Спирт өндірісінің технологиясы

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

АЛМАТЫ ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

Картинки по запросу алматы технологиялық университеті

СОӨЖ №13

Тақырыбы: Ликер-арақ өнімдерін өндірудің технологиялық сызбасы

Орындаған: Алтаева М. Ө.

Әли В. Ж.

Тобы: ТХ-16-11

Тексерген: Нургожина Ж. К.

Алматы 2019

Мазмұны:

Кіріспе
Негізгі бөлімСпирт өндірісінің технологиясыАрақ өнімдерінің өндірісі
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер тізімі

Кіріспе

Арақ-ликер өнеркәсібінде арақ пен арақ-ликер ішімдіктері шығарылады.

Арақ - белсенді көмірмен өңделген және сүзілген ректификатталған этил спирті мен судың қоспасы болып табылады. Барлық арақтың құрамында 35-40% көлемынде спирт бар, бірақ олар дәмін жұмсарту үшін қосатын қоспалардың әсерінен және спирт пен судың сапасына байланысты дәмі өзгешеленеді.

Физикалық-химиялық көрсеткіштері бойынша арақ ректификатталған жоғары тазартылған спиртінде, Экстра және Люкс маркалы спирттерінде дайындалатын түрлерге бөлінеді. Атаулары түрлі арақтар күштілігімен, пайдаланған спирт сапасымен және рецептура ерекшелігімен айрықшаланады. Қазіргі уақытта арақты 250-ден астам рецептура бойынша өндіреді. Әр арақ тобында рецептурасымен және дайындау технологиясымен ерекшеленетін бірнеше атау түрлерін шығарады.

Шикізат құрамы мен органолептикалық көрсеткіштері бойынша, құрамына қосымша спирттелген тұнбаларды, эфир майларын, коньяк пен басқа да компоненттерді енгізетін жеке топқа: Зубровка, Старка, Перцовка және т. б. айрықша арақтарды бөліп жатқызуға болады.

Спирт өндірісінің технологиясы

Спиртті крахмалды шикізаттан - дәннен, картоптан және қызылша қантты мелассадан алады. Техникалық мақсатқа арналған спирттің аздаған мөлшерін ағаш гидролизатынан, сульфитті сілтіден және т. б. алады. Дән шикізатынан бидай, қарабидай, арпа, сұлы, жүгері және дәнді дақылдардың басқа түрлерін де өңдейді.

Осы шикізаттардан спиртті кезеңді және үздіксіз әдіспен алады. Көптеген зазауытттар ашудың үздіксіз сұлбасы бойынша жұмыс істейді. Кейбір зазауыттар спирт өңдеуде картоп және дән, басқалары қызылша мелассасын, үшіншілері - екеуінде қолдануға мамандандырылған. Этил спиртін техникалық қажеттіліктерге - еріткіш ретінде, синтетикалық каучук өндірісінде, басқа заттар синтезіне, сонымен қатар сусындар дайындауда және медициналық қажеттіліктерге қолданады.

Спиртті ашу - жақсы зерттелген биохимиялық процесс. Спиртті ашуды көбінесе ашытқылар, аздап кейбір бактериялар (Sarcina) және зе саңырауқұлақтар (Mucor) тудырады. Өндірісте ашытқыларды әдетте жоғарғы және төменгі деп бөледі. Жоғары ашытқылар ашуды интенсивті түрде жүргізеді және қиын тұнады. Оларға спирт және нан пісіретін Saccharomyces cerevisiae ашытқылары, сонымен қатар Saccharomyces elipsoideus түріндегі вино ашытқылары жатады. Төмен ашытқыларға сыра қайнату өндірісінде қолданылатын түрлері жатады. Өндірісте ашу процесін 2-3 тәулік жүргізеді.

Ашу кезінде көмірсулар этил спиртіне, көмірқышқыл газына және суға дейін ыдырайды. Кезең аралық өнім - ацетоальдегид. Егер қоректік ортаға ацетоальдегидті байланыстыратын сульфитті қосса, ашу кезінде өндірісте қолданылатын глицериннің көп мөлшерін алуға болады. Бұл жағдайда, ашудағы соңғы негізгі өнім - үшатомды спиртті глицерин. Спиртті ашу процесі кезінде изоамилды, амилды және изобутилды спирттер (сивуш майлары) жиналуы мүмкін.

