Ұсыныс қисығының жылжымасы

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 26 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ БІЛІМ МИНИСТРЛІГІ

_____________________________кафедр асы

КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
Тақырыбы: Ұсыныстың және сұраныстың теориясы

Қабылдаған:_____________________
(Аты жөні, ғылыми
дәрежесі)
Студент:________________________
Мамандығы:______________
Топ:___________________________

Алматы 200 ж.

МАЗМҰНЫ:

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...3

1. ӨНДІРІСТІҢ ТИІМДІЛІК ӘДІСТЕМЕСІНІҢ НЕГІЗДЕРІ. ҰСЫНЫСТЫҢ ТЕОРИЯСЫ
1. Ұсыныстың
теориясы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ..5
2. Ұсыныс пен сұраныс қисықтарының
жылжымалары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... ... ... ...15

2. ЖАҚЫНДА ЖШС-НІҢ ШАРУАШЫЛЫҚ ҚЫЗМЕТІ
1. Жақында ЖШС-нің шаруашылық қызметін талдау ... ... ... ... ... ..21
2. Жақында ЖШС-нің шығаратын өнімін ұсынудағы -маркетингтің
ролі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...25

Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... .31

Әдебиеттер
тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... .33

КІРІСПЕ

Микроэкономика – бұл экономика бөлек кәсіпорындардың экономикалық
тәртібі. Ол нарықтың нақты түрлерін зерттейді, мысалыға, негізінде
тұтынушылығы жатқан ғылыми-техникалық әлеуметтік-экономикалық дамуының
бағдарламаларын қалыптастыруға көмектесетін адам қызметі мен тұтынушылықты
өзара байланыстыратын зерттеу. Осылайша, қағида негізінде, цивилизацияның
жаңа парадигмалық дамуы жүзеге асырылады. Осылайша, болжамы (олардың
мүмкіншіліктерінің есептелуімен болашақ бағалануы) және мақсаттары (кереті
нәтижелердің пайда болуы) жүзеге асырылады. Болжамы мен мақсаттары адам
қызметінің стимулдарын және адекваттық шарттарын құрылуы арқылы жетеді.

Экономикалық тиімділігі шығарылатын шығындардың мәселесін жайлайтын,
қандай да бір өнімнің санымен осы үрдістің нәтижесінде алынатын, және
өндіріс үрдісінде қолданылатын, сирек кездесетін ресурстардың саны
арасындағы байланысын сипаттайды. Белгілі бір шығындардың көлемінен
алынатын, өнімнің көп бөлігі экономикалық тиімділікті білдіреді.

Ұсыныс сұрағын қарастыру нәтижесінде. Осылайша, бөлек кәсіпорынның
қызметі мемлекеттің фискалдық саясатымен анықталады. Сонымен бiрге олардың
қозғалыс механизмiн бiлмеудiң себебi бойынша пайда болатын, нарықтық
қатынастарды дамытудың негативтiк болмыстары шаруашылықтың, нарықтық
механизмдерiн жаңарту кезiнде рөл ойнайтын шешiмi, нарықтық экономиканы
дамытуға, өнiмдi-ақшалай қатынастар сұрақтарына ерекше көңiл аударылатын
экономикадағы, қоғамның қарбалыс прогресс факторлары ретiнде қызмет етедi.
Нарықтық экономика, тауарларды қолдану әрдiстерi болып табылатын
нәтижелерiмен, сату және сатып алу қатынастарын бiлдiредi. Ендi фирманың
тиiмдiлiгiн жоғарылату мәселесiнiң шешiлуi нарықтық қатынастың тауарлық
қолданыс аумағына айналады. Экономикалық теорияда қолданылатын, ғылыми және
әдiстемелiк материалдарындағы нарықтық экономиканы дамытудың диалектикалық
зерттелу нәтижелерi бар болғандықтан, өзара байланыстары мен қатынастардың
оптималдануы жүзеге асып отырады. Нарықтық қатынастардың даму теорияларының
сұрақтары жан-жақтылығын әл күнге дейiн жоғалтқан жоқ, ал керiсiнше,
қазiргi жағдайдада тек нарықтық экономиканы еңгiзетiн, мемлекеттерде және
дамыған елдерде, үлкен мәндiлiгi бар.

