Жобаларды басқарудың ұйымдық құрылымдары

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 70 бет
Таңдаулыға:

Кіріспе

Нарықтық экономикаға өту барысында Қазақстан Республикасындағы болған өзгерістер, жобаларды басқару инновацияларды нарыққа тез және тиімді шығарудың озат құралы екендігін ұғынуды алып келді. [1] Елбасы өзінің «Жаңа әлемдегі жаңа Қазақстан» халыққа Жолдауында Үкімет үшін елдің ішкі және сыртқы саясатының 30 маңызды бағыттары мен алдағы 10 жылға Қазақстанның жаңа даму кезеңін анықтады. Елдің халықаралық беделі инвестициялар өсуін алып келеді. Әлемдік Банк Қазақстанды инвестициялар үшін мейілінше тартымды әлемнің 20 елдер қатарына енгізді. Үкімет пен жеке сектордың тығыз қызметтестігіне негізделген инвестициялық саясатты қалыптастыру «Қазақстанның 30 корпоративті көшбасшылары» Мемлекеттік бағдарламасы арқылы жүзеге асады. Бағдарламада экономиканың диверсификациясы мен модернизации үшін серпінді макрожобаларды жүзеге асырудағы Үкімет пен бизнес-қоғамдастықтың қызметтестігі мен өзара әрекетінің жаңа моделі бейнеленген. Озат кәсіпкерлік және қаржылық құрылымдар өздеріне корпоративті көшбасшылар қызметін алу мен серпінді жобаларды жүзеге асырудың әлеуетті мүмкіндігін мойындап отыр. [2]

Жобаларды басқару Қазақстан Республикасының әлемнің 50 бәсекеге қабілетті елдер қатарына кіру стратегиясын жүзеге асыруда маңызды рөлін атқарады. Қазақстанда жобалық менеджментті дамытудың Тұжырмдамасы мемлекет пен жеке сектордың және ұлттық жоба менеджерлерінің қоғамдастығы әріптестігіне негізделген. Елімізде жобалық менеджменттің дамуы шетел компанияларының мұнайгаз және басқа да қарқынды дамып жатқан салалардағы ірі жобаларды басқарудың озат тәжірибесін қолдану мен жоба менеджментінің қызмет көрсету нарығына ұлттық қатысуды тез кеңейту жолымен жүзеге асырылуы керек. [1]

Қазақстан Республикасының әлемнің 50 бәсекеге қабілетті елдер қатарына кіру стратегиясына сәйкес, орта мерзімді, ұзақ мерзімді және инкубациялық жобаларды жүзеге асыру басым бағыттар болып табылады. Сонымен қатар, біздің кәсіпорындар мен компаниялар озат халықаралық жобаларға қатысу арқылы үлкен тәжірибе мен пайдаға ие бола алады. «Қазақстанның корпоративті көшбасшысы» сияқты институтты құру мен нақты серпінді жобаларды жүзеге асыру Қазақстан экономикасының диверсификациясын алп келіп, 2015 жылға таман елде жоғары бәсекеқабілеттілік пен әлемнің 50 дамыған елдер қатарына кіруін қамтамасыз етеді. [2]

Сондықтан жобаларды білікті басқару ұлттық тауарлар мен қызмет көрсетулердің бәсеке қабілеттілігін арттыруға мүмкіндік береді.

Жобаларды басқарудың артықшылықтары:

