Кісі өлтіру қылмыстарының жалпы сипаттамасы


Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі
әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті
Ержанова Б.
Тақырыбы: Бұзақылық ниетпен адам өлтіру қылмыстық құқықтық сипаттамасы және саралау мәселелері.
ДИПЛОМ ЖҰМЫСЫ
Мамандығы 5В03100- «Құқықтану»
Алматы 2013
Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі
әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті
Қорғауға жіберілді
« » 2013 ж.
қылмыстық құқық, қылмыстық іс жүргізу
және криминалистика
кафедра меңгерушісі
з. ғ. д., профессор Джансараева Р. Е
ДИПЛОМ ЖҰМЫСЫ
Тақырыбы: : Бұзақылық ниетпен адам өлтіру қылмыстық құқықтық сипаттамасы және саралау мәселелері.
Орындаған: 3 курс студентіЕржанова Б.
(сырттай бөлім)
Ғылыми жетекші: з. ғ. к.,
Доцент Бисенова М. Қ.
Норма бақылаушы:
оқытушы . Базилова А. А.
Алматы 2013
РЕФЕРАТ
Дипломдық жұмыстың тақырыбы: «Бұзақылық ниетпен адам өлтіру қылмыстық құқықтық сипаттамасы және саралау мәселелері»
Тақырыптың өзектілігі. Адам құқықтары мен бостандықтары әркімге тумысынан жазылған, олар абсолютті деп танылады, олардан ешкім айра алмайды. Сондықтанда заңдар мен нормативтік құқықтық актілердің мазмұны мен қолданылуы оның жасаған қылмысына қарай анықталады.
Әркімнің өмір сүруге құқығы бар және адамның құқықтары мен бостандықтары бұзылған жағдайда заңды түрде қорғалады. Ешкімнің өз бетінше адам өмірін қиюға қақысы жоқ.
Қазақстан Республикасы Конституциясының 1-бабына сәйкес Қазақстан Республикасының ең қымбат қазынасы - адам, оның өмірі, құқықтары мен бостандықтары. Әлемнің ең дамыған құқықтық мемлекеттеріндегідей Қазақстан Республикасында да адам құқықтары мен бостандықтарына мемлекет мүдделері алдында басымдық берілген. Қазақстанның мұндай демократиялық бағытты таңдауы қоғамдағы құндылықтарды бағалауға әкеліп отыр. Адам және оның өмірі, құқықтары мен бостандықтары қазіргі кездегі Қазақстан қоғамының ең басты құндылығы, қазынасы, байлығы.
Дипломдық жұмыстың пәнi және нысаны.
Жұмыстың нысаны кісі өлтіру оның ішінде бұзақылық ниетпен адам өлтіру қылмыстарының қылмыстық-құқықтық аспектiлерi болып табылады.
Жұмыстың пәнін кісі өлтіру қылмыстарының жалпы сипаттамасы, жеңілдетілген мән-жайлар бойынша кісі өлтірудің нысандары, жеке адамға қарсы қылмыстарды саралау барсында қылмыс құрамының түсінігі мен түрлері, жеке адамға қарсы қылмыстардың дәрежеленген түрлері, адам өміріне қарсы қылмыстар жасалған кезде қылмыстық жауаптылыққа тарту барсында шешілетін мәселелері, адам өміріне қарсы қылмыстарға қолданылатын қылмыстық жазалар ерекшеліктері құрайды.
Дипломдық жұмыстың мақсаты мен мiндеттерi.
Жұмыста кісі өлтіру қылмыстарының қылмыстық-құқықтық аспектiлерiн реттеудi, жеке адамға қарсы қылмыстарды саралау барысында қылмыс құрамының түсінігі мен түрлері, жеке адамға қарсы қылмыстардың дәрежеленген түрлері, адам өміріне қарсы қылмыстар жасалған кезде қылмыстық жауаптылыққа тарту барсында шешілетін мәселелерін зерттей отырып, кісі өлтіру қылмыстарының қылмыстық-құқықтық талдау жасауды мақсат етiп қояды.