1. ӨНДІРІСТІҢ ТИІМДІЛІК ӘДІСТЕМЕСІНІҢ НЕГІЗДЕРІ

ҰСЫНЫСТЫҢ ТЕОРИЯСЫ

1.1. Ұсыныстың теориясы

Нарықтық экономиканың механизмі нарықтағы өнімнің санынан бағаның
қатыстылығын қарастыру жолымен зерттелуі керек. Қатыстылығы болады,
анықталынған өнімнің санын талап ететінін тұтынушы осы сталытын бағасында
төлеу кезінде және ұсынылған өнімнің санын әкелуші алатын, бағасы белгілі
болған жағдайда. Бұл ұсыныс заңдылығы.

Өнімді өндірушілер жағынан ұсынысы бірнеше факторларымен анықталады:
өндірістің шығындары, бағасы, мақсаты – максималдық пайданы алуы немесе
бағаның төмендеуі арқылы қосымша нарықтарын алу. Кәсіпорын құрылғының
анықталынған бөлігін қысқарту кезінде өндірістің көлемін жоғарылату үшін
жұмысшылар санын жоғарылату арқылы өндірістің өсімін кеңейтеді. Бұл бағаның
жоғарылауына әкеледі. Өндіріс көлемінің жоғарылауы бағаны жоғарылату
жолымен болуы мүмкін. Бұл жағдайда, ұсыныстың қисығы солдан оңға қарай
жоғары өзгереді. Осы қисықтың формасы өндірістің технологиясы мен өнімнің
түрінен қатысты. Осындай форманың өзгерісі қаншалықты баға жоғары болса,
соншалықты өндіріске және өнімнің сатылуына кірісетін кәсіпорындар саны көп
болатындығын білдіреді. Өте жоғарғы бағасы пайдалылығы жоқ өнімнің
бағасының төмен болуы кезіндегі және өндіріс шығындарының жоғары
болуындағы, жаңа кәсіпорындар нарығына тартуы мен жаңа жұмыс күштерін тарту
жолымен қысқа уақыт аралығындағы өндіріс көлемін кеңейтуге стимулдайды
(сурет - 1.1.).

Ұсынылған өнімнің көлеміне тек қана баға ғана емес, сонымен қатар
көптеген басқа да факторлары әсер етеді. Оларға мынандай өзгерулері жатады:

— Өндірістің технологиясы, өте жаңартылған технологиясы өндірістің
көлемін жоғарылатады және экономикалық ресурстарына баға шығындарын
төмендетеді, бағаның төмендеуі ұсынылған өнімнің санын кеңейтуге әкеледі;

— Өнім өндірушілер саны, олар көп болған сайын, ұсынылған өнімі де
көп болады;

— Салық салу мен субсидиядағы салықтардың жоғарылауы субсидиялар
ұсынысын төмендетеді, өндірісті кеңейтеді.

Сурет - 1.1. Ұсыныс қисығы

Осы факторлардың қандай да бір әсерлерімен Р бағаның әрбір мағынасы
кезіндегі ұсынылатын өнімнің санын жоғарылатуы жүреді, S қисығы S1-ге
дейін оңға ығысады, ал ұсынылатын өнімнің төмендеуі S2-ге дейінгі S
қисығының жылжыуын туғызады (сурет - 1.2.).

Әрбір тұтынушылық материалдың және шикізаттың құнының өзгеруі
ұсынысқа әсер етеді. Шикізат құнының төмендеуі жаңа кәсіпорындардың нарыққа
өзінің өнімімен шығу мүмкіндігін ұсынады және өндірістің дамуын
стимулдайды, өндірістің пайдалылығын жоғарылататын, шығындардың төмендеуін
білдіреді. Сондықтан, егер өнімнің бағасы бұрынғы Рв деңгейінде қалса, онда
бұрынғысына қарағанда өнімнің көп шығарылуын болжауға болады. Ұсыныстың
қисығы S1 оңға ығысады.

Сурет - 1.2. Ұсыныс қисығының жылжымасы

Тауарлар ұсынсына әсер етуі екінші вариантында көруге болады.
Өндірілетін өнімнің саны Q1 орнатылған, және оның қандай бағасында
сатылатынын кәсіпорындар талап етеді. Өйткені шығындары төмен болады, талап
етілетін Р2 бағасы да төмен болады (сурет - 1.3.).

Осылайша, өндірілетін өнімнің санынан қатысты нарықтық бағасы
көрсетіледі (ұсыныс қисығы оңға ығысады).