бөлек жобаларды жүргізу мен басқару нәтижесінде ұйымның сыртқы ортаға икемділігі мен бейімделуінің артуы;
әр түрлі басқару деңгейлерінде бизнесті жүргізудің мөлдірлігінің артуы;
жобалар портфелінің үнемі жаңаруы нәтижесінде ұйымның өмір циклының шексіз ұзаруы;
белгілі бір жбаларды жүзеге асырудан түскен пайда мен нәтижелерге сәйкес, ұйым қызметін оңтайландыру мүмкіндігі;
әлемдік тәжірибені қолдану нәтижесінде ұйымда жаңа бағыттар мен жаңа қызмет түрлерін игеру;
жоба мақсаттарына қарай озат технологияларды, әдістемелер мен білімдерді қолдану;
бизнестің бақылануының артуы, тәуекелдерді жоспарлау, басқару және олардың алдын алу мүмкіндігі;
персоналға міндеттерді нақтырақ қою және олардың жұмыстарын жоба мақсаттары мен нәтижелеріне сәйкес бағалау мүмкіндігі;
алдын ала бөлшектелген жспарлау нәтижесінде ұйымдағы шығындарды бақылау деңгейінің артуы;
тәжірибе жинақтауға және ұйымның өзіндік білімдер базасын құруға мүмкіндік береді.

Дипломдық жұмыстың мақсаты «Каспий» әлеуметтік- кәсіпкерлік корпорациясы » акционерлік қоғамында жобалады басқарудың тиімді жүйесін енгізу.

Осы мақсатқа жету үшін келесі шаралар жүйесі жасалынды:

жобаларды басқарудың халықаралық стандарттарын енгізудің маңыздылығын дәлелдеу;
«Каспий» әлеуметтік- кәсіпкерлік корпорациясы » акционерлік қоғамында жобаларды басқару жүйесін енгізудің негізгі қызмет бағыттарын қалыптастыру;
жобаларды басқару моделін ұсыну;
артықшылықты жобаларды жүзеге асыру үшін қажетті жобаларды басқарудың негізгі процесстері мен функцияларын зерттеу;
тор диаграммаларын құрудың әдістемесін кепілдеу;
жобаларды басқаруда қажетті компьютерлік бағдаламаларды енгізу ережелерін жасау. [3]

«Каспий» әлеуметтік- кәсіпкерлік корпорациясы » акционерлік қоғамының алдында көптеген маңызды ірі жобаларды жүзеге асыру мақсаты тұр. Зерттелетін мәселенің маңыздылығы жобаларды басқарудың тиімді әдістемесін құру осы жобаларды жоғары экономикалық және әлеуметтік тиімділікпен жүзеге асыруға мүмкіндігімен анықталады.

Дипломдық жұмыстың зерттеу пәні жобаларды бақарудың жүйесі, ал зерттеу объектісі «Каспий» әлеуметтік- кәсіпкерлік корпорациясы » акционерлік қоғамы болып табылады.

Зерттеудің теориялық және әдістемелік негізі ретінде С. Д. Вратенков, И. И. Мазур, В. Д. Шапиро, Н. Г. Ольдерогге, э. ғ. д. профессор К. Е. Кубаевтің еңбектері қолданылды.

Дипломдық жұмыстың тәжірибелік маңыздылығы онда жобаларды басқару моделінің және жобаларды басқаруға қажетті копьютерлік бағдарламалардың ұсынылуы, тор диаграммаларын құрудың кепілдемесінің болуымен анықталады.

Зерттеу нәтижелерін қолдану:

жобаларды басқару моделін құруға;
жобаларды қажетті ілеспелі копьютерлік бағдарламалармен қамтамасыз етуге;
жобаларды жүзеге асырудың тиімділігн арттыруға мүмкіндік береді.

Дипломдық жұмыс бетте мазмұндалған, оның ішінде 13 сурет, 28 кесте бар. Оның құрамында кіріспе, 3 бөлім, қорытынды және қолданлған әдебиеттер тізімі мен қосымшалар бар.

1 ЖОБАЛАРДЫ БАСҚАРУНЫҢ ТЕОРЕТИКАЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ

1. 1 ЖОБАЛАРДЫ БАСҚАРУДЫҢ СТАНДАРТТАРЫ

Біз күнделікті өмірде әр түрлі жобаларды жүзеге асырамыз. Мысалы: той өткізу, пәтерді жөндеу, зерттеулер жүргізу, кітап жазу. Осы әрекеттердің барлығында оларды жоба ететін ортақ белгілері бар:

олар белгілі бір мақсатқа жетуге бағытталған;
өзара байланысқан шаралардың жүйелі орындалуын көздейді;
оларды орындау үшін уақыт шектеулілігі, басталу және аяқталу уақыты;
олар белгілі бір дәрежеде қайталанбайтын және бірегей болып келеді.