Аталған мақсатқа жету үшiн зерттеу барысында төмендегiдей мiндеттердi шешу көзделедi:
- кісі өлтіру қылмыстарының жалпы сипаттамасы, жеңілдетілген мән-жайлар бойынша кісі өлтірудің нысандары айқындау;
МАЗМҰНЫКIРIСПЕ . . . 4
- АДАМ ӨМІРІНЕ ҚАРСЫ ҚЫЛМЫСТАРДЫҢ ТҮСІНІГІ МЕН ТҮРЛЕРІ. 10Кісі өлтіру қылмыстарының жалпы сипаттамасы . . . 10Жеңілдетілген мән-жайлар бойынша кісі өлтірудің нысандары . . . 20
- БҰЗАҚЫЛЫҚ НИЕТПЕН АДАМ ӨЛТІРУ ҚЫЛМЫСТЫҚ ҚҰҚЫҚТЫҚ СИПАТТАМАСЫН САРАРАЛАУ БАРЫСЫНДА ҚЫЛМЫС ҚҰРАМДАРЫНЫҢ МАҢЫЗЫ . . . 27
2. 1 Бұзақылық ниетпен адам өлтіруге қарсы қылмыстарды саралау барсында қылмыс құрамының түсінігі мен түрлері . . . 27
2. 2 Бұзақылық ниетпен адам өлтіруге қылмыстардың жекелеген түрлері . . . 34
- БҰЗАҚЫЛЫҚ НИЕТПЕН АДАМ ӨЛТІРУ ГЕ ҚАРСЫ ҚЫЛМЫСТАРЫНА ҚАТЫСТЫ ҚЫЛМЫСТЫҚ ЖАЗА ТАҒАЙЫНДАУ НЕГІЗДЕРІ . . . 41
3. 1 Бұзақылық ниетпен адам өлтіруге қарсы қылмыстар жасалған кезде қылмыстық жауаптылыққа тарту барсында шешілетін мәселелер . . . 41
3. 2 Бұзақылық ниетпен адам өлтіруге қарсы қылмыстарға қолданылатын қылмыстық жазалар . . . 45
ҚОРЫТЫНДЫ. . . . … . . . …53
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ . . . . . . 57
КІРІСПЕТақырыптың өзектілігі. Адам құқықтары мен бостандықтары әркімге тумысынан жазылған, олар абсолютті деп танылады, олардан ешкім айра алмайды. Сондықтанда заңдар мен нормативтік құқықтық актілердің мазмұны мен қолданылуы оның жасаған қылмысына қарай анықталады.
Әркімнің өмір сүруге құқығы бар және адамның құқықтары мен бостандықтары бұзылған жағдайда заңды түрде қорғалады. Ешкімнің өз бетінше адам өмірін қиюға қақысы жоқ.
Қазақстан Республикасы Конституциясының 1-бабына сәйкес Қазақстан Республикасының ең қымбат қазынасы - адам, оның өмірі, құқықтары мен бостандықтары. Әлемнің ең дамыған құқықтық мемлекеттеріндегідей Қазақстан Республикасында да адам құқықтары мен бостандықтарына мемлекет мүдделері алдында басымдық берілген. Қазақстанның мұндай демократиялық бағытты таңдауы қоғамдағы құндылықтарды бағалауға әкеліп отыр. Адам және оның өмірі, құқықтары мен бостандықтары қазіргі кездегі Қазақстан қоғамының ең басты құндылығы, қазынасы, байлығы.
Қоғамдық ортада адамның жеке басына қарсы қылмыстар кең тарауда. Қазіргі таңда, бұрынғы жылдарға қарағанда жеке басқа қол сұғушылық, соған байланысты адам өлтіру, адам өлтіру, соз ауруын жұқтыру, ұрып - соғу, науқасқа көмек көрсетпеу, заңсыз аборт жасау, зорлау сияқты, адамның өмірімен денсаулығана төнетін қауіп - қатерлер саны көбейіп кетті. Осы орайда Қазақстан Республикасының азаматтарының құқықтары мен бостандықтарын қорғау Қазақстан Республикасының қылмыстық құқығына, сондай - ақ нормативтік актілеріне сәйкес, Қазақстан Республикасының қылмыстық кодексі 1998 жылдың 1 - қантарынан бастап заңды күшіне енді.
