Жыныстық жетілу кезеңдері

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 14 бет
Таңдаулыға:

Батыс Қазақстан Жоғары медициналық колледжі

РЕФЕРАТ
Пән: Салауатты өмір салтын насихаттау және гигиеналық тәрбие
Тақырыбы: Денсаулықтың жастық және жыныстық ерекшеліктері. Геронтология.

Орындаған: ГЭ 21 топ студенті Кульмуханова К.Н
Тексерген: Құсайынова Қ.Б

Орал қаласы
2020 жыл

Жоспар:

1.Жас кезеңдерінің физиологиялық сипаттамасы.
2.Жыныстық даму ерекшеліктері.
3.Қартаю .Қартаю үрдісі.Ағзалардың өзгерісі.
4.Денсаулықты сақтау және нығайтудың геронтологиялық аспектілері.
5.Биологиялық жастың жекелей мәнін бағалау.

Жас кезеңдерінің физиологиялық сипаттамасы.

Физиологтар мен дәрігерлер бұрыннан даму ерекшеліктеріне байланысты балалар ағзасының әрбір кезеңін анықтауға тырысты, оның тіршілік әрекеті әрбір этапқа бөлінген, бірнеше жастық кезең. Бөлу тіс ауруы, қаңқаның жеке бөліктерінің оссификация уақыты, өсу ерекшеліктері, психикалық дамуы және т. б.сияқты белгілерге негізделген. қазіргі уақытта педиатрия қабылдаған ең көп таралған классификация н. п. Гундобиннің жіктелуі болып табылады. Ол баланың өсіп келе жатқан денесінің кейбір биологиялық сипаттамаларына негізделген. Келесі кезеңдер бөлінеді:
жаңа туылған кезең (кіндік құлағанға дейін);
кеуде жасы (бір жасқа дейін);
сүт тістерінің кезеңі (бір жастан 6-7 жасқа дейін);
үлкен балалық шақ кезеңі (8 жастан 11 жасқа дейін);
жыныстық жетілу кезеңі (12-17 жас).
Жас кезеңін кезеңдеу бойынша арнайы халықаралық симпозиумда (Мәскеу, 1965) жас кезеңін кезең бірнеше кезеңге бөлінген жас кезеңін кезеңдеу схемасы ұсынылды және бекітілді:
жаңа туған нәресте-1 күннен 10 күнге дейін;
кеуде жасы-10 күннен 1 жылға дейін;
ерте балалық шақ - 1 жастан 3 жасқа дейін;
алғашқы балалық шақ-4 жастан 7 жасқа дейін;
екінші балалық шақ:
ұлдар -- 8 жастан 12 жасқа дейін;
Қыздар-8 жастан 11 жасқа дейін;
жасөспірімдік жас:
ұлдар -- 13 жастан 16 жасқа дейін;
қыздар-12 жастан 15 жасқа дейін;
жасөспірімдер жасы:
ұлдар -- 17-ден 21 жасқа дейін;
қыздар - 16 жастан 20 жасқа дейін.
Балалармен жұмыс істеу үшін баланың дамуын оның анатомиялық және физиологиялық сипаттамалары мен өмір сүру, білім беру және оқыту жағдайларының жиынтығы ескерілетін кезеңдерге бөлу орынды деп саналады.
Жас кезеңдері бар: жаңа туылған кезең (өмірдің алғашқы екі-үш аптасы); кеуде жасы (бір жылға дейін); Мектепке дейінгі немесе бөбекжай, Жас (1 жастан 3 жасқа дейін); Мектепке дейінгі жас (3 жастан 7 жасқа дейін); мектеп жасы: кіші (7 жастан 10 жасқа дейін), орташа (11 жастан 14 жасқа дейін), үлкені -- жасөспірім (14 жастан 18 жасқа дейін). Жас топтарына мұндай бөлу халықаралық симпозиумда қабылданған схемаға қайшы келмейді.
Мектепке дейінгі мекемелер 2 айдан 7 жасқа дейінгі балалар үшін ұйымдастырылады; топтар балалардың жасын ескере отырып жинақталады.
6-7 жастағы балалар балабақшалардан басқа Мектепке және мектептердегі дайындық сыныптарына дайындалады. Партия мен Үкіметтің 1977 жылғы 22 желтоқсандағы Қаулысына сәйкес біздің елімізде дайындық сыныптары барған сайын дамып келеді.
Жаңа туылған кезеңде нәрестелік Кезеңі деп санайды уақыт дейін туылған жойылған сәттен оған кіндік (орташа шамамен екі апта). Өмір сүру жағдайының күрт өзгеруі (өмірден тыс өмір) баланың денесін жаңа және үнемі өзгеріп тұратын қоршаған орта факторларына бейімделуге мәжбүр етеді. Бұл нәрестенің көптеген мүшелері мен жүйелерінің жұмысына әсер етеді, кейде олардың бұзылуына әкеледі. Алғашқы 2-4 күнде жаңа туылған нәрестелерде салмақ жоғалту (туу салмағының 6-10%), бауырдың уақытша жетіспеушілігімен және қызыл қан клеткаларының ыдырауымен байланысты сарғаю, гиперемия (терінің қызаруы, кейде пиллингпен бірге жүреді), жеткіліксіз терморегуляция (қоршаған орта температурасы өзгерген кезде дене температурасы оңай өзгереді), нәтижесінде бала оңай қызып кетеді немесе гипотермия пайда болады. Бірінші аптаның аяғында-екінші аптаның басында қалыпты тамақтану және жаңа туған нәрестені күту жағдайында көптеген бұзылулар толығымен жойылады.
Осы кезеңдегі балалардың аурулары ішілік дамудың бұзылуымен (шала туылу, туа біткен деформациялар, жүрек ақаулары) немесе туа біткен жарақаттармен (интракраниальды қан кетулер, босану ісіктері, сүйектердің сынуы) немесе тұқым қуалаушылықпен (гемофилия, ақыл-ойдың дамуы және т.б.) байланысты. Осы кезеңдегі ана сүті баланың дұрыс дамуын қамтамасыз ететін негізгі және жалғыз толыққанды тағам болып табылады.
Баланың салмағы тураланған кезде, кіндік жарасы емдейді, сарғаю жоғалады, неонатальды кезең аяқталды деп санауға болады.
Кеуде жасы жаңа туылған кезеңнің соңында нәрестеде өсу мен дамудың қарқынды қарқыны байқалады, ол басқа жаста онша маңызды емес. Бірінші жылы баланың дене салмағы 200% -- ға, ал ұзындығы 50% - ға артады. Әсіресе баланың салмағы мен бойының өсуі жылдың бірінші жартысында байқалады (ай сайынғы салмақ 600 г, ал биіктігі 2,5 -- 3 см).
Өсіп келе жатқан өсу мен дамуды қамтамасыз ету үшін өмірдің бірінші жылындағы балаларға үлкен балаларға немесе ересектерге қарағанда көбірек тамақ қажет (салмағы 1 кг). Сонымен бірге, бұл жаста ас қорыту жүйесі жеткілікті дамымаған, ал тамақтану режимінің шамалы бұзылуы, тамақ сапасының немесе мөлшерінің өзгеруі кезінде балаларда өткір және созылмалы ас қорыту және тамақтану бұзылыстары, витамин тапшылығы, Конституция ауытқулары (ағзаның қалыпты өмір сүру және тамақтану жағдайларына дұрыс емес реакциясы) пайда болуы мүмкін, олар көбінесе экссудативті диатез түрінде көрінеді. Бала өмірінің алғашқы 4-5 айында ана сүті негізгі тағам болып қала береді.
Нәрестелердегі тіндер нәзік және нәзік, серпімді (серпімді) талшықтардың жеткіліксіз дамуымен ерекшеленеді, нәтижесінде олар оңай осал болады. Сонымен қатар, кішкентай баланың тіндерінде көптеген жас жасушалық элементтер мен оларды жақсы тамақтандыратын қан тамырларының болуына байланысты балалардағы кез-келген зақым ересектерге қарағанда тезірек емделеді.
Нәрестелердегі патогендік микробтардың енуіне қабыну (қорғаныс) реакциясы әлсіз, аймақтық (перифериялық) лимфа түйіндерінен қорғаныс реакциясы жоқ, сондықтан баланың денесі кез-келген жергілікті ауруға жиі жауап береді.жалпы реакция. Бұл жастағы балалар терінің іріңді зақымдалуына бейім, егер балаға нашар күтім жасалса, олар жалпы қанмен улануға айналуы мүмкін.
Нәрестелердегі жұқпалы аурулар, әсіресе өмірінің алғашқы айларында сирек кездеседі. Қызылша, қызамық, скарлатина дерлік кездеспейді; дифтерия, шешек, дизентерия және т.б. ерекше түрде жүреді, көбінесе бұл ауруларға тән белгілерді бермейді. Бұл, бір жағынан, баланың құрсағында плацента арқылы өмір сүрген және ана сүтімен алынған иммунитетке, екінші жағынан, көптеген органдар мен жүйелердің, әсіресе орталық және перифериялық жүйке жүйелерінің толық емес құрылымына байланысты.
Өмірдің бірінші жылындағы балалардағы шартты рефлекстік байланыстар ингибиторлық және тітіркендіргіш кортикальды процестердің әлсіздігіне байланысты әлсіз. Кортикальды динамикада иррадиация процестері концентрация процестерінен басым болады. Бұл әкеледі процесс қозу немесе тежелу, возникнув қандай да бір учаскеде тез таралады миының қыртысының.
Нәрестелер, әсіресе өмірдің алғашқы айларында, ұзақ уақыт ояу бола алмайды. Жүйке жүйесінің белсенділігінің артуы тез тежелуге әкеледі, ол кортекс пен мидың басқа бөліктеріне таралып, ұйқыны тудырады.
Өмірдің бірінші жылында баланың сөйлеуі қалыптаса бастайды. Бөлінбеген дыбыстар -- серуендеу-біртіндеп буындармен ауыстырылады. Жылдың аяғында сау бала айналасындағы ересектердің сөзін жақсы түсінеді, өзі 5-10 қарапайым сөз айтады.
Емшектегі балаларда жүріп қуатты өсуі және окостенение қаңқа құрылады мойын және бел изгибы омыртқа, дамып, бұлшық еттер денесінің және аяқ. Жыл соңына қарай дені сау бала жақсы отырады, аяғына нық тұрады, серуендейді, бірақ оның қимылдары әлі үйлестірілмеген.
Мектепке дейінгі немесе бөбекжай жасы (бір жастан 3 жасқа дейін) ерте балалық шақ -- бір жастан үш жасқа дейін - Мектепке дейінгі немесе бөбекжай деп аталады. Бұл жаста баланың өсу және даму қарқыны біршама баяулайды. Өсудің өсуі 8-10 см, салмағы -- жылына 4-6 кг. Дененің пропорциялары өзгереді, бастың өлшемдері салыстырмалы түрде азаяды: жаңа туған нәрестедегі дене ұзындығының 14-тен 3 жастағы балада 15-ке дейін. Тістердің болуы (жылдың аяғында олар 8 болуы керек), ас қорыту шырындарының көбеюі және олардың концентрациясының жоғарылауы баланы емізуден жалпы үстелге ауыстыруға негіз болады.
Өмірдің екінші жылындағы балаларда тірек-қимыл аппаратының қарқынды өсуі мен қалыптасуы байқалады. Жүйке жүйесі мен сезім мүшелері тез дамиды, қозғалыстарды үйлестіру жақсарады, балалар өздігінен жүре бастайды, жүгіре бастайды, бұл оларға сыртқы әлеммен кеңірек байланыс орнатуға мүмкіндік береді. Бала сөйлеуді меңгереді (осы жастағы балалардағы сөз қоры 200-300-ге жетеді, олар тек жеке сөздерді ғана емес, сонымен қатар тұтас сөз тіркестерін де айтады).
Сыртқы әлеммен кеңірек қарым-қатынас сау балалардың жұқпалы аурулармен ауыратын балалармен байланыста болуына үлкен мүмкіндік туғызады. Сонымен қатар, жасына қарай ананың балаға берген пассивті иммунитеті әлсірейді, балаларда инфекциялар (қызылша, көкжөтел, тауық еті, дизентерия және т.б.) қаупі артады. Сонымен қатар, бұл жаста ас қорыту мен тамақтанудың өткір және созылмалы бұзылыстары өмірдің бірінші жылындағы балаларға қарағанда аз кездеседі.
Кішкентай балалардың тіндері әлі де өте нәзік және оңай осал, осы кезеңде бала әлі де жақсы күтімді қажет етеді. Мектепке дейінгі балалық шақ кезеңінде балалармен ойластырылған және жүйелі тәрбие жұмысына қажеттілік артады.
Мектепке дейінгі жас (3 жастан 7 жасқа дейін) бұл кезең баланың баяу өсу қарқынымен сипатталады. Өсудің жылдық өсуі (3 жастан 7 жасқа дейін) орташа есеппен 5-8 см, салмағы -- шамамен 2 кг.дененің пропорциялары айтарлықтай өзгереді. 6-7 жасында бас дене ұзындығының тек 16 құрайды. Бастың, магистральдың және аяқ-қолдардың біркелкі емес өсуі нәтижесінде дене ұзындығының ортаңғы нүктесі қозғалады. Толық туылған нәрестеде бұл нүкте дерлік кіндікте, 6 жастағы балада -- кіндік пен симфиз (пуб) арасындағы ортада, ересек адамда-пубкада болады.
Бұлшықет тінінің одан әрі дамуына және бұлшықет иннервациялық аппаратының қалыптасуына байланысты балалар қозғалыстарды жақсы үйлестіруді қажет ететін әртүрлі физикалық жаттығуларды орындай алады; олар жылдам жүгіру және секіру, қадамдармен еркін жүру, музыка ойнау қабілеттерін игереді

2.Жыныстық даму ерекшеліктері.

Жатырішілік даму кезеңінде пайда болған еркек және әйел жыныс бездері (ұрықтар мен аналық бездер) туылғаннан кейін баяу морфологиялық және функционалды жетілуге ұшырайды.

Жаңа туған қыздағы аналық бездің массасы 0,4 г құрайды, өмірдің бірінші жылында олар 3 есе артады, ал аналық бездегі фолликулалардың саны айтарлықтай азаяды. Алғашқы 9 жыл ішінде аналық бездердің мөлшері аздап артады, ал жыныстық жетілу кезеңінде олардың массасы 2 Г-ға жетеді.11-15 жаста фолликулалардың қарқынды жетілуі жүреді, овуляция жүреді және осы сәттен бастап менструация басталады. Аналық бездер 20 жасқа дейін қалыптасады. 35-40 жастан кейін олардың мөлшері азая бастайды, ал 50 жастан кейін менопауза немесе менопауза пайда болады, оның барысында фолликулалардың атрофиясы және оларды дәнекер тінімен алмастыру нәтижесінде аналық бездердің массасы 2 есе азаяды.

Жанында әрбір зерттейтін ультрадыбыс орналасқан соңына яйцевода немесе аналық құбырлар воронкообразным тесік − орган, ол бойынша ұрықтандырылған бұл жерде аналық ұрық жылжып, к жатырда. У техникамен фаллопиевы құбырлар бактериялардың қайсысына ирек пішін тән емес есебінде с яичниками. Жыныстық жетілуге дейін құбыр өсіп, түзетіліп, бір иілісті сақтап, аналық безге жақындайды. Қартайған кезде құбырдың қисықтары жоғалады, оның қабырғалары жұқарады, шашақтар атрофияға ұшырайды.

Аналық небеременной әйелдер білдіреді полый бұлшық орган грушевидной формы с толстыми қабырғалары және дамыған кровоснабжением. Оған бөледі түбі, денесі және шейку. Түбі жатырдың жоғарғы бөлігі деп аталады. Оның денесі тегістелген және біртіндеп мойынға қарай созылады. Жатырдың ұзындығы 5-7 см, төменгі аймақтағы ені -4 см, ал массасы жүктіліктің жасына және санына байланысты: 20 жаста-23г, 30 жаста-46г, 50 жаста-50г. бірнеше рет босанған әйелдерде жатырдың массасы 80-90г дейін артады, ал ұзындығы 1 см-ге артады.

Жаңа туылған қызда цилиндр тәрізді жатыр іш қуысында жоғары орналасқан; оның ұзындығы 25-35 мм, салмағы-2 г.туылғаннан кейін алғашқы 3-4 апта ішінде жатыр тез өседі, ересек әйелде сақталатын фаллопиялық түтіктердің иілісі пайда болады. 8-9 жасында жатырдың денесі дөңгелек пішінді алады. Содан кейін өсу қарқыны баяулайды, жатырдың мөлшері мен салмағы 9-10 жылға дейін тұрақты болады. 10 жылдан кейін жатыр мен фаллопиялық түтіктердің тез өсуі басталады. 12-14 жасында жатыр алмұрт тәрізді пішінді алады және көп ұзамай ересек әйелдің жатырына тән түрді алады.
Жатыр мойны қынапқа өтеді. Жаңа туған қызда қынап қысқа (23-35 ММ), доғалы иілген, тарылған люмені бар. 10 жасқа дейін ол аз ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.