Қоян терісін алғаш өңдеу және консервілеу

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым Министрлігі
М.Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан Университеті
Ауылшаруашылық ғылымдары Жоғары мектебі
Өсімдік шаруашылығы және мал шаруашылығы кафедрасы
Мал шикізатын тауартану және сараптамасы пәні

РЕФЕРАТ
Тақырыбы:_ Үй қоян терілері.

Орындаған: Шаухан Оразхан
Тобы: Ап-18-7к
Қабылдаған: Абдуллаев Г

Шымкент 2020 ж.

Кіріспе
Негізгі бөлім
1. Алғашқы өңдеу.
2. Сорттау. Өндірістік партияларға топтастыру.
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе

Үй Қояны -- қоян тұқымдасына жататын сүтқоректі жануар. Жабайы үй қояны Испания мен Оңтүстік Францияда кең тараған. Ол қолға үйретілген қояннан кіші: тұрқы 40 -- 50 см, салмағы 1,5 -- 2 кг, түсі жыл маусымына сай өзгеріп, маусым бойынша көжектейді. Тоғайда, қалың бұта және шөп арасына терең ін қазып, жұптасып немесе топ болып мекендейді. Азығын түнде іздейді, қолға тез үйретіледі. Оңтүстік-Батыс Украина мен Каспий теңізінің аралдарында кездеседі. Үй қоянның 60-тан аса тұқымы бүкіл дүние жүзіне тараған. Ол тез жетіліп, шапшаң көбейеді. Үй қояннан түбітті тері, түбіт алынады. Жылына орта есеппен 3 -- 4 рет (30 күнде), көбіне 3 -- 4 көжектен кейде 5 -- 6 көжектен туады. Көжегінің орташа салмағы 60 -- 70 г, 30 күннен соң салмағы 800 -- 900 граммға жеткенде енесінен бөлінеді. Тез жетілетін тұқымдары 4 -- 5 айдан соң шағылысып, 7 -- 10 жыл тіршілік етеді. Шаруашылық қажеттілігі үшін 3 жыл, ең әрісі 4 -- 5 жыл қолда ұстайды. Бұдан басқа салтанат үшін өсірілетін тұқымдары да бар. Үй қояны терілері ең көп дайындалатын шикізат. Себебі өте өсімтал әрі тез жетіліп көп шығын талап етпейді.Қоянның көптеген түрлері болады.
Негізгілері төмендегілер:
Шиншилла - жүн жабыны қалың, биік және жұмсақ сұрғылт түсті. Қылшық жүндерінің ұшы қоңырқай.
Шампань - жүн жабыны біркелкі ақшыл сұрғылт түсті.
Флонур - жүн жабыны жұмсақ, қалың, биік, сұрдан қарасұрға дейін болады.Үлкен ақ қоян - жүні жабыны қардан аппақ болады.
Қоянның аралас тұқымдарының терілері аса бағаланбайды.
Қоян терілерін ауданы жағынан төртке бөледі:

Ауданы текше см;
Аса ірілері А 1900-ден жоғары
Аса ірілері Б 1600-1900
Ірілері 1300-1600
Майдалары 1300 дейін

Жүн жабынына байланысты 4 сортқа бөлінеді, табиғи боялған, қырқылған күйінде өндірісте қолданыла береді.

Алғашқы өңдеу.

Үй қоянын союға әдейіленіп жасалғаң торда, ия болмаса жөшікте жеткізіледі. Негізінде ең дұры, ұзындығынан тақтаймен не болмаса сеткамен бірнеше бөлімге жөне көлденеңінен екі бөлімге бөлінген жекеше торлармен әкелінуі өте дұрыс. Союға арналған қояндардың денсаулығы жақсы, жүн түлеуі аяқталған және денесінде ешқандай жара болмауы тиіс. Үй қояныньің терісі қалың және сәнді түстес жүнмен қыста, не болмаса түлегеннен соң күзде жамылады. Осы себептерден де үй қоянын союдың тиімді кезеңдері: қыста көжектегендерін 3-4 айлық жасында, ерте көктемде - 6-,; 7 айлықта, ал күздегі көжектерін -қысқы жүнімен толық жамылыіц болған соң. Союға қабылдап алу, басқа малдарды қабылдап алу ережесіндей. Торларды қоянымен қабылдау үстеліне әкеледі, өткізуші адам тордан даналап қоянды шығарады да, сырттай қарауға жөне қоңын анықтауға қабылдаушыға береді. Одан кейін оларды алдын-ала өлшелінген торларға (жәшіктерге) жайғастырады. Қояндарды сұрыптап (сорттап) алғаннан соң топтап өлшейді.
Үй қоянын есеңгірету үшін электр тоғын пайдаланады. Механизацияланбаған сою пунктарында және қасапханаларда қояндарды доңғалақтау жасалынған ұрғышпен құлақтарының артынан қарақұстан жеңілдеп ұрып есеңгіретеді. Электр тоғымен есеңгіреткендеі кернеуі (напряжение) 220 В күші 0,5 А, әсер ету ұзақтығы 3 сек тоя қолданылады. Есеңгірету аяқталғаннан соң, қансырату толық болуі мақсатпен қоянды артқы сыйрақтарынан асып қояды. Оған дейін басыға желке сүйек пен бірінші мойын омыртқа аралығынан кесіп аладыі Басын кесіп алу, көп еңбек сіңіруді талап ететін іштің, кеуденіңі аяқтарының терісін түсіріп аяқтарын кесу және терісін түсір) жұмыстарын жеңілдетеді, екіншіден қансырату жылдамдығы 3 кемиді.
Қоянның басын кесіп алмай-ақ қансырату тәжірибеде көптеі тараған. Мұндай жағдайда, төменгі жағының бұрыштау жақыңщ мойын терісін аздап кана кесіп тіледі, күрең тамырын және ұйқы тамырын кесіп жібереді. Қоянның мамық жүніне қан шашыратпаі мақсатпен, ұшасын сол қолмен қүлағынан 1-2 минуттай ұстаңқыра сосын 3-4 минут толық қансырату үшін асып қояды. Алдыңғі сыйрақтарын білек буындарына дейін жөне құлақтарын кесіп тастайды.
Терісін сыпырардың алдында, ұшаның құрсақ қабырғасына басыі әрі қарай етті зәрмен ыластамау үшін қуықты ішіндегілерінен босатадъі! Тілерсек буындарын айнала дөңгелек тілік жасайды, содан соң сйрақтыя және бір сирақ санының ішкі жағынан, артқы тесік арқылы екінпч тілерсек буынға дейін теріні кесіп тіледі. Артқы сирақтарынан теріні сыпырьш түсіргеннен кейін, оны екі қолмен ұстап, яғни қоянның денесіне шөлке (құбыр) түрде, мамық жүні ішінде, шелі (мездра) сыртындаі болатындай етіп абайлап төмен тартады. Бас терісін түсіру үш ерінің, құлақтарының, мұрнының қасынан тілік жасайды, құлақтарының шеміршектерін алып тастайды.
Ұшаның құрсақ болғасын ақ жолақ сызығымен төс сүйегіне дейін тіле кесіп, өтін қуығын пышақпен абайлап кесіп алып тастайды. Жамбастың бірігіп бітіскен жерін бөле кесіп, артқы тесікті айнала кесіп тілік жасап, ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.