Тауарлы - материалдық қорлардың есебінің аудиті

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 32 бет
Таңдаулыға:

ЖОСПАР

Кіріспе . . . 3

1-бөлім. Тауарлы - материалдық қорлардың есебінің аудиті . . . 4

Материалдық құндылықтар, оларды жіктеудің, бағалудың және түгендеудің аудиті . . . 4-9

1. 2. Тауарлы- материалдық құндылықтардың қоймадағы есебінің аудиті. . 9-12

1. 3. Тауарлы - материалдық қорлардың қозғалысының есебінің аудиті . . . 12-20

2-бөлім. Тауарлы-материалдық қорларды тексеру кезіндегі дәлелдеме көздері . . . 21

2. 1. Ішкі бақылаулық жүйе түсінігіне жету процедуралары . . . 21-25

2. 2 . Шаруашылық операцияларын істің мән-жайы бойынша тексеру . . . 25-27

2. 3. Сальдоның жекелеген элементтерін мән-жай бойынша тексеру . . . 28-31

Қорытынды. . . . 32

Қолданылған әдебиеттер тізімі. . . . 33

Кіріспе

Осы курстық жұмыстың тақырыбы “ Тауарлы-материалдық қорлардың есебінің аудиті ” болып табылады. Осы тақырыпқа сай курстық жұмыста тауарлы - материалдық қорлар есебінің дұрыс ұйымдастырылып жүргізілгендігін анықталады.

Осы курстық жұмыста келесідей мәселелер қарастырылады: бірінші бөлімінде “ Материалдық құндылықтар, оларды жіктеудің, бағалаудың және түгендеудің аудиті, тауарлы- материалдық құндылықтардың қоймадағы есебінің аудиті, тауарлы- материалдық қорлардың қозғалысының есебінің аудиті. Аудитор материалдық құныдылықтарға аудит жүргізген кезде субъектінің есеп жүргізу саясатында қарастырылған материалдарды бағалау әдістерімен салыстырып тексеруі, сонымен қатар материалды аудиттеген кезде тасымалдау-дайындау шығындарының нақты өзіндік құнының олардың есептік бағасы бойынша құннан ауытқудың таратылу тәртібінің дұрыстығы тексеріледі. Тауарлы - материалдық қорлардың қолда барлығын тексерген кезде олардың нақтылы барлығының жеткілікті айғақ көлемін алу керек, бұған аудитордың түгендеуге қатысуы арқылы қол жеткізіледі.

Аудитор материалды құндылықтарды сату бойынша операцияларын тексерген кезінде, келісім бағасының және қаржылық нәтиженің негізділігін қарауы қажет, яғни төменгі бағамен қымбат материалдардың сатылмағандығын, бұндай операциялардан шаруашылықтың зиян шеккендігін анықтайды.

Екінші бөлімінде тауарлы - материалдық қорларды тексеру кезіндегі дәлелдеме көздері қарастырылады, аудиторлық дәлелдемелердің негізгі көздері: бухгалтерлік есептің қолданыстағы заңнамасы, салықтар туралы және басқа да номативтік-құқықтық актілер, бухгалтерлік есеп стандарттары, қаржылық есеп стандарттары, есеп саясатының қағидасы, бизнес-жоспар, өндірістік бағдарлама, қаржылық есептілік, бухгалтерлік есеп тізімдері болып табылады, және бұл бөлімде ішкі бақылаулық жүйе түсінігіне жету процедуралары, шаруашылық операцияларын істің мән-жайы бойынша тексеруі, сальдоның жекелеген элементтерін мән-жай бойынша тексеруі қаралады. Аудитор тауарлы - материалдық қорлардың қолда барлығын тексерген кезде олардың нақтылы барлығының жеткілікті айғақ көлемін алу керек, бұл аудитордың түгендеуге қатысуы арқылы қол жеткізіледі.

Тауарлы- материалдық қорлардың қорытындыларының аудиті толығымен, зерттеліп қарастырылды.