Жоба дегеніміз- бірегей өнімді немесе қызметті өндіру үшін уақытша құрылған кәсіпорын. Осы анықтамада үш маңызды нәрсеге көңіл бөлуіміз керек:

Кәсіпорын жоба мақсатына жету үшін адамдар мен ресурстарды басқару.
Уақытша құрылу уақыт шектеулілігін және басталу мен аяқталу күнінің анық көрсетілуін білдіреді.
Өнімнің бірегей болуы мұндай өнімді жоба командасы оған дейін өндіріп көрген жоқ.
Өнім нәтиже, зат, қызет көрсету немесе жүйе.

Бiр жағынан жобаны бiр идея, объектінің сипаты, нақты есептер, тәсiлдер, бизнес-жоспар, ойдың мәнi және практикалық орындалуы ретінде түсiнуге болады. Екiншi жағынан, жоба- бұл ойды жүзеге асыру үшiн орындалатын әрекеттердiң бағдарламасы.

Жобалар басқа қызмет түрлерінен осы төрт белгі арқылы ерекшелінеді. Әрбір белгінің мағынасымен толығырақ танысайық:

Мақсатқа жетуге бағытталуы -жобалар белгілі бір мақсаттарға жетуге бағытталған, осы мақсаттар жобаның қозғаушы күші болып табылады және жобаларды жоспарлау және жүзеге асыру шараларының барлығы осы мақсаттарға жету үшін жасалады. Жобада әдетте бірнеше байланысқан мақсаттар кешені болады. Мысалы: комьютерлік бағдарламалық қамтамасыз ету жобасының негізгі мақсаты кәсіпорынды басқарудың ақпараттық жүйесін қалыптастыру болып табылады, ал мәліметтер базасы, математикалық және бағдарламалық қамтамасыз етуді жасау, жүйені тестілеу ағымдық мақсаттар болып табылады. Жобаларды басқарудағы басты міндет- мақсаттарды дәл анықтау және қалыптастыру, одан кейін сатылап төмен деңгедегі мақсаттарды анықтау. Жобаның алға қадам басуы осы мақсаттардың төмен деңгейінен жоғары деңгейге дейін, ақыры түпкі мақсатқа жетуі арқылы жүзеге асады.

Өзара байланысқан шаралардың жүйелі орындалуы . Жобалар мәнісі бойынша күрделі болып келеді, олар бірнеше өзара байланысқан әрекеттердің орындалуын талап етеді. Олардың кейбіреулері сатылап орындалса, басқалары тек параллельді орындалады. Осы міндеттердің орындалу тәртібінің бұзылуы, барлық жобаға қауіп төндіреді.

Уақыт шектеулілігі. Жобалар уақытша және уақыт жағынан шектеулі болып келеді, олардың басы және аяғы болады. Жобамен жұмыс жасағанда әрекеттердің біраз бөлігі жобаның белгіленген уақытта аяқталуына бағытталған, ол үшін жобаға кіретін тапсырмалардың басталу және аяқталу уақытын көрсететін кестелер құрылады. Жобалық қызметтің өндірістік қызметтен айырмашылығы жоба жүйелі емес, біржолғы қызмет болып табылады. Жобаның өмір циклы түпкі нәтижеге жеткенге дейін созылады. Бірақ жоба тұжырымдамасы кәсіпорын немесе фирманың тұжырымдамасына қайшы келмейді, керісінше, жоба әдетте кәсіпорын қызметінің негізгі нысанына айналады.