Спирт алудың кезеңді әдісі. Спирт өңдірудің бұл әдісі келесідей кезеңдерден тұрады:

- шикізатты қайнатуға дайындау;

- қанттандыру материалдарын дайындау;

- крахмалды материалдарды қайнату және қанттандыру;

- ашытқыларды өсіру,

- ашыту;

- ашыған спиртті жою және оны брагоперегонды мен

брагоректификационды аппараттарда тазалау

100

Дәнді қайнату мен қанттандыруға дайындау келесідей әдіспен жүргізіледі. Таразымен өлшенген дәнді 1:3, 5 қатынаста сумен араластыратын және 90 0С температураға дейін бумен қыздырылатын, қыздырылғаннан кейін қайнатқыштарға түсетіндей, қайнатқыш бункерлерге бөлінеді. Мұнда қоспа дән түріне байланысты жоғары қысыммен және 135-150 0С температурада 90-120 минут аралығында қайнайды. Қайнатылған дән қанттандыруға үрленеді, 60-61 ⁰ С дейін салқындатылады және 15-20 минут уытты сүтпен (7-8 % уытты өңделген дәннің масса бойынша) өңделеді, содан кейін насоспен 20-25 ⁰ С-ге дейін салқындатылатын жылуалмастырғышқа беріледі. Осыған ашытқылардан қанттандырылған сусло көлемі бойынша 6-8 % мөлшерінде өсірілген ашытқылар беріледі.

Жасыл уыт 96 % дейін өсуге қабілеті бар арпа, сұлы дәнінен өңделеді. Дән ығалдылығы 40-42 % суда 1 тәулік бойы әрбір 6-8 сағат сайын суда ұстайды және суды төгуді кезекпен жүргізу арқылы ылғалдандырады. Ылғал дәнді ылғалдандыру аппараттарынан түсіреді және де үйінді өздігінен қызу нәтижесінде 1 тәулік ішінде олар өсе бастайды.

Спиртте арпаның өсу ұзақтығы 8 тәулік. Фермент қоры жиналып болғаннан кейін дәннің өсуі тоқтайды және жасыл уыт түрінде ол гидравликалық әдіспен су бөлгіш елеуішке беріледі. Жуылған жасыл уыт одан кейін ұнтақтағышта ұнтақталынып, сумен 6-8% құрғақ зат концентрациясына дейін ыдырайды.

Дайын ашытқыларды микроскоппен қарағанда бөгде микроорганизмдер - сүтқышқылды және басқа бактериялар көрінбеуі керек. Өсіру алдында ашытқы сусласының концентрациясында құрғақ зат 10-12% құраса, ал ашытқыда 16-18% болады. Өсірілген ашытқыларда ашудың аяқталуы олардың ашыту аппараттарға ауысуына жағдай жасайды.

Ашу процесі 3 кезеңнен тұрады: ашыту (20-24 сағ), басты ашу (24-30сағ)

және ашу (18-24сағ) .

Ашыту кезінде ашытқылар көбейеді, олардың биомассасы жинақталады, олар температурасы 28-29 0С дейін көтерілетін ортаға бейімделеді, сонымен

қатар сусланың көміртегінің 20% ашиды.

Басты ашу кезеңінде суслоның көміртегісінің 60-65% ашиды, ашытылған спирттің негізгі мөлшері жиналады және жылу реакциясында глюкоза мен мальтозаның спиртке айналуы жүретін жылу алмастырғышқа беріледі. 30 ⁰ С температурада ұстап тұрады, ашып жатқан масса қозғалыста болады, спирт бөлінеді.

Ашу кезеңінде көміртегінің 15-20% жуығы ашиды, ашытылған спирт мөлшері 8-9% жетеді, 28 ⁰ С қалыпты температура болады. Ашып жатқан масса аз қозғалады, кезеңнің соңында қозғалыс тоқтайды. Ашудың аяқталуын массаның сыртқы көрінісі бойынша (көмірқышқыл газының бөлінуі тоқтаған кезде), редуцирлейтін заттар мөлшері (ашындының 100 мл фильтріне 0, 25-0, 45 г қалыпта) және спирт мөлшері бойынша (8-9 об. %) анықтайды.

Спиртті айдау басында ашыту аппараттардағы жетілген ашытқы берілгіш резервуарларда жиналады және насоспен дефлегматор арқылы ашыту колоннасына беріледі, ал осы кезде алынған барда (қалдық) колоннадан шығарылып, жемдік мақсаттарға қолданылады. Ашыту колоннасының спиртті сұйықтығы тоңазытқышта салқындатылады, ондағы спирт мөлшерінің саны есептелінеді және сұйықтық спирт-шикізатын сақтау үшін сыйымдылыққа беріледі.

Содан кейін спирт-шикізаты ректификационды колонна кубіне түседі, 90- 92 ⁰ С температураға дейінгі бумен қыздырылады және булы қалпында спирт ректификациясы пайда болған ректификационды колоннаны толтырады.

Біріншіден басты немесе төмен қайнағыш қоспаларды таңдап алады: үйіндіден көлемі 1% дейін эфирлер, альдегидтер және т. б., содан кейін бастапқы ІІІ және ІІ сортты спирттерді, содан І сорттың ортасын және жоғары тазалаудың 80%. Спирттің І сортын таңдап болғаннан кейін ІІ және ІІІ соңғы сорттарды және аяғында құрамында амилды, изоамилды, пропионды және басқа да көп атомды спирттер кіретін, жоғары қайнайтын 0, 4% сивуш майын таңдау жүреді.

Бастапқы ІІ мен ІІІ және соңғы сорттарды келесідей үйінділерде қолданады. Өңделген І сортты спирттің сапасы МЕСТ 5962-67 талаптарына сәйкес болуы керек. Жоғарғы тарелкалардың біріндегі спирт тоңазытқышқа түсіп, бақылау снарядтарымен және өлшемдерімен өлшеніп, спирт сақтағыш орындарына жіберіледі және одан кейін цистерналарға құйылып, тұтынушыларға темір жол арқылы тиеліп жіберіледі.

Арақ өндіру технологиясы

Арақ - ректификацияланып, мұқият тазартылған және белсеңді көмірмен фильтрленген этил спиртінің және жұмсартылған судың қосындысы.

Арақ өндіру технологиясы келесі кезеңдерден тұрады:

1 - кезең. Суды дайындау.

Таза табиғи судың өзі міндетті түрде арнайы тазартудың бірнеше кезеңінен өтуі қажет: тұңдыру, аэрация, кварцты құм арқылы сүзу. Бұл үшін

заманауи кәсіпорындарда құмдық және көмірлік бағаналар, мембранды және

картриджді сүзгілер орнатылған. Су ультракүлгін және молекулярлы тазартудан өтеді. Аранйы қоңдырғының көмегімен судың тұздық құрамын түзету жүргізіледі. Ол түссіз, абсолютті мөлдір және тұздың құрамы минималды болуы қажет. Сондықтан нағыз орыс арағы қайталанбайтын ерекше жұмсақтыққа, бірегей дәмге және мөлдір тазалыққа ие.

2 - кезең. Спиртті таңдау және тазарту.

Ликерарақ зауыттар әдетте ректификационды этил спиртінің 3 түрін қолданады: «Жоғары тазартылға», «Экстра» және «Люкс». Көптеген өндірушілер арақты өзі өндірген спиртте, классикалық технологияны қолданып жасайды. Негізгі шикізат ретінде дәнді дақылдар - қарабидай және қарабидай пайдаланылды. ХІХ ғасырдың ортасынан бастап бидай да қолданыла бастады. Сонымен қатар сұлының, арпаның, тарының, жүгерінің, қарақұмықтың, асбұршақтың кішкене бөлігін қосуға болады. Кейбір зауыттар спиртті спирттік зауыттардан сатып алады. Бұл жағдайда сатып алынатын өнімнің сапасы арнайы бөлімдермен қатаң бақыланады.

3 - кезең. Су-спирттік қосындыны дайындау.

Өндірісте мұндай қосынды сұрыптау деп аталады. Арақтағы этил спиртінің қажетті құрамына байланысты күштілігі әртүрлі қосынды дайындалады. Су спиртпен бірге жабық сұрыптау күбілеріне беріледі және бұлғауышпен араластырылады. Осы кезеңнің процесінде сусынның рецептурасына сәйкес кейбір басқа да қоспалап енгізіледі.

4 - кезең. Қосындыны сүзу.

Сүзу материалы ретінде әрқашан кварцтф құм пайдаланылады. Процесс сұйықтық қысымы әсерінен жүреді: қосынды өз бетінше қысымды бактан сүзгіге келеді. Сүзілген сұйықтық көлемі артқан сайын сүзу материалындағы тұңба қабатының биіктігіде артады. Осы қабат биіктігі өзгерген сайын кедергі көтеріліп және сүзу жылдамдығы төмендейді. Сондықтан сүзу беті тұңбадан дүркін-дүркін тазартылуы қажет.

5 - кезең. Белсеңдірілген көмірмен өңдеу.

Бұл ең маңызды кезеңдердің бірі, ол зиянды қоспаларды (эфирлер мен альдегидтер) байланыстырады және осы процесте арақтың органолептикалық көрсеткіштері қалыптасады. Осыдан кейін арақты қайтадан сүзеді. Көмірдің ұсақ бөліктерін жою және мөлдір, таза өнім алу үшін сүзу бірнеше рет қайталануы мүмкін.

6 - кезең. «Тынығу».

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.