Бұл тақырыптың негізгі масаты болып жоғарыда айтылған мәселеледі жан- жақты, мән мағынасын ашып көрсету табылады. Кейін аудиторлық қорытынды жасалып, ұсыныстар айтылады. .

1 - бөлім. ТАУАРЛЫ -МАТЕРИАЛДЫҚ ҚОРЛАРЫНЫҢ ЕСЕБІНІҢ АУДИТІ

1. 1 Материалдық құндылықтар, оларды жіктеудің, бағалаудың және түгендеудің аудиті

Өндіріс үрдісінде бірақ - рет қатысып өнірілген өнімнің өзіндік құнына құны түгелдей кіріп, оның материалдық негізін құрайтын тауарлы-материалық қорлардың алатын орны өте зор. Тауарлы-материалдық қорлар баланста материалдар, дайын өнімдер, тауарлар және аяқталмаған өндіріс баптары бойынша жинақталып, оалрға мынадай активтер жатады: шикізаттар, сатып алынған жартылай фабрикаттар (шала өнімдер) мен құрастыру бұйымдары, конструкциялар мн тетіктері, отындар, ыдыстар мен ыдыстық материалдар, қосалқы бөлшектері, қайта өңдеуге берілген материалдар, сондай-ақ шаруашылықтың негізгі қосалқы өндірістерінде сатуға шығарылған өнімдер түріндегі активтері және әр түрлі мақсаттар үшін сатып алынған тауарлар және есепті кезеңде технологиялық үрдыс аяқталмаған өндірістік шығындар да жатады .

Тауарлы- материалдық қорлардың есебінің аудитінің негізгі мақсаты- олардың есебінің дұрыс ұйымдастырылып жүргізілгендігін анықтау болып табылады:

олардың сақталу және пайдалану орындарындағы қозғалыстары ме нақты қолда барлығы туралы дәлелді мәліметтер алу;
олардың сақталу ережелерін қамтамасыз ету;
өндіріске жұмсалу номаларының сақталуын қамтамасыз ету;
өндіріске қажеті жоқ материалдық ресурстары табу, нықтау және оларды сату;

Тауарлы-материалдық қорлардың есебінің аудиторлық бағдарламасымынадай басты мәселелерді қамтиды:

Баланстың көрсеткіштерін Бас кітаптағы мәліметтермен салыстырып тексеруді;
тауарлы-материалдық қорлардың синтетикалық және аналитикалық есебінің дұыс жүргізілгендігін тексеруді;
қолда бар тауарлы-материалдық қорлардың сақталуын, оларға уақтылы түгендеу жүргізілгендігін тексеруді;
қойма есебінің, тауарлы-материалдық қорлардың қозғалысының бастапқы құжаттарының уақтылы дұрыс толтырылғандығын, соңғы қорытынды есеп беру күніне, субьектінің өндірістік қорларымен қамтамасыз етілуін тексереді.
Келіп түскен материалдардың уақтылы толық кіріске алынғандығын және бухгалтерлік жазуларды жүзеге асырылғандығын тексеруді;
Сатылып жөнелтілген және қайта өңдеуге берілген материалдық құндылықтардың операйияларының дұрыс құжатталып, бухгалтерлік жазуларының жүзеге асырылғандығын тексеруді.

Тауарлы-материалдық қорлардың есебінің аудитін тереңдетіп жүргізу үшін жоғарыда келтірілген аудиторлық тексеру бағдарламасын, кеңейте түсетін олардың ішкі жағдайын бақылауды тексеру тестерінің сауалнамасын жасау қажет.

Аудитор қойылған сұрақтарына алынған жауаптарын зерделеп және талдап ішкі бақылаудың жағдайы туралы қорытынды жасап бағдарламаға сәйкес аудиторлық іс-әрекеттерді жүзеге асырады.

Ұзақ мерзімді активтер сияқты ағымдағы активтерді баптары бойынша мәліметтерін тексерген кезде қолда барлығын, баланстың, Бас кітаптың, есеп регистрларының мәліметтерінің арасында тепе-теңдіктің сақталғандығын анықтап, синтетикалық және аналитикалық ақпараттардың сәйкестігіне көз жеткізудің маңызы зор.

Тауарлы-материалдық қорлардың кейбір жеке түрлеріне аудит жүргізгенде оларға және олардың есебіне ерекшеліктерін ескерудің маңызы зор.

Аудитордан әр түрлі мақсаттарға қоймадан босатылған материалды құндылықтар бойынша бухгалтерлік жазулардың дұрыстығын мұқият тексеруді талап етеді.

Аудиттің маңызды сұақтарының бірі өндіріске шығысқа шығарылған материалдар ресурстарының дұрыс бағалануын тексерумен тығыз байланысты.

Өйткені материалдар әр түрлі көздерден келіп түсетіндіктен, оладың бастапқы қалдығын сатып алу бағасымен салыстырғанда арасында айырмашылық болуы мүмкін. Тауарлы-материалдық қорлардың өзіндік құны қорларды сатып алу, жеткізу, тасымалдау, дайындау, өнімді қайта өңдеу шығындарын қамтиды.

Өз кезегінде тауарлы-материалдық қорларды сатып алу бағасын, ауданнан, аймақтан алып шығу баждарын, жабдықтау, делдалық ұйымдарға төлеген комиссиондық сый ақыларын, тасымалдау-дайындау шығындарын және сатып алуға тікелей байланысты басқа шығындарын қамтиды.

Тауар шегерімдерін, қайтарылған артық төлемдерді және басқадай осындай түзетулерді, сатып алу шығындарын анықтаған кезде шығарып тастайды.

Шикізаттардың және материалдардың ( жұмыс, қызмет) шығындары, өндіріс үрдісінде қолданылатын табиғи ресурстардың, отындардың, энергияның, еңбек ресурстарының, ең негізгі құралдарының тозу құнының, сондай-ақ технологиялық процесстен туындайтын басқа да өнім ( жұмыс, қызмет) өндіруге байланысты шығындарының жиынтығын қамтып, өнімнің ( қызмет, жұмыс) өзіндік құнын құрайды.

Есеп саясатында анықталғандай, өндіріс қорларының өзіндік құнын бағалау, арнайы ( жалпылама) бірыңғай ұқсастық, орташа есептік құны, ФИФО, ЛИФО әдістерінің бірін қолдану арқылы жүргізіледі.

Арнайы ( жалпылама) бірыңғай ұқсастық әдісі бойынша бағалау арнайы жобалар және тапсырыстар үшін өндірілген, өзара айырбастау құралының қызметін атқаратын тауарлы- материалдық қорлардың өзіндік құнын есептеп шығаруды көздейді.

Өндіріс қорларының орташа есептік құнын, есепті кезеңнің басындағы қолда бар және сатып алынған немесе осы кезеңнің ішінде өндірілген ұқсас қорлардың орташа құнын анықтау арқылы есептеп шығарады.

Өндіріс қорларын ФИФО әдісі бойынша бағалаған кезде, бірінші кезекте алғакшқы сатып алыңған немесе өндірілген қорлардың құнын шығысқа шығару көзделеді.

Өндіріс қорларын ЛИФО әдісі бойынша бағалаған кезде, бірінше кезекте соңғы сатып алынған партияның ( лектің) немесе өндірген қорлардың құнын шығысқа шығаруды көздейді.

Аудитор материалдық құныдылықтарға аудит жүргізген кезде субъектінің есеп жүргізу саясатында қарастырылған материалдарды бағалау әдістерімен салыстырып тексеруге міндетті.

Материалды аудиттеген кезде тасымалдау-дайындау шығындарының нақты өзіндік құнының олардың есептік бағасы бойынша құннан ауытқудың таратылу тәртібінің дұрыстығына назар аудару қажет.

Материалдардың нақты өзіндік құнының олардың тұрақты есептік бағасы бойынша құннан ауытқудан жұмсалған және қоймада тұрақты бағасы бойынша қалдық материалдардың құндарының арасында пропорционалды таратады. Осы мақсат үшін материалдардың нақты өзіндік құнымен тұрақты есептік бағасының арасындағы ауытқу пайызының қатынасын тұрақты есептік бағасы бойынша босатылған және қалдық материалдарының құнына көбейтеді.