Бірегейлігі. Жобалар қайталанбайтын және бір ретті болып келеді. Сонымен қатар, жобалар бірегейлік деңгейі бойынша ажыратылады. Егер сіз тұрғын үй тұрғызсаңыз, сіздің жобаңыздың бірегейлік деңгейі төмен болады, ал егер сіз бірегей құрал немесе технологияны жасап шығарсаңыз, бұл жобаның бірегейлік деңгейі аса жоғары. Мұндай жобалардың теуекел деңгейі жоғары және анықталмаған. [4]

Әйгілі Лерман заңы бойынша: «Кез келген техникалық мәселені жеткілікті уақыт және ресурстард иелене отырып шешуге болады», ал Лерман салдарының нақтылауы бойынша : «Сізге әрдайым уақыт немесе ресурстар жетіспейді». Осы Лерман салдарында анықталған мәселені шешу үшін қызметті жоба негізінде басқару негіздемесі қалыптастырылған. Ал осы әдістеменің әр түрлі салаларда қолданылуы, оның тиімділігін көрсетеді. Әрбір менджердің жобаны жүзеге асырудағы басты міндеті- техникалық тапсырмаға сәйкес белгіленген мерзімде, бөлінген қаржы шегінде жұмыстардың орындалуын қамтамасыз ету. Яғни, жұмыстардың сапасы, уақыты және бюджеті үнемі жоба жетекшісінің назарында болуы керек. Берілген уақыт, қаржы, ресурстар және жобаның соңғы нәтижелерінің сапасы (мысалы техникалық тапсырмада құжатталған ) шегінде мүмкін болатын жоғары тиімділікпен жүзеге асыруға бағытталған қызметті жобаны асқару деп атаймыз. Жобаларды басқару технологиясы қолданылып жүрген отыздан астам жыл ішінде жоба жетекшілеріне осы шектеулерді басқаруға көмектесетін көптеген әдістемелер мен құралдар қалыптастырылған. Уақыт шектеулілігін басқару үшін арнайы жұмыстардың күнтізбелік графигін құрастыру және бақылау, ал ақша шектеулілігін басқару үшін қаржылық жоспар (бюджет) қалыптастыру әдістемелері қолданылады. Жұмыстарды орындау барысында шығындардың шамадан тыс артып кетпеуі үшін бюджеттің сақталуын қадағалау қажет. Жұмыстардың орындалуы үшін олардың ресурстық қамтамасыз етілуі қажет, сонымен қатар адамдық және материалды ресурстарды басқарудың арнайы әдістері бар(мысалы, жауапкершілік матрицасы, ресурстарды тиеу диаграммасы) . Үш шектеудің арасынан ең қиыны- жобаның белгіленген нәтижелері бойынша шектеулер. Ол мәселерді шешу үшін жұмыстардың сапасын басқару әдістері қолданылады. Сонымен, жоба меңгерушілері жобаны жүзеге асыру барысында басты үш аспектіге көңіл бөлуі тиіс: уақыт, шығындар және нәтиженің сапасы. Жобаларды басқарудың жалпы қаблданған ұстанымына сәйкес, жұмыстарды орындау мерзімдерін тиімді басқару- үш көрсеткіш бойынша жетістікке жетудің бірден бір жолы блып табылады. Жобаның уақыт шектеулері көбінесе аса күйзелісті болып келеді. Орындау мерзімдерін созу нәтижесінде шығындар көбейіп, сапа төмен деңгейде болады. Сондықтан жобаларды басқару әдістерінің көбінде жұмыстарды күнтізбелік жоспарлау мен күнтізбелік графиктің сақталуын бақылауыеа аса көңіл бөлінеді. [5] Жобаларды басқару әдістері:

жоба мақсаттарын анықтауға және оның дәйектеуін жүргізуге;
жоба құрылымын анықтауға(міндеттер, орындалуға тиісті жұмыстарды орындаудың неізгі кезеңдері)
қаржыландырудың қажетті көемі мен қайнар көздерін анықтау;
саудаласу мен сайыстар негізінде орындаушыларды таңдау;
келісім-шарттарға тұру және оларды дайындау;
жобаны орындау мерзімдерін анықтау, оны жүзеге асырудыңграфигінқұру, қажетті ресурстарды есептеу;
жоба сметасы мен бюджетін есептеу;
тәуекелдерді жоспарлау және ескеру;
жобаның жүзеге асырылу бақылау және т. б. мазур

Жобаларды басқару - бұл уақытында жобаны бiтiру, бекiтiлген бюджетке байланысты және техникалық спецификациялармен тiлек-талаптарға сәйкес тапсырманы басқару. [6]

Жобаларды басқару- білім мен тәжірибені, әдіс тәсілдерді қолдана отырып жоба мақсатына жету. Жобаларды басқару- жобаларды басқару процесстерінің итеративті орындалуы арқылы жүзеге асады.