Қылмыстық заң адам өмірі мен оның құқықтары мен бостандықтарын қылмыстық қол сұғушылықтан қорғауға үлкен мән беріп отыр. Оны 1997 жылғы 16 шілдеде қабылданған Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексінің Ерекше бөлімінде 1959 жылғы Қазақ ССР Қылмыстық кодексінің Ерекше бөліміне қарағанда жеке тұлғаға қарсы қылмыстардың өзге қылмыстық заңмен қорғалатын қоғамдық қатынастарға қол сұғатын қылмыстардың ішінде бірінші болып орналасуынан және жеке тұлғаға қарсы қылмыстар жасағаны үшін қылмыстық жазалардың өзге қылмыстар жасағаны үшін қылмыстық жазаларға қарағанда ауырлығынан көруге болады.
Адамның өміріне және денсаулығына, жыныстық тазалығына, бостандығына, ар намысы мен қадір қасиетіне қастандық жасауға бағытталған қауіпті іс - әректтер жеке адамға қарсы қылмыстар деп танылады. Бұл текті қылмыстар жасалынғанда адамға елеулі зиян келеді не оның өміріне, денсаулығына, заңды құқықтарымен бостандығына қауіп төнеді. Зерттеліп отырған ғылыми мәселе Қазақстан Республикасында арнайы зерттеу объектісі болған емес. Бұл тақырып қылмыстық құқық теориясында көптен бері түбегейлі шешімін таппай келе жатқан өзекті мәселе.
„Жеке адамға қарсы қылмыстар ” қоғамда ерекше орын болып отыр. Бір адамның қылмыс жасауы арқылы бірнеше адамның құқықтары бұзылады. Ал, бұл жалғыз адамның басына байланысты мәселе болғанымен мемлекеттің болашақ ұрпағына үлкен әсерін тигізетіні рас.
Тақырыптың зерттелген дәрежесі.
Еліміз егемендік алғаннан кейін, бұл мәселеге байланысты А. Н. Ағыбаев, Е. І. Қайыржанов, 3. 0. Ашитов, Б. Ж. Жүнісов, Г. Р. Рустемова, А. А. Исаев, Н. А. Абдиров, Н. О. Даулетбеков, Е. А. Оңғарбаев, Ж. С. Нәрікбаев, Е. О. Алауханов, Б. Х. Төлеубекова, Д. С. Чукмайтов, И. И. Рогов, Р. Т. Нұртаев, А. Х. Миндагулов, Д. Б. Бүғыбай, Р. Н. Юрченко, С. С. Молдабаев ғылыми еңбектерінде ерекше мән берді.
Жұмысты зерттеу барысында қазақстандық ғалымдардың және де ресейлік ғалым-заңгерлердің еңбектері қолданылды. Мысалы, Ю. М. Антонян, Г. Н. Борзенков, С. В. Бородин, А. Ф. Кистяковский, И. Я. Козаченко, В. П. Котов, В. Н. Кудрявцев, Н. Ф. Кузнецова, Р. И. Михеев, А. В. Наумов, В. С. Орлов, А. А. Пионтковский, А. И. Рарог, О. Д-Ситковская, Н. С. Таганцев, А. И. Чучаев, М. Д. Шаргородский, С. Н. Шишков және т. б. ғалымдар осы бағытта зерттеу жүргізді. Бірақ олардың еңбектері ғылыми зерттеудің біржақтылығына заңдық немесе өзге де саласына байланысты шектелген.
Дипломдық жұмыстың пәнi және нысаны.
Жұмыстың нысаны кісі өлтіру қылмыстарының қылмыстық-құқықтық аспектiлерi болып табылады.
Жұмыстың пәнін кісі өлтіру қылмыстарының жалпы сипаттамасы, жеңілдетілген мән-жайлар бойынша кісі өлтірудің нысандары, жеке адамға қарсы қылмыстарды саралау барсында қылмыс құрамының түсінігі мен түрлері, жеке адамға қарсы қылмыстардың дәрежеленген түрлері, адам өміріне қарсы қылмыстар жасалған кезде қылмыстық жауаптылыққа тарту барсында шешілетін мәселелері, адам өміріне қарсы қылмыстарға қолданылатын қылмыстық жазалар ерекшеліктері құрайды.