Материалдардың нақты өзіндік құнының тұрақты есептік бағасынан ауытқуының пайыздық қатынасын формула бойынша анықтайды.

( Аб+Ас)

Тб=100%

Ат+Ак

Бұнда, Тб материалдың нақты өзіндік құнының тұрақты есептік бағасына ауытқу пайызы;

Аб- айдың басындағы материалдардың нақты өзіндік құнының тұрақты есептік бағасы бойынша ауытқуы;

Ас - айдың ішінде келіп түскен материалдардың нақты өзіндік құнының тұракты есептік бағасы бойынша құнынан ауытқуы;

Ат - айдың басындағы материалдардың тұрақты есептік бағасы бойынша құны;

Ак - ай ішінде келіп түскен материалдардың тұрақты есептік бағасы бойынша құны;

Осы пайыз бойынша жүмсалған материалдардың ауытқуын (тиісті шоттарға) шығысқа шығару қажет. Бұл пайызды есептеп шығару мәліметтері материалдардың қозғалысының есебінің ведомостінің бөлігінде келтірілген. Материалдық қорларды бағалау және тасымалдау-дайындау шығындарының (ауытқуы; +, -) сомалары сатылған өнімнің, жүмыстың, қызметтің өзіндік құны арқылы жалпы табыстың көлеміне тікелей әсер етеді, демек заңды тұлғаларға салынатын табыс салығының көлемінде. Сондықтан материалдық қорларды бағалауды және оларды өндіріске шығысқа шығаруды дұрыс қолдану салық органдарының бақылауында болатындықтан, аудитор шаруашылық жүргізуші шаруашылықтың бухгалтериясының бұл бағыттағы жүмысын өте мүқият тексеруі қажет.

Материалдық құндылықтардың сақталуын қамтамасыз етуде шикізаттарға, материалдарға, отындарға, қосалқы болшектерге және басқа да материалды құндылықтарға дер кезінде сапалы түгендеу жүргізудің маңызы зор. Аудитор, нақты қолда бар материалды құңдылықтарға түгендеу жүргізу тәртібінің және оның мерзімінің сақталғандығына толтырылған түгендеудің көшірмесіне салыстыру ведомостіне түгелдеудің нәтижесіне оның шаруашылықтың басшысының қатысуымен жіберген кемшіліктерге қолданылған әкімшілік шараларына тексеру жургізіп жоне танысуға міндетті.

Түгендеу комиссиясының құрамына аудитормен материалды-жауапкершілікті тұлғадан басқа, әдетте, әкімшілік өкілдері мамандар және бухгалтерия қызметкерлері кіреді. Түгендеу жүргізген кезде материалды-жауапкершілікті тұлғаның қатысуы міндетті.

Аудитордан қайтыс болудан басқа да әр түрлі себептермен материалды-жауапкершілікті тұлғаның қатысуынсыз түгелдеу жүргізгенде өте сақ болуын талап етеді.

Егер де түгендеу нәтижесінде материалдық құндылықтардың жетіспеушілігі анықталса, онда материалды-жауапкершілікті тұлға түгендеудің нәтижесіне келіспеуі және кем шығу фактісін мойындамауы мүмкін.

