Микоризалы саңырауқұлақтар

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 11 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі

әл - Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті

Кариева Ф. Н.

ӨСІМДІКТЕР ӨНІМДІЛІГІНЕ МИКОРИЗАЛЫ САҢЫРАУҚҰЛАҚТАР МЕН МИКРОБАЛДЫРЛАР АССОЦИАТИВТІ КУЛЬТУРАЛАРЫМЕН ИНОКУЛЯЦИЯНЫҢ ӘСЕРІ

ДИПЛОМ ЖҰМЫСЫ

5В070100 - «Биотехнология» мамандығы

Алматы 2015

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі

әл - Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті

Биотехнология кафедрасы

«Қорғауға жіберілді»

Биотехнология кафедрасының меңгерушісі Кистаубаева А. С.

ДИПЛОМ ЖҰМЫСЫ

Тақырыбы: «ӨСІМДІКТЕР ӨНІМДІЛІГІНЕ МИКОРИЗАЛЫ САҢЫРАУҚҰЛАҚТАР МЕН МИКРОБАЛДЫРЛАР АССОЦИАТИВТІ КУЛЬТУРАЛАРЫМЕН ИНОКУЛЯЦИЯНЫҢ ӘСЕРІ»

5В070100 - «Биотехнология» мамандығы

Орындаған

Петрова А. А.

Орындаған:

Ғылыми жетекшілері

М. Ә. Айтхожин атындағы Биохимия және молекулалық биология институты геном зертханасының меңгерушісі, б. ғ. д., проф.

б. ғ. к., доцент м. а.

Петрова А. А.:

Иванов И. И.

Сидоров Ф. Ф.

Орындаған:

Нормабақылаушы

оқытушы

Петрова А. А.: Бектилеуова Н. К.

Алматы, 2015

РЕФЕРАТ

Диплом жұмысы 62 беттен, 13 суреттен, 7 кестеден, 65 әдебиет көздерінен тұрады.

Түйін сөздер: бидай, микробалдырлар, микоризалы саңырауқұлақтар.

Зерттеу жұмысының мақсаты: Богарная-56 сортты бидайының кейбір физиологиялық және биохимиялық параметрлеріне микробалдырлар және Glomales туысының микоризалы саңырауқұлақтар культураларымен инокуляцияның әсерін зерттеу.

Жұмыстың міндеттері: Жапырақ ұзындығы мен өсімдіктің құрғақ салмағына микробалдырлар және Glomales туысының микоризалы саңырауқұлақтар культураларымен инокуляцияның әсерін зерттеу;

Зерттеу әдістері: вегетатициялық тәжірибе, «құмыралы дақыл» әдісі, өсімдіктердің микосимбиотрофизмін зерттеу әдісі.

Алынған нәтижелер: Өсірудің алғашқы 7 күнінде бидай өскіндерінің өсуін балдыр суспензиясы стимулдейді және жерүсті биомассасының өсуін орташа шамамен 25%-ға арттырады.

Практикалық қолдануы: Glomales туысының микоризалы саңырауқұлақтары мен A. laxa және Pseudoanabaena sp. цианобактерияларымен инокуляция 45-күндік бидай өсімдігінің жапырағы мен тамырындағы нитратредуктазаның белсенділігін бақылаумен салыстырғанда орташа шамамен 34%-ға арттырады.

1000 таңбадан аспау керек!!!

РЕФЕРАТ

Орыс тілінде!

ABSTRACT

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ . . . . . .

КІРІСПЕ . . . . . .: НЕГІЗГІ БӨЛІМ. . ……. . .

5: 7

: 1

КІРІСПЕ . . . . . .: Әдебиетке шолу . . . . . . . . .

5: 7

: 1. 1

КІРІСПЕ . . . . . .:

5: 7

: 1. 2

КІРІСПЕ . . . . . .:

5: 8

: 1. 3

КІРІСПЕ . . . . . .:

5: 13

: 1. 4

КІРІСПЕ . . . . . .:

5: 14

: 1. 5

КІРІСПЕ . . . . . .:

5: 16

: 1. 6

КІРІСПЕ . . . . . .:

5: 19

: 1. 7

КІРІСПЕ . . . . . .:

5: 23

: 2

КІРІСПЕ . . . . . .: Зерттеу материалдары мен әдістері . . .

5: 26

: 2. 1

КІРІСПЕ . . . . . .: Зерттеу материалдары . . .

5: 26

: 2. 2

КІРІСПЕ . . . . . .: Зерттеу әдістері . . .

5: 26

: 2. 2. 1

КІРІСПЕ . . . . . .:

5: 26

: 2. 2. 2

КІРІСПЕ . . . . . .:

5: 27

: 2. 2. 3

КІРІСПЕ . . . . . .:

5: 28

: 2. 2. 4

КІРІСПЕ . . . . . .:

5: 29

: 3

КІРІСПЕ . . . . . .: Зерттеу нәтижелері және оларды талқылау . . .

