РУХАНИ ЖАҢҒЫРУ ИДЕЯСЫНЫҢ ТАРИХИ АЛҒЫШАРТТАРЫ

Жұмыс түрі: Диссертация
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 103 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі

І. Жансүгіров атындағы Жетісу мемлекеттік университеті

Гуманитарлық факультеті

Қазақстан тарихы кафедрасы

МАГИСТРЛІК ДИССЕРТАЦИЯ

«Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» идеясының қоғамдық-саяси, мәдени-ағартушылық және тарихи мәні

/тақырыптың аты/

Орындаған Зейнелгабдылов О. Е. « » 2018 ж.

/қолы/ /Аты-жөні, тегі/

Ғылыми жетекші т. ғ. к., аға оқытушы Толамисов А. Ғ.

/ғылыми дәрежесі/ /қолы/ /Аты-жөні, тегі/

« » 2018 ж.

Қорғауға жіберілсін:

Кафедра меңшерушісі т. ғ. к., доцент Буланов Е. О.

/ғылыми дәрежесі/ /қолы/ /Аты-жөні, тегі/

« » 2018 ж.

Факультет: Гуманитарлық

Кафедра: Қазақстан тарихы

Мамандығы: 6М011400 - «Тарих»

Магистрлік диссертацияны орындаудағы

ТАПСЫРМА

Магистрант Зейнелгабдылов Олжас Ерланович

/Аты-жөні, тегі/

Магистрлік диссертация тақырыбы:«Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» идеясының қоғамдық-саяси, мәдени-ағартушылық және тарихи мәні
№___«___»___20___ж. Университеттің Ғылыми Кеңесінің отырысында бекітілген.
Магистрлік диссертацияны тапсыру мерзімі«___»20___ж.
Диссертацияның шығыс мәліметтері: Елбасы және мәдениет: Сборник материалов и документов. (қазақ және орыс тілдерінде) . - Алматы: ОФ «Ел-шежіре», 2012. - 312 с., Нурсултан Назарбаев - Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру (статьи, интервью, выступления, экспертные комментарии и справочно-аналитические материалы) - Астана: Казахстанский институт стратегических исследований при Президенте Республики Казахстан, 2017. - 512 с., Олкотт М. Б. Казахстан: непройденный путь / Моск. Центр Карнеги. - М. : Гендальф, 2003. - 88-90 бб.
Диссертация тарауларының мазмұны (тараулардың аталуы)

КІРІСПЕ

1. РУХАНИ ЖАҢҒЫРУ ИДЕЯСЫНЫҢ ТАРИХИ АЛҒЫШАРТТАРЫ

1. 1 Отаршылдық кезеңдегі қазақ халқының тарихи тағдыры және тәуелсіздіктен кейінгі «Қазақтық ренессанс»

1. 2 Қазақстанның экономикалық, саяси және мәдени тұрғыдан трансформациялануы

2. «РУХАНИ ЖАҢҒЫРУ» ИДЕЯСЫНЫҢ ҚОҒАМДАҒЫ РӨЛІ ЖӘНЕ МАҢЫЗЫ

2. 1 «Рухани жаңғыру» идеясының қоғамдық-саяси аспектісі

2. 2 Мәдени-ағартушылық контексттегі Қазақстанның үшінші жаңғыруы

2. 3 «Рухани жаңғыру» идеясының тарихи маңызы

Қорытынды

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

Тапсырма берілген уақыт «___» 20___ж.

ЖООКББО директоры Х. Т. Наубаева

Кафедра меңгерушісі Е. О. Буланов

Ғылыми жетекші А. Ғ. Толамисов

Магистрант О. Е. Зейнелгабдылов

РЕЗЮМЕ

на магистерскую диссертацию подготовленный для получения академической степени магистр педагогических наук

Тема диссертаций: Социально-политическое, культурно-просветительское и историческое значение идеи «Взгляд в будущее: модернизация общественного сознания»

Зейнелгабдылов Олжас Ерланович

Специальность 6М011400 -История (профильный)

В магистерской диссертации всесторонне излагаются исторические предпосылки культурного изменения казахского народа и их последствия, а также экономические, политические, культурные преобразования Казахстана после обретения независимости и идея «Духовного Возрождения», его направления и возможности.

