Халықаралық жеке құқықтың жүйесі

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 24 бет
Таңдаулыға:

Тақырып: “Халықаралық жеке құқықтың қалыптасуы мен дамуы ”

ЖОСПАР

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3

1. Халықаралық жеке құқықтың түсінігі, қалыптасуы мен
дамуы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .5
2. Халықаралық жеке құқықтың субъектілер және олардың
түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..10
3. Халықаралық жеке құқық бойынша реттелетін негізгі
қатынастар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 18

Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 27

Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .28

Кіріспе

Қазіргі кезде халықаралық жеке құқық кез-келген мемлекет үшін
үлкен аса маңызыды құқықтық құрал болып табылады, өйткені әлемдік
экономика глоболизацияның ықпалына ұшырап экономикалық алыс берістердің
саны күн санап арта түскен осы бір кезеңде контракт маңызды роль атқарады.
Сол себептенде халықаралық жеке құқық нормалары мен халықаралық
контрактілердің халықаралық коммерциялық операциялырды қамтамассыз
етудегі атқаратын ролі мен маңызы орасан зор деп айтуға болады. Өйткені
контрактілер, яғни шарттар ол мемлекеттер мен өзгеде халықаралық
экономикалық қатынастар субъектілері арасындағы коммерциялық операциялар
барысында туындайтын экономикалық қарым-қатынастарды, осы сипаттағы
түрлі дауларды бейбіт жолмен шешудің ең тиімді бірден бір жалғыз құралы
болып табылады. Халықаралық контрактілер мемлекетаралық қатынастармен бір
мезгілде пайда болған деп айтуғада болады.
Халықаралық жеке құқықтың даму тарихы мен экономикалық алыс берістер
берістердің санының өсе бастағанын және халықаралық нормалармен реттелетін
шарттардың көптігі мен әр түрлі-түрлі болғандығын дәлелдейді. Әлемдік
экономиканың дамуына қарай халықаралық контракт бойынша мемлекет аралық
экономикалық қарым-қатынастарға қатысушылардың арасындағы құқықтар мен
міндеттерді нақтыланып, олар заңи сипатқа ие болады.
Әрине, қазіргі күнге дейін халықаралық жеке құқық нормаларына
негізделеген контракт барлық коммерциялық операцияларға түсіруші
тараптардың құқықтары мен мүдделерін белгілеп, реттеп оны қажет болған
жағдайда қорғайды.
Мен өзімінің курстық жұмысымда халықаралық жеке құқықтың түсінігін мен
ерекшелігін, атқаратын ролін және халықаралық жеке құқықтың қалыптасуы мен
дамуы қарастырып кетпекпін.

1. Халықаралық жеке құқықтың түсінігі, қалыптасуы мен дамуы

Халықаралық жеке құқық деп құқықтық дәрежелері теңдей өзара тәуелсіз
халықаралық субъектілер арасындағы мүліктік және мүлікке байланысты, сондай-
ақ кейбір мүлікке байлананыссыз жекке мүліктік емес қатнаастарды
жалпылай рұхсат ету арқылы реттейтін құқық нормалары жиынтығынан тұратын
азаматтық құқықтық сипаттағы құқық саласын атаймыз.
Халықаралық жеке құқықтың пәні болып – халықаралық жеке құқықтың
заңдармен реттелетін қоғамдық қатнастар табылады.
Халықаралық жеке құқықтың пәні болып табылатын қатнастар мүліктік
сипатта болады.
Мүліктік қатнастар материалдық игіліктерге, яғни мүлікке байланысты
пайда болады.
Халықаралық жеке құқықтың реттеу тәсәлдері.

Реттеу тәсәлдері ең алдымен құқық саласының қоғамдық қарым-қатнастарға
қалай ықпал жасап, қандай тәсілдері қолдану арқылы ретеуін білдіреді.