Дипломдық жұмыстың мақсаты мен мiндеттерi.
Жұмыста кісі өлтіру қылмыстарының қылмыстық-құқықтық аспектiлерiн реттеудi, жеке адамға қарсы қылмыстарды саралау барысында қылмыс құрамының түсінігі мен түрлері, жеке адамға қарсы қылмыстардың дәрежеленген түрлері, адам өміріне қарсы қылмыстар жасалған кезде қылмыстық жауаптылыққа тарту барсында шешілетін мәселелерін зерттей отырып, кісі өлтіру қылмыстарының қылмыстық-құқықтық талдау жасауды мақсат етiп қояды.
Аталған мақсатқа жету үшiн зерттеу барысында төмендегiдей мiндеттердi шешу көзделедi:
- кісі өлтіру қылмыстарының жалпы сипаттамасы, жеңілдетілген мән-жайлар бойынша кісі өлтірудің нысандары айқындау;
- жеке адамға қарсы қылмыстарды саралау барсында қылмыс құрамының түсінігі мен түрлері, жеке адамға қарсы қылмыстардың жекеленген түрлерін зерттеу; адам өміріне қарсы қылмыстар жасалған кезде қылмыстық жауаптылыққа тарту барсында шешілетін мәселелері, адам өміріне қарсы қылмыстарға қолданылатын қылмыстық жазалар ерекшеліктерін талдау.
Жұмыстың жаңалығы.
Кісі өлтіру қылмыстарының жалпы сипаттамасы, жеңілдетілген мән-жайлар бойынша кісі өлтірудің нысандары қылмыстық құқығы қалыптары мен заңи әдебиеттерге сүйене отырып, Кісі өлтіру қылмыстарының қылмыстық-құқықтық мәселелері теориялық және тәжiрибелiк тұрғыда айқындауға тырыстық.
Дипломдық жұмыс нәтижелерінің тәжiрибелiк құндылығы және теориялық маңыздылығы.
Жұмыста кісі өлтіру қылмыстарының қылмыстық-құқықтық сипаттамасы, жеке адамға қарсы қылмыстарды саралау барысында қылмыс құрамының түсінігі мен түрлері, жеке адамға қарсы қылмыстардың дәрежеленген түрлері, адам өміріне қарсы қылмыстар жасалған кезде қылмыстық жауаптылыққа тарту барысында шешілетін мәселелері қылмыстық құқығындағы жан-жақты зерттеуді қажет етеді. Кісі өлтіру қылмыстарының жауапкершілік аясындағы қатынастарды шешуде тәжірибені қолдану жазалардың негізін анықтауға көмектеседі.
Сондықтан, Қазақстан Республикасындағы қылмыстық құқықтағы кісі өлтіру қылмыстарының қылмыстық-құқықтық сипаттамасы, жеке адамға қарсы қылмыстарды саралау барысында қылмыс құрамының түсінігі мен түрлері дұрыс бағалауға және тиісті құқықтық негіздерін қалыптастыруға негіз болады.
Жұмыстың ғылыми-тәжірибелік құндылығы екі аспектіде жүзеге асыруға болады. Біріншіден, жұмыстың нәтижесi мен қорытындысы Қазақстан Республикасының мемлекеттiк органдары қылмыстық құқық заң актiлерiнiң жобасын жасауда, қабылдауда және жүзеге асыруда қолдануға болады.
Екіншіден, кісі өлтіру қылмыстарының қылмыстық-құқықтық сипаттамасы теориялық тұрғыда жан-жақты зерттеліп отыр, сондықтан республикамыздың жоғарғы оқу орындарында қылмыстық құқығы пәні бойынша дәріс және семинар сабақтарын жүргізуде әдістемелік материалдар ретінде пайдаланылады. Жұмыстың негiзгi ережелерi “Қазақстан Республикасының қылмыстық құқығы” пәнiнен дәрiс және семинар сабақтарын жүргiзуде қолдануға болады және курстық жұмыс жазуға негiз болады.
Дипломдық жұмыстың теориялық және әдістемелік негіздері.
