Гумус құрылымы

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық университеті
География және табиғатты пайдалану факультеті
Ғылыми география кафедрасы

Реферат
Тақырыбы: Гумус қабатының құрамы және қасиеттері
Дайындаған:Өмірзақ Айтбек
Тексерген: Бильдебаева Р.М

2020 жыл

Мазмұны
1.Кіріспе ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3
2.Негізгі бөлім ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...4
2.1.Гумус құрылымы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..4
2.2.Гумус маңызы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..6
2.3.Гумустың ластану мәселесі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..6
2.4.Бактерияның гумусты сақтаудағы маңызы ... ... ... ... ... ... ... . ... .7
3.Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..1 0

Кіріспе
Гумус, қарашірінді - микроағзалардың әсерінен өлі өсімдік және жануар қалдықтарынан пайда болатын органикалық заттардың ерекше күрделі тобы.Әдетте, ол топырақта ыдыраған қара-қоңыр түсті органикалық зат түрінде кездеседі. Құрамында гумус қышқылдары, яғни фульвоқышқылдар және гумин қышқылы, гумин тәрізді заттардан тұрады. Өсімдік, жануар қалдықтары микробтық декомпозицияға ұшырайды.Дегенмен, өсімдік, жануар қалдықтары толығымен минералдануға ұшырамайды.Бұл қалдықтардың белгілі бір мөлшері микробтық декомпозицияға төзімді болып келеді.Осы ыдыраған не модификацияға ұшыраған түрде ол белгілі бір химиялық және физикалық қасиеттерге ие болады. Гумустың түзілуімен және жинақталуынан, органикалық өмірге қажет маңызды көміртек, азот, фосфор, күкірт, калий карбонаты мен гидроксиді топырақта жиналады. Гумус жаңа өсімдік синтезіне қажет эелменттермен тұрақты түрде қамтамасыз етіп тұрады. Гумус қызметі - Жер шарындағы органикалық өмірдің қоры және стабилизаторы, яғни қалыпқа келтірушісі болып келеді. Гумыстың қасиеттеріне тоқталсақ, ол суда ерімейді, таза суда оның бір бөлігі коллоидты ерітіндіге айналып кетеді. Сұйылытған сілті ерітінділердің артық мөлшерінде ериді.Кейбір гумус құрамындағы заттар 4,8 шамасындағы рН-та ериді.Басқа қышқылда мулдем ерімейді.
Топырақ түзілуде гумустың алатын орны ерекше. Гумус өсімдік үшін тек қажетті заттар қоры түрінде емес, топырақтың құнарлылығын арттырып, топырақ құрылымын жақсартады. Гумус аморфты болады және ол аэробты, анаэробты жағдайда, топырақтарда, компост, шымтезек батпақ, су алаптарында орын алады. Гумус табиғи, күрделі ұүрылымды өсімдік, жануар және микробиологиялық субстанциялар тәрізді зат. Гумус өздігінен не басқа бейорганикалық топырақ құраушыларымен коллоидтық жүйе құрады, олар өзара беттік күштермен ұсталынып тұрады. Топырақ көптеген ағзалардың өмір сүру ортасы болып табылады, яғни педобионттардың тіршілік ортасы. Мысал ретінде бактерия, балдырлар, саңырауқұлақтар, біржасушалы ағзаларды атап өтуге болады. Топырақтағы бактериялар қорек цикліне байланысты, көміртек, азот, күкірт, фосфор. Бактерия топырақтың сапасының жақсы болуына және оның құнарлылығына өз септігін тигізеді.

Тақырыптың өзектілігі:Топырақ гумусы көп мөлшерде гумин қышқылдарынан тұратын, топырақ генезисінде, құрылымды түзілісте, топырақтың су және ауа режимінде, өсімдіктің нәрмен қамтамасыз етілуіне жауап береді. Алайда топырақ экологиясына келгенде жер көлемі алып болғаныменде топырақ сапасының нашарлауы орын алуда. Жерді дұрыс игермеу салдарынан топырақ деградацияға ұшырап, құнарсыздану, тақырларға айналу процестері күшейе түсуде. 235 млн га құнарлы жердің көбі жарамсыз жерлерге аййналып, оның 30 млн га-сы топырақ эрозиясына, 60 млн га-сы тұздануға ұшырап, 10 млн га-сы химиялық және радиоактивті заттармен ластанған. Гумустың белгілі бір жағдай қатысында құрылымы бұзылуы болашақта адамзатты ауыл шаруашылығымен айналысуға қабілетсіз етеді. Сол себептен де гумустың құрамын бактерия көмегімен қалыпқа келтіру не басқа жаңа әдістерді ойлап табу өте тиімді.
Бұл жұмыста гумус ұғымына жалпы түсінігі, оның пайда болу процесі , топырақ ластану мәселесі, гумус құрамының табиғаттағы маңыздылығы, гумус құрамын қалыпқа келтіру жолы- бактерия қолдану, бактерияның органикалық циклдегі маңыздылығы, тәрізді тақырыпшалар қозғалады.

Негізгі бөлім

2.1 Гумустың құрылымы
Гумус түзілуі деп органикалық заттардың деструкция, минерализация және гумификция үрдістерінің жиынтығын айтады. Мұндағы тотығу қышқылдану, конденсация, ароматизация, гидролиттік ыдырау процестерін де қамтиды. Гумус құрылымы гетерогенді, мұнда гумификция үрдісінің әртүрлі кезеңінен өтіп жатырған заттар жинақталады: фульвоқышқылдар және гуминді қышқалдар. Өз кезегінде бұл заттар өзінің құрамы, қасиеті және молекула өлшемі мен өзгешеленді. Гумин қышқылдары гумустың құрамындағы ең маңызды құрылымдық зат. Гумустың органикалық массасының 75-80 пайызы гумин қышқылдарына келеді. Ол ең белсенді гумустың бөлігі болып табылады. Элементті құрылымы %: С-52-62; Н-2,8-5,8; О-31-39; N-1.7-5.0. Химиялық құрылыман сәйкес, олар жоғары молекулалаы конденсацияланған ароматикалық қосылыстар, құрамында фенолды гидроксил, карбоксил, карбонил, ацетил топтары бар.
Фульвоқышқылдар- гумусты заттардың дисперсты фракциясы. Бұл фракцияда оттек мөлшері салыстырмалы көбірек, көміртек мөлшері азырақ болып табылады. Күшті қышқылдық реакциялар арқасында және суда ерігіштігінің жақсы болуымен, бұл қосылыс топырақтың минералды қабатын жақсы бұзады. Бір жерде жинақталатын гумин қышқылдарымен салыстырғанда, фульвоқышқылдар топырақта оңай миграцияланады. Компостталатын заттар гумустың жалпы түр, қасиетін анықтайды. Егер қалдықтар нәр уызға бай болса, бұл сәйкесінше гумустың құрамында гумин қышқылдарының белсенділігі артуына әкеледі.
Гумус құрамында өсімдік, жануар, микробты денелерде болатын көміртек мөлшеріне қарағанда көбірек С мөлшеріне ие. Гумустағы көміртек пайызы - 55-56 ны құрайды және кейде 58 пайызға жетеді. Гумустағы азот мөлшері 3-6 пайызды құрайды. Жер бетінің астыңғы қабатында бұл көрсеткіш 12 пайызға жетеді. Гумус құрамында көміртектің азотқа қатынасы 10:1. Гумустың құрамы тұрақты болмайды, ол әдетте динамикалық болады, өйткені гумус топырақ табиғатына, шірінділер ыдырауына, климаттық және басқа да қоршаған ортаның факторларының әсеріне ұшырайды. Табиғат аймақтарында тіршілік ететін өсімдіктер мен жануарлар қалдықтарының химиялық құрамы әртүрлі болуын байланысты топырақтағы гумустың құрамы да әртүрлі келеді. Топырақтан бөлінген гумин қышқылдарын құрғатқанда, одан қара қоңыр немес қою түсті препарат алынады. Оның құрамында (50-65%), сутек(2,8-6,6%), оттек(31-40%), азот(2-6%) болады.Топырақтың 90 пайызы гумустың үлесіне тиеді. Жер бетіндегі гумустың қоры (2,4-2,5)*1012 т - дай. Гумус микроағзалардың дамуы үшін энергия көзі болып табылады және ыдыраған уақытта, көмірқышқыл газымен аммиак ағымын әкеледі. Фульвоқышқылдар - Гумин қышқылдарын түндырып алғаннан кейін ерітіндіде қалатын гумус қышқылдарының бір тобы. Бұларда гумус қышқылдары тәрізді жоғары ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.