Ресей қазақтары

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 4 бет
Таңдаулыға:

Дәріс 4. Ресей қазақтары. Қалыптасуы, қазіргі жағдайы
4.1 Ресейдегі қазақ диаспорасының қалыптасуы
4.2 Ресейдегі қазақ ирриденттері
4.3 Ресей қазақтарының рухани-мәдени өмірі
4.4 Ресейдегі қазақ баспасөзі
Пайдаланылатын әдебиеттер:
Мендикулова Г.М. Исторические судьбы казахской диаспоры. Происхождение и развитие. Алматы: Гылым, 1997г. С. 27.
Г.М.Мендикулова. Казахская диаспора и ирредента: история и современность. 2003г. С. 54.
Е.Тукумов. Казахи Узбекистана. Центральная Азия и Кавказ 2000г. №6 С.214-215.
К. Балтабаева. В Стамбуле успешно прошли Дни Всемирной Ассоциации казахов.Казахстанаская правда. 11.03.2011. № 7. С. 5.
А.Кусаинова. Дороги унесенных ветром. 30 ноября, 2000г.
Н.Сейдин. Казахи за рубежом как объект национальной политики Казахстана.Казахстанская правда. 03.01.2003. № 3. С. 4.
Сілтемелер:
http:rmebrk.kz
http:rmebrk.kzbook60341
http:rmebrk.kzbook88936
http:rmebrk.kzbook1165767
http:rmebrk.kzbook4752
http:rmebrk.kzbook1151485
http:rmebrk.kzbook88079
Қазіргі кезде Ресейдегі қазақтардың саны 1 миллионға жуық. Дүниежүзі қазақтарының қауымдастығы Ресей Федерациясындағы облыстарда, өлкелерде және автономиялы республикаларда құрылған 22 қазақ ұлттық мәдени қоғамдарымен мәдени-рухани байланыс жұмыстарын жүргізіп келеді. Атап айтқанда: Орынбор, Омбы, Астрахань, Мәскеу, Санкт-Петербург, Саратов, Самара, Екатеринбург, Қорған, Түмен, Челябі, Волгоград облыстарында, Алтай Республикасында, Татарстан, Башқұртстан, Саха, Қалмақ Республикаларында.
Жалпы, Ресейдегі қазақтарының тұрмыс-тіршілігі жаман емес. Содан ба, олар қазір Қазақстанға жапырыла көшуді ойлап отырған жоқ. Оның есесіне елдің саяси өміріне араласу жағында бауырларымыз ерекше ынталы. Олай болатын себебі, Ресейдегі қазақтар арасында оқыған азаматтар да, ауыл, аудан өнеркәсіп орындарын басқарып отырған кадрлар да жеткілікті. Орынбор, Саратов, Астрахань, Омбы, Волгаград облыстарының қазақтар көп тұратын аудандарында қазақ мектебі жоқ (бұрынғы Кеңес Одағы кезінде мектептер болған). Бұларда қазақ тілі факультативтік пән ретінде жүргізіледі.
Ресейдегі қазақтар - қазақ тегінен шыққан ресейліктер. Қазақтар Ресей Федерациясындағы байырғы халық, елдегі барлық этностар арасында саны бойынша оныншы болып табылады. 2010 жылғы санақ бойынша Ресей Федерациясындағы қазақтар саны 647 мың адамды құраса, қазір бұдан да көбейіп отыр. Ресей қазақтарының басым бөлігі Ресей-Қазақстан шекарасы бойында тұрады. Ірі қауымдар Астрахань (149 415), Орынбор (120 262), Омбы (78 303) және Саратов облысында (76 007) тұрады.
Қазақстан Республикасының тәуелсіздігі жарияланғаннан кейін Ресей шегінде, негізінен Қазақстанмен шекаралас аудандарда этникалық қазақтардың көп бөлігі қалды.
2010 жылғы санақ бойынша Ресей Федерациясындағы қазақтардың саны 647 мың адамды құрағандығын, ал оның соңғы кезде көбеймесе, азаймағандығын айттық, бұл ретте ерлер мен әйелдердің саны шамамен бірдей. Бұл ел халқының 0,45% құрайды. Бұл ретте қазақтардың 63,12% - ы ауылдық жерлерде тұрады (орыстарда тек 23,16%). Ауылдық жерлердегі қазақтардың некелерінің көпшілігі қазақ этносының ішінде жатыр, қалаларда ұлтаралық некелердің саны едәуір.
2002 жылғы халық санағының деректері бойынша Ресей қазақтарының 72%-ы қазақ тілін біледі, ауылдық жерлерде - 90% - дан астам, қалаларда - азшылық. Бұл көп жылдар бойы осылай болып келген. Қазақтардың барлығы дерлік (98,3%) орыс тілін де еркін меңгерген, өйткені Ресей қазақтарының аз бөлігі ғана олар халықтың көпшілігін құрайтын аудандарда тұрады, сондай-ақ орыс тілі халықтың абсолюттік көпшілігін құрайтын жерлерде де мектеп оқуының тілі болып табылады. Қазақ тілін оқытатын мектептер аз, тіпті оларда да ол әдетте факультативті түрде оқытылады.
Дүниежүзі қазақтары қауымдастығы төрағасының бірінші орынбасары Қалдарбек Найманбаевтың 2003 жылы айтқан пікірі бойынша Ресейде 1 млн-нан астам этникалық қазақтар өмір сүрген және олардың басты проблемасы ана тілін жеткіліксіз немесе толық білмеуі болып табылған.
Кейбір ресейлік қазақтар Қазақстанға және басқа елдерге қоныс аударады, бұл ретте қазақтардың кетуінің негізгі бөлігі қазақтар этникалық репатриация бағдарламасы бойынша оралман ретінде қайтып келетін Қазақстанға келеді. Сондай-ақ қазақтардың Қазақстаннан шекаралас Ресей облыстарына қоныс аударуының қарсы ағыны да бар. Қазақстан Республикасы Статистика агенттігінің деректері бойынша 2008 жылы елден 2 мыңнан астам этникалық қазақтар шықты, 7 000-нан астам оралман көшіп келді. Ресей қалаларынан Алматыға және Астанаға маман және іскер қазақтардың кетуі орын алып отыр (РФ Мемстаткомының мәліметтері бойынша 2006 жылдан бері төмендеп келеді).
Посткеңестік кеңістіктегі интеграция үдерістеріндегі Қазақстан-Ресей қатынастарының серпіні, проблемалары мен жетістіктері біздің халықтарымыз бен мемлекеттеріміздің өзара іс-қимылының тарихи тәжірибесін ой елегінен өткізуді, қазіргі заманғы этносаралық және мәдениетаралық диалогты талдауды табанды түрде талап етеді. Бұл тұрғыда Ресейдегі қазақтардың тарихы үлкен ғылыми және практикалық қызығушылық тудырады.
Қазақстан - өткені тарихи және мәдени бай ел. Еуразия құрлығының кіндігінде орналасқан Қазақстан ежелгі өркениеттер қиылысында, Шығыс пен батыс, оңтүстік пен Солтүстік, Еуропа мен Азия арасындағы көлік күре жолдарының, әлеуметтік және экономикалық, мәдени және идеологиялық байланыстардың торабында, Еуразия құрлығының ірі мемлекеттік құрылымдары арасында орналасқан.
Ресей Қазан және Астрахан хандықтарын жаулап алғаннан кейін Ресей мемлекетінің шекаралары қазақ көшпелілеріне жақындай түсті. ХVI ғ.екінші жартысында Қазақ хандарының Мәскеумен Сібірдің патшасы Күшім ханға қарсы күресте одақтасу фактісі атап өтіледі. Сібір ХVI ғ. Ресей мемлекетінің бір бөлігіне айналғаннан кейін, Қазақстан-Ресей шекарасы Ресейдің басқа мемлекеттермен ең ұзын шекарасына айналды.
XVII-XVIII ғғ.жоңғар көшпелі тайпалары Қазақ хандығына қарсы кең ауқымды соғыс ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.