Ботаниканың бөлімдері

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Білім және Ғылым Министрлігі
Қазақ ұлттық Аграрлық зерттеу университеті

РЕФЕРАТ
Тақырыбы: Оргонография

Орындаған: Сейдахметова Томирис
ЛР-103 топ студенті
Қабылдаған: Керімбек Ж.С.

Алматы 2020
Оргонография
Біздің планетамыздағы континенттер 150 млн.км.кв. жерді алып жатады, олардың көпшілігін өсімдіктер жауып түрады. Тіптен климаты ең қатал шөлдердің өзінде өсімдіктердің тіршілігі тоқтальш қалмайды. Тек полюстердің мұз басқан кеңістіктері мен таулардың ең биік шыңца- рында ғана өсімдік болмайды. Теңіздер мен мұхиттар жер бетінің шамамен 360 млн.км.кв.-дей кеңістігін алып жатады. Бүл жерлерде су өсімдіктері (негізінен балдырлар) көптеп кездеседі. Олардың біреулері, микроскопиялық үсақ болып келеді және судың бет жағында жүзіп жүретін планктонды1 2 3 қүрайды, ал екіншілері су астында субстратқа бекініп шалғын түзетін -- бентос болып табылады.
Олардың кейбіреулері ересен үлкен болып келеді және 100 м ұзыңдыққа дейін жетеді, кейде тіптен одан да асып кетеді.
Өсімдіктердің басым көпшілігінің түсі жасыл болады, ол бүлардың клеткаларындағы хлоропластар деп аталынатын ерекше органеллаларыңда немесе органоидтарында жиналатын жасыл пигмент хлорофиллге тікелей байланысты болады. Хлорофиллдің ерекше қасиеті сол, ол күн сәулесінің электромагнитгік энергиясын тасымалдаудағы күрделі процестерге қатысады. Яғни өсімдік хлорофилл пигменттерінің көмегімен күн сәулесінің электромагниттік энергиясьш пайдалана отырып ауадан өз бойына көмір қышқыл газын сіңіреді де, судың қатысуымен органикалық затгардың химиялық энергиясын түзеді (фотосинтез). К.АЛимирязев өзінің бір ашық лекциясьшда былай деген екен: "Бір кездерде, бір жерге күннің сәулесі құлаған, бірақ ол құнарсыз топыраққа емес, бидайдың биіктігіндей болатын жасыл шөптердің өркендерінің үсгіне түскен, дәлірек айтқанда хлорофилл дәндеріне түскен. Осылайша жасыл өсімдіктердің өркендеріне соғылған сәуле өшіп, жарық беру қабілетінен аирылған, бірақ мүлдеп жоғалып кетпеген. Ол тек ішкі жұмыстарға жұмсалған, ол крахмалды түзген. Осы крахмал қанттың ерітіндісіне айналып, өсімдіктің бойын үзақ уақыттар аралағаннан кейін барып, оның бір жеріне жиналады. Көбіне ол өсімдік дәндерінде крахмал түрінде немесе клейковина (астық дәніндегі белоктік зат) түрінде жиналады. Ол қандай да бір формада бізге тамақ болатьш нанның құрамына кіреді. Ол біздің бүлшық еттерімізге, нерв жүйелерімізге айналады. Осьщан кейін барып көміртегінің атомдары біздің организмімізде қан арқылы денеміздің барлық жеріне таралатын отгегімен қайтадан қосылуға ұмтылады. Бұл жерде күннің сәулесі химиялық энергия түрінде, кдитадан нағыз күштің формасына келеді. Бәлкім осы минутта ол біздің миымызда ойнап тұруы мүмкін"
Қысқасы: "Тамақ біздің организміміздегі қуат (энергия) көзі, сондықтанда басқа нәрсе емес, сол ғана күн сәулесінің консервасы"4 болып табылады.
Фотосинтез процесінің барысында органикалық заттардың түзілуімен қатар, ауаға оттегі бөлініп шығады. Онымен біздер тыныс аламыз.
Атап өткен жөн фотосинтез процесі аса үлкен көлемде жүзеге асады, өйткені бір өсімдіктің жапырақ тақталарының алып түратын ауданы, осы өсімдікіің алып тұрған жер көлемінен бірнеше есе артық болады, ал бір жапырақтың хлоропластгарының алып тұратын ауданы осы жапырақтың алып тұратын ауданынан 10 есе артық болады, ал хлоропласт мембраналарының алып жататын ауданы, осы өсімдіктің фотосинтез процесі жүретін жалпы ауданын тағы да 100 есеге арттырады. Өсімдіктер түзген көп қабатгы жасыл экранный алып тұрған ауданы біздің планетамыздың жер көлемінен бірнеше есе артық болады.
К.А.Тимирязевтің берген анықтамасы бойынша, хлорофилл дәні әлемдік кеңістіктегі күн сәулесінің химиялык энергияға ауысып, жер бетіндегі барлық тіршіліктің көзіне айналатын орталығы болып табылады.
Өсімдіктердің атқарып отырған жүмыстарының көлемінің қаншалықты екендігін дәл анықтау қиын, тіптен мүмкін де емес.
Шамамен есептегенде, өсімдіктер фотосинтез процесінің нөтижесінде жыл сайын 400 млрд.т. органикалық заттар түзеді және сол үшін олар 175 млрд.т. көміртегін (бөлкем одан да көп мөлшерде) пайдаланады.
Сонымен, эволюцияның барысында жер бетіндегі тіршілік осыдан миллиондаған жылдар бүрын пайда болтан, ал өсімдіктер болса хлорофиллдерінің болуына байланысты органикалық емес заттардан, органикалық заттарды синтездеуге қабілетті жалғыз организм ретінде дараланған.
Ботаниканың бөлімдері
Ботаника жалпы биология ғылымыньщ негізгі бөлімдерінің бірі болып табылады. Ол өз кезегінде бірқатар жеке- леген ғылымдарға бөлінеді. Олардың міндеттеріне өсімдіктер мен өсімдіктер жабьшының құрылысының және тіршілік жагдайыньщ әртүрлі зандылықтарьш зертгеу жатады.
Өсімдіктердің морфологиясы -- ботаниканың ең үлкен және ең ерте қалыптасқан бөлімдерінің бірі. Бұл өсімдіктердің және олардың жекелеген органдарының пайда болып қалыптасуының және әртүрлі тіршілік формаларының6 дамуының зандылықтарын зерттейтін ғылым. Сонымен бірге морфология өсімдіктердің органдарының түзілуін және дамуын, жекелеген особьтардың түқымнан пайда болуьшан бастап өмірінің соңына дейін (онтогенезін) және осы особь жататын түтастай түрдің немесе кез келген систематикалық топтардың тарихи даму барысын (филогенезін) ескере отырып қарастырады.
Морфологияның дамуына байланысты, оның белгілерінің негізінде бұрынғыдан да көбірек маманданған ғылымдар пайда болды: цитология (өсімдіктердің негізгі структуральна бірлігінің, яғни клеткасының қүрылысының қалыптасуының зандылықтарымен дамуын зерттейді); гистология немесе анатомия (өсімдіктердің органдарын түзетін әртүрлі үлпалардың қалыптасуын, дамуын және қүрылысын зерттейді); эмбриология (ұрықтың дамуының заңдылықтары мен құрылысын зерттейді); органография (өсімдіктердің органдарының, яғни тамырының, сабағының, жапырағының, гүлінің, жемісінің және т.б. мүшелерінің пайда болуын, дамуын және құрылысын зерттейді); палинология (тозандар мен споралардың морфологиясын зерттейді).
Флорография. Бұл ғылымның міндеттеріне түрлерді та- нып және сипаттап жазу, басқаша айтқанда олардың белгілерін (диагнозын) қүрастыру жатады. Флорографтар сипаттап жазған түрлерді, систематиктер олардың туыстық жақындықтарын көрсететін, ұқсастық белгілеріне қарай топтарға бөледі. Бірақта флорографтың да систематиктің де жұмыстарын бір ғалымның атқаруы практикада жиі кездеседі.
Систематика -- түрлердің алуан түрлілігін және осы алуан түрліліктің себептерін зерттейтін ғылым. Систематиканың міндеттеріне флорографтар сипаттап жазған барлык түрлерді біздің түсінуімізге жеңіл, ғылыми система жасауға пайдалану болып табылады.
Флорографтар сипаттап жазған, көптеген тәсілдердің тұтастай сериясының негізінде систематика жақын түрлерді біршама рангасы жоғары систематикалық топтарға -- туыстарға, тұқымдастарға және т.б біріктіреді. Ботаниканың бұл бөлімін флористикалық систематика (таксономия) деп атайды.
Өсімдіктердің географиясы (фитогеография) -- ботани- каның ең үлкен бөлімдерінің бірі, оның негізгі міндеттеріне өсімдіктердің және олардың қүрлықтағы жөне судағы қауымдастықтарының (ценоздарының) таралуы мен белгілі бір кеңістікте қаншалықты жиілікте кездесетіндігінің заңдылықтарын зерттеу болып табылады.
Фитогеографияның шеңберінде жекелеген пәндердің тұтастай сериясы бөлініп шықты. Оларға мыналар мысал болады: географияның тарихы -- бұрынғы геологиялық кезеңдердегі өсімдіктердің таралу заңдылықтары туралы ғылым; фитоценология (геоботаника) -- тарихи қалыптасқан өсімдіктер қауымдастықтары (фитоценоздар) туралы, олардың құрылыстары, дамуы, таралуы, пайдалануы және қайта жақсартудың мүмкіндіктерінің зандылықтары туралы ғылым. Фитоценологияның жайлымдарды, шабындықтарды, шалғындарды пайдалану мен жақсартудың ғылыми негізі ретінде маңызы зор.
Өсімдіктердің экологиясы. Өсімдіктердің өмірі қорша- ған ортамен тікелей байланысты (климатқа, топыраққа, рельефке және т.б.), бірақта өсімдіктер өз кезегінде осы ортаны түзуге қатысады. Мысалы, топырақтың түзілуіне қатысады, климатты өзгертеді. Экологияның міндеттеріне -- өсімдіктердің құрылысы мен тіршілігін қоршаған ортамен ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.