Жануарлар дүниесін қорғау және қалпына келтіру жолдары

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

Жоспар
1. Кіріспе.
2. Негізгі бөлім.
а) Адамның іс-әрекетінің жануарлар дүниесіне тікелей және жанама
әсері.
б) Жануарлар дүниесін қорғау және қалпына келтіру жолдары.
с) Жабайы жануарлардың қоныс аударатын түрлерін қорғау – осы заманның
өткір прблемасы.
3. Қорытынды.

Кіріспе
Жануарлар – табиғат туындысы. Өсімдіктер тәрізді жануарлар дүниесінің
де маңызы зор. Жануарлардың ерекшелігі – олар жер шарында қозғалып, кең
таралады. Жануарлар мен құстардың ішінде алыптары да кездеседі. Дүние
жүзінде жан-жануарлардың 1,5млн. түрі бардеп есептелген. Бірақ жыл сайын
ғылымға жаңа түрлер белгілі болып отыр.
Жануарлардың тіршілік үшін қызметі сан алуан. Олардың адам баласы
қолға үйретіп, өзінің материалдық игілігі үшін пайдаланып келеді.
Жануарлардың жүні, терісі, еті, сүті өте бағалы. Адам баласы ерте кезден
бастап-ақ жабайы аң мен құстарды қолға үйреткен. Қолға үйретілген жануарлар
мен құстар бүгінге дейін оларға қызмет етіп келеді. Сондықтан адамдар
жануарлар экологиясын оқып-үйрене отырып, оларды қорғай да білуі тиіс.
Саналы адам бүгінгі күнге дейін жануарларды пайдаланумен бірге олардың
кейбір түрлерінің жойылуына себепші болып отыр. Мысалы,
Д. Фишердің мәліметі бойынша 1600-ші жылдан бері қарай сүтқоректілердің 36,
құстардың 94 түрінің жер бетінен біржола жойылып кетуіне адамдар тікелей
әсер еткен. Олардың қатарына – дроит, кезеген кептер, қанатсыз гагарка,
лабрадор гагасы, каролин тотысы, көзілдірікті суқұзғын, стеллер сусиыры,
жүндес керік, тур, тарпан, көгілдір жылқыкиік, жүндес мүйізтұмсық, т.б.
жатады.
Аты Салмағы, кг Биіктігі, м Тіршілік Жойылуы, жыл
аймағы
Африка пілі 5700 3,2 Африка 1936
Керік - 5,86 Кения 1930
Жолбарыс 313 Трансвал 1936
Канна 1000 1,78 Бат. Африка -
антилопасы
Африка 156 2,74 Африка -
түйеқұсы
Ергежейлі 3,6 31 Бат. Африка -
антилопа

Қазақстан жерінде де өткен ғасырларда жабайы бір өркешті түйелер,
құлан, қабылан, тарпан, жабайы тур, арыстан, жолбарыс, керік, т.б. аңдардың
тіршілік еткені белгілі. Тіптен, Іле тоғайынан жолбарыстыңсоңғысын 1947
қазақ аңшысы атып алған. Бұдан шығатын қорытынды адамның іс-әрекетінің
жануарлар үшін қаншалықты қауіпті екендігі белгілі. Шын мәнінде, қазақ
жерінің кең даласында аң мен құстардың тіршілік етуіне қолайлы аймақтар көп-
ақ. Сондықтан да болар біздің республикамызда сүтқоректілердің – 48,
қосмекенділердің – 33, балықтардың – 140 түрі тіршілік етеді. Бұлар біздің
байлығымыз. Барлығының да табиғат үшін, адам өмірі үшін маңызы зор.
Десек те, соңғы 100 жыл ішінде Қазақстанда жануарлар дүниесі саны мен
сапасы жағынан көп өзгерістерге ұшырады. Оған тікелей әсер етіп отырған –
антропогендік факторлар.
Кең-байтақ жерімізде жүйткіп жүрген түз тағыларын бейберекет аулау
олардың табиғаттағы санын күрт азайтып жіберді. Кейбір жануарлар саны
біртіндеп құрып бара жатыр. Айталық, қазақтың кең даласында қаптап жүрген
құландар қазір жоқтың қасы. Оның басты себебі есепсіз аулау.
Қазақстанда біраз аң мен құстар біржола құрып кетудің аз алдында тұр.
Олардың қатарына – қар барысы, құдыр, қызыл қасқыр, арқар, үстірт қойы,
тауешкі, қабылан, дала мысығы, сілеусін, қарақұйрық, камшат, көк суыр,
қоңыр аю, күзен, сусар, құндыз, қаракөл, сабаншы, т.б. жатады. Ал құстардан
ұлар, дуадақ, безгелдек, саңырау құр, бұлдырақ, аққу, дегелек, қоқиқаз,
реликті шағала, сарыала қаз, шалшықты т.б. атауға болады.
Қазақстанның інжу-маржаны атанған Балқаш, Алакөл, Зайсан, Марқакөл
т.б. көлдері соңғы жылдары адамның іс-әрекетінен тартылып, көп өзгерістерге
ұшырап отыр. Әсіресе кәсіптік балық аулау төмендеп кетті. Ал Каспий мен
Арал теңізінің экологиялық жағдайы өте нашар. Арал теңізінің деңгейі 17 м
төмендеп отыр. Теңіздің тұздылығы көтеріліп, көптеген кәсіптік балықтар
тіршілігін жойды.
Каспий теңізінің экологиялық жағдайы да ауыр. Әсіресе Каспий мұнайын
игеру өскен сайын теңіздің балықтары мен құстар әлемі, итбалық сияқты
сүтқоректілер зардап шегуде.
Республикамыздың үлкенді-кішілі өзендерінің экологиялық жайы сын
көтермейді. Әсіресе Ертіс, Іле, Жайық, Шу, Талас,Тобыл, Нұра, Есіл, Ақсу
т.б. өзендер шаруашылық пен өндірістің қарқындап дамуына байланысты
ластанып несесе сулары тартыла бастады. Кейінгі жылдары өзен бойындағы
тоғайлар мен жайылымдардың тозуы, өртке шалдығуы жиі байқалып, ол фауна мен
флораға кері әсерін тигізіп отыр.

Адамның іс-әрекетінің жануарлар дүниесіне тікелей және жанама әсері.
Жаннуарлар дүниесінің кейбір түрлерінің жер бетінен құрып кетуі бір
қарағанда табиғат заңдылығы. Өйткені эволуциялық даму барысында бір түр
жоғалып, екінші түр пайда болып отырады. Бұл құбылыстар көбінесе климаттың
өзгеруіне және басқа ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.