Егер материалды-жауапкершілікті тұлға дәлелді себептермен болмай қалса, онда қойманы жауып пломбирлеп, материалды-жауапкершілікті тұлға жүмысқа шыққаннан кейін ғана түгендеуге кірісуге міндетті. Түгендеу жүргізудің алдында материалды-жауапкершілікті тұлға түгендеу жүргізілетін күнге екі дана кіріске алынған жөне шығыс жасалған материалды құндылықтардың қорытынды есебін жасайды. Бірінші данасы шаруашылықтың бухгалтериясына берілсе, екінші данасы аудиторға қалады. Комиссияның төрағасы материалды-жауапкершілікті тұлғадан «өндіріс қорларына қатысты кіріс және шығыс құжаттарының барлығы түгелдей бухгалтерияға тапсырылды, ешқандай кіріске алынбаған жөне шығыс жасалмаған материалдар жоқ» деген қолхат алуға міндетті. Дәл осындай қолхат сатып алынған материалдар сомасына өлі есеп бермеген немесе оларды алуы сенімхат алып еткізбеген, есеп беруге тиісті тұлғалардан да алынады. Осыдан кейін комиссия қолда бар материалды құндылықтарды таразыға тарту, өлшеу, санау немесе арнайы сыйымдылықтарға, қаптарға салып елшеу жолымен тексеруге кіріседі. Аудитор материалдық-құндылық-тарды таразыға тартып, өлшеп және санап жатқан уақытта аудитордың көзін ала бере комиссия мүшелерінің бірі немесе материалды-жауапкершілікті тұлға жетіспеушілікті білдірмей жіберетін кездері кездеседі. Аудитор бұндай келеңсіз жағдайларға жол бермеу үшін жүмыстың дұрыс жүргізілуін қадағалап, тексерудің нәтижесін бақылап түруға міндетті.

Келіспеушілік туғызбау үшін материалды-жауапкершілікті тұлға нәтижесін жазып отырады. Аталған жазулар анда-санда салыстырылып отырады. Әрбір материалдың түрі бойынша түгендеудің нәтижесі, материалды-құндылықтардың түрған орны немесе құндылыктарды сақтау жэне олардың сақталуына жауапкершілікті лауазымды тұлғалары бойынша жеке жасала-тын түгелдеу көшірмесінде белгіленеді.

Материалды құндылықтарды кошірмеде есептеп қабылданған номенклатурада және бірыңғай өлшем бойынша көрсетеді. Кейде аудитор материалды-жауапкершілікті тұлғаның айтуымен тексерудегі шаруашылықтың меншігіне жатпайтын уақытша сақталуға қойылған материалдық құндылықтарды түгелдеу көшірмесіне қоспайтын кездері кездеседі. Бұндай материалдар бойынша комиссия жеке көшірме жасап, содан кейін карама-карсы тексеру жүргізіп, бұл құндылықтар кімнің меншігінде неге басқа шаруашылықтың қоймасына сақталу себебін анықтау қажет. Түгендеу жүргізген кезде материалдардың нөмірлеріне, маркаларына және аталуына ерекше назар аударуды талап етеді. Өйткені төл құжаттарында көрсетілген нөмірлерімен және маркаларымен кіріске алу құжаттарының мәліметтерімен салыстырғанда жаңа жабдықтарды бүрын пайдалануда болған немесе өте қымбат түратын материалдарға алмастыру фактілерінің кездесіп қалуы да ықтимал.

Кейбір материалдық құндылықтарды тексерген кезде сапасын анықтау үшін дәмін тату іріктеу жүргізу ұсынылады. Оларды теңдей екіге бөліп алып қапшыктарға, арнайы ыдыстарға салып мөр басып сақтауы керек. Бір бөлігін (данасын) сәйкес ыдыстарға салып лабораторияға сапасын анықтауға берсе, екінші бөлігін (данасын) қолхат алып тексерушіге береді. Сапасын анықтау үшін іріктеліп алынған бөлігіне акт жасалып субъектінің аталуы, бөліктің салмағы, данасы (көлемі), іріктелген орны, ауаның қызуы және сақталу орны көрсетіледі. Сапасын анықтауға жасалған актіге түгелдеу комиссиясының мүшелері және материалды жауапкершілікті тұлға қолдарын қояды.

