Құс өсіру шарттары
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
Құрманова.Ә.Е
ШҚО АҚ Өскемен құс фабрикасы жағдайында табынды жөндеуге арналған балапандарды өсіру технологиясы
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС
Мамандығы: 5В080200 - Мал шаруашылығы өнімдерін өндіру технологиясы
Семей 2020
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
Қорғауға жіберілді
Кафедра меңгерушісі
_____________
__________________2020ж
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС
Тақырыбы: ШҚО АҚ Өскемен құс фабрикасы жағдайында табынды жөндеуге арналған балапандарды өсіру технологиясы
Мамандығы: 5В080200 - Мал шаруашылығы өнімдерін өндіру технологиясы
Орындаған: Құрманова Ә.Е.
(ТЖ-605 тобының студенті)
Ғылыми жетекшісі: Қорабаев З.Ж. (в.ғ.к., доцент)
Семей 2020
Мазмұны
Кіріспе
I.Әдебиеткешолу
II. Негізгі бөлім.
2.1.Шаруашылыққа қысқаша сипаттама
2.2. Зеpттеудiң әдiстемесi және матеpиалдаpы
III.Өзіндік зерттеу.
3.1. Корпусты қоныстандыруға дайындау және орналастыру
3.2.Тәуліктік төлді қабылдау және отырғызу
3.3. Тасымалдау кезінде температуралық режимдер
3.4. Балапандарды Пасгар әдісімен бағалап әлсіз және жарамсыз құстарды іріктеу
3.5. Құс өсіру шарттары. Жарықтандыру және микроклимат.
3.6. Азықтандыру.
3.7. Төлдің сапасын бақылау ,төлге қойылатын талаптарға сай сәйкестік дәрежесін анықтау.
Ветеринариялық (дезинфекция) санитарлық жағдайы.
IV.Экономикалық тиімділік
V.Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.
VI.Қорытынды.
Кіріспе.
Тақырыптың өзектілігі.
Өндірістік құс шаруашылығы нарық сұраныстарын жеңіл диетикалық тағамдармен қамтамасыз етуге өзінің сүбелі үлесін қосатын, аграрлық кешеннің әрі үдемелі, әрі жедел өзгеріп, тез дамитын саласы болып табылады.Келешекте жұмыртқа және құс етін өндіру технологияларын жетілдіру, құс фабрикаларының әр шаршы метр жерінен өнім шығымын көбейтіп, оның өзіндік құнын төмендетуді көздейді. Осыған байланысты негізгі мақсат және міндет құсты дұрыс және тиімді пайдалануға бағытталған қоршаған ортаның экологиялық нормативтерін, құстың тұқымдық ерекшеліктерін, азықтандыру мөлшерін түгел қамтитын экологияландырылған технологиялық процестің адамға қажет таза өнімдер (жұмыртқа, ет, мамық) алуға арналған тақырыптың өзектілігі арта түседі. Алға қойылған мақсатқа жету үшін, ең алдымен мынандай мәселелерді шешу қажет: бірнеше бағыттағы құс шаруашылықтары мен фермаларын мамандандыру, шаруашылыктарды пайдалы технологияға ауыстыруды, құсты инфекциядан қорғауды қамтамасыз ететін қажет кұрал-жабдықтары бар құсханалардың жаңа түрін салу, құсты және кұс клеткаларын пайдалану мерзімін ұзартатын клеткалық батареяның ыңғайлы конструкциясын жасау, құсты клеткалық батареяда үстағандағы сүрыптау және өндіру жүмыстарын ұйымдастыру.
Құс шаруашылығының дамуы негізінен үш факторға негізделеді. Олар: құстың тұқымдық қасиеттері (генотипі), оған әсер ететін сыртқы ортаның экологиялық факторлары және бағып-күту жағдайлары (паратиптік). Қазақстан Республикасында құс өсіру жоғары мамандандырылған кешендерде (құс фабрикаларында) автоматтандырылған басқару жүйесіне негізделген. Ауыл шаруашылығын жекешелендіру барысында орын алған келеңсіз жағдайлар құс шаруашылығының әрі қарай дамуына біршама кері әсерін тигізді. Дегенмен, соңғы уақытта құс шаруашылығы қайтадан жандана бастады. Қазіргі уақытта Қазақстан Республикасында әр бір тауық мекиенінен 250-280 жұмыртқа алып, 1000 жұмыртқаға небары 1,5-1,7 ц азық өлшемі жұмсалуда. Диетикалық құс етін 70000 тоннаға жеткізу көзделініп отыр. Егін шаруашылығы дамыған республикамызда құс шаруашылығының азықтық қорын жасауға, құс санын көбейтуге мүмкіншіліктер жеткілікті.
Құстарды күтіп-бағу ерекшеліктеріне қарай, құс фабрикаларында озат технологиялық құрал-жабдықтар орнатылған типтік құсханалармен қатар, әлі де болса экологиялық, ветеринарлық-санитарлық талаптарға сай келмейтін ескі ғимараттар және құрал жабдықтар пайдаланылып келеді. Мұндай жағдайда құс басын жедел арттырып, сапалы өнім өндіру қиындай түсетіні белгілі. Осыларға байланысты біздің ғылыми жұмысымыз сыртқы орта экологиялық факторлардың жұмыртқалағыш тауық организміне, өніміне, оның сапасына тигізетін әсерін зерттеуге бағытталады. Оның ішінде әртүрлі типті құсханалардың микроклиматын, атап айтқанда, ауаның температурасы, ылғалдылығы, қозғалысы, газдық құрамы, құрал-жабдықтар, желдеткіштер әсерін зерттеуге баса көңіл бөлінеді.
Құс азығындағы, судағы экологиялық зиянды заттарды анықтап, толық-қанды рациондар түзу, тауықтарды жасына, жынысына қарай күтіп-бағудың механикаландырылған технологиясы негізінде жүргізіліп, экологиялық таза сапалы өнім алуға бағытталған ғылыми-зерттеу жұмыстарымыздың теориялық және тәжірибелік маңызын айқындау тақырыптың өзектілігін көрсетеді деп сенеміз.
Зерттеу жұмысының мақсаты мен міндеттері. Өскемен құс фабрикасында қалыптасқан экологиялық жағдайды бағалай отыра, жұмыртқалағыш тауықтарға сыртқы ортаның зиянды әсерлерін төмендету, олардың өнімділігін арттыру, экологиялық таза жұмыртқа, ет және қосалқы өнімдерді (мамық, саңғырық) пайдаға асыру болып табылады. Өсіру технологиясы тәуліктік балапандарға жем мен суды белсенді тұтынуды бастауды қамтамасыз ету, сондай-ақ балапандардың қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін оңтайлы микроклимат пен күтіп-ұстау жағдайларын ұсыну мақсаты бар.
Осы мақсатты орындау үшін төмендегідей міндеттер қойылады:
- зерттеуге алынған шаруашылық жағдайында Ресейден тасымалданып алып келген 24сағаттық яғни бір күндік балапандарды қабылдап алып ,күтіп -бағуына қолайлы жағдай жасау ;
- зерттеуге алынған жас төлдерді кабылдап күтіп алардан бұрын балапандарды өсіретін құсханаларды жөндеу жұмыстарын белгіленген уақыт ішінде орындау.Негізінен жөндеу жұмыстарын 1,5-2апта ішінде ең басты био-қауіпсіздік шараларын сақтай отыра орындау ең басты міндет болып табылады;
-тауықханалардың микроклиматын: ауа температурасы, ылғалдылығы, қозғалысы; зиянды газдардың (көмірқышқыл газы, аммиак, күкіртті сутегі) концентрациясының құс организміне, өніміне, оның сапасына тигізетін әсерін зерттеу;
-жыл мезгілдерінде өзгеріп отыратын табиғи ортаның температурасы, жарықтылығы, жасанды жарықтандырудың режимі, тауықтарды толық рационды құрама жеммен қоректендіру, таза сумен қамтамасыз етудегі әдістердің құс организмі мен өнімдеріне тигізетін әсерлерін зерттеу.
- тауықханалардың микроклиматын жақсарту үшін орнатылған әртүрлі қондырғылар мен желдеткіштердің мүмкіншіліктерін анықтау.
-тауықханаларды саңғырықтан тазарту, жинау, биотермиялық өңдеуден соң тыңайтқыш ретінде пайдалану.
Тәжірибелік маңызы. Балапандарды толыққанды азықтандырып апта сайынғы салмағын өлшеп қадағалау олардың тез өсіп жетіліуіне жағдай жасау нәтижесінде балапан салмағының біркелкілікті сақтау тәжірибенің маңыздылығы болып табылады.
Балапандарды азықтандыру нәтижесінде олардың өсімталдығы жоғарылап, өлім-жітім азайды. Биотермиялық өңдеуден өткен саңғырықтың қоректік заттары басқа малдың көңімен салыстырғанда анағұрлым жоғары болуы оның құнарлы органикалық тыңайтқыш болатындығын көрсетеді.
Талапқа сай жұмысты орындау нәтижесінде 11аптада орындалу керек өсіру мерзімін, небәрі 9апта ішінде көздеген салмақтың біркелкілігіне ерте жете алды.
Тақырыптың жаңалығы. ӨҚФ-да тәуліктік жас балапнадарды күтіп-бағу,балапандарды өндірістік технология жағдайында толықтай азықтандыру негізінде орындалады.Балапандарды еденде, торша клеткада өсіргенде шығындалған азықтық өлшеміне карай мықты өнім беретін, балапандардың 7-8 апталық мерзімінде 1,6-1,7 кг салмақ тартатын технологиясын жасау.
Әдебиетке шолу.
Балапандарды өсіру. Жас балапандарды дұрыс күтіп-бағудың өзі келешекте ересек құстардың өнімділігін арттыруда маңызы зор, сондықтан да құс балапандарын жасына жақсы азықтандырып, күтіп-бағу қажет. Балапандарды күтіп-бағудың ең жауапты кезеңі алғашқы 3 апта уақыты. Жоғарыда көрсетілгендей балапандарды күтіп-бағу жүйелері әртүрлі болады. Соңғы уақытта ірі құс шаруашылықтарында балапандарды торда ұстау әдісі қолданылады. Бұл жағдайда тор батареясының жоғарғы қабаттарында әлсіз балапандарды, ал төменгі қабаттарында тіршілікке бейімдеу балапандар орналастырылады. Балапандар үшін микроклиматтың ерекшелігі оның негізгі көрсеткіштерінің жоғары деңгейде болуында. Атап айтқанда, ылғадылық 60-70 пайыз, ал жарықтылықтың ұзақтығы 17-24 сағат аралығынла ауытқу керек. Балапандарды өсіруге арналған қораларда арнайы жабдықтар (брудер) арқылы олар орналасқан шектеулі жерді жылытып, алғашқы күндері температура 33+370С аралығында ұсталып, микрокиматтың басқа көрсеткіштерін реттеп отыру үшін қора ауасы жиі желдетіліп тұруы қажет. Мысалы: тәуліктік балапандарға қажетті ең төменгі температура 29+300С, ал 6 күннен кейін температура көрсеткіші 260С-қа төмендетіліп және әр апта сайын 30С-қа төмендетіліп, ақырында айдың аяғында оның көрсеткіші 180С болуы тиіс.