5: 31

: 3. 1

КІРІСПЕ . . . . . .:

5: 31

: 3. 2

КІРІСПЕ . . . . . .:

5: 31

: 3. 3

КІРІСПЕ . . . . . .:

5: 42

: 3. 4

КІРІСПЕ . . . . . .:

5: 45

: 3. 5

КІРІСПЕ . . . . . .:

5: 51

КІРІСПЕ . . . . . .: ҚОРЫТЫНДЫ . . .

5: 56

КІРІСПЕ . . . . . .: ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ . . .

5: 57

КІРІСПЕ . . . . . .: Қосымша

БЕЛГІЛЕР МЕН ҚЫСҚАРТЫЛҒАН СӨЗДЕР

АВС

АВС:

КІРІСПЕ

Тақырыптың өзектілігі. Еліміздің территориясы құнарлығы аз жерлерінің басым болуымен сипатталады. Табиғи ресурстарды интенсивті қолдану және жер шаруашылығының экстенсивті технологиялары улы заттармен ластануға, деградацияға, территорияның көп бөлігінің шөлденуіне және тұздануына әкеліп соқты.

Ғылыми жаңалығы. Топырақтың құнарлылығын қайта қалпына келтіретен әдістердің бірі микоризаны қолдану болып табылады. Өсімдіктердің 80% - ға жуығы саңырауқұлақтармен симбиотикалық қарым-қатынасқа түсіп, микориза түзетіндігі белгілі. Сол себепті, көптеген өңделетін культураларды тұрақтылығы мен түсімін арттыру үшін микоризалы саңырауқұлақтармен бірге ассоциативті жүйе ретінде өсіруге болады. Жарлыланған топырақ үшін микоризалы саңырауқұлақтардың рөлі едәуір артады.

Практикалық маңыздылығы. Алынған мәліметтерді өсімдіктердің өнімділігін арттыруға және топырақ құнарлылығын қайта қалпына келтіру биотехнологияларын дайындауда қолдануға болады.

Ғылыми мәселенің қазіргі таңдағы бағалануы. Сол себепті, көптеген өңделетін культураларды тұрақтылығы мен түсімін арттыру үшін микоризалы саңырауқұлақтармен бірге ассоциативті жүйе ретінде өсіруге болады. Жарлыланған топырақ үшін микоризалы саңырауқұлақтардың рөлі едәуір артады.

Зерттеу жұмысының мақсаты. Богарная - 56 сортты бидайының кейбір физиологиялық және биохимиялық параметрлеріне микробалдырлар және Glomales туысының микоризалы саңырауқұлақтар культураларымен инокуляцияның әсерін зерттеу.

Зерттеу жұмысының міндеттері:

1. Жапырақ ұзындығы мен өсімдіктің құрғақ салмағына микробалдырлар және Glomales туысының микоризалы саңырауқұлақтар культураларымен инокуляцияның әсерін зерттеу;

2. Бидай жапырағы мен тамырындағы жалпы белок мөлшеріне микробалдырлар және Glomales туысының микоризалы саңырауқұлақтар культураларымен инокуляцияның әсерін зерттеу;

3. Бидай жапырағы мен тамырындағы нитратредуктазаның белсенділігіне микробалдырлар және Glomales туысының микоризалы саңырауқұлақтар культураларымен инокуляцияның әсерін зерттеу.

Зерттеу объектісі ретінде Экoлoгия прoблeмaлaры бойынша ҒЗИ экoлoгиялық биoтeхнoлoгия зeртхaнacының альгологиялық коллекциясының Chlorococcum sp. жасыл микробалдыры , Anabaenopsis sp., Anabaena cylindrospora, Anabaena laxa, Pseudoanabaena sp. көк жасыл микробалдырлары , Glomus туысының эндомикоризалы саңырауқұлақтары: G. etunicatum, G. intraradices, G. Claroideum және Богарная - 56 сортты күздік бидай өсімдігі алынды.

Теориялық және әдістемелік негізі. Вегетатициялық тәжірибе, «құмыралы дақыл» әдісі, өсімдіктердің микосимбиотрофимін зерттеу әдісі, физиологиялық параметрлерін анықтау әдістері (жапырақ пен тамыр ұзындығы, құрғақ салмақ), Лоури бойынша жалпы белок мөлшерін фотоколориметриялық әдісі, нитратредуктаза белсенділігін анықтау әдісі.

Практикалық базасы. Дипломдық жұмыс Экoлoгия прoблeмaлaры бойынша ҒЗИ экoлoгиялық биoтeхнoлoгия зeртхaнacында орындалды.

НЕГІЗГІ БӨЛІМ

Әдебиетке шолу

1. 1 Микоризалы саңырауқұлақтар

Микориза - саңырауқұлақты тамыр, саңырауқұлақ жіпшелерімен күрделі өсімдік тамырларының селбесуі.

Микориза (гр. rhiza - тамыр) - саңырауқұлақтың жоғарғы өсімдіктермен селбесіп тіршілік етуі. Селбесудің негізі саңырауқұлақтың өсімдіктен дайын органикалық заттар, ал өсімдіктің саңырауқұлақтан су мен минералды заттарды алуында. Микориза түзушілер - негізінен қалпақты саңырауқұлақтар, сирек зигомицеттер, қалталылар және жетілмеген саңырауқұлақтар, микоризаның түрлі типтерін түзеді:

1. Перитрофты - саңырауқұлақ гифалары өсімдік тамырының ішіне енбей, тек оны шырмай орайды. Ризосферада дамып, саңырауқұлақ онда өсімдіктің өсуі мен дамуына қолайлы жағдайлар туғызады.

2. Экотрофты - мицелий тамырды шырмай орап, топыраққа тарайтын көптеген гифалары бар ерекше жабын түзеді.

3. Эндотрофты - саңырауқұлақ гифалары тамырды сыртынан тығыз орап, қабықтық паренхимаға енеді.

4. Эндоэктотрофты - саңырауқұлақ гифалары иесінің ұлпаларының ішінде тарап, сирек сыртқа шығады [1] .

Микоризаның биологиялық маңызын не мутуалистік симбиоз, не саңырауқұлақтың шектелген паразитизмі ретінде қарастырады.

Микориза түзушілер - микориза түзуге қабілетті саңырауқұлақтар, және де түзу міндетті, бірақ жиі факультативті болады.

1. 2 Везикулярлы - арбускулярлы микоризаны түзетін саңырауқұлақтар

Саңырауқұлақтар арасында симбиотикалық ассоциациялар кеңінен таралған: цианобактериялар және балдырлармен (қыналар), жоғары сатылы өсімдіктердің фотосинтездеуші ұлпаларымен (эндофит-саңырауқұлақтар), өсімдіктердің фотосинтезделмейтін ұлпаларымен (микоризалы саңырауқұлақтар) . Микориза түзуге зигомицеттердің 200 түрі, базидомицеттердің 3000 түрі және аскомицеттердің 10 түрі қатысады. Саңырауқұлақтар, негізінен, микоризаның төрт түрін түзеді: эндомикоризалар (арбускулалық микориза түзетін саңырауқұлақтар), эктомикоризалар, эрикоидтты және орхидті микоризалар [2] .

2 Зерттеу материалдары мен әдістері

2. 1 Зерттеу материалдары

Зерттеу объектілері ретінде . . .

2. 2 Зерттеу әдістері

2. 2. 1 «Құмыралы дақыл» әдісі

Арбускулярлы микоризалардың әсерін зерттейтін эффективті әдістердің бірі болып «ашық құмыралы дақыл» әдісі есептелінеді. Бұл әдіс кезінде құмыраның жартысындағы өсімдіктер инокулюм (микориза түзгіш саңырауқұлақтың спорасы) арқылы эндомикоризалы саңырауқұлақтармен залалданады, ал қалған жартысы микоризасыз болады (бақылау) [4, 5] .

2. 2. 3 Нитратредуктазаның белсенділігін анықтау

Нитратредуктаза нитраттардың нитриттерге дейін қайта қалпына келу реакциясын катализдейді. Ферменттің белсенділігін ( in vitro және in vivo ) көбінесе колориметриялық әдістермен анықтайды. Ол белгілі бір уақытта түзілген нитриттің санына байланысты. Ферменттің тазартылған препараттарының белсенділігін анықтауда спектофотометриялық әдістерде қолданылады [56] .

D (α · β · γ)

A = , (1)

t · d

мұнда D - ; d - ; t - ; α, β, γ - .

3 Зерттеу нәтижелері және оларды талқылау

3. 1 Микробалдырлардың физиологиялық белсенді штаммдарын алу

Алкологиялық коллекция культуралары 10 ^о С-тан төмен температура мен әлсіз жарықтандыруда 1-3 ай сақталынды. Сондықтан тәжірибеге қолданар алдында оларды функционалды белсенді түрге келтіру қажет еді. Контаминациядан тазартылғаннан соң, культуралар Фитцджеральда, Чу-10, Еленкина сұйық қоректік орталарына отырғызылды. Құрамында микробалдырлардың инокуляты бар колбадағы балғын орталар 4000лк жарықтандырумен 25±2 ^о С температурада люминостатқа қойылды. 5-7 күн өсуге арналған интервалымен 2-3 рет отырғызылғаннан кейін культуралар тіршілікке икемді екендерін көрсетті және биомассаны әжептәуір өсірді. Дегенмен, ассоциация түзуге қажетті тәжірибеге алынатын түрлерін іріктеу үшін коллекциялық штаммдардың өсу динамикасының сандық бағалуы қажет еді.

3. 2 Бидай өскіндерінің ұзындығына балдыр суспензиясымен тұқымдарды алдын ала өңдеу әсері

Түраралық консорциум құруға қабілетті микробалдырлардың түрлері альго-микобионтты ассоциация түзу үшін тәжірибеге алынды.

Кесте 3.

45-күндік бидайдың құрғақ салмағына микробалдырлар және микоризалы саңырауқұлақтар спорасымен инокуляцияның әсері

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.