Танымдық жалпы ғылыми диалектикалық әдісі негізінде зерттелген кісі өлтіру қылмыстарының қылмыстық-құқықтық сипаттамасы туралы ойлар жұмыстың әдістемелік негізі болды. Дипломдық жұмысты жазу барысында автор жеке-ғылыми әдістерді: талдау мен синтез әдістерін, тарихи, формалды-логикалық, жүйелі-құрылымдық және жүйелі-функционалдық әдістерді, статистика мен жинақтау әдістерін кеңінен қолданған. Әрекеттегі отандық Қазақстан Республикасы қылмыстық кодексін, қылмыстық заңнаманы, құқық қолдану тәжірибесін зерделеу салыстырмалы-құқықтық әдіс арқылы жүргізілді.
Дипломдық жұмыстың теориялық негізін А. Н. Ағыбаев, Е. І. Қайыржанов, 3. 0. Ашитов, Б. Ж. Жүнісов, Г. Р. Рустемова, А. А. Исаев, Н. А. Абдиров, Н. О. Даулетбеков, Е. А. Оңғарбаев, Ж. С. Нәрікбаев, Е. О. Алауханов, Б. Х. Төлеубекова, Д. С. Чукмайтов, И. И. Рогов, Р. Т. Нұртаев, А. Х. Миндагулов, Д. Б. Бүғыбай, Р. Н. Юрченко, С. С. Молдабаев және т. б. заңгер-ғалымдардың еңбегі құрады.
1 АДАМ ӨМІРІНЕ ҚАРСЫ ҚЫЛМЫСТАРДЫҢ ТҮСІНІГІ МЕН ТҮРЛЕРІ
- Кісі өлтіру қылмыстарының жалпы сипаттамасы
Қоғамдық ортада адамның жеке өміріне қарсы қылмыстар кең тарауда. Қазiргi таңда, бұрынғы жылдарға қарағанда жеке адамға қол сұғушылық, соған байланысты адам өлтiру, адам өлтiру, соз ауруын жұқтыру, ұрып - соғу, науқасқа көмек көрсетпеу, заңсыз аборт жасау, зорлау сияқты, адамның өмiрiмен денсаулығана төнетiн қауiп - қатерлер саны көбейiп кеттi. Осы орайда Қазақстан Республикасының азаматтарының құқықтары мен бостандықтарын қорғау Қазақстан Республикасының қылмыстық құқығына сәйкес, Қазақстан Республикасының қылмыстық кодексi 1998 жылдың 1 - қантарынан бастап заңды күшiне ендi.
Адам құқықтары мен бостандықтары әркiмге тумысынан жазылған, олар абсолюттi деп танылады, олардан ешкiм айра алмайды. Сондықтанда заңдар мен нормативтiк құқықтық актiлердiң мазмұны мен қолданылуы оның жасаған қылмысына қарай анықталады[1, 3 б. ] .
Әркiмнiң өмiр сүруге құқығы бар және адамның құқықтары мен бостандықтары бұзылған жағдайда заңды түрде қорғалады. Ешкiмнiң өз бетiнше адам өмiрiн қиюға қақысы жоқ[2, 53 б. ] .
Өлiм жазасы тек, ерекше ауыр қылмыс жасағаны үшiн ең ауыр жаза ретiнде есептеледi. Осындай әрекеттердiң көбею себебiнен „Адамның жеке басына қарсы қылмыстар ” қоғамда ерекше орын болып отыр. Бiр адамның қылмыс жасауы арқылы бiрнеше адамның құқықтары бұзылады. Ал, бұл жалғыз адамның басына байланысты мәселе болғанымен мемлекеттiң болашақ ұрпағына үлкен әсерiн тигiзетiнi рас.
Қазiргi таңда ақпараттық-бұқаралық техналогияның дамуына байланысты әртүрлi бейне фильмдердiң көрсетiлуiне байланысты кәмелетке толмаған жасөспiрiмдердiң де қылмысы үлкен орын алуда. Сонымен қатар бұрын бiздiң елiмiзде болмаған түрлi аурулар қатары күннен күнге өршiп, тiптi өлiмге дейiн апарып жатыр.
Адамның және азаматтың құқықтарымен бостандықтары конституциялық құрлысты қорғау, қоғамдық тәртiптi, адамның құқықтарымен бостандықтарын, халықтың денсаулығымен имандылығын сақтау мақсатына қажеттi шамада ғана және тек заң актiлерiмен шектеледi.
