Антигельминттік препараттар

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 11 бет
Таңдаулыға:

Қазақ Ұлттық Аграрлық Зерттеу университеті
Ветеринария факультеті
Клиникалық ветеринариялық медицина кафедрасы

СӨЖ
Тақырыбы:Антигельминттік заттар

Орындаған:Қырғызбай Н.А
Тобы:Вм-309к
Тексерген:Қынатай Г

2020-2021ж

Жоспар:
I.Кіріспе
II.Негізгі бөлім
2.1.Антигельминттік препараттардың әсер ету механизмі
2.2.Антигельминттік препараттарды енгізу әдістері мен формалары
2.3.Антигельминттік препараттар
III.Қорытынды бөлім
IV.Пайдаланылған әдебиеттер мен сілтемелер тізімі

I.Кіріспе
Антигельминттік дәрі - дәрмектер.
Антигельминттіктер(анти-қарсы, гельминттер - гельминттер) - бұл гельминтозды емдеу және алдын алу үшін қолданылатын дәрілік заттар.Көптеген жылдар бойы, ветеринариялық практикада, кейде ескірген антигельминтикалық құралдардың салыстырмалы түрде аз арсеналы қолданылады. Соңғы 20-30 жыл ішінде жалпы прогресс пен жоғарылатылған талаптардың арқасында есірткілермен қатар өз құндылығын жоғалтпаған, енгізілген немесе енгізіліп жатқан көптеген жаңа дәрілер ұсынылды.
Әсер ету механизмі және антигельминттің әсер ету орнына сәйкес жіктелуі
Гельминттердің жекелеген кластары мен топтары арасындағы морфологиялық, физиологиялық, биологиялық және басқа ерекшеліктеріне, иесінің организмінде орналасуына және басқа ерекшеліктеріне байланысты олар бірдей антигельминттерге әр түрлі сезімталдыққа ие. Сонымен бірге антигельминтиктер химиялық табиғаты мен фармакодинамикасындағы айырмашылықтарға байланысты гельминттердің бірдей топтарына әр түрлі әсер етеді.
Антигельминтикалық әсер ету механизмі әлі жеткілікті зерттелген жоқ. Жақын арада антигельминтикалық препараттардың әрекеті екі санат бойынша бағаланды:гельминтцидтер(Вермицида) және гельминтикалық (Вермифида) және ешқандай әсер ету механизмі туралы түсіндірме болған жоқ. Осы уақытқа дейін бұл бағытта айтарлықтай прогресс болды, дегенмен антигельминтикалық препараттардың барлық спектрі туралы толық мәліметтер жоқ.
Гельминттер малдың барлық органдарында кездесуі мүмкін; бірақ дер кезінде оларға дәрілік заттардың әсерін тигізу қиынға түседі. Бұл жағдай органдардың орналасуы мен паразиттің даму кезеңіне байланысты болады. Бұл тарауда паразиттарды өлтіретін немесе оларды ішек-қарын каналынан, тыныс жолдарынан және бауырдан қуып шығаратын дәрілер баяндалады. Мұндай заттардың қатарына паразиттердің бұлшық еттері мен нерв аппаратын параличке ұшырататын немесе қоздыратын заттар жатады. Бұлшық еттерді параличке ұшырататын заттар протоплазмалық улар болып саналады. Олар тап осылай етіп кез келген органның бұлшық етін параличке ұшырата алар еді, бірақ әдетте олардың ең жоғарғы концентрациясы ішекте болатындықтан, ең алдымен олар құрттардың ғана бұлшық еттеріне әсер етеді.
Антигельминттік заттар мен ажыраған гельминт продуктілерінің ішек арқылы сіңуіне кедергі жасау үшін және ол дәрілердің гельминттерге тигізетін әсерін күшейту үшін ішекті іш жүргізгіш заттар беріп тазартады да, малды күн тәулікке жақын уақыт аш ұстайды. Содан соң егер антигельминттік заттың өзінің іш жүргізерлік қасиеті жоқ болса, антигельминттік зат тағайындағаннан кейін бірнеше сағат өткеннен соң тағы да ішжүргізгіш заттар беріледі. Кейбір антигельминттік заттар (төртхлорлы көміртегі, еркек папортнигінің сығындысы) майда жақсы еритіндіктен ішжүргізгіш дәрі ретінде өсімдік майлары (кастор майы) тағайындалмайды, өйткені бұл майлар антигельминттік заттарды ерітіп, олардың қанға сіңуін күшейтуі мүмкін.
Антигельминттік заттар қанға сіңісімен мал құсып, қанараласып іші өтіп, тырысқақ белгілері пайда болады, сөйтіп малға улану әсерін тигізеді; үлкен дозада қолданса, мал өліп те кетеді. Демек, мал денесін гельминттен арылту (дегельминтизация) кезінде осы жағдайларды есте ұстап, сақ болу керек. әсіресе бұл жөнінде арық және әлсіз малдарға көңіл аудару керек.
2.1. Уркхарт және басқалар (1987) жалпы шығу тегі мен әсер ету механизміне негізделген антигельминтикаға арналған жіктеу схемасын ұсынды. 1971 жылы А.И.Кротов антигельминтикалық заттарды әсер ету механизмі бойынша бес топқа бөлді:
* Жасуша улары.
Төртхлорлы көміртегі, тетрахлорэтан, гексахлорэтан, ксилол, бромонафтол, тимол, тимолан және т.б. Бұл заттар гельминтцидтер Нерв-бұлшықет реттелу процестерін бұзатын дәрілер фосфорорганикалық дәрілер болып табылады, олар холинэстеразаның типтік ингибиторлары болып табылады: ареколин, никотин, пиперазин, эмитин.Гельминттердің жүйке-бұлшықет жүйесін парализдейтін және олардың негізгі ұлпаларын - фенозал, дихлорофен, трихлорфен, гексахлорфен, бтионол, хлороглицин туындыларын бұзатын құралдар.Негізінен энергетикалық процестерге әсер ететін құралдар - анаэробты тыныс алуды күшейту немесе гликолизді басу, әртүрлі ферменттердің белсенділігіне әсер ету (нилверм, акрикин, аминоакрикин, осарсол, фенотиазин, мышьяк препараттары, нафтамон, хлорохин, тиобензол және т.б.).Тірі гельминттердің тегументтерін сіңіретін протеолитикалық ферменттер.
* Пиперазиндер.
Іс жүзінде осы топқа жататын келесі дәрілер қолданылады (пиперазин тұздары): пиперазин адипаты, пиперазин сульфаты, пиперазин фосфаты, диетил карбамазин. Бұл дәрі-дәрмектер гельминттердің жүйке-бұлшықет жүйесінің параличін тудырады, өйткені олар антихлорергиялық әсерге ие, бұл импульстардың өтуін бұзады. Пиперазин тұздары аскариске, ал диэтилкарбамазид филарийлер мен өкпе нематодтарына қарсы кеңінен қолданылады.
* Имидазоттиазолдар (тетрагидропиримидиндер).
Бұл топқа: тетрамизол, левамизол, морантел, пирантел жатады. Бұл антигельминтикалық заттардың әрекеті нематодаларда да, олардың иелерінде де жүйке-бұлшықет блоктаушы агенттердің деполяризациясына негізделген. Олар көптеген нематодтарға, әсіресе асқазан-ішек жолында паразиттік қоздырғыштарға қарсы қолданылады.
* Бензимидазолдар (пробензимидазолдар).
Антигельминттер тобына: тиабендазол, мебендазол, парбендазол, оксибендазол, оксфендазол, камбендазол, флубендазол, фебантел, тиофанат, триклабендазол және т.б.Бұл топтың дәрі-дәрмектері, әдетте, гельминттердің ішек жасушаларына әсер етіп, глюкозаның сіңуіне жол бермейді, осылайша гельминттердің ашығуын тудырады. Олар жануарларға іс жүзінде зиянсыз, тіпті фармакопеялық дозадан 10 есе жоғары дозада. Алайда гельминттер бірнеше рет қолданыла отырып, оларға төзімділікті дамытады. Препараттарды топтық әдіспен қолдануға болады. Олар қойлар мен жылқылардағы нематодтарға, цестодалар мен трематодаларға сирек қолданылады.
* Авермектиндер.
Бұл макроциклдік лактон туындыларының тобы, бұл Stintomyces avermitilis актиномицетінің ферменттеу өнімдері. Осы топтың ішінен тек ивермектин ғана нематодтарға қарсы кеңінен қолданылады, парентеральді енгізу кезінде ол екі аптаға созылады. Ивермектин гельминттердің жүйке синапстарында гамма-аминобутир қышқылының (ГАМҚ) бөлінуін және байланысуын күшейтеді. GABA нейротрансмиттердің рөлін атқарады, нейрондар арасында сигналдар өткізеді, ал ивермектин бұл сигналдарды бұзады, нәтижесінде нематод параличі пайда болады.
* Органофосфаттар.
Кейбір фосфорорганикалық қосылыстар нематодтарға қарсы белсенді: дихлорвос, галоксон, трихлорфон (метрифонат). Олар холинэстеразаны тежейді, бұл ацетилхолиннің жиналуына әкеледі, бұл нематодтардың параличіне және оларды ішектен шығаруға әкеледі. Бұл дәрі-дәрмектер тобы салыстырмалы түрде улы және бірінші кезекте жылқыларға қолданылады. Сонымен қатар, мүмкін, бұл дәрі-дәрмектер қосымша инсектицидтік әсерге ие болғандықтан, олар асқазан-ішек жолдарының дернәсілдеріне қарсы қолданылады.
* Салициланилидтер (фенолдардың туындылары).
Олар: нитрозоканат, кастантел, нитроксинил, рафоксанид, оксиклосанид, бротианид, диаморенитид, никлофолан, никлосамид. Олар жеткілікті зерттелмеген, олардың тотығу фосфорлануын бұзу арқылы паразиттің АТФ түзуіне кедергі болатындығы анықталды. Көбінесе өкпелік гельминттерге қарсы фасциолиаз және никлосамид қолданылады.
Жалпы шығу тегі жоқ және әсер ету механизмі жете түсінілмеген дәрілер.
Оларға: хлорсулон, прайвантел, бунамидин, ареколин және т.б жатады. Бұл дәрілер тәжірибеде кеңінен қолданылады. Мысалы, празиквантель паразиттердегі бұлшықет жасушаларының спастикалық параличін қоздыратын сияқты, оларды ішектен шығаруға әкеледі.
Гельминттердің түріне байланысты дәрілер әр түрлі болуы мүмкін:
Құрамында Мебендазол бар препараттар энтеробиоз, аскаридоз, анкилостомиоз, стронгилоидия, трихоцефалоз, трихиноз, тениаз, эхинококкоз, көптеген нематодтар, альвеококкоз, капилляриоз, аралас гелиостомиоз үшін қолданылады.
Құрамында Диетилкарбамазин бар препараттар филарияоздың әртүрлі түрлерін емдеуге арналған, оның ішінде лимфа жүйесі, тері асты және көз тіндері зақымданған.
Құрамында Левамизол бар препараттар - аскаридоз, анкилостомиоз, некатороз, стронгилоидоз, трихостронгилоз, трихоцефалоз, энтеробиоз, токсоплазмоз үшін қолданылады.
Бефения гидроксинафтоат - домалақ құрттарға (нематодтарға) қарсы - аскаридоз, анкилостомилит, трихоронгилилозбен; трихоцефалоз.
Пиперазин адифаты (аскаристі өлтірмейді, бірақ оларды парализдейді) - аскаридоз бен энтеробиозға тиімді.
Альбендазол бар препараттар цистицеркоз бен эхинококкоз кезінде тиімді.
құрамында празиквантел бар препараттар трематодалар, цестодоздар, парагонимиаз және шистосомоз үшін тиімді
2.2Антигельминтикалық препараттарды енгізу әдістері мен формалары
Антельминтикалық препараттарды көбінесе ауызша түрде: таблетка, таблетка, тамақ қосылған ұнтақ, ботқа, тілдің тамырында капсула түрінде және зондты қолданады. Кейбір гельминтоздар үшін антигельминтиктер ректальды түрде енгізіледі. Бұлшықет, өкпе, бауыр, бүйрек, қуыс және басқа гельминтоздар үшін антигельминтиктер парентеральды жолмен енгізіледі: тері астына, бұлшықет ішіне, интратрахеальды, сыртқы және т.б.Антельминтикалық препараттарды жеке-жеке қолданады (әсіресе жануарлар организміне өте улы) немесе топтық әдіспен. Бірнеше себептерге байланысты қолданудың көптігі әртүрлі болуы мүмкін. Ішек гельминтозымен, әдетте бір-екі рет қолданғанда, басқа гельминтоздармен (бұлшықет, мүше және т.б.) ұзақ мерзімді. Препараттың дозасын бір уақытта немесе егер бұл тиімділікті арттырса, бөлінген дозада қолдануға болады
Антигельминттің әсерін бағалаудың екі критерийі бар:
Экстенсивтілік (EE) - гельминттерден және интенсивтіліктен (IE) босатылған жануарлардың пайызы (өңделген жануарлар санынан) - гельминттерге дейін гельминттердің санына препарат бергеннен кейін шыққан гельминттердің пайызы.Дегельминтизацияның тиімділігі арнайы эксперименттерде гельминтологиялық зерттеулер жүргізу кезінде және жануарларды дегельминтизациялау және гельминтологиялық аутопсия нәтижелерін салыстыру арқылы ескеріледі. Егер дегельминтизация аз созылу және қарқындылықпен жүргізілгені анықталса, 10-15 күннен кейін қайталанады.
Жоғарыда айтылғандай, кейбір гельминттер антигельминттерге қарсы тұруды дамытады. Бұл құбылыс құрамында бензимидазол тобы бар препараттарды қолдану кезінде байқалады. Әдеби деректерді талдау қарсылық пен есірткіні қолдану жиілігі арасында корреляция бар деген қорытынды жасауға мүмкіндік береді. Сондықтан гельминттердің буындарының ауысып отыруын ескере отырып, әр түрлі химиялық топтарға жататын дәрілерді кезек-кезек қолданған жөн.Антельминтикалық препараттарды қолданғанда, әсіресе ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.