Жобаларды басқару бұл - басқару өнері мен нәтиже, құн, уақыт бойынша жоба мақсатына табысты жету және жобаның мүдделі қатысушыларын қанағаттандыру үшін қазіргі технологиялар мен ғылыми жетістіктерді қолданып, адамдар әрекеттері мен ресурстарды қолдануды үйлестіру. [7]

Жобаларды басқару әдістемесінің даму барысында стандарттарды қалыптастыратын және дамытатын көптеген ұлттық және халықаралық ұйымдар пайда болды. [8]

Берілген стандарттар- жобаларды басқару бойынша білімдер жиынтығы (Project Management Body of Knowledge - PMBoK), жобаларды басқаруда сапаны басқару басшылығы ISO 10006, жобаларды басқару прцесстері жөнінде білімдер жүйесі PRINCE 2. Қазіргі уақытта Жобаларды басқару институты PMI (АҚШ) мамандандыру жолымен жүріп, келесі салаларды бөліп PMBOK кеңейтті: үкімет жағынан жобаларды басқару- Government extension to PMBoK, құрылыста обаларды басқару - Construction extension to PMBoK, құнды басқару - Practice Standard for Earned Value Management, жұмыстардың иерархиялық құрылымын құру - Practice Standard for Work Breakdown Structures және т. б. Жоба менеджерлерінің біліктілігін анықтайтын стандарттардың арасынан негізгілері етіп Жобаларды басқарудың Халықаралық ассоциациясымен IPMA (Швейцария) қалыптастырылған және Біліктілікке қойылатын ұлттық талаптар СОВНЕТ- ресейлік стандартының негізінде құрылған Жобаларды басқару мамандарының біліктілігіне қойылатын халықаралық талаптарды (PM ICB) атап көрсетуге болады. Осы стандарт бойынша жоба менеджерінің кәсіптілік деңгейі бағалау жүйесінің төрт деңгейі бойынша анықталады. Жобаларды басқарудың Австралиялық институтының талапты тобы AIPM және PMI сарапшыларының бірлескен жұмысы нәтижесінде Жоба менеджерінің біліктілігін дамыту негіздері дайындалған PMCDF.

Барлық ұйым көлемінде жобаларды басқару бойынша білімдер жүйесі жөнінде кешенді түсінікті, әдістемелері жобаларды басқарудың корпоративті жүйелерінің үлгілерін жасауға көмектесетін, стандарттар тобымен танысу арқылы алуға болады. Олардың ішінен әйгілілері- Жобаларды басқарудың ұйымдық құрылымы кәмелеттілігінің үлгісі OPM3 және Жапонияның Инновациялық даму және жобаларды басқару ассоциациясымен жасалған Program and Project Management for Innovation of Enterprises (P2M) .

Соныменқатар, жобаларды басқарудың көптеген қлттық стандарттары бар: АРМ (Ұлыбритания), VZPM (Швейцария), GPM (Германия), AFITEP (Франция), CEPM (Үндістан), PROMAT (Оңтүстік Корея) . [9]

Жобаларды басқарудың америкалық институтының жобаларды басқару бойынша білімдер жиынтығының басшылығы PM BoK

PM BoK Guide қоғамдық және бизнес қызметінің әр түрлі саласындағы жобалардың мақсатына табысты жету үшін, әдеттерді, құралдарды және әдістерді қолданатын ең үздік тәжірибеге негізделген жобаларды басқару бойынша кәсіптік білімдердің жиынтығынан құралған жобаларды басқарудың американдық ұлтық стандарты болып табылады. Жобаларды басқару бойынша білімдер жиынтығының қалыптасуы PM BoK басшылығының жаңартылған басылымын дайындаудың жаңа тобымен орындалды. Жоба қатысушыларының әкімшілдігін Жобаларды басқару Институты (Project Management Institute, Inc. - PMI) дайындады, нәтижесінде ортақ келісім бойынша нақты құжаттың да талаптарын анықтайтын ережелер мен стандарттарға сәйкес Басшылықты дайындады.

Жобаларды басқару әдістемесіне жобаларды басқару облысына енетін(жұмыстардың құрылымдық декомпозициясының әдістері, күйзеліс жолдары және т. б. ) және одан тыс (жалпы менеджмент, тұлғааралық қатынастар, стандарттар, білімдер, нормативті актілер, жобаның қоршаған ортасы)

PM BoK- қа жобаларды басқарудың бірігей білімдерімен қатар, басқарудың басқа пәндерінің білімдері кірді: жобаның өмір циклын анықтау, жобаларды басқарудың бес топ процессі, тоғыз білімдер облысы. [10]

Жобаларды басқарудағы сапа басшылығы (ИСО 10006)

АҚШ пен Еуропа елдерінде мыңдаған жобаларды жүзеге асырудағы сәтсіздігі жөніндегі көптеген жинақталған материалдардың 1980- жылдағы талдауы жобаларды басқару жөніндегі алғашқы күтулеріді күмәнді етіп, жобаларға бағытталған ұйымдардың алдында туған мәселелердің себебін анықтауға көмектесті. Соның ішінде, соңғы өнімге қойылатын талаптармен қатар, назарсыз қалуы өндірілетін өнімге тікелей кері әсерін тигізетін жоба процесстеріне ерекше көңіл бөлінді. Жобалау кезеңінде көптеген қателіктердің алдын алу, ақаулар мен қайта жасаулардың санын щұғыл төмендетіп, жоба мақсаттарына жетудің жалпы тиімділігіне жету мен тапсырыс берушінің күтулерін бұрынғыдан артық қанағаттандыруға мүмкіндік берді.

ИСО 10006 жобаны басқарудың он процессінен құрылған . Бірінші топ жобаны тапсырыс берушінің қажеттіліктерін қанағаттандыруға фокустайтын және жобаның жүру бағытын анықтайтын стратегияны жасау процессі болып табылады. Қаллған сегіз топ- жоба тапсырмасы, мерзімдері, шығындары, ресурстары, кадрлерім, ақпараттық ағымдарым, тәуекелі және материалды- техникалық жабдықтауына (сатып алуларына) байланысты процесстер.

ИСО 10006 халықаралық стандарты әр түрлі көптеген жобаларға бағытталған- шағын және ірі, қысқа мерзімді мен ұзақ мерзімді, сыртқы ортаның әр түрлі жағдайларына байланысты және жобаланатын өнімнің түріне қатысты емес(техникалық қаражаттар, бағдарламалық қамтамасыз ету, жартылай фабрикаттар мен қызмет көрсетулер және олардың қоса байлынысын қоса) . Оның ішіндегі шектеулік талаптары басшылықтың одан ары жеке жобаны қалыптастыру мен жүзеге асырудың нақты шарттарына бейімделуін талап етеді. [11]

Кәсіптік білімдердің негізі мен жобаларды басқару мамандарының біліктілігіне қойылатын ұлттық талаптар(БҰТ)

Жобаларды басқару мамандарының біліктілігіне қойылатын ұлттық талаптар

Ұлттық сертификаттау бағдарламасының негізгі нормативті құжаты болып табылады. Мұнда жобаларды басқарудың құрылымдық негіздері, білімге, тәжірибеге, шеберлікке, әдеттерге, сонымен қатар сертификаттаудың кандидаттарының жеке қасиеттеріне қойылатын кәсіптік талаптар көрсетілген.

