Өткізу ынталандыру құралдарын тандау

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 31 бет
Таңдаулыға:

АҚТӨБЕ ЖОҒАРЫ АУЫЛ ШАРУАШЫЛЫҚ КОЛЛЕДЖІ
АКТЮБИНСКИЙ ВЫСШИЙ СЕЛЬСКОХОЗЯЙСТВЕННЫЙ КОЛЛЕДЖ
Техникалық және кәсіптік білім
Техническое и профессиональное образование

КУРСТЫҚ ЖҰМЫС

Тамақтандыру кәсіпорындарында қызмет көрсетуді ұйымдастыру пәні бойынша

Тақырыбы: Жиырма бес адамға арналған Күміс той

Орындаған студент: Берікова Гүлсезім

Курс: ІV топ: 941

Жетекшісі: Іліясова Назерке Ерболатқызы

Тапсыру күні
Қорғау күні

Ақтөбе – 2019ж.

Тамақтандыру кәсіпорындарында қызмет көрсетуді ұйымдастыру пәні бойынша
курстық жұмысқа

СЫН ПІКІР

Тақырыбы
___________________________________ ___________________________________ _____
Жұмыс автор
Тобы ______
Мамандығы
___________________________________ ___________________________________ ______
_
Сарапшы(А.Ж.Т. қызметі)
______
1. Тапсырма тақырыбының мазмұнына сәйкестігі

___________________________________ ___________________________________ ______
_
2. Жұмыс мазмұнының қисындылығы, тақырыпты ашу толықтығы

3. Материалдың қазіргі заманғы деңгейге сәйкестігі(сұрақтардың болуы және
әзірлеу дәрежесі,ұсыныстар)

4. Орындалған жұмыстың біліктілік талаптарына сәйкестігі

5. Студенттің қойылған міндеттерді өз бетінше шешуді жүзеге асыруы

6. Орындалған жұмыстың теориялық және практикалық маңыздылығы

7. Арнайы терминологияны сақтау, баяндау сауаттылығы

8. Нормативтік анықтамалық құжаттаманы пайдалану

9. ДКЖ негізгі артықшылықтары

___________________________________ ___________________________________ ______
_
10. ДКЖ кемшіліктері

11. ДКЖ пайдалану бойынша ұсыныстар

Баға
201___ ж.
Пікір берушінің қолы

АҚТӨБЕ ЖОҒАРЫ АУЫЛ ШАРУАШЫЛЫҚ КОЛЛЕДЖІ

АКТЮБИНСКИЙ ВЫСШИЙ СЕЛЬСКОХОЗЯЙСТВЕННЫЙ КОЛЛЕДЖ

Техникалық және кәсіптік білім
Техническое и профессиональное образование

ЦӘБ отырысында
қаралып, мақұлданды
ЦӘБ жетекшісі

А.У.Сегизбаева
Хаттама №
2019 ж.

КУРСТЫҚ ЖҰМЫСЫНА ТАПСЫРМА

Студент: Берікова Гүлсезім

Легі: 4 Топ: 941

Оқу нысаны:күндізгі

1.Жұмыстың тақырыбы: Жиырма бес адамға арналған Күміс той

2.Аяқталған жұмысты тапсыру мерзімі__________

3. Жұмысқа пайдаланылған негізгі мәліметтер:
Жиырма бес адамға арналған Күміс той - дың қызмет көрсету технологиясын
талдау

4. Курстық жұмысында зерттеуге жататын сұрақтар тізімі немесе курстық
жұмыстың қысқаша мазмұны

a) Жиырма бес адамға арналған Күміс той-дың қызмет көрсетудің теориялық
негіздері
б)Қызмет көрсету технологиясының ерекшеліктері
в) Жиырма бес адамға арналған Күміс той-дың қызмет көрсетудің дамыту
жолдары

5. Ұсынылатын негізгі әдебиет:
1.Л.А.Радченко Тамақтандыру кәсіпорындарында қызметті ұйымдастыру .
2.Ридель Х. Бары и рестораны. Техника обслуживания.2002г.

Ақтөбе – 2019ж.

Мазмұны

І. Кіріспе

ІІ. Банкет
сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... .

ІІІ. Жарнама
түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ...

3.2. Ас мәзірін
құрастыру ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ..

2.3. Метрдатель. Даяшы жұмысын
ұйымдастыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .

2.4. Асхана орамалын, аспап, ыдыс, үстел
есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

2.5. Еңбекті қорғау және өртке қарсы сақтандыруды
ұйымдастыру ... ... ...

2.6. Сауда залын қызмет көрсетуге
дайындау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

2.7. Банкет өткізу
сценарий ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... .

2.8. Банкетке қызмет
көрсету ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ..

ІІІ.
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ..

Қолданылған
әдебиет ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... .

І.КІРІСПЕ

Банкетке тапсырысты ұйымдастырушы немесе метрдотель немесе басшы
кабылдайды. Банкетке тапсырысты қабылдамас бұрын тапсырыс беруші
кәсіпорынмен толық танысады. Содан соң, банкет нешеде басталып, нешеде
аяқталады, қатысушы саны, залды әсемдеу, билеуге орын қалдыру, үстелдердің
қойылуы, менюде тағамдардың берілуін шешеді. Тапсырыс берушіні
администратор кәсіпорынның тәртібімен толық таныстыру қажет.
Банкетте толық және жекеленген жалдамалы даяшылар қызмет көрсетуі
мүмкін. Банкет-фуршет, банкет-коктейль, аралас қызмет көрсету, банкет шай
болады. Банкетте сәтті өткізіуінде тапсырыс берушімен алдымен барлық
сұрақтарымен таныстырылып, ескертулер айтуда, сонымен қатар банкеттің жақсы
өтуі метрдотель мен даяшылардың қаншалықты мамандалғанымен жұмыс
тәжірибесіне, дағдысына тікелей қатысты. Тапсырыс беруші есептелген ақша
көлемін калькуляцияны бойынша төлейді. Меню бойынша келісілген тапсырыс
қабылданған соң, тапсырыс беруші кассаға, аванс, яғни тапсырыстың шыққан
ақшасын 50 % төлеп кетуі керек. Кассир тапсырыс берушіні ақшасының жартылай
төлегені туралы квитанция беріп, тапсырысты міндетті түрде кызмет көрсету
және банкет дәптеріне тіркеу қажет.
Банкет болар бұрын метрдотель үстел санын, ыдыстардың қойылуын, қонақ
санын және менюді жатқа біліп алу керек. Метрдотель даяшы санын анықтайды.
Банкет және қонақтарды жайғастыру жоспарын жасап қызмет көрсету
сұлбасын дайындайды.
Банкетте даяшы саны меню күрделілігін қонақ санына банкет залы мен
асхана қашықтығы, салқын цех, буфет, ыдыс жуатын т.б. сол сияқты ескере
отырып дайындайды.

II. БАНКЕТ СИПАТТАМАСЫ

Осы жағдайдағы банкет кең тараған және ол ресми емес. Олар – отбасы
салтанаты, той, достардың кездесуі, мерейтойлар. Бұл банкетте қонақтар өз
қалаған орнына жайғасады. Дегенмен үстел ортасына құрметті қонақтар немесе
банкетті ұйымдастырылушы отырғызылады.
Егер банкетке көп адам шақырылған болса, бірнеше үстел қойылып,
күрметті қонақтармен банкет ұйымдастырушысы ортаңғы үстелге жайғасады.
Банкеттің ас мәзіріне салқын тағамдар, тұздалған тағамдар, ½- ¼
порциядан әр қонаққа есептеледі. Сонымен қатар қонақтарға ыстық тағам,
бірінші, екінші ыстық тағамдар, десерт және жеміс - жидек ұсынылады. Банкет
соңында кофе, шай және кондитерлік бұйымдары беріледі. Қонақ келер алдында
үстелге салқын тағамдар, сусындар және жеміс - жидек қойылады. 1 даяшы 12-
15 қонақты атқарады.
Банкет алдында қажетті ыдыс - аяқ, үстел жапқыш сияқты заттардың есебі
шығарылады. Салат сияқты тағамдар мен оларды салатын ыдыс саны шақырылған
адам есебінен шығарылады. Әрбір қонаққа сервиздік, салқын тағамға аралған
тәрелкеге пышақ, шаңышқы салынады. Екінші тәрелкеге арналған ыдыстар,
фужер, рөмке қойылады.
Тапсырыс алынған кейін метрдотель даяшыларға нені, қайда және канша
қойылатынын айтады. Ыңғайлы болу банкет залындағы бос үстелге метрдотель
есепті қояды.
Үстелдегі тағамдар ретпен қойылады. Үлкен тәрелкедегі тағамнан
басталады, ортасына қарай вазаларда (немесе аяғы бар ыдыста) салынған
тағамдар қойылады. Аласа ыдыстағы тағамдар сервировка ыдыстарына жакын
қойылады. Ол үстелдің еніне, тағамдардың саны мен ыдыс көлеміне байланысты.

Даяшылар өздерінің секторында қонақтарды қарсы алып, олардың
жалғасуына көмектеседі. Содан кейін құрметті қонақтардан бастап қызмет
көрсетеді, сусындар құяды. Одан әрі сағат тілі бағытымен баска конақтарға
қызмет көрсетеді. Сусындар қойылғаннан кейін тағам салуға көмектеседі.
Бір даяшы үстелден пайдаланған ыдысты алады, екінші тазасын қояды.
Содан кейін қонақтарға ет тағамы таратылады.
Ыстық тағам ұсынбас бұрын үзіліс жасалады. Бұл кезде қонақтар билейді,
әңгімелеседі, ал даяшылар үстелді дайындайды. Егер қонақтар үстелден
тұрмаған болса жинау тез және тыныш болу керек. Көкөніс түрлері, май,
ірімшік үстелде қалдырылады. Тапсырыс берушінің талабына сәйкес басқа да
тағамдар қалдырылуы мүмкін. Ыстық тағам таратылғаннан кейін шарап күйылады.
Десерттің алдында үстел түгел жиналып, онда тек жеміс-жидек
қалдырылады. Босаған орынға торт, пирожныйлер, кәмпит салынған вазалар,
қысқышы бар ыдысқа салынған қант, лимон қойылады.
Десертті тарату құрметті қонақтардан басталады.

3.ЖАРНАМА ТҮРЛЕРІ

Жарнама жұмысы маркетинг кешеніне басқа құралдар күштерімен
толықтырылады, атап айтқанда, өткізуді ынтыландыру шараларымен және
насихаттаумен.
Өткізуді ынтыландыру - нарықтың жауапты реакциясын күшейтетін не
тездететін ынтыландыру әрекетінің көп түрлі құралдарын пайдалану.
Оларға тутынушылары ынталандыру (үлгілерді тарату, купондар, жеңілдік
бағамен сатылатын орауыштар, сыйлықтар, конкусртар, зачет талондары,
демонстрациялау көрмелері), сауда әрісін ынталандыруға (сатып алғаны үшін
зачет-тауарды босқа беру, тауарды номенклатураға кіргізгені үшін
дилерлармен зачет, біріккен жарнамалар ұйымдастыру, итермеші сыйлықтар
беру, дилерлердің сауда конкурстарын өткізу) және фирманың әзінің сауда
қызметкерлерін ынталандыруға (сыйлықтар, конкурстар, дүкеншілер
конференциясы) жатады.
Өткізуді ынталандыруды көпшілік мекемелер қолданады, оның ішінде
өткізушілер, дистрибьюторлар, бөлшек саудашылар, сауда-өндіріс
ассоциациялары және коммерциямен айналыспайтын мекемелер. Коммерциялық емес
кәсіпорындардың мысалы ретінде бинго ойынының клубтарын ұйымдастыратын,
театр кештерін өткізетін, жазылу бойынша тамақтану және заттай лотореяларын
ұйымдастыратын шіркеулерді келтіруге болады.
Соңғы жылдары өткізуді ынталандыру жұмысы өте тез өсуде. 1969 жылдан
1976 ж. дейін өткізуді ынталандыру шығыны 9,4 % өссе, жарнама шығыны - 5,4
% болған. 1976 ж. өткізуді ынталандыру шығыны 30 млрд. доллар асқан.
Өткізуді ынталандыру жұмыстарының өте тез өсуіне, әсіресе тұтыныс нарқында,
бірнеше факторлар ықпалын тигізген. Міне солардың бірқатары:

1. Бүгінде жоғары лауазымды басшылар ынталандыруды өткізудің тиімді
құралының бірі екенін жақсы түсінген.
2. Тауар басқарушыларының көпшілігі өткізуді ынталандыру құралдарын
пайдалануға зер сала үйренуде.
3. Тауар басқарушыларына өткізуді жоғарылату керектігі туралы қысым
өсе түсуде.
4. Бәсекелестердің көпшілігі де өткізуді ынталандыру жүмысымен
айналысуда.
5. Делдалдар өндірушілерге қоятын талабын күшейтуде.
6. Шығынның тез өсуіне, ақпаратты тарату құралдарындағы шаруашылыққа
және заңдардың шектеуіне байланысты жарнаманың тиімділігі төмендеуде.

Өткізуді ынталандыру қүралдарын жарнама берушіге тұтынушыдан жеңілдік
алуға, көмектесетін және көмектеспейтін деп екіге белуге болады. Тұтынушы
көзқарасы бойынша жеңілдіктер құрастыруға ықпалын тигізуші құралдар, әдетті
жағдайда сауда үндеулерінде жеңілдіктер ұсынады. Бұл ұсыныстар тікелей
тауарға байланысты төлемсіз үлгілерді, купон сауда үндеулері басылған
купондар ды және сыйлықтарды тарату түрлерінде болады. Түтынушылардың көз
қарасы бойынша жеңілдік бермейтін ынталандыру құралдарына - жеңілдетілген
бағамен сатылатын орауыштар, тауармен тікелей байланыстырылмаған
тұтынушыларға сыйлық конкурстар және лотореялар, тұтынушылардың ақшасын
қайтарып беру және.бөлшек саудашыларға берілетін жеңілдіктер жатады.
Тұтынушылардың көз қарасы бойынша жеңілдіктерді тұжырымдамалау
құралдарын пайдалану, маркалы тауар туралы хабардарлықты және оның
мәселесін түсінуге көмектеседі.
Өткізуді ынталандыруды жарнамамен үйлестірілген жағдайда тиімділік аса
жоғарылайды. Бір зерттеудің нәтижесі бойынша сататын жердегі экзпозицияны
фирманың күнделікті теле жарнамасымен байланыстыру тағы бір параллельді
жарнама мен байланыстырылмаған экзпозициямен салыстырғанда, өткізу көлемін
15 % жоғарлатқаны байқалған. Басқа бір зерттеудің деректері бойынша тауарды
нарыққа шығарарда оның үлгілерін теледидар жарнамасына қоса таратқанда ол
тек қана тележарнамасына купонды қосып таратумен салыстырғанда, элде қайда
үлкен табысты болған.
Өткізуді ынталандыруды қолдану туралы шешім қабылдағаннан кейін, фирма
оның мақсатын анықтауы қажет. Қажетті ынталандыру кұралдарын таңдауы,
қажетті бағдарламаны дайындап, оны алдын-ала байқап-көріп және оның іске
асырылуын байқап-бақылауы керек және қол жеткен нәтижеге баға беруі керек.

Өткізуді ынталандыру мәселесін қою

Өткізуді ынталандыру мәселесі тауар маркетингі мәселесін барып шығады.
Ынталандырудың нақтылы мәселелері мақсатты нарық түрлеріне байланысты
әртүрлі болады. Тұтынушыларды ынталандыру мәселелері ішінде тауарды
интенсивтірек түрде пайдалануды мадақтау, оны іріленген расфасовкамен алу,
тауарды пайдаланбайтын адамдарды, оны байқап көруге иландыру, оған басқа
бәсекелестердің маркаларын алушыларды тарту жатады. Бөлшек саудашылар үшін
бұл - жаңа тауарды өз ассортименттеріне қосқанын, тауар қор деңгейін
жоғарылатуды және оған байланысты бұйымдар ұстауды қолдау, бәсекелестердің
ынталандыру шараларын бұзу, бөлшек саудашылардың маркаға деген ынтасын
болдыру және өз тауарларымен жаңа өз тауарларымен жаңа бөлшек сауда
нүктелеріне ену деген сөз. Ал өз сатушыларына келетін болса онда бұл –
олардың жаңа тауарды не жаңа моделді қолдауы, клиенттердің келу санын
мадақтауы және мерзімсіз сауданың деңгейін көтеру туралы жүмыстарды
мадақтау болып саналады.

Өткізу ынталандыру құралдарын тандау

Өткізуді ынталандыру мәселелерін шешу көптеген әртүрлі құралдардың
көмегімен орындалады. Бұл жағдайда маркетинг жоспарын дайындаушы нарық
түрлерінде өткізуді ынталандырудың нақтылы мәселелері туралы да, казіргі
коньюктураны да және пайдаланатын әр құралдың рентабельдігін де есепке
алады. Ынталандырудың негізгі құралдарыны да және пайдаланылатын әр
кұралдың рентабельділігін де есепке алады. Ынталандырудың негізгі
құралдарының суреттемелері төменде беріледі.

ҮЛГІЛЕР, КУПОНДАР, ЖЕҢІЛДЕТІЛГЕН БАҒАЛЫ ОРАУЫШТАР, СЫЙЛЫҚТАР ЖӘНЕ
ЗАЧЕТТАУ ТАЛОНДАРЫ. Осылар тұтынушыларды ынталандыру жұмыстарының негізіне
алынатын құралдар. Үлгілерді тарату – бұл тауарларды тұтынушыға төлемсіз не
байқап көруі үшін ұсыну.
Үлгілерді әр есікке принципі бойынша, пошта арқылы, дүкендерде
тарату, басқа бір тауарға қосып беру немесе оларды жарнамалық ұсыныстарда
көрсету арқылы жеткізуге болады. Үлгілерді тарату - жаңа тауарларды
көрсетудің ең тиімді және ең қымбат әдістерінің бірі. Джонсон энд санз
фирмасына жаңа Агри шампунін тарату компаниясы 1 млн.доллар түскен.
Купон дегеніміз тұтынушыға нақтылы тауарды сатып алғаны үшін
ескертілген құқты беру болып саналады. 1979 жылда фирмалар 81 млрд.купон
тараткан, демек, әр үй шаруашылығы үшін 1200 купонная келген. Осы санның
тек төрт пайызы ғана өтелген болатын. Купондарды пошта арқылы жіберуге
басқа тауарларға қосуға, жарнама, құлақтандырулаға қосуға болады. Олар
кәмелеттікке жетіскен тауарларды өткізуді ынталандыруды және тұтынушылардың
жиналықтарды байқап-көруі үшін тиімді болуы мүмкін.
Орауышты жеңілдік бағамен беру (оларды бағадан шамалы жеңілдік беру
келісімі деп те атайды) - тауарды жай бағасымен салыстырғанда оны
тұтынушыға төменірек бағамен ұсыну. Олар туралы ақпаратты тауар этикеткасы
не орауышына орналастырады. Тауар расфасовкасын бір вариантын төмен бағамен
сататын болса (мысалға, екі пачка бір бағамен) бұл бағасы төмендетілген
орауыш не бірін-бірі жалғастыратын тауарлар жиынтығы (мысалға, тіс щеткасы
және паста), бұл - орауыш комплект. Орауышты жеңілдік бағамен берудің
өткізуді қысқа уақыт аралығын ынталандыруға ықпалы купонная да жоғары
болады.
Сыйлық - бұл басқа тауарды сатып алғанын мадақтау үшін өте төмен
бағамен не тегін ұсынылатын тауар. Орауыштағы сыйлық тауар ораушы ішінде
не сыртында негізгі тауармен бірге жүреді. Егер орауыш көп тұтынылатын ыдыс
ретінде болса, оның өзі сыйлықтауар орнына жүреді. Пошта арқылы жіберілетін
сыйлық тұтынушының негізгі тауарды сатып алғанын дәлелдейтін, мысалға,
қорабтың қақпағы келгеннен кейін жіберілген сыйлық жатады. Өзін - өзі жою
сыйлығы - тауарды сұраушы тұтынушыға әдеттегі бөлшек саудадан төмен бағамен
сату. Бүгінде өндіруші тұтынушыларға фирманың аты жазылған әртүрлі
сыйлықтарды ұсынуда. Мысалға, Будвайзер сырасын жақсы көрушілер осы
сыраның аты жазылған футболкаға, ауа шарларына және тағы басқа жүздеген
бұйымдарға тапсырыс беруіне болады.
Зачет талондары - тұтынушыларға негізгі тауарды сатып аларында
берілетін арнайы сыйлық. Оны олар арнап алмастыру пункттерінде тауарға
алмастырады. Зачет талондарын алғашқы пайдаланған сатушылар әдетте өздері
қосымша клиенттерді тартады. Басқа сатушылар бұл талондарды қорғану
мақсатында пайдаланады, бірақ ақыр аяғын зачет талондары олардың барлығы
үшін масылдыққа айналады. Ондай жағдайда кейбір сатушылар, олардан бас
тарту туралы шешім қабылдап, оның орнына тқмен баға ұсынады.
ТАУАРДЫҢ САТЫЛАТЫН ЖЕРЛЕРІНДЕ ЭКСПОЗИЦИЯЛАУ ЖӘНЕДЕМОНСТРАЦИЯЛАУ.
Тауарды сататын не сатып алатын жерлер тауардың экспозициясын не
демонстрациясын ұйымдастырады.
Өкінішке орай көптеген бөлшек саудашыларының өңдірушілерден жүздеп
келетін экспозициялау құралдарымен, маңдайшалармен, плакаттармен жұмыс
атқарғаны онша ұнамайды. Оған жауап ретінде өңдірушілер жетілдірілген
экспозиция безендірілулерін өзінің теледидар не басқа арқылы берілетін
үндеулерімен байланыстырумен қатар, оларды өз күштерімен құрастыруды
ұсынады. Дүкендерді жарнама безендіру тарихында өнерлілік жағынан ең
жетілдірілген біріне, соңынан марканың табысты болу дәрежесіне үлкен
ықпалын тигізген, Лэггс колготкасын экспозициялay - безендіру болған.
СAУДА ӨРІСІН ЫНТЫЛАНДЫРУ. Көтерме және бөлшек саудашыларымен
ынталастықты нығайту үшін өндірушілер бірқатар арнайы әдістерді
пайдаланады. Өндіруші сатып алынған зат үшін зачет ұсынуы мүмкін демек,
белгіленген уақыт аралығында сатып алынған әр жәшік тауар үшін жеңілдік
беру. Мұндай ұсыныс диллерлерді көп көлемді сатып алушыларды орындауға,
бұрын алмайтын жаңа тауарды алуға ынталандырады.
Өндіруші тауарды номенклатураға еңгізгені үшін дилердің ол тауарды
көпшілікке көрсету шығындарын өту мақсатында зачет ұсынуы мүмкін. Жарнама
үшін зачет дилерлердің өңдірушілер тауарын жарнамалау шығындарын өтуге
арналады. Экспозицияны ұйымдастыру зачеты дилерлердің тауардың арнайы
есептерін ұйымдастырғаны үшін беріледі.
Өндіруші төлемсіз тауар ұсынуы мүмкін, демек делдалға біршама тауар
көлемін сатып алғаны үшін бірнеше жэшікті қосымша босқа беруі мүмкін. Ол,
дилерлерге өз тауарларын өткізуге итермелеуге көмек көрсеткені үшін ақшалай
не сыйлықтай тарту-итерме сыйлықты ұсынуы мүмкін.
Өндіруші фирма аттары жазылған, қалам, қаламсап, күнтізбе, пресс-
папье, қағаз-сіріңке жинақтары, блокноттар, күлсалғыштар, линейкалар сияқты
төлесіз сувенирлерді ұсынуы мүмкін.
МАМАНДАР КЕЗДЕСУІ ЖӘНЕ АРНАЙЫ КӨРМЕЛЕР. Салалық қауымдастар жыл сайын
өз мүшелерінің құрылтайларын өткізіп, оны дағдылы түрде арнайы көрмелер
құру шараларымен жалғастырады. Мұндай арнайы көрмелерде салалы жабдықтаушы
фирмалардың тауарлары көрсетіліп, олардың келушілер саны 80 млн.шамасында.
Сатушы арнайы көрмеге қатысуынан бірнеше пайда тапқысы келеді және сонымен
қоса клиентурамен байланысты нығайту, жаңа потенциалды сатып алушыларды
табу, жаңа тауарларды көрсету, жаңа тапсырыс берушілермен танысу және
қазіргілеріне сату көлемін көбейтуді ойластырады.
КОНКУРСТАР, ЛОТОРЕЯЛАР, ОЙЫНДАР. Конкурстар, лотореялар және ойындар
жолы болғыш не жігерлі тұтынушыларға, дилерлерге не коммивояжерларға
ақшалай, демалыс жолдамасы не тауарлай сияқты сыйлықтарды жеңіп алуға
мүмкіншілік береді. Конкурс түтынушылардың оған куплет, болжам, ұсыныс т.б.
сияқты бірдеңені ұсынғанын талап етеді. Ойын барысында тұтынушы әр сатып
алу кезінде оған келешек мүмкін ұтыс алып келетін бинго ойының нөмірі
немесе жетіспейтін әріп сияқты бірдеңеге ие болады.
Сауда конкурсы - белгіленген уақыт аралығында дилерлер немесе фирманың
өзінің сауда қызметкерлерінің арасында олардың сауда әрекеттерін екі еселеу
мақсатында жүргізілетін конкурс. Ең жоғары дәрежеге жеткендерге сыйлық
беріледі.

Өткізуді ынталандыру бағдарламасын дайындау
Маркетинг жоспарын дайындаушы ынталандыру бағдарламасы кешеніне
байланысты бірқатар қосымша шешімдер қабылдауы керек.
Атап айтқанда, нарық қайраткері қандай ынталандыру интенсивтігін
пайдалану, бағдарламаға кімдер қатысуы мүмкін, өзінің ынталандыру шараларын
қалай жарнамалау, ол қанша уақытқа созылады, қашан басталады және оны
өткізу үшін қандай қаражаттар болу керек деген мәселелерді шешуі керек.
ЫНТАЛАНДЫРУ ИНТЕНСИВТІК ТҮРІ. Нарық қайраткері қандай ынталандыру
интенсивтігін ұсыну қажет екендігі туралы шешім қабылдауы керек. Шараның
табысты болуы үшін ынталандыру бірқатар минималды мөлшерде болуға тиіс. Өте
күшті ынталандыру сату төлемін өсіреді, бірақ өткізу темпі ылғи құлдырауда
болады. Кейбір көпшілік тұтынатын фасовкаланған тауарларды сататын
фирмалар, бүрыңғы пайдаланылған шаралардың тиімділігін зерттеумен және
тауар марка басшыларына ең қолайлы ынталандыру қызметінің штатты басшыларын
тағайьіндайды.
ҚАТЫСУ ЖАҒДАЙЫ. Ынталандыру не айрықша адам топтарына, не барлығына
ұсынылуы мүмкін. Мысалға сыйлық тек қораб қақпақтарын қайтарғандарға ғана
ұсынылуы мүмкін. Кейбір штаттарда лотереяларды ұйымдастыруға жалпы ұлықсат
жоқ болса, басқа бір жағдайларда оған фирма қызметкерлерінің жанұялары және
белгіленген жасқа жетпеген адамдар қатыспауы мүмкін.
ЫНТАЛАНДЫРУ БАҒДАРЛАМАСЫ ТУРАЛЫ ДЕРЕКТЕРДІ ТАРАТУ ҚҰРАЛДАРЫ. Нарық
қайраткер өзінің ынталандыру бағдарламасы туралы деректерді қалай тарату
керектігі және оған деген ықыластылықты болдыру туралы шешім қабылдауы
қажет. Тауар бағасын 15 центке жеңілдетуді ұсынатын купонды тікелей
орауыштар арқылы, дүкендер, пошта не жарнама құралдарының көмегімен
таратуға болады. Әр тарату әдістерін өзіне қамту дәрежесі және шығын көлемі
тән.
ЫНТАЛАНДЫРУ БАҒДАРЛАМАСЫНЫҢ ҮЗАҚТЫҒЫ. Егер өткізуді ынталандыру
шараларының ұзақтығы өте қысқа мерзімді болса, көптеген тұтынушылар
ұсынылған пайдаларды пайдаланып үлгермейді. Өйткені, олардың тағы осы кезде
қайтадан сатып алу қажеттілігі болмауы мүмкін. Егер бұл шара ұзақ уақытқа
созылса, ұсыныс дерек қимылдауға арналған зарядының бірқатарынан айырылады.
ӨТКІЗУДІ ЫНТАЛАНДЫРУ ШАРАЛАРЫН ІСКЕ АСЫРУДЫҢ УАҚЫТЫН ТАНДАУ. Тауар
маркалары басқарушылар өткізуді ынталандыру шараларын іске асырудың
календарлы уақытын таңдауы қажет. Осы уақытқа өндірісте, өткізу қызметінде,
тауар қозғалысы қызметінде басшылыққа алады. Оның үстіне бұрын
жоспарланбаған бірқатар шараларды да іске асыру үшін байланыстарды жолға
қою өте тығыз уақытты талап етуі мүмкін.
ӨТКІЗУДІ ЫНТАЛАНДЫРУ БЮДЖЕТІНІҢ ЖИНАҒЫ. Өткізуді ынталандыру
шараларының сметасын әдіспен дайындауға болады. Нарық қайраткерлері нақтылы
жұмыстарды таңдап олардың құнын есептеуі мүмкін. Дегенмен, ассигнования
мөлшері жалпы бюджеттен пайыздалған түрде анықталады.

Өткізуді ынталандыру бағдарламасын алдын ала байкап көру
Өткізуді ынталандыруға пайдаланылатын қаражаттардың барлығын
мүмкіншілігінше алдын ала байқап көріп және олардың қажетті ынталандыруға I
жарайтынына және қамтамасыз ететініне көз жеткізу керек. Ал бүгінде
сыйлықтардың таратуға байланысты барлық ұсыныстардың тек 42 % -і ғана алдын
ала тестілеуден өткізіледі.

Өткізуді ынталандыру бағдарламасын іске асыру
Фирма өткізуді ынталандыру шараларының әрқайсысына дайындалу
кезеңінде, коммерциялық активті кезеңінде қамтитын бөлек жоспар дайындауды
кажет. Дайындалу кезеңі - бұл бағдарламаның іске асырылуы басталғанға дейін
оны дайындауға қажет уақыт. Активті коммерция кезеңі шараның басталу
сәтінен басталып, оның тоқтатылуымен аяқталады.

Өткізуді ынталандыру бағдарламасының нәтижелерін бағалау
Өткізуді ынталандыру бағдарламасының нәтижелерін бағалаудың шешуші
маңызы барлығына қарамастан, оған қажетті көңіл бөлінбеуде. Өндірішулер
оған баға берумен айналысқан кездерінде олар төрт әдістің бірін пайдалануы
мүмкін. Жиірек өткізу көрсеткіштерін ынталандыру бағдарламасын өткізгенге
дейінгі, өткізу кезіндегі және өткізіп болғанынан кейінгі өткізу
көрсеткіштерін салыстыру әдісі қолданылады. Компанияны өткізгенге дейін
фирма нарықтың 6 % - ін иеленген, бағдарламаны іске асыру кезінде 10 % - ке
дейін көтерілген, ал ол біту бойына бірден 5 % - ке дейін төмендеп, шамалы
уақыттан кейін 7 % - ке дейін көтерілген деп бопжамдалық. Мұндай жағдайда
ынталандыру бағдарламасы тауарды байқап көру жаңа тұтынушылардың
тартылғанын және бұрыңғы клиенттердің сатып алуының өсу ықтималдығын
көрсетеді. Компания біткеннен кейін өкізудің құлдырауы тұтынушылардың
бірқатар уақыт өз қорларын пайдаланғанын көрсетеді. Соңғы 7 % - ке дейін
есеп тұрақталуы, фирма тауарларын жаңа тұтынушылардың пайдалана бастағанын
куәсі. Егер марканың нарықтағы үлгісі компанияны өткізгенге дейінгі
деңгейде қалған болса, онда ынталандыру бағдарламасы сұраным таралауыш тек
қана уақыттық сипаттамасына әсер еткенін, оның жалпы деңгейін сол күйінде
қалдырғанын көрсетеді.
Жалпы ынталандыру кешені шегінде өткізуді ынталандыру өте маңызды роль
атқаратыны айдан анық.

Қүрметті Ақтөбе қаласының
тұрғындары!

Сіздерді Тайқазан кафесіне таңғы ас, түскі ас, кешкі ас ішуге
сонымен қатар туған күн кештерін, мерекелік бас қосуларды және басқада
қуаныштарыңызды атап өтуге шақырамыз!
Тайқазан кафесінде сіздер жоғары дәрежедегі аспаздардың
қолынан дәм татып, үй ас үйінің және шығыс ас үйінің
тағамдарының дәмін көре аласыздар!
Өте дәмді, таза әрі тез дайындалады.
Келіңіздер, сіздерге әрқашан есігіміз ашық.

Біздің мекен жайымыз: Ақтөбе қаласы, Әбілқайыр хан даңғылы 51

ТАЙҚАЗАН кафесі

Тел. 57 - 25 - 72

3.2. МӘЗІР ҚҰРАСТЫРУ
Мәзір - бұл кәсіпорынның санаулы көрсеткіштерімен бағалар
көрсетілген сусындар мен тағамдар тізімі.
Мәзір кәсіпорын бастығымен, өндіріс меңгерушісімен, калькуляция
жасаған адаммен бекітілуі керек.
Мәзірді келесі факторларды ескере отырып құрастырамыз:
- Ассортименте
- кәсіпорын түрі;
- шикізат;
- жыл мезгілі;
- қызмет көрсету түрі;
- тұтынушылар сұранысы;
- қызмет көрсету уақыты;
- стандарт бойынша;
- жалақы;
- жұмыс уақыты.
Шикізат түрлеріне байланысты мәзірге әртүрлі өңдеуден өткен тағамдар
қосылады. Қой етінен және сиыр етінен қуырылған табиғи тағамдар дайындаған
дұрыс, кәрі малдың етінен және құстан - бұқтырылған, қайнатылған шабылған
ж.т.б.
Мәзір құрастыру кезінде жыл мезгілін ескеру керек. Жаз бен күзде
окрошка,қызылша сорпасы, қымыздықталған, пияздан, шпинаттан, салаттан
дайындалған тағам, компот пен кисельдің орнына жеміс - жидектер, шырындар
ұсынады. Ал қыс мезгілінде мәзірге құйылып сатылатын, фаршталған, ыстық
тағамдар қосылады.
Кәсіпорынның түріне байланысты мәзірдің құрамында көп немесе аз
тағамдар саны болады. Кең таңдаулы мәзір мейрамханаларда ұсынылады. Арнайы
кәсіпорындарда ерекшілігіне сәйкес мәзірге негізгі тағамдар жазылады.
Сонымен, құймакханада ұн тағамдары, кәуапханада - шығыс тағамдары
ұсынылады.
Мәзір құрастыру кезінде кәсіпорында тамақтанатын адамдардың еңбек
ерекшілігін есекеру керек. Ыстық цехта физикалық еңбекпен айналысқан
адамдар минералды заттар мен суды жоғалтады, сол себептен оларға ощы
тісбасарлар және тағамдар (май шабақ, маринадталған көкөністер және т.б.)
мәзірге шөлді басу үшін судың орнына шай, жеміс - жидек қайнатпасы, квас
және т.б. қосады.
Барлық тағамдар жоғары калориямен, дәрумендерінің жоғарғы құрамымен,
әсіресе С дәрумені болу керек. Ал балалар мәзіріне көп мөлшерде сут
ботқасы, сүзбе қосылады, өйткені өсіп келе жатқан ағзаға тұз, кальций
қажет.
Мәзірді тұтынушылардың сұранысы бойынша құрастыру керек. Үлкен
сұранысқа ие болған тағамды мәзірге күнде қосу керек. Көп таралмаған
тағамды ұсынған дұрыс, бірақ жоғарғы тағамдық құндылығы және жақсы дәмдік
қасиеттері болуы керек. Әдетте асханалар жетісіне 1 немесе 2 рет балық
күнін өткізеді.
Тағамдардың (шығын) бағасын асхананың орналасқан жері бойынша
анықтайды. Студенттерге арналған асханаларда тағамдар аса арзан, ал
мекемелердің асханасында- аса қымбат болу керек.
Кәсіпорын түріне байланысты әр түрлі мәзір түрі болады. Олар: өз
бетінше таңдау мәзірі, комплекстік түстік мәзірі, бизнес - ланч мәзірі,
күндізгі,таңғы, кешкі мәзірі, мерекелік арнайы мәзір, банкеттік мәзір,
балаларға арналған мәзір.
Шикізат түрлері бойынша (балық, теңіз өнімдері, ет, құс еті, шикізат,
жарма, жүмыртқа, сүт, үн) және кулинарлық өңдеу әдісі бойынша
(қайнатылған,қуырылған, бұқтырылған).
Ac мәзіріне еңгізілген тағамдар залдың жұмыс уақыты бойынша болу
керек. Кешендік, отбасы түскі асы немесе бизнес-ланч ас мәзірін құрастыру
кезінде тағамдарды апта күндеріне байланысты еңгізу керек.
Мейрамханаларда метрдотельдің қатысуымен өндіріс меңгерушісі
құрастырып, оны директорға бекітуге береді.
Тағамдарды ұсыну тәртібі бойынша орналастырылады. Ac мәзіріне тағамдар
тобы: салқын тағамдар, ыстық тағамдар, сорпалар мен екінші тағамдар, тәтті
тағамдар, ыстық және салқын сусындар, ұн кулинарлық және кондитер
бұйымдары.
Ac мәзірінің бірінші бетінде шеф - повардан арнайы ұсыныстар, содан
кейін фирмалық тағамдар ұсыну ретіне қарай тағамдар тізімі.
КҮМІС ТОЙҒА АРНАЛҒАН БАНКЕТТІҢ МӘЗІРІ

I. Салқын тісбасарлар:
Ет ассортименті
Балық ассортименті
Салаттар :
Греческий салаты
Радуга салаты
Малибу салаты

ІІ. Екінші тағам
Беспармақ
Манты

III. Десерт
Жеміс - жидек ассортименті
Қарбыз, қауын

IV. Сусындар:
Шырындар
Минералды су
Кампот
Алкогольді сусындар:
Сыра
Шарап

V. Нан
Нан
Тәтті нан

VI. Шай құралдары
Бауырсақ
Кәмпит
Печенье
Торт
Тары
Талкан
Қант
Жаңғақ
Чак-чак
3.3. МЕТРДОТЕЛЬ МЕН ДАЯШЫЛАРДЫҢ Ж¥МЫСЫН
ҰЙЫМДАСТЫРУ
Мейрамханаға келген тұтынушыны метрдотель қарсы алады. Егер метрдотель
болмаса даяшы немесе бригадир қарсы алады. Тұтынушымен амадасып, келесі
сұрақтар қойылады:
- қосымша адамға үстел дайындау;
- залдың қай жерінде орналасқан қолайлы;
- тұтынушының келісімін алып, үстелге шақырады.
Метрдотель - тұтынушыға ең қысқа жол көрсету үшін тұтынушының алдында
жүреді. Егер тұтынушының саны көп болса және олар бірге отырғысы келсе,
онда метрдотельдің рұқсаты болса, онда тек қарт адамға даяшы көмек береді.
Сауда зал жүмысшыларына қойылатын талаптар:
Метрдотельдің жұмыс сипаттамасы.
Зал жүмысшыларының жұмысын ұйымдастырады, оның жұмыс атқаруын
кәсіпорын әкімшілігі бекітеді.
Метрдотель тұтынушыларға қызмет көрсету процесіне жауапты.
Даяшылардың, буфет жұмысшылардың, сауда залын жинаушылрадың, нан
турайтын және музыкаенттарына, даяшылардың жұмыс орындарына, жұмысшыларына
басшылық етеді. Жұмыс кестесін құрастыру даяшылардың жұмыс уақытын белгілеу
сауда залының ашылу уақытына дайын болуын, меню және прейскуранттың бар
екенін тексеру, даяшыларға жұмыс алдында инструктаж өткізу.
Сауда залы жұмысшыларының гигиеналық сақтау және арнайы киім кигізу.
Метрдотель үстел сервировкасын қадағалайды, залдағы сауда ережесін
немесе бага тәртібін бұзбауын қадағалайды. Метрдотель әр уақытта сауда
залында болады, қонақтарды қарсы алып, үстелге отырғызады.
Метрдотель кештерге, тойларға, банкеттерге дайындығын ұйымдастырады
және меню құрастырады. Метрдотель қызмет көрсету ережесін және техникасын,
этикет ережесін, тапсырыс қабылдау тәртібін жазбаша дайындау
технологиясының негіздерін, тағамдардың сапасына қойылатын талаптардың және
әшекейлеуін бақылау. Мамандыққа баға беретін сипаттама. Төртінші дәрежелі
даяшы күрделі қызмет көрсетпейді. Ол буфет - ыдыс, асханаға, мәлімдеме
құрастырмайды. Олар тек банкетте жартылай қызмет көрсетеді.
Барменге ең жоғарғы дәреже - V діреже. Бұл дәрежеде бармен білу керек
және дайындау керек:
- Аралас сусын және кофе дайындау керек.
- Үстел және бар жанында қызмет көрсету.
- Тұтынушыларды үстел ассортиментімен таныстыру. Сусын және жеңіл ас
ұсыну.
- Касса аппаратында жұмыс жасау.
V дәрежелі бармен мыналарды білу қажет:
- Қоспа сусындардың түрін және классификациясының рецептерін қоспа
болып шығу бірізділігін дайындау;
- шетел қонақтарына қызмет көрсету және есептеу, шетел валютасын және
чегін шетел фирмаларының несие карточкалары мен жұмыс жасау, есептесу.
IV дәрежелі бармен қойылатын талаптар өте жоғары емес. Бір жанында
қызмет көрсетуді шетел қонақтарына қызмет көрсету.
III дәрежелі бармен сүт коктейлін дайындайды, бар жанында қызмет
көрсетеді.
V дәрежелі даяшы банкеттердің түріне байланысты керекті ыдыс, асхана
жаулық, аспаптарды белгілеу үшін, менюге және қатысушылардың санына
байланысты мәлімдеме қүрастыру.

V дәрежелі даяшы мыналарды білуі тиіс:
- банкетте және оны күту технологиясын және қызмет көрсету ережесін;
- өнімнің ассортиментін, шығымын, бағасын ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.