Халықаралық жеке құқықтың реттеу тәсілі жалпылай рұхсат етуге
негізделген немесе басқаша айтқанда, заң мен тыйм салынбағанның бәрі
рұхсат етілген деген қағидаға сай келеді.
Халықаралық жеке құқықтың реттеу тәсәлдеріне мынандай төмендегідей
еркешеліктер тән болады:
1.Тараптардың құқықтың дәрежелері теңдей болады, яғни субъектілер бір-
бірінен тәуелсіз әрі мүліктік жағынан дербес болады, барлық меншіктің
барлық нысандары теңдей танылады және заңмен теңде қорғалады, мәлеге әр
тарап өз мүддесі не сай отыруға ерікті болады және олардың кез-келгеніне
қолданылатын азаматтық-құқықтық жауакершілік шаралары бірдей болады.
2.Көп жағдайда тараптардың еркі дербес қалыптасады, яғни әрбір тарап
өз мүддесіне сай өзіне құқықтар мен міндеттерді шарт арқылы белгілейді.
Тек заңмен белгіленген ерекше жағдайларда ғана шектеулер мен
міндеттеулер белгіленуі мүмкін.
3. Азаматтық айналымға қатысушылардың оқшау мүлкі болады және олар сол
мүлікпен өз міндеттемелері бойынша дербес жауап береді.
4. Халықаралық жеке құқықтарды қорғау көп жағдайда халықаралық сот
арқылы жүзеге асырылады. Тек заңмен белгіленген жағдайларда ғана, тараптар
қандайда бір дау бойынша өздері ортақ келісімге келе алмаған жағдайларда
ғана заңмен белгіленген тәртіпке сәйкес дауды арлықаралық, яғни арбитраж
арқылы шешіуге жол беріледі.
5. Халықаралық жеке құқық бойынша жауакершілік мүліктік сипатта
болады, яғни халықаралық жеке құқық нормалары бойынша жауапкершілік
тұлғаның тікелей өзіне емес оның мүлкіне бағытталады. Басқаша айтқанда
зиян келтіруші келтірілген шығынның орнын материалдық нысанда толтырады.

Халықаралық жеке құқықтың негізгі қағидалары, қызметі
мен қайнар көздері, жүйесі.

1. Халықаралық жеке құқықтың қағидалары болып құқықтық актілерде
бекітілген мүліктік сипаттағы халықаралық деңгейдегі мүліктік сипаттағы
құқықтық қатнастарды реттейтін құқық саласының даму тенденциясын
айқындайтын жалпыға бірдей ережелер мен идеяларды айтуға болады.
Халықаралық жеке құқықтың төмендегідей негізгі қағидаларын бар:
1. Халықаралық жеке құқықтық қатнастарға қатнасушылардың теңдік қағидасы;
2. 2. Меншікке қол сұқпаушылық;
3. 3. Шарт еркіндігі;
4.Жеке істерге кімнің де болса озбырлықпенараласпауына жол бермеу;
5.Азаматтық құқықтарды кедергісіз жүзеге асыру;
4. 6.Нұқсан келтірілген құқықтардың қалпына келтірілуі;
7.Халықаралық сот қоорғауын қамтамассыз ету;
5. 8.Диспозитивтік қағида;
9.Өз құықтарын асыра пайдалануға жол бермеу:
2. Халықаралық жеке құқықтың функциясыең басты екі қызметін атауға
болады олар: реттеу және қорғау;
реттеу қызметі азаматтық құқықтық қатнастардың қалыпты да тұрақты дамуына
ықпал етуге бағытталған. Ал қорғау қызметі азаматтық құқықтардың заңсыз
бұзылуына жол бермеуді көздейді.яғни, бұзылған құқықтар мен заңды
мүдделердің орнын толтыру сипатында көрніс табады.
3. Халықаралық жеке құқықтың жүйесі.
Халықаралық жеке құқық ол құқықтың белгіл бір саласы екені
белгілі.Кез келген құқық саласы сияқты халықаралық жеке құқықта нақты
бір құқық нормларының жүйесінен тұрады, ал енді сол құқық жүйесінің өзі
бірнеше сала бөлімдер мен институттарға бөлініп тағы да жүйе түзейді.
Халықаралық жеке құқықтың сала бөлімдері мен институттарға бөлінуі
оларды құрайтын нормалар мазмұнынның ұқсастығына байланысты негізделген.
Халықаралық жеке құқық саласы екі бөлімнен тұрады олар: жалпы және ерекше
бөлімдер.
Жалпы бөлімнің нормалары азаматтық құқықтың басқа құрамдас бөліктері
үшін міндетті болып табылады сондықтан да оны оларды біріктіретін
бастаулары ретінде қарастыруға болады.

Ерекше бөлімде міндеттемелердің жеке түрлері қарастырылады.

1. Халықаралық жеке құқықтың қайнар көздері.
Халықаралық жеке - құқықтық нормаларының сыртқы көрнісінің нысаны
азаматтық құқықтың қайнар көзі болып табылады.
Халықаралық жеке құқықтың қайнар көздеріне:
Халықаралық жеке құқықтың нормалар мен өзге мемлекеттермен жасасқан
халықаралық шарттары жатады.
Жалпы ереже бойынша халықаралық заң құжаттарының кері күші болмайды
және өздері күшіне ендірілгеннен кейін пайда болған қатнастарға
қолданылады[1].
Халықаралық жеке құқық, халықаралық сауда – экономикалық,
ғылыми техникалық және мәдени байланыстарды кең дамуымен
тығыз байланысты. Осы қатынастарды реттеуде халықаралық жеке
нормалары маңызы оте зор. Сонымен қатар әлемдік жахандану
процессі, халықаралық жеке құқық нормаларын қолдану аясын
кеңейте тусуде. Мысалы, XІX – ғасырларда, халықаралық сауда
ережелері жиі қолданыста болған жоқ. Ал қазіргі кезде
халықаралық экономикалық байланыстар тек қана сауда
саласында ғана емес, сондай –ақ ғылыми техникалық,
іздестіру, жобалау, зерттеу және бірлескен кәсіборын құру
саласында жақсы дами бастады.
Халықаралық жеке құқықтың атқаратын негізгі қызметі ол
коллизиялық нормаларды қолдану арқылы, халықаралық сауда –
саттық кезінде қай мемлекеттің құқық нормалары
қолданылатына құқықтық жағдай қалыптастыру болып табылады.
Халықаралық жеке құқықтың пәні болып азаматтық - құқықтың
сипаттағы қатынастар танылады. Құқықтың бұл түрін кейде
халықаралық азаматтық құқық деп те атайды.
Халықаралық жеке құқық, халықаралық жария құқықпен тығыз
байланысты, яғни бұл құқық салалары ортақ мақсатқа жетуді
көздейді.
Халықаралық жеке құқықтың нормалары мемлекеттер арасындағы
жария – құқықтық қатынастарда емес, жеке құқықтық
қатынастарды реттейді. Мәселең халықаралық жария құқық саяси
қарым – қатынастарды кең көлемде қамтитін болса, ал халықаралық
жеке құқық нормалары негізінен мүліктік – экономикалық
қатынастарды ғана реттейді[2].
Қазақстан Республикасы халықаралық жеке құқық дербес
субъектісі болып табылады, яғни халықаралық жария құқықтың
субъектісі болып мемлекетт танылады деуге болады. Сондай
–ақ, жеке тұлғалар мен заңды тұлғаларды халықаралық жеке
құқықтың субъектісі болып табылады. Мысалы, шетел
азаматтарының Қазақстанда некеге туруы халықаралық жеке құқық
нормаларына сәйкес реттеледі.

2.Халықаралық жеке құқықтың субъектілер және олардың түрлері

Субъективті заңдық құқықтары мен міндеттері бар халықаралық жеке
құқықтық қатынастарға қатынасушылар халықаралық жеке құқық ықтың
субъектілері болып табылады. Олар халықаралық қатынастарға дербес күйде
қатысуға, басқа субъектілермен заңдық әрекеттестікке тікелей түсуге
қабілетті және тәуелсіз болады.
Халықаралық құқық субъектілері екі топқа бөлінеді: алғашқы және
туынды. Алғашқы топқа тәуелсіздігі бар мемлекеттер: өз тәуелсіздіктері үшін
күресуші халықтар мен ұлттар кіреді. Соңғылары өзінің мемлекеттік құрылысын
өзі шешу құқығын жүзеге асырады. Субъектінің бұл екі тобы алғашқы топқа
жалпы белгілері, яғни тәуелсіздігі арқылы біріккен. Екінші топқа
халықаралық ұйымдар мен мемлекет тәріздес құрылымдар кіреді.
Жеке тұлғалар халықаралық құқық субъектілерінің ерекше тобын құрайды.

Халықаралық жеке құқық субъектілерінің төмендегідей түрлері бар: жеке
тұлғалар, яғни олардың қатарына азаматтар мен азаматтығы жоқ адамдар,
заңды тұлғаларға, яғни оларға мемлекеттік және жеке меншік заңды
тұлғалар, басқа да ұйымдар, мемлекет және өз бостандықтары үшін күресуші
ұлттар мен халқтар, халықаралық үкмет аралық ұйымдар, мемлекетке ұқсас
құрылымдар т.б.

Енді халықаралық жеке құқық субъектілерінің осы жоғарыда аталған
жекелеген негізгі түрлерінің құқықтық статусының ерекшеліктеріне тоқтатылып
өтелік. Мемлекеттер — халықаралық жеке құқықтың негізгі субъектілері.
Қазақстан Республикасы - халықаралық құқық субъектісі. Халықаралық құқық
субъектісі ретіндегі мемлекеттер үшін ерекше саяси-заңдық сипат, өз
аумағындағы үстемдігі және халықаралық қатынастардағы тәуелсіздігі тән.
Мемлекет өз тәуелсіздігінің күші бойынша құқық субъектілікке іpso-facto-ға
ие, яғни өзінің өмір сүру фактісінің нәтижесінде ие болады. Мемлекеттердің
әрекет қабілеттігі оның халықаралық шарттық тәжірибелерге қатысуынан,
дипломатиялық және елшілік қатынастарды орнату нәтижесінен, халықаралық
ұйымдарға мүше болу мәселелерінен көрінеді. Мемлекеттің халықаралық жеке
құқық субъектісі ретінде танылуы халықаралық жүйенің өзгешелігін құрайды.
Жеке тұлғалар. Халықаралық шарттарға сәйкес жеке тұлғаға берілетін құқықтар
көлемінің халықаралық және аймақтық деңгейінің кеңеюіне байланысты ол
халықаралық құқық субъектісінің бірі болды. Көпке дейін халықаралық-
құқықтық әдебиеттерде индивидтің құқық субъектілігі жоққа шығарылып келді.
Ал халықаралық құқық бойынша ғылыми әдебиеттерде индивидтің халықаралық
құқық субъектілігі жоққа шығарылды (мысалы, А. П. Мовчан С. В.
Черниченконың еңбектерінде)[3]. XX ғ. 80-жылдарының аяғында индивидтің
халықаралық құқық субьектілігінің жеке элементтерін мойындайтын отандық
еңбектер алғаш рет жариялана бастады. Батыстық заңгерлер индивидтің
халықаралық құқық субъектілік теориясын аз-кем мойындайтын. Қоғамның
халықаралық өміріндегі объективті өзгерістер осы заманғы халықаралық
құқықтағы адамның құқық субъектілігі жөніндегі мәселеден "тыйым салуды"
алып тастады.
Индивидтер халықаралық құқықтың шектелген құқық субъектілігі бар
субъектісі екенін айтып өткен жөн, өйткені оның халықаралық құқықтың
нормалары мен қағидаларын құруға қатысу құқығы жоқ. Алайда халықаралық-
құқықтық нормаларды қолданудың тиімділігі индивидтің құқықтары мен
міндеттерінің көлемін кеңейтуде. Халықаралық қатынастарда жеке тұлғаның
рөлі де ұлғаюда. Мұнда, біз "индивид" және "жеке тұлға" ұғымдарын теңдей
қолданатынымызды айтып өтсек, себебі жеке тұлға - бұл әлеуметтік маңызды
белгілерінің тұрақты жүйесі бар индивид болса; индивид - бұл жеке адам,
жеке өмір сүретін тірі тіршілік.
Халықаралық құқық нормалары халықаралық құқықтың негізгі субъектілері
болатын мемлекеттердің арасындағы өзара қатынастарды реттеуге бағытталған,
ол индивидтердің орындауына бағытталған мұнан басқа, жеке тұлғаның құқықтық
жағдайына әсер ете отырып, аталған құқықтық нормалар мемлекетті
индивидтерге белгілі бір мәртебені қамтамасыз етуге міндеттейді. Қазіргі
жағдайларда индивидтің халықаралық органдарға жолдану мүмкіндігі жоқ екені
талас тудырмайды, кейбір жағдайларды ескермегенде. Халықаралык құқық
индивидтердің құқықтарын бұзған жағдайларды қарастыру іс-жосығын
айқындайды. Онымен адам құқықтары жөніндегі Комитет, нәсілдік
кемсітушілікті жою жөніндегі Комитет, азаптауға қарсы Комитет және еркін
қамауға алу бойынша жұмыс тобы айналысады.
Индивидтер құқықтарының орындалуын бақылау мақсатында БҰҰ шеңберінде
қосымша институттар құрылуда. Мысалы, 1996 ж. 20 жел-тоқсанындағы Бас
Ассамблеяның 48141 қарарына сәйкес, адамның барлық құқықтарын қолдау және
қорғау бойынша Жоғарғы Комиссар қызметі құрылды. Бірінші Жоғарғы Комиссар
жұмысына 1994 ж. 5 сәуірінде кірісті. 1997 ж. оның отставкаға шығуына
байланысты Мери Робинсон жаңа Жоғарғы Комиссар болып тағайындалды. БҰҰ-ның
бұл лауазымды тұлғасына адам құқықтары жөніндегі қызметтің негізгі
жауапкершілігі жүктелген. Жоғарғы Комиссардың өкілеттігі адамның барлық
құқықтарын қорғаудан және оны тиімді жүзеге асыруды қолдаудан тұрады.
Индивидтің халықаралық құқық субъектілігін үзілді-кесілді жоққа шығару
қазіргі кезде ескірді деуге болады. Халықаралық қатынастарды ізгілендіру
адамның құқықтары мен бостандықтарын қамтамасыз ету ісіндегі жеке тұлғаның
белсенді рөлін мойындайды.
Бүгінгі таңдағы халықаралық қатынастарда индивидтердің халықаралық
құқық субъектілерінің көлемі кеңеюде[4].
Бейбітшілікті жақтайтын кез келген мемлекеттің адам құқықтары мен
бостандықтарын қамтамасыз етуі басым орында болатыны талас тудырмас.
Халықаралық құқықта мемлекеттің халқына өзінің азаматтарын, шетел
азаматтарын және азаматтығы жоқ тұлғаларды жатқызады. Халықтың осы
топтарының заңдарда бекітілу дәрежесіне қарай адам құқықтарын қорғау туралы
ұлттық стандарттардың халықаралық стандарттарға қаншалықты сәйкес
келетініне қарай халықаралық құқықсубьектіліктің нақтылы жайын да айтуға
болады.
Біздің республикамызда адам құқықтарын қорғау жөнінде әр түрлі
бағыттағы процестердің жүріп жатқанына куәміз. Бір жағынан алғанда, осыдан
аз уақыт бұрын ешкім де қазіргі оқып жатқандары туралы, қазіргі кездегі сөз
сөйлеулері туралы армандай да алмайтын. Біздің ойымызша нақ осы мәселеде
мәліметтермен, көзқарастармен пікір алмасу жетпей жатқан сияқты. XX
ғасырдың тарихынан белгілі болғанындай, ұжымдық құқық жеке құқықты басып
тастаған. Біздің сеніміміз бойынша жеке құқықтан кез келген барлық құқық,
оның ішінде ұжымдық құқық та туындай алады. Ұжымдық құқықтан жеке құқық,
жеке адам құқығы шыға алмайды. Бұл мән-жайларды адам құқығының бірінші
орында тұру қағидасын жүзеге асырғанда ескеру қажет. Бұл жалпыға мәлім,
көпшілік қабылдаған көзқарас екенімен келісу керек. Біздің барлығымыз
мұнымен келісеміз, сондай-ақ халықаралық қатынастар жеке тұлғаның
құқықтарын қатаң сақтағанда ғана тиімді болатынымен де келісеміз. Бұл БҰҰ
Жарғысында бекітілген және ол туралы біздің тамаша замандасымыз-академик
А.Д. Сахаров айтып өткен болатын. Бұл жазылған ақиқат секілді. Бұл туралы
дәл казір, біз құқықтық мемлекет құру жолында екендігімізді жариялағанда
еске сала кетуіміз қажет.
Жеке құқықтар мен ұлттар құқығыныц арақатынасы мәселелерінде
гармониялық үйлесім қажет, бірде-біреуінің бірінен-бірінің басымдылығына
жол беруге болмайды. Соңғы тезисті талқылауды арандату мақсатында бұл
мәселеде халықаралық-құқықтық құжаттарға сүйенуге болмайтынын айтып өткіміз
келеді. Өкінішке қарай, ұжымдық құқықтар мен жеке тұлғаның құқықтары
арасындағы арақатынас мәселесінде халықаралық құқық нормалары қайшылықты
болып келеді.
Адам құқықтарының халықтармен ұлттар құқықтарынан басым тұруын қалай
түсіндіруге болады. Адам құқықтарын қорғаудың келісілген тетігін қалай
жасауға болады... деген мәселелерде біз шешім табуға қиналамыз. Адам
құқықтары проблемаларында жалпы адамзаттық құндылықтарға негізделген жалпы
өлшемдер мен амалдар жасау қажет. Мұндай күрделі мәселелерді қарастырғанда,
біз барлық азаматтардың теңдігі мемлекеттердің нақты саяси, құқықтық,
экономикалық мүмкіндіктерін есептегенде ғана мүмкін болатынын ескеруіміз
кажет[5].
Тұлғаның мәртебесі мәселесіндегі ұлттық заңдар конституциялық
ережелермен қамтамасыз етіледі: Қазақстан Республикасы Конституциясының ІІ
бөлімімен; 1991 ж. 20 желтоқсандағы азаматтық туралы Заңмен; Президенттің
"шетел азаматтарынын құқықтық жағдайы туралы" 1995 ж. 19 маусымдағы заң
күші бар жарлығымен; шетел мемлекеттерінің екі тарапты және көптарапты
шарттарымен қамтамасыз етіледі. Мұнда айта кететін бір мәселе, халықаралық
нормаларға ұлттық стандарттың сәйкес келу мәселелерінде тәуелсіз, жас
мемлекеттің революция және эволюция жасауы керек. Мұны айтып отырған
себебіміз, біздің мемлекетіміз, жеке тұлғаның құқықтарын қорғау жөніндегі
маңызды халықаралық-құқықтық актілерді бекітпеді және көбіне қосылған жоқ.
Қазақстанда мемлекеттіліктің алғашқы қалыптасу сатыларында бипатризм
институты қызу пікірталас туғызды. Біздің қоғамда екі азаматтықтың болуы
мемлекеттік-құқықтық институтқа сәйкес келмейді. Басқа мемлекеттердің
азаматтығын мойындау конституциялық нормаларда көрсетілмеген. 1995 ж.
жоғарыда аталған Азаматтық туралы заңға өзгерістер енгізілген кезде, 1995
ж. 20 қаңтарында "Ресей Федерациясына тұрақты тұруға келген Қазақстан
Республикасы азаматтарының азаматтық алулары және Қазақстан
Республикасына тұрақты тұруға келген Ресей Федерациясы азаматтарының
азаматтық алуы жеңілдету тәртібі туралы" Келісімге Ресей Федерациясымен
бірге қол қойылды. Бір жыл өткен соң Қазақстан Республикасы қатысушы
мемлекеттер азаматтарының азаматтық алуының жеңілдетілген тәртібі туралы
Конвенцияны бекітті.
Индивидтердің халықаралық құқық субъектілігі мәселелерін қолданудың
келесі саласы халықаралық қылмыстық сот туралы мәселе, онда индивидтер
Нюрнберг және Токио трибуналдары бекіткен тәртіппен жауапкершілікке
тартылады. Индивидтердің халықаралық сот органдарына арыздану құқығы 1907
ж. 18 қарашасында халықаралық шақыру сотын құру туралы Конвенцияда
қарастырылғанын атап айтқанымыз жөн болар. Аталмыш Конвенция бекітілмеді,
ал халықаралық шақыру соты сол күйде құрылмай қалды. Индивидке сот
талқылауын қозғау құқығын беру туралы мәселені дұрыс шешу адам құқықтарын
халықаралық қорғау мәселесінен келіп шығады.
Халықаралық құқықтың жауапкершілік институты теориясында
жауапкершіліктің екі түрі бар: абсолюттік және салыстырмалы.
Абсолюттік жауапкершілікте мемлекеттің атқарушы, заң шығарушы және сот
органдары арқылы жауапкершілігі көзделген. Салыстырмалы жауапкершілікте
халықаралық қатынастарға мемлекет атынан түсетін лауазымды тұлғалардың
жауапкершілігі қарастырылған. Бұл жағдайда мемлекет жауапкершілігін жүзеге
асыру мемлекет өкілдеріне мәжбүрлеу шараларын қолдану арқылы болуы мүмкін.
Теориялық көзқарас жағынан алғанда индивидтердің қылмыстық жауапкершілік
институтының дербестігі жайында айтуға болар еді. Алайда индивидтің
жауапкершілігін жүзеге асыру процесінде оның мемлекетпен байланысты
екендігі сөзсіз, атап айтқанда, ол қылмыскерге қатысты билікті қолдану
мүмкіндігі. Қазіргі таңда, индивидтің қылмыстық жауапкершілігі туралы
мәселе халықаралық құқықта көпшілік мойындаған мәселе болып есептеледі.
Осыған байланысты әр түрлі көзқарастардың барын да айту керек. Мемлекеттің
халықаралық қылмыс жасауы арқылы халықаралық құқық нормалары мен
қағидаларын бұзатыны талас тудырмас. Индивид өз кезегінде халықаралық құқық
нормалары мен қағидаларын тікелей мемлекет арқылы бұзады. Мұнан басқа, жеке
тұлғалардың халықаралық құқық нормаларын бұзғаны үшін жауапкершілігі ұлттық
қылмыстық заңдар бойынша ғана жүреді.
Халықаралық жеке құқықтағы тұлғаның мәртебесін сараптауды халықаралық
қылмыстық процесс саласында одан әрі жалғастырамыз. Азаматтық адамға оның
тұлғасын мойындауға кепілдік берері сөзсіз. Мұнан басқа, азаматтық адамның
қоғамдағы материалдық және рухани жағдайын көрсетеді. Азаматтықтын
реттелмеген мәселелері саяси қайшылықтар мен дауларды туындатады,
халықаралық-құқыктық нормаларда азаматтықтың болмауын қысқартатын
мәселелерге шешімдер табылған. Мәселен, Халықаралық Стандартқа сәйкес,
мемлекет осы мемлекеттің аумағында дүниеге келген кез келген адамға
азаматтық береді. Адамды қандай да бір мән-жайларға байланысты, ұлты,
этникалық тобы, діни және саяси сенімдері ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.