы жақсы көрген, өлең айтқан, тіпті сырнайда да ойнаған екен.
Нұрғиса бала кезінен бір орында отырмайтын. Анасы балам бір бәлеге ұрынып қалмасын деп, аяғын ағашқа байлап қойған кездері де болыпты. Артынан баланың энергиясын домбыраға қарай бұрған. Сөйтіп, Нұрғиса бес жасында әкесінен домбыра тартуды үйренген. Ал анасы ноталық сауатын ашты.

Бір күні Ахмет Жұбанов Нұрғиса тұрған үйдің жанынан өтіп бара жатып, домбыраның үнін естіп қалады. Ұлттық аспапта сонша шебер ойнап отырған кім екенін білгісі келеді де, алты жасар баланы көріп, анасынан ұлының тағы бір рет домбыра тартып беруін сұрайды. Шешесі Салиқа келіседі. Бірақ тіл-көз тимесін деп баласы мен Жұбановтың ортасына шымылдық іліп қояды.
Ахмет Қуанұлы баланың ойнауын ұйып тыңдап, оған музыка училищесіне баруға кеңес береді. Училищеде баламен басқа композитор Латиф Хамиди айналысып, оны би класына жазып қояды. Іссапардан келген Жұбанов талантты домбырашы балет сабақтарына барып жүргенін көріп, дереу музыка класына ауыстырады.
Домбырамен қатар, Нұрғиса бокспен де айналысқан. Алайда Ахмет Жұбанов: "Не бокс, не музыка!" деп шарт қойғаннан кейін Нұрғиса өнерді таңдайды.
Өнер жұлдызының шығармашылық ғұмыры.
Москваның П.И.Чайковский атындағы консерваторисының дирижерлік факультетін (проф. Н.П. Аносовың класы бойынша) бітірді. Қазақтың Абай атындағы опера және балет театрында (1953-1961), қазақтың Құрманғазы атындағы Мемлекеттік Академиялық халық аспаптар оркестрінде (1961-1964) және тікелей өзінің ұйымдастыруымен дүниеге келген Отырар сазы халық аспаптары оркестрінде (1981-1998) бас дирижер қызметін атқарды. Сондай ақ, 1968 жылдың Қазақфильм киностудиясы музыка редакциясының бас редакторы болып істеді. Қазақстанның халық әртісі, Қазақстан Республикасы Мемлекеттік сыйлығының иегері, КСРО ның халық әртісі. Қазақстан Республикасы Президентінің жарлығымен Н.Тілендіұлына 1998 жылы Халық Қаһарманы атағы берілді.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------

----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Туындылары
Нұрғиса Атабайұлы қазақтың музыкалық мәдениетіне композитор, дирижер, орындаушы ретінде өшпес із қалдырған суреткер. Ол 500-ден астам музыкалық төл туындылардың авторы. Осынау мол мұраның жанрлық аясы да қайран қалдырады: ән, күй, романс, увертюра, поэма, контата, опера, балет. Сүйікті шығармаларынан
Достық жолымен (1958)
Менің Қазақстаным контатасын (1959)Қ.Қожамяровпен бірлесіп жазған
Алтын таулар операсын (1961)
Ата толғауы оркестр үшін жазылған шығармаларын (1962)
Халық қуанышы (1963)
Қайрат (1964)
Жеңіс солдаты (1975) сияқты увертюраларын атауға болады. Оның
Аққу
Аңсау
Арман
Ата толғауы
Әлқисса
Қорқыт туралы аңыз
Көш керуені
Махамбет
Фараби сазы сияқты күйлері
Саржайлау
Алатау
Ақжайық
Ақ құсым
Өз елім сияқты ондаған әндері халықтық бояу нақышының қанықтығымен, өзіндік қолтаңбасының айқындығымен жұртшылықтың сүйіп тыңдайтын рухани қазынасына айналған. Мұның сыртында қырықтан астам пьесаға және жиырмадан астам фильмге музыка жазған.
Нұрғиса Атабайұлы музыкасын жазған М.Әуезовтың, Ш.Аймановтың, Т.Ахтановтың, Ә.Тәжібаевтың пьесалары, сондай-ақ
Қыз Жібек
Қилы кезең
Менің атым Қожа
Қарлығаштың құйрығы неге айыр
Ақсақ құлан фильмдері әлдеқашан қазақ сахнасы мен экран өнерінің классикасына айналған.

Ол 500-ден астам муызкалық төл туындылардың авторы. Осынау мол мұраның жанрлық аясы да қайран қалдырады: ән, күй, романс, увертюра, поэма, контата, опера, балет т.б. Сүйікті шығармаларынан Достық жолымен (1958), Менің Қазақстаным контатасын (1959), Қ.Қожамяровпен бірлесіп жазған Алтын таулар операсын (1961), Ата толғауы және оркестр үшін жазылған ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.