Осылайша, ұсыныс туралы экономикалық категориясы сияқты айтқан
кезде, онда өндіріс қисығының барлық түрлері болады. Басқаша айтқанда,
ұсынылған тауардың санының және оның бағасының өзара қатынастарының барлық
жиынтықтарын ұсынысы ретінде түсінуге болады. Ұсыныс қисығындағы әрбір
нүктесі тауардың берілген бағасындағы ұсынылған тауардың нақты санын
сипаттайды. S-тің оңға ығысуы тауар ұсынысының кеңейінің білдіреді. Егерде
S қисығы солға ығысса, онда тауар ұсынысы төмендейді.

Сурет - 1.3. Бағаның өзгерісі және ұсыныс қисығының жылжымасы

Әрбір өндірістің өнімге сұранысы түрлі факторларымен анықталады:
тұтынушылардың табысы, тұтынудың көлемі, осы тұтынылатын өнімге
айырбастарын табу, бағалар және т.б. Бірақ та қысқаша, өнімнің сұраныс
масштабына бағаның әсер етілуі қабылданады. Баға мен тұтыну масштабы
арасындағы байланысы, неғұрлым баға жоғары болған сайын, соғұрлым сұранысы
аз немесе керісінше (сурет - 1.4.)

Тік осінде бағасы орнатылған, ал жазық осінде сұраныстың шамасы.
Неғұрлым оңға жылжыса, соғұрлым ұсынысы жоғары. А, В және С әрбір нүктелері
тұтынушылардың қатысты орнатылған бағасына алғысы келетін, өнімнің санын
көрсетеді.

Сурет - 1.4. Өнімнің сұранысы

Ұсыныстың қисығы солдан оңға қарай төмен өзгереді. Ол әрбір бағасы
бойынша тұтынушылары өнімді сатып алатын санын көрсетеді. Неғұрлым бағасы
төмен болса, соғұрлым сатып алушы тауарды көбірек ала алады, алғашындағы
қолға тиімді тауарларын тұтынушыларға сатып алуға мүмкіндік береді. Бұл
сұраныс заңы (сурет - 1.5.).

Сурет - 1.5. D сұранысының қисығы

Сұраныс тек қана бағадан қатысты емес, сонымен қатар, басқа да
факторлардан:

➢ Тұтынушылар табысы, неғұрлым табысы көп болса, соғұрлым олар
сұранысын жоғарылата отыра, тауарлар мен қызметтерге көбірек
жұмсайды;

➢ Тауарларға бағасы;

➢ Сатып алушылар саны (тұтынушылары көп болса, сұранысы да көп);

➢ Инфляцилық болжамдары (егерде сатып алушы баға өседі деп
санаса, онда болашақта өскен шығындарына жоғалтпау үшін
сұранысын жоғарылатады).

Осы факторлардың барлығы сұраныстың өзгерісіне әкеледі.

Сұраныстың қисығы факторларынан қатысты солға немесе оңға ығысады.
Мысалығы, табыстардың өсу сұранысына әсері. Көп табысы кезінде тұтынушылары
әрбір тауардың сатып алынуына ақшаларын көбірек үнемдей алады. Табыстың
көбеюуі сұраныстың қисығын оңға ығыстырады - D1 қисығы, (сурет - 1.6.).
Нарықтық бағаның Р1 өзгермеген кезде Qr-ден Qb-ға дейінгі тауарды тұтыну
өсімі көрініп тұр. Тұтынушының үлкен табысы кезінде Рr жоғарғы бағасын
төлеуге дайын, егерде қандай да фактордың әсерімен табыстың төмендеуі жүріп
отырса, онда сұраныстың қисығы солға бағытталады (D2 қисығы).

Сурет - 1.6.-дан көрініп тұр, D қисығының ығысу түсінігі D қисығы
бойынша D қозғалысы көрсетілген. Мысалыға, “сұраныстың жоғарылау әсерімен
тауарға баға өсімі жүрді” – бұл бағаның әрбіреуіндегі D тауарға табыстың
өсу өзгерісін, D қисығының оңға ығысуы (D1 қисығы) және өнімнің Qa саны
кейіннен Р1 бағасы бойынша алынғанын білдіреді, ал енді бағаның нақты
өсімінің жүруі кезінде Рr бағасы бойынша алынады. Егерде барлық факторлары
өзгеріссіз қалса, әрбір Рr-ге дейін тауардың бағасы өсті, нәтижесінде D
шамасына дейін азайса, онда А нүктесінен С нүктесіне сұраныс қисығының
орынауысуының жүретін сұранысын көрсететін, тауарлар саны төмендеді

Нарықтық экономикадағы негізгі микроэкономиканың көрсеткіштерімен
өндірілетін өнімнің көлемі мен бағасы болып табылады. Тауардың бағасын
орнатудың механизмі сұраныс пен ұсыныстың әсерімен қалыптасады. Сұраныс пен
ұсыныстың категориясы микро- және макро-деңгейінде маңызды экономикалық
мағынасы бар. Сұраныс пен ұсыныстың механизмі тек қана бағаның пайда болу
механизмін ғана нақтыламайды, сонымен қатар, нарықтық қатынастың
қызметтелуі.

Бір графиктегі сұраныс пен ұсыныстың екі қисықтарының ығысуы,
нәтижесінде қызметтер мен тауарлар нарығындағы сұраныс пен ұсыныстың өзара
байланыстары өнім көлемінің теңдестік деңгейі орнатылады және қабылданған
шешімі нарық механизмі – нарықтың жүрегін жүзеге асырады.

Сурет - 1.6. Сұраныс қисығының жылжамасы

Сурет - 1.7. Ұсыныс пен сұраныстың теңдестігі

Бір графиктегі екі қисықтың ығысуы бір тауардағы нарықтың қарапайым
моделін береді (сурет - 1.7). Екі қисықтардың қиылысуы өндірушімен
шығарылатын өнімін тұтынушы талап ететін, баға теңдестігіне қатысты.
Қиылысу нүктесіндегі бағасы кезіндегі өндірушілердің шектік табысы, оның
өндірісіне шектік шығындарына тең, ал тұтынушы оның бағасын төлей отыра,
өнімнің пайдалылығын бағалайды. Еркін нарықта өзінен өзі теңдестікке
бағытталады (сурет - 1.8).

Сурет - 1.8. Ұсыныстың артуы

Егерде нарықтық бағасы теңдестік бағасынан жоғары болса, онда
тұтынушылары өнімді қымбат деп санайды. Тұтынушылары ондай өнімді сатып
алуға тырыспайды. Сұраныстан ұсыныстың жоғарылауы пайда болады — өніммен
“нарықтың сіңуі” бақыланады. Өндірушілерде дайын өнімнің көлемі жоғарылайды
және олар сату үшін бағасын төмендетеді және болашақта олар ұсыныстың
жоғалтуларын жіберу үшін ыңғайлы нарықты табу керек.

Егерде нарықтық бағасы теңдестік бағасынан төмен болса, онда
сұранысы жоғарылайды, және көп өндірудің арқасында көп ала бастайды. Бұл
жағдайда, сұраныс пен ұсыныс теңдестік өндірушілері мен тұтынушыларының
келісіміне келгенше, сұраныстың қисығы бойынша жоғарыға ығысуы жүріп
отырады және бағаның жоғарылауын болдыратын, сұраныстың артуы пайда
болады (сурет - 1.9.).

Сурет - 1.9. Сұраныстың артуы

Теңдестік бағасынан төмен бағасы кезінде өндірушілері сұраныс
көлеміндегі өнімін шығармайды. Өндірістің шығындары өтелмеуі мүмкін.
Шығынсыздық сұранысы бағаны жоғарылатуға итермеледі, өйткені ол пайданы
жоғарылатады және дайын өнімнің қорларын азайтады. Бұл өндірушіні
өндірістің көлемін жоғарылатуға итермелейді. Біртекті жоғары бағасы
тұтынушылардың сұраныс көлемін азайтуға итермелейді. Бұл үрдісі өндіріс пен
тұтынушыны бағаның теңдестік нүктесінде кездеспейінше жалғасып отырады.

Егерде көп номенклатуралық өндіріс кезінде бір өнім түрінің бағасы
басқа тауарлармен салыстырғанда жоғарылайды, ол осы тауарға жоғарғы
сұранысының барекендігін білдіреді. Сұраныс ұсыныстан артады, онда баға
жоғары жүреді. Және керісінше, егерде баға төмендесе, онда өнімге
сұраныстың төмендеуін білдіреді.

Нарықтық механизм жұмысындағы мысалысы. Екі қисықтары тауардың
теңдестік санындағы және біртекті (теңдестік) бағасы кезіндегі, сұраныс пен
ұсыныстың теңдестік нүктесінде қиылысады (сурет - 1.10.).

Ұсынылатын және талап етілетін тауардың санына Ро бағасы кезіндегі
“О” нүктесінде бірдей. Бұл нүктеде дефицитте, шығынсыздық ұсынысы да жоқ.
Шарттардың өзгеруі кезінде теңдестігі қалай жетеді? Р бағасы кезінде
өндірушілері сатып алушы қажеттілігімен салыстырылуы бойынша өнімнің
өткізілуі мен өндірістің жоғарылауы бойынша өзінің қызметін жүргізеді.

Сурет - 1.10. Ұсыныс пен сұраныстың теңдестігі

Тауардың қалдығы жинақтала береді. Өндірушілерге бағаны төмендету
арқылы тауардың қалдықтарын сатып жіберу керек. Тауарға сұраныс бағасының
төмендеуі кезінде жоғарылайды, ал ұсынылатын тауардың саны азая бастайды.
Екі қисықтары бойынша сырғанауы баға теңдестігіне жеткенше жүріп отырады.

Егерде баға Р2 болса, онда дефициті даи береді, өйткені тұтынушылары
қанша тауарды алғысы келсе, сонша тауарды ала алмайды. Бұл бағаның
жоғарылауына және дефициті жоқ сұраныстың төмендеуіне әкеледі. Өндірушілері
өндірістің кеңеюуі мен бағаның жоғарылауына көңіл аударады, ал тұтынушылары
бір-бірін айналып өтуге және тауарды сатып алуға тырысады.

1.2. Ұсыныс пен сұраныс қисықтарының жылжымалары

Нарықтық экономикада баға мен саны шығындардың төмендеуі кезінде
тұрақты болып қалуына маңызды емес. Және олар өзгеріп отырады және
ұсыныстың жаңа қисығы қисығымен теңдестігіне келеді (сурет - 1.11.).

Сурет - 1.11. Ұсыныстың әсері

Нәтижесінде нарықтық бағасы Р1-ден Р3-ке дейін төмендейді, ал
өндірістік өнімі Q1-ден Q3-ке дейін өседі. Өте төмен шығындары игіліктің
жоғарылауына және бағаның өте төмендеуіне әкеледі. Нақты табыстың көбеюуі
кезінде баға да емес, тауардың саны да емес тұрақты болып қалмайды.
Нәтижесінде, жаңа бағалары мен тауардың саны сұраныс пен ұсыныстың
теңдестігіне әкелінеді. Тұтынушылары өте жоғарғы Р3 бағасын төлейді (сурет
- 1.12.), ал кәсіпорындары табыстың көбеюуі нәтижесінде Q3 өте көп санын
өндіреді.

Өнімді жоғарылату үшін өндіріске ресурстарды салу мысалысы.
Өндірістік шарттардағы өнім көлемінің рационалдық таңдауы ресурстарды
салуды керек етеді, Ресурстарды қанша салу керектігі шешіледі. Шекті табысы
көп ресурстарды (немесе инвестицияларды) салуға тиімді шекті шығындарынан
асады. Ресурстардың әріқарай салынуы (инвестиция) тиімді емес. Мысал
ретінде қосымша жұмыстың шығындарына қарағанда артығынан көп уақыты қызмет
етеді.

Сурет - 1.12. Сұраныстың әсері

Көптеген нарықтардағы сұраныс пен ұсыныстың қисықтары уақыт өткен
сайын анықталынған өзгерістерінен өтеді. Себебі болып ауа райы бойынша
сұранысы болып табылады (мысалыға жанармай), табиғат газына, мұнайға,
алюминиге немесе қорғасынға өзгерісі, жалақы төлемінің өзгерісі (сурет -
1.13.).

Сурет - 1.13. Ұсыныс пен сұраныстың әсері

Осылайша, егерде инвестициядан шектік табысы инвестициялану
шығындарынан тұраса, онда инвестициялық бағдарламалары әрі қарай жүзеге
асырылады.

Кәсіпорын ресурстың соңғы бірлігін салудан берілімі шығындардың
шамасына тең болған кездегі салудан өте жоғарғы берілімдеріне жетеді (сурет
- 1.14.).

Сурет - 1.14. Шектік табыстары мен шектік шығындары

Шектік табыстардың жойылуы мен шектік шығындардың өсу қисықтарының
қиып өту нүктесі осы нүктеге дейінгі ресурстарды салуы жоғарылайды, содан
кейін төмендеуін білдіреді. Басқаша, кәсіпорын қызметі шектік шығындары
шектік табыстарымен теңеспейінше жүріп отырады. Өйткені осы өнімнің көлемі
өте жоғарғы эффектісін береді.

D және S өзгерістері, мен сұраныс пен ұсыныстың қисықтарын
жылжымаларына әкелетін, факторлары теңдестікке әсер етеді. Ұсыныс пен
сұраныстың төрт варианты және қатысты қисықтардың ауытқулары болуы мүмкін
(сурет - 1.15. а және б).

1. Өнімге сұраныстың өсуі (D сұраныс қисығының ауытқуы оңға
жылжиды);

2. Өнімге сұраныстың азаюуы (D сұраныстың қисығы солға ығысады):

3. Өнім ұсынысының көбеюуі (S ұсыныстың қисығы оңға ығысады);

4. Өнім ұсынысының азаюуы (S ұсыныстың қисығы солға жылжиды).

Нарықта өнімнің және теңдестік баға шамасы мен деңдестігі орнатылсын
дейік, онда олар Рa және Qa (А нүктесі) тең. Қандай да бір факторлар
әсерімен сұраныстың көбеюуі мен сұраныс қисығы D1 және D2 жағдайлар
әсерінен оңға ығысты. Сонымен қатар, өнімді тұтынушылары мен өндірушілері
шаралар жасайды және жаңа теңдестік Рв бағасы D2 және S қисықтарын қиып
өтудегі В нүктесіне қатысты болады. В нүктесінен әрбір ығысуы нарықтық
механизм әсерімен бұрынғы Ра-дан көп болатын Рв теңдестік бағасы мен Qа-
дан Qв өнім санының теңдестігі де орнатылады.

Сурет - 1.15. Тепе-теңдік нүктесінің ығысуы

Теңдестік бағаға әсері, сонымен қатар, өнімнің теңдестік санына
әсері және сұраныстың төмендеуі D2 және D1 жағдайларынансұраны қисығының
жылжуы кезіндегі В нүктесінің жылжуынан көрініп тұр. Ұсыныс өзгерісі мен
қатысты теңдестік шамаларын 1.15.б. – суретінен көруге болады. Осының
негізінде сұраныс пен ұсыныстың төрт ережесі анықталады:

1. Сұраныстың көбеюуі өнімнің теңдестік санына және теңдестік
бағаның төмендеуіне алып келеді;

2 Сұраныстың азаюуы өнімнің теңдестік санына және теңдестік бағаның
төмендеуіне алып келеді;

3. Ұсыныстың өсімі өнімнің теңдестік санына және теңдестік бағаның
азаюуына алып келеді;

4. Ұсыныстың қысқаруы өнімнің теңдестік санына және теңдестік
бағаның жоғарылауына алып келеді. Осы тәртіптерін қолдана отыра, сұраныс
пен ұсыныстың әрбір өзгеріс жағдайындағы теңдестік нүктесін табуға болады.

Мысалы 1. Өнімге баға өсімінің қандай себептерін алып келуін,
анықтаңыз? Нақты нарық, өнімге үлкен және күнделікті сұранысы, шаруашылық
қызметтің қатысушыларының мәндік саны, сатушы мен сатып алушылар арасындағы
бәсекесі.

Шешілуі. Үш себептері бойынша түсіндіріледі:

Сұраныстың жоғарылауымен, D қисығы оңға ығысты және теңдестік бағасы
өсті

Ұсыныстың төмендеуі, S қисығы солға ығысты, соның арқасында
инфляциямен теңдестік бағаның жоғарылауы болды.

Мысалы 2. Инфляцияның есебімен сұраныстың жоғарылауы нәтижесіндегі
графигін көрсету.

Шешілуі. Инфляцияның және бастапқы бағаның үздіксіз жоғарылауындағы
қисықтың ығысуы, және керісінше түрінде 1.16. – суреті бойынша
көрсетілген.

Сурет - 1.16. Сұраныстың қисық жылжымасына инфляцияның әсері

Суреттен көрініп тұр, алғашында сұранысы жоғарылайды. D қисығы D1
жағдайында оңға ығысады, соның арқасында бағалары өседі. Инфляция D2-ге
дейін D1 қисығын ығыстырады, өйткені бұл жағдайда өнімнің бағасы өседі.
Суреттің екінші жағында D сұраныс қисығының D1-ге дейінгі инфляциялық
ығысуы ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.