БҰТ- «СОВНЕТ» Жобаларды Басқарудың Ресейлік Бірлестігінің сертификатталған мамандар тобымен жасалған. «СОВНЕТ» 1990 жылы кәсіптік коммерциялық емес Ресей заңнамасының негізінде қызмет ететін ұйым ретінде құрылды. «СОВНЕТ» бірлестігі жобаларды әр түрлі қызмет салаларында (құрылыс, өнеркәсіп, ақпараттық бағдарламалар, телекоммуникациялар, кеңес беру, т. б. ) жобаларды жасау, орындау және орындаумен айналысатын мамандарды, кәсіпорындар, ұйымдар мен фирмаларды біріктіреді. Ресейлік БҰТ, ұлттық экономиканың, мәдениеттің, ерекшеліктерін және Жобаларды басқарудағы мамандардың жетістіктерін ескере, Жобаларды басқару мамандарының Біліктілігіне қойылатын Халықаралық талаптардың (ICB - International Competence Baseline) негізінде жасалған. Өз кезегінде ICB келесі жобаларды басқарудың ұлттық бірлестіктерінің үздік жағдайларын алып, өз құрамына қосып үйлестірді:

АРМ (Ұлыбритания) - the UK Body of Knowledge;
VZPM (Швейцария) - the Swiss Assessment Structure;
GPM (Германия) - the German Projektmanagement-Kanon;
AFITEP (Франция) - the French Assessment Criteria.

ICB жобаларды басқарудағы білімдер мен тәжірибені анықтайтын 42 элементтен құралған (28 негізгі және 14 қосымша), сонымен қатар оның ішінде кандидаттың жеке қасиеттеріне қатысты 8 аспект және сертификатталатын маман жөнінде жалпы әсерді анықтайтын 10 аспект бар. IPMA (Жобаларды басқарудың Халықаралық Бірлестігінің) талаптары бойынша БҰТ- да барлық 28 элемент және ең кемінде 6 қосымша, сонымен қатар кандидаттың жеке қасиеттерін анықтайтын аспектілер болу қажет. Жобаларды басқарудағы ұлттық жетістіктер облысы шекарасында білімдер мен әдеттердің 8 элементінің алынуы немесе ауыстырылуы рұқсат етіледі.

Өзінің ақпараттық маңыздылығы жөнінен БҰТ ресейлік білімдер жиынтығы және библиографиялық материалдардың толық тізімі мен ақпараттың қайнар көздері (бастысы- ағылшын тілінде) болып табылады. БҰТ құрылымының негізінде жобаларды басқару, басқарудың объектісі, субъектісі және процесстерінен құралған кибернетикалық жүйе ретінде көзқарас қалыптасты. [12]

Жоба менеджерінің біліктілігінің даму негіздері (PMCDF)

Бұл стандарт жобаның мазмұны, түрі, көлемі және күрделілігіне қатыссыз жоба менеджерлерінің кәсіптік дамуын басқару үшін мамандар мен ұйымдарға арнап Жобаларды басқару институтымен жасалған басшылығы.

Жоба менеджері және жоба менеджері болайын деп жатқандар, жобаларды басқаруға қатысты ұйымдар мен кәсіптік қоғамдастықтар- мақсатты тыңдаушылар болып табылады. PMCDF Жобаларды басқарудың білімдер жиынтығының (PMBOK) жалпы қабылданған қағидаларымен үйлестрілген жоба менеджерлері біліктілігінің қайнар аспектілерін анықтайды.

PMCDF- та жобаларды басқару мамандарын сертификаттауға қойылатын талаптар (PMP) мен жобаларды басқару облысында білім, тәжірибе мен өзін өзі бағалауды анықтайтын басшылық үйлестірілген. PMCDF жобаларды басқару облысындағы мамандардың ұжымдық жұмысы нәтижесінде жасалған стандарт болып табылады.

Мамандар мен ұйымдар осы құжаттың негізінде жоба менеджерлерін бағалауын және кейінірек құралдарды, әдістерді, бағдарламаларды дамыту арқылы алынған білімдерді жүзеге асыруын үйренеді.

Жобаларды басқарудағы 9 білім облысы: