Біріккен ұлттар ұйымы

Кіріспе

Біріккен Ұлттар Ұйымы 1945 жылдың 24 қазанында елу бір елден құрылды. Ол халықаралық ынтымақтастық дамуының және ұжым қауіпсіздігін қамтамасыз етуі арқылы әлемді сақтау үшін құрылған. Бүгінгі күнде Біріккен Ұлттар Ұйым мүшелеріне 191 ел кіреді , яғни ол бүкіл дүниежүзінің жартысын құрайды. Біріккен Ұлттар Ұйым мүшесіндегі мемлекеттердің белгілі – бір өздері қабылдайтын міндеттемелері болады және олар Біріккен Ұлттар Ұйымының Жарғысында баяндалады. Жарғыда Біріккен Ұлттар Ұйымдары халықаралық келісім-шартты ұсынады , онда халықаралық қатынастардың негізгі прициптері көрсетілген. Жарғыға сәйкес, Біріккен Ұлттар Ұйымының қызметінде төрт мақсат көзделген :

1. халықаралық қатынастарды сақтау және қауіпсіздікті қадағалау.
2. ұлттар аралық достықты дамыту.
3. халықаралық ынтымақтастық жүзеге асыру және адам құқықтарын қолдау.
4. Осы мақсаттарға жету үшін ұлттардың орталығы болу.

Біріккен Ұлттар Ұйымы дүниежүзілік үкімет болып табылмайды және заңдарды қабылдамайды . Бірақ оның құралдары халықаралық дауларды реттеуге көмектеседі және саясатшылардың сұрақтарын өңдейді ,яғни ол біздің барлығымызға қатысты.
Біріккен Ұлттар Ұйымындағы барлық мемлекет – мүшелері - үлкен және кіші , бай және кедей топтар үлкен жиналыс барысында саяси көзқарастарын білдіруге және дауыс беруге құқылы.
Біріккен Ұлттар Ұйымы алты негізгі органдардан тұрады. Олардың бесеуі - Бас Ассамблея, Қауіпсіздік Кеңесі , Экономикалық және әлеуметтік кеңес , Кеңес Қамқоршысы және Хатшылық. Олардың орталықтары Нью - Йоркте Біріккен Ұлттар Ұйым мекемелерінде орналасқан. Ал , алтыншы орган - Халықаралық сот . Оның орталығы Гаагада , Нидерландыда орналасқан

Пайдаланылған әдебиеттер

1. Интернет. www.org.un
2. Интернет .www.yandex.ru
3. « Халықаралық экономикалық қатынастар »
4. БҰҰ мыңжылдық Декларациясы. – Нью-Йорк, 2000 ж.
5. БҰҰДБ. 2002 жылғы адам дамуы туралы Баяндама. – Нью-Йорк: Оксфорд Юниверсити Пресс, 2002.
6. БҰҰДБ. 2003 жылғы адам дамуы туралы Баяндама. – Нью-Йорк: Оксфорд Юниверсити Пресс, 2003.
7. БҰҰ Қазақстандағы жүйесі. Мыңжылдық табалдырығында Қазақстандағы даму саласы бойынеша БҰҰ Мақсаттары. – Алматы, 2002.
8. МДМ бойынша БҰҰ Интернет-сайты – http://www.un.org/millenniumgoals
9. Шокаманов Ю.К. Қазақстандағы адам дамуы: өлшеу əдіснамасы жəне талдау. – Алматы: ҚР статистика жөніндегі Агенттігі, 2003. – 372 б.

Пән: Халықаралық қатынастар
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 20 бет
Таңдаулыға:

Жоспар

Кіріспе
Біріккен Ұлттар Ұйымы
1.Негізгі бөлім
1.1 Бас Ассамблея
1.2 Қауіпсіздік кеңесі
1.3 Экономикалық және әлеуметтік кеңес
1.4 Кеңес қамқоршысы
1.5 Хатшылық
1.6 Даму мақсаттарындағы көмек
1.7 Біріккен Ұлттар Ұйымының жетістіктері.
2. Қорытынды
3. Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе

Біріккен Ұлттар Ұйымы 1945 жылдың 24 қазанында елу бір
елден құрылды. Ол халықаралық ынтымақтастық дамуының және ұжым
қауіпсіздігін қамтамасыз етуі арқылы әлемді сақтау үшін құрылған. Бүгінгі
күнде Біріккен Ұлттар Ұйым мүшелеріне 191 ел кіреді , яғни ол бүкіл
дүниежүзінің жартысын құрайды. Біріккен Ұлттар Ұйым мүшесіндегі
мемлекеттердің белгілі – бір өздері қабылдайтын міндеттемелері болады
және олар Біріккен Ұлттар Ұйымының Жарғысында баяндалады. Жарғыда
Біріккен Ұлттар Ұйымдары халықаралық келісім-шартты ұсынады , онда
халықаралық қатынастардың негізгі прициптері көрсетілген. Жарғыға сәйкес,
Біріккен Ұлттар Ұйымының қызметінде төрт мақсат көзделген :

1. халықаралық қатынастарды сақтау және қауіпсіздікті
қадағалау.
2. ұлттар аралық достықты дамыту.
3. халықаралық ынтымақтастық жүзеге асыру және адам құқықтарын
қолдау.
4. Осы мақсаттарға жету үшін ұлттардың орталығы болу.

Біріккен Ұлттар Ұйымы дүниежүзілік үкімет болып табылмайды
және заңдарды қабылдамайды . Бірақ оның құралдары халықаралық дауларды
реттеуге көмектеседі және саясатшылардың сұрақтарын өңдейді ,яғни ол
біздің барлығымызға қатысты.
Біріккен Ұлттар Ұйымындағы барлық мемлекет – мүшелері - үлкен
және кіші , бай және кедей топтар үлкен жиналыс барысында саяси
көзқарастарын білдіруге және дауыс беруге құқылы.
Біріккен Ұлттар Ұйымы алты негізгі органдардан тұрады.
Олардың бесеуі - Бас Ассамблея, Қауіпсіздік Кеңесі , Экономикалық және
әлеуметтік кеңес , Кеңес Қамқоршысы және Хатшылық. Олардың орталықтары Нью
- Йоркте Біріккен Ұлттар Ұйым мекемелерінде орналасқан. Ал , алтыншы орган
- Халықаралық сот . Оның орталығы Гаагада , Нидерландыда орналасқан

Бас Ассамблея

Барлық Біріккен Ұлттар Ұйымының мемлекет - мүшелері Бас
Ассамблеяда , яғни дүние жүзілік парламентте көрсетілген. Бас
Ассамблеяда ең керекті және маңызды проблемаларды шешу үшін арнайы
сессиялар болады. Әрбір мемлекет – мүшелері бір рет дауыс беруге құқылы.
Халықаралық қатынастарды қолдау және қауіпсіздік , жаңа мүшелер қабылдау
және Біріккен Ұлттар Ұйымының қаражаттарын бекіту сиқылды сұрақтарды шешу
үшін мемлекет – мүшелері екі рет дауыс бере алады. Осы сұрақтардың
шешімдері қарапайым көпшіліктің дауысымен қабылданады. Соңғы кездерде Бас
Ассамблея өз сұрақтарының шешімдерін көпшілік дауыс арқылы емес , белгілі –
бір бағытта шешуге кірісті. Бас Ассамблея өз шешімдерін
мемлекеттеріне сілтей алмайды , бірақ оның кепілдемесі маңызды болып
табылады.
2004 жылы Бас Ассамблея сессиясының жүру барысында 150 ең маңызды
сұрақтарды қарастырды. Атап айтқанда , Біріккен Ұлттар Ұйымының реформасын
, құқықты сыйлау , оны қадағалау , кіші аралда дамитын мемлекеттердің
қажеттіліктерін қамтамасыз ету , климатты өзгерту және гуманитарлық мінез
- құлыққа лайықты қауіп - қатерлерді қарастыру , сонымен қатар дүниежүзілік
сауда жүйесіне барлық мемлекеттердің қатысуы. Ол жайды көптеген әртүрлі
елдерде және аймақтарда , соның ішінде Иракта және Суданда Дарфур
аймағында қарастырып шықты.
2005 жылы Бас Ассамблеяның алпысыншы сессия жұмыстарының мерей
тойы өткізілді. Мұнда 2000 жылғы қабылданған бесжылдық жұмысты жүзеге
асырылды. Яғни , бұл жұмыстар : дүниежүзілік көсемдердің мың жыл
декларациялары , кепілдемелердің өлшемдері , қайыршылықты бас хатшының
бұйрығымен қысқарту , қауіпсіздік қорқытулардың жойылуы , адам құқықтарының
бұзылуына рұқсат етпеуі , сонымен қатар парасатпен реформалардың бекітуі
.
Бас Ассамблея жыл сайынғы сессиялары қыркүйек пен желтоқсан
айлары арасында өткізіледі . Қажет болған жағдайда Ассамблея жаңартылған
сессияларға өз жұмысын жалғастыра алады немесе арнайы сұрақтарын төтенше
сессияларда өткізеді. Бас Ассамблеяның жұмысын алты негізгі комитеттер ,
басқа қосалқы органдар және Біріккен Ұлттар Ұйымының хатшылығы жүзеге
асырады асырады .
Біріккен Ұлттар Ұйымының экономикалық және әлеуметтік кеңесі Бас
Ассамблеяға , оның комитеттері – екінші комитетке және үшінші комитетке
есеп беруге міндетті.

Қауіпсіздік кеңесі

Жарғыға сәйкес , Біріккен Ұлттар Ұйымдарының Қауіпсіздік
кеңесі халықаралық қарым – қатынасқа және қауіпсіздікке жауапты . Оны кез
– келген аяқ астынан болған жағдайларда қолдануға болады. Жарғыға сәйкес ,
барлық мемлекет - мүшелері кеңестің шешімін орындауғы міндетті. Кеңес он
бес мүшеден тұрады. Олардың бесеуі - Қытайдың , Ресей Федерациясының ,
Біріккен Корольдық , Біріккен Штаттардың және Францияның тұрақты мүшелері
болып келеді . Ал қалған он мүшесі Бас Ассамблеямен екі жылдық мезгілге
сайланады . Мемлекет – мүшелері саяси және экономикалық реалияларын
қамсыздандыру үшін , кеңес мүшелік құрамын және жұмыс әдістерін өзгертуі
туралы сұрақтарын қарастыруда.
Кеңестің тоғыз мүшелері дауыс берген кезде ғана , қабылданған
кеңес шешімдері дұрыс деп есептеледі . Егер тоғыз мүшелерінің біреуі қарсы
дауыс берсе , онда кеңестің шешімі қабылданбайды.
Халықаралық әлемнің проблемалары туындаған кезде , кеңес ең алдымен
бейбітшіл жолмен реттеуді қарайды. Ол үшін реттеудің белгілі – бір
принциптерін қолданады. Кеңес мемлекеттер арасында бейбіт болу үшін ,
достық миссияны бағыттай алады.
Кеңес өзінің қабылданған шешімдерін қамтамасыз ету үшін
көптеген шаралар қолданады. Ол экономикалық санкцияларды енгізіп немесе
қару жеткізулеріне эмбарго қондыра алады. Кеңес кей кездерде қабылданған
шешімдерді жүзеге асыру үшін барлық қажетті құралды , сонымен қатар
әскери әрекеттерді қолдана алады.
Сонымен қатар Кеңес Бас Ассамблеяға Бас хатшы лауазым
кандитатурасын және Біріккен Ұлттар Ұйымына қабылдауына мүшелерін ұсына
алады.

Экономикалық және әлеуметтік кеңес

Бас Ассамблеясының жалпы басшылығы астында жұмыс істей отырып ,
экономикалық және әлеуметтік кеңес Біріккен Ұлттар Ұйымының қызметін
қарастырады және оның жүйесін әрбір мекемелердің экономикалық және
әлеуметтікте облыстарда қадағалайды. Халықаралық экономикалық және
әлеуметтік проблемалардың талқылауына арналған негізгі форум әрбір
облыстарда орналасқан. Кеңес өзінің даму мақсаттарында халықаралық
ынтымақтастықты нығайтуында маңызды рольді ойнайды . Сонымен қатар , ол
үкіметсіз ұйымдармен ( НПО ) , Біріккен Ұлттар Ұйымы және азаматтық қоғам
арасындағы тіршілік байланысын қарайды.
Кеңес құрамына Бас Ассамблеямен сайланған 54 мүше үш жылға
кіреді. Бір жыл ішінде кеңес оқтын-оқтын мәжілістер өткізеді. Бұл
мәжілістерде маңызды экономикалық , әлеуметтік және гуманитарлық сұрақтар
талқыланады.
Кеңестің қосалқы органдары өз мәжілістерін өткізеді және оларға
есеп береді . Мысалы , бүкіл дүниежүзінде комиссия адам құқықтарымен адам
құқықтарының сақтауының бақылауын жүзеге асырады. Ал , басқа органдар
әлеуметтік даму, әйелдердің жайлары , қылмыстылық ескертулері , күрестің
нашақормен және тұрақты даму сұрақтарымен шұғылданады. Бес аймақтық
комиссиялар өз аймақтағы экономиканың дамуына және ынтымақтастыққа
көмектеседі
Біріккен Ұлттар Ұйым жігерлерінің арқасында үкіметтермен көп
жақты келісімдерге қол қойылған , ол біздің әлемімізді қауіпсіз және
перспективалы қылады және ол барлығымызға да қатысты. Біріккен Ұлттар
Ұйымының жоғары көтерілуі халықаралық құқық нормаларын реттеді.

Кеңес қамқоршысы

Халықаралық бақылауды қамтамасыз етуі үшін жасалған 11
қамқорлықтағы аумақтар арқасында Кеңес қамқоршысы құрылды . 1994 жылы
барлық қамқорлықтағы аумақтар өзін-өзі басқаруға өтіп және дербес
мемлекеттер көршілес мемлекеттерге қосылып кетті. . Соңғы қамқорлықтағы
аумақтың өзін-өзі басқаруы Тынық мұхиттық ( Палау ) аралына өтіп кетті. Ол
Біріккен Штаттардың қол астында және Біріккен Ұлттар Ұйымының 185 –
інші мемлекет мүшесі болған.
Кеңес қамқоршысының жұмысы аяқталған кейін , оның құрамына
қауіпсіздік кеңесінің тұрақты бес мүшелері кірген. Оның ережелері
бойынша: егер маңызды мәселе болған жағдайда ғана мәжілістер өткізе алады.

Хатшылық

Хатшылық Бас Ассамблея нұсқауларына сәйкес Біріккен Ұлттар
Ұйымының шапшаң және әкімшілік , қауіпсіздік кеңесінің және басқа
органдардың жұмысын өткізеді. Бас хатшы оны басшылық етеді , жалпы
әкімшілік басшылықты қамсыздандырады .
Хатшылық департаменттерден және басқарулардан түзеледі және
мұнда 7500 адам жұмыс істейді. Департаментте 170 елді таныстыратын
лауазымды адамдар жиналған. Біріккен Ұлттар Ұйымынң орталық мекемелері Нью
- Йоркте, ал Женевада Біріккен Ұлттар Ұйымының бөлімдері , сонымен қатар
Венада және Найробида басқа да қызмет орындары орналасқан.
Көпшіліктің айтуы бойынша Біріккен Ұлттар Ұйымы халықаралық қатынастарды
қолдауымен және гуманитарлық көмекпен тығыз байланыста , яғни ол біздің
өмірімізге тікелей байланысты. Сонымен қатар Біріккен Ұлттар Ұйымы біздің
өмірімізді жақсартуға барлық мүмкіншіліктерді жасап отыр.
Біріккен Ұлттар Ұйымы проблемалар шешетін орталық болып
табылады.Осы проблемаларды шешуге Біріккен Ұлттар Ұйым жүйесінің 30 ұйымы
қатысуымен жүзеге асырылады. Күннен күнге Біріккен Ұлттар Ұйымының жүйесі
адам құқықтарының сақтауына , қоршаған ортаны қорғауға , ауруға қарсы
күресте көмектесуімен және қайыршылық күй масштабтарының қысқартуына үлкен
көңіл бөлуде.
Біріккен Ұлттар Ұйым мекемелері нормалар және қауіпсіздік
ережелерді , телекоммуникациялардың толық жетілдіруіне және тұтынушылардың
назарларының қорғанышына жағдай жасайды . Біріккен Ұлттар Ұйымы
есірткілердің айналымымен және терроризмге қарсы күресетін халықаралық
ұйым. Сонымен қатар Біріккен Ұлттар Ұйым мекемелері азық-түлік өндіріс
көлемін үлкейтуге және де СПИД – ке қарсы күресте үлкен роль ойнайды.
2005 жылдың қыркүйек айында дүние жүзілік органның алпысыншы
жылдық мерекесін мерекелеу үшін және ұжым деңгейін жүзеге асыру
мақсаттарында шешімдер қабылдау үшін Біріккен Ұлттар Ұйым мүшелері Нью -
Йоркте жиналды. Сол уақытта мемлекет – мүшелері ең жоғарғы дәрежеде 147
мемлекеттерді және үкіметтерді қоса алғанда Біріккен Ұлттар Ұйымының екінші
саммит сферасы құрылды. Олардың мақсаттарын қамсыздандыру үшін қазір
халықаралық бірлестік жоғары дәреже екінші саммитіне жиналды .. Осыған
байланысты бас хатшы көптеген өзгерістердің жүзеге асыруы туралы және
кепілдемелердің қатарын ұсынды , ол нақты мақсаттардың шешіміне
бағытталған. Үлкен бостандық жанында деген құжатта қауіпсіздік және
адам құқықтары , сонымен қатар халықаралық мекемелердің қайта құру
мақсаттарында Біріккен Ұлттар Ұйымын қоса алғандағы бірінші мақсаттың
нәтижелі болуын қамтамасыз етеді.

Даму мақсаттарындағы көмек

Біріккен Ұлттар Ұйымының жүйесі әлеуметтік - экономикалық
мақсаттарға жетуіне көмектесу үшін әр алуан қызметтер жүргізеді .
Практикалық мамандандырылған мекемелердің мандаттары әлеуметтік -
экономикалық барлық қызмет сфераларын қамтиды. Бұлардың барлық мекемелері
техникалық және практикалық көмек көрсету үшін арналған. Дүниежүзілік банк
, мысалы , 2004 жылы 100 дамыған елдерге 20,1 млрд. АҚШ долл.қаражат бөлді.
Біріккен Ұлттар Ұйымының жүйелері үйлестік кеңесі арқылы
мамандандырылған мекемелермен ( КССР ) қамтамасыз етеді. Оның құрамына
бас хатшы және мамандандырылған мекемелердің бастықтары , қорлардың және
бағдарламалардың , халықаралық агенттіктің атомдық энергиямен және дүние
жүзілік сауда ұйымы кіреді .
Ынтымақтастық нәтижесінде 1997 жылы Біріккен Ұлттар Ұйымының тобын бас
хатшылары мен органдары құрды. Оның құрамына тез арады орындалатын
бағдарламалар және Біріккен Ұлттар Ұйымның қорлары кіреді .
Біріккен Ұлттар Ұйымының Даму Бағдарламасы ( ПРООН )- Біріккен
Ұлттар Ұйымының ең ірі механизмі. Ол 1965 жылы құрылған.Бұл Бағдарлама –
дамушы елдерге көп жақты техникалық және инвестицияға дейінгі көмек
көрсететін негізгі арна. Аталған көмектер эксперртерді жіберу , жабдықтар
беру , стипендиялар тағайындау сияқты нысандарда жүзеге асырылады. БҰҰ –
ның даму бағдарламасы Қазақстандағы қызметі 1993 жылы басталып , ұлттық
кадрларды даярлау , үкіметке консультативтік көмек көрсету бағыттарында
жүргізіліп келеді.
Біріккен Ұлттар Ұйымының Балалар Қоры ( ЮНИСЕФ ) - Біріккен
Ұлттар Ұйым жүйелерінің бастаушы ұйымы. Ол ұйым балалардың болашағының
жақсы болуын қамтамасыз етеді , сонымен қатар балалардың өмірін қорғайды.Ол
дүниежүзінің 160 елінің балаларының қажеттіліктерін қамтамасыз етеді.
Біріккен Ұлттар Ұйымының қоршаған орта жөніндегі Бағдарламасы
( ЮНЕП ).
Қоршаған орта қорғау және жақсарту үшін үкіметтер мен халықаралық
қоғамдастықтың тиімді байланыстарын жүзеге асыру мақсатында 1972 жылы
құрылған ЮНЕП – тің жасаған биологиялық көп түрлілік Конвенциясына
Қазақстан 1994 жылдың қырқүйегінен бастап мүше. 1994 жылдың қазанында
Парижде жасалған шөлге қарсы күрес Конвенциясына Қазақстан белсенді түрде
қатысып , оған қол қойды. Қазіргі уақытта ЮНЕП – пен ынтымақтастық
шеңберінде мынадай жұмыстар атқарылуда :
❖ Қоршаған ортаның бүкіл әлемдік қорының ( ФГОС ) қаржыландыру
мен ЮНЕП – тің Каспий теңізінің биологиялық көп тірлілігін
және оның жағалауын қорғау бағдарламасын жүзеге асыру ;
❖ ЮНЕП бағдарламасы шеңберінде Каспий теңізі проблемалары
жөнінде ұлттық баяндама дайындау үстінде ;
❖ ЮНЕП – тің Еуропалық аймақтық бюросымен бірге Арал және Каспий
теңізінің проблемалары жөнңндегі халықаралық конвенция жасау
мәселелері қарастырылуда;
❖ ЮНЕП – тің табиғатты қорғау жөніндегі заң шығару және
экологиялық саясат Орталығы Қазақстандағы қазіргі заңдарды және
жасалып жатқан жаңа эеологиялық заңдарды сынақтан өткізуде.
Біріккен Ұлттар Ұйымынң халық саны жөніндегі қоры ( ЮНФПА ).
1967 жылдың маусым айында құрылған. Бұл қор БҰҰ – жүйесіндегі мекемелерге
халық саны жөніндегі техникалық ынтымақтастықты дамыту үшін қосымша
ресурстар бөлу істерімен шұғылданады. ЮНФПА – ның аймақтық өкілеттігі
Ташкент қаласында жұмыс істейді. Аталған қор Орталық Азия аймағында халық
саны мен отбасын жоспарлау жөніндегі бағдарламаны жүзеге асыра бастады.
Орталық Азияның алты мемлекеті үшін 23 млн.доллар бюджетті бар кешенді
бағдарлама бекітілді.
Біріккен Ұлттар Ұйымының бүкіл дүниежүзілік денсаулық сақтау
ұйымы ( ВОЗ ) – дүниежүзінің 170 – тен астам мемлекеттерін біріктіреді.
Женевада орналасқан. Қазақстан ВОЗ – ға 1992 жылдан бастап мүше. Бүкіл
дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы біздің мемлекетке шетелде мамандар
даярлау , жаңа әдебиеттер мен оқу құралдарын шығару сияқты істерде көмек
беріп отыр. ВОЗ – дың бағдарламасы негізінде Семей полигоны аумағы
халқының денсаулық жағдайы мен қажеттіктері зерттелуде. ВОЗ Алматыда
денсаулық сақтау жүйесі үшін біліктілігі жоғары маман – менеджерлер
дайындайтын Орталық ашуды жоспарлап отыр.
Бүкіл дүниежүзілік интеллектуалды меншік ұйымы ( ВОИС ) –
құрамында дүниежүзінің 140 – тан астам мемлекет бар халықаралық ,
үкіметаралық ұйым. Қазақстан ВОИС – қа 1992 жылдың ақпаннан тастап мүше ,
біздің мемлекет өнеркәсіптік меншікті қорғау жөніндегі Париж одағының
мүшесі және патенттік кооперация жөніндегі шарттың , тауар белгілерін
тіркеу жөніндегі халықаралық Мадрид келісімінің белсенді қатысушысы. ВОИС
Қазақстанның ұлттық патенттік ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.