Түгелдеудің мәліметтері бойынша көшірме жасалады, оған түгелдеу қомиссиясының мүшелері және материалды жауапкершілікті тұлғалар қолдарын қояды. Материалды-жауапкершілікті тұлға әрбір көшірме бойынша жобамен мынандай мағынада: «осы түгелдеу көшірмесінде аталған барлық құндылықтарды комиссия менің қатысуыммен натуралды күйінде көшірмеге ендірілді. Сондықтан түгелдеу комиссиясына шағым талабым жоқ. Көшірмеде келтірілген құндылықтардың сақталуы менің жауапкершілігімде болғанын растаймын» деп қолхат беріп, қол қойып, күнін жазады. Салыстыру ведомостын жасау үшін бухгалтерияға береді. Салыстыру ведомості тек қана осы мәліметтерінен ауытқулары анықталған құндылықтарға жасалады. Оларға бас (материалды) бухгалтер және материалды- жауапкершілікті тұлға қолдарын қояды. Егер кем немесе артық құндылықтар анықталса, онда материалды-жауапкершілікті түлға жазбаша түсініктеме береді. Нормадан жоғары табиғи кемуден болған жетіспейтін материалды құндылықтардың құнын кінәлі тұлғалардың мойнына апарып, артық шыққанын кіріске алу керек. Артық шыққан, бұлінудің нәтижесінде кем шыққан біртекті материалдарды сол тексеру жүріп жатқан кезеңінде, тек қана сол материалды-жауапкершілікті тұлға бойынша бірі-біріне жатқызуға рұқсат етілуі мүмкін. Материалды құндылықтардың табиғи кему нормасының жоғарылауынан жөне бұлінген құндылықтарға нақты кінәлі тұлға анықталмаса немесе оларды өндіру туралы шағым-талапты сот органдары қараудан бас тартса, субъект қаржылық нәтижеге шығысқа шығаруы мүмкін. Аудитор шаруашылықтың бухгалтериясында салыстыру ведомостінің дұрыс жасалғандығын, бухгалтерияда қызметкер-лерінің оған жазылған жазуларының мәліметтерімен сәйкестігін тексеруге міндетті.

1. 2. Тауарлы- материалдық құндылықтардың қоймадағы есебінің аудиті

Шаруашылық жүргізуші шаруашылықтың қаржы-шаруашылық қызметінің бухгалтерлік есеп бас жоспарының 1300 «Материалдар» бөлімшесінің синтетикалық шоттарында шикізаттардың, сатып алынған жартылай фабрикаттар-дың, құрастыру бұйымдарының, конструкцияларының, отындардың, ыдыстардың және ыдыстық материалдардың, қосалқы бөлшектердің, құрылыс материалдарының, қайта өңдеуге берілген және басқа да материалдардың сақталуын, пайдалануын және есебінің ұйымдастырылуын аудиторлық тексеруді қойма шаруашылығын тексеруден бастаудың маңызы зор.

Тауарлы-материалдық қорлардың сақталу орындары бойынша нақты қолда барының есеп мөліметтеріне сәйкестігін тексерген кезде, біріншіден жылдық түгендеудің материалдарымен танысу қажет. Екіншіден сақталу орны бойынша жаппай тексеруге тиісті материалдар топтарын іріктеу : мысалы, оте қымбат тұратын және сирек кездесетін және ішінара тексеру жүргізілетін топтарды анықтау қажет. Қоймаларда материалды құндылықтардың сақталу тәртібіне, сақтау орындарының, қорлардың және түрлерінің сақталу ережелеріне сәйкестігіне ерекше назар аударуды талап етеді. Сондықтан қолда бар материалды құндылықтардың сақталуына тексеруді аудитор қойма шаруашылығын зерделеуден және қажет болған жағдайда оларға түгендеу жүргізуден бастаған жөн.

Аудитор қойма шаруашылығына зер салып зерттеген кезде, қойма ғимараттарының және өлшеу құралдарының жағдайына назар аударуы қажет, сонымен қатар бақылау-өткізу бекеттерінің жұмысының тиімділігіне, өрттен қорғау және басқа да қауіп-қатерден сақтандыру дыбыс беретін құралдарының орнатылғандығына, материалды құндылықтарды қабылдау, босату және сақтау тәртіптерінің орындалғандығына, материалды-жауапкершілікті тұлғаларды іріктеу және тағайындауға, олардың толық материалды жауапкершілігіне, қолда бар ұзақ уақыт жатып қалған және бүлінген материалдар туралы жасалған шартқа, кіріс және шығыс құжаттарының, қоймалық есептің және қорытынды есептің дұрыс жасалғандығына назар аударуға тиісті. Қоймаларды және материалды құндылықтардың сақталу орнын зерттеу, олардың бағыты бойынша қолдану үшін жарамдылығын анықтау мақсаттарында бағалардың сақталу төртібін және ортке қарсы қауіпсіздікті, дыбыс беретін белгілерінің, өлшеу шаруашылығының, басқа да өлшеу құралдарының және т. б. қолда барлығын тексеру қажет.