Диссертация состоит из введения, двух разделов, заключения и списка использованной литературы.

В первом разделе диссертации рассматриваются историческое начало «русификаций» казахского народа, а также влияние Российской империй и Советского Союза на казахов. Далее исследованы реформы независимого Казахстана в сфере экономики, политики и культуры.

Во втором разделе диссертации рассматриваются основные проекты идеи «Духовного Возрождения» на сегодняшний день. Также идея духовного возрождения обсуждается в социально-политическом, культурно-образовательном и историческом контексте.

В заключении подведены итоги исследования, в рамках поставленных целей и задач сделаны выводы по теме магистерской диссертации.

SUMMARY

On the master`s thesis prepared for the academic degree Master of Pedagogical Sciences

Theme of dissertations: The socio-political, cultural, educational and historical significance of the idea «Orientation for the future: spiritual revival»

Zeinelgabdylov Olzhas Erlanovich

Speciality 6M011400 - History (profile)

The master's thesis comprehensively sets forth the historical preconditions for the cultural change of the Kazakh people and their consequences, as well as the economic, political, cultural transformations of Kazakhstan after independence and the idea of the "Spiritual Renaissance", its direction and possibilities.

The thesis consists of an introduction, two sections, a conclusion and a list of used literature.

The first section of the dissertation examines the historical beginning of the "russification" of the Kazakh people, as well as the influence of the Russian empires and the Soviet Union on the Kazakhs. Further, the reforms of independent Kazakhstan in the sphere of economy, politics and culture were investigated.

In the second part of the thesis the main projects of the idea of "Spiritual Revival" are considered today. Also the idea of spiritual revival is discussed in the socio-political, cultural-educational and historical context.

In conclusion, the results of the study have been summed up, conclusions on the theme of the master's thesis have been made within the framework of the goals and tasks.

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ . . .

КІРІСПЕ . . .: 1. РУХАНИ ЖАҢҒЫРУ ИДЕЯСЫНЫҢ ТАРИХИ АЛҒЫШАРТТАРЫ . . .

3: 10

КІРІСПЕ . . .: 1. 1. Отаршылдық кезеңдегі қазақ халқының тарихи тағдыры және тәуелсіздіктен кейінгі «Қазақтық ренессанс» . . .

3: 10

КІРІСПЕ . . .: 1. 2. Қазақстанның экономикалық, саяси және мәдени тұрғыдан трансформациялануы . . .

3: 32

КІРІСПЕ . . .: 2. «РУХАНИ ЖАҢҒЫРУ» ИДЕЯСЫНЫҢ ҚОҒАМДАҒЫ РӨЛІ ЖӘНЕ МАҢЫЗЫ . . .

3: 54

КІРІСПЕ . . .: 2. 1. «Рухани жаңғыру» идеясының қоғамдық-саяси аспектісі . . .

3: 54

КІРІСПЕ . . .: 2. 2. Мәдени-ағартушылық контексттегі Қазақстанның үшінші жаңғыруы . . .

3: 67

КІРІСПЕ . . .: 2. 3. «Рухани жаңғыру» идеясының тарихи маңызы . . .

3: 82

КІРІСПЕ . . .: ҚОРЫТЫНДЫ . . .

3: 95

КІРІСПЕ . . .: ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ . . .

3: 99

КІРІСПЕ

Тақырыптың өзектілігі. Шамамен 27 жыл бұрын әлемдік саяси картада - Қазақстан Республикасы деген жаңа мемлекет пайда болды. Ол біртұтас, кеңестік, коммунистік мемлекеттің бөлігі болған жаңа тәуелсіз мемлекеттермен бірге пайда болды. Осы жағдайларда Қазақстан негізгі мәселелерге жауап беруі керек болды.

Сондай тәуелсіз Қазақстанның күн тәртібіндегі бір мәселе - ұлттық сананың терең құрылымдық модернизациясы. Тәуелсіздік алғанға дейін түрлі әрекеттер мен апаттар нәтижесінде қазақтар этникалық азшылық деңгейіне жетті. Жаңғыртудың кеңестік нұсқасы негізінен аумақ пен ресурстарды пайдалануға бағытталды. Әрине, бұл тәжірибе пайдасыз және мағынасыз болмады. Үлкен жетістіктер болды, сонымен қатар үлкен сәтсіздіктер мен қайғылы оқиғалар болды. Тек қана адам өмірімен төленген жобаның құны туралы сұрақ туады. Бүгінде қазақтар - халықтың басым бөлігін құрайтын урбандалған халық болып табылады. Тұтастай алғанда, кеңестік биліктің 70 жылдан астам уақытында елеулі өзгерістерге ұшыраған ұлттық сана-сезімді өзгерту қажет болды. Бұл өзгерістерге нарықтық психологияны орнықтыру арқылы жетті. Алайда тек қана сананың экономикалық үлгісін ғана өзгерту дұрыс болмады. Ұлттық кодты өзгерту үшін қоғамдық сананың ішіне тереңдей ену керек болды. Себебі қоғам заманауи жағдайларда мүлдем қолайсыз болып табылатын көптеген қиындықтар, қорқыныштар мен стереотиптерді өткеннен мұра етіп алды. Екінші жағынан, табиғи прагматизм мен қазақы ұлттық сана-сезім тазалығы сияқты біздің ұлттық артықшылықтарымызды жаңа деңгейге көтеру қажет болды. Осыған орай, қазір Қазақстанда әлемнің тоғызыншы аумағында тұратын жаңа ұлттың - қазақстандықтардың қалыптасу үдерісін аяқтауға арналған «Рухани жаңғыру» бағдарламасы жүзеге асырылуда.

Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті - Ұлт Көшбасшысы Нұрсұлтан Назарбаевтың қоғамдық сананы модернизациялау туралы қазіргі әлемдегі рухани дамудың басымдығына ерекше көзқарас танытуы қазіргі Қазақстандағы мемлекеттік және қоғамдық ой-өрістерді дамытуда маңызды серпіліс болып табылады.

Бұл заманауи бағдарламалық құжат терең реализм және прагматизммен ерекшеленеді. Әлемнің жаһандануы және келесі онжылдықтағы адамзат өмірінің түбегейлі өзгерісі өздерінің өткенін, бүгіні мен болашағын бағаламайтын адамдар үшін нақты қауіп және қиындықтар әкеледі. Қоғамдық сананың бейімделуі - әлемдік деңгейде бәсекелесе алатын әлеуметтік-экономикалық және саяси жаңғыртулардың негізі болып табылады. Қоғамдық санамен мемлекеттік жұмыс істеу мәселесі қазір өркениеттік артта қалудың салдарынан және тарихи циклдың белгісіздігінен құтқару жолдарының бірі ретінде басым мәртебеге ие болып отыр.

Ел Президентінің ұлттың сана-сезімінің және оны жаңғырту бағыттарының негізгі көрінісі арқасында біздің заманауи дәуіріміздің идеясы өзгерді. Бәсекеге қабілеттілік, прагматизм, ұлттық сәйкестікті сақтау, білімге ұмтылу, әлемдік өркениеттер жүйесіндегі Қазақстанның эволюциялық дамуы, сананың ашықтығы - болашақта ұлттың өзін-өзі қамтамасыз етуге және дамытуға қабілетті ерекшеліктері болып табылады. Сонымен бірге, бұл факторлар еліміздің планетарлық табысқа жету жолы.

Бәсекеге қабілеттілік, ең алдымен, әлеуметтік категорияда, содан кейін экономикалық тұрғыда қарастырылады. Нарыққа үлкен сұраныс затын ұсыну үшін, нарықты шынайы бағасы анықталған, адами капиталдың беріктігі бірінші орынға шығатын сапалы әлеуметтік негізбен қамтамасыз ету қажет. Бұл екі көрсеткіш - өзінің аумағы және ұлт табысына әсері бойынша барлық материалдық игіліктерді басып озады. Себебі тарих беттерінде ұлттың күші мен ақылына сүйенгендер, оның даму жолында еркін таңдау мен гүлденуді қамтамасыз еткендер ғана қалатыны тарихпен дәлелденген. Президент ХХІ ғасырдың өкілі, заманауи бәсекеге қабілетті қазақстандықтың бойындағы қабілеттер жиынтығына бекер назар аударып отырған жоқ.

Нарықтық қарым-қатынастың басымдылығына негізделген қазіргі қоғамдағы өмірді мәдени ашықтық пен мәдениетаралық қарым-қатынастан тыс елестетуге болмайды. Жаһанданудың дамуы және одан туындайтын салдарлар мәдени иммунитетті қалыптастыруды талап етеді. Нақты мәдени қоғамдастық өкілінің қадір-қасиетін және құқықтарын ескере отырып, тең негізде сөйлесу тек жеке тұлғаның ғана емес, сондай-ақ бүкіл елдер мен халықтардың табысты ілгерілеуінің кілті болып табылады. Сонымен қатар, бұл әлем және болашаққа апаратын жолдар туралы бүтін көзқарастың қалыптасуына ықпал етеді.

Нұрсұлтан Назарбаевтың прагматизмге деген көзқарасы біздің отандастарымыздың дүниетанымдарындағы түбегейлі бетбұрысты, ұлттық ысырапшылықтан кетуді көздейді. Шын мәнінде, қазіргі заманғы мағынада прагматизм жеке деңгейде идеологиялық көзқарасты дамытуды білдіреді. Реализм және прагматизм адамзатты өзін-өзі жойып жіберетін жолдардан құтылуға шақырады.

Сондықтан бұл тақырыпты тереңнен талдау қазіргі қоғамның сұранысы және талабы болып отыр. «Рухани жаңғыру» идеясы Қазақстанды жаңа сатыға көтергені анық. Осы орайда «Рухани жаңғыруға» қатысты түрлі сұрақтар туады. Осы зерттеу жұмысында сол сұрақтарды талдап, жіктеп және жауап беруге тырысамыз.

Міне, жоғарыдағы Президент мақаласының бүгінгі күн тәртібінде ең елеулі оқиға екенін ескере отырып, «Рухани жаңғыру» идеясының алғышарттарын, қоғамдық-саяси, мәдени-ағартушылық және тарихи маңызын зерттеу тек тарих ғылымының өкілдері үшін ғана емес, сонымен қатар барша Қазақстан қоғамы үшін өзекті тақырып болып отыр.

Тақырыптың зерттелу деңгейі (тарихнамасы) . Қазіргі кезде Президент мақаласына пікір білдірген отандық және шетелдік әріптестеріміздің мақалалары едауір көп. Және бұл еңбектердің көп бөлігі «Рухани жаңғыру» идеясының ішкі тақырыптарына арналған. Алайда «Рухани жаңғыру» идеясы жайында арнайы жан-жақты жүргізілген кешенді зерттеу жұмыстары бірең-сараң. Ескере кететін бір нәрсе, ол «Рухани жаңғыру» идеясы туралы жазбаған мерзімді баспасөз кемде-кем. Сондықтан бұл тақырыптың зерттелу ауқымы өте кең десек болады.

Атап айтқанда, Қазақстан Республикасы Президентінің жанындағы Қазақстан стратегиялық зерттеулер институтының 2017 жылы шығарған «Нұрсұлтан Назарбаев - Болашаққа бағдар: Рухани жаңғыру» жинағында «Рухани жаңғыру» идеясына қатысты отандық және шетелдік әр түрлі маман өкілдерінің мақалалары, сұхбаттары, сөз сөйлеулері, сараптамалық түсініктемелері және анықтамалық және аналитикалық материалдары жарияланды [1] .

Мемлекет басшының «Рухани жаңғыру» бағдарламалық мақаласындағы ұлттық бірегейлікті сақтау, азаматтар санасының ашықтығы мен білімге баулу, бәсекеге қабілеттілікті арттыру секілді міндеттерге қатысты мазмұнды ақпараттар мен тағылымды деректерді енді бір жерден таба алатындай етіліп, осы бағытта «Ruh. kz» сайты ашылды. Қазақстандағы рухани құндылықтың жандануына бағытталған интернет-ресурс «Туған жер», «Қазақстанның киелі жерлерінің географиясы», «Заманауи Қазақстан мәдениеті», «100 жаңа тұлға» секілді тақырыптардан тұрады [2] .

Парламент Мәжілісінің депутаты, әлеуметтік ғылымдар докторы, профессор Серік Сейдумановтың 2017 жылғы «Казахстанская правда» газетінің 20 қарашадағы номерінде жарық көрген «Рухани жаңғыру - ответ на вызовы современности» мақаласында «Рухани жаңғыру» идеясының алғышарттары жөнінде баяндап өтеді [3] .

Тарих ғылымдарының кандидаты Р. Р. Оспанованың Абай атындағы ҚазҰПУ-дың Хабаршысы, «Тарих жəне саяси-əлеуметтік ғылымдар» сериясы, №4(55) номерінде жарияланған «Рухани жаңғыру тəуелсіз Қазақстанның жаңа қарқынды даму кепілі» мақаласында Президент мақаласын жан-жақты талдап, оның негізгі бағыттары төңірегінде пікір білдірді [4] .

Тарих ғылымдарының кандидаты, профессор, академик, "Интеллект Орда" әлеуметтік-гуманитарлық зерттеулер ықпалдастығы халықаралық институтының бас директоры Саттар Мажитовтың «Литер» газетіндегі «Забота о силе и разуме нации» мақаласында қоғамдық сананы жаңғыртудағы Н. Ә. Назарбаевтың бастамасына баға береді [5] .

Ресейдің Еуразиялық зерттеулер орталығының директоры Юрий Кофнер өзінің «Модернизация общества по-евразийски» деген мақаласында Елбасы мақаласының әр тарауына өзіндік пікірін білдіріп, терең талдау жасайды [6] .

Әлеуметтік ғылымдар докторы, профессор, ҚР Президенті жанындағы Қазақстан стратегиялық зерттеулер институтының әлеуметтік-экономикалық зерттеу орталығының жетекшісі Ләззат Нұрқатованың «Экспрес-К» газетіндегі 2017 жылдың 10-шы қазанындағы «Прорыв в межкультурное мировое пространство» атты мақаласында Латын қарпіне ауысу Қазақстан қоғамында қалай қабылданып жатқанын және осы тақырып бойынша басқа да сұрақтарға жауап береді [7] .

«Рухани жаңғыру» идеясының зерттелу деңгейіне жалпы шолу жасай келіп, мынадай ғылыми тұжырымға келдік:

«Рухани жаңғыру» идеясы шетелдік және отандық ғылыми қауым тарапынан да, оқырмандар тарапынан да нақты бағасын алып, мерзімді баспасөз беттерінде және ғылыми басылымдарда бүгінгі күнге дейін мақалалар жарық көруде. Тіпті әлеуметтік желілерде көпшілік тарапынан түрлі пікірлер жариялануда. Жалпы алғанда Қазақстан халқының көпшілік бөлігі және шетел сарапшылары Президенттің бұл бастамасын қолдайтыны анықталып отыр.

Магистрлік зерттеу жұмысының дерек қоры. Диссертациялық жұмыстың деректік негізі ретінде әртүрлі мерзімді баспасөз беттерінде жарық көрген материалдар, еліміздің баспаларынан басылып шыққан ғылыми еңбектердің дерек, мәліметтері іріктеліп, сұрыптала отырып, пайдаланылды.

Сонымен бірге, Қазақстан Республикасы Президентінің жанындағы Қазақстан стратегиялық зерттеулер институтының 2017 жылы шығарған «Нұрсұлтан Назарбаев - Болашаққа бағдар: Рухани жаңғыру» жинағы кеңінен пайдаланылды. Бірнеше тараудан тұратын аталған жинақта «Рухани жаңғыру» идеясына қатысты отандық және шетелдік әр түрлі маман өкілдерінің мақалалары, сұхбаттары, сөз сөйлеулері, сараптамалық түсініктемелері және анықтамалық және аналитикалық материалдары келтірілген [1, 1-2 бб. ] .

Қазақ хандығының 550 жылдығына орай жазылған Қазақстанның Беларусь Республикасындағы Елшілігінің кеңесші уәкілі, саясаттану ғылымдарының докторы Мұрат Лаумулиннің «Қазақстанның және Орталық Азияның әлемдік ориенталистикадағы тарихы» атты 4 кітаптан тұратын еңбегі Қазақ халқының тарихи тағдырын тақырыптық жағынан жүйелеуге және Қазақ қоғамының өзгеруін саралауға мүмкіндік берді [8] .

Сонымен қатар, Қазақстан Республикасы Президентінің жанындағы Қазақстан стратегиялық зерттеулер институтының «Независимый Казахстан: настоящее и будущее», «Казахстан сегодня», «Қазақстан қоғамы дамуының өзекті мəселелері: мақалалар», «Послание Президента РК Н. А. Назарбаева «Новый Казахстан в новом мире» - стратегия очередного этапа развития страны: Материалы «круглого стола»», «Конституционная реформа - новый этап в развитии Казахстана: Материалы «круглого стола»», «Казахстан в современном мире: реалии и перспективы» атты жинақтары мен еңбектері қоғамдағы үрдістерді саралауда және олардың мәнін ашуда зерттеу жұмысында пайдаланылды.

Сондай-ақ, «Казахстанская правда», «Аргументы и факты», «Литер», «Экспресс-К», «Деловой Казахстан», «ҚарМУ хабаршысы» және т. б. газеттер мен ғылыми-әдістемелік журналдарда әр түрлі авторлардың көзқарастарында жазылған қызықты мәліметтер келтірілген.

Елбасының Жолдаулары мен «Тарих толқынында», «Ғасырлар тоғысында» еңбектері Қазақстандағы реформалардың елімізді дамытуға қосқан үлесін саралауға көмектесті.

Магистрлік зерттеу жұмысының нысаны - «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» идеясының қоғамдық-саяси, мәдени-ағартушылық және тарихи мәні.

Магистрлік зерттеу жұмысының пәні - ХІХ-ХХ ғасырдағы Қазақ қоғамының өзгеру тарихы, Қазақтанның тәуелсіздіктен кейін экономикалық, саяси және мәдени тұрғыдан трансформациялануы, «рухани жаңғыру» идеясы.

Зерттеу жұмысының мақсаты. Диссертациялық зерттеу жұмысының басты мақсаты -әртүрлі деректер мен әр жылдары еліміздің баспалары арқылы жарық көрген кітаптары, мерзімді басылымдарда жарық көрген ғылыми еңбектері арқылы «Рухани жаңғыру» идеясының түпкі мәнін және маңызын ашып көрсетіп, тарихи талдау жасау. Сол арқылы қазіргі Қазақстан қоғамын жаңа сатыға көтерудің негізі болған Президент мақаласын сарапқа салу - зерттеу жұмысының басты өзегі болып табылады.

Сонымен бірге, XVIII-XIX ғасырдағы отаршылдық кезеңі мен ХХ ғасырдағы Кеңес одағының саясаты нәтижесіндеҚазақ халқының мәдениетінде, салт-дәстүрінде жәнеҚазақ қоғамындағы «орыстандыру» үдерісінің орнығуын қарастыра отырып, қазақтардың біртіндеп көшпелі далалық мәдениеттен айырылу процессіне жүйелі түрде талдау жасау, сондай-ақ, Тәуелсіздік жылдарындағы Қазақстан қоғамындағы жалпы өзгерістерді саяси, экономикалық және мәдени сарындарға жіктеп, отаршылдықтан қазіргі күнге дейінгі қазақ халқының басынан өткен мәдени үрдістерді шетел авторларының еңбектеріндегі деректерге сүйене отырып, маңызын ашып көрсету, оларды жан-жақты сараптау және арнайы түрде зерттеу - осы диссертацияның негізгі бағыт-бағдары болып табылады.

Осыған орай зерттеу жұмысының алдына төмендегідей нақты міндеттер қойылды:

- Рухани жаңғыру бағдарламасының тарихи алғышарттарын саралап, идеяның түп негізін анықтау;

- Отаршылдық кезеңдегі қазақ халқының тарихи тағдырын, яғни көшпелі қазақ қоғамының өзгеруін айқындап, тәуелсіздіктен кейінгі «Қазақтық ренессанс» үрдісін талдау;

- Қазақстанның экономикалық, саяси және мәдени тұрғыдан трансформациялануын сараптау және осы реформалардың жаңа Қазақстанның қалыптасуына тигізген әсерін көрсету;

- «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» мақаласын талдау және мерзімді баспасөз беттерінде жарияланған мақалалар мен пікірлерге баға беру;

- «Рухани жаңғыру» идеясының қоғамдық-саяси қандай маңызға ие екенін анықтау;

- Қазіргі Қазақстан қоғамындағы болып жатқан үрдістердің мәдени-ағартушылық сипатына талдау жүргізу;

- Қазақстанның кириллицадан латын әліпбиіне көшуін тарихи тұрғыда саралау.

Зерттеу жұмысының методологиялық негізі. Зерттеу жұмысының методологиясы тарихилық, жан-жақты салыстырмалы талдау мен жинақтау, шынайы жүйелілік және тағы да басқа ғылыми методикалық принциптер басшылыққа алына отырып, жазылды. Шетелдік ғалымдардың Қазақстан туралы еңбектерін талдауда логикалық әдіс кеңінен қолданылды. Сонымен қатар, салыстырмалы-тарихи әдіс қазақтардың көшпеліліктен біртіндеп отырықшылыққа ауысу процессінің тереңдігін ашып көрсетуге, даму заңдылықтарын нақты айқындауға, пайымдауларды таразылауға, тарихи даму бағыттарын көре білуге жағдай жасады.

«Рухани жаңғыру» идеясын талдау кезінде, оның дамуындағы белгілі себептерді айқындауға, тақырыпауқымын кеңейтуге, бұрын зерттелмеген тақырыптарды шығаруға, жаңа пікірлерді, пайымдауларды, қорытындыларды қалыптастыруға қажетті алғы шарттарды іздеуге бағытталған зерттеулер нақтыландыру әдісі бойынша жүргізілді. Оған қоса диссертацияда жасалған тұжырымдар мен айтылған пікірлердің бірі-бірімен үйлесім тауып, логикалық жағынан байланысып тұруына айрықша мән берілді.

Зерттеу жұмысының ғылыми жаңалығы. Диссертацияда қазіргі қоғамдағы ең актуалды тақырып - «Рухани жаңғыру» идеясының Қазақстан қоғамын дамытуға қосқан мол үлесі қазіргі заманның талаптарына сәйкес, жаңаша көзқараспен талданып, ғылыми-зерттеу тақырыбына айналып отыр. «Рухани жаңғыру» туралы көптеген еңбектер жазылса да, отандық ғылымда оның жалпы бейнесін ашу кешенді түрде арнайы қарастырылмаған немесе зерттеушілердің көпшілігі жекелеген мәселелер бойынша қысқаша шолумен ғана шектелген. Зерттеу жұмысында нақты түрде төмендегідей ғылыми жаңалықтарға қол жеткіздік:

- Тек тарих ғылымын ғана емес, жалпы гуманитарлық ғылымдардың өзге де салаларын қамтитын «Рухани жаңғыру» идеясының қоғамдық-саси, мәдени-ағартушылық және тарихи сипатына баға берілген;

- Қазақ алфавитін кириллицадан латын қарпіне ауыстыру жөніндегі шетелдік және отандық зерттеушілердің тұжырымдамалық ой-пікірлері сарапталып, жаңа жүйеге түсірілді;

- ХІХ ғасырдан басталған Қазақ қоғамының деградациялануы жеке-жеке проблемалық тұрғыда қарастырылып, көшпелі қоғамдағы мәдени өзгерістердің жалпы эволюциясы сипатталды.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.