Жөндеу төлін өсіру кезіндегі негізгі технологиялық параметрлер. Ата-аналық табынды және өндірістік табынды жөндеу жас төлін кезең-кезеңімен толықтыру үшін өсіру инкубаториядан балапандарды қабылдайды. Өміршең балапандарды алудың негізгі шарттары-бұл бағытты өсіру, құстарды толыққанды азықтандыру, оны оңтайлы жағдайда ұстау.Ата-аналық және өндірістік табынды жөндеуге арналған төлдер бөлек өсіріледі. Ата -- аналық табынның бір жөндеу жас төлін алу үшін тәуліктік жастағы 1,4 балапандар, ал егер сұрыптамаса-2,8 балапандар қабылданады. Өндірістік табын үшін жөндеу жас төлін алу үшін-1,3 немесе 2,6 тәуліктік балапандар еденге бөлінбеген.Жөндеу жас төлдері 17 апта немесе 119 күн өсіріледі,содан кейін өндірістік немесе ата-аналық табын цехына өсіруге ауыстырылады. Өсіру 22 апталық жасқа дейін созылады. Содан кейін жөндеу жас төлдері ересек мал басына ауыстырылады. Жөндеу жас төлдерді 17 апталық жастан кейін аудару қажет емес, себебі күйзеліске, құстың сақталуы мен өсімін молайтуға әкеледі, өйткені олардың ағзасы осы уақытқа дейін жұмыртқа салуға дайын.Төлді өсірудің екі негізгі жүйесі бар: жасушалық өсіру және едендік. Ең прогрессивті әдіс-балапандарды жасушалық батареяда өсіру. Бұл әдіс келесі артықшылықтарға ие:1. балапандарды шағын топтармен орналастыру, бұл үлкен мал басына бақылау жүргізуге мүмкіндік береді;2. көп қабатты клеткалық батареялардағы балапандарды өсіру кезінде сол алаңдарда мал басынан 2-3 есе көп өсіруге болады.Пайдаланылған жасушалық батареяларға және төлдің қолданылатын технологиясына байланысты ересек малға ауыстырғанға дейін бір үй-жайда немесе әртүрлі үй-жайда ұсталады.Бір ауыстырып отырғызылатын балапандарды өсіру кезінде клеткалық батареялар пайдаланылады: КБЭ-1 (1-30 күн), КБМ-2 (1-60 күн), КБУ-3 (31-120 күн), КБА (61-120 күн) және балапандар екі түрлі үй-жайларда ұсталады.Ең көп таралған және үнемді-1-ден 119-ға дейін күндік жас төлді отырғызусыз өсіру. Ол үшін БКМ-3, КБУ-3 жасушалық батареялары қолданылады.Микроклимат параметрлері , құс қораларындағы жөндеу жас балапандары үшін жарық режиміБалапандарды өсіру кезінде оңтайлы микроклимат жасайды,сыртқы орта жағдайларының бұзылуынан, оның ішінде стресс-факторлардан қорғайды.Температуралық режимді сақтау үлкен маңызға ие. Тым төмен температура балапанның суық ауруы, жоғары қалдық және өсуде артта қалуы мүмкін. Артық жоғары температура құстарды сорып, жем-шөп тұтынуды төмендетеді, балапандар әлсіз болады және көп су ішеді.2-3 апта бойы жас төлдердің ауа ылғалдылығын 60-70% деңгейінде ұстайды, ал одан әрі 55-60% деңгейінде ұстайды. Ылғалдылықты психрометрлер көрсеткіштері бойынша бақылайды және желдетуді қоса алғанда, реттейді. Ылғалдылығы жеткіліксіз болған жағдайда ауа ылғалдайды, үй-жайдың еденін сумен бүркеді."Жарық режимі" ұғымына жарық көзі, жарық және жарық беру ұзақтығы немесе жарық күні кіреді. Тауықтарды торда өсіруге арналған үй-жайлар терезесіз салынады. Электр жарығының көздері қыздыру шамдары немесе люминесцентті шамдар болуы мүмкін. Қыздыру шамдарын пайдалану кезінде қуаты 40-100 Вт шамдары бар шамдарды қолданады. Аз қуатты шамдардың көп санын пайдалану керек, себебі жасушалардың біркелкі жарықтандырылуын қамтамасыз ету оңай. Шамдарды тордағы батареялар арасындағы өту ортасына 2,2-2,5 м биіктікте орналастырады.Тауық етін тоқитын үй-жайға ауыстырғанға дейінгі барлық мерзім ішінде жарық күні қысқарған жағдайда өсіреді.
Құс төлінің тәуліктік сапасына әсер ететін факторлар ұлттың денсаулығын және оның гендік қорын сақтауды анықтайтын маңызды факторлардың бірі өнімнің сапасы, оның ішінде құс еті болып табылады. Құс еті өндірісінің жылдам өсуі жоғары өнімді кростарды пайдалану, өндірісті қарқындату, өндірісті орталықтандыру және тігінен интеграциялау, құс өсіру мен өндірісті механикаландырудың рентабельділігінің жоғары деңгейі, Сатып алушы үшін "ыңғайлы" өнім өндіру, мамандандырылған жабдықтарды кеңінен пайдалану және, сайып келгенде, үнемі өсіп келе жатқан сұраныс сияқты бірқатар факторлармен анықталады. Мәліметтеріне сәйкес, А. Л. Ште , ауыл шаруашылығы құстарының өнімділігі-қоректік заттардың метаболизмінің қарқынды өтуі және қалыпты толыққанды азықтандыру және оңтайлы микроклимат құру жағдайында геноммен детерминирленген ақуыздың жедел биосинтезі кезіндегі ағзаның биологиялық әлеуеті. Құстардың өсімін молайту сапасын объективті бағалауды инкубация (жасанды жағдайда эмбриогенез) береді, оның тиімділігі факторлар кешеніне және соңғы өнімі тәуліктік төл болып табылады . Тәуліктік төлдің сапасы бірінші кезекте тұтынушы құстарының түрі, тұқымы, ата-аналық формасы және кроссы детерминацияланған . Сондықтан жұмыртқаларды тиімді инкубациялаудың және өсірудің қарқынды жағдайларында өсе алатын жоғары сапалы тәуліктік балапандарды алудың кепілі құстың әртүрлі түрлері, генотиптері мен жас топтары үшін эмбрионалды дамудың (ПЭР) оңтайлы ұзақтығын білу болып табылады . Ұсынылған Д. С. Флетчермен құс етінің сапасына әсер ететін сою алдындағы факторлардың жіктелуі екі негізгі категориядан тұрады : құстың өмір бойы немесе ұзақ уақыт әсер ететін - генетикалық және физиологиялық ерекшеліктер, рациондар және азықтандыру режимі, инкубация және өсіру жағдайлары, ауырған аурулар; құстың өмірінің соңғы 24 сағат ішінде қысқа мерзімді әсер ететін немесе әрекет ететін - аштық ұстау, аулау, тасымалдау, құс комбинатында ұстап тұру, түсіру, желіде бекіту, қозғалу, бітеу және Біздің пікірімізше, кейбір дәрежеде бұл жіктеуді тәуліктік құс төліне таратуға болады. Тек қана ұзақ әсер ету факторларына ата - аналық табынның жай-күйін (Денсаулық, өнімділік және т. б.), ал қысқа мерзімді әсер ету факторларына-инкубация регламентін, сондай-ақ тәуліктік төлді өсіруге тиеу-түсіру, тасымалдау және отырғызу. ССТ 46 186-85 сәйкес " тауық жұмыртқасын инкубациялау. Технологиялық процесс. Негізгі параметрлері 1986 ж., жұмыртқа тауықтарын инкубациялаудың орташа кезеңі етке қарағанда 8-12 сағатқа аз. Қазіргі уақытта селекция жетістіктерінің арқасында жұмыртқа және ет өнімділігін арттыруда - "көп ұзағырақ" және "көп-жылдам", жұмыртқа кросстары тауықтарының эмбриогенезінің ұзақтығы артты, ал ет кросстары керісінше, орташа есеппен 6 сағатқа қысқарды . Э. С. Маилянның мәліметтері бойынша, жабдықтардың көптеген түрлері мен жағдайлар үшін бройлерлік жұмыртқаны инкубациялау кезеңі 21 тәулік + 610 сағат = 510-514 сағ құрайды. Е. Э. Епимахова [50], "ерте постнаталды кезеңде инкубациялық жұмыртқалар мен ауыл шаруашылығы құстарының кондициялық төлінің шығуын арттырудың ғылыми-тәжірибелік негіздемесі" тақырыбындағы өз зерттеулерінде инкубациялық 9 жұмыртқаның (17,0 %) әр түрлілігі шығарылған төлдің орташа 44,4 г-ға тең, 15,8% лимиттегі тірі салмағына толық сәйкес келетінін көрсетеді. Тауық жасынан (14 апта жұмыртқа) жас төлдің тірі салмағы 5,2 г - ға (P41,1 °С-тым жоғары.
Қазақстан құс еті бойынша ішкі нарық қажеттілігін толығымен қанағаттандыруға мүдделі 2019 жылы Қазақстанда шамамен 220 000 тонна құс еті өндірілді. Бұл нарықтағы сұраныстың тек 60 пайызын жабады. Қалған қажетті мөлшер Ресей, АҚШ және Украинаелдерінен әкелініп жатыр.Осыдан барып өткен жылы импорт шамамен 160 000 тоннаны құрады. Бұл дегеніміз өндірушілер үшін өндіріс көлемін ұлғайтып, нарықтың қажеттілігін толығымен қанағаттандыруда үлкен перспективалар барын көрсетеді. Осы орайда қазақстандық өндірушілер жуық арада құс еті бойынша ішкі нарық қажеттілігін толығымен қанағаттандыратын дәрежеге жететінін мәлімдеп отыр.Қазақстанда өндіріс көлемін ұлғайтудың орасан зор әлеуеті бар. 2030 жылға қарай біздің еліміз ішкі нарықтың қажеттілігін толығымен өтеп қана қоймай, сонымен қатар Қытай, Орталық Азия және Таяу Шығыс елдері сияқты жақын аймақтарға айтарлықтай көлемде экспорттай алады.Мал шаруашылығы саласы бойынша сарапшы Серік Толықпаев тауық етін өндіру бойынша әлем мен Қазақстандағы қазіргі ахуал,импортты алмастыру мәселелерін көтерді.Қазіргі таңда құс етін өндіретін Aitas.kz компаниясының өзіндік стратегиялық көзқарасы бар. Қазақстандағы жергілікті ІҚМ дамуы жайында зерттеді және өзіндік даму жолын қалыптастарды. Қазақстандағы құс етін өндіру бойынша ұзақмерзіімді стратегия да қалыптастырдық, - деді сарапшы С.Толықпаев.Сондай-ақ, ол стратегиялық жоспар аясында компания өндіріс көлемін 900 мың тоннаға дейін, ал экспорт көлемін 600 мың тоннаға жеткізу көзделіп отырғанын жеткізді.Бұл көрсеткіштерді жүзеге асыруда құс өндіру саласындағы екі ірі құс фабрикасы белсенді болмақ. Ол - Өскемен құс фабрикасы және Макинск құс фабрикасы. Үшіншіден, жоспарланып отырған Алматы не Шымкент өңірінде қуаттылығы 500 тонналық құс фабрикасы да есепке алынады, - деді ол.Атап өтсек, Өскемен құс фабрикасы құс етін өндірушілер бойынша ірі кәсіпорын. 1976 жылдан бастап жұмыс істеп келеді.12 үлкен тауық корпусынан, 15 бройлерлік корпустан тұрады. Жылына 29 000 тонна құс етін өндіреді.Ал, 2018 жылы ашылған Макинск құс фабрикасы әлемдік құс индустриясының жарқын мысалы деп атауға әбден болады.2019 жылы МҚФ және ӨҚФ-де құс етінің өндірісі шамамен 60 000 тоннаны +құрады. Алдағы үш-төрт жылда компания өндірісті 150 мың тоннаға дейін арттыруды жоспарлап отыр. Қазіргі уақытта бұған барлық қажетті шарт бар.Компанияның міндеті - Қазақстан халқына қызмет ету, ал миссиясы - көшбасшы экспорттық бағытқа бейімделген вертикальды-интеграциялы маркетингті әрі өндірістік холдинг болу деп біледі, - деді С.Толықпаев.Ал, компанияның қаржы бойынша вице-президенті Богдан Куртасовтың айтуынша, 2019 жылдың желтоқсанында DBK Private Equity қазақ даму институттары концорциумымен Aitas Kkz компаниялар тобының бизнестегі Еуропалық қайта құру және даму банкіне тиесілі үлесін сатып алу бойынша келісімін аяқтаған.Компания тобының бизнесті дамытудың жаңа кезеңіне аяқ басуына байланысты ЕҚДБ - ның долларлық инвестицияларын теңгемен қаржыландыруға ауыстыру - біздің бизнестің инвестициялық тартымдылығын арттыруға, Қазақстандағы бәсекеге қабілеттілікті күшейтуге және жаңа нарықтарға шығу үшін тұрақты негіз жасауға қадам болмақ, - деді Богдан Куртасов. Айта кетейік, 2030 жылға дейін тұрақты даму бағдарламалары бойынша қаржыландыру көлемі 3 млрд теңгені құрайды.
Ата-ана балапандардың өсуін бақылау және қадағалау.
Мақсаты : Біртіндеп ұлғаюмен азықтандыру бағдарламасының көмегімен біртекті өсуге қол жеткізу және құстарды жыныстық қатынасқа дайындауға ықпал ететін өсіру шарттарын сақтау бақылау.
