Қызылқия кенορнының қабат мұнайының қасиеті

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 23 бет
Таңдаулыға:

Әлитұрлыұлы Алмаз

Қызылқия кенορнында мұнай кенορындарын игерудің технологиялық көрсеткіштерін су айдау әдісін қолданумен анықтау

Кіріспе

Мұнай - жер қойнауынан алынатын көмірсутектер қоспасы, өзіңі тән иісі бар, түсі қара қоңыр, кейде ашық-сары болып келетін шикізат. Ал тарихи жағдайларда жер асты қойнауында жинақталған мұнай-газ кен орындарының кешенін мұнай кен орны деп атайды. Қазіргі уақытқа дейін Қазақстанда 200 ден астам мұнай және газ кенορындары барланған, оның ішінде 110 мұнайлы, 67 мұнай-газды, 22 газды, 11 конденсатты кенορындары бар. Барланған мұнайдың алынатын қορы 2,2 млрд. т, газ 2,5 трлн.м3, конденсат 0,7 млрд.м3. Қазақстанда мұнайдың болжамдық қορлары 20-25 млрд. тонна деп бағаланады.
Мұнай мен газдың барланған қορының негізгі бөлігі Каспий маңы мұнайлы-газды аймағында шоғырланған. Мұнда 122 кенορны ашылған,оларда республикадағы көмірсутек қορының 80 пайызы (1,3 млрд.т мұнай, 700 млн.т шамасында конденсат, 1,7млрд.м3 бос және 577млрд. м3 сұйытылған газ) шоғырланған. Бұл жерде мұнай мен газдың Қашаған, Теңіз және Қарашығанақ сияқты айрықша ірі кенορындары бар,олардың жиынтық үлесі мұнай мен газ өндірісінің жалпы балансында 30 пайыздан асады. Оңтүстік Маңғыстау мен Солтүстік Үстірт-Бозащы аймағындағы ең ірі кенορындар-Өзен,Жетібай, Қаражанбас, Солтүстік Бозащы. Мұндағы мұнайдың барланған қορы 700 млн. т, конденсат 1,4млн.т және газ 141,0млрд.м3 кұрайды. Жалпы республикалық баланста бұл аймақтағы көмірсутек өндірісінің үлесі 50% шамасына тең.
Мұнайдың өнеркәсіптік мол қορы Оңтүстік Торғай мұнайлы-газды алабында анықталған. Бұл жерде жиынтық болжамдық қορы 400 млн.т шамасындағы 11 кенορыны барланған. Олардың ең ірісі - Құмкөл мұнай-газ кенορны. Бұл аймақтың мұнай өндірісіндегі үлесі 10% шамасында.
Қазақстанның алты әкімшілік облысында мұнай қορының және өндірістік категориясы белгіленген: Атырау, Ақтөбе, Батыс Қазақстан, Маңғыстау, Қызылорда, Қарағанды.
Батыс Қазақстанның 4 облысында 90 жуық игеруге болатын мұнай қορлары бар. Ең ірі кенορындарға Қашаған,Теңіз, Қарашығанақ, Өзен, Жаңажол, Кенбай тағы басқа кенορындары жатады. Сонымен қатар 100 млн.тонна мұнай қορы бар кенορындары жатады. Газдың негізгі қορлары Батыс Қазақстанда белгіленген.
Сондай-ақ Каспий маңы ойпатында терең жатқан мұнай кеніштерін игеруге өнеркәсіптік жұмыстар мыналарға қол жеткізді: континентальды шельфтегі мұнай-газ кенορындарын меңгеруді жеделдету және осы үшін керекті өндірістік-техникалық базаның жасақталуы.

Геологиялық бөлім

1.1 Геологиялық құрылымның қысқаша сипаттамасы

Қызылқия кенορны Қазақстан республикасы,Қызылорда облысы, Тереңөзек ауданының аумағында орналасқан. Кенορын 1986 жылы ашылды.
Кенορнының құрылымы Турлан геофизикалық экспедициясының терең бұрғылау нәтижесінде дайындалды.1986 жылы төменгі неоком (төменгі бор) шөгінді қабатынан ең бірінші №3 ұңғымадан мұнай ағыны алынды.
Кенορнының географиялық орналасуы Торғай ойпатының оңтүстік бөлігімен шектелген.Ең жақын елді-мекен және теміржол оңтүстікке қарай 100 шақырым қашықтықта Жосалы станциясы орналасқан.
1994 жылы кенορнында Туран-Петролеум қосымша сеймобарлау жұмыстарын жүргізді.2001 жылы Азимут Энерджи Сервис компаниясы 3D сеймобарлау жұмыстарын жүргізді.
Кенορнында іздеу-барлау жұмыстарын Оңтүстік Қазақстан облысының ПГО "Южказгеология"мұнай барлау экспедициясы жүргізді.1994 және 2001 жылдары Туран-Петролеум және ПетроКазахстан Кумколь РесорсизАҚ қосымша барлау-пайдалану жұмыстары жүргізілді.
Қызылқия кенορнында шөгінді тау жыныстарының қабаты мезозой іргетасы шөгінділерінің фундаменттерінен төрттік жүйе ірге тасына дейін қосылған.Стратиграфиялық бөліктеу үшін каротажды диаграммалар,шлифтер қолданылды. Арысқұм горизонтының коллекторлары болып құмды-алевролитті тау жыныстары, көлдер мен шөгінді түзілімдер табылды.
2001-2002 жылы Қызылқия кенορнында геологиялық құрылымын нақты бөліктеп анықтау үшін 3D сейсмикалық барлау жүргізілді. Сейсмоматериалдардың интерпретациясы нәтижесінде оңтүстік Торғай бассейніндегі Арысқұм құмды қабаты бойынша құрылым картасы талданды. Жұмыс Азимут Энерджи Сервисез ААҚ-ның қатысуымен жүргізілді.

сурет. Ауданның шолу картасы

1.2 Кенορын стратиграфиясы

Жаңа ұңғымаларда геофизикалық зерттеу жұмыстарының материалдарын өңдеу барысында,алынған кернді зерттеу барысында өнімді қабат-коллекторларының сипаттамалары анықталды.
Қызылқия кенορны Ақсай горст-антиклиналының солтүстік жарты бөлігінің орталығында орналасқан,оның жоғарғы бөлігінде юра қабаты түзілген. Арысқұм горизонтының төменгі табанында ақшабұлақ свитасы, ортаңғы және жоғарғы горизонттардың төменгі фундаменттің беткі бөлігіне қысылып, қабаттың құрылымдық деңгейінің өзгеруне байланысты құрылымдық жоспары күрт өзгерген.Осы себептен стратиграфиялық-құрылым төрт бөлікке бөлінеді: Солтүстік, Шығыс, Батыс және Оңтүстік Батыс Қызылқия.
М-ІІ өнімді кешенінің жалпы қалыңдығы 5,8метрден 45метрге дейін өзгереді. Жалпы тиімді қалыңдық 1,4 метрден 36 метрге дейін өзгереді.
Газға қаныққан қабаттың қалыңдығы №15 ұңғымада 4 метр құрайды.
Тиімді мұнай қабатының қалыңдығы 0,8метрден 18,4 метрге дейін өзгереді.
М-II кешенінің құмдылығы 0,12-ден 1-ге дейін. Орташа құмдылығы 0,70.
Кенορнында өнімді қабат төменгі бор кенішінің арысқұм шөгінділерінен құралған.М-II өнімді кешенінен алынған керндерді петрографиялық және петрогеофизикалық зерттеу нәтижесінде гравилит,құмтасты және алевролит түрінде,кейбір жерлері аз цементтелген аргилит қабатшаларынан тұратыны анықталды.
Барлау сатысында керн 18 ұңғымадан алынды.
Қызылқия кенορнында 2002-2005 жылдар аралығында 15 ұңғыма бұрғыланды.Мұнайға қаныққан коллектордың кеуектілігі 0,11-ден 0,3083 бірл.бөлігіне тең, орташа 0,2133 бірл. бөлікті құрайды.Өткізгіштік 0,0011-ден 3,2405 мкм2 құрайды, орташа 0,302 мкм2.

1.2 сурет.Қызылқия кенορнының өткізгіштік коэффициентін анықтау графигі

1.1 кесте
Қабат қалыңдығының сипаттамасы

1.3 Кенορын мұнайы мен газының физика-химиялық қасиеттері

Қызылқия кенορны бойынша мұнай-газдың физико-химиялық құрамын және қасиетін 2003 жылы НИПИнефтегаз ЖАҚ институты толық зерттеп, талдаудан өткізді.Сынамаға М-ІІ өнімді қабатының солтүстік бөлігінде орналасқан №9 ұңғымасынан 1485-1507 метр тереңдігінен мұнай алынды.
Алынған сынама бойынша қабаттағы мұнайдың физика-химиялық қасиеттері,яғни негізгі параметрлер алынды:тығыздығы,тұтқырлығы,қату температурасы,фракциялық және көміртегі құрамы,күкірт құрамы парафинділігі, асфальтендер құрамы және т.б.
2004 жылы қабат жағдайындағы мұнайды және газды Пенкορ ЖАҚ-ы шығыс бөлікте орналасқан №12,17,202 ұңғымалар бойынша және солтүстік бөлікте орналасқан №104,109 ұңғымаларда зерттеу жұмыстарын жүргізді. Зерттеу нәтижесінде жер бетінде мұнайдың физика-химиялық қасиеттері жоқ болды.Сол себептен болашақта мұнай сынамасына толық талдау жүргізу керектігі ұсынылды.
Солтүстік блок
Қызылқия кенορнының мұнайының физика-химиялық сипаттамасы үш сынамалық ұңғымалар бойынша анықталды (№9 және №104,109 ұңғымалар).
Қабаттағы мұнайдың тығыздығы 685-715 кгм3,орташа қабат температурасы 63оС болғанда тығыздық 701 кгм3.Мұнайдың газбен қанығу қысымы 6,7 МПа-дан 8,9 МПа-ға дейін өзгереді,орташа 7,6 МПа.Газ құрамы 116,7 м3т-134,1 м3т аралығында,орташа 126,9 м3т.Мұнайдың тұтқырлығы 0,43 мПа·с-0,66 мПа·с аралығында өзгереді, орташа 0,57 мПас.Көлемдік коэффициенті 1,32-1,36 аралығында, орташа 1,34 құрайды .
Беттік жағдайдағы мұнайдың физика-химиялық қасиеті №9 ұңғымадан алынған сынама бойынша анықталды.Солтүстік блоктың мұнайы жеңіл, парафинді және аз күкіртті. Беттік жағдайдағы мұнайдың тығыздығы 801кгм3. Мұнайдың кинематикалық тұтқырлығы 20оС-да 4,08мм2с тең.Мұнай құрамындағы асфальтендер мөлшері 13,96%. Парафин мен күкірттің мөлшері 5,05% және 0,07% құрайды. 300оС температурада қайнату нәтижесінде жеңіл фракциялардың құрамы 63% құрайды.
Газ құрамындағы негізгі компоненттер метан болып табылады,оның мөлшері 42,55% моль-ден 63,84% моль-ге дейін өзгереді, орташа 50,07% моль.
Этан 14,7% мольден 16,52% мольге дейін, орташа 15,96% моль;
Пропан 10,68% мольден 18,88% мольге дейін, орташа 15,82% моль.
Күкіртсутегі кездеспейді.Азот және көмірқышқыл газы орташа 3,15% моль және 0,11% моль құрайды.Ауа бойынша газдың бірлік салмағы 0,847-0,938, орташа 0,893 құрайды.
Шығыс блок
Мұнайдың физика-химиялық сипаттамасы үш сынамалық ұңғымалар бойынша анықталды (№12,17,109 ұңғымалар).Зерттеу жұмыстары Пенкор ЖШС зертханасында жүргізілді.
Қабаттағы мұнайдың тығыздығы 636-659кгм3,орташа қабат температурасы 69оС болғанда тығыздық 645кгм3. Мұнайдың газбен қанығу қысымы 12,6МПа-дан 15,1МПа-ға дейін өзгереді, орташа 13,9 МПа. Газ құрамы 171,1 м3т-208,5 м3т аралығында,орташа 195,8 м3т.Мұнайдың тұтқырлығы 0,29 мПа·с-0,36мПа·с аралығында өзгереді,орташа 0,26 мПас.Көлемдік коэффициенті 1,43-1,54 аралығында, орташа 1,50 құрайды
Беттік жағдайдағы мұнайдың физика-химиялық қасиеті жүргізілген жоқ. Мұнай құрамын толық талдаудан өткізу ұсынылады.
Газ құрамындағы негізгі компоненттер метан болып табылады,оның мөлшері 59,65% моль-ден 60,75% моль-ге дейін өзгереді, орташа 60,07% моль. Этан 12,63 % мольден 13,92% мольге дейін, орташа 13,16% моль;
Пропан 12,18% мольден 13,47 % мольге дейін, орташа 12,71% моль.

1.2 кесте
Қабат жағдайындағы мұнайдың физика-химиялық қасиеті

1.3 кесте
Қызылқия кенορнының қабат мұнайының қасиеті

Мұнайды сумен ығыстыру коэффициентін (Квн) анықтау үшін зерттеу жұмыстары Мунайгазгеолсервис ЖШС зертханасында жүргізілді. Мұнайды сумен ығыстыру процесін моделдеу Қызылқия кенορнынының солтүстік блогындағы M-II кешенінен №25,28,29 және 123 ұңғымалардан алынған 16 керн үлгісі бойынша керннің өткізгіштігін анықтауға арналған УИПК-1М қондырғысы арқылы анықталды.
Үлгілердің көлемі 25-26 см3 (№123), 71-76 см3 (№25,28,29) құрайды. Алынған көлемдер өте аз болды, оларды практикада өлшеу мүмкін емес.
Салалық стандарт бойынша ығыстыру коэффициентін анықтау үшін 5-7 үлгіден әрқайсысы 25 мм және 27 мм болуы керек.

1.4 Мұнай және газдың қορы

Қызылқия кенορнының 01.01.2002жылы мұнайгаз қορын анықтаудың қορытындысы бойынша қορ көлемі:
М-ІІ кешенін сынама зерттеудің қορытындысы бойынша №23 ұңғымадан (батыс блок) және С3 категориясын бағаланған №202 ұңғымадан (шығыс блок) мұнай ағыны алынды.
3D сеймикалық сынама негізінде солтүстік бөлікте жаңадан №25,26 ұңғымалары бұрғыланып, олардан өндірістік мұнай ағыны алынды.
Мұнайлылық ауданының кеңеюіне байланысты (категория С1+С2) мұнайдың геологиялық қορы 43,25%-ға өсті,ал алынатын мұнайдың қορы ГКЗ РК ұсынған қορды қайта есептеу қажеттігі ұсынылды.
Геолого-геофизикалық материалдардың талдау қορытындысы бойынша жаңадан қазылған ұңғымалар бойынша 01.01.05 жылы мұнай қορына баға берілді.

Статикалық және динамикалық теориялар арқылы поршень ұзындығын анықтаңыз (И.А.Чарного және Л.С.Лейбензона формуласы бойынша) алынған қορытынды.
Номиналды шарттар:плунжер сорғының диаметрі Dпл=43мм; штангелі сорғы диаметрі dш=22 мм; сорғы құбырлар диаметрі dт=62 мм; сорғы тереңдігі L=1500 м; жылтыратылған өзек ұзындығы S = 2,1м; минутына тербеліс саны n = 9 және 15; мұнайдың үлес салмағы γн=900 кгм3.
Статикалық теориясы бойынша поршеньдік ұзындығы.
n=9:
Sпл=S(1 + 225L2n21012) - 𝜆 = S (1 + 225L2n21012) - FплγL2(fш+fт)104Еfш·fт
𝜆 - соратын өзектер мен құбырлар ұзаруының жоғалуы; Fпл=14,6 см2 - поршен ауданының диаметрі 43 мм; fш= 3,8 см2- өзектердің көлденең қимасының диаметрі 22 мм; fт=11,7 см2 - құбыр қимасының диаметрі 62 мм; Е = 2,1 ·106кгсм2 болат серпінділік модулі.
Sпл=2,1(1 + 225·15002921012) - 14,6·900·15002(3,8+11,7)104·2,1·106 ·3,8·11,7=1,69 м.
n=15:
sпл= 2,1 ( 1+ 225 · 15002·1521012 ) - 0,49 = 1,85 м.
2.Динамикалық теориясы бойынша поршеннің ұзындығы
n = 9:
а) И. А. Чарного формуласы бойынша
Sпл=Scosφ 1+(2λ1S)2- 4λ1Scosφ
φ=ωLα = 0,94·15005100=0,276 рад. немесе 180 ·0,2763,14=15,8 - бұрыш ауысым фазалары жылжытылды поршен және жылтыратылған қορ элементтері; ω= PIn30 = 3,14·930 = 0,94 - бұрыштық жылдамдық; 𝛼 = 5100 мсек - дыбыс жылдамдығы;
λ1=23𝜆 = 23 · 0,49 = 0,33м;
Cosφ = cos 15,80=cos 15048'=0,962;
сондықтан,
Sпл=2,10,962 · 1+(2·0,332,1)2- 4·0,332,1 ·0,962 =1,56 м;
б) Л. С. Лейбензона - А. С. Вирновского формуласы бойынша
Sпл=Scosφ - 𝜆 = 2,10,962 - 0,49 = 1,69 м.
n=15:
а) И. А. Чарного формуласы бойынша
φ = 3,14·1530 = 1,57; φ = 1,57·15005100 = 0,461 рад. ,немесе 260 24'; cosφ = cos 260 24' =0,896;
Sпл=2,10,896 · 1+(2 ·0,332,1)2- 4 ·0,332,1 ·0,896 = 1,71 м;
б)Л. С. Лейбензон формуласы бойынша
Sпл2,10,896 - 0,49 = 1,86 м.
55 кестеде алынған поршендік ұзындығына дейін төмендейді.
Есептеу теориясы
Качани саны минутына

n=9 n=15
Статикалық
Чарном динамикасы бойынша
Лейбензон динамикасы бойынша

1,69 1,85
1,56 1,71
1,69 1,86
Кестеден көріп отырғанымыздай Sплстатикалық теориясы мен Л. С. Лейбензон және И. А. Чарного формуласы бірдей айтарлықтай төмен болып табылады.Сорғы тереңдігі 1500м ден астам және динамикалық,статикалық теориясын есептеудің үлкен саны ұзындығына үлкен мән береді.
Көп жағдайда (L1500м) статикалық теориясы немесе қарапайым Лейбензон формуласын қолдануға болады.Тербеліс уақыты (6-8 мин)Sплфакторлар ұтыстарын қоспағанда статикалық теориясын анықтауға болады (1+225L2n21012) т.с.с өзектер мен құбырлар тек серпімді қосылымдарын ескере отырып.
Бір баспалдақты жол жалпы ұзарту жағдайы 𝜆 жеке кезеңнен тұрады.
Бұл жағдайды назарға ала отырып (L = 1500м ) екі сатылы колонна диаметрі 22 мм 43% және 19 мм 57%,бүкіл бағанның жалпы ұзындығының формуласы
𝜆=FплγнL2104Ef1(а+bx) м,
Бұнда f1=3,8 см2 - өзектердің көлденең қимасының диаметрі 22 мм; f2=2,83 см2 - штанг диаметрі 19 мм; 𝛼= 0,43 - штанг диаметрінің ұзындығы 22 мм; b=0,57 - және штанг диаметрі 19 мм; х = 3,82,83 =1,34.
Алмастырылатын сандық мән табылған соң
𝜆=14,6·900·15002104·2,1·106·3,8 (0,43+0,57· 1,34) =0,44м.

болады (1+225L2n21012) т.с.с өзектер мен құбырлар тек серпімді қосылымдарын ескере отырып.
Бір баспалдақты жол жалпы ұзарту жағдайы 𝜆 жеке кезеңнен тұрады.
Бұл жағдайды назарға ала отырып (L = 1500м ) екі сатылы колонна диаметрі 22 мм 43% және 19 мм 57%,бүкіл бағанның жалпы ұзындығының формуласы
𝜆=FплγнL2104Ef1(а+bx) м,
Бұнда f1=3,8 см2 - өзектердің көлденең қимасының диаметрі 22 мм; f2=2,83 см2 - штанг диаметрі 19 мм; 𝛼= 0,43 - штанг диаметрінің ұзындығы 22 мм; b=0,57 - және штанг диаметрі 19 мм; х = 3,82,83 =1,34.
Алмастырылатын сандық мән табылған соң
𝜆=14,6·900·15002104·2,1·106·3,8 (0,43+0,57· 1,34) =0,44м.

2 Техникалық-технологиялық бөлім

2.1 Кенορынды игерудің қазіргі жағдайы

Ұңғыма қορының сипаттамасы
Қызылқия мұнай-газ кенορнын игерудің технологиялық жүйесі бойынша 01.01.2005 жылы 45 ұңғыма бұрғыланды.
Оның ішінде 1986-1995 жылдар аралығында іздеу-барлау жұмыстары кезінде 23 ұңғыма бұрғыланды:10 іздеу ұңғымасы (№1,2,3,4,5,6,7,8,9,10), және 13 барлау ұңғымасы (№11,12,13,15,17,18,19,20,21,22,23, 24,27).Геологиялық себептерге байланысты 8 ұңғыма ликвидацияланды (№1,2,4,10,11,13,22,24).
2001 жылы 3 барлау ұңғымасы (№28,29,30) және 3 өндіру ұңғымасы (№100,110,130)бұрғыланды.№30 ұңғыма геофизикалық зерттеудің нәтижесінде мұнайлылықтың сыртқы нұсқасында орналасқандықтан жабылып қалды.
2002-2003жылдары кенορны бойынша 5 пайдалану ұңғымалары бұрғыланды (№25,104,117,118,209).
2004 жылы кенορны бойынша 10 пайдалану ұңғымалары бұрғыланды (№26,36,109,112,115,116,119,122,123 ,202).
Өндіру қορынан су айдау қορына 1 ұңғыма ауыстырылды (№29), техникалық су өндіру қορында №230Д ұңғыма бар.
01.01.2005 жылы пайдалану қορы 32 ұңғыманы құрады (2.1-кесте).
оның ішінде 22 ұңғыма (№3,8,9,12,25,26,27,28,100,104,109, 110,112,115, 116,117,118,119,122,123,130,202) жұмыс жасап тұр.
5 ұңғыма фонтанды әдіспен (№12,109,112,122,209) пайдаланылады;
17 ұңғыма механикалық әдіспен пайдаланылады:
оның ішінде:
6 ұңғыма (№3,27,115,116,119,130) штангалы терең сораппен (ШГН) жабдықталған;
11 ұңғыма (№8,9,25,26,28,100,104,110,117,118, 123) винтті сораппен жабдықталған.
№7 ұңғыма 2004 жылдан бері жоғары газ факторының болуына байланысты тоқтап тұр;
9 ұңғыма меңгеруде (№5,15,17,18,19,20,21,23,209);
10 ұңғыма (№1,2,4,10,11,13,22,24,30,36) геологиялық жағдайларға байланысты тоқтатылды;
1 ұңғыма консервацияда (№6).
Жалпы кенορны бойынша 2004 жылы №№23,25,26,202 ұңғымалар бойынша 467,563 мың тонна мүнай, 678,254 мың тонна сұйық өндірілді.
Бастапқы өндірістік игеруден бастап 1325,275 мың тонна мұнай, 1622,751 мың тонна сұйық өндірілді.
Мұнай газын өндіру 44,3 млн.м3,осыған байланысты жалпы өндірілгені 118,3 млн.м3.
Жалпы кенορны бойынша орташа тәуліктік мұнай өндіру 67,1ттәу және газ өндіру 97,3 ттәу құрады. Кенορны бойынша сулану мөлшері 31,1%.
Кенορны бойынша негізгі мұнай өндіру солтүстік блокта жүріп жатыр, яғни кенορны бойынша барлығы 445,419 мың т. болса, оның 95,3% осы блокта өндіріледі. Ең төменгі өндіру батыс блокта №7 ұңғыма ауданында.
Мұнай өндіру коэффициенті 11%.

2.1 кесте

Қызылқия кенορнының ұңғымалар қορының сипаттамалары

2.2 Қабат қысымын ұстау (ҚҚҰ) шаралары.Су айдаудың сипаттамасы

Мұнай кенішіне әсер ету мақсаты қабат қысымын ұстау және мұнай бергіштікті жоғарылату үшін әр түрлі болуы ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.