Адамның және азаматтың құқықтарымен бостандықтары конституциялық құрлысты қорғау, қоғамдық тәртіпті, адамның құқықтарымен бостандықтарын, халықтың денсаулығымен имандылығын сақтау мақсатына қажетті шамада ғана және тек заң актілерімен шектеледі.
Қазақстан Республикасы Конституциясының 1 - бабы адам, оның өмiрi құқықтары мен бостандығы ең жоғары құндылықтар деп жариялайды[2, 4 б. ] . Бұрынғы Қаз ССР Қылмыстық Кодексiне қарағанда бұл Қазақстан Республикасының Қылмыстық Кодексiнiң Жеке адамға қарсы қылмыстар Қылмыстық Кодекстiң ерекше бөлiмiнен содан басталады.
Адамның өміріне және денсаулығына, жыныстық тазалығына, бостандығына, ар намысы мен қадір қасиетіне қастандық жасауға бағытталған қауіпті іс - әректтер жеке адамға қарсы қылмыстар деп танылады. Бұл қылмыстар жасалынғанда адамға елеулі зиян келеді не оның өміріне, денсаулығына, заңды құқықтарымен бостандығына қауіп төнеді.
Осындай қылмыстардың топтық обьектiсi - адамның жеке басы, ал тiкелей обьектiсi - оның өмiрi, денсаулығы, ар - намысы қадыр қасиеттi[3, 62 б. ] .
Жаңағы қылмыстың тiкелей обьектiсiне байланысты бұл тарауды мынандай топтарға бөлуге болады: қылмыстық кодексiнiң 96 - 102 баптарында өмiрге қарсы қылмытар туралы көрсетiлген. Денсаулыққа қарсы қылмыстар қылмыстық кодекстiң 103 - 111 - 114 - 116 баптарында көзделген өмiрге және денсаулыққа қауiп төндiретiн қылмыстар Қылмыстық кодекстiң 112 - 113 - 117 - 119 баптарында көрсетiлген. Адамның жыныстық тазалығына және жыныстық бостандығына қарсы қылмыстар, қылмыстық кодекстің 120 - 124 баптарында көрсетiлген. Қылмытық кодексiнде 125 - 128 баптарында адамның және азаматтың жеке басының бостандығына қарсы қылмыстар көрсетiлген. Адамның және азаматтың ар намысы қадыр қасиетiне қарсы қылмыстар қылмыстық кодексiнiң 129 - 130 баптарында көрсетiлген.
Қазақстан Республикасында қазiр қолданып жүрген қылмыстық кодексi бойынша кісінің өмiріне қарсы қылмыстар мыналар жатады:
Адам өлтiру қылмыстық кодексi 96 бабында; жаңа тұған сәбидi анасының өлтiруi бұл қылмыстың кодексiнiң 97 бабында; жан күйзелiсi жағдайында болған адам өлтiруге қылмыстық кодексiнiң 98 бабында; қажеттi қорғаныс шегiнiң шығу кезiнде жасалған кiсi өлтiру қылмыстық кодексi 99 бабында; қылмыс жасаған адамды ұстау үшiн қажеттi шаралардан шығу кезiнде жасалған кiсi өлтiру қылмыстық кодексi 100 бабында; абайсызда кiсi өлтiру 101 бабында; өзiн өзi өлтiруге дейiн жеткiзу қылмыстық кодекстiң 102 бабында байланысты. Кесте № 1.
Сонымен өмiрге қарсы бағытталған осы қылмыстар соңғы екеуiнен басқасы адам өлтiру мен байланысты осы адам өлтiру жеке адамға қарсы қылмыстың ең ауыры қылмыстық кодесiнiң 96 бабының 1-бөлiгi, адам өлтiру дегенiмiз: басқа адамға құқыққа қарсы қасақана қаза келтiруде анықтама бередi. Адам өлтiру обьектiсi - адамның өмiрi, ол адамның азамматтығына, ұлттына және нәсiлiне, шыққан тегiне жасына, әлеуметтiк жағдайына, немен айналысатына байланысты денсаулық ахуалына, бiлiмiне байланысты емес. Қылмыстық заң жәбiрлеушiнiң еркiне қарсы адамға қаза келтiруде, оның келiсiмiмен қаза келтiрудi де бiрдей дәрежеде адам өлтiруге жатқызады[3, 62 б. ] .