Бройлерлік кростардың ата-аналық табыны өсудің тұқым қуалаушылық сипаттамаларын көрсетеді, бройлер саны да бар. Табынның өсуіне және тірі салмағының өсуіне қарай қоректік заттардағы құстардың өсіп келе жатқан қажеттілігіне сәйкес жем рационын қосу.Бұл ретте күтіп бағып отырған басшылыққа , оған қоса тіркелген тірі массаның ерекше профильдерін сақтау қажет.Бұл нормативтер профильдерді құру үшін арнайы кросске арналған сынақтарға негізделген жұмыртқа мен балапандарды оңтайлы өндіруді қамтамасыз ететін тірі салмағы. Әдетте, егер ұстау температурасы 20 ° С болса, ата-аналық мал басының шеміршектері талап етіледі, кем дегенде 23000 ккал алмасу энергиясы (ХБ) өспелі қорытындымен мәні және 1.2 кг 20 аптаға жеткен кезде теңдестірілген протеин. Әдетте 22 апта жасына жарық диуляция басталады, мәнде тұтыну өсу қорытындысымен жету керек,кем дегенде, 27000 ккал алмасу энергиясы және 1.4 кг протеин.Азық рациондары нормативтік тірі салмаққа жету үшін жінеде жеткілікті екенін тексеру үшін апта сайын іріктеп өлшеуді жүргізу керек. Сонымен қатар, бақылау маңызды құстың дұрыс өсуі мен дамуын көрсететін тауықтар мен қораздардың физикалық формасы қажет. Әрбір 2-3 апта сайын тірі салмақ пен физикалық форманың даму нәтижелерін салыстыру стандартты азықтандыру бағдарламасына өзгерістер енгізу ушін қажет болады.
Жынысы бойынша бөлек өсіру
Қораздар мен тауықтарды өсірудің негізгі технологиялық принциптері сәйкес келеді, алайда тірі салмағы мен азықтандыру бағдарламалары әр түрлі. Әтеш құрғанына қарамастан табындағы құстың жалпы санынан болмашы пайызды құрайды , олар 50% нәтижеге жауап береді.Тиісінше нормативтік тірі массаға ең жақсы технологиялық көрсеткіштерге тауықтар мен қораздарды бөлек өсіру қол жеткізу үшін маңызды болып табылады Өндіріс басталғанға дейінгі барлық кезең ішінде тауықтар мен қораздарды бөлек өсіру кезінде ең жақсы технологиялық көрсеткіштерге қол жеткізіледі.Міне, осындай технологияның үдерістердің кейбір артықшылықтары:
* Тауық және әтештер үшін әр түрлі рациондарды пайдалану мүмкіндігі, бұл тірі массаны және бұлшық ет дамуын тиімді бақылауды қамтамасыз етеді.
* Бастапқы сатысында қораздар үшін көп жарықты қамтамасыз ету мүмкіндігі, бұл ерте ынталандырадып үлкен қаңқаның өсуі мен дамуын жетілдіредітері.
* 7 кун күннің түсуі жарықтың пайдасы нормативтік тірі массаны қамтамасыз ету кезінде әтештердің қаңқасының тиімді дамуына жарықтың әсері тығыз байланысты
* Биоқорғау бағдарламасын жақсарту-бір жыныста ауру пайда болғанда, бөлек өсіру екінші еденнің зақымдануын алдын алады
Кейбір аймақтарда дәстүрлі тауық пен қораздар ерте жаста бірге өседі. Бұл ретте құстың өсуі мен дамуы, сәйкесінше, жынысы әртүрлі қабілеттерге қарай өзгереді құстар жалпы табында азыққа бәсекелеседі. Мұндай тәжірибе табысты болуы мүмкін екеніне қарамастан, ол тауықтар мен қораздардың біркелкілігін жеке және жалпы бақылауға мүмкіндік бермейді, балапандарды өндірудің ең жоғары әлеуетіне қол жеткізуге кедергі келтіреді. Егер ерте жастағы тауық пен қораздарды біріктіру қажет болса, оны алдымен 42 күннен (6 апта) қаңқаның дұрыс дамып жетілгеннен кейін ғана біріктіріп өсіруге болады . Жынысы бойынша араласқан табында жалпы тамақтану жүйесінің диеталық көрсеткіштері ретінде тауықтардың тірі салмағының көрсеткіштерін стандартты көрсеткіштерге қатысты қолдану керек . Мүмкіндігінше құстарды әртүрлі көздерден бөлек өсіру керек немесе ең жақсы біркелікке жету үшін кем дегенде 42 күннен кейін ғана өсіру керек.
Ата-аналық мал басының өсуін бақылау
Мақсаты.Табынның әрбір тобы үшін орташа тірі салмағы мен біртектілігінің ұқыпты көрсеткіштерін алу және нормативтік көрсеткіштерге қол жеткізу үшін азықтандыру бағдарламасының тиімділігін қамтамасыз ету.Бақылау өлшеу-негізінен табынның өсуі мен дамуы табынның үлгілерін іріктеп өлшеу және оларды салыстыру арқылы бағаланады және бақыланад әрбір жас үшін нормативтік тірі салмағы бар. Тірі таразының бірнеше түрі бар қарапайым механикалық немесе циферблатты таразылар көп шығындарды талап етеді сондай-ақ бақылау жазбалары мен ресесептерін қолмен жүргізу керек болады. Одан да жеке табынның автоматты статистикалық көрсеткіштері мен құстың тірі массасын жазатын және есептейтін ұқыпты электрондық таразылар тиімді пайдалана аламыз. Жабдықтың екі түрі де табыспен қолданылуы мүмкін, бірақ табынды қайта бақылау өлшеу үшін таразының тек бір түрін пайдалану маңызды. Құс қорасында орнатылған өлшеу жүйесінің автоматты жүйесі тәулік сайын көрсеткіштерді көрсетіп тұрады ,бірақ бұл деректерді қолмен таразылардың көмегімен үнемі тексеру қажет.Барлық өлшеу жабдығы үнемі теңдеумен дұрыстығын растау үшін жеке бақылау өлшеу кезінде алынған жабдықтарды көрсеткіштерді тірі массамен салыстырып реттеліп отыру қажетжіне индикаторлар жеке бақылаумен өлшенетін тірі салмақпен салыстырылады. Бақылау параметрлерін өлшеу әр бақылаудың басында жасалу керек Іріктеп өлшеуді апта сайын тәуліктік жастан бастап жүргізу қажет. 0-ші, 1-ші және 2-ші аптадағы (0, 7 және 14-ші күн) бақылау өлшеуді 10-20 бастарды өлшей отырып жүргізуге болады , оның өсумен ерте проблемалар пайда болған табында , өлшенетін құстың жалпы саны кем дегенде жиі іріктеп өлшеу жиі болады. Өлшенетін құстың жалпы саны тауықтың 1% - дан және қораздың 3% - дан төмен болуы тиіс. 3 аптадан бастап (21 күн) кездей соқ таңдалған құстарды жеке өлшеу қажет. 50-100 бас топты колонияға немесе құс қорасына аулау үшін раманы пайдалана отырып аулау қажет,содан кейін әрбір басын жеке өлшейді. Бұл ретте іріктеуің мүмкін болатын артықшылықтарын болдырмау үшін барлық ұстап алынған бақылау құсын өлшеу қажет. Егер колонияда немесе құс қорасында 1000 бастан артық болса құстар, онда әр түрлі құс бөліктерінен екі бақылау өлшеуін жасау керек. Құстарды аптаның бір күні және сол уақытта, мүмкіндігінше аш болуы керек немесе тамақтандырғаннан кейін 4-6 сағаттан кейін өлшеу қажет . Бұл жағдайда мақсат табынның өсуі және оның дамуы туралы нақты түсінік алу болып табылады.
Қол таразыларын пайдалану кезінде құстың тірі салмағын өлшеу процесінде арнайы колданылады.
Өлшеуден кейін табын үшін келесі параметрлерді есептеу қажет:
* Орташа тірі салмағы
* Табындағы тірі массаның айырмашылығы
* Тірі массаны бөлу
* Вариация коэффициенті (CV%)
Орташа тірі масса содан кейін тиісті жасқа арналған тірі масса кестесіне енгізілуі керек . Ескере кетер болсақ өсірудің ерте кезеңінде кез келген сатыда нормативтерден төмен тұрған тірі масса, немесе жаман тәбеттің белгілері дереу әрекетке әкелуі тиіс. Құсты қадағалау маңызды дұрыс азық рационын алады.
Вариация коэффициенті (CV%) табынның біркелкілігі немесе біртектілік деңгейін өрнектеудің математикалық әдісі болып табылады . Оны есептеу әдісі келесідей:
Стандартты ауытқуОрташа тірі салмағы х 100= CV%
Стандартты ауытқуды электрондық калькулятор немесе электрондық таразылардың көрсеткіштерін пайдалана отырып есептеуге болады. CV% есептеу әдісі неғұрлым дәл және мәселенің алдын алу үшін табынның қандай пайызы ерекше назар мен технологияларды талап ететнін мұқият көрсетеді . Бірнеше бар CV% есептеудің бірнеше әдістері бар , сондықтан өсіру кезеңінде бірдей әдісті әрқашан пайдалану керек. CV% әдісін қолдана отырып, автоматты түрде біртектілікті есептейтін электрондық таразы осылайша жақсы қаражат салу болып табылады. Егер таразы сатып алу мүмкін болмаса , CV%есептеу үшін төмендегі әдістемені пайдаланамыз.
Тірі массаны жазу кестесі
CV%грамм
Бақылау кестесі тірі масса
Шаруашылығы
Кросс
Птичник
Секция
Жынысы
Жасы
Күні
2
3
F
35
наурыз 08
Өлшенген бас
Орташа тірі массасы
Нормативтік тірі массасы
Біркелкілік
%үлгідегі
10%
% варация коэфиценті
540г
560г
54.2
13.28
Тірі салмағы
Басы
Тірі салмағы, г
Басы
Түсініктеме
00
1000
540г
360г
20
20
Орташа тірі салмағы =
40
40
60
60
Шектері(пределы )=
80
80
100
1100
CV% =
(360 x 100) (540 x5.02) = 13.28%
20
20
40
40
60
60
80
80
200
1200
% образца + 10%
65120 х100 = 54.2%
20
20
40
40
60
60
80
80
300
1300
20
20
40
40
60
Х
60
80
Хх
80
400
ххх 24(20%)
1400
20
хххх Жеңіл тауық
20
40
ххх (CV%=6.9%)
40
60
хххххх
60
80
ххххххх Төменгі шегі
80
500
ххххххххх
1500
35 дней
560 г
20
ххххххххххххх
20
40
Хххххххххххххх
40
Жасы =
60
ххххххххххххх
60
80
хххххххххххх
80
Қалыпты тірі салмағы =
600
хххххххх Қалыпты шама
1600
540 г
120
20
хххххххх (CV%=6.9%)
20
Орташа тірі салмағы =
40
хххххх
40
60
Ххх
60
Барлық өлшенген бас =
80
Хх
80
700
Х
1700
20% Үлгі
24
20
Х
20
40
40
Төменгі шегі 480г немесе одан төмен
60
60
80
80
800
1800
Шамамен мәні CV%
6.9%
78%
20
20
жеңіл құс =
40
40
60
60
Шамамен мәні CV%
80
80
қалыпты құста =
900
1900
20
20
Екі топқа сұрыптау
40
40
60
60
80
80
Біртектілікті есептеу үшін вариация коэффициенті (CV%)
1-қадам-тірі массаны жазу
Әр өлшенген құстың тірі салмағын кестеге жазыңыз (күріш. 3).
2- қадам -тірі массаның алшақтығы
Табындағы айырмашылықты есептеңіз, ең төмен тірі массаны ең жоғары, алынған
өлшеу кезінде.Ең жоғары тірі масса-ең төмен тірі масса (мысалы. 1452 г-907 г = 545 г)
3-қадам - орташа тірі салмағы. Барлық өлшенген құстың жалпы массасын санға бөліп, өлшенген басты орташа тірі массаны есептеу.
Жалпы салмағы бас өлшенген (мысалы: 59.286 кг 50 бас = 1186 г)
4-қадам-Бақылау өлшеу. Өлшемінің F коэффициенті барлық өлшенген құстың бір өлшемі бар (мысалы. 50 = 4.50) болған жағдайда F көрсеткішін анықтау үшін төмендегі-кестені пайдаланамыз.
5 Қадам-Есептеу. Алдыңғы қадамдардың мәнін келесі формулаға қойыңыз:
CV% = (x 100 тірі салмағының алшақтығы) (орташа тірі салмағы x F көрсеткіші)
Мысалы: CV% = (545 x 100) (1186 x 4.5);
немесе (1.2 x 100) (2.6 x 4.5)
CV% = (54500 5337); немесе 120 11.7 CV% = 10.2 = 10
6 - қадам -- Салыстыру. Табынның жасына сәйкес алынған CV% мәнін кестемен көрсеткіштермен салыстырамыз. Егер CV % қанағаттанарлықсыз болса , түзету шараларын қабылдаймыз. Жағдайға байланысты бұл шаралар мысалы, рационның көлемін өзгерту, азықты тарату, азықтандыру және суару фронты қамтуы мүмкін,табынның тығыздығы, рационның өзгеруі, аурудың диагностикасы және емі. Түзету шаралары Arbor Acres техникалық менеджерімен талқылау және одан әрі бағдарлама орнату қажет.
Бақылау үлгілерінің мөлшері және F коэффициентінің мәні
Кол-во голов
КоэффF
Кол-во голов
КоэффF
25
3.94
75
4.81
30
4.09
80
4.87
35
4.20
85
4.90
40
4.30
90
4.94
45
4.30
90
4.94
45
4.40
95
4.98
50
4.50
100
5.02
55
4.57
˃150
5.03
Табынның орташа тірі салмағының cv% және +- 10% немесе 15% көрсеткіші мен қалыпты массаның бөлінуі арасындағы өзара байланыс (стандартты ауытқудың +-3 бірлігіне дейін қисық).
CV%
% однород.+-10%
однород.+-15%
5
95.7
100.0
6
90.7
99.0
7
84.9
97.1
8
79.1
94.2
9
73.6
90.7
10
68.5
86.9
11
63.8
83.0
12
59.7
79.1
13
56.0
75.4
14
52.6
71.8
15
50.0
68.5
16
47.0
65.3
Ескертулер:Егер іріктеп өлшеу алдыңғы өлшеумен және күтілген салмақпен шығындалаын нәтиже берсе, рационды өзгерту туралы шешім қабылданғанға дейінидереу екінші бақылау өшемін жүргізу қажет.Бұл әлеуетті проблемаларды анықтайды (мысалы.бақылау үлгісінің қате өлшемі).
Тірі массаның жақсы біртектілігін қамтамасыз ету үшін келесі факторларды тексеру қажет:
* Табынның үлгісін өлшеуге алу әдісі
* Математикалық есептеулердің дұрыстығы
* Азықтандыру және суару жабдықтарының жағдайы
* Ұстау шарттары (құс қорасындағы ауаның температурасы мен ылғалдылығы)
* Жем тарату
* Аурулар-әсіресе коксидиоз және ішек сипатындағы басқа да белгілер
* Тұмсықты өңдеу
* Брудерлік әдістеме
* Азықтандыру бағдарламасы (яғни рационның бір апталық қосылымынан және артық тамақтанудан аулақ болу мен жемді шектеу)
:: Азықтың бір түрінен екіншісіне көшудің дұрыстығы.
* Азық рационының көлемі.
* Мал басының тығыздығы, азықтандыру және суару фронты
* Вакцинаны дұрыс пайдалану
* Құстарды шамадан тыс өңдеу
* Төсеніш сапасы
Біртекті өсудің тағы бір маңызды аспектісі-қаңқаның жақсы дамуы. Жыныстық жетілудің басы құстың жалпы физикалық түріне байланысты. Біртекті тірі салмағы бар, бірақ әр түрлі табын қаңқасының өлшемі бірдей физикалық нысаны болады. Физикалық біртектес емес әртүрлілік өз кезегінде, жарықты тұтату басталғаннан кейін жыныстық жетілудің біртектілігін тудырады.
Құстарды дайындау
Мақсаты: Балапандар үшін қажетті жылу деңгейін, желдету және су мен азыққа қол жеткізуді қамтамасыз ету олардың өсуі мен дамуын оңтайландыру.
Негізгі басты қағидаларына келер болсақ олар ең алдымен үй-жайлар мен жабдықтар тазаланып, зарарсыздандырылып, дайындалған болуы керек. Балапандарды отырғызғанға дейін кемінде 24 сағат бұрын ауа мен еден температурасы жақсы ауа сапасы жағдайында қажетті деңгейге жетуі қажет. Температураны балапандар мен науалар орналасқан аймақта балапандар биіктігінде өлшеу қажет.Егер уақыт жетіспеушілігінен еденнің температурасы құс қорасындағы ауа температурасына жетпесе, балапанның тоңазуы қаупі пайда болады. Балапанның мінез-құлқы дұрыс ауа температурасының ең маңызды индикаторы болып табылады. Персонал балапанның мінез- құлқындағы өзгерістерге тез жауап беруі тиіс.
Әдетте, төсеніш минималды тереңдігі 10см болуы керек. Төсеніш үшін қолайлы материал-өңделмеген химикаттар ағаш тұқымдарының жұмсақ жаңқасы немесе күріш қауызы яғни қабығы болып табылады.. Егер едендік азықтандыру іс жүзінде болса, төсеніштің тереңдігі 4 см аспауы тиіс.Тіреуіштердің биіктігі төсеніштің тығыздалуына қарай реттеледі .
II.Негізгі бөлім.
2.1. Шаруашылық тарихы:
"Өскемен құс фабрикасы" АҚ-Қазақстандағы құс етін өндіретін ірі кәсіпорын. 1976 жылы құрылған және тұтынушыларды жоғары сапалы өнімдермен қамтамасыз етіп отыр.2009 жылы құс фабрикасы базасында құс етін өңдейтін жаңа зауыт іске қосылды, оның жобалық қуаты -- сағатына 6 мың бас. Өскемен құс фабрикасы өндіретін өнімнің ассортиментіне 30 түрлі мұздатылған өнім, 32 салқындатылған өнім және 14 жартылай фабрикат маринадта кіреді. Құс фабрикасының барлық өнімі халықаралық стандарттарға сәйкес келеді.
"Өскемен құс фабрикасы" ашық акционерлік қоғамы (бұдан әрі-"УКПФ"," УКПФ"," Компания "ААҚ) Шығыс Қазақстан облысы Ұлан ауданының Молодежный кентінде Өскемен қаласынан 20 шақырым жерде орналасқан.338 гектар аумақта орналасқан және Қазақстан Республикасының ірі құс фабрикаларының бірі болып табылады. Кәсіпорын "Aitas-Group" ЖШС бірыңғай басқарушы компаниясының басшылығымен "Айтас" компаниялар тобының құрамына кіреді. Қазақстандағы құс етін өндіретін ірі кәсіпорын. 2015 жылы компания Forbes Kazakhstan журналының "ең жылдам өсетін 25 компания" рейтингінде 20-орынға ие болды.
Компанияның бастапқы өндірістік жобалық қуаты жылына 7,5 мың тонна ет өнімдерін құрады. Салқындатылған ет пен құс етінің жартылай фабрикаттары бірінші рет шығарылды.
Сонымен бірге Компания тұтынушыларға шығарылатын өнімнің абсолютті экологиялық өнім екендігін кепілдендіретін ЭКО белгісін және Халал талаптарына сәйкестілігі туралы куәлігін алған. 2010 жылдың желтоқсанында құс фабрикасы Қазақстанның үздік тауарлары республикалық көрме-сайысында Ең үздік азық-түлік өнімі номинациясы бойынша жеңімпаз атанды.Дамуға негізгі күшті сала отырып, кәсіпорын алдыңғы қатарлы технологияларды кеңінен қолданып, жаңа өндірістік шеберханалар құрылысына қаржыны инвестициялайды, құрылғыларды жеткізеді және оларды жаңартады. Бірақ та компанияның сәттілігі тек техникалық кеңейтулер және сапалы менеджментке ғана байланысты емес, ең бастысы кәсіпорынның басты құндылығы - кәсіби ұжым болып табылады, ал оның жалпы саны 800 адамнан тұрады.2017 жылдың 9 тамызында Өскемен құс фабрикасы ата-енелік балапандар мен ата-енелік табынды азықтандыру мәселелерімен консультациялау бойынша әрі қарай ынтымақтастық аясында кәсіпорын басшылығының Alltech компаниясының өкілдерімен кездесуі өтті.Кездесу барысында құс шаруашылығының өзекті мәселелері талқыланды. Фабрика мамандары РОСС 308 кроссына қатысты өздерін қызықтыратын сұрақтарын қойды. Тәуелсіз консультант Азиз Сакрани аталмыш кросқа қатысты өзінің кеңестерін берді. Сонымен қатар негізгі сұрақтар құсты азықтандыру, жұмыртқа мен шикізат сапасына қатысты болды. Кездесу нәтижелері бойынша Alltech өкілдері бас директор Бейбіт Қамалжанұлы мен ӨҚФАҚ ұжымына осындай іс-шара ұйымдастырғандары үшін алғыстарын білдірді.Біздің келуіміз ӨҚФ АҚ үшін де, сіздің мамандарыңыз үшін де пайдалы болды деген үміттеміз - деді Азиз Смагулов - тағы айтқым келетіні, Alltech компаниясы кез келген күрделі міндетті шешуде көмеке келуге, сондай-ақ сіздің қызметкерлеріңізді тұрақты оқытуға әр кез дайын.,Өскемен құс фабрикасы АҚ тиімділіктің ең жоғары көрсеткіштеріне қол жеткіздіӨскемен құс фабрикасы АҚ - Қазақстанда құс етін өндіретін ең ірі кәсіпорындардың бірі. Құс фабрикасы екі жыл бұрын кросс 308 - аталық-аналық топ және бройлерлер көрсеткіштері бойынша ең теңгерімді кросқа ауысты.Осы жылы бройлер цехының табанды, әрі талапкер командасы Росс 400* Клубының екі шыңын бағындырды. 2018 жылы жазда бірінші жетістік - 130 мыңнан астам топта тиімділік индексі 408 тармақты құрады.Табыспен шабыттанып, ӨКФ мамандары Клубтың Алтын деңгейіне қол жеткізуге шешім қабылданды. Үш ай өткеннен кейін ӨҚФ командасына 427 тиімділік индексіне қол жеткізгені үшін Алтын сертификат берілді!Алаңдардың қарқынды нәтижелері бройлер өндірісінің бас технологы Әлия Болатханның жоғары кәсіби деңгейінің арқасында мүмкін болды. Оның командасы күн сайын жоғары көрсеткіштерге қол жеткізу үшін табанды еңбек етіп келеді, күрт құбылмалы климат жағдайларында құс өсіру қиындықтарын жеңіп, алға қойған мақсаттарына бағыт алды.Сертификатты табыстау кезінде Өскемен құс фабрикасы АҚ бройлер өндірісінің бас технологы Әлия Болатхан: Біз Росс 400 Клубына кіруге өте қуаныштымыз. Осыдан бірнеше жыл бұрын мұндай нәтижелер біз үшін қол жеткізілмейтіндей көрінетін. Росс құстарымен біз жақында жұмыс істеуді бастадық, ірақ оның жоғары генетикалық әлеуетіне көз жеткізіп үлгердік. Біздің үйренеріміз әлі көп, бірақ біз әріптестерімен бірге өсуге және дамуға әрқашан дайынбыз. Мен біздің бірлескен ұжымға нәтижелерді ұдайы жақсартуға бағытталған адал жұмысы үшін алғыс айтамын. Бұл - біздің ортақ жеңісіміз, - деп атап өтті.Марина Черекаева, Авиаген ЖШҚ өкілі: Өскемен құс фабрикасының осындай жоғары көрсеткіштерге қол жеткізуі біз үшін өте маңызды, өйткені кәсіпорын біздің құстармен салыстырмалы түрде жақында жұмыс істей бастады, ал бір кростан екіншісіне жылдам ауысу, осы құстың әлеуетіне қол жеткізу үшін басқаша жұмыс істеуді бастау әрдайым оңай бола бермейді. Компания мамандары өз жұмысына мұқият қарайды, біздің барлық ұсыныстарымызды сақтайды, сондықтан олар алдарына қойған міндеттер, оның ішінде 450 және одан жоғары индексті алу - орындалуы әбден мүмкін. Біз әрқашан оларға көмектесуге дайынбыз, - деп.
Кәсіпорынның еңбек күшінің құрылымы:
-негізгі өндіріспен айналысатын жұмысшылар - құсшылар мен бройлерлерді бордақылаудағы, жөндеу жас төлін өсірудегі, ата-ана табынынындағы слесарлар, жабдықтарды жөндеу жөніндегі слесарлар, инкубатория, жем дайындау цехының операторлары мен электромеханиктері, құс сою және құс етін өңдеу жөніндегі жұмысшылар, жүргізушілер мен тракторшылар.
