Жануарларды клондау

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Ағзаларды клондау - реферат

Жоспар
1. Кіріспе;
2. Негізгі бөлім:
a. Клондау және оның түрлері.
b. Клондау дәуірінің басталуы.
c. Жануарларды клондау.
d. Адамды клондауға бола ма?
e. Клондаудың зардаптары.
3. Қорытынды.
4. Қолданылған әдебиеттер

Кіріспе
Соңғы ғылыми жаналықтар бойынша, адам генi 30-35 мыңдай геннен тұрады. Және
генiмiздiң 99 пайызы шимпанзенiң, 70 пайызы тышқанның генiмен сәйкес келедi
екен. Адамның кейбiр гендерi омыртқалыларды былай қойғанда,
омыртқасыздармен де, өсiмдiктермен де, тiптi ашытқы мен өңездермен де
бiрдей болып шыққан. Бұл ашылған жаңалықтар Жер бетiндегi тiршiлiктiң пайда
болу процесiнде көптеген жайттардың басын ашып бермек.
Бұл мәселенi әрмен қарай терең зерттей түскен ғалымдар күтпеген ұйғарымға
келуге мәжбүр болуда. Мәселен, қазiргi адамда басқа Жер бетiндегi бiрде-бiр
жан-жануарда кездеспейтiн 223 ген бар болып шыққан. Демек, олардың бiздiң
бойымызда жердегi эволюция барысында пайда болуы мүмкiн емес. Бiр
биологиялық түрдiң екiншiсiне қарағанда жаңа 223 генiнiң болуы, бұл өте
көп. Дәл осы гендер адамның шимпанзеден айырмашылығының үштен екiсiн
бередi. Бұл – табиғатта бұрын-соңды кездеспеген жағдай. Сонда адамға екi
жүзден астам жұмбақ ген қайдан келген?
Америкалық ғалым Закария Ситчин Адам атаның бөгдеғаламшарлық генi туралы
iс атты елең еткiзерлiк тақырыппен мақала жариялады. Онда Ситчин қазiргi
адамның гендiк инженериялық жолмен пайда болғаны туралы тұжырым жасайды.

           Эмбрионды генетикалық клеткаларды зерттеушілер әрдайым күрделі
жағдайға тап болып келген еді. Өйткені генетикалық клеткалард ы
алу үшін дағдарысты деген клеткаларды эмбрион кезінде
жою қажеттігі оны мүлде құртып жіберетін болған. Міне сондықтан да
Ресейдің Ортодокс шіркеуі мен Ватикан ғалымдардың генетикалық клеткаларды
зерттеу ісіне қарсылық танытып келді. Алайда ғалымдар үшін эмбрионды
генетикалық клеткаларды зерттеп тану әрдайым қызығушылық тудыратын.
Өйткені, медицина ғалымдары күндердің күнінде адамның зақымданған, ауруға
шалдыққан клеткаларын, ағзаларын қолдан өсірілген клеткамен алмастыра
алатын мүмкіндікке жетеміз деп үміттенеді. Висконсин университетіндегі
анатомия профессоры Джеймс Томсон бастаған ғалымдар командасы міне осы
баламалы тәсілді іздестіруде. Ол әзірге қайта бағдарланған немесе
үлгілендірілген тері клеткаларының жұмысқа қосылғандығы жайында хабарлаған.

Клондау
Сонымен қатар, соматикалық клетканың ядросы осы организм туралы толық
генетикалық ақпаратқа ие екендiгi белгiлi, егер бұл ақпаратты iске асыру
үшiн барлық жағдайлар жасалса, онда жекелеген тұқымның генетикалық
көшiрмелерiнiң (клондарының) шексiз санын алуға болады. Көп соматикалық
клеткалар ядролары дифференцияланған қалыпта болғандықтан, алғашқы кезеңде
бұл мәселенi олардың дифференциясы өтпеген ұрық дамуының белгiлi бiр
стадиясында эмбрионалдық клеткаларды пайдалана отырып шешкен. Ядроларды
(бластомерлердi) толған ооциттерге көшiру ондай мүмкiндiктi бередi, өйткенi
ооциттердiң цитоплазмасы көшiрiлген ядроны қайта бағдарламалап, жаңа
эмбрион дамуының бағдарламасын жiберуге қабiлеттi өзiндiк факторларды
құрайды. Энуклеирленген аналық клеткаларға эмбриондық клеткалардың
ядроларын көшiру жолымен эмбриондарды клондау.Эмбриондық клеткалардың
ядроларын энуклеирленген аналық клеткаларға көшiргеннен кейiн ядро қайта
бағдарланады да жаңа эмбрион дами бастайды. Теориялық түрде донордың
эмбрионынан барлық бластомерлерi бiр генетикалық негiзде және бiрдей
тұқымдардың дамуын қамтамасыз етуге қабiлеттi болады. Ядроларды көшiргеннен
кейiн дамыған эмбриондар өз кезегiнде ядролардың донорлары ретiнде
пайдаланылуы мүмкiн. Бiрнеше генерациялардан кейiн жүздеген және мыңдаған
бiрдей эмбриондарды алу мүмкiн туады.
Клондау дәуірінің басталуы отаны
АҚШ деп санауға болады.
1980 жылдан 1983 жылға дейiнгi кезеңде Америкада 200 жуық ұсақ
биотехнологиялық компаниялар құрылған болатын. Бұған салық жеңiлдiктерiн
енгiзу, құнды қағаздармен операциялардан түсетiн жоғары пайда және жеке
салымшылардың мүдделiлiгi әсер еттi. Genentech биотехнологиялық фирмасының
вице-президентi болған Сан-Францискодағы Калифорниялық университеттiң
ғылыми қызметкерi Герберт Бойердiң соңынан көптеген университеттiк
профессорлар өз компанияларын ашты.
      1985 жылға қарай АҚШ-та 400-ден аса биотехнологиялық фирмалар қызмет
еткен; олардың көбiсi гендiк-инженерлiк цехқа жататынын көрсету үшiн өз
атауына "ген" сөзiн енгiзген: Biogen, Amgen, Calgene, Engenics, Genex,
Cangene. Бүгiнгi күнi елде 1500-ден аса биотехнологиялық компаниялар бар.
Сонымен қатар, молекулалық биотехнологияның дамуына барлық iрi халықаралық
химиялық және фармацевтикалық компаниялар, соның iшiнде Мonsanto, DuPont,
Upjohn, American Cyanamid, Еli Lilly, SmithKline Beecham, Merck, Novartis,
Hoffman-LaRoche зор үлес қосты.
      80-шi жылдары биотехнологиялық бизнестiң қарқынды дамуы кезеңiнде
ұсақ компаниялар бiрлескен кәсiпорындар пайда болды. Мысалы, 1991 жылы
Genentech компаниясының акцияларының 60 % Нoffmann-LaRoche фирмасына 2,1
млрд. долларға сатылған. Сол уақытта көптеген компаниялар банкротқа
ұшыраған. Осында жылжымалылық-биотехнологиялық индустрияның ерекшелiк
сипаты.
      Молекулалық-биотехнологиялық индустрияның табысы 1986 жылы 6 млн.
доллардан 30 млрд. долларға артты, 1996 жылғы және бүгiнгi күнi бiр жылға
160 млрд. доллар құрайды.
      Алайда, тұтастай алғанда биотехнологиялық бизнестiң табысы жоғары
болмады, бiз күткендей инвесторлардың ынта-ықыласы азаймады және бұл
молекулалық биотехнология үлкен перспективаларға ие болғанын айғақтайды.
      Мысалы, гендердi клондаумен айналысатын компаниялардан кейiн АҚШ-та
жұқпалы ауруларды, қатерлi iсiктi және адамның басқа да ауруларын емдеуге
арналған гендiк-инженерлiк әдiстер арқылы алынатын антиденелердi шығаратын
компаниялар пайда болды: Immunex, ImmuLogic, ImmunoGen, Immunomedics,
Medlmmune, Immune Response.. 1995 жылға қарай Еуропа елдерiнде 600 астам
биотехнологиялық компаниялар құрылды. АҚШ-тан басқа биотехнологиялық
дәуiрге кеш көшкен елдерде ұлттық молекулалық-биотехнологиялық индустрияны
дамытудағы басты ролдi мемлекет алды. Мұнда "ХХ ғасырдың барлық
технологияларының ең үздiк революциялық технологиясы" молекулалық
биотехнология деген сенiм стимул болды. Клеткалар эмбрионды генетикалық
клетка жолына түсе отырып, адам денесіндегі басқа да клеткалар сияқты бола
алады. Бірақ мұндай құбылыстың әрдайым болып тұратындығына көз жеткізу үшін
әлі де көбірек сынақтан өткізіп, жан-жақты зерттеу қажет. Мұндай
сақтандыруға қарамастан, 1996 жылы клондалған алғашқы Долли қойын алған
ғалымдар тобына жетекшілік еткен Шотландия ғалымы Ян Уилмут өзінің бұған
дейінгі зерттеу бағытынан бас тартатындығын айта келіп, бұл саяси себептен
емес, жаңа техниканың берері мол және практикалық жағы жоғары деп атап
өткен.

Жануарларды клондау
  Энуклеирленген аналық клеткаларға соматикалық клеткалардың ядроларын
көшiру жолымен жануарларды клондау
Тотипотенттiк клеткалардың ядроларын эмбрионнан
энуклеирленген аналық клеткаларға көшiру жолымен эмбриондарды клондау дан
жинақталған тәжiрибе соматикалық клеткалардың ядроларын энуклеирленген
аналық клеткаларға көшiру жолымен жануарларды клондау әдiсiн әзiрлеу үшiн
негiз болған. Эмбриондық клеткалардың ядроларын көшiру жолымен клондаудың
қағидаттық айырмашылығы тек өзара бiрдей жануарларды алуды ғана емес,
сондай генотип бойынша донор жануармен ұқсас соматикалық клеткаларды алуды
қамтамасыз етуiнде. Бұл генетикалық ұқсас ұрпақтардың бiрiншi буында шексiз
санын алуға мүмкiндiк ашады.
      Трансгендiк жануарлар маңызды биохимиялық және морфологиялық
қасиеттерi бойынша өзгерудiң жоғары деңгейiмен сипатталады, бұл кейiннен
қалаған жануар түрiн iрiктеу қызметiн арттырады, ал бұл дегенiңiз
селекцияның мақсаты болып табылады.
      Дүние жүзiнде уақыттың азғана аралығында трансгендiк сиыр, ешкi,
шошқа, қой және үйқояндарының шамамен 20 жуық түрi жасалды. Олар тiндiк
плазминогендiк белсендiргiш, моноклондық антиденелер, эритропоэтин,
инсулинтектес өсiм факторы, интерлейкин, антитрипсин және басқалар сияқты
бағалы фармацевтикалық заттарды өндiрген.
      Соңғы жылдары трансгендiк жануарларды алуда жаңа бағыт пайда болған.
Арнайы векторларды пайдалану өзге гендiк конструкцияны гендi зигота
пронуклеусқа енгiзген кездегiдей барлық клеткаларға емес, организмнiң
жекелеген клеткалық популяцияларға ықпалдасуына мүмкiндiк бередi. Ондай
жануарлар (сиырлар, ешкiлер, шошқалар) Бүкiлресейлiк мал шаруашылығы
институтының биотехнология бөлiмiнде шығарылған.
      Ресей Федерациясында биотехнологияны дамытудың тағы бiр өзектi бағыты
клеткалардың және органдардың ксенотрансплантациясы үшiн жануарларды шығару
болып табылады..Қалта теретін клондау әдісіАҚШ-пен, Шотландиямен иық
тірестірудің ауылы алыс деп бейжай қалса, біраз дүниеден алыстап қалатынын
сезінген ғалымдарымыз клондаудың қазақы тәсілін былай өрнектейді:
– Асыл тұқымды мал басын көбейту мақсаты бізді тек жетістіктерге Негізінде
клондау әдісін жүзеге асыру өте қиын дүние. Бізде америкалық ғалымдардай
мүмкіндік жоқ. Олардың клондау әдісі біздің қалтамызды көтермейді. Дегенмен
қазіргі биотехнологиялық даму заманында тек қана алға ұмтылу қажет.
Жоғарыда мен эмбриондарды мұздату арқылы қозы алуға болатын тәсілді сөз
еттім. Енді сол азотпен қатырылған эмбриондар арқылы клондаудың қарапайым
әдісін жүзеге асыруға боладыБіз Англиядан әкелінген төрт қошқардан осы әдіс
арқылы бұл күні 52 қозы алып отырмыз. Бұл – сирек кездесетін дүние. Асыл
тұқымды малды көбейту мақсатында осы тәсілді қолдану – таптырмайтын әдіс, –
дейді академик Мәкен Молдабайұлы.

Иттерді клондау тәжірибесі алғаш рет іс жүзінде ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.