Материалдық құндылықтардың сақталуын қамтамасыз етудің маңызды шарты дұрыс ұйымдастырылған күзет болып табылады. Аудитор субъектіге материалды құндылықтарды кіргізу жене шығаруда ішкі бақылауды кенеттен тексеруден бастап, күзет жұмыскерлерінің белгіленген тәртіпте кіру, шығу,

рұқсат куәлігін толтыру және тіркеу, олардың пайдаланылғанының бухгалтерияға қайтарылуын және басқа да ережелердің орындалуымен танысады.

Бұндай кезде бір рұқсат қағазымен материалды құндылыктарды екі рет әкету, қол қоюға қүқық берілмеген тұлғалардың қолы қойылған рұқсат қағазбен әкету материалды құндылықтарды ауызша рұқсатпен әкету ж. т. б. сияқты әр түрлі бұрмалаушылықтар тәртіп бұзулар кездеседі.

Кіргізіп-шығару жүйесін тексеру жеке территорияларға бөлініп орналасқан арнайы мамандандырылған өндірістік цехтардың озара байланысының арасын ескеріп жүзеге асырылуға тиісті қоймадағы әр түрлі мақсатқа босатылған материалдарды әкетуге толтыратын рұқсат қағазды мұқият тексеруді және бақылауға алуды талап етеді.

Цехтың өндірістік қызметінде бұрмалаушылық, шектен шығып кету фактілері анықталған кезде (өндірілген өнімді толық кіріске алмау, қосып жазу, ұрлау, есепте дұрыс көрсетпеу) рұқсат қағаз бақылау көзі ретінде қолданылады. Олардың мәліметтерін әкетілген материалды құндылықтардың түр-түрлері бойынша сомасын және құнын шот-фактуралар, бұйрық фактуралар, бұйрық накладнойлар, басқа да жолдама құжаттарымен салыстырады.

Шаруашылықтың қоймасындағы материалды құндылықтардың сақталуын бақылаудың бөлінбейтін бөлігі қойма есебін тексеру болып табылады. Жұмыс практикасы корсеткендей, қойма есебін жүргізудің тәртібін бұзушылық. негізінен материалдардың түрлері бойынша жалған қалдықтың («қызыл қалдық») көрсетілуі, кейбір кіріс құжаттарындағы материалдардың кіріске алынғандығы туралы жазуларының болмауы, қоймалық есеп карточкаларындағы және бухгалтерлік есептегі мәліметтерінің арасындағы алшақтық, шығысқа шығару құжаттарының санының шамадан тыс асып кетуі қалдықтарының дұрыс саналмауы ж. т. б. сияқты фактілері кездесіп қалады. «Қызыл қалдық» келіп түскен материалдық құндылықтарды толык немесе уақтылы кіріске алмаудың, өндіріске босатылған материалдар санының шамадан тыс артық шығысқа шығарылуына, құжаттары толтырылмай материалдарды босатуға, соңғы қалдықтардың дұрыс анықталмауына ж. т. б. жол берілгендігін дәлелдейді.

Материалдар түрлерінің теріс өтпелі қалдығы осы түрге жататын кезекті материалдар келіп түскен кезде уақытша жабылса, ал материалдық құндылықтар саны осы шамаға кемиді. Теріс қалдық тек қана есепте жоқ материалдардың көлемін көрсетіп қоймайды, сонымен қатар ұрлаудың, талан-таражга салудың резервін де көрсетеді.

Кейбір кіріске алу құжаттары, әсіресе фактурасыз келіп түскен материалдар қоймалық есеп карточкаларында көрсетілмеуі мүмкін. Оларды анықтау үшін қойманың бастапқы құжаттарын кенеттен тексеру керек.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.