Сольвенің аммиакты тәсілмен сода технологиясы

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 49 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі

М. Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан мемлекеттік университеті

Жаратылыстану - географиялық факультеті

Райымбек Ақмарал Қасынбекқызы

Сода өндірісінде пайда болатын шламды қолдану мүмкіндігін зерттеу

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

Мамандығы 5В072000 «Бейорганикалық заттардың химиялық технологиясы»

Орал 2019

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі

М. Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан мемлекеттік университеті

Жаратылыстану - географиялық факультеті

«Химия» кафедрасы

«Қорғауға жіберілді»

Кафедра меңгерушісі

Кубашева Р. Н.

« » 2019 ж

Дипломдық жұмыс

Сода өндірісінде пайда болатын шламды қолдану мүмкіндігін зерттеу

Мамандығы 5В072000 «Бейорганикалық заттардың химиялық технологиясы»

Орындаған Райымбек А. Қ.

Ғылыми жетекшісі

х. ғ. к., доцент Сатаева С. С.

Орал 2019

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ

3

: 1

КІРІСПЕ: ӘДЕБИЕТКЕ ШОЛУ

5

: 1. 1

КІРІСПЕ: Сода өндіру технологиясы түрлерінің сипаттамасы

5

: 1. 2

КІРІСПЕ: Аммиакты әдіс бойынша сода өндіру процессінің технологиялық сипаттамасы

23

: 1. 2. 1

КІРІСПЕ: Б Маркалы калцьцинирленген соданың өндірісі

23

: 1. 2. 2

КІРІСПЕ: А Маркалы калцьцинирленген соданың өндірісі

26

: 2

КІРІСПЕ: ТӘЖІРИБЕЛІК БӨЛІМ

28

: 2. 1

КІРІСПЕ: Сода өндірісі шламының физика-химиялық және токсикологиялық қасиеттері

28

: 2. 2

КІРІСПЕ: Сода өндірісінің қалдықтарын жол жабындарын дайындауда қолдану мүмкіндіктері

32

: 2. 3

КІРІСПЕ: Сода өндірісінің қатты қалдықтарын қосымша пайдалану мүмкіндіктері

39

: 3

КІРІСПЕ: ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУ

42

: 3. 1

КІРІСПЕ: Сода өндірісі кезіндегі техникалық қауіпсіздік және еңбекті қорғау

42

КІРІСПЕ: ҚОРЫТЫНДЫ

45

КІРІСПЕ: ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

46

КІРІСПЕ: ҚОСЫМША

48

КІРІСПЕ

Қазіргі уақытта әлемде жер үсті және жер асты суларының өнеркәсіптік кәсіпорындардың ағындарымен ластану проблемасы басты орындардың бірінде. Химия өнеркәсібіндегі ең ірі су тұтынушыларға аммиакты тәсілмен (Сольве әдісі) кальцийленген сода өндіретін кәсіпорындар жатады. Бірқатар маңызды артықшылықтарымен қатар, кальцийленген соданы өндірудің елеулі кемшіліктеріде бар. Бұл энергия ресурстарына айтарлықтай шығын және үлкен үлестік капиталды қажет ететін өндіріс. Бірақ Сольве әдісінің ең басты кемшілігі - өндірістің экологиялық қауіпсіздігі жоғары емес, ол көп мөлшерде «дистиллерлік сұйықтық» деп аталатын сұйық қалдықтардың түзілуімен түсіндіріледі. Бір тонна кальцийленген сода алған кезде құрамы 719, 99-1320, 98 кг хлоридтерден, 270, 02-523, 84 кг кальцийден, 162, 42-271, 27 кг натрийден және т. б., қосылыстардан тұратын, 9-10 м ³ дистиллерлік сұйықтық түзіледі, бұл бастапқы табиғи шикізат тиімсіз пайдаланылатындығын куәландырады.

Жұмыстың өзектілігі. Қазіргі уақытта кальцийленген соданы аммиак әдісі бойынша өндірудің қалдықтарының қоршаған ортаға теріс әсер етуін төмендету проблемасы сода өндіретін барлық елдерде өзекті болып табылады. Пайда болатын қалдықтардың саны, қолданылатын өңдеу, кәдеге жарату және пайдалану технологиялары дистиллерлік сұйықтық проблемасын тек ішінара ғана шешеді. Осының салдарынан негізінен шлам жинағыштарда (тұндырғыш тоғандарда) қалдықтардың жиналуы жұмыс істеп тұрған өндірістерге жақын орналасқан су қоймаларына ағызылады.

Шлам жинағыштарда дистиллярлы сұйықтықтың жиналуына байланысты шлам жинағыш жаңа жер учаскелерінің пайда болуымен қатар өндіріс қуатын ұлғайтумен ғана емес, сондай-ақ жүктемелерді ұстап тұруы қажет. Демек, тоған-тұндырғыштардың құрылғысы паллиативті болып табылады және қалыптасқан экологиялық жағдайды шеше алмайды.

Сондай-ақ дистиллерлік сұйықтықты төгу табиғи су қоймаларының биологиялық көрінісінің елеулі өзгеруіне алып келеді. Нәтижесінде су қоймаларының ластануы адамға тікелей және жанама әсер етіп, шаруашылық-ауыз су және өнеркәсіптік сумен жабдықтауға айтарлықтай кері әсерін тигізеді.

Осылайша, кальцийленген сода өндірісінің қалдықтарын табиғи ортаға тигізетін теріс әсерін азайту ғылыми-техниканың өзекті мәселелерінің бірі болып табылады.

Жұмыстың мақсаты: Қалдықсық технологиялық жүйені жүзеге асыру мақсатында, сода өнідірісінің қоршаған ортаға тигізетін антропогендік әсерін төмендету негізінде сода өндірісінде пайда болатын шламды екінші реттік шикізат ретінде қолданудың мүмкіндіктерін зерттеу.

Қойылған мақсатқа жету үшін келісідей міндеттер анықталды:

сода өндірісінің бірнеше түрлерін қарстырып, негізгі әдісінің (Сольве) толық технологиялық сипаттамасын беру;
сода өндірісі кезінде түзілетін қалдықтардың физика-химиялық қасиеттерін қарастыру;
өндіріс қалдықтарының қолдану аясының мүмкіндіктерін қарастыру;

Зерттеу нысаны. Сода өндірісінің қалдықтары

Зерттеу базасы. Зерттеу жұмыстары М. Өтемісов атындағы БҚМУ қарасты «Экология және биогеохимия сынақ зертханасында» жүргізілді.

ӘДЕБИЕТКЕ ШОЛУ

1. 1 Сода өндіру технологиясы түрлерінің сипаттамасы.

Кальцийленген сода химия өнеркәсібінің маңызды өнімдеріне жатады. Кеңес дәуірінде ССРО ОАА мәліметтерінде жылдар бойынша кальцийленген соданы шығару көлемі міндетті түрде өнеркәсіптің басым және маңызды көрсеткіштері ретінде орталық газеттерде басылды. Кеңес дәуірінде бұл көрсеткішке аз көңіл бөлінеді, бірақ сода шығару көлемінің маңыздылығы химия өнеркәсібі үшін де, сода тұтынумен тығыз байланысты басқа да салалар үшін де үлкен мәнге ие. Бұл өнімсіз қандай да бір саланы қазіргі шын мәнінде атау қиын. Кейбір ірі тұтынушыларды ғана атаймыз, олардың ішінде бірінші орында-шыны өнеркәсібі ~50%, екінші орында-химия өнеркәсібі ~25%, үшінші орында-металлургия өнеркәсібі ~15%, целлюлоза-қағаз өнеркәсібі және қалған салалар ~10%. Бұл сандар не туралы айтады? Мысал үшін шыны өнеркәсібі. Бұл тек терезе әйнегі емес, бұл автокөлік әйнегі, табақ шыны, ыдыс әйнегі, медициналық, электровакуум, ыдыс-аяқ, оптикалық-талшықты, кәдесыйлық және тағы басқалар. Тек осы мысал әлемнің кез келген елі, оның ішінде Ресей үшін кальцийленген соданың маңыздылығын көрсетеді. Соданы пайдаланудың алуан түрлілігі оның өндірісте: каустикалық сода, синтетикалық жуғыш құралдар, хром қосылыстары, сульфиттер, фторидтер, фосфаттар, көптеген натрий тұздары, алюминий, тамақ өнімдері және өнеркәсіптің басқа да көптеген салаларында қолданылуы туралы куәландырады. Сондықтан сода өндіруге елдің экономикасын басқарудың барлық деңгейлерінде ерекше мән беріледі және осыған байланысты сода өндірісі технологияларын дамытудың бағытын, олардың өткен және болашақ даму перспективаларын ескере отырып, қадағалаудың өзектілігі артады. Ол үшін егжей - тегжейлі талдау қажет, қолда бар тәжірибе мен білімді ескере отырып, бұрынғы, қазіргі және жаңаларын құру перспективаларына шолу жасау.

Сода өндірісінің өнеркәсіптік технологияларына қысқаша тоқталайық. Олардың жоғары құны мен процестің үлкен ұзақтығына байланысты өндірісте пайдаланылуы мүмкін емес сода алудың көптеген жартылай экспериментальды тәсілдерін қарастырмаймыз.

XVIII ғасырдың соңында Лебланмен жасалған сода алу әдісіне тоқталайық.

Никола Леблан әдісі бойынша сода технологиясы:

Леблан әдісі бойынша сода алу XIX ғасырдың химия өнеркәсібінің негізгі саласы болды. Бұл процесс сол уақыттың химиялық білімін жетілдіру үшін де үлкен маңызға ие болды. Оны зерттеу химиктердің алдына көптеген мәселелерді қойды. Француз өнертапқышымен ұсынылған әдістің бірегейлігі шикізаттың жекелеген түрлерінің оңтайлы арақатынасы мен сода түзілуіне әкелетін олардың өзара іс-қимылының шарттарын табудан тұрды. Осының бәрі бұрын ұсынылған әдістермен салыстырғанда соданы оңай және арзан алуға мүмкіндік берді. Лебланның ашылуы химико-техникалық зерттеулердің ұзақ дамуының нәтижесі болды. Ол XVIII ғасырдағы химияның ең жоғарғы даму фазасының маңызды құрамдас бөліктерінің бірі болып табылады.

Никола Леблан әдісі бойынша технологияның химизмі:

1) 2NаС1+Н ₂ SO ₄ = Nа ₂ SO ₄ +2НС1;

2) Nа ₂ SO ₄ + 2С+ СаCО ₃ = Nа ₂ СОз + СаS↓+2СО ₂ ↑,

Na ₂ SO ₄ +2C = Na ₂ S + 2CO ₂ ↑,

Na ₂ S + CaCO ₃ = Na ₂ CO ₃ + CaS↓,

CaCO ₃ = CaO + CO ₂ ↑, CO ₂ + C = 2CO↑;

3) CaO + H ₂ O = Ca(OH) ₂ ,

Na ₂ CO ₃ + Ca(OH) ₂ = CaCO ₃ + NaOH,

2NaOH+CO ₂ = Na ₂ CO ₃ + H ₂ O,

CaS + 2NaOH = Ca(OH) ₂ + Na ₂ S;

4) Na ₂ СО ₃ ˣ10Н ₂ О → Na ₂ CO ₃ ˣH ₂ O → Nа ₂ СО ₃ +Q.

Леблан әдісі үнемі жетілдірілді, HC1 хлор және хлор бар өнімдерге өңдеу тәсілдері әзірленді, олар жеткілікті кең сұранысқа ие болды. Сол жылдары Леблан әдісі бойынша жұмыс істейтін сода зауыттары хлор алудың электрохимиялық тәсілі тарала бастаған уақытқа дейін (1890 жыл) хлорлы өнімдердің жалғыз жеткізушісі болды.

Бірақ осы уақытта аренаға сода өндірісінің жаңа, неғұрлым прогрессивті процесі - аммиакты болды, ол Леблан өндірісі үшін күшті бәсекелес болды және сода технологиясының біздің заманымызға дейінгі прогрессін анықтаған.

Сольвенің аммиакты тәсілмен сода технологиясы.

1865 жылы Э. Сольве Френельдің, Грей - Дьюар және Д. Хеммингтің еңбектерін негізге ала отырып, аммиакты сода технологиясының химизмін пысықтап, аммиакты регенерациялау тәсілін таба алды. Ол суды өңдегеннен кейін кальций гидроксиді берген кальций оксидін қолдануды ұсынды:

CaO + H ₂ O = Ca(OH) ₂

аммоний хлоридінен NH ₃ аммиак алу үшін:

2NH ₄ Cl + Ca(OH) ₂ = 2NH ₃ ↑ + CaCl ₂ + 2H ₂ O.

Осылайша, аммиак барлық уақытта айналыста болды және жұмсалмады, өндіріс қалдығы тек CaCl ₂ кальций хлориді ғана қалды.

XIX ғасырдың 90-шы жылдары дистилляцияға (аммиакты кәдеге жарату) арналған негізгі аппараттардың конструкциясына жұмыстың Үздіксіз технологиялық режиміне көшуге мүмкіндік берген маңызды жетілдірулер енгізілді.

1865 жылы Сольведе Куйе (Бельгия) жерінде аммиак содасының шағын зауытын салды, өзінің құрал - жабдықтарды құрастыру бойынша және өзінің алғашқы Құйдағы зауытынан кейін сол уақыттағы ең қуатты кәсіпорындардың бірі-Домбалада (Франция) ірі сода зауытын салды. Шикізат ретінде хлорлы натрийді тас тұз түрінде қолданды. Аммиак аммиак су немесе аммоний сульфаты түрінде қолданылған. Аммиакты бөлу үшін бірінші рет қатты түрдегі әк, ал XIX ғасырдың 80-ші жылдарынан бастап әк сүті болды. Оның зауытының өнімдері Венадағы бүкіләлемдік көрмеде 1873 жылда экспонатталды және өнертапқышқа үлкен танымалдылықты әкелді.

Сольве технологиясы бойынша барлық өндірістік процесс алты бөлімшеде жүзеге асырылады. Процесс сору бөлімшесінде басталады, онда тұзды тазарту бөлімшесінде алдын ала тазартылған тұзды тұздығы аммиакпен өңделеді. Карбонизация бөлімінде аммиакты тұздық арқылы әк және сода пештерінен түсетін көмірқышқыл газын өткізеді. Содан кейін мыналар жүреді: сүзу бөлімшесі (жатыр сұйықтығынан натрий бикарбонатын тұндыру) ; кальцинация бөлімшесі (натрий бикарбонатының ыдырауы, оның өнімі кальцийленген сода және карбонизациялау процесінде қайтарылатын көмірқышқыл газы болып табылады) ; Дистилляция бөлімшесі (жатыр сұйықтығынан бумен және әкпен аммиакты регенерациялау) . Аммиак-сода өндірісінде пайдаланылатын компоненттер-әк және көмірқышқыл газы әктастан немесе бордан арнайы пештерде күйдіріп алынады. Қалдықтарда хлорлы кальций ерітіндісі және кальций карбонатының қатты қалдықтары қалады.

Аммиакты тұздықты карбонизациялау процесі көп мөлшерде жылудың бөлінуімен қатар жүреді, карбонизациялық колонналар тұздықты қарқынды салқындатуды қамтамасыз ететіндей етіп жасалған. Бағананың төменгі бөлігінде суық су айналатын көлденең орналасқан түтіктермен жабдықталған Тоңазытқыш бөшкелер орнатылды. Натрий бикарбонаты алдымен кезеңдік жұмыс істейтін аппараттарда (нутч - сүзгілерде) сүзілген, содан кейін айналмалы вакуум-сүзгілері пайда болды, олардың одан әрі дамуы кең таралған барабанды вакуум-сүзгілерді құрумен аяқталды. Бұған қарамастан, вакуум-сүзгі Шұғаны жуу үшін тоқтауды талап ете отырып, мезгіл-мезгіл жұмыс істеді. Оларды одан әрі жетілдіру үздіксіз жұмыс істейтін аппарат құруға алып келді. Үлкен техникалық жаңашылдықтар соңғы операция - кальцинация бойынша да енгізілді. Белгілі кальцинирлеу аппараттарының арасында 1877 жылда Э. Сольве патенттелген аппарат кең таралған, кейіннен «ростер» деп аталатын, алдын ала кальцинация үшін қолданылған. Ол қақпағы жабылған жаппай шойын тостаған түрінде орындалған. Шыныаяқтың ішінде қыздыратын натрий бикарбонаты араластырылған қырғыштары бар араластырғыш болды және жартылай дайындалған сода «ростерден» түсіруге арналған тесік арқылы шығарылды. Кальцинация кезінде пайда болатын көмірқышқыл газы мен бу сорғымен сорылды. Алынған жартылай өнімнің түпкілікті ыдырауы әдетте айналмалы пеште жүргізілді, ол отқа төзімді материал ішінде салынған екі шетінен тесіктері бар көлбеу цилиндр болып табылады. Пешке науамен берілген натрий бикарбонаты айналмалы цилиндрмен араластырылып, от жағатын газдармен жанасып қызған. Цилиндрдің айналу және еңіс нәтижесінде бір мезгілде өңделетін бикарбонат натрий оның төменгі тесігіне жылжыды, одан дайын сода бункерге түсті. NaHCO ₃ соңғы өңдеу үшін басқа да құрылғыларды қолданды. XIX ғасырдың 80-ші жылдарынан бастап сода зауыттарында телен пешінің кальцинациясы үшін қолданыла бастады. Бұл пештер бірнеше жетілдірілді және үздіксіз режим бойынша жұмыс істеді. Олардағы натрий бикарбонаты бір сатыға ыдырады. Осы жылдары кальцинация үшін көптеген аммиакты-сода зауыттарында Терлен пештерінің өнімділігінен 2-3 есе асып кеткен үздіксіз әрекет ететін айналмалы барабанды кептіргіш Э. Сольве енгізілді.

Э. Сольвамен қатар аммиакты-сода процесін әзірлеумен қатар бірқатар басқа елдердің мамандары да айналысты. Аммиакты процесс арқылы кальцийленген сода өндірісіндегі ең үлкен табыс м. Гонигманға түсті, ол аммиак тұздығын колонналарда емес, тізбектей қосылған цилиндрлік резервуарларда қанықтыру міндетін сәтті орындады. Неміс инженері Гонигманның әдісі бойынша Германияда сода зауыттары жұмыс істеді. Алайда, М. Гонигманның әдісінің жағымсыз айырмашылығы процестің мерзімділігі болып табылады.

Аммиак тәсілін жетілдірумен бірқатар елдердің ғалымдары мен инженерлері (Дьюар қ., Дж. Аммиакты-сода процесін өнеркәсіптік негізге қоюға тырысқан. 1854 жылы химиктер Шлезинг пен Шварц Парижге жақын жерде екі жыл жұмыс істеген сода зауытын құрды. Т. Шлезинг және К. Шварцтың ерекше жұмыстарында өндірістік жағдайларда үздіксіз процесті жүзеге асыруға, сондай-ақ аралық сатыларда аммиакты ұстап тұруға талпыныстар болды. Алайда, оны кәдеге жаратудың тиімді әдістерінің жоқтығына байланысты аммиактың жоғалуы кәсіпорынның рентабельділігі себептерінің бірі болды. Шрайба тәсілі Германия мен Австрияда жүзеге асырылды. Францияда Булювара әдісі кеңінен таралған. Аталған процестердің әрқайсысы екіншісінен негізінен аппаратуралық безендірумен және кейбір технологиялық ерекшеліктерімен ерекшеленді. Сольве схемасымен салыстырғанда олардың барлығы айтарлықтай кемшілік болды-жұмыстың мерзімділігі. Аталған және кейбір басқа мамандардың жұмыстары XIX ғасырдың 70-80 жылдары аммиак-сода өндірісінің кең таралуын қамтамасыз ететін келесі жұмыстардың негізіне алынды.

Процесс тез дамыды. Оған Леблан өндірісіне өзінің бейімділігімен танымал Англияда қызығушылық танытты. Норсвичте 1873 жылы «Бруннер, Монд и К°» фирмасымен салынған сода зауыты, ал келесі жылға сол фирманың Сендбечінде тағы бір кәсіпорын іске қосылды. 1880 жылы аммиакты-сода зауыты Виленде және 1883 жылы Бернбургте Германияда, 1884 жылы АҚШ-та пайда болады.

Ресейде аммиак-сода процесі ел ішінде және шетелде осы саладағы жұмыс барысына қызығушылық танытқан прогрессивті ғалымдар мен мамандардың көз алдында болды. Химия өнеркәсібін дамыту үшін сода өндірісінің зор маңызын түсіне отырып және «Ресейдегі оның қиын жағдайын» ескере отырып, сол уақыттың көптеген ғылыми зерттеулеріне және басқа технологиялар бойынша өндірістің тәжірибесіне қарамастан, Д. И. Менделеев 1867 жылы Парижде өткен Дүниежүзілік көрмеге арналған кітапшада сода өндірісіне де көп көңіл бөлді. Ол отандық сода өндірісін дамытуға байланысты бірқатар құнды ұсыныстар берді және орыс өнеркәсібінің прогресі үшін осы саланың перспективалылығын көрсетті: «қазір өзіне сода тұтынусыз өнеркәсіптің дамуын елестету және елестету мүмкін емес». Д. И. Менделеевтен басқа, XIX ғасырдың 70-ші жылдарында сода өнеркәсібінің жан-жақты дамуын қолдау үшін орыс техникалық қоғамы мен бірқатар отандық ғалымдар сөз сөйледі. Аммиакты-сода өндірісінің теориялық негіздерін әзірлеудегі үлкен еңбегі белгілі орыс ғалымы П. П. Федотьевке тиесілі. 1903-1904 жылдары ол бүкіләлемдік мойындалған «аммиакты - сода процесінің теориясы» атты жалпы атаумен біріктірілген классикалық жұмыстардың сериясын жариялады.

1868 жылы Орыс химиктерінің жұмыстарының негізінде Қазан губерниясының Лаишев қаласында Лихачевтік өнеркәсіпші қуаттылығы 2, 5 т/тәул аммиак-сода зауыты салынды. Бұл зауыттың директоры инженер - химик И. Я. Тис Ресейде аммиак өндірісінің болмауын ескере отырып, аммиак былғары өндірісінің қалдықтарын қайта өңдеу арқылы алынған әдісті әзірледі. Технологиялық процесс жалпы сипаттарда құрғақ ас тұзын аммиак суында еріту және мерзімді әрекет ететін аппараттарда тұздыққа көмірқышқыл газын жіберу болды. Аппараттан шыққан кезде аммиактың шығынын азайту үшін сіңіргіштер жүйесі жетілдірілді. Алайда, тұз бен аммиактың үлкен шығынынан олардың құны жоғары болған кезде зауыт тек 4 жыл ғана жұмыс істеді.

1883 жылы жылына 6 мың т сода өндіретін ірі аммиакты-сода зауыты ас тұзы тұзының тұздық кен орнының негізінде қайыңдарда салынды, Барнауылда Леблан әдісі бойынша Ресейде сода өндірісін түпкілікті жерлеген. Зауыт құрылысының бастамашысы - Березников ауданындағы солеварен иесі И. И. Любимов, өзінің шетелге сапарларының бірі кезінде аммиак-сода өндірісіне қызығушылық танытып, Сольве фирмасымен 20 жылға шарт жасады. Сольве қоғамы кәсіпорын салу кезінде техникалық жәрдем көрсетуге міндеттеме алды. Любимовтар мен Сольве қоғамы арасындағы шарттың мазмұны бірқатар экономикалық мәселелер бойынша соңғысы неғұрлым тиімді жағдайда болғанын көрсетеді. Мысалы, серіктестік болған барлық уақытта (яғни 20 жыл ішінде) Любимов Ресейде немесе кез келген басқа елде аммиак-сода зауыттарын салуға құқығы жоқ. Сольве қоғамына бұл тек 6 жылға, 1886 жылдың 31 желтоқсанына дейін таралды. Сольве қоғамы өз құқықтарын одан әрі пайдалануды баяулатпады. Алайда, зауыт өнімнің өзіндік құнының жоғары болуына және содаға нарықтық бағасының құлдырауына байланысты Залал бере бастады. Нәтижесінде Любимов жаңа шарт жасауға мәжбүр болды, ол бойынша кәсіпорынның нақты басшылығы Сольве қоғамына көшті. Фирма « Любимов, Сольве и К°» акционерлік қоғамы болып өзгертілді. Экономикалық өзара қарым-қатынастардың осы актісінде Сольвенің қоғамның жетекші саясаты пайда болды, ол өзі үшін тиімді Любимовпен бастапқы шарт негізінде, техникалық және экономикалық қысымның үлкен мүмкіндіктеріне ие бола отырып, кәсіпорын рөлінде тұрды. Бұл кәсіпорын қазіргі уақытта жұмыс істейді және «Башкир сода компаниясы» АҚ-да (БСК), Стерлитамак қ. және Қырымда, «Қырым сода зауыты»сода өндірісінен кейін Ресейде қуаты бойынша үшінші болып табылады.

1891-1892 жылдары Ресейде екінші ірі аммиакты-сода зауыты іске қосылды - Донецк, сондай-ақ «Любимов, Сольве және К°» акционерлік қоғамына тиесілі, ол XX ғасырдың басында өндірістің жекелеген буындарын механикаландыру бойынша басқа елдердегі Сольве қоғамының басқа кәсіпорындарымен салыстырғанда анағұрлым жоғары деңгейде болды. Айта кету керек, мұнда тас тұзын жер астында еріту қолданылған және тұздық өндіру орнынан зауытқа 38 шақырым құбыр арқылы берілген. Аммиакты суды тас көмірді кокстеу кезінде Донбасс Кокс пештерінен пайдаға асырды.

Ресейдің сода нарығы өсті және жұмыс істеп тұрған кәсіпорындар оның сұранысын қанағаттандыра алмады. Нәтижесінде герман капиталының қатысуымен «сода және басқа да химиялық өнімдерді шығару және сату үшін Оңтүстік Орыс қоғамы»құрылды. Қоғам 1898 жылы Славянскте Гонигманның аммиакты схемасы бойынша сода зауытын құрды.

Аммиакты сода өндірісінің үлкен даму қарқыны туралы XIX ғасырдың 80-ші жылдарының соңына қарай барлық негізгі капиталистік елдерде - аммиакты процесс тез жетекші позицияларды иеленгенін дәлелдейді. 1882 жылы аммиак содасына шығарылатын соданың жалпы санынан Англияда 12% (52 мың т), Францияда 45% (57 мың т), Германияда 44% (44 мың т), АҚШ-та 100% (11 мың т) келді. 1886 жылы аммиак содасының пайдасына арақатынас тағы да күрт өзгеруде: Англия 22%, Франция 60%, Германия 75%, АҚШ 100%. Англияда 1900 жылда аммиакты тәсілдің пайдасына Елеулі сыну болды, бұл елде дайындалған соданың 55% дерлік шығарылуын қамтамасыз етті.

Қазіргі уақытта Solvay фирмасы-кальцийленген сода өндіру бойынша әлемдік көшбасшы. Жыл сайын 9 млн тоннадан астам Soda Solvay сусыз натрий карбонаты екі түрлі үдерісті: Solvay дәстүрлі аммиак процесін және натрий trona карбонатының бастапқы көзін тазарту арқылы өндіріледі. Бүгінде фирма 90-нан астам елдің нарығына сода жеткізеді. Тапсырыс берушінің техникалық шарттарына байланысты soda Solvay кальцийленген соданың 2 маркасы - ауыр және жеңіл.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.