Жәбiренушiнiң кiм екндiгiн бiлмей қалу қасақана адам өлтiргендiк үшiн жауаптылыққа әсер етпейдi. Жаңағы өмiрге қастандық жасау объектiсiнiң бар жоғы туралы мәселенi шешу үшiн оның бастапқы және ақырғы кезендерiн анықтау қажет. Медицинада, ана құрсағында адам пайда болған кезден бастап өмiр басталды деп есептейдi. Бiрақ қылмыстық заң ғылымында көптеген ғалымдар өмiр адам туылғаннан кейiн басталады деген пiкiр айтқан. Физиологиялық тууға дейiн баланы өлтiрiп түсiру, егер оған медициналық негiзi болмаса, криминалды абортқа жатады. Қылмыстық заңда адамның өлген кезi деп биологиялық өлiмдi, яғни ми қабы клеткаларының бiр жолы ыдырауы нәтижесiнде ми қызметiнiң толық тоқтаған кезiн айтады.
Биологиялық өлiмнен басқа клиникалық өлiм деген түсiнiк бар, бұл жағдайда адамның жүрегi тоқтап қалады. Мұндай жағдайда өмiрдi қайта қалпына келтiру мүмкiндiгi бар. Жүрек тоқтағанан кейiн бас миының қабы 4 - 7 минут өткен соң өледi, бұл жағдайда тiрiлту мүмкiн емес. Адамға клиникалық өлiм келтiрiлсе, бiрақ ол адамның жүрегi кейiн соғып қалпына келсе, мұндай iс әрекет өлтiруге оқталғандық болып сараланады. Сонымен қатар, клиникалық өлiм жағдайындағы адамға қастандық жасауды өлтiру деп санауға болады .
Кісі өлтiру, ол басқа адамның өмiрiн жою. өзiн - өзi өлтiру немесе өзiн-өзi өлтiруге оқталу қылмыс болып табылмайды. Жаңағы өлген адамды тiрi екен деп қателесiп жаңағы өлi адамға қастандық жасау өлтiруге оқталғандық болып саналады, объектiден қателесу жәбiрленушi өлген кезден бастап адам өлтiру аяқталған қылмыс деп танылады, ал өлiмнiң бiрден болғандығы немесе бiрқатар уақыт өткен соң болғандығы маңызды емес[4, 62 б. ] .
Қылмыстың объективтiк жағы: Адам өлтiру әректпенде, әрекетсiздiкпен де жасалуы мүмкiн. Адам өмiрiмен күш қолданып жарақаттау, тұншықтыру уландыру, тағы басқа, психикалық ықпал жасапта қорқытып үрейлендiрiп, жалған жала жабу, осыдан айыруға болады. Әрекетсiздiк жолымен адам өлтiру дегенiмiз - өлiмге араша тұратын адамның өз мiндетiн орындамау нәтижесiнде жәбiрленушiнiң қайтыс болуы өлтiру тәсiлдерi әртүрлi кейбiр жағдайларда тәсiл адам өлтiрудiң сараланған түрiн құрайды[5, 9 б. ] .
Қылмыстық кодекстiң 96 - бабы 2 - бөлiгiнiң Д және Е тармақтары ол көбiне жаза тағайындалғанда ескерiледi. Қылмыс нәтижесiнiң кездейсоқ емес, айыпты әрекетiнiң зардабы болуы мiндеттi шарт. Адам өлтiру заңсыз жолмен басқа адамға өлiм келтiру адам заңды жолмен өлтiрiлсе, ондай әрекет адам өлтiру ретiнде қарастырылады. Ондай әрекеттерге өлiм жазасына келтiрiлген адам өлтiру жатады. Қылмыстың субъективтiк жағы кiнәнiң қасақана жасалуымен сипатталады. Республиканың жаңа қылмыстық кодексi бойынша абайсызда адам өлiмiне алып келген iс - әрекет адам өлтiруге жатпайды, адам өмiрiне қарсы жасалған басқа қылмыстарға жатады.
... жалғасы- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz