Музыкалық тәрбиенің тенденциялары

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 45 бет
Таңдаулыға:

М. Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан мемлекеттік университеті

Мәдениет және өнер факультеті
Музыкалық білім кафедрасы

050106 Музыкалық білім мамандығы бойынша
кредиттік оқу жүйесінде оқитын студенттерге арналған
Музыкалық психология негіздері
пәннің оқу-әдістемелік кешені

Курс – ІҮ

Семестр – 7

Кредит саны – 1
Дәріс сабағы – 15
Оқытушының жетекшілігімен
студенттің өзіндік жұмысы (ОЖСӨЖ) – 15
СӨЖ – 15
Емтихан – 1 –ші семестрде

Барлығы – 45 сағат

Орал, 2013ж

Курс бағдарламасы ҚР білім және ғылым министрлігінің бұйрығмен ҚР МЖ МБС
3.06.006 -2004 Алматы, 2009. типтік бағдарлама негізінде құрастырылған.
Құрастырушы(лар): аға оқытушы Бекеева Галия Абубакірқызы

Музыкалық білім кафедрасының отырысында қарастырылды.

10 09 _ 2013ж. № 1 хаттама

Мәдениет және өнер факультетінің оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында
бекітілді.
12 _ 09 2013ж. № __1_ хаттама.

1. Типтік бағдарлама.
Курс бағдарламасы ҚР білім және ғылым министрлігі бекіткен. Педагогикалық
жоғары оқу орындарының студенттеріне арналған. Алматы, 2009. типтік
бағдарлама негізінде құрастырылған.
Музыкалық білім кафедрасы 201 каб. № 4 ғимратта орналасқан

2. Пән бойынша оқыту бағдарламасы-SYLLABUS

Оқытушы туралы мәлімет
Мәдениет және өнер институтының, музыкалық білім кафедрасының аға
оқытушысы Бекеева Ғалия Абубакірқызы
Жұмыс орны: Достық данғылы., 2-этаж, 201 ауд.тел.жұмыс- 512739
Жұмыс уақыты: сабақ кестесіне сай
Пән туралы мәлімет
Сабақ кестесі
15 оқу аптасынан және 1 сессия аптасынан тұрады. Аптасына 1 кредит-
сағат өткізілді деп болжанады, әрбір кредит-сағат 1 байланыс сағатынан
(практикалық) және 1 сағат оқытушының жетекшілігі мен студенттердің өздік
жұмысынан (ОЖСӨЖ), Студенттің өздік жұмысынан (СӨЖ) тұрады.

Сабақтар
Сабақтар Өткізілу Өткізілу
уақыты уақыты
Байланыс сағаты 50 мин. ОЖСӨЖ, СӨЖ 50+ 50
дәріс 1 мин.

Оқу жоспарынан көшірме:

КурСеместр Кредит саны
с
КітапхаКафедраЭлектрСтудентЕск ерту
нада да онды тердің
түрі қамтылу
пайызы
1 Абдуллин Э.Б. Е.В.Николаева оз
Музыкалық білім беру теориясы 1 1 20% -2-№4ғи
Құрастырып аударған Н.Дүкенбай мараты
ПМПИ баспасы, 2007.
2 Апраксина О.А. Музыкальное 70% оз
воспитание в школе. 10 2 -2-№4ғи
М.,1978,Выпуск 12. мараты
3 Алтынсарин Ы. Таңдамалы 30% оз
шығармалар. Алматы,19554. 2 2 -2-№4ғи
Әл-Фараби. Музыка және поэзия мараты
жайында трактаттар, А. Өнер,
1993 ж.7
4 Әбішева Б. Музыкалық тәрбие 1 - 50%
туралы. Музыка әлемінде, 2004,
№6
5 Балтабаев М.Х. Елім-ай 5 1 50%
бағдарламасы. А.1993 ж.
Бастауыш мектеп 2005 ж. №
Бекхожина Т. Қазақтың 200 әні,
А. 1972
6 Балтабаев М.Х. Қазақ музыкасы 1 - 20% Гайдар
және студент-жастар.А. 1991ж. кітапха
насы
7 . Бейсенбаева А. Пәнаралық 2 - 20% оз
байланыс негізінде оқу процесін -2-№4ғи
ұйымдастыру. Алматы, 1995 ж. мараты
8 Дмитриева Л. Мектептегі 15 2 80%
музыкалық тәрбиенің әдістері,
Бастауыш мектеп журналына,
2000ж.
9 Дүйсенбайұлы Е., Тасмағамбетов 2 1 40% оз
И. Дала дарыны, А. 2001ж. -2-№5ғи
мараты
10 Балтабаев М., Өтемұратова Б 10 2 50% оз
Елім-ай бағдарламасы бойынша -2-№5ғи
методикалық құрал. Алматы, мараты
Атамекен, 1993.
11 Музыка хрестоматиясы. Жалпы білім5 2 50% оз
беретін мектептің 1-сыныбына -2-№5ғи
аралған. Құрастырғандар: мараты
Ш.Құлманова, М.Оразалиева,
Б.Сүлейменова.- Алматы: Атамұра,
1998.-96б.
12 Музыка хрестоматиясы. Жалпы білім5 2 50% оз
беретін мектептің 2-сыныбына -2-№5ғи
аралған. Құрастырғандар: мараты
Ш.Құлманова, М.Оразалиева,
Б.Сүлейменова.- Алматы: Атамұра,
1998.-96б.
13 Музыка хрестоматиясы. Жалпы білім- 3 20% -
беретін мектептің 3-4-сыныптарына
аралған. Құрастырғандар:
Ш.Құлманова, М.Оразалиева,
Б.Сүлейменова.- Алматы: Атамұра,
1998.-96б.
14 .Әбдиев Ж.,Бабаев С.,Құдиярова А.5 - 20% оз
Педагогика. Алматы: Дарын,2 -2-№5ғи
004,.. мараты
15 . Джердималиева Р.Р.,Карамолдаева-1 - 20% Гайдар
Г.Ж. Қазақ мектептеріне арналған кітапха
музыка бағдарламасы, Алматы,1984 насы
ж.
16 Байділдаев Ө Музыка сабағы. Орта оз
мектептің 5-сыныбына арналған -2-№5ғи
оқулық. –Алматы “Рауан” 1997. мараты
17 Ертаева А. XXI ғасыр мектебінің 1 20% оз
проблемалары Музыка әлемінде, -2-№5ғи
2004. №4 мараты
18 Кетегенова Н, Жұманова Ү. Қазақ 6 - 50% оз
музыкалық әдебиеті, -2-№5ғи
Оқу құралы, А. 2000 ж мараты
19 Кабалевский Д. Музыка туралы 2 1 оз
әңгіме, М. 1977ж. -2-№5ғи
мараты
20 . Қарамолдаева Г. Мектептегі 1 20% оз
музыка пәнінің мұғалімдеріне -2-№5ғи
арналған әдістемесі, Алматы, мараты
1982ж.
21 Менаяқова М., Қарамолдаева Г. 1 20% Гайдар
Мектепте музыка тәрбиесін кітапха
беру әдістемесіАлматы. насы
Әл-Фараби, 1997 ж.
22 Сағынтаев П., Шәкірбаева А. 2 - 20% Гайдар
Бастауыш сыныптарда музыкалық кітапха
тәрбие беру әдістемесі. Алматы. насы
Рауан, 1996ж.
23 . . Қоңыратбаев Ә. Көне мәдениет- - Гайдар
жазбалары, оқу құралы, А. 1991 ж кітапха
насы
24 Ушинский К.Д. Балаларды 1 - 50% Гайдар
тәрбиелеу және оқыту жөніндегі кітапха
таңдамалы пікірлері. Алматы, 1961
ж.
25 Ұзақбаева С. Өміршен өнер өрісі: 50% насы
Оқушыларға музыкалық эстетикалық
тәрбие беру. Алматы,1988 ж.
26 Ұзақбаева С., Махметова Б. Ұлт - 1
өнерін өрнектеген . Алматы, 2000
ж.
27 Халабузарь П., Полполв В., 4 1
Добровольская Н. Методика
музыкального воспитания, М., 1998
ж.
28 Музыка әлеміде Алматы, 2004 № 2 40%