-негізгі емес өндіріспен айналысатын басқа қызметкерлер ... жалғасы
СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
Құрманова.Ә.Е
ШҚО АҚ Өскемен құс фабрикасы жағдайында табынды жөндеуге арналған балапандарды өсіру технологиясы
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС
Мамандығы: 5В080200 - Мал шаруашылығы өнімдерін өндіру технологиясы
Семей 2020
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
Қорғауға жіберілді
Кафедра меңгерушісі
_____________
__________________2020ж
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС
Тақырыбы: ШҚО АҚ Өскемен құс фабрикасы жағдайында табынды жөндеуге арналған балапандарды өсіру технологиясы
Мамандығы: 5В080200 - Мал шаруашылығы өнімдерін өндіру технологиясы
Орындаған: Құрманова Ә.Е.
(ТЖ-605 тобының студенті)
Ғылыми жетекшісі: Қорабаев З.Ж. (в.ғ.к., доцент)
Семей 2020
Мазмұны
Кіріспе
I.Әдебиеткешолу
II. Негізгі бөлім.
2.1.Шаруашылыққа қысқаша сипаттама
2.2. Зеpттеудiң әдiстемесi және матеpиалдаpы
III.Өзіндік зерттеу.
3.1. Корпусты қоныстандыруға дайындау және орналастыру
3.2.Тәуліктік төлді қабылдау және отырғызу
3.3. Тасымалдау кезінде температуралық режимдер
3.4. Балапандарды Пасгар әдісімен бағалап әлсіз және жарамсыз құстарды іріктеу
3.5. Құс өсіру шарттары. Жарықтандыру және микроклимат.
3.6. Азықтандыру.
3.7. Төлдің сапасын бақылау ,төлге қойылатын талаптарға сай сәйкестік дәрежесін анықтау.
Ветеринариялық (дезинфекция) санитарлық жағдайы.
IV.Экономикалық тиімділік
V.Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.
VI.Қорытынды.
Кіріспе.
Тақырыптың өзектілігі.
Өндірістік құс шаруашылығы нарық сұраныстарын жеңіл диетикалық тағамдармен қамтамасыз етуге өзінің сүбелі үлесін қосатын, аграрлық кешеннің әрі үдемелі, әрі жедел өзгеріп, тез дамитын саласы болып табылады.Келешекте жұмыртқа және құс етін өндіру технологияларын жетілдіру, құс фабрикаларының әр шаршы метр жерінен өнім шығымын көбейтіп, оның өзіндік құнын төмендетуді көздейді. Осыған байланысты негізгі мақсат және міндет құсты дұрыс және тиімді пайдалануға бағытталған қоршаған ортаның экологиялық нормативтерін, құстың тұқымдық ерекшеліктерін, азықтандыру мөлшерін түгел қамтитын экологияландырылған технологиялық процестің адамға қажет таза өнімдер (жұмыртқа, ет, мамық) алуға арналған тақырыптың өзектілігі арта түседі. Алға қойылған мақсатқа жету үшін, ең алдымен мынандай мәселелерді шешу қажет: бірнеше бағыттағы құс шаруашылықтары мен фермаларын мамандандыру, шаруашылыктарды пайдалы технологияға ауыстыруды, құсты инфекциядан қорғауды қамтамасыз ететін қажет кұрал-жабдықтары бар құсханалардың жаңа түрін салу, құсты және кұс клеткаларын пайдалану мерзімін ұзартатын клеткалық батареяның ыңғайлы конструкциясын жасау, құсты клеткалық батареяда үстағандағы сүрыптау және өндіру жүмыстарын ұйымдастыру.
Құс шаруашылығының дамуы негізінен үш факторға негізделеді. Олар: құстың тұқымдық қасиеттері (генотипі), оған әсер ететін сыртқы ортаның экологиялық факторлары және бағып-күту жағдайлары (паратиптік). Қазақстан Республикасында құс өсіру жоғары мамандандырылған кешендерде (құс фабрикаларында) автоматтандырылған басқару жүйесіне негізделген. Ауыл шаруашылығын жекешелендіру барысында орын алған келеңсіз жағдайлар құс шаруашылығының әрі қарай дамуына біршама кері әсерін тигізді. Дегенмен, соңғы уақытта құс шаруашылығы қайтадан жандана бастады. Қазіргі уақытта Қазақстан Республикасында әр бір тауық мекиенінен 250-280 жұмыртқа алып, 1000 жұмыртқаға небары 1,5-1,7 ц азық өлшемі жұмсалуда. Диетикалық құс етін 70000 тоннаға жеткізу көзделініп отыр. Егін шаруашылығы дамыған республикамызда құс шаруашылығының азықтық қорын жасауға, құс санын көбейтуге мүмкіншіліктер жеткілікті.
Құстарды күтіп-бағу ерекшеліктеріне қарай, құс фабрикаларында озат технологиялық құрал-жабдықтар орнатылған типтік құсханалармен қатар, әлі де болса экологиялық, ветеринарлық-санитарлық талаптарға сай келмейтін ескі ғимараттар және құрал жабдықтар пайдаланылып келеді. Мұндай жағдайда құс басын жедел арттырып, сапалы өнім өндіру қиындай түсетіні белгілі. Осыларға байланысты біздің ғылыми жұмысымыз сыртқы орта экологиялық факторлардың жұмыртқалағыш тауық организміне, өніміне, оның сапасына тигізетін әсерін зерттеуге бағытталады. Оның ішінде әртүрлі типті құсханалардың микроклиматын, атап айтқанда, ауаның температурасы, ылғалдылығы, қозғалысы, газдық құрамы, құрал-жабдықтар, желдеткіштер әсерін зерттеуге баса көңіл бөлінеді.
Құс азығындағы, судағы экологиялық зиянды заттарды анықтап, толық-қанды рациондар түзу, тауықтарды жасына, жынысына қарай күтіп-бағудың механикаландырылған технологиясы негізінде жүргізіліп, экологиялық таза сапалы өнім алуға бағытталған ғылыми-зерттеу жұмыстарымыздың теориялық және тәжірибелік маңызын айқындау тақырыптың өзектілігін көрсетеді деп сенеміз.
Зерттеу жұмысының мақсаты мен міндеттері. Өскемен құс фабрикасында қалыптасқан экологиялық жағдайды бағалай отыра, жұмыртқалағыш тауықтарға сыртқы ортаның зиянды әсерлерін төмендету, олардың өнімділігін арттыру, экологиялық таза жұмыртқа, ет және қосалқы өнімдерді (мамық, саңғырық) пайдаға асыру болып табылады. Өсіру технологиясы тәуліктік балапандарға жем мен суды белсенді тұтынуды бастауды қамтамасыз ету, сондай-ақ балапандардың қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін оңтайлы микроклимат пен күтіп-ұстау жағдайларын ұсыну мақсаты бар.
Осы мақсатты орындау үшін төмендегідей міндеттер қойылады:
- зерттеуге алынған шаруашылық жағдайында Ресейден тасымалданып алып келген 24сағаттық яғни бір күндік балапандарды қабылдап алып ,күтіп -бағуына қолайлы жағдай жасау ;
- зерттеуге алынған жас төлдерді кабылдап күтіп алардан бұрын балапандарды өсіретін құсханаларды жөндеу жұмыстарын белгіленген уақыт ішінде орындау.Негізінен жөндеу жұмыстарын 1,5-2апта ішінде ең басты био-қауіпсіздік шараларын сақтай отыра орындау ең басты міндет болып табылады;
-тауықханалардың микроклиматын: ауа температурасы, ылғалдылығы, қозғалысы; зиянды газдардың (көмірқышқыл газы, аммиак, күкіртті сутегі) концентрациясының құс организміне, өніміне, оның сапасына тигізетін әсерін зерттеу;
-жыл мезгілдерінде өзгеріп отыратын табиғи ортаның температурасы, жарықтылығы, жасанды жарықтандырудың режимі, тауықтарды толық рационды құрама жеммен қоректендіру, таза сумен қамтамасыз етудегі әдістердің құс организмі мен өнімдеріне тигізетін әсерлерін зерттеу.
- тауықханалардың микроклиматын жақсарту үшін орнатылған әртүрлі қондырғылар мен желдеткіштердің мүмкіншіліктерін анықтау.
-тауықханаларды саңғырықтан тазарту, жинау, биотермиялық өңдеуден соң тыңайтқыш ретінде пайдалану.
Тәжірибелік маңызы. Балапандарды толыққанды азықтандырып апта сайынғы салмағын өлшеп қадағалау олардың тез өсіп жетіліуіне жағдай жасау нәтижесінде балапан салмағының біркелкілікті сақтау тәжірибенің маңыздылығы болып табылады.
Балапандарды азықтандыру нәтижесінде олардың өсімталдығы жоғарылап, өлім-жітім азайды. Биотермиялық өңдеуден өткен саңғырықтың қоректік заттары басқа малдың көңімен салыстырғанда анағұрлым жоғары болуы оның құнарлы органикалық тыңайтқыш болатындығын көрсетеді.
Талапқа сай жұмысты орындау нәтижесінде 11аптада орындалу керек өсіру мерзімін, небәрі 9апта ішінде көздеген салмақтың біркелкілігіне ерте жете алды.
Тақырыптың жаңалығы. ӨҚФ-да тәуліктік жас балапнадарды күтіп-бағу,балапандарды өндірістік технология жағдайында толықтай азықтандыру негізінде орындалады.Балапандарды еденде, торша клеткада өсіргенде шығындалған азықтық өлшеміне карай мықты өнім беретін, балапандардың 7-8 апталық мерзімінде 1,6-1,7 кг салмақ тартатын технологиясын жасау.
Әдебиетке шолу.
Балапандарды өсіру. Жас балапандарды дұрыс күтіп-бағудың өзі келешекте ересек құстардың өнімділігін арттыруда маңызы зор, сондықтан да құс балапандарын жасына жақсы азықтандырып, күтіп-бағу қажет. Балапандарды күтіп-бағудың ең жауапты кезеңі алғашқы 3 апта уақыты. Жоғарыда көрсетілгендей балапандарды күтіп-бағу жүйелері әртүрлі болады. Соңғы уақытта ірі құс шаруашылықтарында балапандарды торда ұстау әдісі қолданылады. Бұл жағдайда тор батареясының жоғарғы қабаттарында әлсіз балапандарды, ал төменгі қабаттарында тіршілікке бейімдеу балапандар орналастырылады. Балапандар үшін микроклиматтың ерекшелігі оның негізгі көрсеткіштерінің жоғары деңгейде болуында. Атап айтқанда, ылғадылық 60-70 пайыз, ал жарықтылықтың ұзақтығы 17-24 сағат аралығынла ауытқу керек. Балапандарды өсіруге арналған қораларда арнайы жабдықтар (брудер) арқылы олар орналасқан шектеулі жерді жылытып, алғашқы күндері температура 33+370С аралығында ұсталып, микрокиматтың басқа көрсеткіштерін реттеп отыру үшін қора ауасы жиі желдетіліп тұруы қажет. Мысалы: тәуліктік балапандарға қажетті ең төменгі температура 29+300С, ал 6 күннен кейін температура көрсеткіші 260С-қа төмендетіліп және әр апта сайын 30С-қа төмендетіліп, ақырында айдың аяғында оның көрсеткіші 180С болуы тиіс.
Жөндеу төлін өсіру кезіндегі негізгі технологиялық параметрлер. Ата-аналық табынды және өндірістік табынды жөндеу жас төлін кезең-кезеңімен толықтыру үшін өсіру инкубаториядан балапандарды қабылдайды. Өміршең балапандарды алудың негізгі шарттары-бұл бағытты өсіру, құстарды толыққанды азықтандыру, оны оңтайлы жағдайда ұстау.Ата-аналық және өндірістік табынды жөндеуге арналған төлдер бөлек өсіріледі. Ата -- аналық табынның бір жөндеу жас төлін алу үшін тәуліктік жастағы 1,4 балапандар, ал егер сұрыптамаса-2,8 балапандар қабылданады. Өндірістік табын үшін жөндеу жас төлін алу үшін-1,3 немесе 2,6 тәуліктік балапандар еденге бөлінбеген.Жөндеу жас төлдері 17 апта немесе 119 күн өсіріледі,содан кейін өндірістік немесе ата-аналық табын цехына өсіруге ауыстырылады. Өсіру 22 апталық жасқа дейін созылады. Содан кейін жөндеу жас төлдері ересек мал басына ауыстырылады. Жөндеу жас төлдерді 17 апталық жастан кейін аудару қажет емес, себебі күйзеліске, құстың сақталуы мен өсімін молайтуға әкеледі, өйткені олардың ағзасы осы уақытқа дейін жұмыртқа салуға дайын.Төлді өсірудің екі негізгі жүйесі бар: жасушалық өсіру және едендік. Ең прогрессивті әдіс-балапандарды жасушалық батареяда өсіру. Бұл әдіс келесі артықшылықтарға ие:1. балапандарды шағын топтармен орналастыру, бұл үлкен мал басына бақылау жүргізуге мүмкіндік береді;2. көп қабатты клеткалық батареялардағы балапандарды өсіру кезінде сол алаңдарда мал басынан 2-3 есе көп өсіруге болады.Пайдаланылған жасушалық батареяларға және төлдің қолданылатын технологиясына байланысты ересек малға ауыстырғанға дейін бір үй-жайда немесе әртүрлі үй-жайда ұсталады.Бір ауыстырып отырғызылатын балапандарды өсіру кезінде клеткалық батареялар пайдаланылады: КБЭ-1 (1-30 күн), КБМ-2 (1-60 күн), КБУ-3 (31-120 күн), КБА (61-120 күн) және балапандар екі түрлі үй-жайларда ұсталады.Ең көп таралған және үнемді-1-ден 119-ға дейін күндік жас төлді отырғызусыз өсіру. Ол үшін БКМ-3, КБУ-3 жасушалық батареялары қолданылады.Микроклимат параметрлері , құс қораларындағы жөндеу жас балапандары үшін жарық режиміБалапандарды өсіру кезінде оңтайлы микроклимат жасайды,сыртқы орта жағдайларының бұзылуынан, оның ішінде стресс-факторлардан қорғайды.Температуралық режимді сақтау үлкен маңызға ие. Тым төмен температура балапанның суық ауруы, жоғары қалдық және өсуде артта қалуы мүмкін. Артық жоғары температура құстарды сорып, жем-шөп тұтынуды төмендетеді, балапандар әлсіз болады және көп су ішеді.2-3 апта бойы жас төлдердің ауа ылғалдылығын 60-70% деңгейінде ұстайды, ал одан әрі 55-60% деңгейінде ұстайды. Ылғалдылықты психрометрлер көрсеткіштері бойынша бақылайды және желдетуді қоса алғанда, реттейді. Ылғалдылығы жеткіліксіз болған жағдайда ауа ылғалдайды, үй-жайдың еденін сумен бүркеді."Жарық режимі" ұғымына жарық көзі, жарық және жарық беру ұзақтығы немесе жарық күні кіреді. Тауықтарды торда өсіруге арналған үй-жайлар терезесіз салынады. Электр жарығының көздері қыздыру шамдары немесе люминесцентті шамдар болуы мүмкін. Қыздыру шамдарын пайдалану кезінде қуаты 40-100 Вт шамдары бар шамдарды қолданады. Аз қуатты шамдардың көп санын пайдалану керек, себебі жасушалардың біркелкі жарықтандырылуын қамтамасыз ету оңай. Шамдарды тордағы батареялар арасындағы өту ортасына 2,2-2,5 м биіктікте орналастырады.Тауық етін тоқитын үй-жайға ауыстырғанға дейінгі барлық мерзім ішінде жарық күні қысқарған жағдайда өсіреді.
Құс төлінің тәуліктік сапасына әсер ететін факторлар ұлттың денсаулығын және оның гендік қорын сақтауды анықтайтын маңызды факторлардың бірі өнімнің сапасы, оның ішінде құс еті болып табылады. Құс еті өндірісінің жылдам өсуі жоғары өнімді кростарды пайдалану, өндірісті қарқындату, өндірісті орталықтандыру және тігінен интеграциялау, құс өсіру мен өндірісті механикаландырудың рентабельділігінің жоғары деңгейі, Сатып алушы үшін "ыңғайлы" өнім өндіру, мамандандырылған жабдықтарды кеңінен пайдалану және, сайып келгенде, үнемі өсіп келе жатқан сұраныс сияқты бірқатар факторлармен анықталады. Мәліметтеріне сәйкес, А. Л. Ште , ауыл шаруашылығы құстарының өнімділігі-қоректік заттардың метаболизмінің қарқынды өтуі және қалыпты толыққанды азықтандыру және оңтайлы микроклимат құру жағдайында геноммен детерминирленген ақуыздың жедел биосинтезі кезіндегі ағзаның биологиялық әлеуеті. Құстардың өсімін молайту сапасын объективті бағалауды инкубация (жасанды жағдайда эмбриогенез) береді, оның тиімділігі факторлар кешеніне және соңғы өнімі тәуліктік төл болып табылады . Тәуліктік төлдің сапасы бірінші кезекте тұтынушы құстарының түрі, тұқымы, ата-аналық формасы және кроссы детерминацияланған . Сондықтан жұмыртқаларды тиімді инкубациялаудың және өсірудің қарқынды жағдайларында өсе алатын жоғары сапалы тәуліктік балапандарды алудың кепілі құстың әртүрлі түрлері, генотиптері мен жас топтары үшін эмбрионалды дамудың (ПЭР) оңтайлы ұзақтығын білу болып табылады . Ұсынылған Д. С. Флетчермен құс етінің сапасына әсер ететін сою алдындағы факторлардың жіктелуі екі негізгі категориядан тұрады : құстың өмір бойы немесе ұзақ уақыт әсер ететін - генетикалық және физиологиялық ерекшеліктер, рациондар және азықтандыру режимі, инкубация және өсіру жағдайлары, ауырған аурулар; құстың өмірінің соңғы 24 сағат ішінде қысқа мерзімді әсер ететін немесе әрекет ететін - аштық ұстау, аулау, тасымалдау, құс комбинатында ұстап тұру, түсіру, желіде бекіту, қозғалу, бітеу және Біздің пікірімізше, кейбір дәрежеде бұл жіктеуді тәуліктік құс төліне таратуға болады. Тек қана ұзақ әсер ету факторларына ата - аналық табынның жай-күйін (Денсаулық, өнімділік және т. б.), ал қысқа мерзімді әсер ету факторларына-инкубация регламентін, сондай-ақ тәуліктік төлді өсіруге тиеу-түсіру, тасымалдау және отырғызу. ССТ 46 186-85 сәйкес " тауық жұмыртқасын инкубациялау. Технологиялық процесс. Негізгі параметрлері 1986 ж., жұмыртқа тауықтарын инкубациялаудың орташа кезеңі етке қарағанда 8-12 сағатқа аз. Қазіргі уақытта селекция жетістіктерінің арқасында жұмыртқа және ет өнімділігін арттыруда - "көп ұзағырақ" және "көп-жылдам", жұмыртқа кросстары тауықтарының эмбриогенезінің ұзақтығы артты, ал ет кросстары керісінше, орташа есеппен 6 сағатқа қысқарды . Э. С. Маилянның мәліметтері бойынша, жабдықтардың көптеген түрлері мен жағдайлар үшін бройлерлік жұмыртқаны инкубациялау кезеңі 21 тәулік + 610 сағат = 510-514 сағ құрайды. Е. Э. Епимахова [50], "ерте постнаталды кезеңде инкубациялық жұмыртқалар мен ауыл шаруашылығы құстарының кондициялық төлінің шығуын арттырудың ғылыми-тәжірибелік негіздемесі" тақырыбындағы өз зерттеулерінде инкубациялық 9 жұмыртқаның (17,0 %) әр түрлілігі шығарылған төлдің орташа 44,4 г-ға тең, 15,8% лимиттегі тірі салмағына толық сәйкес келетінін көрсетеді. Тауық жасынан (14 апта жұмыртқа) жас төлдің тірі салмағы 5,2 г - ға (P41,1 °С-тым жоғары.
Қазақстан құс еті бойынша ішкі нарық қажеттілігін толығымен қанағаттандыруға мүдделі 2019 жылы Қазақстанда шамамен 220 000 тонна құс еті өндірілді. Бұл нарықтағы сұраныстың тек 60 пайызын жабады. Қалған қажетті мөлшер Ресей, АҚШ және Украинаелдерінен әкелініп жатыр.Осыдан барып өткен жылы импорт шамамен 160 000 тоннаны құрады. Бұл дегеніміз өндірушілер үшін өндіріс көлемін ұлғайтып, нарықтың қажеттілігін толығымен қанағаттандыруда үлкен перспективалар барын көрсетеді. Осы орайда қазақстандық өндірушілер жуық арада құс еті бойынша ішкі нарық қажеттілігін толығымен қанағаттандыратын дәрежеге жететінін мәлімдеп отыр.Қазақстанда өндіріс көлемін ұлғайтудың орасан зор әлеуеті бар. 2030 жылға қарай біздің еліміз ішкі нарықтың қажеттілігін толығымен өтеп қана қоймай, сонымен қатар Қытай, Орталық Азия және Таяу Шығыс елдері сияқты жақын аймақтарға айтарлықтай көлемде экспорттай алады.Мал шаруашылығы саласы бойынша сарапшы Серік Толықпаев тауық етін өндіру бойынша әлем мен Қазақстандағы қазіргі ахуал,импортты алмастыру мәселелерін көтерді.Қазіргі таңда құс етін өндіретін Aitas.kz компаниясының өзіндік стратегиялық көзқарасы бар. Қазақстандағы жергілікті ІҚМ дамуы жайында зерттеді және өзіндік даму жолын қалыптастарды. Қазақстандағы құс етін өндіру бойынша ұзақмерзіімді стратегия да қалыптастырдық, - деді сарапшы С.Толықпаев.Сондай-ақ, ол стратегиялық жоспар аясында компания өндіріс көлемін 900 мың тоннаға дейін, ал экспорт көлемін 600 мың тоннаға жеткізу көзделіп отырғанын жеткізді.Бұл көрсеткіштерді жүзеге асыруда құс өндіру саласындағы екі ірі құс фабрикасы белсенді болмақ. Ол - Өскемен құс фабрикасы және Макинск құс фабрикасы. Үшіншіден, жоспарланып отырған Алматы не Шымкент өңірінде қуаттылығы 500 тонналық құс фабрикасы да есепке алынады, - деді ол.Атап өтсек, Өскемен құс фабрикасы құс етін өндірушілер бойынша ірі кәсіпорын. 1976 жылдан бастап жұмыс істеп келеді.12 үлкен тауық корпусынан, 15 бройлерлік корпустан тұрады. Жылына 29 000 тонна құс етін өндіреді.Ал, 2018 жылы ашылған Макинск құс фабрикасы әлемдік құс индустриясының жарқын мысалы деп атауға әбден болады.2019 жылы МҚФ және ӨҚФ-де құс етінің өндірісі шамамен 60 000 тоннаны +құрады. Алдағы үш-төрт жылда компания өндірісті 150 мың тоннаға дейін арттыруды жоспарлап отыр. Қазіргі уақытта бұған барлық қажетті шарт бар.Компанияның міндеті - Қазақстан халқына қызмет ету, ал миссиясы - көшбасшы экспорттық бағытқа бейімделген вертикальды-интеграциялы маркетингті әрі өндірістік холдинг болу деп біледі, - деді С.Толықпаев.Ал, компанияның қаржы бойынша вице-президенті Богдан Куртасовтың айтуынша, 2019 жылдың желтоқсанында DBK Private Equity қазақ даму институттары концорциумымен Aitas Kkz компаниялар тобының бизнестегі Еуропалық қайта құру және даму банкіне тиесілі үлесін сатып алу бойынша келісімін аяқтаған.Компания тобының бизнесті дамытудың жаңа кезеңіне аяқ басуына байланысты ЕҚДБ - ның долларлық инвестицияларын теңгемен қаржыландыруға ауыстыру - біздің бизнестің инвестициялық тартымдылығын арттыруға, Қазақстандағы бәсекеге қабілеттілікті күшейтуге және жаңа нарықтарға шығу үшін тұрақты негіз жасауға қадам болмақ, - деді Богдан Куртасов. Айта кетейік, 2030 жылға дейін тұрақты даму бағдарламалары бойынша қаржыландыру көлемі 3 млрд теңгені құрайды.
Ата-ана балапандардың өсуін бақылау және қадағалау.
Мақсаты : Біртіндеп ұлғаюмен азықтандыру бағдарламасының көмегімен біртекті өсуге қол жеткізу және құстарды жыныстық қатынасқа дайындауға ықпал ететін өсіру шарттарын сақтау бақылау.
Бройлерлік кростардың ата-аналық табыны өсудің тұқым қуалаушылық сипаттамаларын көрсетеді, бройлер саны да бар. Табынның өсуіне және тірі салмағының өсуіне қарай қоректік заттардағы құстардың өсіп келе жатқан қажеттілігіне сәйкес жем рационын қосу.Бұл ретте күтіп бағып отырған басшылыққа , оған қоса тіркелген тірі массаның ерекше профильдерін сақтау қажет.Бұл нормативтер профильдерді құру үшін арнайы кросске арналған сынақтарға негізделген жұмыртқа мен балапандарды оңтайлы өндіруді қамтамасыз ететін тірі салмағы. Әдетте, егер ұстау температурасы 20 ° С болса, ата-аналық мал басының шеміршектері талап етіледі, кем дегенде 23000 ккал алмасу энергиясы (ХБ) өспелі қорытындымен мәні және 1.2 кг 20 аптаға жеткен кезде теңдестірілген протеин. Әдетте 22 апта жасына жарық диуляция басталады, мәнде тұтыну өсу қорытындысымен жету керек,кем дегенде, 27000 ккал алмасу энергиясы және 1.4 кг протеин.Азық рациондары нормативтік тірі салмаққа жету үшін жінеде жеткілікті екенін тексеру үшін апта сайын іріктеп өлшеуді жүргізу керек. Сонымен қатар, бақылау маңызды құстың дұрыс өсуі мен дамуын көрсететін тауықтар мен қораздардың физикалық формасы қажет. Әрбір 2-3 апта сайын тірі салмақ пен физикалық форманың даму нәтижелерін салыстыру стандартты азықтандыру бағдарламасына өзгерістер енгізу ушін қажет болады.
Жынысы бойынша бөлек өсіру
Қораздар мен тауықтарды өсірудің негізгі технологиялық принциптері сәйкес келеді, алайда тірі салмағы мен азықтандыру бағдарламалары әр түрлі. Әтеш құрғанына қарамастан табындағы құстың жалпы санынан болмашы пайызды құрайды , олар 50% нәтижеге жауап береді.Тиісінше нормативтік тірі массаға ең жақсы технологиялық көрсеткіштерге тауықтар мен қораздарды бөлек өсіру қол жеткізу үшін маңызды болып табылады Өндіріс басталғанға дейінгі барлық кезең ішінде тауықтар мен қораздарды бөлек өсіру кезінде ең жақсы технологиялық көрсеткіштерге қол жеткізіледі.Міне, осындай технологияның үдерістердің кейбір артықшылықтары:
* Тауық және әтештер үшін әр түрлі рациондарды пайдалану мүмкіндігі, бұл тірі массаны және бұлшық ет дамуын тиімді бақылауды қамтамасыз етеді.
* Бастапқы сатысында қораздар үшін көп жарықты қамтамасыз ету мүмкіндігі, бұл ерте ынталандырадып үлкен қаңқаның өсуі мен дамуын жетілдіредітері.
* 7 кун күннің түсуі жарықтың пайдасы нормативтік тірі массаны қамтамасыз ету кезінде әтештердің қаңқасының тиімді дамуына жарықтың әсері тығыз байланысты
* Биоқорғау бағдарламасын жақсарту-бір жыныста ауру пайда болғанда, бөлек өсіру екінші еденнің зақымдануын алдын алады
Кейбір аймақтарда дәстүрлі тауық пен қораздар ерте жаста бірге өседі. Бұл ретте құстың өсуі мен дамуы, сәйкесінше, жынысы әртүрлі қабілеттерге қарай өзгереді құстар жалпы табында азыққа бәсекелеседі. Мұндай тәжірибе табысты болуы мүмкін екеніне қарамастан, ол тауықтар мен қораздардың біркелкілігін жеке және жалпы бақылауға мүмкіндік бермейді, балапандарды өндірудің ең жоғары әлеуетіне қол жеткізуге кедергі келтіреді. Егер ерте жастағы тауық пен қораздарды біріктіру қажет болса, оны алдымен 42 күннен (6 апта) қаңқаның дұрыс дамып жетілгеннен кейін ғана біріктіріп өсіруге болады . Жынысы бойынша араласқан табында жалпы тамақтану жүйесінің диеталық көрсеткіштері ретінде тауықтардың тірі салмағының көрсеткіштерін стандартты көрсеткіштерге қатысты қолдану керек . Мүмкіндігінше құстарды әртүрлі көздерден бөлек өсіру керек немесе ең жақсы біркелікке жету үшін кем дегенде 42 күннен кейін ғана өсіру керек.
Ата-аналық мал басының өсуін бақылау
Мақсаты.Табынның әрбір тобы үшін орташа тірі салмағы мен біртектілігінің ұқыпты көрсеткіштерін алу және нормативтік көрсеткіштерге қол жеткізу үшін азықтандыру бағдарламасының тиімділігін қамтамасыз ету.Бақылау өлшеу-негізінен табынның өсуі мен дамуы табынның үлгілерін іріктеп өлшеу және оларды салыстыру арқылы бағаланады және бақыланад әрбір жас үшін нормативтік тірі салмағы бар. Тірі таразының бірнеше түрі бар қарапайым механикалық немесе циферблатты таразылар көп шығындарды талап етеді сондай-ақ бақылау жазбалары мен ресесептерін қолмен жүргізу керек болады. Одан да жеке табынның автоматты статистикалық көрсеткіштері мен құстың тірі массасын жазатын және есептейтін ұқыпты электрондық таразылар тиімді пайдалана аламыз. Жабдықтың екі түрі де табыспен қолданылуы мүмкін, бірақ табынды қайта бақылау өлшеу үшін таразының тек бір түрін пайдалану маңызды. Құс қорасында орнатылған өлшеу жүйесінің автоматты жүйесі тәулік сайын көрсеткіштерді көрсетіп тұрады ,бірақ бұл деректерді қолмен таразылардың көмегімен үнемі тексеру қажет.Барлық өлшеу жабдығы үнемі теңдеумен дұрыстығын растау үшін жеке бақылау өлшеу кезінде алынған жабдықтарды көрсеткіштерді тірі массамен салыстырып реттеліп отыру қажетжіне индикаторлар жеке бақылаумен өлшенетін тірі салмақпен салыстырылады. Бақылау параметрлерін өлшеу әр бақылаудың басында жасалу керек Іріктеп өлшеуді апта сайын тәуліктік жастан бастап жүргізу қажет. 0-ші, 1-ші және 2-ші аптадағы (0, 7 және 14-ші күн) бақылау өлшеуді 10-20 бастарды өлшей отырып жүргізуге болады , оның өсумен ерте проблемалар пайда болған табында , өлшенетін құстың жалпы саны кем дегенде жиі іріктеп өлшеу жиі болады. Өлшенетін құстың жалпы саны тауықтың 1% - дан және қораздың 3% - дан төмен болуы тиіс. 3 аптадан бастап (21 күн) кездей соқ таңдалған құстарды жеке өлшеу қажет. 50-100 бас топты колонияға немесе құс қорасына аулау үшін раманы пайдалана отырып аулау қажет,содан кейін әрбір басын жеке өлшейді. Бұл ретте іріктеуің мүмкін болатын артықшылықтарын болдырмау үшін барлық ұстап алынған бақылау құсын өлшеу қажет. Егер колонияда немесе құс қорасында 1000 бастан артық болса құстар, онда әр түрлі құс бөліктерінен екі бақылау өлшеуін жасау керек. Құстарды аптаның бір күні және сол уақытта, мүмкіндігінше аш болуы керек немесе тамақтандырғаннан кейін 4-6 сағаттан кейін өлшеу қажет . Бұл жағдайда мақсат табынның өсуі және оның дамуы туралы нақты түсінік алу болып табылады.
Қол таразыларын пайдалану кезінде құстың тірі салмағын өлшеу процесінде арнайы колданылады.
Өлшеуден кейін табын үшін келесі параметрлерді есептеу қажет:
* Орташа тірі салмағы
* Табындағы тірі массаның айырмашылығы
* Тірі массаны бөлу
* Вариация коэффициенті (CV%)
Орташа тірі масса содан кейін тиісті жасқа арналған тірі масса кестесіне енгізілуі керек . Ескере кетер болсақ өсірудің ерте кезеңінде кез келген сатыда нормативтерден төмен тұрған тірі масса, немесе жаман тәбеттің белгілері дереу әрекетке әкелуі тиіс. Құсты қадағалау маңызды дұрыс азық рационын алады.
Вариация коэффициенті (CV%) табынның біркелкілігі немесе біртектілік деңгейін өрнектеудің математикалық әдісі болып табылады . Оны есептеу әдісі келесідей:
Стандартты ауытқуОрташа тірі салмағы х 100= CV%
Стандартты ауытқуды электрондық калькулятор немесе электрондық таразылардың көрсеткіштерін пайдалана отырып есептеуге болады. CV% есептеу әдісі неғұрлым дәл және мәселенің алдын алу үшін табынның қандай пайызы ерекше назар мен технологияларды талап ететнін мұқият көрсетеді . Бірнеше бар CV% есептеудің бірнеше әдістері бар , сондықтан өсіру кезеңінде бірдей әдісті әрқашан пайдалану керек. CV% әдісін қолдана отырып, автоматты түрде біртектілікті есептейтін электрондық таразы осылайша жақсы қаражат салу болып табылады. Егер таразы сатып алу мүмкін болмаса , CV%есептеу үшін төмендегі әдістемені пайдаланамыз.
Тірі массаны жазу кестесі
CV%грамм
Бақылау кестесі тірі масса
Шаруашылығы
Кросс
Птичник
Секция
Жынысы
Жасы
Күні
2
3
F
35
наурыз 08
Өлшенген бас
Орташа тірі массасы
Нормативтік тірі массасы
Біркелкілік
%үлгідегі
10%
% варация коэфиценті
540г
560г
54.2
13.28
Тірі салмағы
Басы
Тірі салмағы, г
Басы
Түсініктеме
00
1000
540г
360г
20
20
Орташа тірі салмағы =
40
40
60
60
Шектері(пределы )=
80
80
100
1100
CV% =
(360 x 100) (540 x5.02) = 13.28%
20
20
40
40
60
60
80
80
200
1200
% образца + 10%
65120 х100 = 54.2%
20
20
40
40
60
60
80
80
300
1300
20
20
40
40
60
Х
60
80
Хх
80
400
ххх 24(20%)
1400
20
хххх Жеңіл тауық
20
40
ххх (CV%=6.9%)
40
60
хххххх
60
80
ххххххх Төменгі шегі
80
500
ххххххххх
1500
35 дней
560 г
20
ххххххххххххх
20
40
Хххххххххххххх
40
Жасы =
60
ххххххххххххх
60
80
хххххххххххх
80
Қалыпты тірі салмағы =
600
хххххххх Қалыпты шама
1600
540 г
120
20
хххххххх (CV%=6.9%)
20
Орташа тірі салмағы =
40
хххххх
40
60
Ххх
60
Барлық өлшенген бас =
80
Хх
80
700
Х
1700
20% Үлгі
24
20
Х
20
40
40
Төменгі шегі 480г немесе одан төмен
60
60
80
80
800
1800
Шамамен мәні CV%
6.9%
78%
20
20
жеңіл құс =
40
40
60
60
Шамамен мәні CV%
80
80
қалыпты құста =
900
1900
20
20
Екі топқа сұрыптау
40
40
60
60
80
80
Біртектілікті есептеу үшін вариация коэффициенті (CV%)
1-қадам-тірі массаны жазу
Әр өлшенген құстың тірі салмағын кестеге жазыңыз (күріш. 3).
2- қадам -тірі массаның алшақтығы
Табындағы айырмашылықты есептеңіз, ең төмен тірі массаны ең жоғары, алынған
өлшеу кезінде.Ең жоғары тірі масса-ең төмен тірі масса (мысалы. 1452 г-907 г = 545 г)
3-қадам - орташа тірі салмағы. Барлық өлшенген құстың жалпы массасын санға бөліп, өлшенген басты орташа тірі массаны есептеу.
Жалпы салмағы бас өлшенген (мысалы: 59.286 кг 50 бас = 1186 г)
4-қадам-Бақылау өлшеу. Өлшемінің F коэффициенті барлық өлшенген құстың бір өлшемі бар (мысалы. 50 = 4.50) болған жағдайда F көрсеткішін анықтау үшін төмендегі-кестені пайдаланамыз.
5 Қадам-Есептеу. Алдыңғы қадамдардың мәнін келесі формулаға қойыңыз:
CV% = (x 100 тірі салмағының алшақтығы) (орташа тірі салмағы x F көрсеткіші)
Мысалы: CV% = (545 x 100) (1186 x 4.5);
немесе (1.2 x 100) (2.6 x 4.5)
CV% = (54500 5337); немесе 120 11.7 CV% = 10.2 = 10
6 - қадам -- Салыстыру. Табынның жасына сәйкес алынған CV% мәнін кестемен көрсеткіштермен салыстырамыз. Егер CV % қанағаттанарлықсыз болса , түзету шараларын қабылдаймыз. Жағдайға байланысты бұл шаралар мысалы, рационның көлемін өзгерту, азықты тарату, азықтандыру және суару фронты қамтуы мүмкін,табынның тығыздығы, рационның өзгеруі, аурудың диагностикасы және емі. Түзету шаралары Arbor Acres техникалық менеджерімен талқылау және одан әрі бағдарлама орнату қажет.
Бақылау үлгілерінің мөлшері және F коэффициентінің мәні
Кол-во голов
КоэффF
Кол-во голов
КоэффF
25
3.94
75
4.81
30
4.09
80
4.87
35
4.20
85
4.90
40
4.30
90
4.94
45
4.30
90
4.94
45
4.40
95
4.98
50
4.50
100
5.02
55
4.57
˃150
5.03
Табынның орташа тірі салмағының cv% және +- 10% немесе 15% көрсеткіші мен қалыпты массаның бөлінуі арасындағы өзара байланыс (стандартты ауытқудың +-3 бірлігіне дейін қисық).
CV%
% однород.+-10%
однород.+-15%
5
95.7
100.0
6
90.7
99.0
7
84.9
97.1
8
79.1
94.2
9
73.6
90.7
10
68.5
86.9
11
63.8
83.0
12
59.7
79.1
13
56.0
75.4
14
52.6
71.8
15
50.0
68.5
16
47.0
65.3
Ескертулер:Егер іріктеп өлшеу алдыңғы өлшеумен және күтілген салмақпен шығындалаын нәтиже берсе, рационды өзгерту туралы шешім қабылданғанға дейінидереу екінші бақылау өшемін жүргізу қажет.Бұл әлеуетті проблемаларды анықтайды (мысалы.бақылау үлгісінің қате өлшемі).
Тірі массаның жақсы біртектілігін қамтамасыз ету үшін келесі факторларды тексеру қажет:
* Табынның үлгісін өлшеуге алу әдісі
* Математикалық есептеулердің дұрыстығы
* Азықтандыру және суару жабдықтарының жағдайы
* Ұстау шарттары (құс қорасындағы ауаның температурасы мен ылғалдылығы)
* Жем тарату
* Аурулар-әсіресе коксидиоз және ішек сипатындағы басқа да белгілер
* Тұмсықты өңдеу
* Брудерлік әдістеме
* Азықтандыру бағдарламасы (яғни рационның бір апталық қосылымынан және артық тамақтанудан аулақ болу мен жемді шектеу)
:: Азықтың бір түрінен екіншісіне көшудің дұрыстығы.
* Азық рационының көлемі.
* Мал басының тығыздығы, азықтандыру және суару фронты
* Вакцинаны дұрыс пайдалану
* Құстарды шамадан тыс өңдеу
* Төсеніш сапасы
Біртекті өсудің тағы бір маңызды аспектісі-қаңқаның жақсы дамуы. Жыныстық жетілудің басы құстың жалпы физикалық түріне байланысты. Біртекті тірі салмағы бар, бірақ әр түрлі табын қаңқасының өлшемі бірдей физикалық нысаны болады. Физикалық біртектес емес әртүрлілік өз кезегінде, жарықты тұтату басталғаннан кейін жыныстық жетілудің біртектілігін тудырады.
Құстарды дайындау
Мақсаты: Балапандар үшін қажетті жылу деңгейін, желдету және су мен азыққа қол жеткізуді қамтамасыз ету олардың өсуі мен дамуын оңтайландыру.
Негізгі басты қағидаларына келер болсақ олар ең алдымен үй-жайлар мен жабдықтар тазаланып, зарарсыздандырылып, дайындалған болуы керек. Балапандарды отырғызғанға дейін кемінде 24 сағат бұрын ауа мен еден температурасы жақсы ауа сапасы жағдайында қажетті деңгейге жетуі қажет. Температураны балапандар мен науалар орналасқан аймақта балапандар биіктігінде өлшеу қажет.Егер уақыт жетіспеушілігінен еденнің температурасы құс қорасындағы ауа температурасына жетпесе, балапанның тоңазуы қаупі пайда болады. Балапанның мінез-құлқы дұрыс ауа температурасының ең маңызды индикаторы болып табылады. Персонал балапанның мінез- құлқындағы өзгерістерге тез жауап беруі тиіс.
Әдетте, төсеніш минималды тереңдігі 10см болуы керек. Төсеніш үшін қолайлы материал-өңделмеген химикаттар ағаш тұқымдарының жұмсақ жаңқасы немесе күріш қауызы яғни қабығы болып табылады.. Егер едендік азықтандыру іс жүзінде болса, төсеніштің тереңдігі 4 см аспауы тиіс.Тіреуіштердің биіктігі төсеніштің тығыздалуына қарай реттеледі .
II.Негізгі бөлім.
2.1. Шаруашылық тарихы:
"Өскемен құс фабрикасы" АҚ-Қазақстандағы құс етін өндіретін ірі кәсіпорын. 1976 жылы құрылған және тұтынушыларды жоғары сапалы өнімдермен қамтамасыз етіп отыр.2009 жылы құс фабрикасы базасында құс етін өңдейтін жаңа зауыт іске қосылды, оның жобалық қуаты -- сағатына 6 мың бас. Өскемен құс фабрикасы өндіретін өнімнің ассортиментіне 30 түрлі мұздатылған өнім, 32 салқындатылған өнім және 14 жартылай фабрикат маринадта кіреді. Құс фабрикасының барлық өнімі халықаралық стандарттарға сәйкес келеді.
"Өскемен құс фабрикасы" ашық акционерлік қоғамы (бұдан әрі-"УКПФ"," УКПФ"," Компания "ААҚ) Шығыс Қазақстан облысы Ұлан ауданының Молодежный кентінде Өскемен қаласынан 20 шақырым жерде орналасқан.338 гектар аумақта орналасқан және Қазақстан Республикасының ірі құс фабрикаларының бірі болып табылады. Кәсіпорын "Aitas-Group" ЖШС бірыңғай басқарушы компаниясының басшылығымен "Айтас" компаниялар тобының құрамына кіреді. Қазақстандағы құс етін өндіретін ірі кәсіпорын. 2015 жылы компания Forbes Kazakhstan журналының "ең жылдам өсетін 25 компания" рейтингінде 20-орынға ие болды.
Компанияның бастапқы өндірістік жобалық қуаты жылына 7,5 мың тонна ет өнімдерін құрады. Салқындатылған ет пен құс етінің жартылай фабрикаттары бірінші рет шығарылды.
Сонымен бірге Компания тұтынушыларға шығарылатын өнімнің абсолютті экологиялық өнім екендігін кепілдендіретін ЭКО белгісін және Халал талаптарына сәйкестілігі туралы куәлігін алған. 2010 жылдың желтоқсанында құс фабрикасы Қазақстанның үздік тауарлары республикалық көрме-сайысында Ең үздік азық-түлік өнімі номинациясы бойынша жеңімпаз атанды.Дамуға негізгі күшті сала отырып, кәсіпорын алдыңғы қатарлы технологияларды кеңінен қолданып, жаңа өндірістік шеберханалар құрылысына қаржыны инвестициялайды, құрылғыларды жеткізеді және оларды жаңартады. Бірақ та компанияның сәттілігі тек техникалық кеңейтулер және сапалы менеджментке ғана байланысты емес, ең бастысы кәсіпорынның басты құндылығы - кәсіби ұжым болып табылады, ал оның жалпы саны 800 адамнан тұрады.2017 жылдың 9 тамызында Өскемен құс фабрикасы ата-енелік балапандар мен ата-енелік табынды азықтандыру мәселелерімен консультациялау бойынша әрі қарай ынтымақтастық аясында кәсіпорын басшылығының Alltech компаниясының өкілдерімен кездесуі өтті.Кездесу барысында құс шаруашылығының өзекті мәселелері талқыланды. Фабрика мамандары РОСС 308 кроссына қатысты өздерін қызықтыратын сұрақтарын қойды. Тәуелсіз консультант Азиз Сакрани аталмыш кросқа қатысты өзінің кеңестерін берді. Сонымен қатар негізгі сұрақтар құсты азықтандыру, жұмыртқа мен шикізат сапасына қатысты болды. Кездесу нәтижелері бойынша Alltech өкілдері бас директор Бейбіт Қамалжанұлы мен ӨҚФАҚ ұжымына осындай іс-шара ұйымдастырғандары үшін алғыстарын білдірді.Біздің келуіміз ӨҚФ АҚ үшін де, сіздің мамандарыңыз үшін де пайдалы болды деген үміттеміз - деді Азиз Смагулов - тағы айтқым келетіні, Alltech компаниясы кез келген күрделі міндетті шешуде көмеке келуге, сондай-ақ сіздің қызметкерлеріңізді тұрақты оқытуға әр кез дайын.,Өскемен құс фабрикасы АҚ тиімділіктің ең жоғары көрсеткіштеріне қол жеткіздіӨскемен құс фабрикасы АҚ - Қазақстанда құс етін өндіретін ең ірі кәсіпорындардың бірі. Құс фабрикасы екі жыл бұрын кросс 308 - аталық-аналық топ және бройлерлер көрсеткіштері бойынша ең теңгерімді кросқа ауысты.Осы жылы бройлер цехының табанды, әрі талапкер командасы Росс 400* Клубының екі шыңын бағындырды. 2018 жылы жазда бірінші жетістік - 130 мыңнан астам топта тиімділік индексі 408 тармақты құрады.Табыспен шабыттанып, ӨКФ мамандары Клубтың Алтын деңгейіне қол жеткізуге шешім қабылданды. Үш ай өткеннен кейін ӨҚФ командасына 427 тиімділік индексіне қол жеткізгені үшін Алтын сертификат берілді!Алаңдардың қарқынды нәтижелері бройлер өндірісінің бас технологы Әлия Болатханның жоғары кәсіби деңгейінің арқасында мүмкін болды. Оның командасы күн сайын жоғары көрсеткіштерге қол жеткізу үшін табанды еңбек етіп келеді, күрт құбылмалы климат жағдайларында құс өсіру қиындықтарын жеңіп, алға қойған мақсаттарына бағыт алды.Сертификатты табыстау кезінде Өскемен құс фабрикасы АҚ бройлер өндірісінің бас технологы Әлия Болатхан: Біз Росс 400 Клубына кіруге өте қуаныштымыз. Осыдан бірнеше жыл бұрын мұндай нәтижелер біз үшін қол жеткізілмейтіндей көрінетін. Росс құстарымен біз жақында жұмыс істеуді бастадық, ірақ оның жоғары генетикалық әлеуетіне көз жеткізіп үлгердік. Біздің үйренеріміз әлі көп, бірақ біз әріптестерімен бірге өсуге және дамуға әрқашан дайынбыз. Мен біздің бірлескен ұжымға нәтижелерді ұдайы жақсартуға бағытталған адал жұмысы үшін алғыс айтамын. Бұл - біздің ортақ жеңісіміз, - деп атап өтті.Марина Черекаева, Авиаген ЖШҚ өкілі: Өскемен құс фабрикасының осындай жоғары көрсеткіштерге қол жеткізуі біз үшін өте маңызды, өйткені кәсіпорын біздің құстармен салыстырмалы түрде жақында жұмыс істей бастады, ал бір кростан екіншісіне жылдам ауысу, осы құстың әлеуетіне қол жеткізу үшін басқаша жұмыс істеуді бастау әрдайым оңай бола бермейді. Компания мамандары өз жұмысына мұқият қарайды, біздің барлық ұсыныстарымызды сақтайды, сондықтан олар алдарына қойған міндеттер, оның ішінде 450 және одан жоғары индексті алу - орындалуы әбден мүмкін. Біз әрқашан оларға көмектесуге дайынбыз, - деп.
Кәсіпорынның еңбек күшінің құрылымы:
-негізгі өндіріспен айналысатын жұмысшылар - құсшылар мен бройлерлерді бордақылаудағы, жөндеу жас төлін өсірудегі, ата-ана табынынындағы слесарлар, жабдықтарды жөндеу жөніндегі слесарлар, инкубатория, жем дайындау цехының операторлары мен электромеханиктері, құс сою және құс етін өңдеу жөніндегі жұмысшылар, жүргізушілер мен тракторшылар.
-негізгі емес өндіріспен айналысатын басқа қызметкерлер ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz