Транскрипция процесі

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

Тақырыбы:Транскрипция

Алматы-2020ж
Жоспар
I. Транскрипция процесі
II. Транскриптон
III. Транскрипция процесінің ферментативтік аппараты
IV. Инициация,элангация және терминация сатылары
V. Қорытынды
VI. Пайдаланылған әдебиеттер

Транскрипция (лат. transcrіptіo - қайта көшіріп жазу) - тірі жасушалардағы рибонуклеин қышқылының биосинтез процесі. Ол дезоксирибонуклеин қышқылы (ДНҚ) матрицасында жүреді. Транскрипция аденин, гуанин, тимин және цитозиннің қайталанбалы тізбегінен тұратын ДНҚ молекуласындағы генетикалық ақпараттың іске асуының бірінші кезеңі. Транскрипция арнайы ДНҚ және РНҚ полимераза ферменті арқылы жүреді. Транскрипция нәтижесінде РНҚ молекуласының полимерлі тізбегі түзіледі. Бұл тізбек ДНҚ молекуласының көшірілген бөлігіне комплементарлы болады.

Рибонуклеин қышқылының ДНК тізбегінде түзілу процесі транскрипция деп аталады. Транскрипцияның механизімін Вейс деген ғалым өзінің әріптестерімен бірге ашқан. Олар РНК полимераза ферментін бөліп алған. РНК синтезінің субстраттары рибонуклеазид 3 фосфаттар атап айтқанда АТФ, ЦТФ, ГТФ және УТФ. РНК тізбегінің ДНК-да өсуі 5'-3' бағытында жүреді. ДНК-ң қос тізбегінің тек біреуі ғана транскрипцияланады. Бұл тізбекті матрицалық тізбек және (-) - тізбек деп аталады.
2-ші тізбекті матрицалық емес немесе (+) тізбек деп атайды. ДНК-ғы РНК-ң транскрипциясы комплементарлық принцип бойынша жүреді.

Транскриоптон-транскрипция бірлігі

Дезоксирибонуклеин қышқылдарының функционалды бірлігі транскриптон болып табылады. Транскриптон транскрипцияның қарапайым бірлігі, яғни транскрипция кезінде бірдей транскрипт беретін ДНҚ бөлігі. Оның құрамында 300-ден (прокариоттарда) 105 -не дейін (эукариоттарда) нуклеотидтер болуы мүмкін.
Промотор - бұл РНҚ-полимеразаны байланыстыру үшін жауапты болатын транскриптонның бөлігі.
Оператор - (акцепторлы немесе басқарушы зона) - бұл транскрипцияның ерекше реттеуші белоктарының байланысуына жауапты жəне сонымен бірге транскрипцияны реттеуші транскриптонның бір бөлігі.
Цистрон - бұл тРНК, рРНК немесе полипептидті тізбектің құрылысы туралы хабарлардан тұратын транскриптонның кодталатын бөлігі. Цистронның орташа ұзындығы 103 нуклеотидтерден тұрады. Цистрон біреу болса, моноцистрон, көп болса полицистрон деп атайды. Цистрондар тұтас жəне тұтас емес (үзілген) болып келеді. Тұтас емес цистрондар экзондар жəне интрондар болып бөлінеді. Тұтас цистрондарда барлық нуклеотидтер ретімен полипептидті тізбекті кодтауға қатысады, ал тұтас емес цистрондарда барлығы қатыспайды, аз бөлігі ғана қатысады.
Экзондар (В1 ,В2 ,В3 ...) тұтас емес цистронның кодталатын бөлімі (Е1 ,Е2 ,Е3 ...). Интрондар - цистронның кодталмайтын бөлімі (і1 , і2 , і3 ).
Спейсер - бұл цистрондар арасындағы кодталмайтын бөлім, ұзындығы 104 нуклеотидке жетуі мүмкін.
Терминатор - бұл транскриптонның бітуі жайында хабар беретін оның соңғы бөлігі (5' -).

Прокариоттардың транскрипциялық бірліктері, әдетте, бірнеше гендердің генетикалық ақпаратын қамтиды және оперондар деп аталады . Оперондардың транскрипциясының өнімдері полицистроникалық мРНҚ болып табылады, оның нәтижесінде рибосомалар бірнеше ақуыз түзеді. Полицистроникалық мРНҚ-мен кодталған ақуыздар әдетте бір-бірімен функционалды түрде байланысады және белгілі бір амин қышқылының биосинтезі немесе көмірсулардың көміртегі көзі ретінде қайта өңделуі сияқты метаболикалық процестің жүруін қамтамасыз етеді. Гендерді оперондар түрінде ұйымдастыру олардың экспрессиясын транскрипция деңгейінде үйлесімді реттеуді жеңілдетеді. Бір оперонды құрмайтын көптеген гендердің транскрипциясын (және экспрессияның басқа кезеңдерін) дәйекті реттеу көбінесе осы топтың гендерін белгілейтін гомологиялық реттеуші нуклеотидтер тізбегімен өзара әрекеттесетін белгілі бір реттеуші ақуыздармен жүзеге асырылады.

Транскрипция процесінің ферментативті аппарат
Транскрипциясы жылдамдатылады ферментпен катализденеді.ДНК-тәуелді РНК-полимеразой. РНҚ синтездеу процесі 5 '- ден 3' - соңына қарай жүреді, яғни ДНҚ матрицалық тізбегі арқылы РНҚ полимераза 3'-5'бағытта қозғалады
РНҚ полимеразалары бір немесе бірнеше суббірліктерден тұруы мүмкін. Митохондрияда және кейбір бактериофагтарда, мысалы, SP6, T7, қарапайым геномдар гендерінің саны аз, онда РНҚ полимеразасының ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.