5 Дәрістік кешен (дәріс тезистері, көрнекілік, таратылу материалдары,
қажетті әдебиет тізімі).
№ 1 дәріс
Дәріс тақырыбы: Музыкалық білім берудің тарихы мен теориясы курсының
мақсаты, міндеттері және мазмұны
Дәріс мазмұны: Музыкалық білім беру таририхы мен теориясының
басты мақсаты оқушылардың шығармашылық ой-өрісін және жеке қабілеттерін
дамыту, музыка өнері арқылы әсемдікке, сұлулықты сезіне білетін, ішкі
рухани дүниесі бай, жеке тұлғаны тәрбиелеу. Музыка мұғалімдерінің музыка-
педагогикалық дербестілік және тұтастылық қағидасы ғылымилық, теорияның
тәжірибесімен байланысты, оқыту мен тәрбиенің бірлігі сияқты нақты
тұрғысынан тұжырымдалады. Музыка пәндері саласындағы теория мен тәжірибесің
өзара байланысы бір жағынан, теория мен тәжірибенің танідың түсіндірудің
және болжамдаудың құралы, оның тиімділігін талдаудың және бағалаудыңқұралы,
оның тиімділігін талдаудыңжәне бағалаудың негізі болып табылатыныда көрініс
табады. Ол музыка педагогика саласындағы құбылыстарды түсіндіруге ғана
емес, олардың пайда болуын алдын ала білуге де көмектеседі. Білім берудің
ұллтық моделіне көшкен қазіргі мектепке ойшыл, зерттеші, өз ісінде қатып
қалған жаттандылықтан аулақ, тәжірибелік қызметте педагогикалық үйлестіруді
шабер меңгерген іскер педагог қажет
Білім беру –тәрбиелеу мен оқытудың үздіксіз үрдісі екені заңды нәрсе.
Бұл ұрдістегі басты тұлға –мұғалім. Демек, ұрпақ тәрбиесі мәселесін
халықтық құрдылқтар негізінде жетілдіру, қазіргі педагогика ғылымының
алдында тұрған ауқымды істердің бірі. Жас ұрпақтың ұлттық игілікте мен
адамзаттың мәдани мұрасының сабақтастығын сақтай отырып, тәрбиелеу арқылы
әрбірініңжеке тұлғалық сапалары жан-жақты дамыту жаңа мектептің басты
мақсаты болып табылады.
Өзін-өзі тексеретін сұрақтар
1.Музыкалық білім берудің тарихы мен теориясы пәні және қызметі
2.Теория, тарих, муузыкалық білім ұғымдарын қалай түсінесіндар
3. Музыкалық білім берудің тарихы мен теориясы басты категориялары
Пайдаланатын әдебиеттер
1. Абдуллин Э.Б. Е.В.Николаева Музыкалық білім беру теориясы
Құрастырып аударған Н.Дүкенбай ПМПИ баспасы, 2007.
2.Балтабаев М.Х. Қазақ музыкасы және студент-жастар.А. 1991ж.
3. Менаяқова М., Қарамолдаева Г. Мектепте музыка тәрбиесін
беру әдістемесіАлматы. Әл-Фараби, 1997 ж.

№ 2 дәріс
Дәріс тақырыбы: Қазіргі таңдағы музыкалық білім мәселелерінің мақсаты
Дәріс мазмұны: Қоғамның әлеуметтік,экономикалық,техникалық
салаларында болып жатқан іргелі өзгерістер өз орнында білім беру саласына
да әсер етіп оқыту мен білім беруді заман талаптарына сай бейімдеуді талап
етуде. Қазіргі күндегі білім берудің мақсаты оқушының жан-жақты ұйлесімді
дамуы, өзін-өзі дамыту үшін жағдай жасау және өзгермелі өмір жағдайларында
өз бетінше дұрыс шешім қабылдай алу дағдыларын қалыптастыру болып
табылады.Осы мақсатты жүзеге асыру білім беру жүйесінде өзгнрістер жасауды
талап етеді. Қазір елімізде білім беру, жас ұрпақты тәрбиелеу
мәселелері саласында түбегейлі, шұғыл бетбұрыстар жасалып жатқаны белгілі.
Тәуелсіздік туын тіккен жас мемлекетіміздің болашағына тұтқа болар білімді
де білгір, білікті азаматтар даярлау – бүгінгі күннің мақсаттарының бірі.
Сондықтан да мектептердегі оқу –тәрбие жұмыстары мен педагогикалық ғылым
жүйесінде бұрыннан жинақталған мол тәжірибелерін тиімді жақтарын сұрыптай
пайдалана отырып, қазіргі қоғамдық - әлеуметтік үрдістерге сай, жаңаша
түсінік – таным мен жан-жақты білім беру, келешектің әмбебап маман
мұрагерлерін дайындау міндеті қойылып отыр.
Қазіргі таңда білім шарттары бойынша оқушыларға музыкалық білім берудің
мазмұны мен олардың музыкалық дамуы арасындағы байланысын, музыкадан сабақ
берудің жаңарту үрдісінің тиімді критерийлерін жасаудағы ұмтылыс оқушыларға
музыкалық білім беру әдістемесінің интеграциясы мен бағдарламалар
нұсқаларында ерекше өзекті мәселе болып отыр. Қазіргі жас буын педагог-
музыканттар балалармен жұмыс жасау барысында танымал отандық және шетел
прогресшіл қайраткерлерінің ұсынған жаппай музыкалық білім беру идеясына
сүйене отырып, оның мазмұнын жаңартуға тырысады. Мұғалім мамандығында қарым-
қатынас жасау іскерлігі кәсіби қажетті қасиет болып табылады. Қазіргі жалпы
білім беретін мектептегі оқытудың мазмұны мен құрылымы өзгеріп отырған
кезеңде оқушылардың музыкаға деген қызығушылығын қалыптастыруда ойын
технологиясының алар орны ерекше.
Өзін-өзі тексеретін сұрақтар
1. Музыкалық білім берудегі музыка туралы білімнің әртүрлі сипаттама
берініз
2. Музыкалық білім берудің негізгі мақсатын атаныз
3. Жалпы білім беретін мектептегі оқытудың мазмұны мен құрылымы
Пайдаланатын әдебиеттер Әдебиеттер Ш.Б.Құлманова, М.А.Оразалиева,
Б.Сүлейменова
Музыка. 1-2 сыныпқа арналған оқулық. Алматы, 1998
2.Балтабаев М.Х. Қазақ музыкасы және студент-жастар.А. 1991ж.
3. Менаяқова М., Қарамолдаева Г. Мектепте музыка тәрбиесін
беру әдістемесіАлматы. Әл-Фараби, 1997 ж.

№ 3 дәріс
Дәріс тақырыбы: : Әлеуметтік құбылыс ретіндегі музыкалық өнер
Дәріс мазмұны: ). Тәрбиенің аса маңызды құрамы - өнер. Оның ішінде
өте кең, сан қырлы ұғымды қамтитын – музыкалық өнер.
Музыка – адамзаттың рухани азығы, жан серігі және тілмен айтып жеткізе
алмайтын ұшқыр қиялы, нәзік сезімі. Ол өзінің көркемдігі және нәзіктігімен
адам жанын баурап, олардың ақыл-ой, сана-сезімінің кеңейіп, жақсы мінез-
құлықтардың қалыптасуына әсерін тигізеді.
Музыка жалпы өмірдің, бүкіл дүниенің қимыл іс-әрекетін образды
бейнелейтін диалектикалық құбылыстардың әсерлі дыбыстардың ұйқасуы,
үндесуі, әуезді жинақылығы. Ақылман Аристотель адамның жан-жақты мәдени
және рухани дамуына ерекше мән беріп, әсіресе, өнер, соның ішінде музыка
адамдарды тәрбиелеудің негізгі құралы деп танған.
Эстетикалық тәрбиенің негізгі құралдары – музыка, әдебиет және
бейнелеу өнері. Олар зор идеялық роль атқарады. Өнер түрлері адамды
қуанышқа бөлейді, жігерлендіреді, олардың идеялық жағынан баюына игі әсер
етеді. Өнер түрлері адам санасына белгілі бір көзқарастарды әр түрлі
құралдар арқылы (музыкада-симфония, оратория, ән; әдебиетте - проза,
поэзия; бейнелеуде – жанр, пейзаж ) енгізеді Өнер өзінің нақты түрлерінде
өмір сүреді: әдебиет, театр, графика, көркемсурет, мүсіндеу, хореография,
музыка, сәулет, қолданбалы және сәндік өнер, т.б. Мектеп жұмыс жасайтын
аймақтың өзіндік ерекшелік жағдайларын, оқушылардың ұлттық және әлеуметтік
ерекшеліктерін есепке алуда көрінеді. Олар мектеп ұжымының оқыту мен
тәрбиеде жоғары нәтижелерге қол жеткізуге мүмкіндік береді. Мектептердің
барлығына тән жалпы белгілері бар: әрбір оқушы тұлғасын құрметтеуге
негізделген педагог пен оқушылардың қарым-қатынас жүйесі; өзін-өзі басқару
органдарын құру және олардың жұмысын қолдау; мектеп үшін маңызды шешімдерді
бірігіп қабылдау; мектеп дәстүрлерін қалыптастыру; мектепте сезімдік
қолайлы жағдай тудыру.
Жоғарыда қаралған идеялардың кейбіреуі ойын терапиясы негізін жасауда
және дарынды балаларды оқыту әдістемесін жасауда өз жалғасын табуда.
Өзін-өзі тексеретін сұрақтар
1. Музыка өнерінің жеке тұлғаны қалыптастырудағы мәні
2. музыкалық өнер мен музыкалық білім берудің эстетикалық бағыттылығы
Пайдаланатын әдебиеттер
1. Әбдиев Ж.,Бабаев С.,Құдиярова А. Педагогика. Алматы: Дарын,2004,

2. Бейсенбаева А. Пәнаралық байланыс негізінде оқу процесін ұйымдастыру.
Алматы, 1995 ж.
3.Ұзақбаева С., Махметова Б. Ұлт өнерін өрнектеген . Алматы, 2000 ж.

№ 4 дәріс Тұлғаның музыклық мәдениетін қалыптастырудағы музыкалық білім

Дәріс мазмұны: Жас ұрпақты сапалы тәрбие және сапалы білім беру деңгейіең
алдымен мұғалімнің даярлығына,оның іс-тәжірибесінің қалыптасып шындалуына
байланысты. Мектептегі оқушының музыкалық мәдениетің қалыптастыруда музыка
мұғалімінің орындаушылық шеберлігі орындалатын шығарманың көркемдік,
өнегелік мазмұнын ашу. Оқушылардың шығармашылық мүмкіндігін көтере білетін
эстетикалық талғамын дамытатын мәні зор. Осы бағытта келешек жас ұрпақты
сапалы білім беруші, ең алдымен, болашақ музыка мұғалімінің кәсіби
даярлауға оқуы, іс-тәжірибесінің қалыптасып шыңдалуына байланысты. Музыка
мұғалімі маман педагогикалық тәрбиелік, ұйымдастырушылық дағдылардың басын
біріктіріп әртүрлі іс-әрекеттерді құрайды. Осы іс-әрекеттер балалардың
музыкалық мәдениетін қалыптастыруға және оны белгілі мақсаттарға жету
барысындағы орындаушылық біліктілік пен дағдыларына тығыз байланысты.
Мектептегі музыка сабағы бір сынып оқушылары ұжымдылық болып саналады.
Өзін-өзі тексеретін сұрақтар
1. Мектептегі оқушының музыкалық мәдениетің қалыптастырудың мәні
2. Музыкалық тәрбиенің тенденциялары
3. Қазіргі оқушының музыкалық мәдениетінің ерекшелігі
Пайдаланатын әдебиеттер1.Джердималиева Р.Р.,Карамолдаева Г.Ж. Қазақ
мектептеріне арналған музыка бағдарламасы, Алматы,1984 ж.
2.Жарықбаев Қ. Қазақ тәлім-тәрбиесі, А. 1993 ж.
3.Ұзақбаева С., Махметова Б. Ұлт өнерін өрнектеген . Алматы, 2000 ж.

№ 5 дәріс
Дәріс тақырыбы: ТМД елдеріндегі музыкалық тәрбие беру саласында озық
тәжірибелердің қолдануы
Дәріс мазмұны: Білім берудің ұллтық моделіне көшкен қазіргі
мектепке ойшыл, зерттеші, өз ісінде қатып қалған жаттандылықтан аулақ,
тәжірибелік қызметте педагогикалық үйлестіруді шабер меңгерген іскер
педагог қажет. Ұстаз –жеке тұлға.Ол үлкен ақыл, парасат иесі, тәлімді
тәрбиеші, өмір тәжірибесі мол, мейірім –қайырымы көп ұлағатты жан.
Мұғалімнің ғылыми білімдер жүйесін меңгеру жоғары болуы керек. Дегенмен
осындай жағдайда ол мұғалімнің кәсіптік дәрежесінің бір ғана көрсеткіші
бола алады. Ал білімді педагогикалық қызметтің мақсатымен, әдіс-
жағдайларымен байланыстыра ұштастыра білу шеберлігі шешуші көрсеткіш болып
табылады.

Өзін-өзі тексеретін сұрақтар
1.Ежелгі ккезндегі музыкалық тәрбие беру тәжірибесі қалыптасуының
мәні
2. Музыкалық білім беру саласында озық тәжірибелердің қолдануы

Пайдаланатын әдебиеттер1.Абдуллин Э.Б. Е.В.Николаева Музыкалық білім
беру теориясы Құрастырып аударған Н.Дүкенбай ПМПИ баспасы, 2007.

2.Жарықбаев Қ. Қазақ тәлім-тәрбиесі, А. 1993 ж.
3.Ұзақбаева С., Махметова Б. Ұлт өнерін өрнектеген . Алматы, 2000 ж.
4. Менаяқова М., Қарамолдаева Г. Мектепте музыка тәрбиесін

№ 6 дәріс
Дәріс тақырыбы ХІХ ғасырдың соңы мен ХХ ғасыр басындағы балалардың
музыкалық тәрбиесі.
Дәріс мазмұны: XIX ғасырдың соңы мен XX ғасырдың басында музыкалық
білім беру педагогикасы дербес ғылым ретінде дами бастады. Оған бірнешс
факторлар себепкер болды.
Зерттеушілер музыкалық білім беру педагогикасының ғылым ретінде
қалыптасу, даму жағдайын басты үш кезеңге бөліп қарастырады.
Музыкалык білім беру педагогикасының негізін салушы ғалым-ұстаздардың (А.Н.
Карасев, С.И. Миропольский, Д.Н. Зарии, А.Л. Маслов, Н.Е.Брюсов, Б.Л.
Яворский, С.Т. Щацкий, В.Н. Щацкая және т.б.) педагогикалық іс-әрекеттің
белсенділігі және музыкалық тәрбие берудің мазмұнын, әдіс-тәсілдерін
қарастыруға арналған бірқатар музыкалық-педагогикалық еңбектердің жарық
көруімен сипатталады. Музыкалық білім беру педагогикасының проблемаларын,
соның ішінде музыкалық тәрбиенің мазмұнын, әдіс-тәсілдерін анықтау ісімен
айналысушылардың бірі А.Н. Карасев болды. А.Н. Карасевтің Ән айту
әдістемесі өз кезінде аса танымал еңбектердің бірінен саналған-ды.
Әдістемеде ән айтуға үйретудің мақсаты және одан туындайтын нақты
міндеттер, ән айтудың тәрбиелік маңызы анықталған. Автордың пікірінше, ән
айтудың мақсаты - балалардың музыкалық қабілеттерін, сонымен бірге дауыс
сөйлеу, тыныс алу органдарының іс-әрекетін белсендіру қалыптасқан
музыкалық қабілеттері мен іскерліктерін оқуда қолдана білуге
дағдыландыру. Ол нота сауаттылығын ашу жөнінде де құнды пайымдаулар жасады.
Осы жөніндегі әдістемелік ұсыныстары Францияда қолданылды.
А.Н. Карасаевтің әдістемесіне сол кездегі ағарту саласындағы схоластика
мен формализм тән болғанымен, онда балаларға музыка сауаты жөнінде
мағлұматтар беру, әнді музыкалық аспаптың сүйемелінсіз және бірнеше дауыста
әдемі сала білу жөнінде аса маңызды ірі қадамдар жасалды. Оның тағы бір қол
жеткізген жетістігі музыканы оқытуда бірізділік пен сабақтастық талаптарын
ұстануы болып табылады.
ХIХ ғасырдың соңында музыкалық білім беру педагогикасының қалыптасуына
мен А.Л. Маслов өлшеусіз үлес қосты. Олар өздерінің педагогикалық
тәжірибесіне сүйене отырып, балалардың музыкамен шұғылдануға деген
әуесқойлығын, шығармашылық белсенділігін арттыру негізінде олардың
музыкалық болатындығын дәлеледеп берді. Д.Н. Зариннің Мектепте хормен ән
салу әдістемесі оқу құралында музыкалық қабілеттерді дамытудың бірқатар
мәселелері қарастырылған. Оның пайымдауынша,балалардың шығармашылық
белсенділігін арттыру музыкалық қабілеттерді дамытудың негізінде жүзеге
асуы тиіс. Автордың балаларға белгілі бір мәтінге немесе аяқталмаған
музыкалық фразаны жалғастыра әуен шығарып аяқтау; музыканы қабылдауды әнді
орындау және импровизациялау негізінде ұйымдастыру; музыка сауатын
меңгеруде дыбыстың қатынасын, қозғалысын бейнелейтін әуендер шығару сияқты
ұсынған шығармашылық тапсырмаларының, сонымен қатар музыкалық есту, ырғақты
сезіну қабілеттерін дамыту, әнші даусының тәрбиесі, әнді үйрету, репертуар
сұрыптау бойынша ұсынған әдістемелерінің практикалық маңызы зор.
Д.Н. Зариннің денсаулығы дұрыс қалыптасқан балалардың барлығының да
музыкалық есту қабілетін дамытуға болатындығы және олардың шығармашылық
белсенділігін үнемі ынталандырып отыру қажеттігі туралы пікірі музыкалық
білім беру педагогикасында бүгінгі күнде де өз мәнін жойған жоқ.

Өзін-өзі тексеретін сұрақтар
1. ХІХ ғасырдың соңы мен ХХ ғасырдың бірінші жартысындағы музыкалық
тәрбиенің ерекшеліктері
2. Н.Е.Брюсова, Б.Л.Яворский ғалым –педагогтардың музыкалық-педагогикалық
көзқарастарындағы жалпы қағидалар мен өзіндік ереккшелікктері
3. Д.Б.Кабалевскийдің музыкалық тұжырымдамасының тарихи маңызы
Пайдаланатын әдебиеттер1.Джердималиева Р.Р.,Карамолдаева Г.Ж. Қазақ
мектептеріне арналған музыка бағдарламасы, Алматы,1984 ж.
2.Жарықбаев Қ. Қазақ тәлім-тәрбиесі, А. 1993 ж.
3.Ұзақбаева С., Махметова Б. Ұлт өнерін өрнектеген . Алматы, 2000 ж.

№ 7 дәріс
Дәріс тақырыбы: Қазақстандағы мектептерінде музыкалық білімнің қалыптасуы
және дамуы ( 1921 -1960)
Дәріс мазмұны: Одақ көлемінде кеңінен өріс алған мәдени құрылыс ісі
Қазақстанда музыкалық білім беру ісінің дамуына үлкен септігін тигізді.
Балалар музыка мектептерін, техникумдар мен жоғары оқу орындарындағы
жұмыстарды бір жүйеге келтіру ісі қолға алына бастады. 30-шы жылдардағы
тағы бір жетістік Қазақстандағы барлық мектептердің Ресейдің музыкалық
білім беру бағдарламасымен оқытуға көшуі еді.
Алайда Қазақстанда оқулықтардың, оқу құралдарының, кәсіби мамандардың
жетіспеуінен музыкалық білім беру артта қалып отырды. Бұндай
кемшіліктерді жою мақсатында тәрбие жұмысының негізгі формасы ретінде
үйірме жұмысына көп мән берілді. Барлық мектептерде музыка, хор, драма
үйірмелері жұмысы жанданды. Сөйтіп, көркемөнерпаздар ұжымдары оқушыларға
музыкалық тәлім-тәрбие беруде қыруар іс атқарды.
Сонымен, соғыс және соғыстан кейінгі жылдары сыныптан тыс және
мектептен тыс іс-әрекеттер осы бағыттағы жұмыстардың негізгі формасы болды.
Ал музыкалық тәрбие мазмұндық жағынан бейбітшілік пен достық, бақытты өмір,
патриоттық сипатымен ерекшеленді.
Сөйтіп, Қазақстанда оқу құралдары мен әдістемелік еңбектер жарық
көрді. Оқу министрлігінің бұйрығына сәйкес халыққа білім беру жүйесінің
қайта құрылуына байланысты жалпы білім беретін мектептердің бәрі жаңа оқу
жоспары мен бағдарламаларына көше бастады. Сөйтіп, ән-күй сабақтары
бастауыш, сегізжылдық қазақ мектептерінің 1-7 сыныптарында 1 сағаттық
апталық жүктемемен оқытыла бастады. Осындай өзгерістерге байланысты ән-күй
пәнінің бағдарламасы қайта қаралды.
Өзін-өзі тексеретін сұрақтар .
Қазақ даласында музыкалық білім берудің Қазан төңкерісіне дейінгі кезенде
дамуы
ХХ ғасырдың 20-60 ші жылдарында Қазақстанда музыкалық білім берудің жағдайы
Қазақстандағы алғашқы музыкалық білім мен тәрбие беру мазмұнына сипаттама

Пайдаланатын әдебиеттер
1. Абдуллин Э.Б. Е.В.Николаева Музыкалық білім беру теориясы
Құрастырып аударған Н.Дүкенбай ПМПИ баспас
2.Балтабаев М.Х. Қазақ музыкасы және студент-жастар.А. 1991ж.
3. Менаяқова М., Қарамолдаева Г. Мектепте музыка тәрбиесін
беру әдістемесіАлматы. Әл-Фараби, 1997 ж.

№ 8 дәріс
Дәріс тақырыбы: Қазақстандағы музыкалық педагогика саласында ғылыми
мектептердің қалыптасуы және дамуы( С.А.Ұзақбаева, М.Х.Балтабаев,
Р.Р.Жәрдемалиева, Ш.Б.Құлманова)

Дәріс мазмұны: Қазақ мектептеріне арналған бағдарламаны
жасайтын авторлық ұжым құрылды. Оның жетекшісі Б. Ғизатовтың басшылығымен,
ұжым мүшелері Р.Р Джердималиева, Г.Ж. Қарамолдаева 1984 жылдың
қазан айында бейімделген жаңа бағдарламаны, хрестоматиялар мен
фонохрестоматияларды жарыққа шығарды. Аталған авторлы ұжым бастауыш
сыныптарға арналған бағдарламаны әдістемелік жағынан қамтамасыз етуде көп
еңбек сіңірді. Олар қазақ халық музыкасы, Қазақстан композиторларының
әндері мен күйлерінің көркемдік құндылығы мен педагогикалық
тиімділігін ескере отырып, сұрыптап репертуар қалыптастырды. Ән, би, марш
сияқты үш кит әлеміне төртінші жанр - күйді енгізді.Д.Б. Кабалевский
бағдарламасының келесі ерекшелігі репертуарға енген музыкалық шығармалардың
көбі тыңдауға, әрі орындауға арналғандығы жэне нота сауатын игерту болып
есептелінді. Ш.Б. Құлманова атап өткендей, аталған бағдарламаның бірегей
тақырыптық негізде түзілуі қазақ халық музыкасын, оның ерекше бітімді
әсемдігін толығымен пайдалануға шектеу болды.
90-шы жылдары республикада ұлттық музыкалық ерекшеліктер
ескерілген, қазақ мектептерінің мұқтаждығын қанағаттандыра алатын
жаңа оқу бағдарламаларын дайындау қажеттілігі өріс алып, қазақтың дәстүрлі
көркем мәдениеті арқылы оқушылардың музыкалық-эстетикалық тәлім-тәрбиесін
жетілдіру мен оны оқу орындарында жүзеге асыру жүйесінің болмауы арасындағы
қарама-қайшылық шиеленісе түсті. Музыкалық білім беру саласындағы орын
алған қарама-қайшылықтардың шешімі іздестіру қазақстандық ғалым-
педагогтардың музыкалық педагогикалық ғылыми-зерттеу жұмыстарын
белсендірді. М.Х. Балтабаев - 100-ден аса мәдениеттану, фольклорі
музыкалық-эстетикалық тәрбие мәселелерін қарастырған еңбектердің
авторы. Ғалым-педагогтің жалпы білім беретін мектептердің 5-6 сыныптары
үшін Музыка, 10-11 сыныптар үшін Өнер шетелдік және бүгінгі көркем
мәдениет), балабақшалар бағдарламалары және әдістемелік кешені, жалпы
білім мсктептердің бастауыш, орта, жоғары сыныптары үшін - оқу
бағдарламалары, жоғары оқу орындарының музыка-педагогика факультеті үшін
арнайы курстардың оқу бағдарламалары, оқу жоспарлары, бастауыш сыныптарға
Әсем саз, бастауыш сынып мұғалімдеріне арналған Елім-ай
оқулықтары, оқу құралдары жарық көрген.
М.Х. Балтабаев музыкалық-эстетикалық білім беру жүйесін жасауда
дәстүрлі көркемдік мәдениеттің бай мүмкіндіктері толық пайдаланылуы қажет,
сонымен бірге бүгінгі дәстүрлі білім мен тәрбие жүйесін жаңа сападағы
деңгейге көтеру механизмдерін іздестіру бүгінгі күндегі көкейкесті
талаптардың бірі деп есептейді. Ол өз зерттеулерінде халықтық ән
мәдениетін, сәндік-қолданбалы мәдениетін, халықтық би мәдениетін, халықтық
сөйлеу мәдениетін дәстүрлі көркем мәдениеттің жүйеқұраушы компоненттері
ретінде оқушылардың музыкалық-эстетикалық тәрбиесіне деген жаңаша
көзқарасын ұсынады.
М.Х. Балтабаев жетекшілігіндегі авторлық ұжым Елім-ай ән-күй
бағдарламасын дайындады. Бағдарламаның мақсаты-оқушылардың рухани
мәдениеттің ажырамас бөлігі болып табылатын музыкалық мәдениетін
қалыптастыру. Елім-ай ән-күй бағдарламасының білімділік, тәрбиелік
мақсат, міндеттері жеке дәстүрлі-көркемдік тәрбиесінің өлшемдері мен
көрсеткіштеріне сәйкес анықталған.
Елім-ай бағдарламасы қазақ халқының көркемдік шығармашылығының сан
түрін кешенді түрде пайдалану негізінде бала психикасының түрлі жақтарына
кешенділікпен ықпал етуді көздейді. М.Х. Балтабаев осы өнер атаулының қай-
қайсысын пайдалануда синхрондылықты сақтауды міндетті деп санамайды.
Керісінше, білім берудің мақсаты мен міндеттеріне сәйкес, әсіресе бастапқы
кезеңде кезекпе-кезең пайдаланудың тиімділігін атап көрсетеді. Әрине, бұл
жерде оқу міндеттерін шешуде мұғалімнің ролі ерекше екендігі және оның
педагогикалық шеберлігі, ән мен күй, би, сәндік-қолданбалы өнер салаларынан
кәсіби деңгейі аса жоғары болуы шартты екендігі байқалады.
Алайда республикадағы жоғары оқу орындарында болашақ музыка пәні
мұғалімдерін жоғарыда аталған талаптарға сай даярлауға қазіргі кезеңдегі
мүмкіндіктер жоқтың қасы. Яки, бағдарламаны ойдағыдай алып шығатын, оның
барлық міндеттерін шеше білуге қабілетті педагогикалық кадр даярлығы осы
бағдарламаны қазақ мектептерінде кеңінен ендіруге кедергі болғандығын айтып
өтуіміз керек.
Елім-ай - қазақ халық мәдениетінің өзара байланысы мен синкреттілігін
ашып көрсететін бағдарлама. Оның авторлары өскелең ұрпаққа өнер түрлерінің
(ән, аспаптық, сәндік-қолданбалы, би, ауызекі-поэтикалық) мәні мен маңызын,
олардың халық өмірінде алатын орнын түсіндіруді, шығармашылық мұраға деген
сыйластықты көзқарасын, сондай-ақ балаларды осы өнер түріне қатысты іс-
әрекеттерге тартуды мұрат еткен.
Оқушыларды қазақ халқының ерекше мәдениетіне тартуға деген талпыныс А.
Райымбергенов бастаған авторлық ұжым дайындаған Мұрагер атты музыка
бағдарламасынан байқалады. Бағдарламаның мақсаты - қазақстандық
патриотизмді, ұлттық рухани байлықтың мұрагері екендігін сезінетін, өз
халқының салт-дәстүрін, өнерін, ана тілін білетін Қазақстан Республикасының
азаматын тәрбиелеу.
Аталған бағдарламаның басты ерекшелігі - балаларды домбыра шертуді
нотасыз, ауызша әдіспен үйрету және халық әндерін домбыраның сүйемелдеуімен
орындауға машықтандыру.
Халықтың ән-күйін меңгерту қарапайымнан күрделіге қарай принципіне
негізделген. Балалар бастапқыда қарапайым да жеңіл-желпі жаттығулар жасап,
аса күрделі емес ән-күйлерді орындауға машықтандырылса, бірте-бірте
күрделірек шығармаларды орындауға үйретіледі. Білім мазмұнында ән, күй,
жыр, терме, айтыстар, би, қолданбалы және сәулет өнерінен мағлұматтар беру
де қарастырылған. Оқу жүктемесі аптасына үш сағаттан жоспарланған. Тағы бір
айта кететін жайт, бағдарламаның құрылымдық жоспарында балаларды нота
сауатынсыз домбыра тартып үйрету бағытының басым болуы. Бұл өз
кезегінде бағдарламаның Музыка сабағынан гөрі домбыра үйрену үйірме
жұмысына жақын екендігін, әрі апталық сағат санының типтік оқу жоспарына
сәйкес емес екендігін көрсетеді.
Сөйтіп, өткен ғасырдың 90-шы жылдарында ұлттық сана-сезімнің өсуі
бастауыш мектепте ұлттық негізде музыкалық тәрбие беру бағытында бірқатар
жаңашылдықтың дамуына ықпал етті. Нәтижесінде музыка пәні бойынша Елім-
ай (жетекші М.Х. Балтаев), "Мұрагер (жетекшісі А. Райымбергенов)
сияқты бірнеше баламалы бағдарламалар өмірге келді.
Ендігі жерде оқушылардың туған халқының мәдениет негіздері жөніндегі
білімі мен тәрбиесіне ықпалын тигізетін халықтың тарихы, өмір сүру
болмысы, салт-дәстүрі ұғым-түсініктерін кеңейтетін, өзін ұлттың мүшесі және
азаматы екендігін саналы түрде ұғынуын, отбасы мен мектептегі мінез-құлық
нормалары жөніндегі ұғым-түсініктерін қамтамасыз ете алатын және типтік оқу
жоспарына қойылатын ғылыми-теориялық, әдіснамалық талаптарға сай
бағдарлама жасау қажеттігі белең алды. Ондай бағдарлама Ш.Б.Құлманованың,
М.А.Оразалиеваның, Б. Сүлейменованың авторлық бірлестігі арқасында жарыққа
шығып, Қазақстан мектептерінің игілігіне айналды.
Бағдарламада 1993 жылы 8 сәуірде жарияланған Қазақстан Республикасы
жалпы білім беретін мектептеріндегі білім мазмұны тұжырымдамасы,
мемлекеттік оқу жоспары және оқу бағдарламасына қойылатын дидактикалық
қағидалар негізге алынған.
Педагогика ғылымында оқу жоспарын құрудың бірнеше амал -
жолдары (түзу сызықты, концентрлік, спиральды) қалыптасқан. Аталған
бағдарлама осы спиралды құру жолымен құрастырылып және педагогика ғылымында
білім мазмұнын құру, дайындау бойынша қалыптасқан ерекшеліктерді басшылыққа
алған.
Ш.Б. Құлманова - жалпы білім беретін мектептердің музыка пәні оқу
бағдарламаларының көрнекті авторының бірі. Ол XX ғасырдың 20-30
жылдарындағы музыка пәні оқу бағдарламаларына және қазақ халық музыкасына
негізделген типтік бағдарламаларға жасаған талдауы арқылы музыкалық
педагогика тарихын зерделеуге және музыкалық білім беру мазмұнын анықтауға
мол үлес қосты. Автор осылайша бұған дейінгі музыка пәні бағдарламаларының
жеткен жетістігі мен олқылықтарын сыни тұрғыдан сараптай келе және оқу
бағдарламасын құру, білім мазмұнын анықтау жөніндегі педагогика ғылымының
қағидаларына сүйене отырып, қазақстандық ғалым - педагогтардың (М.
Оразалиева, Б. Сүлейменова) қатысуымен музыка пәнінің типтік бағдарламасын
жасап ұсынды. Аталған бағдарлама Қазақстан Республикасы мектептерінде
қолданыс табуда. Бағдарламаны әдістемелік қамтамасыз ету үшін әдістемелік
тұрғыдан негізделген түрлі нұсқаулар, хрестоматиялар, білім стандарттары
жарық көрді.
Өзін-өзі тексеретін сұрақтар
1. ХХ ғасырдың 90-ші жылдарында Қазақстандағы музыкалық білім берудегі
жетістіктер
2. Елім ай бағдарламасының мақсат міндеттері және басты идеялары
3. Ш.Б. Құлманованың - жалпы білім беретін мектептердің музыка пәні оқу
бағдарламасының мазмүндық сипатамасы

Пайдаланатын әдебиеттер.Сағынтаев П., Шәкірбаева А. Бастауыш
сыныптарда музыкалық тәрбие беру әдістемесі. Алматы. Рауан, 1996ж.
2. Қарамолдаева Г. Мектептегі музыка пәнінің мұғалімдеріне арналған
әдістемесі, Алматы, 1982ж.
3. Музыка әлеміде Алматы, 2004 № 2

№ 9 дәріс
Дәріс тақырыбы: Шетелдегі балалар музыкалық тәрбиесінің қалыптасу тарихынан

Дәріс мазмұны: Мектептерде музыкалық білім мен тәрбие мақсаты мен
міндеттері, талаптары айқындалып, музыкалық білім беру мен тәрбиелеудіц
жүзеге асыру жолдары қарастырыла бастады. Ән сабағын оқытуға қойылатын
талаптар күшейтіліп, білім мазмұнын сұрыптау қолға алынды, сабақ өткізу
әдістемесін жасау және оқу құралдарын дайындау жұмыстары жоспарланды.
Ән сабағын жүргізетін мұғалім даярлығы да назардан сырт қалған жоқ.
Бұл жұмысқа Халық ағарту комиссариаты беделді, әрі танымал сазгер-
педагогтерді тартып, нақты тапсырмалар жүктеді. Сол кезеңде В.Г. Асафьев,
В.Г.Каратыгин, Н.Я. Яворский, Н.Л. Гродзенская және т.б. педагогтердің
музыкалық тәлім-тәрбиенің өзекті мәселелері бойыгнша жүргізген
ізденістері музыкалық педагогиканың дамуына игі ықпалын тигізді. Ол
өз еңбегінде музыкалық қабілеттерді, әсірес музыканы қабылдау қабілеттерін
балаларды теориялық білімдермен қаруландыру негізінде дамытудың қажеттігі
жөнінде бүгінгі музыкалық білім беру педагогикасы проблемалармен үндес
тұжырымдар жасаған.
Мектептегі музыкалық тәлім-тәрбиенің мақсаттары мен мазмұнын анықтау,
оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамыту мәселелері қарастырылған.
Н.Я. Брюсованың, музыка сабағын жобалау, құру мәселелерін талқылауға
арналған М.М. Койранскаяның мақалары да музыкалық білім беру педагогикасы
теориясының дамуына айтарлықтай үлес қосқан еңбектер деуге болады.
Б.В. Асафьев өзінің еңбектерінде мектеп оқушыларының музыканы
қабылдау қабілетін, музыкалық талғампаздығын дамыту мәселелеріне көп көңіл
бөлді. Оның пайымдауыншы, музыка сабағында тек музыкалық, шығармаларды
тыңдаумен ғана шектелмеу керек, керісінше, олардың музыкалық қабылдау
мүмкіндіктерін кеңейту қажет, яғни музыканы практикалық жағынан
меңгерту міндеттері қойылуы тиіс. Ол үшін Б.В. Асафьев оқушылардың
шығармашылық қабілеттерін сджамытуға ықпалын тигізетін хормен ән салу
әрекеттеріне көбірек назар аударуды ұсынды.
Өзін-өзі тексеретін сұрақтар
1.Д.Б.Кабалевсккккийдің музыка нәні бағдарламасының құрылымының
басты ерекшелігі
2. Оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамыту мәселелері

Пайдаланатын әдебиеттер1.Сағынтаев П., Шәкірбаева А. Бастауыш
сыныптарда музыкалық тәрбие беру әдістемесі. Алматы. Рауан, 1996ж.
2.Музыка әлеміде Алматы, 2004 № 2
3. Құлманова, Оразалинова, Сүлейменова. Музыка-1-6 сынып әдістемесі,

№ 10дәріс
Дәріс тақырыбы: Мектепте жас ерекшеліктеріне сай музыкалық тәрбие беру.

Дәріс мазмұны: Оқушылардың шығармашылығы әр сабақтағы музыкалық
іс-әрекет қызметтүріне байланысты қаншалықты жаңашылық әкеле алуымен
бағаланса керек, қатып қалған үйреншікті әдеттен қашу тек шығармашылыққа
ғана тән зандылық. Оқытушының шығармашылық мәнері әрқалай крінеді. Алайда
шығармашылық ізденістің бағыты, мүмкіншілігі шексіз. Әр оқытушы белгілі
оқу бағдарламасына сүәене отырып,өзінің ойлары мен сезімін көрсете
білгені, яғни өз пайымын өткізе білгені керек. Бұл ретте әрбір тақырыпты
ашудың мәні оқушылардың шығармашылық қабілетіндамытатын, муөыкалық ойлауды
жетілідіріп, танымдық қызығушылығын қалыптастырарын, тек бүгінгі күндік
емес, болашақтың да кәдесіне жарайтын музыкалық тиянақты білім беруде
жатыр. Сабақ өткізуде оқытудың қазіргі заман әдістері, түрлерімен құрал
жабдықтары пайдалануы тиіс. Оқушы музыканы жүрдім-бардым емес, бар
ынтасымен тыңдауға үйренген жағдайда ғана сабақ ойдағыдай тиімді нәтижеге
жеткізбек.Оқушылары ұдайымузыкалық ойлауға, сергек сезімталдыққа,
танымдық қызығушылығының қалыптасуына өзіндік
белсенділігін арттыруға тырысу керек. Музыкалық білім –музыканы
өмірден туған және өмірмен тығыз байланыстағы жанды, бейнелі өнер деп
қабылдайтын қабілет. Музыкалық білім музыкалық тәрбие мен дамуына қатымты
білімге жатады. Музыкалық негіздің даму ерекшклігі н зерттей отырып,
оқушылар шығарманың мазмұнын ықыласпен тыңдап, пайыммен бағалайды.

Өзін-өзі тексеретін сұрақтар
1. Бастауыш мектеп оқушыларының музыкалық дамуының жас ерекшеліктері
2. Қазіргі оқушының музыкалық дамуының сипаттамасы
3. Оқушылардың музыкалық ойлауының мәні және оның дамуы
Пайдаланатын әдебиеттер
№ 11 дәріс
Дәріс тақырыбы: Орта сыны оқушыларының психологиялық-педагогикалық
сипаттары
Дәріс мазмұны: Жалпы музыкалық тәрбие көлемінде мектептеп
бұрынғы музыка сабақтары арнаулы орындаушылық дағдыларды тар көлемде
қарастырды.
Ал қазіргі музыка сабақтары балаларды жан-жақты дамыту барысында
алдына көптеген мақсаттар қояды
Дәлірек айтсақ: балаларды музыканы тыңдай білуге үйрету, оны тұтастай
қабылдау, сезіну, музыкалық мәнерлілікке баулу, дыбыстардың типін түсіну
және музыкаға қызығушылығын арттыру.
Жан-жақты музыкалық даму баланың ішкі дүниесін байытады, сонымен қатар
музыка өнерін терең және толық қабылдатып қана қоймайды, айналадағы дүниеге
- өмірге, адамдарға деген көзқарасын өзгертеді.
Ән айту, музыка тыңдау, музыка әдебиеттерімен танысу, музыкалық сауат
және қозғалыс (ырғақ) музыкаға тәрбиелеудің міндетті бөлімдері.
Балаларды музыкаға тәрбиелеудеп сан сұрақтардың бірі - музыкалық
шығармашылық болып табылады, яғни балалардың өздері құрастырған вокальдық
және аспаптық шығармалар .

Өзін-өзі тексеретін сұрақтар
1. Оқушылардық психологиялық –педадагогикалық ерекшеліктері
2. Оқушылардың музыкалық тәрбиесінің манызы
Пайдаланатын әдебиеттер1. Музыка в школе, М, Просвещение, 1991ж.
2 Сағынтаев П., Шәкірбаева А. Бастауыш сыныптарда музыкалық тәрбие беру
әдістемесі. Алматы. Рауан, 1996ж.
3 Ушинский К.Д. Балаларды тәрбиелеу және оқыту жөніндегі таңдамалы
пікірлері. Алматы, 1961 ж.

№ 12 дәріс
Дәріс тақырыбы: Білім беру, тәрбиелеу және дамыту үрдісінде музыкалық
білімнің мазмұны
Дәріс мазмұны: Жалпы білім беретін мектептің музыка сабақтары
білім мен тәрбие берудің маңызды бір саласы болып табылады. Музыкалық білім
берудің басты мақсаты оқушылардың шығармашылық ой-өрісін және жеке
қабілеттерін дамыту, музыка өнері арқылы әсемдікке, сұлулықты сезіне
білетін, ішкі рухани дүниесі бай, жеке тұлғаны тәрбиелеу. Музыка
мұғалімдерінің музыка-педагогикалық дербестілік және тұтастылық қағидасы
ғылымилық, теорияның тәжірибесімен байланысты, оқыту мен тәрбиенің бірлігі
сияқты нақты тұрғысынан тұжырымдалады. Оқыту үрдісіндегі тәрбиелеу принципі
оқу үрдісінің объективті заңдылықтарын бейнелейтін маңызды принциптердің
бірі болып табылады. Сабақ құрылымындағы оқыту әдістемелері де тәрбиелеу
мақсатын жүреді. Оқу үрдісіндегі барлық тәрбиелеу мүмкіншіліктерінің жүзеге
асырылуы оқушылардың өзіндік ішкі белсенділік дәрежесіне, оларды өз бетінше
танымдық іс-әрекетке тартуға байланысты болады. Әрине, оқу үрдісіндегі
тәрбиелеу міндеттерін шешу мұғалімнің өзінің жеке тұлғасына, оның қоршаған
болмыстағы фактілері мен құбылыстарды жектізе білу іскерлігіне, пәнге деген
қарым-қатынасына, өз еңбегінің мәнін түсіне біліуіне, өсіп келе жатқан
ұрпақты жан-жақты тәрбиелеудегі жауапкершілік сезіміне байланысты болады.
Жалпы қазіргі білім жүйесі шарттары бойынша бұл принциптің жүзеге
асырылуы бүкіл мектеп оқушыларын кешенді тәрбиелеу мақсатындағы іс-әрекетті
нақтылайды. Бұл принцип оқушылармен сабақта және сабақтан тыс жұмыстарын
жүргізуде мұғалім және тәрбиеші іс-әрекеттерінде кездеседі және де оқушының
іс-әрекетімен өзінше ұштасып жатады. Яғни оның пікірлерінде, қарым-
қатынасында, іс-әрекеттерінде бейнеленеді, оның дүниетаным мен
көзқарастарының қалыптасуына әсер етеді.

Өзін-өзі тексеретін сұрақтар:
1. Музыкалық қызметтердің басты түрлерінің өзарабайланысы
2. Оқушыларды музыканы оқытуда кездесетін спецификалық принциптер
3. Музыкалық білім мен тәрбиенің міндеттері
Пайдаланатын әдебиеттер1.Сағынтаев П., Шәкірбаева А. Бастауыш
сыныптарда музыкалық тәрбие беру әдістемесі. Алматы. Рауан, 1996ж.
2.Музыка әлеміде Алматы, 2004 № 2
3. Құлманова, Оразалинова, Сүлейменова. Музыка-1-6 сынып әдістемесі,

№ 13 дәріс
Дәріс тақырыбы: Оқушыларға музыкалық ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.